7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian

Transkrypt

7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
PRZEWODNIK ZARZĄDZANIA ZMIANĄ
7 taktyk radzenia sobie z oporem
wobec zmian
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
SPIS TREŚCI:
WSTĘP .......................................................................................... 4
10 ŹRÓDEŁ OPORU WOBEC ZMIAN ......................................... 5
7 TAKTYK RADZENIA SOBIE Z OPOREM WOBEC ZMIAN ...... 7
TAKTYKA #1: KOMUNIKACJA...............................................................................................................8
TAKTYKA #2: PARTYCYPACJA ..............................................................................................................9
TAKTYKA #3: UŁATWIANIE I WSPARCIE ...........................................................................................9
TAKTYKA #4: NEGOCJACJE ................................................................................................................ 10
TAKTYKA #5: KOOPTACJA.................................................................................................................. 12
TAKTYKA #6: PRZYMUS ...................................................................................................................... 12
TAKTYKA #7: MANIPULACJA............................................................................................................. 13
DOBÓR WŁAŚCIWYCH TAKTYK ..............................................14
O VALUE CREATION .................................................................16
2
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
PRZEWODNIK ZARZĄDZANIA ZMIANĄ
7 taktyk radzenia sobie z oporem
wobec zmian
AUTOR:
Jarosław Rubin
WYDAWCA:
Value Creation
www.valuecreation.pl
© 2014 by Value Creation Jarosław Rubin
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Zdjęcie na I stronie okładki:
© esignn - Fotolia.com
3
© 2014 by Value Creation
2014
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
WSTĘP
TAKTYKI ZARZĄDZANIA ZMIANĄ,
JAKIE MOŻESZ WDROŻYĆ JUŻ DZIŚ
Zapraszam do naszego drugiego Przewodnika zarządzania zmianą: 7 taktyk
radzenia sobie z oporem wobec zmian – opartego o doświadczenie doradczoszkoleniowe i badawcze Value Creation – zawierającego wybrane narzędzia
przeznaczone dla zapracowanych menedżerów i liderów zmian.
Zidentyfikowanie źródeł oporu wobec zmian i dobór odpowiednich taktyk radzenia
sobie z oporem to istotne kroki do sukcesu planowanych zmian w firmie.
W niniejszym Przewodniku przedstawiam:

Najczęstsze źródła oporu pojawiającego się w procesie zmian,

Wybrane przez nas taktyki pozwalających na przełamanie lub unikanie
powstawania
oporu,
wraz
z
praktycznymi
wskazówkami
dotyczącymi
poszczególnych taktyk.
Wiem, że zapracowany menedżer nie ma zbyt wiele czasu, więc nie traćmy czasu
i zaczynajmy podróż przez proces zmian.
Jarosław Rubin
Value Creation
O serii: Przewodnik zarządzania zmianą
Seria Value Creation Przewodnik zarządzania zmianą jest wydawana z myślą
o zapracowanych przywódcach procesu zmian, więc zawiera krótkie, sprawdzone
wskazówki zarządzania zmianą, które można natychmiast zacząć stosować.
4
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
10 ŹRÓDEŁ OPORU WOBEC ZMIAN
Opór wobec zmian można zdefiniować jako niezdolność lub niechęć do omawiania
i akceptacji zmian, które są postrzegane, jako szkodzące lub zagrażające danej
osobie lub grupie osób.
Szukając analogii z medycyną, opór wobec zmian można porównać do bólu, który nie
informuje nas, co złego dzieje się w organizmie, ale daje jedynie informację, że coś
złego ma miejsce.
WSKAZÓWKA #1: USTAL ŹRÓDŁA OPORU , ZANIM PODEJMIESZ DZIAŁANIA
Kiedy pojawia się opór, nie należy od razu skupiać się na jego przezwyciężaniu,
ale najpierw powinno się postawić diagnozę, co jest (może być) przyczyną oporu
wobec zmiany.
Rosabeth Moss Kanter, amerykańska socjolog i badacz zmian, profesor Harvard
Business School, na podstawie obserwacji procesów zmian w ponad 100
przedsiębiorstwach zidentyfikowała 10 najbardziej pospolitych przyczyn oporu wobec
zmian, z jakimi spotykają się menedżerowie1:
1. Utrata poczucia kontroli. Ludzie mają potrzebę kontroli tego, co się dzieje
wokół nich. Zmiana jest ekscytująca, kiedy jest wdrażana przez nas, a staje się
zagrożeniem, kiedy jesteśmy jej przedmiotem.
2. Wzrost niepewności. Jeżeli pracownicy nie wiedzą dokąd ich zaprowadzi
zmiana, to wykonanie następnego kroku w ramach procesu zmiany staje się
niemożliwe.
3. Zaskoczenie. Pracownicy mogą zostać zszokowani przez decyzje lub żądania,
skierowane do nich bez uprzedniego przygotowania. Pierwszą odpowiedzią,
na coś zupełnie nieoczekiwanego, jest zazwyczaj opór.
4. Efekt „odmienności”. Czwartą przyczyną oporu wobec zmian jest efekt
„odmienności” – fakt, że zmiana wymaga od pracowników zakwestionowania
i porzucenia dotychczasowych zwyczajów i procedur. Pracownicy wolą
pracować według znanych standardów i w znanym otoczeniu.
1
R. M. Kanter: Managing the human side of change, „Management Review” 1985 nr 4, s. 52-56.
5
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
5. Utrata twarzy. Jeśli wdrożenie zmiany oznacza, że dotychczasowy sposób
pracy był zły, to fakt taki może wywołać opór wobec zmiany. Nikt przecież
nie lubi tracić szacunku i zaufania w oczach swoich współpracowników.
6. Przyszłe kompetencje. Czasami pracownicy opierają się zmianom, ponieważ
mają wątpliwości, czy będą skutecznie wykonywać swoje obowiązki po
wdrożeniu zmiany.
7. Efekt drgań. Pracownicy mogą przeszkadzać we wdrożeniu zmiany, jeżeli
zmiana będzie oddziaływać na ich własne plany i projekty, zarówno
zawodowe, jak i osobiste. Zmiany nieuchronnie generują fale (drgania), które
mają wpływ na inne obszary, niż te objęte programem zmian.
8. Więcej pracy. Jednym z racjonalnych źródeł oporu wobec zmian jest fakt, że
w trakcie zmiany jest więcej pracy do wykonania. Zmiana wymaga więcej
energii, czasu i większego skupienia. Członkowie zespołu projektowego,
który wdraża zmianę, często pracują często 60-70 godzin tygodniowo. Nie
każdy pracownik chce włożyć dodatkowy wysiłek w pracę, ponad to, co
stanowi jego zakres obowiązków.
9. Urazy z przeszłości. Jeżeli pracownik ma powody do narzekań na swoje
przedsiębiorstwo, to w warunkach zmiany stanie się jej przeciwnikiem.
Nierozwiązane konflikty, niezałatwione skargi z przeszłości mają wpływ na
postawę pracowników w czasie zmiany.
10. Realne zagrożenie. Ostatnia z przyczyn oporu wobec zmian jest najbardziej
racjonalna: czasami zmiany niosą realne zagrożenie dla pracowników. Zmiana
może
dzielić
pracowników
na
wygranych
i
przegranych.
Niektórzy
pracownicy mogą w wyniku zmiany utracić stanowisko, wpływy lub komfort
pracy, a w skrajnym przypadku mogą nawet stracić pracę.
Każdą z wymienionych przyczyn powstawania oporu wobec zmian można
neutralizować lub przełamać używając odpowiednich taktyk zarządzania zmianą.
Wybrane przez nas taktyki, wraz z konkretnymi wskazówkami prezentujemy w dalszej
części Przewodnika.
6
© 2014 by Value Creation
2014
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
7 TAKTYK RADZENIA SOBIE Z OPOREM WOBEC ZMIAN
Menedżerowie mogą wykorzystać różne taktyki, aby radzić sobie z oporem wobec
zmian. Ogólną charakterystykę 7 proponowanych taktyk radzenia sobie z oporem
przedstawiono w tabeli poniżej.
Taktyka
Najlepsza wobec
Zalety
Wady
Komunikacja
Oporu wynikającego z braku
Ludzie, raz przekonani,
Może być
informacji lub nietrafnej
często będą pomagali
czasochłonna,
informacji
we wdrażaniu zmian
angażująca wielu
ludzi i wiele środków
Partycypacja
Sytuacji, w których inicjatorzy
Ludzie, którzy
Może być
nie dysponują całością
współuczestniczą, będą
czasochłonna
informacji niezbędnych do
zaangażowani
zaprojektowania zmian
Ułatwianie i
Osób i grup, których opór
Najlepsza taktyka do
Może być
wsparcie
spowodowany jest
problemów
czasochłonna i
problemami
dostosowawczych
kosztowna, a nie
dostosowawczymi
przynieść
spodziewanych
efektów
Negocjacje
Sytuacji, w których osoba lub
Czasami jest to łatwy
Może być
grupa narażona jest na straty
sposób, by uniknąć
kosztowna,
wynikające ze zmian
oporu
prowadzić do
kolejnych negocjacji,
albo nawet szantażu
Kooptacja
Manipulacja
Przymus
Specyficznych sytuacji, gdy
Może pomóc we
Może wywołać
inne taktyki są zbyt
wdrażaniu, ale w
problemy, gdy ludzie
kosztowne lub niemożliwe do
mniejszym stopniu niż
zauważą kooptację
stosowania
partycypacja
Sytuacji, gdy inne taktyki nie
Może być szybkim i
Kosztem może być
sprawdzają się lub są zbyt
tanim sposobem na
wiarygodność
kosztowne
rozwiązanie problemów
Sytuacji, gdy znaczenie ma
Szybkość wdrażania.
Ryzykowna. Może
tempo, a inicjatorzy zmian
Może przezwyciężyć
spowodować u
dysponują poważną siłą
każdy opór
pracowników
uczucie gniewu
wobec inicjatorów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie: P. F. Schlesinger, V. Sathe, L. A. Schlesinger, J. P. Kotter:
Projektowanie organizacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 370.
7
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
TAKTYKA #1: KOMUNIKACJA
Jednym z najbardziej powszechnych sposobów radzenia sobie z oporem wobec
zmian jest komunikacja (poświęcimy jej odrębny Przewodnik). Taktyka ta ma na celu
dopomożenie pracownikom w dostrzeżeniu potrzeby i logiki zmian. Komunikacja jest
najlepszą taktyką wtedy, gdy źródłem oporu jest niewłaściwa lub nieprecyzyjna
informacja oraz błędna analiza, a liderzy zmian (koalicja liderów) do ich implementacji
potrzebują pomocy osoby lub grupy osób stawiających opór.
WSKAZÓWKA #1: ZAPLANUJ KOMUNIKACJĘ I REDUKUJ NIEPEWNOŚĆ
Przed rozpoczęciem wdrożenia przygotuj plan komunikacji. Aby zapobiec wzrostowi
niepewności warto informować pracowników, co zdarzy się na każdym etapie procesu
zmiany i czego się mogą spodziewać.
WSKAZÓWKA #2: NIE ZROBISZ DWA RAZY PIERWSZEGO WRAŻENIA
Pamiętając, że nie da się zrobić swa razy pierwszego wrażenia, przygotuj starannie
treść pierwszego komunikatu o zmianach. Ma on za zadanie przekonać pracowników,
że nowa droga jest rzeczywiście właściwą drogą. Lepiej szlifować pierwszy komunikat
przez dwa tygodnie (niezależnie od tego, czy będzie to list do pracowników, czy
wystąpienie przed całą załogą), niż w ciągu 10 minut komunikacji wytworzyć opór
wobec zmian nieprzygotowanym przekazem.
WSKAZÓWKA #3: NIE ZASKAKUJ PRACOWNIKÓW
Komunikacja zmian to nie zabawa polegająca na tym, kto potrafi bardziej przestraszyć
drugą osobę, wyskakując nagle zza węgła i groźnie pohukując. Stąd ważne jest nie
tylko komunikowanie pracownikom zmian, ale komunikowanie ich we właściwym
czasie. Pozwala to na dostarczenie niezbędnych informacji oraz zmniejszenie oporu
wobec zmian wynikającego z zaskoczenia.
8
© 2014 by Value Creation
2014
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
TAKTYKA #2: PARTYCYPACJA
Partycypacja, jako taktyka zmian, zakłada, że liderzy zmian wciągają pracowników,
którzy stawiają albo mogą stawiać opór, do udziału w pewnych działaniach
dotyczących planowania (projektowania) oraz wdrażania zmian.
WSKAZÓWKA #1: PAMIĘTAJ, ŻE PRACOWNICY SĄ PODMIOTEM, A NIE PRZEDMIOTEM
ZMIAN
Aby
zapewnić
pracownikom
poczucie
kontroli,
wykorzystaj
partycypację
w zarządzaniu zmianą. Nawet możliwość decydowania o pozornie lub rzeczywiście
mało istotnych szczegółach zmiany jest lepsza niż brak możliwości decydowania
o czymkolwiek.
Przykład:
W jednej z firm wspierałem proces zmian zaprojektowany na szczeblu zarządu
i zaakceptowany
przez
zagraniczną
centralę
firmy.
Wzrost
zaangażowania
pracowników w proces zmian osiągnięto między innymi dzięki przekazaniu w ich ręce
kwestii nadania nazw grupom i departamentom tworzonym w ramach nowej struktury
firmy. Ten pozornie nieznaczący gest ze strony menedżerów, miał ogromne znaczenie
dla pracowników, którzy przekonali się, że też o czymś decydują.
TAKTYKA #3: UŁATWIANIE I WSPARCIE
Ułatwianie i wsparcie może obejmować zapewnienie szkoleń i coachingu w zakresie
nowych kwalifikacji niezbędnych w trakcie i po wdrożeniu zmian, udzielanie dni
wolnych po trudnym okresie pracy, czy po prostu słuchanie i empatię okazywaną
pracownikom.
WSKAZÓWKA #1: NIE POZWÓL NA UTRATĘ TWARZY PRZEZ PRACOWNIKÓW
Przygotowując zmiany istotne dla firmy, jako lider zmian powinieneś pamiętać, że
ludzie mają rozwiniętą potrzebę szacunku i uznania.
Jeżeli w trakcie zmian ulega kasacji jakiś projekt albo sposób wykonywania pracy, to
warto pamiętać o jego kierowniku lub autorze. Nie dyskredytuj „starego”, ale
podkreśl, że poprzedni sposób pracy był dobry w czasach, kiedy został wprowadzony,
ale czasy się zmieniły
9
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
WSKAZÓWKA #2: ROZWIJAJ KOMPETENCJE PRACOWNIKÓW
Wiele zmian prowadzi do sytuacji, w której wybrane kompetencje pracowników
okazują się już niepotrzebne, a inne wymagają pilnego nabycia lub doskonalenia
(np. w momencie wprowadzania do firmy nowego oprogramowania CRM czy ERP).
Może w wyniku awansu, jakiś pracownik zda sobie sprawę z luki w zakresie
umiejętności kierowniczych?
Jeżeli zmiana wymaga rozwoju nowych kompetencji, to w ramach zarządzania zmianą
zapewnij pracownikom możliwość zdobycia niezbędnej wiedzy i umiejętności poprzez
szkolenie na stanowisku pracy, warsztaty szkoleniowe lub coaching.
WSKAZÓWKA #3: MOTYWUJ I INSPIRUJ SWOICH PODWŁADNYCH
Zwiększony nakład pracy ponoszony przez pracowników w trakcie zmian wymaga od
lidera ciągłego motywowania i podtrzymywania mobilizacji pracowników.
Warto sięgnąć nie tylko po elementy motywacji finansowej, ale też rozwijać
motywację wewnętrzną za pomocą motywowania pozafinansowego. Pozytywna
informacja zwrotna, czyli dobrze wypowiedziana pochwała za wzmożony wysiłek,
może czynić cuda.
Przypomnij sobie użyteczne modele komunikacji, jakie mogą się przydać do
motywowania i wspierania pracowników.
TAKTYKA #4: NEGOCJACJE
Negocjacje przydają się nie tylko osobom zajmującym się sprzedażą czy zakupami, są
też taktyką wykorzystywaną przez liderów zmian.
Negocjacje, jako taktyka wprowadzania zmian, zakładają „podkupienie” czynnych lub
potencjalnych oponentów, czyli zaoferowanie im określonych korzyści w zamian za
ich neutralność lub zaangażowanie.
Negocjacje są szczególnie przydatne, kiedy liderzy zmian są świadomi, że ktoś straci
w wyniku zmian, a dysponuje poważnym potencjałem oporu.
10
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
WSKAZÓWKA #1 NIE MOŻESZ WSZYSTKICH PRZEKONAĆ, ALE MOŻESZ NIEKTÓRYCH KUPIĆ
W sytuacji, kiedy potrzebujesz udziału w zmianach osoby, która „stoi z boku” albo jest
krytykiem zmian, możesz wynegocjować cenę, za jaką przyłączy się ona do zespołu
wdrażającego zmiany. Czasem tą ceną jest atrakcyjne szkolenie a czasem awans
poziomy.
WSKAZÓWKA #2 ROZWIĄZUJ KONFLIKTY (STARE I NOWE)
Niezawodna R. Kanter podpowiada, że „marsz do przodu wymaga czasem cofnięcia
się w przeszłość”. Jeżeli wiesz, że w firmie są jakieś stare „zamiecione pod dywan” konflikty,
postaraj się je rozwiązać. Tlące się i ukrywane konflikty rodzą opór wobec zmian, a opór
wobec zmian wywołuje nowe konflikty.
Do kompetencji lidera zmian należą zarządzanie konfliktem i rozwiązywanie konfliktów. Jest
jeszcze czas, by uzupełnić te kompetencje?
Opór
wobec
zmian
Konflikty
Źródło: opracowanie własne na podstawie: S. A. Raza, C. Standing, A Systemic Model for Managing and
Evaluating Conflicts in Organizational Change, “Systemic Practice & Action Research” Jun2011, Vol. 24
Issue 3, s. 188.
11
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
TAKTYKA #5: KOOPTACJA
Kooptacja (dokooptowanie kogoś) oznacza powierzenie danemu pracownikowi
pożądanej roli w planowaniu lub wdrażaniu zmian. Kooptacja jest taktyką radzenia
sobie z oporami wobec zmian mniej kosztowną, niż negocjacje oraz szybszą,
niż partycypacja.
WSKAZÓWKA #1 WYZNACZAJ WŁAŚCIWYCH LUDZI DO PRACY NA RZECZ
ZMIAN
Kiedy zdajesz sobie sprawę, że nie wszystkich możesz kupić (w końcu budżet na
szkolenia i inne „prezenty” nie jest z gumy), a na zdobywanie zaangażowania
potrzebujesz dużo czasu (którego nie masz), sięgnij po twardszą taktykę. Wyznacz
potrzebnego ci pracownika do zespołu projektowego czy zespołu wspierającego
wdrażanie zmian. Przyspieszy to proces wdrożenia zmian.
Wyznaczony pracownik, o ile nie jest zatwardziałym przeciwnikiem zmian, wykonując
prace na rzecz zmiany, stanie się mimowolnym zwolennikiem wdrożenia. W końcu to
również jego dziecko.
TAKTYKA #6: PRZYMUS
Przymus polega na zmuszeniu pracowników przedsiębiorstwa do zaakceptowania
zmian, wykorzystując jawną lub ukrytą groźbę dotyczącą utraty pracy, możliwości
awansu, podwyżki, czy innych korzyści. Przymus jest taktyką ryzykowną, ponieważ
pracownicy z niechęcią odnoszą się do zmian wymuszanych. Przymus może również
wywołać u pracowników reaktancję, czyli dążenie do przywracania wolności wyboru,
zagrożonej przez kogoś, kto próbuje im coś narzucić lub czegoś zakazać. Zjawisko
reaktancji jest tym silniejsze im:

ważniejsza możliwość działania jest nam odebrana,

więcej jest zablokowanych, odebranych możliwości,

bardziej nieoczekiwana jest blokada,

większe jest zagrożenie swobody działania.
Z drugiej strony menedżerowie z racji posiadanej władzy (autorytetu formalnego) są
wystawieni na pokusę korzystania z tej taktyki częściej, niż wynika to z obiektywnej
oceny sytuacji.
12
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
WSKAZÓWKA #1 KIEDY SZALEJE POŻAR - DEKRETUJ
W sytuacji, kiedy od szybkiego wdrożenia zmian zależy los firmy, działu lub projektu –
nie zastanawiaj się i wprowadzaj zmiany wykorzystując swoją władzę. Jako menedżer
wymuszaj zmiany i gaś pożar – wydawaj polecenia, łam opór i stosuj politykę faktów
dokonanych. Na demokrację przyjdzie czas później.
Kiedy niebezpieczeństwo zostanie zażegnane możesz przedstawić pracownikom
uzasadnienie podejmowanych decyzji oraz skutki, jakie mogło przynieść zaniechanie
działań na rzecz zmian.
WSKAZÓWKA #2 JEŚLI PRZYMUS ZADZIAŁAŁ – NIE PRZYWIĄZUJ SIĘ DO NIEGO
Jeżeli odniosłeś sukces wdrażając zmiany z wykorzystaniem władzy, nie przyzwyczajaj
się do tej taktyki. Jest ona zarezerwowana dla sytuacji nadzwyczajnych, a te – jak
sama nazwa wskazuje – nie zdarzają się zbyt często.
Na co dzień poszukaj innych taktyk.
TAKTYKA #7: MANIPULACJA
Manipulacja, w kontekście zmian, odnosi się do skrytych prób wywierania wpływu.
Taktyka manipulacji jest dotknięta poważnymi wadami. Kiedy pracownicy odczują,
że nie są traktowani otwarcie albo, że są okłamywani, zazwyczaj reagują negatywnie.
Dlatego manipulacja pojawia się w naszym Przewodniku z kronikarskiego obowiązku.
Są jednak autorzy zajmujący się zarządzaniem zamianą, a w śród nich guru
zarządzania zmianą J. P. Kotter, którzy zaznaczają, że jeśli wszystkie inne taktyki
zawiodły, to wówczas manipulacja może zapewnić powodzenie wdrażania zmian.
WSKAZÓWKA #1 ZAPOMNIJ O MANIPULOWANIU LUDŹMI
Jeżeli chcesz budować swój autorytet przywódcy i odnosić sukcesy, jako lider zmian,
zapomnij o taktyce manipulacji. Kiedy pracownicy odkryją, że nimi manipulujesz,
stracą do ciebie zaufanie. Na odzyskanie zaufania będziesz długo pracował, a może w
tej firmie już go nie odzyskasz.
Skuteczność na chwilę za cenę szacunku – nie opłaca się.
13
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
WSKAZÓWKA #2 NIE KUPUJ WIELU KSIĄŻEK O MANIPULOWANIU LUDŹMI – SZKODA NA
NIE MIEJSCA W TWOJEJ BIBLIOTECE
Jako przywódca chcesz posiadać wiedzę, jak bronić się przed manipulacją. Do nabycia
tej wiedzy wystarczy jedna lub dwie książki należące do klasyki gatunku
(np. R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka). Na więcej szkoda
miejsca, chyba że zamierzasz zostać liderem makiawelicznym.
DOBÓR WŁAŚCIWYCH TAKTYK
Czasami menedżerowie niewłaściwie posługują się taktykami zmian, ponieważ nie
uświadamiają sobie ich możliwości i ograniczeń. Zdarza się, że stosują wybraną
taktykę (grupę taktyk), niezależnie od sytuacji, czasami taktyki nie są spójne z przyjętą
strategią wdrażania zmian. Jak zatem dobierać poznane taktyki zmian?
Wskazówką może być metoda opisana przez J. W. Lorscha2, a udoskonalona w trakcie
wdrożeń wspieranych przez konsultantów Value Creation. Jej idea jest przedstawiona
na rysunku poniżej.
Zmiany
powolne, nie
zaplanowane
jasno
Zmiany szybkie,
jasno
zaplanowane
Źródło: opracowanie własne.
2
J. W. Lorsch, Managing Change, [w:] P. R. Lawrence, L. B. Barnes and J. W. Lorsch (red.), Organizational
Behavior and Administration: Cases and Readings, Richard D. Irwin, Homewood 1976, s. 676-678.
14
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
Opcje strategiczne dostępne menedżerom układają się wzdłuż pewnego kontinuum.
Po lewej stronie strategia nakazuje szybkie wdrażanie zmian, z dokładnym planem
działania. Ten typ strategii zakłada łamanie wszelkiego oporu, co oznacza –
w skrajnym przypadku – stosowanie taktyki przymusu. Na prawym krańcu kontinuum
strategia zakłada wolniejsze tempo zmian, brak jasno sprecyzowanego planu (raczej
wizję zmian) oraz zaangażowanie większej ilości pracowników poza liderami zmian.
Im bardziej na lewo wzdłuż osi z znajduje się dana opcja strategiczna, tym częściej
korzysta się z taktyk twardych (np. przymusu) przy wdrażaniu zmian, im bardziej na
prawo – rośnie rola taktyk miękkich (np. partycypacji).
Miejsce na skali, w którym lokują się opcje strategiczne prace wdrażania zmian,
warunkujące dobór taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian, jest funkcją
czterech zmiennych:
1. Wielkość i typ oczekiwanego oporu. Im większy jest oczekiwany opór
wobec zmian, przy ceteris paribus, tym bardziej zasadne jest przesuwanie się
na prawo skali i wykorzystanie partycypacji oraz innych miękkich taktyk
zmniejszających opór.
2. Pozycja liderów zmian wobec oponentów. Im większą władzą dysponuje
lider zmian, im większym cieszy się autorytetem i zaufaniem pracowników,
tym większe są szanse na przesunięcie się ku lewemu krańcowi skali
i dekretowanie zmian.
3. Umiejscowienie
odpowiednich
danych
do
projektowania
zmiany
i energii niezbędnej do jej wdrożenia. Im bardziej liderzy zmian
spodziewają się, że będą potrzebowali od innych pracowników zarówno
informacji, jak i ich współdziałania, tym silniejsza jest potrzeba przesunięcia
się na prawo.
4. Stawka wchodząca w grę. Im wyższe jest krótkookresowe ryzyko
poniesienia strat i im większe zagrożenie dla istnienia i rozwoju
przedsiębiorstwa, tym silniejsza będzie potrzeba przesunięcia na lewo.
15
© 2014 by Value Creation
7 taktyk radzenia sobie z oporem wobec zmian
2014
O VALUE CREATION
Value Creation jest firmą doradczo-szkoleniową wspierającą organizacje dokonujące
zmian, oferując wiedzę ekspercką oraz umiejętności związane z zarządzaniem zmianą.
Nasze doświadczenie w zarządzaniu zmianą zdobyliśmy prowadząc projekty
wdrażania istotnych zmian w firmach oraz dzięki badaniom realizowanych
w przedsiębiorstwach przeprowadzających zmiany.
Nasi klienci osiągają lepsze rezultaty we wdrażaniu zmian dzięki realizowanemu przez
Value Creation wsparciu, które obejmuje:



Doradztwo w obszarze projektowania i wdrażania zmian oraz zarządzanie
projektami zmian,
Budowę i tworzenie Systemów Zarządzania Zmianą oraz strategii
zarządzania zmianą w firmach,
Zarządzanie zmianą 2.0.
Ponadto doskonalimy umiejętności liderów zmian oraz menedżerów i pracowników
firm dokonujących transformacji poprzez autorskie warsztaty szkoleniowe:

Symulacja biznesowa Change Masters wersja 2014,

Mistrzowskie zarządzanie zmianą

Efektywna komunikacja w procesie zmian

Osiem kroków do sukcesu zarządzania zmianą
Jeszcze w 2014 roku rusza pierwsza w Polsce:
Szkoła Liderów Zmian
Więcej informacji:
Value Creation
[email protected]
www.valuecreation.pl
Tel. 602 605 952
16
© 2014 by Value Creation