I edycja ligi zadaniowej z języka polskiego POLKUL

I EDYCJA LIGI ZADANIOWEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO
POLKUL
I.
Pytania na rozgrzewkę, czyli co wiem o polskiej kulturze?
1. Artyści Młodej Polski spopularyzowali:
a) Warmię i Mazury
b) Podhale i Tatry
c) Polesie
d) Mazowsze
2. Obraz „ Podaj cegłę” Aleksandra Kobzdeja należy do
głównych dzieł polskiego:
a) socrealizmu
b) modernizmu
c) akademizmu
d) impresjonizmu
3. Na Rynku Głównym w Krakowie w 1898 roku został
odsłonięty pomnik:
a) Juliusza Słowackiego
b) Adama Mickiewicza
c) Zygmunta Krasińskiego
d) Cypriana Kamila Norwida
4. Obrzędy, muzykę, sztukę i rodzimą kulturę ludową zbierał i
usystematyzował:
a) Kazimierz Michałowski
b) Julian Krzyżanowski
c) Joachim Lelewel
d) Oskar Kolberg
5. W kawiarni „ Jama Michalikowa” w Krakowie w 1905 roku
rozpoczął działalność kabaret literacki:
a) Zielony Balonik
b) Wagabunda
c) Kabaret Moralnego Niepokoju
d) Kabaret „ Pod Egidą”
6. Czesław Niemen w swoim utworze muzycznym „ Bema
pamięci żałobny rapsod” wykorzystał wiersz:
a) Juliusza Słowackiego
b) Czesława Miłosza
c) Tadeusza Kubiaka
d) Cypriana Kamila Norwida
7. Średniowieczne fortyfikacje miejskie, zwane Barbakanem,
znajdują się w:
a)Warszawie
b)Gdańsku
c)Krakowie
d)Wrocławiu
8. Autorem i reżyserem spektaklu „ Umarła klasa” jest:
a) Adam Hanuszkiewicz
b) Jerzy Szaniawski
c) Tadeusz Kantor
d) Kazimierz Dejmek
9. Główną rolę kobiecą w filmie Andrzeja Wajdy „ Człowiek
z marmuru” zagrała:
a) Joanna Szczepkowska
b) Bożena Dykiel
c) Grażyna Barszczewska
d) Krystyna Janda
10.
Wielka Zbrojownia to jeden z najokazalszych
świeckich budynków w Gdańsku, zbudowany w stylu:
a) manierystycznym
b) romańskim
c) klasycystycznym
d) barokowym
II.
Gry komputerowe, a .... literatura!
Co wykorzystuje strategiczna gra „ Age of Mithology”?
Inspirowana jest starożytnymi mitami, między innymi
greckimi. Zadanie gracz polega na stworzeniu niepokonanego
imperium, w czym mogą pomagać greccy bogowie i herosi,
ale również przeszkadzać mitologiczne potwory. Oto przykład
udanego połączenia starożytnych toposów i archetypów w
grach komputerowych. Wykaż się wiedzą i odpowiedz na
pytania, które pozwolą Ci odnaleźć się w starożytnym świecie
i zostać niepokonanym bohaterem.
a) Kogo wezwiesz na pomoc budując konia trojańskiego?
..................................................................................................
b) Kto pomoże Ci porwać piękną Helenę z rąk króla Priama?
..................................................................................................
c) Jakiego potwora musisz się wystrzegać wędrując do
labiryntu?
..................................................................................................
d) Kto może Ci pomóc w wyjściu z czeluści Tartaru?
..................................................................................................
e) Jak nazywa się jednooki potwór, który może zniszczyć
Twoje imperium?
..................................................................................................
f) Czyjego wstawiennictwa będziesz potrzebował pływając
po morzach?
..................................................................................................
g)Jakim atrybutem będzie posługiwał się Zeus w chwili
wielkiego gniewu?
..................................................................................................
III.
Ciekawostka polonistyczna
Przyjrzyjmy się paru ciekawym wyrazom: czasownikowi popełnić,
oraz przymiotnikowi wiodący.
a) Coraz częściej można usłyszeć zdania wypowiadane przez
artystów:
- Popełniłem niedawno ten wiersz.
- Popełniliśmy nową płytę.
Czy użycie tego czasownika jest całkowicie prawidłowe, czy też
isnieją lepsze zamienniki oddające intencję , nieco kokieteryjną,
nadawcy? Niegdyś ten czasownik , niezależnie od kontekstu
łączył się z czymś złym. Na pewno intencje współczesnych
artystów używających tego czasownika są inne. Podaj dwa
różne czasowniki, które z powodzeniem zastąpią ten
nieforunny zwrot w podanych wyżej zdaniach.
- ............................................... niedawno ten wiersz.
- ............................................... nową płytę.
b) Równie dużą popularność zyskał przymiotnik wiodący.
Nawet w deklaracjach maturalnych pojawia się to określenie w
kontekście wiodącego przedmiotu. Jest to jednak rusycyzm,
który można zastąpić polskimi przymiotnikami, znacznie lepiej
oddającymi kontekst zdaniowy. Podaj trzy przymiotniki, których
można użyć w zestawieniu z przedmiotem maturalnym zamiast
słowa : wiodący. Przytocz je w poniższym zdaniu.
Matematyka to mój przedmiot .1).......................................,
2) ......................................, 3)..................................... na
maturze.
IV. Co mówią słynne obrazy dociekliwym odbiorcom?
a) Podaj imię i nazwisko oraz pseudonim artystyczny autora tego
obrazu.
................................................................................................................
................................................................................................................
b) Co zwykle uosabia w ikonografii postać Dawida?
................................................................................................................
................................................................................................................
c) Czyje rysy nadał autor tego dzieła odciętej głowie Goliata?
................................................................................................................
................................................................................................................
d) Dlaczego autor posłużył się takim zabiegiem i co chciał
osiągnąć?
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
e) Co oznacza inskrypcja zapisana na mieczu w postaci skrótu:H-AS
O S. Posłuż się polskim tłumaczeniem tej łacińskiej inskrypcji.
................................................................................................................
................................................................................................................
...............................................................................................................
V.Rozpoznaj przytoczony fragment. Podaj imię i nazwisko twórcy
oraz tytuł dzieła.
Podpowiedź: autorka otrzymała w 2013 roku Literacką Nagrodę Nobla, a tom
opowiadań o które pytamy został nagrodzony prestiżową nagrodą TRILLIUM
BOOK AWARD.
„ Zarówno Flora, jak i Ellie miały ciemne włosy i oczy, były wysokie,
wąskie w ramionach i długonogie. Ellie mocno dała się we znaki
choroba, ale Flora wciąż trzymała się prosto i miała mnóstwo
wdzięku. Zdaniem mojej matki wyglądała jak królowa – nawet
podczas jazdy najzwyklejszą furmanką. (...) Istna cygańska królowa,
myślała o niej moja matka z powodu czarnych włosów i śniadej , jakby
lekko opalonej skóry, a także ze względu na jej żywe, pogodne
usposobienie. Brakowało tylko złotych bransolet i wielobarwnych
ubrań. Matka zazrościła Florze szczupłej sylwetki i wydatnych kości
policzkowych. Gdy jesienią matka wróciła do szkoły, dowiedziała się,
co naprawdę dolega Ellie.(...)
- Moja siostra ma guza, powiedziała Flora. W tamtych czasach nie
mówiło się o raku.
(...) Robert zgłosił się do pracy u Grievesów kilka miesięcy przed
śmiercią ojca obu sióstr. Znały go już wcześniej z kościoła.
Prawdopodobnie chciał trochę zarobić i dlatego zatrudnił się u
Gravesów.Wkrótce on i Flora się zaręczyli.(...) Rolę przyzwoitkinieoficjalnie- odgrywała Ellie.(...) Nie była złośliwa w stosunku do
Roberta, ale gdy szli na spacer, wciąż podążał za nimi, zastępowała
im drogę lub urządzała zasadzki.
(...) Zimą sprawy się pokomplikowały. Ellie zaczęła wymiotować,
płakała, uciekała, biegała po całym podwórku zataczając koła i
tarzała się w śniegu. Zachowywała się jak chora psychicznie. (...)
Można było pomyśleć, że umrze bz wypowiedzenia jednego choćby
słowa. Ale jakimś trafem prawda wyszła na jaw. Najprawdopodobniej
wszystko wyznał Robert. Teraz ślub musiał się odbyć, aczkolwiek nie
ten, który wcześniej zaplanowano.”
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
VI. Czy wiesz, co się do Ciebie mówi? Wyjaśnij znczenie podanych
przysłów polskich.
1. Szewc bez butów chodzi.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
2. Od przybytku głowa nie boli.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
3. Nie chwal dnia przed zachodem słońca.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
4. Nie szata zdobi człowieka.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
5. Na to kowal ma kleszcze, żeby sobie rąk nie poparzyć.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
6. W gorącj wodzie kąpany.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
7. Nie od razu Kraków zbudowano.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
8. Nie wywołuj wilka z lasu.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
9. Wszystko dobre, co się dobrze kończy.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
10.
Co kraj to obyczaj, co rodzina to zwyczaj.
................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
VII. Dostrzegamy związki między słowem i obrazem.
Podaj imię i nazwisko artysty oraz tytuł dzieła, które stało się
inspiracją dla Wisławy Szymborskiej.
„ Waligórzanki, żeńska fauna,
jak łoskot beczek nagie.
Gnieżdżą się w stratowanych łożach,
śpią z otwartymi do piania ustami.(...)
Córy baroku. Tyje ciasto w dzieży,
parują łaźnie, rumienią się wina,
cwałują niebem prosięta obłoków,
rżą trąby na fizyczny alarm.
O rozdynione, o nadmierne
i podwojone odrzuceniem szaty,
i potrojone gwałtownością pozy
tłuste dania miłosne.(...)