czasopismo religioznawcze 77

nomos
czasopismo religioznawcze
Journal for the Study of Religions
Uniwersytet Jagielloński
Instytut Religioznawstwa
numer
Zakład Wydawniczy Nomos
2012
77
ISSN 1230-7858
© Copyright by Instytut Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redaguje zespół w składzie:
Kazimierz Banek (Kraków), Jurij A. Babinow (Sewastopol), Tomáš Bubík (Pardubice), Wiesław Bator (Kraków), Ludmiła Filipowicz (Kijów), Konstanty A. Antonow
(Moskwa), Halina Grzymała-Moszczyńska (Kraków), Henryk Hoffmann (Kraków –
redaktor naczelny), Anna Książek (Kraków – sekretarz naukowy), Kazimiera Mikoś
(Kraków), Siergiej J. Szatrawski (Mińsk), Stanisław A. Wargacki (Lublin)
Publikacja dofinansowana przez Instytut Religioznawstwa
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja wydawnicza i korekta: Kasper Świerzowski
Przygotowanie do druku: Dariusz Piskulak
Projekt okładki: Kompania Graficzna – Joanna i Wojciech Jedlińscy
Kraków 2012
Adres redakcji:
Instytut Religioznawstwa UJ
Uniwersytet Jagielloński
31-044 Kraków, ul. Grodzka 52
Spis treści
Od redakcji (w XX-lecie istnienia pisma) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Kazimierz Banek
Krymczaki – grupa etniczna i religijna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Jakub Bohuszewicz
Między etnografią i religioznawstwem: åke Hultkrantz jako antropolog religii . . . . . . . 28
Екатерина Сергеевна Элбакян
Повседневность в мире религии, религия в мире повседневности . . . . . . . . . . . . . . 41
Martin Fárek
Did Rammohan Ray Understand Western Religion? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Marcin Karas
Kobieta w mariawityzmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Martin Klapetek
Czy nowoczesna islamska architektura jest częścią europejskiej przestrzeni
publicznej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Monika Kowalska
Rola kota w rytuałach magicznych i wierzeniach ludzi różnych epok i miejsc . . . . . . 104
Agata Świerzowska
Joga chrześcijańska. Próba opisu na wybranych przykładach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Marek Żyromski, Jerzy Hatłas
The Religious Cult of Ruler in Ancient Rome as the Element of Process of
Legitimacy of Political Power in Autocratic Political Systems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
4
Spis treści
ARTYKUŁY POLEMICZNE, RECENZJE, SPRAWOZDANIA
Anna Radziwiłł
Pelazgowie a Hellada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Przemysław Biernat
Złote tabliczki orfickie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Marcin Karas
Braviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Anna Książek
Ends and Beginnings: X Konferencja Easr w Sztokholmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Summaries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
NOMOS, nr 77 (2012), s. 5–7
Od redakcji
(w XX-lecie istnienia pisma)
Szanowni Czytelnicy!
Niniejszym 77. numerem naszego czasopisma zmieniamy dotychczasową formułę jego wydawania i nadajemu mu nową zewnętrzną szatę. Spowodowane to jest koniecznością urealnienia częstotliwości, z jaką nasze czasopismo się ukazuje, do jego – zawartej w podtytule – nazwy, a także z chęcią
poprawy jego ewaluacji na liście czasopism Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jak też podjęciem działań zmierzających do uwzględniania go
w bazach danych Web of Science (WOB), Reference Index for the Humanities
(ERIH) i Scopus.
Pierwszy numer naszego czasopisma ukazał się jesienią 1992 r. Minął
zatem 20. rok jego istnienia. Pierwszym redaktorem naczelnym był (ówczesny dyrektor Instytutu Religioznawstwa UJ) Włodzimierz Pawluczuk, a sekretarzem redakcji Irena Borowik. To oni byli prawdziwymi spiritus movens tego przedsięwzięcia, wspierani jednak przez dość liczne początkowo
grono współzałożycieli Zakładu Wydawniczego „Nomos” Sp. z. o.o., rekrutujących się głównie z części pracowników Instytutu Religioznawstwa UJ,
którzy w trudnym okresie transformacji ustrojowej i związanych z tym zawirowań ekonomicznych pragnęli sami zadbać o możliwości publikacji prac
naukowych z zakresu religioznawstwa. Początkowo pismo finansowane było
ze środków własnych ZW „Nomos”, następnie pozyskiwano częściowe finansowanie ze środków Komitetu Badań Naukowych. Zawsze jednak jego
wydawcą był Instytut Religioznawstwa UJ. On też aktualnie w głównej mierze pokrywa koszty wydawania pisma, przy częściowym dofinansowywaniu
przez ZW „Nomos”.
Pismo zostało pierwotnie zarejestrowane pod nazwą „Nomos. Kwartalnik Religioznawczy”, bo taką – jak się okazało później zbyt ambitną – formułę zrazu przyjęto. Założono też, że rocznie będą się ukazywać 4 numery
– każdy po 10 arkuszy wydawniczych. Szybko okazało się, że z przyczyn
5
6
Henryk Hoffmann, Anna Książek
finansowych formuła ta jest nie do utrzymania. W 1992 r. (jesień) ukazały się
dwa numery (1 i 2), a w 1993 r. redakcja zaczęła wydawać numery łączone
(3/4 – wyszedł zatem tylko jeden „podwójny” numer). W 1994 r. wydano
dwa podwójne: numer 5/6 i (większy objętościowo – pokłosie międzynarodowej konferencji) numer 7/8, a w 1995 r. ukazały się 3 numery (9, 10, 11)
oraz łączony (podwójny) 12/13, przy którym jako datę podano 1995/1996.
Faktycznie zatem ukazał się on już w 1996 r. W tymże też roku ukazały
się jeszcze numery 14, 15 i 16 i redakcja zbliżyła się – szkoda, że tylko na
chwilę – do deklarowanej w podtytule formuły kwartalnika. Niestety w kolejnych latach pismo ukazywało się nieregularnie, pomimo wysiłków redakcji, aby zapewnić jego ciągłość. W 1997 r. ukazały się numery 17 i 18/19 i już
w 1998 r. numer 20/21 (oznaczony jako 1997/1998) oraz numer 22/23.
Od numeru 24/25 za 1998/1999 zaszła w redagowaniu czasopisma istotna
zmiana. Sekretarzem Redakcji i faktycznym (formalnie redaktorem naczelnym pozostawał W. Pawluczuk) prowadzącym pismo został Henryk Hoffmann. Zmienił się także skład redakcji oraz zaczęto konsekwentnie wydawać
poszczególne zeszyty jako monotematyczne (to zdarzało się już wcześniej),
z których każdy miał własnego redaktora (lub redaktorów) tomu i jako całość
podlegał recenzjom. Od tego też momentu Redakcja starała się, aby pismo
wychodziło regularnie po dwa (podwójne) numery w roku.
Z czasem ten sposób wydawania pisma okazał się również mało efektywny. Redakcja podjęła zatem wiele kroków, aby sprostać nowym wyzwaniom. Od 2010 r. (od numeru 69/70) funkcję Redaktora Naczelnego objął
Henryk Hoffmann a Sekretarzem Redakcji została Anna Książek.
Od bieżącego 77. numeru przeprowadzamy następujące zmiany:
– zmieniamy (urealniamy) nazwę pisma na „Nomos. Czasopismo Religioznawcze”, dodając na wewnętrznej stronie tytułowej anglojęzyczny podtytuł „Nomos. Journal for the Study of Religions”;
– zmieniamy jego okładkę (mamy nadzieję, że na ładniejszą);
– przechodzimy z formuły kwartalnika, na półrocznik, Zatem będziemy
wydawać rocznie dwa numery, po 10 arkuszy wydawniczych każdy;
– odchodzimy od monotematyczności poszczególnych numerów, nadając
im tym samym bardziej otwarty charakter;
– jako zasadę wprowadzamy możliwość publikacji w językach polskim,
rosyjskim i angielskim;
– wszystkie artykuły będą zewnętrznie i anonimowo recenzowane (także przez recenzentów zagranicznych), co ma sprzyjać ich wysokiemu
7
Od Redakcji (w XX-lecie istnienia pisma)
naukowemu poziomowi. Odstępujemy od tej zasady w przypadkach artykułów polemicznych, recenzji i sprawozdań;
– poszerzamy skład kolegium redakcyjnego o uznanych przedstawicieli
religioznawstwa czeskiego, ukraińskiego, białoruskiego i rosyjskiego.
Tym samym wracamy do pierwotnej (z 1992 r.) idei, aby być pismem integrującym religioznawstwo krajów Europy Środkowo-Wschodniej, podobnie jak czyni to „Temenos” dla krajów skandynawskich. Oczywiście
skład kolegium będziemy rozszerzać o chętnych do współpracy religioznawców z innych krajów (nie tylko naszego regionu). Zależy nam, aby
nasze pismo w nowej formule było uznanym organem religioznawczym
o szerokim odziaływaniu międzynarodowym.
Henryk Hoffmann
(Redaktor Naczelny)
Anna Książek
(Sekretarz Redakcji)