I rok - Wydział Farmaceutyczny - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY
z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
Kierunek ANALITYKA MEDYCZNA
Rok akademicki 2016 / 2017
1
Opracowanie edytorskie i druk:
Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zam. .../ 2016
nakład 80 egz.
tel. (22) 5720 327
e-mail: [email protected]
www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl
2
WSTĘP
Przewodnik dydaktyczny wprowadza studentów w tok pracy I roku na Wydziale Farmaceutycznym i Oddziale Medycyny Laboratoryjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Zgodnie z programem ministerialnym, studentów I roku obowiązują następujące
przedmioty: Anatomia, biofizyka, biologia i genetyka, chemia analityczna, chemia bionieorganiczna, chemia bioorganiczna, chemia ogólna i nieorganiczna, chemia organiczna,
histologia, historia medycyny i farmacji, kwalifikowana pierwsza pomoc, naukowa informacja medyczna, przysposobienie biblioteczne, statystyka, język angielski, wychowanie
fizyczne, zastosowania matematyki w analityce medycznej oraz szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Oddany do użytku studentów I roku przewodnik dydaktyczny szczegółowo przedstawia organizację Zakładów, które prowadzą zajęcia z wyżej wymienionych przedmiotów,
cele i formy nauczania, regulamin oraz piśmiennictwo w zakresie podręczników i czasopism naukowych.
Przewodnik dydaktyczny ma pomóc studentom I roku w poznaniu ich obowiązków
i warunków studiowania.
Przewodniczącym Rady Pedagogicznej I roku jest dr Marek Wasek z Zakładu Bioanalizy i Analizy Leków Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
1
Spis treści
Wstęp.......................................................................................................................... 1
Władze Uczelni.......................................................................................................... 3
1. Anatomia.................................................................................................................... 5
2. Bezpieczeństwo i Higiena Pracy............................................................................... 7
3. Biofizyka..................................................................................................................... 8
4. Biologia i genetyka..................................................................................................... 10
5. Chemia analityczna.................................................................................................... 14
6. Chemia bionieorganiczna......................................................................................... 15
7. Chemia bioorganiczna............................................................................................... 17
8. Chemia ogólna i nieorganiczna................................................................................ 19
9. Chemia organiczna.................................................................................................... 21
10.Histologia................................................................................................................... 23
11.Historia medycyny i farmacji.................................................................................... 27
12.Język angielski............................................................................................................ 28
13.Kwalifikowana pierwsza pomoc ............................................................................... 29
14.Naukowa informacja medyczna................................................................................ 30
15.Przysposobienie biblioteczne.................................................................................... 32
16.Statystyka ................................................................................................................... 33
17.Wychowanie fizyczne................................................................................................. 35
18.Zastosowania matematyki w analityce medycznej.................................................. 37
2
Władze WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
REKTOR
– prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ
PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZYCH
– prof. dr hab. BARBARA GÓRNICKA
PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ
– dr hab. JADWIGA TURŁO
PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI I WSPÓŁPRACY Z REGIONEM
– dr hab. WOJCIECH BRAKSATOR
PROREKTOR ds. KADR– prof. dr hab. ANDRZEJ DEPTAŁA
DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO
z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
– Prof. dr hab. PIOTR WROCZYŃSKI
Prodziekan ds. dydaktyczno-wychowawczych
– dr hab. JOANNA KOLMAS
Prodziekan ds. nauki
– dr hab. MARCIN SOBCZAK
Prodziekan ds. Oddziału Medycyny Laboratoryjnej
– prof. dr hab. GRAŻYNA NOWICKA
DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
ul. Banacha 1 (pok. 06 i 010); 02-097 Warszawa,
tel./fax 22 5720787, 22 5720 788, 22 5720 772;
22 5720 787 oraz 22 5720 779 (Analityka medyczna)
Pracownicy Dziekanatu:
Kierownik Dziekanatu
– mgr Katarzyna Stańczyk
Zastępca Kierownika
– Wiesław Urbanik
– mgr Małgorzata Pyzel (Analityka medyczna)
– mgr Wioleta Widłak (Analityka medyczna)
– mgr Anna Artymiuk
– mgr inż. Małgorzata Kośmider-Bucka
– mgr Aneta Markucińska
– Anna Ołtuszewska
– mgr Beata Spychalska
– mgr inż. Joanna Sypuła
– mgr Grzegorz Wasztewicz
Godziny przyjęć w Dziekanacie:
poniedziałek, czwartek – godz. 1000–1400
wtorek, środa – godz. 1000–1300
piątek– nieczynne
3
4
Anatomia
ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ
CENTRUM BIOSTRUKTURY
Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. 628-10-41 w. 1200, bezp. tel. i fax 629-52-83
[email protected]
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek
Odpowiedzialny za dydaktykę: lek med. Ewa Rzeźnicka
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: zostaną podane na pierwszym wykładzie z anatomii
Ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu Anatomii w/g grafiku podanego
do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.
Liczba godzin
Zajęcia obejmują 60 godzin w tym: 30h wykładów, 30h ćwiczeń.
Wykłady i ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu Anatomii Prawidłowej
i Klinicznej w/g grafiku podawanego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.
Forma zaliczenia przedmiotu
Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium z całego materiału ćwiczeniowego jest jednocześnie
warunkiem dopuszczenia do egzaminu. Egzamin testowy obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów. Aby
uzyskać ocenę pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.
Cel nauczania
1/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego.
2/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie
części ciała człowieka, narządów i tkanek.
3/ przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów i tkanek.
4/ zwrócenie uwagi na te elementy anatomii, których znajomość konieczna jest przy udzielaniu
pierwszej pomocy przedlekarskiej.
Treść nauczania
Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie na
ćwiczeniach prowadzonych w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli i preparatów muzealnych.
Tematy wykładów
1. Ogólna budowa tkanek. Osteologia. Stawy i mięśnie.
2. Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.
3. Układ krążenia budowa, podział naczyń krwionośnych.
4. Budowa, unaczynienie i unerwienie serca.
5. Układ limfatyczny i limfa.
6. Układ oddechowy
7. Układ pokarmowy
8. Trawienie i wchłanianie wrotne. Podstawowe zagadnienia budowy wątroby i trzustki. Przemiana
materii.
9. Gruczoły dokrewne
10. Układ moczowy i rozrodczy.
5
Tematy ćwiczeń i seminariów
1. Osteologia.
2. Stawy i mięśnie.
3. Ośrodkowy układ nerwowy.
4. Obwodowy układ nerwowy.
5. Układ krążenia.
6. Układ oddechowy.
7. Układ pokarmowy.
8. Układ moczowo-płciowy.
9. Gruczoły wydzielania wewnętrznego.
10. Powłoka wspólna, narządy zmysłów.
Zalecane podręczniki i atlasy
• Sylwanowicz W., Michajlik A., Romatowski W. „Anatomia i fizjologia człowieka”. Podręcznik
dla średnich szkół medycznych, wyd. PZWL.
• Aleksandrowicz R. „Mały atlas anatomiczny”, wyd. PZWL.
• Sobotta „Atlas anatomii człowieka”, wyd. Urban & Partner.
• Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL.
• Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały).
Regulamin zajęć studenckich
1. Warunkiem zaliczenia semestru i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń UWAGA! – na każdym
ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń.
2. Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.
3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż jednym ćwiczeniu.
4. Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. Wprowadzanie
osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć, nagrań lub filmów jest niedozwolone.
5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę pozytywną
należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.
6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy.
7. We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad higieny
(czystość !!) oraz zasad BHP.
8. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu.
6
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy
ZAKŁAD MEDYCYNY ZAPOBIEGAWCZEJ I HIGIENY (we współpracy
z DZIAŁEM OCHRONY PRACY I ŚRODOWISKA)
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Longina Kłosiewicz-Latoszek
Odpowiedzialny za dydaktykę – Dr inż. Irena Kosińska [email protected]
Program nauczania obejmuje 4 godziny wykładów.
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycznych (laboratoryjnych).
Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz.U. Nr 128, poz. 897).
Tematyka wykładów:
1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy)
2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy/nauki w trakcie studiów (fizyczne, chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna w narażeniu na
HIV, WZWB, WZWC.
3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria, zagrożenie
terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków.
4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.
5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy.
Po zakończeniu wykładów – sprawdzian pisemny (test na ocenę).
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach, wypełnienie ankiety i zaliczenie testu.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL,
Warszawa 2004.
2. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 2006.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNexis 2009 (wraz z aktualizacją).
2. Informacje internetowe ze stron: Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, Międzynarodowej Organizacji Pracy, Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi.
7
Biofizyka
ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5728947; 5720961
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Kierownik Pracowni: dr Marek Wasek
Odpowiedzialni za dydaktykę: dr Marek Wasek
Przyjęcia w sprawach studenckich: każdy piątek od 10-12 (pracownia biofizyki)
Roczny wymiar zajęć: semestr letni – 45 godzin
• Wykład z biofizyki – 15 godzin
• Ćwiczenia laboratoryjne – 30 godz.
Miejsce wykładów: aula wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym
Miejsce ćwiczeń laboratoryjnych: Pracownia Biofizyki, blok 3, sala 01
Celem nauczania jest zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami biofizyki będącej podstawą nauk ścisłych, a więc również nauk farmaceutycznych. Ćwiczenia laboratoryjne nauczają studentów ścisłego rozumowania, umiejętności posługiwania się podstawowymi przyrządami pomiarowymi, poprawnego przeprowadzenia doświadczeń, wyciągnięcia logicznych wniosków
i właściwego matematycznego zapisu wyników.
PROGRAM NAUCZANIA
1. TEMATY WYKŁADÓW Z BIOFIZYKI
• Metodyka pomiarów wielkości fizycznych. Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności
typu A i typu B – 2 godz.
• Biofizyka zmysłów słuchu i wzroku – 2 godz.
• Biofizyka układu krążenia krwi – 2 godz.
• Wpływ promieniowania elektromagnetycznego i magnetycznego na organizm żywy. O szkodliwości promieniowania jonizującego i niejonizującego (podstawy dozymetrii jądrowej, hormeza radiacyjna) – 2 godz.
• Podstawy biofizyczne metod diagnostycznych in vivo. Pomiar sygnałów bioelektrycznych (EEG, EKG, wektokardiografia wysokie rozdzielczości). Metody transmisyjne
(ultrasonografia, metody fotodynamiczne, jądrowy rezonans magnetyczny, rentgenodiagnostyka, CT). Metody emisyjne (SPECT, PET, scyntygrafia) – 5 godz.
• Lasery. Promieniowanie laserowe (wpływ promieniowania laserowego na tkanki, układ
optyczny oka, zdolność rozdzielcza oka). Biofizyczne podstawy terapii izotopowej. Terapia
hadronowa– 2 godz.
Sposób zaliczenia wykładów – 30 pytań testowych
2. TEMATY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Ćwiczenia laboratoryjne trwają 3 godz. i odbywają się raz w tygodniu w grupach ok. 20 osób
i trzyosobowych zespołach ćwiczeniowych.
W ramach minimum programowego proponujemy wykonanie 10 ćwiczeń laboratoryjnych
z biofizyki. Tematyka ćwiczeń z podziałem na godziny zawarta jest w Tabeli 1.
8
TABELA 1.
L.p
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Temat ćwiczeń
Liczba
godzin
6
Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności typu A i typu B.
3
Pomiary temperatury metodami elektrycznymi.
3
Obserwacje i pomiary mikroskopowe.
3
Refrakcja molekularna.
3
Wyznaczanie współczynnika dyfuzji przez błonę
3
Reometria cieczy newtonowskich i nienewtonowskich. Wyznaczanie charakterystyki lepkościowo-temperaturowej gliceryny wiskozymetrem rotacyjnym.
3
Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem lasera.
3
Badanie własności pól magnetycznych.
METODY I ORGANIZACJA PRACY
1. Ćwiczenia laboratoryjne.
Studenci wykonują ćwiczenia w zespołach trzyosobowych. Przed przystąpieniem do zajęć asystenci sprawdzają teoretyczne przygotowanie studentów za pomocą kartkówki. Na pierwszych zajęciach studenci otrzymują instrukcje do wszystkich wykonywanych doświadczeń. Zawarte są w nich
podstawy teoretyczne, sposób wykonywania ćwiczeń, ich przebieg, sposób prezentacji i obliczenia
wyników końcowych. Po wykonaniu ćwiczenia studenci opracowują w ciągu tygodnia sprawozdanie. Wynik kartkówki, ocena praktycznego przebiegu ćwiczenia oraz ocena sprawozdania stanowią
podstawę do wystawienia oceny końcowej z wykonanego ćwiczenia.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA.
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń, kolokwium
końcowego podane są na tablicy ogłoszeń Pracowni.
Wszystkie materiały (wykłady, instrukcje ćwiczeń, programy obliczeniowe) podane będą w formie skryptu w wersji elektronicznej.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA.
1. Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka, Wydawnictwo lekarskie
PZWL, Warszawa.
2. Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki pod redakcją Bolesława Kędzi, PZWL Warszawa.
9
Biologia i genetyka
Katedra Biochemii i Chemii Klinicznej
Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej
Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa, tel./fax (22) 5720735
Kierownik Katedry:
Kierownik Zakładu:
prof. dr hab. Grażyna Nowicka
prof. dr hab. Jacek Łukaszkiewicz
Godziny przyjęć w sprawach studenckich:
poniedziałek-piątek godz. 10.00-14.00
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. Jacek Łukaszkiewicz
Liczba godzin:
wykładów : ......15....... ćwiczeń : .........45....... ogółem: ..........60........
Miejsce realizacji zajęć:
wykłady: sala wykładowa
ćwiczenia: sala ćwiczeń Katedry Biochemii i Chemii Klinicznej, ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa
Cel nauczania i zakres przedmiotu:
Celem nauczania przedmiotu jest pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy oraz wykształcenie
umiejętności i kompetencji z zakresu biologii i genetyki, ze szczególnym uwzględnieniem biologii komórki, podstaw genetyki ogólnej, molekularnej, populacyjnej oraz genetyki rozwój, w zakresie, który pozwoli w toku dalszych studiów na prawidłowe rozumienie treści kształcenia oraz pozyskiwanie umiejętności i kompetencji z zakresu: biochemii, histologii, mikrobiologii, biologii molekularnej, patomorfologii
i patofizjologii, biochemii klinicznej, genetyki medycznej, diagnostyki laboratoryjnej, hematologii laboratoryjnej i cytologii klinicznej. Stosowane w nauczaniu biologii i genetyki metody dydaktyczne służą
kształtowaniu postawy twórczego rozwiązywania problemów w oparciu o postęp nauk, ze szczególnym
uwzględnieniem rozwoju kompetencji w zakresie posługiwania się wiedzą z zakresu biologii komórki
i genetyki w badaniach analitycznych.
Program nauczania:
Tematyka wykładów
1. Poziomy organizacji żywej materii – komórki, kolonie, pseudotkanki, tkanki, narządy/organy.
2. Budowa i funkcje komórek prokariotycznych i eukariotycznych – analiza porównawcza.
3. Błony biologiczne, mechanizmy transportu przez błony.
4. Elementy cyklu życiowego komórki
5. Komórka w roli organizmu istniejącego samodzielnie oraz jako element organizmu wielokomórkowego (tkanek, narządów).
6. Struktura i funkcja genów u organizmów prokariotycznych.
7. Struktura i funkcja genomu eukariotycznego.
8. Techniki badawcze współczesnej genetyki.
9. Podstawy genetyki rozwoju i genetyki populacyjnej.
10. Środowisko a zmienność organizmów. Wpływ czynników środowiska na zmienność.
Tematyka ćwiczeń
1. Ultrastruktura komórki – identyfikacja organelli, analiza biogenezy, charakterystyka znaczenia
fizjologicznego, kompartmentacja protoplastu jako strukturalna podstawa złożoności czynno10
ściowej, elementy cytologii doświadczalnej (przygotowanie preparatów, techniki barwienia,
techniki mikroskopowe, analiza obrazów uzyskiwanych z zastosowaniem zróżnicowanych technik mikroskopii).
2. Poziomy organizacji żywej materii – komórki, kolonie, pseudotkanki, tkanki, narządy/organy.
Identyfikacja i charakterystyka tkanek ludzkich w badaniu mikroskopowym.
3. Podstawy genetyki rozwoju: mechanizmy embriogenezy, histogenezy i organogenezy, podziały
komórkowe – analiza obrazów.
4. Podstawy genetyki klasycznej – mechanizmy i modele dziedziczenia (zajęcia warsztatowe
z wykorzystaniem modeli i schematów obliczeniowych).
5. Genetyczna determinacja płci, dziedziczenie układów grupowych krwi, genetyczne podstawy
konfliktu serologicznego – zadania.
6. Mechanizmy mutagenezy i ich wykorzystanie – identyfikacja i charakterystyka mutacji.
7. Geny – struktura i ekspresja (planowanie eksperymentów genetycznych – etapy, procedury, wymogi, metody).
8. Genetyka doświadczalna – metody izolacji kwasów nukleinowych z materiału biologicznego.
9. Genetyka doświadczalna – amplifikacja DNA z zastosowaniem techniki PCR, opracowanie ilościowe mieszaniny reakcyjnej, projektowanie starterów.
10. Podstawy genetyki populacyjnej i genetyki rozwoju. Ewolucja form życia. Środowisko a zmienność organizmów.
11. Podstawy ekologii: rodzaje oddziaływań między organizmami a środowiskiem (autekologia),
oddziaływania międzyosobnicze (synekologia). Identyfikacja i charakterystyka wybranych pasożytów człowieka.
Zajęcia
Wykłady
Wymagania wstępne
Student posiada zdobytą w toku dotychczasowych etapów kształcenia
(liceum, gimnazjum) wiedzę i umiejętności w zakresie:
rozumienia podstawowych poziomów złożoności struktury żywej
materii w sekwencji: komórka, tkanka, narząd/organ;
właściwego umiejscowienia Procaryota i Eucaryota w systematyce
organizmów żywych i rozumienia
podstawowych różnic między strukturą i funkcją komórek pro – i eukariotycznych;
charakteryzowania podstawowych
elementów struktury i funkcji organelli komórkowych;
rozumienia podstawowych różnic
między mitozą i mejozą oraz ich
konsekwencji w zakresie dziedziczenia i zmienności;
rozumienia podstaw struktury
i funkcji kwasów nukleinowych
w utrzymaniu, przenoszeniu i ekspresji informacji genetycznej;
rozumienia podstawowych mechanizmów ewolucji organizmów żywych.
11
Efekty dydaktyczne
Student nabywa:
pogłębioną wiedzę o poziomach organizacji
żywej materii oraz umiejętność charakteryzowania różnic struktury i funkcji w sekwencji:
komórka, kolonia, pseudotkanaka, tkanka, narząd/organ;
umiejętność prowadzenia szczegółowej analizy
różnic struktury komórek pro – i eukariotycznych popartej wiedzą o zróżnicowaniu czynnościowym;
wiedzę o strukturze i funkcji błon biologicznych wraz z umiejętnością uargumentowanej
analizy zależności między budową substancji transportowanych przez błony biologiczne
i mechanizmem ich transport;
wiedzę o stadiach i mechanizmach podziału komórki, oraz przebiegu i regulacji cyklu komórkowego oraz umiejętność ich logicznego odnoszenia do zagadnień dziedziczenia, zmienności,
regeneracji i onkogenezy;
umiejętność analizy zróżnicowania struktury
i funkcji genów organizmów pro – i eukariotycznych;
umiejętność pogłębionej analizy mechanizmów
zmienności organizmów żywych ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia mutacji oraz
wpływu czynników środowiskowych.
Zajęcia
Wymagania wstępne
Student posiada
umiejętność dyskusji wyników obserwacji i eksperymentów popartej
argumentacją merytoryczną z zakresu nabytej wiedzy;
umiejętność wykonania zaplanowanych zadań i eksperymentów na
Ćwiczenia
podstawie udostępnionych opisów
procedur doświadczalnych, z wykorzystaniem powierzonego sprzętu
i odczynników, w warunkach konsultacji postępowania z prowadzącymi zajęcia nauczycielami akademickimi.
Efekty dydaktyczne
Student nabywa:
umiejętność posługiwania się mikroskopem
optycznym w badaniach z zakresu biologii komórki oraz wykonania preparatów mikroskopowych z materiału biologicznego;
umiejętność analizy obrazu mikroskopowego
uzyskanego w wyniku stosowania zróżnicowanych technik mikroskopii z uwzględnieniem
identyfikacji podstawowych elementów ultrastruktury komórki;
umiejętność analizy i charakterystyki różnicowej tkanek w obrazie mikroskopowym;
umiejętność stosowania modeli i schematów
obliczeniowych z zakresu genetyki klasycznej;
umiejętność rozwiązywania zadań problemowych z zakresu mechanizmów dziedziczenia,
ze szczególnym uwzględnieniem dziedziczenia
układów grupowych krwi;
umiejętności izolacji kwasów nukleinowych
z materiału biologicznego w warunkach zachowania odpowiednich wymogów jakościowych
tej procedury.
Metody organizacji pracy:
−− wykłady poparte prezentacjami multimedialnymi z elementami forum dyskusyjnego;
−− ćwiczenia laboratoryjne obejmujące: wprowadzenie merytoryczne i metodyczne poparte
prezentacją multimedialną, realizację zadań praktycznych na podstawie udostępnionych
przewodników metodycznych z użyciem powierzonego sprzętu i przygotowanych odczynników; bieżący komentarz do realizacji zadań praktycznych oraz weryfikację prawidłowości
ich wykonania przez pracowników naukowo-dydaktycznych; analizę wyników realizacji
zadań praktycznych w systemie forum dyskusyjnego.
Stosowana aparatura i pomoce dydaktyczne: mikroskopy optyczne, sprzęt preparacyjny, preparaty mikroskopowe komórek i tkanek, odczynniki do barwień cyto – i histochemicznych, zestawy
obrazów ze zróżnicowanych wariantów mikroskopii, schematy i modele obliczeniowe, prezentacje
multimedialne, wirówki laboratoryjne, pipety.
Formy kontroli i ocena wyników nauczania:
Postępy nauczania sprawdzane są na podstawie:
−− oceny wykonania zadań praktycznych w ramach ćwiczeń;
−− wyników 3 sprawdzianów testowych;
−− wyniku testowego egzaminu końcowego.
Literatura obowiązkowa:
1. Alberts B., Bray D., Johnson A., Levis J., Raff M., Roberts K., Walter P.: Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2013.
2. Fuller G.M., Shields D.: Podstawy molekularne biologii komórki. Aspekty medyczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
3. Wolański N. [red.]: Ekologia człowieka. Podstawy ochrony środowiska i zdrowia człowieka Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2012.
12
4. Jarygin W.N.: Biologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. Wydawnictwo Czelej
Lublin 2005.
5. Charon K.M., Świtoński M. [red.]: Genetyka i genomika zwierząt. Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa 2012.
Literatura zalecana:
1. Węgleński P.: Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2012.
2. Winter P.C., Hickey G.I., Flether H.L.: Genetyka. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe
PWN Warszawa 2010.
3. Brown T.A.: Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2009.
4. Bartel H.: Embriologia medyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2009.
5. Kilarski W.M.: Strukturalne podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Treści i efekty kształcenia oraz liczba godzin zgodne ze:
Standardami kształcenia dla kierunku studiów: Analityka Medyczna.
Jednolite studia magisterskie.
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r.
w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia...;
(Dz. U. Nr 164 z 2007 r. poz. 1166; Załącznik 3)
13
Chemia analityczna
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5720 949
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Odpowiedzialni za dydaktykę:
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Dr Zofia Szrajber (kierownikćwiczeń)
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 60 godzin (wykłady – 10, ćwiczenia – 50).
Miejsce wykładów – sale wykładowe w gmachu Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
Miejsce ćwiczeń: Zakład Bioanalizy i Analizy Leków, ul. Banacha 1.
Program przerabiany jest w czasie 15 tygodni dydaktycznych (semestr letni).
Wykłady obejmują wybrane zagadnienia z chemii analitycznej.
Ćwiczenia z chemii analitycznej studentów uczą pracy laboratoryjnej i dają im podstawowe wiadomości z przedmiotu.
PROGRAM NAUCZANIA
I. Tematy wykładów:
1. Analiza objętościowa:
−− ogólne zasady analizy miareczkowej, klasyfikacja metod miareczkowych,
−− alkacymetria (krzywe miareczkowania, stosowane wskaźniki),
−− kompleksometria (stosowane wskaźniki, typy miareczkowań),
−− argentometria (stosowane wskaźniki, typy miareczkowań),
−− miareczkowania oksydoredukcyjne (ogólne zasady, stosowane wskaźniki, szybkość reakcji
redoks, rodzaje miareczkowań),
2. Walidacja metody analitycznej.
II. Tematy ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Stężenia roztworów – obliczenia chemiczne.
2. Zagadnienia podstawowe z analizy miareczkowej (roztwory mianowane, punkt równoważnikowy i końcowy miareczkowania, typy miareczkowań).
3. Przykładowe oznaczenia ilościowe z wykorzystaniem różnych rodzajów analizy miareczkowej
(alkacymetria, redoksometria, argentometria, kompleksometria).
4. Walidacja metody analitycznej.
FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń, seminariów
i repetytoriów są podane na tablicy ogłoszeń przy pracowni chemicznej. Warunkiem zaliczenia pracowni jest wykonanie wszystkich ćwiczeń przewidzianych w programie. Warunkiem zaliczenia chemii analitycznej jest zaliczenie ćwiczeń i repetytoriów (obejmujących tematy wykładów i ćwiczeń)
oraz zdanie egzaminu w letniej sesji egzaminacyjnej.
LITERATURA ZALECANA
1. Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Warszawa, PZWL 1996.
2. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna, T. 1 – 2. Warszawa, PWN 1975-1976.
3. Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1974.
4. Kocjan R.: Chemia analityczna, tom I i II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
5. Pawlaczyk J., Zając M.: Walidacja metod analizy chemicznej, Akademia Medyczna w Poznaniu,
Poznań 1999.
14
Chemia bionieorganiczna
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5720 949
Kierownik Zakładu: Dr hab. Piotr Wroczyński
Dr hab. Piotr Wroczyński
Dr Piotr Kalny (kierownik ćwiczeń)
Roczny wymiar seminariów i ćwiczeń: 30 godzin (seminaria – 15, ćwiczenia – 15).
Miejsce seminariów: sale wykładowe w gmachu Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: codziennie, 10.00–14.00.
Program przerabiany jest w semestrze zimowym.
Seminaria i ćwiczenia z dają studentom podstawowe wiadomości z przedmiotu oraz uczą pracy
laboratoryjnej.
PROGRAM NAUCZANIA
I. Tematy seminariów:
1. Wiadomości podstawowe. Kationy litowców i berylowców.
2. Metaloenzymy niewykazujące właściwości redoks.
3. Przenośniki tlenu i białka transportujące tlen.
4. Hemoproteidy i miedzioproteiny w reakcjach redoks, witamina B12.
5. Transport i magazynowanie jonów metali.
6. Metale i niemetale w biologii i medycynie.
Tematy ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Podstawowe operacje laboratoryjne: strącanie osadów, krystalizacja, dekantacja, sączenie, wirowanie.
2. Uproszczone schematy analizy wybranych kationów i anionów.
3. Identyfikacja roztworów jonów w oparciu o reakcje barwne, strącanie osadów i badanie ich
rozpuszczalności.
METODY ORGANIZACJI PRACY
W trakcie ćwiczeń z przedmiotu studenci wykonują indywidualne zadania analityczne oraz
opracowują zebrane wiadomości w formie sprawozdań z przeprowadzonych eksperymentów zgodnie z tematami ćwiczeń.
W trakcie seminariów z przedmiotu studenci poznają wybrane zagadnienia chemii bionieorganicznej poprzez opracowania własne oraz przygotowywanie prezentacji multimedialnych.
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń i seminariów
są podane na tablicy ogłoszeń przy pracowni chemicznej.
Warunkiem zaliczenia chemii bionieorganicznej jest wykonanie wszystkich ćwiczeń przewidzianych w programie oraz zaliczenie repetytoriów.
LITERATURA ZALECANA
1. Skrypt „Chemia bionieorganiczna”, cz. 1 – Biopierwiastki, pod red. P. Wroczyńskiego, Warszawa 2011.
2. Skrypt „Chemia bionieorganiczna”, cz. 2 – Wybrane metaloproteiny, pod. red. Piotra Wroczyńskiego, Warszawa, 2011.
15
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Bielański A.: Chemia nieorganiczna, Warszawa, PWN 2010.
Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2002.
Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Warszawa, PZWL 1996.
Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1999.
Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 1995.
Kocjan R.: Chemia analityczna, tom I i II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
16
Chemia bioorganiczna
ZAKŁAD CHEMII ORGANICZNEJ,
WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
ul. Banacha 1, parter, 02-097 Warszawa; tel. 22 5720-643
– Kierownik: prof. dr hab. Dorota Maciejewska
– Godziny przyjęć w sprawach studenckich: piątek w godz. 10oo-11oo
– Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. Dorota Maciejewska
– Roczny wymiar wykładów, seminariów i ćwiczeń:
10 godz. wykładów; semestr II; wykład prowadzony jest w sali wykładowej Wydziału Farmaceutycznego podanej w planie zajęć (ul. Banacha 1), 10 godzin seminariów i 10 godzin ćwiczeń laboratoryjnych; semestr II; sala laboratoryjna Katedry i Zakładu Chemii Organicznej (ul. Banacha 1).
Celem nauczania jest poznanie reaktywności związków biorących udział w przemianach w organizmach żywych, wpływu struktury chemicznej i oddziaływań międzycząsteczkowych na kształt
biocząsteczek i ich funkcje. Zapoznanie z reakcjami umożliwiającymi wykrywanie i oznaczanie ważnych biologicznie cząsteczek.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy wykładów:
1. Typy reakcji chemicznych występujących w żywych organizmach
a) alkilowanie,
b) kondensacje aldolowa i Claisena,
c) transaminacja,
d) utlenianie i redukcja,
e) dekarboksylacja,
f) oksydatywne sprzęganie fenoli.
2. Biosynteza alkaloidów.
3. Kwasy karboksylowe.
4. Biosynteza tłuszczów.
5. Aminokwasy i peptydy – właściwości chemiczne i wstęp do biosyntezy.
6. Związki heterocykliczne i karbopolicykliczne.
7. rola pierścienia pirydyny w procesach redox.
8. Sacharydy – biosynteza – chiralność – właściwości chemiczne.
9. Biosynteza terpenów i sterydów – przykłady struktur.
Tematy ćwiczeń:
1. Oznaczanie struktury cukrów.
2. Izolowanie substancji z materiału roślinnego.
3. Biosynteza z użyciem drożdży piekarskich i pomiary fizykochemiczne limonenu i S-3-hydroksybutanianu etylu.
Tematy seminariów:
1. Wybrane reakcje zachodzące w organizmach w organizmach żywych i ich analogia do reakcji
w laboratorium chemii organicznej.
2. Równowagi konformacyjne i rodzaje izomerii w związkach organicznych jako podstawy zróżnicowania właściwości biologicznych.
17
3. Budowa i reakcje biomolekuł – węglowodany, aminokwasy, nukleotydy.
4. Rozwiązywanie problemów.
Wykłady prowadzone są przez 5 tygodni po 2 godziny. Seminaria odbywają się przez 4 tygodnie
po 2,5 godziny w grupach, ćwiczenia laboratoryjne prowadzone są w dwóch turach po około 25 osób
przez 4 tygodnie (w różnych godzinach, w grupach maksymalnie 10 osobowych). Prace doświadczalne prowadzone są w zespołach jedno – lub dwuosobowych. Grupy złożone z 8-10 studentów
dysponują wspólnie sprzętem laboratoryjnym i są odpowiedzialne za jego stan po zakończeniu zajęć.
Dodatkowy sprzęt może być wydawany indywidualnie na rewers.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
Znajomość materiału jest sprawdzana podczas czterech sprawdzianów, w których udział jest
obowiązkowy (dwóch w ramach zajęć laboratoryjnych, jednego w ramach seminariów i jednego na
ostatnim wykładzie). Z pierwszych trzech sprawdzianów można uzyskać maksymalnie po 10 punktów, a z czwartego 5 punktów. Minimum zaliczeniowe wynosi 18 punktów. Ocenie podlega również
wykonanie 3 ćwiczeń. Sumaryczna ilość punktów z ćwiczeń wynosi 15, a minimum zaliczeniowe
8 punktów. Dla studentów, którzy nie uzyskali zaliczenia przewidziane jest tak zwane kolokwium
wyjściowe na zasadach ustalanych przez Kierownika Zakładu Chemii Organicznej.
Przedmiot kończy się zaliczeniem z oceną na podstawie sumy wyników ze sprawdzianów i wykonania ćwiczeń.
1. D. Maciejewska. M. Langwald „Chemia organiczna, T. 1 i T. 2”, Akademia Medyczna w Warszawie,
Senacka Komisja ds. Informacji Naukowej i Wydawnictw, Warszawa 2003.
2. J. McMurry „Chemia organiczna”, T. 1 i T.2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
LITERATURA ZALECANA
1. A. Kołodziejczyk „Naturalne związki organiczne”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
2. P. Kafarski, B. Lejczak „Chemia bioorganiczna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
3. P. Mastalerz „Elementarna biochemia”, Wydawnictwo Chemiczne Wrocław 2009.
DODATKOWE MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA STUDENTÓW DOSTĘPNE NA STRONIE INTERNETOWEJ ZAKŁADU: www.chemiaorganiczna.wum.edu.pl
1. Chemia bioorganiczna – wzory i schematy.
2. Filmy dydaktyczne dotyczące podstawowych technik laboratoryjnych (dostępne po wcześniejszym zalogowaniu).
18
Chemia ogólna i nieorganiczna
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: (22) 5720 949
Kierownik Zakładu:
Dr hab. Piotr Wroczyński
dr hab. Piotr Wroczyński
dr Piotr Kalny (kierownik ćwiczeń)
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 45 godzin (wykłady – 15, ćwiczenia – 30).
Miejsce wykładów: sale wykładowe w gmachu Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: codziennie, 10.00-14.00.
Program przerabiany jest w semestrze zimowym.
Wykłady i ćwiczenia obejmują zagadnienia z chemii ogólnej i nieorganicznej i dają im podstawowe wiadomości z przedmiotu.
PROGRAM NAUCZANIA
I Tematy wykładów:
1. Teoria atomistyczna, budowa atomu.
2. Układ okresowy pierwiastków.
3. Wiązania chemiczne w ujęciu klasycznym, orbitalne cząsteczkowe.
4. Podstawy obliczeń chemicznych.
5. Kinetyka chemiczna i równowaga chemiczna.
6. Związki kompleksowe.
7. Chemia roztworów wodnych.
8. Elektrochemia.
II Tematy ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Stężenia roztworów.
2. Kinetyka reakcji chemicznej.
3. Kwasy i zasady – współczesne poglądy. Amfoteryczność.
4. Iloczyn jonowy wody. Wskaźniki kwasowo-zasadowe.
5. Określanie pH roztworów za pomocą wskaźników barwnych. Roztwory buforowe.
6. Hydroliza. Iloczyn rozpuszczalności.
7. Procesy redoks. Szereg napięciowy metali.
W trakcie zajęć studenci wykonują ćwiczenia laboratoryjne oraz podstawowe obliczenia chemiczne zgodnie z tematami ćwiczeń.
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń i repetytoriów są podane na tablicy ogłoszeń przy pracowni chemicznej.
Warunkiem zaliczenia chemii ogólnej i nieorganicznej jest zaliczenie ćwiczeń i repetytoriów
(obejmujących tematy wykładów i ćwiczeń) oraz zdanie egzaminu w zimowej sesji egzaminacyjnej.
19
LITERATURA ZALECANA
1. Bielański A.: Chemia nieorganiczna, Warszawa, PWN 2010.
2. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 2002.
3. Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1999.
4. Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT, Warszawa 1995.
5. Skrypt – praca zbiorowa pod red. Z. Stefanowicz: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i nieorganicznej, Akademia Medyczna w Warszawie, 2003.
20
Chemia organiczna
Zakład Chemii Organicznej,
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
ul. Banacha 1, parter, 02-097 Warszawa; tel. 22 5720-643
– Kierownik: prof. dr hab. Dorota Maciejewska
– Godziny przyjęć w sprawach studenckich: piątek w godz. 10oo-11oo
– Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. Dorota Maciejewska
– Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń:
15 godz. wykładów; semestr II; wykład prowadzony jest w sali wykładowej.
Wydziału Farmaceutycznego podanej w planie zajęć (ul. Banacha 1).
30 godzin ćwiczeń laboratoryjnych; semestr II; sala laboratoryjna Katedry i Zakładu Chemii Organicznej (ul. Banacha 1).
Celem nauczania jest zrozumienie procesów chemicznych będących podstawą analizy wybranych grup związków, nabycie praktycznej umiejętności pracy w laboratorium chemicznym oraz zapoznanie się z jakościową i ilościową analizą związków organicznych.
Chemia organiczna jest nauczana w podstawowym zakresie obejmującym wiedzę o tworzeniu
wiązań chemicznych, podstawowych mechanizmach reakcji, nazewnictwie i reakcjach chemicznych
kilku wybranych grup związków chemicznych.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy wykładów:
1. Tworzenie wiązań chemicznych; przestrzenna struktura molekuł.
2. Alkany, cykloalkany, alkeny; mechanizm reakcji rodnikowych; izomeria konstytucyjna i konformacyjna.
3. Stereochemia; określanie konfiguracji centrum stereogenicznego.
4. Halogenowęglowodory; mechanizmy reakcji substytucji nukleofilowej SN1 i SN2 oraz eliminacji
E1 i E2; diagramy energetyczne reakcji.
5. Benzen i jego pochodne; aromatyczne podstawianie elektrofilowe; efekty podstawnikowe. Aromatyczne związki karbopolicykliczne.
6. Alkohole i fenole; wiązanie wodorowe.
7. Aldehydy i ketony; kwasy karboksylowe i ich pochodne; kondensacja aldolowa i kondensacja
Claisena.
8. Aminy alifatyczne i aromatyczne.
9. Podstawowe zasady nazewnictwa związków organicznych.
Tematy ćwiczeń:
1. Zapoznanie się ze sprzętem laboratoryjnym i zasadami bezpiecznej pracy w laboratorium.
2. Oczyszczanie substancji przez krystalizację.
3. Oczyszczanie substancji przez destylację.
4. Prace preparatywne: otrzymywanie aspiryny, 1-benzenoazo-2-naftolu, acetanilidu, kwasu sulfanilowego, 1-fenyloetanolu, N-fenyloglicyny, chlorku t-butylu.
5. Organiczna analiza jakościowa.
21
Zajęcia odbywają się w piątki w semestrze letnim. Wykład jest dla całego roku. Natomiast ćwiczenia laboratoryjne prowadzone są w dwóch turach po około 30 osób, w różnych godzinach, w grupach maksymalnie 10 osobowych. Ćwiczenia trwają 3 godziny zegarowe przez 8 tygodni. Na każdym
ćwiczeniu jest sprawdzane przygotowanie do zajęć eksperymentalnych. Prace doświadczalne prowadzone są w zespołach jedno – lub dwuosobowych. Grupy złożone z 8-10 studentów dysponują
wspólnie sprzętem laboratoryjnym i są odpowiedzialne za jego stan po zakończeniu zajęć. Dodatkowy sprzęt może być wydawany indywidualnie na rewers.
Szczegółowy harmonogram zajęć oraz warunki zaliczenia ćwiczeń są podane na tablicy ogłoszeń
znajdującej się przy pracowni chemicznej. Ostatecznym warunkiem zaliczenia laboratorium jest zaliczenie praktycznego sprawdzianu z opanowania technik laboratoryjnych.
Dla studentów, którzy nie uzyskali obowiązujących minimów punktowych przewidziane jest tak
zwane kolokwium wyjściowe na zasadach ustalanych przez Kierownika Zakładu Chemii Organicznej.
Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym w sesji letniej.
1. E. Białecka-Florjańczyk, J. Włostowska „Chemia organiczna”, WNT 2003.
2. M. Langwald, D. Maciejewska „Przewodnik po laboratorium chemii organicznej”, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Senacka Komisja ds. Informacji Naukowej i Wydawnictw, Warszawa 2008.
LITERATURA ZALECANA
1. D. Maciejewska. M. Langwald „Chemia organiczna, T. 1 i T. 2”, Akademia Medyczna w Warszawie, Senacka Komisja ds. Informacji Naukowej i Wydawnictw, Warszawa 2003.
2. J. McMurry „Chemia organiczna”, T. 1 i T.2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
DODATKOWE MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA STUDENTÓW DOSTĘPNE NA STRONIE INTERNETOWEJ ZAKŁADU: www.chemiaorganiczna.wum.edu.pl
1. Filmy dydaktyczne dotyczące podstawowych technik laboratoryjnych (dostępne po wcześniejszym zalogowaniu).
2. Struktury rezonansowe kompleksów σ.
22
Histologia
KATEDRA I ZAKŁAD HISTOLOGII I EMBRIOLOGII
CENTRUM BIOSTRUKTURY,
02‑004 Warszawa, ul. Chałubińskiego 5 (Collegium Anatomicum)
kierownik: prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk
Zakład Transplantologii i Centralny Bank Tkanek – kierownik: dr hab. med. Artur Kamiński
Pracą zespołu dydaktycznego kieruje prof. dr hab. n. med. Jacek Malejczyk
Sekretariat Katedry i Zakładu Histologii załatwia sprawy studenckie w godz. 930-1400 i w razie potrzeby kontaktuje zainteresowanych z Kierownikiem Katedry (tel./fax 22 629-52-82).
http://histologia.wum.edu.pl
Odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Farmaceutycznym: dr n. med. Ewa Jankowska-Steifer.
WYMIAR ZAJĘĆ:
Wymiar zajęć: w II semestrze: 40 godzin ćwiczeń, 20 godz. wykładów; razem: 60 godzin. (5 pkt ECTS).
Ćwiczenia odbywają się w sali mikroskopowej nr 1 na I piętrze Collegium Anatomicum, ul. Chałubińskiego 5. Wykłady odbywają się w auli im. prof. Ludwika Paszkiewicza w Collegium Anatomicum, ul. Chałubińskigo 5.
Celem nauczania histologii jest poznanie przez studentów budowy komórek, organizacji komórek w tkankach i budowy mikroskopowej narządów. Ponadto, w programie przewidziane jest
omówienie funkcji poszczególnych struktur komórkowych widocznych w mikroskopie świetlnym
i mikroskopie elektronowym oraz powiązania budowy z funkcjami komórek i tkanek. Program obejmuje również zapoznanie się Studentów z podstawowymi technikami uwidaczniania różnych typów
substancji występujących w obrębie komórek i tkanek. Program stanowi wprowadzenie do nauczania immunologii, fizjologii, cytofizjologii i histopatologii oraz uzupełnienie tej wiedzy. Cel nauczania
zostanie spełniony, jeśli Studenci:
a) poznają budowę i czynności komórek i tkanek w zakresie podstawowych podręczników,
b) będą umieli rozpoznać pod mikroskopem podstawowe elementy strukturalne tworzące komórki i tkanki oraz główne narządy wchodzące w skład organizmu,
c) zapoznają się teoretycznie z podstawowymi technikami cyto – i histochemicznymi oraz immunocytohistochemicznymi.
PROGRAM NAUCZANIA
WYKŁADY (każdy wykład trwa 2 godziny wykładowe):
1. Budowa i podstawowe funkcje komórki. Tkanka nabłonkowa.
2. Tkanka łączna właściwa. Tkanka chrzęstna i kostna.
3. Tkanka nerwowa i tkanka mięśniowa.
4. Krew i szpik. Układ krążenia.
5. Budowa i funkcje układu limfatycznego.
7. Układ oddechowy. Układ moczowy.
8. Gruczoły dokrewne.
9. Układ rozrodczy żeński. Układ rozrodczy męski.
10. Zapłodnienie, wczesny etap rozwoju zarodka, budowa łożyska.
23
ĆWICZENIA:
1. Podstawy technik histologii świetlnej i transmisyjnej mikroskopii elektronowej
Omówienie regulaminu ćwiczeń; Podstawy techniki histologicznej; Mikroskop, budowa, działanie;
preparat nr 205 – rozmaz granulocytów; preparat nr 97 – fibroblasty; preparat nr 112 – srebrzone
komórki nerwowe; EM 42 i 51 – mitochondria; EM 2 – siateczka śródplazmatyczna szorstka i gładka; tekst i EM 12 – aparat Golgiego i mikrotubule; EM 54 – lizosomy; EM 33 – mikrotubule; tekst
i EM 8 – peroksysomy; tekst i EM 98 – proteasomy; tekst i EM 143 – kaweole i tratwy lipidowe.
2. Tkanka nabłonkowa. Gruczoły egzokrynowe.
preparat nr 3a – nabłonek jednowarstwowy płaski i nabłonek wielowarstwowy płaski – rogówka;
preparat nr 8 – nabłonek jednowarstwowy sześcienny – tarczyca; preparat nr 51a – nabłonek
jednowarstwowy walcowaty – jelito; preparat nr 60 – nabłonek wielorzędowy walcowaty – tchawica; preparat nr 67 – nabłonek wielowarstwowy sześcienny (nabłonek przejściowy) – pęcherz
moczowy; schemat 36 – połączenia między komórkami nabłonka; schemat 31 – różne sposoby
wydzielania przez komórki gruczołowe.
3. Tkanka łączna właściwa. Chrząstka i kość.
preparat nr 7 – tkanka łączna zwarta – ścięgno; preparat nr 9 – tkanka łączna wiotka – krezka;
preparat 62 – komórki tłuszczowe – błona maziowa; preparat nr 110 – tkanka tłuszczowa brunatna; preparat nr 113 – włókna siateczkowe – śledziona; preparat nr 10 – chrząstka szklista –
tchawica; preparat nr 14 – szlif kostny; schemat 94 – budowa włókna kolagenowego; schemat 49
– budowa agregatu proteoglikanów.
4. Tkanka mięśniowa. Tkanka nerwowa.
preparat nr 13 – tkanka mięśniowa gładka w jelicie; preparat nr 20 – mięsień poprzecznie prążkowany szkieletowy – język; preparat nr 23 – mięsień poprzecznie prążkowany sercowy; preparat
nr 22 – prążkowanie w mięśniu poprzecznie prążkowanym, skrawek półcienki; preparat nr 25
– włókno nerwowe izolowane; preparat nr 27 – nerw – przekrój poprzeczny; EM 7 – komórka
satelitarna mięśnia; EM 40 – układ cystern siateczki endoplazmatycznej gładkiej we włóknach
mięśnia poprzecznie prążkowanego serca; EM 75 – sarkomer; tekst i schemat 35 – troponiny –
znaczenie diagnostyczne.
5. Krew i szpik. Układ krążenia.
preparat nr 104 – rozmaz krwi obwodowej; preparat nr 35 – preparat histologiczny szpiku czerwonego; preparat nr 204 – rozmaz limfocytów; preparat nr 29 – żyła i tętnica średniego kalibru;
preparat nr 28 – naczynia włosowate – krezka; preparat nr 31 – aorta barwiona rezorcyną-fuksyną; tekst i schemat 67 – analiza morfologii krwi metodą cytofotometryczną.
6. Układ limfatyczny.
preparat nr 36 – węzeł chłonny; preparat nr 46 – migdałek podniebienny; preparat nr 37 – grasica; preparat nr 34 – śledziona.
7. Układ nerwowy. Narządy zmysłów. Skóra.
preparat nr 75 – Rdzeń kręgowy; preparat nr 79 – móżdżek; preparat nr 3 – rogówka; preparat
nr 82 – siatkówka; preparat nr 81 – oko; preparat nr 83 – skóra nieowłosiona; preparat nr 85 –
skóra owłosiona.
preparat nr 48 – żołądek; preparat nr 50 – jelito cienkie – dwunastnica; preparat nr 52 – jelito grube – okrężnica; preparat nr 54 – wątroba; preparat nr 58 – trzustka; EM 72 – przestrzeń Dissego
wątroby; EM 20 i 73 – kapilar żółciowy; EM 61 – komórki Browicza-Kupffera oraz komórki Ito.
24
9. Układ oddechowy i moczowy.
preparat nr 60 – tchawica; preparat nr 61 – płuco; preparat nr 63 – nerka; preparat nr 67 – pęcherz moczowy; preparat nr 66 – moczowód; EM 6 – ściany pęcherzyków płucnych.
10. Układ dokrewny.
preparat nr 40 – przysadka; preparat nr 8 – tarczyca; preparat nr 90 – przytarczyce; preparat
nr 49 – szyszynka; preparat nr 5 – reakcja chromatoffinowa w nadnerczach.
11. Układ rozrodczy żeński. Gruczoł mlekowy.
preparat nr 72 – jajnik; preparat nr 94 – ciałko żółte; preparat nr 74 – macica; preparat nr 73 –
jajowód; preparat nr 96 – pochwa; preparat nr 86 – gruczoł mlekowy czynny.
12. Układ rozrodczy męski.
preparat nr 69 – jądro; preparat nr 70 – najądrze; preparat nr 71 – nasieniowód; preparat nr 92 –
gruczoł krokowy; preparat nr 92a – gruczoł krokowy (utrwalany aldehydem glutarowym).
13. Techniki immunocytochemiczne. Hodowla komórek i tkanek.
preparat nr 222a – reakcja PAS w komórkach wątroby; preparat nr 220a – reakcja z użyciem
fosforanu alfa-naftylu i soli dwuazowej wykrywająca aktywność fosfatazy zasadowej; preparat
nr 223 – komórki G w części odźwiernikowej żołądka człowieka – reakcja immunocytochemiczna; preparat 310 – komórki nabłonkowe linii WISH wyprowadzonej z owodni człowieka;
preparat nr 97 – hodowla diploidalnych ludzkich fibroblastów; preparat nr 300 – hodowla heteroploidalnych ludzkich fibroblastów stransformowanych za pomocą wirusa krowianki; rycina
55 – zachowanie się hodowli komórek diploidalnych w miarę zwiększania się liczby podwojeń
populacji.
14. Mechanizmy regulacji podstawowych funkcji komórek. Cykl komórkowy, podziały komórkowe. Apoptoza.
preparat nr 1 – mitoza w komórkach nabłonka hodowanych in vitro; preparat nr 4 – podziały
mitotyczne w zawiązku kończyny płodu myszy; EM 52 – jądro i jąderko; EM 30 – chromatyna
płciowa; schemat 11 – kinezyna i cytoplazmatyczna dyneina ; EM 305a – powierzchnia komórki
nowotworowej raka wątroby; EM 305b – ta sama komórka po inkubacji z limfocytami cytotoksycznymi; EM 304b – powierzchnia komórki w późnym stadium apoptozy. EM 304a – rozpad
komórki na ciałka apoptyczne; EM 304c – kondensacja chromatyny; EM 306 – zaawansowany
podział na ciałka apoptotyczne; EM 304d – fagocytoza ciałek apoptotycznych.
METODY I ORGANIZACJA PRACY ORAZ REGULAMIN ĆWICZEŃ Z HISTOLOGII
• W trakcie ćwiczeń Studenci oglądają preparaty mikroskopowe, schematy i elektronogramy.
Omawiają z asystentem zagadnienia objęte tematem ćwiczenia. Obrazy tkanek i narządów
oglądanych pod mikroskopem należy narysować w zeszycie gładkim. Przygotowując się
do ćwiczenia należy zapoznać się z całością materiału, a nie ograniczyć się tylko do struktur
przedstawionych na preparatach. Każde ćwiczenie należy zaliczyć u prowadzącego je asystenta. Warunkiem zaliczenia ćwiczenia jest wykazanie się wiedzą z zakresu omawianego tematu
oraz wykonanie rysunków preparatów i ich poprawne opisanie.
• W czasie ćwiczeń Studenci mogą być regularnie pytani z przerabianego materiału. Usprawiedliwienia, że cała grupa lub pojedyncze osoby nie przygotowały się do ćwiczenia ze względu
na zajęcia z innych przedmiotów nie będą przyjmowane i pociągną za sobą nie zaliczenie
ćwiczenia.
• W przypadku nieobecności na ćwiczeniu należy przedstawić pisemne opracowanie materiału
z opuszczonego ćwiczenia. Dopuszcza się nieobecność na 2 ćwiczeniach w semestrze. Nie ma
możliwości odrabiania ćwiczeń, w związku, z czym nieobecność na trzech zajęciach pociąga
za sobą niezaliczenie przedmiotu.
25
• Mikroskopy wypożycza się pod zastaw legitymacji studenckiej. Po zakończeniu oglądania
preparatów należy mikroskop oddać osobie wydającej. Wynoszenie z sal ćwiczeniowych mikroskopów lub ich części jest zakazane.
• Egzamin końcowy (forma testowa) odbywa się w sesji egzaminacyjnej.
1. Przed przystąpieniem do praktycznej części każdego ćwiczenia w formie testowej sprawdzana
jest wiedza Studenta dotycząca obowiązującego materiału. Na podstawie oglądanych preparatów
i elektronogramów studenci wykonują rysunki będące podstawą zaliczenia ćwiczenia. W sesji
egzaminacyjnej odbywa się egzamin testowy. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zdanie
wszystkich kolokwiów przewidzianych programem. Egzamin teoretyczny obejmuje 50 pytań testowych i trwa 50 minut. Za każdą dobrą odpowiedź otrzymuje się 1 punkt, za odpowiedź błędną
lub jej brak 0 punktów. 60% prawidłowych odpowiedzi zalicza test.
1. Godlewska-Jędrzejczyk J., Moskalewski S. Podstawy histologii i embriologii (skrypt).
2. Young B., Lowe J.S., Stevens A., Heath J.W. Wheater Histologia, podręcznik i atlas. Elsevier
Urban &Partner. Wrocław 2010.
LITERATURA ZALECANA
1. Sawicki W. – Histologia, PZWL, ostatnie wydanie.
2. Sobotta/Hammersen: Histologia. Atlas cytologii i histologii Frithjofa Hammersena.
3. Tłumaczenie i opracowanie Maciej Zabel. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław1998,
26
Historia medycyny i farmacji
ZAKŁAD HISTORII MEDYCYNY
Ul. Żwirki i Wigury 81; 00-019 Warszawa, tel. (22) 57 20 568
P.o. kierownika: Dr Hanna Celnik
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: pon., godz. 1130-1430; śr., godz. 1130-1230.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę:
Roczny wymiar seminariów: 15 godzin.
Miejsce: ul. Żwirki i Wigury 81, Warszawa.
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU:
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z rozwojem myśli medycznej i farmaceutycznej oraz
kształtowaniem się zawodu farmaceuty na przestrzeni dziejów.
PROGRAM NAUCZANIA:
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z rozwojem myśli lekarskiej na przestrzeni wieków.
Rozpoczynamy od przedstawienia wierzeń magicznych człowieka pierwotnego, ontologicznej
teorii choroby, koncepcji choroby najdawniejszych cywilizacji (Babilonia, Egipt, Chiny, Indie), Grecji (Hipokrates oraz powstanie egzystującej do początków XIX wieku teorii humoralnej), Rzymu
(Galen), Odrodzenia (Wesaliusz, Paracelsus, Paré, Fracastro i ich osiągnięcia dla rozwoju anatomii,
fizjologii, chemii fizjologicznej i chirurgii).
Następnie omawiamy wiek XVII – odkrycie krążenia krwi (Serwato, Harvey Malphigi) oraz powstanie irracjonalnych doktryn: jatrochemików i jatrofizyków. Przedstawiając w taki sposób kolejne
etapy rozwoju poglądów na istotę choroby dochodzimy do współczesnych poglądów na omawiane
sprawy.
Równolegle z przedstawieniem ewolucji poglądów na teorie choroby przedstawiamy rozwój
myśli lekarskiej w zakresie lecznictwa, począwszy od najprymitywniejszych środków leczniczych
człowieka pierwotnego, poprzez wynikające z patologii humoralnej upusty krwi, środki wymiotne,
napotne i przeczyszczające do postępów diagnostyki, rozwoju wiedzy o leku, terapii, nauczania klinicznego, rozwoju specjalizacji a następnie postępów lecznictwa ostatniej doby.
Zwracamy uwagę na twórców i ich przeciwników, rozwój myśli deontologicznej, uwypuklamy
rolę lekarza o szczególnych, godnych naśladownictwa cechach charakteru (wzorce osobowe).
W trakcie seminariów, poświęconych rozwojowi myśli lekarskiej od czasów najdawniejszych,
zwracamy szczególną uwagę na wkład lekarzy polskich do nauki światowej, polską szkołę deontologiczną, szkolnictwo w czasach zaborów, nauczanie medycyny w okresie okupacji hitlerowskiej oraz
wybitne, godne naśladownictwa jednostki.
Prezentacja opracowań naukowych dotyczących bieżącej tematyki seminarium i analiza źródeł.
Sprawdzian pisemny zaliczeniowy i możliwość sprawdzianów cząstkowych w czasie semestru.
1. T. Brzeziński, Historia medycyny, PZWL, Warszawa, 1990.
2. Wł. Szumowski, Historia medycyny, „Sanmedica”.
3. M. Łyskanowski, Z dziejów medycyny polskiej, Warszawa 2003.
4. Zawód farmaceuty na ziemiach polskich w XIX i XX wieku [red.] B. Urbanek, Warszawa 2006.
27
Język angielski
STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH
ul. Księcia Trojdena 2a; 02-109 Warszawa, tel. (22) 5720 863, www.sjo.wum.edu.pl
Kierownik SJO: dr Maciej Ganczar
Godziny przyjęć w sprawach studenckich:
Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz godziny konsultacji lektorów podane są do wiadomości zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Jolanta Budzyńska
Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń.
2 pkt. ECTS
Miejsce zajęć:
Studium Języków Obcych: ul. Księcia Trojdena 2a (Centrum Dydaktyczne).
2. CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Ćwiczenie umiejętności językowych pozwalających na osiągnięcie biegłości języka angielskiego
w dziedzinie medycyny laboratoryjnej, zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy.
3. PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka zajęć:
1. Analiza leksykalna i składniowa tekstów specjalistycznych, w tym instrukcji w zakresie:
−− chemii (ogólnej, analitycznej, organicznej),
−− biologii z genetyką (budowa i działanie komórki, choroby genetyczne),
−− medycyny (narządy i ich układy, choroby oraz ich objawy).
2. Ćwiczenie struktur gramatycznych i funkcji językowych charakterystycznych dla języka specjalistycznego oraz komunikacji w środowisku akademickim i zawodowym.
3. Słuchanie instrukcji, wykładów i prezentacji na tematy specjalistyczne.
4. Pisanie sformalizowanych tekstów, takich jak instrukcja, raport, opis procesu, procedury.
5. Przedstawienie samodzielnie przygotowanej przez studenta prezentacji o tematyce specjalistycznej.
4. METODY ORGANIZACJI PRACY
Lektorat języka angielskiego obowiązuje wszystkich studentów I roku Wydziału Analityki medycznej. Ćwiczenia odbywają się w wymiarze rocznym 60 godzin (w semestrach: zimowym i letnim,
po 30 godzin lekcyjnych w każdym semestrze; 1 ćwiczenia 90-minutowe tygodniowo).
5. FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowi systematyczny, aktywny udział w zajęciach, pozytywne
oceny ze sprawdzianów oraz prezentacja opracowanego samodzielnie tekstu o tematyce specjalistycznej.
6. LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Zajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem materiałów własnych opracowanych na podstawie podręczników specjalistycznych, artykułów z czasopism specjalistycznych
i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych.
28
Kwalifikowana pierwsza pomoc
II KLINIKA ANESTEZJOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII
02-097 Warszawa ul. Banacha la, tel.: (22) 599 20 02
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Andrzej Kański
Godziny przyjęć w sprawach studenckich codziennie 7:30-14:00
Liczba godzin: Zajęcia obejmują 15 godzin ćwiczeń.
Ćwiczenia mają na celu nauczenie studentów Analityki Medycznej postępowania w stanach zagrożenia życia.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy ćwiczeń:
• Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (BLS)
• Postępowanie w stanach zagrożenia życia i urazach.
METODY ORGANIZACJI ZAJĘĆ
Ćwiczenia są prowadzone:
• w II Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii (ul. Banacha 1a, blok „B” I piętro)
• W Centrum Symulacji Medycznych II Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii (ul. Banacha 1a, blok „C” parter).
Bezpośrednia obserwacja studenta demonstrującego umiejętności w standaryzowanych warunkach (ocena przez nauczyciela).
Sposób zakończenia zajęć: Zaliczenie.
Wytyczne resuscytacyjne 2010 dostępne na stronie: www.prc.krakow.pl
29
Naukowa informacja medyczna
BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, Informacja tel. (22) 116 60 03, 116 60 08
http://www.biblioteka.wum.edu.pl
Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: wt.-czw. 10.00-15.00.
OSOBA Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
Roczny wymiar zajęć:
Szkolenie online.
Cel nauczania i zakres przedmiotu:
Przygotowanie do samodzielnego, efektywnego korzystania z dostępnych źródeł informacji z zakresu medycyny i nauk pokrewnych oraz do samodzielnego wyboru źródeł wiedzy adekwatnych
do aktualnych potrzeb w zakresie informacji. Kształtowanie umiejętności oceny wiarygodności źródeł informacji oraz nawyków korzystania z materiałów źródłowych z poszanowaniem praw autorskich. Uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego.
Program nauczania:
• najważniejsze pojęcia z zakresu informacji naukowej
• źródła informacji – podział i charakterystyka
• dostępność i architektura źródeł informacji w ofercie Biblioteki Uczelnianej, ze szczególnym
uwzględnieniem e-zasobów zgromadzonych na stronie www.biblioteka.wum.edu.pl
• praktyczne sposoby wyszukiwania naukowych zasobów medycznych
• ocena wiarygodności i jakości źródeł
• rzetelność naukowa
• Internet jako źródło informacji naukowej.
Metody organizacji pracy:
szkolenie online
Formy kontroli i ocena wyników nauczania:
test online – udzielenie 67% poprawnych odpowiedzi.
POLECANE STRONY WWW:
http://www.biblioteka.wum.edu.pl
Program szczegółowy
1. Ważne pojęcia (słowo kluczowe, hasło przedmiotowe, MeSH, przypis, abstrakt, ISBN, ISSN, itp.).
2. Źródła informacji
2.1. Instytucjonalne
2.1.1. Oddział Informacji Naukowej
2.1.2. Wypożyczalnia Międzybiblioteczna
2.1.3. Inne biblioteki naukowe.
30
3.
4.
5.
2.2. Nieinstytucjonalne
2.2.1. Pierwotne (książki, artykuły)
2.2.2. Pochodne (bazy bibliograficzne, bibliografie tradycyjne, katalogi)
2.2.3. Mieszane (bazy bibliograficzno-pełnotekstowe, bazy e-booków).
Sesje wyszukiwawcze
3.1. Katalogi (katalog online BG WUM, katalogi online innych bibliotek, katalogi centralne)
3.2. Medyczne bazy danych
3.2.1. Definicja, podział baz
3.2.2. Praktyczne wykorzystanie baz, np. PubMed, Polska Bibliografia Lekarska, Scopus,
Science Direct
3.3. e-czasopisma.
3.4. Platforma ibuk.pl
3.5. Zasoby internetowe
3.5.1. Jakość źródeł internetowych
3.5.2. Ukryty internet
3.5.3. Wyszukiwarki naukowe
3.5.4. Biblioteki cyfrowe
3.5.5. Open Access
3.5.6. Narzędzia pomocnicze (strona i katalog BG WUM, SSL-VPN, lokalizator e-czasopism).
Ocena wiarygodności i jakości źródeł.
Rzetelność autorska.
31
Przysposobienie biblioteczne
BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (22) 116 60 03, 116 60 08,
e-mail: [email protected]; www.biblioteka.wum.edu.pl
Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: wt., czw. 10.00-15.00.
Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności wyszukiwania informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki. Uświadomienie
korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych oraz uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego.
Treści programowe:
1. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni.
2. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej.
3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych dokumentów i ich wartość informacyjna.
4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i online.
5. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na terenie Warszawy.
6. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi Biblioteki Uczelnianej.
Metody organizacji pracy: szkolenie online.
Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie
z testu wielokrotnego wyboru 67% poprawnych odpowiedzi.
32
Statystyka
STATYSTYKA
ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ – PRACOWNIA MATEMATYCZNA
02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, tel. 022-5720-963
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Iwona Wawer
Kierownik Pracowni: dr Jerzy Chmaj
Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na tablicy ogłoszeń Pracowni (przy sekretariacie Zakładu Chemii Fizycznej).
Odpowiedzialni za dydaktykę: dr Jerzy Chmaj, dr Krzysztof Kłaczkow
Przedmiot jedno-semestralny. Zajęcia odbywają się w systemie wykłady/ćwiczenia. Całość
zajęć odbywa się w II-gim semestrze.
Miejsce ćwiczeń: sale seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
Rozważane pojęcia i metody statystyki są ściśle powiązane z konkretnymi zagadnieniami
pochodzącymi z nauk farmaceutycznych, medycznych, chemicznych i biologicznych. Nauczanie statystyki ma za zadanie przygotować studentów do wykorzystania nabytej wiedzy do
badań statystycznych obserwacji i pomiarów, a także interpretacji wyników tych badań. Metody statystyki są szczególnie przydatne w pracy laboratoryjnej i badawczej. Program statystyki obejmuje pojęcia rachunku prawdopodobieństwa będące podstawą statystyki oraz podstawowe pojęcia i metody statystyki i ich zastosowania.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka zajęć:
 Zdarzenia i prawdopodobieństwo. Obliczanie prawdopodobieństw z zastosowaniem
kombinatoryki.
 Prawdopodobieństwo warunkowe i zupełne. Wzór Bayesa.
 Zdarzenia niezależne. Schemat Bernoulliego.
 Zmienne losowe – rozkłady, dystrybuanty, parametry (wartość przeciętna, wariancja,
odchylenie standardowe).
 Podstawowe rozkłady zmiennych losowych (dwumianowy, Poissona i normalny).
 Twierdzenia graniczne i ich zastosowania.
 Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej,
mediany, mody i wariancji z próby.
 Przedziały ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia standardowego.
 Testowanie hipotez o wartości przeciętnej, wariancji i odchyleniu standardowym.
 Testowanie hipotez o dwóch wartościach przeciętnych i dwóch wariancjach.
 Metoda najmniejszych kwadratów. Regresja liniowa. Analiza regresji.
 Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.
33
Kontrola i ocena wyników nauczania prowadzona jest w formie 3 kolokwiów, I i II kolokwium (śród-semestralne) obejmuje część materiału, a III (końcowe) – całość materiału w
semestrze. Nadto oceniane mogą być kartkówki, odpowiedzi ustne i prace domowe.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie co najmniej 50% możliwych do uzyskania w semestrze punktów. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa.
Uwaga. Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu podane są do wiadomości studentów na
tablicy ogłoszeń Pracowni.
1. J. Chmaj: Statystyka dla Analityki Medycznej − ćwiczenia (materiały przygotowane do
druku).
2. J. Chmaj: Tablice statystyczne (materiały przygotowane do druku).
LITERATURA ZALECANA
1. J. Podgórski: Statystyka dla studiów licencjackich. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2001.
2. W.W. Daniel: BIOSTATISTICS: A Foundation for Analysis in the Health Sciences. Sixth
edition, John Wiley & Sons, Inc. 1995.
3. W. Mendenhall, R.J. Beaver, B.M. Beaver: A Brief Introduction to Probability and Statistics. Duxbury 2002.
34
Wychowanie fizyczne
STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM
02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2C, tel: (22) 57 20 528 oraz 57 20 529
[email protected]
Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski
Przyjmuje: 1000–1200, wtorek 1000–1200.
Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek
w godz. 900–1500 środa dniem bez interesanta, e-mail: [email protected]
Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Bożena Glinkowska
Przyjmuje: poniedziałek 1600–1800; piątek 1200– 400.
Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń.
Punkty ECTS – 2
Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy
ciała, stymulacja układu krążeniowo-oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu na bodźce
fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami i metodologią programów
profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji.
PROGRAM NAUCZANIA
Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji
ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym
„sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo
w kulturze fizycznej.
Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w I i II semestrze, odbywają się przez 15 tygodni dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo.
Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system
zapisów – za pośrednictwem strony internetowej: http://www.zapisywf.wum.edu.pl/
1. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy.
2. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan zdrowia
są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji ruchowej
w Studium Wychowania Fizycznego WUM.
35
3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 80% frekwencja na zajęciach
(nie mniej niż 12 zajęć w semestrze), oraz zaliczenie sprawdzianów w wybranych dyscyplinach
rekreacyjno-sportowych.
PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE
Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane na pierwszych zajęciach.
PIŚMIENNICTWO ZALECANE
Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane na pierwszych zajęciach.
36
ZASTOSOWANIA
Zastosowania
matematykiMATEMATYKI
w analityce medycznej
W ANALITYCE MEDYCZNEJ
ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ – PRACOWNIA MATEMATYCZNA
02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, tel. 22-5720-963
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Iwona Wawer.
Kierownik Pracowni: dr Jerzy Chmaj.
Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na tablicy ogłoszeń Pracowni (przy sekretariacie Zakładu Chemii Fizycznej).
Odpowiedzialni za dydaktykę: dr Jerzy Chmaj, dr Krzysztof Kłaczkow.
Przedmiot całoroczny. Zajęcia odbywają się w systemie wykłady/ćwiczenia. Całość zajęć
odbywa się w I-szym i II-gim semestrze.
Miejsce zajęć: sale seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
Matematyka jest jednym z podstawowych narzędzi opisu zjawisk przyrodniczych, a w
szczególności fizycznych, chemicznych i biologicznych. Użycie języka matematyki, tj. ustalenie modelu matematycznego zjawiska, umożliwia w konsekwencji zastosowanie metod matematycznych do badania zjawiska, rozwiązanie zagadnień z nim związanych jak również
poprawną i ścisłą interpretację otrzymanych wyników.
Tematyka zajęć:













PROGRAM NAUCZANIA
Przegląd funkcji elementarnych. Dziedziny, wykresy i podstawowe własności.
Ciągi liczbowe i ich granice.
Granice funkcji i ich obliczanie.
Funkcje ciągłe, punkty nieciągłości. Własności funkcji ciągłych.
Pochodna funkcji i jej obliczanie. Pochodne wyższych rzędów.
Zastosowania pochodnych. Badanie przebiegu zmienności funkcji.
Funkcje wielu zmiennych. Pochodne cząstkowe.
Różniczka zupełna i jej zastosowania.
Całka nieoznaczona. Całkowanie przez części i przez podstawienie.
Całka oznaczona. Twierdzenie podstawowe rachunku całkowego.
Zastosowania całki oznaczonej. Obliczanie pól.
Całki niewłaściwe i ich obliczanie.
Rozwiązywanie wybranych równań różniczkowych I-go rzędu.
Kontrola i ocena wyników nauczania prowadzona jest w formie 3 kolokwiów, tj. pisemnych sprawdzianów. I i II kolokwium (śród-semestralne) obejmuje część materiału, a III
(końcowe) – całość materiału w semestrze. Nadto oceniane mogą być kartkówki, tj. krótkie
sprawdziany pisemne, odpowiedzi ustne i prace domowe.
37
Uwaga. Terminy kolokwiów są ustalane na początku każdego semestru przez Radę Pedagogiczną w porozumieniu z przedstawicielami studentów.
Warunki zaliczenia przedmiotu
Kolokwia w semestrze
Punktacja
Kolokwium 1 (śród-semestralne z części materiału)
0  20 pkt
Kolokwium 2 (śród-semestralne z części materiału)
0  20 pkt
Praca w semestrze (kartkówki, aktywność, prace domowe)
0  10 pkt
Kolokwium semestralne (z całości materiału w semestrze)
0  50 pkt
Razem:
0  100 pkt
Uwaga 1. Kolokwiów śród-semestralnych poprawiać nie można .
Uwaga 2. Przedmiot w semestrze zalicza uzyskanie minimum 50 pkt, a w tym co najmniej 25
pkt za kolokwium semestralne. Zaliczenie roczne przedmiotu uzyskuje się po zaliczeniu I i II
semestru.
Skala ocen zaliczenia rocznego przedmiotu
Ocena
Liczba punktów w %
Przedmiot nie zaliczony
0  49
3
50  59
3½
60  69
4
70  79
4½
80  89
5
90  100
1. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia. Wyd. II. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
2. Chmaj J.: Matematyka – ćwiczenia (materiały przygotowane do druku).
3. Kłaczkow K.: Funkcje – materiały zawieszone w Internecie.
LITERATURA ZALECANA
1. Chmaj J.: Matematyka dla studentów. Kolokwia – zadania, rozwiązania, odpowiedzi. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
2. Chmaj J.: Matematyka – Kolokwia semestralne: zestawy, odpowiedzi, wskazówki, rozwiązania (materiały przygotowane do druku).
38

I rok - Wydział Farmaceutyczny - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Transkrypt

Podobne dokumenty

PODŁOGI DREWNIANE - Dezynfekcja24.pl

Kliknij aby pobrać dokument w formacie PDF

Caravan Cleaner 2L Preparat do mycia zewnętrznego

Strona 1 z 2

Karta techniczna plast-rex-gt

Erotic dla mężczyzn 20 tabl.

kt-GRAN MILK