Tennessee Walking Horses

Tennessee
Walking
Horses
Podstawy czyli
compiled by Sis Osborne
©Avalon
P
ierwotnie konie rasy Tennessee Walking Horse, hodowano glownie jako
zwierzeta uzytkowe. Dzieki swoim miekkim chodom i lagodnemu charakterowi
staly sie doskonalymi konmi rekreacyjnymi. Ich spokojny i latwy w ukladaniu
temperament polaczony z przyjemnymi dla jezdzca chodami sprawil ze Tennessee
Walking Horse jest najbardziej ulubionym na swiecie koniem wykorzystywanym
do pokazow, jazdy w teren, a takze szeroko pojetej rekreacji. Ta lekka rasa, ze srodka
stanu Tennessee jest polaczeniem ras klusaka amerykanskiego, konia pelnej krwii
angielskiej, Morgana i amerykanskiego konia wierzchowego (3- i 5- chodny).
TWH maja od 148 do 178 cm w klebie i waza pomiedzy 450 do 600 kg. Dzisiejszy
Walking Horse ma ladna glowe z malymi dobrze osadzonymi uszami. Kon ten
ma dluga i skosna lopatke i takie samo biodro oraz relatywnie krotki grzbiet i
krotki, mocny zad. Linia brzucha jest dluzsza niz linia grzbietu, co umozliwia mu
stawianie dlugich krokow. Wsrod koni tej rasy mozemy spotkac wszystkie mozliwe
typy umaszczenia. Tak wiec niezaleznie od upodoban co do masci, TWH moga
uszczesliwic kazdego.
TWH cechuja trzy specyficzne dla tej rasy chody: flat foot walk (plaski step ),
runing walk ( wyciagniety step z troche wyzsza akcja nadgarstkow) i canter (wolny, kolyszacy galop). Te niezwykle chody, czynia TWH slawnym na calym swiecie.
Wyjatkowosc ta podkresla rowniez fakt, iz running walk jest naturalnym, wrodzonym chodem, ktorego tylko ta rasa przekazuje w swoich genach. Znane sa inne
warianty chodu runing walk. Sa to: krotki innochod z wysoka akcja nadgarstka,
krotki innochod z niska akcja nadgarstka, fox trott, singlefoot. Pomimo tego, ze te
odmiany chodow nie sa pozadane na ringu wystawowym, poprzez swoja wygode i
miekkosc sprawdzaja sie doskonale w rekreacyjnym uzytkowaniu.
Flat foot walk jest energicznym i wydluzonym chodem. Predkosc tego chodu
wynosi 6 -12 km /1h. Jest to czterotaktowy chod, gdzie kazda noga osobno, w
rownomiernych odstepach czasowych dotyka ziemi. W chodzie tym tylna noga
wslizguje sie przekraczajac slad przedniej nogi: prawa tylna noga przekracza prawa
przednia, lewa tylna lewa tylna. Ruch kiedy tylna noga przekracza slad przedniej
nazywamy „overstride“. Overstride jest jedynym w swoim rodzaju ruchem, spotykanym wylacznie u TWH. Staw skokowy powinien byc ustawiony podczas tego
ruchu ukosnie, a nie prostopadle w stosunku do podloza. TWH macha glowa w
dol i w gore w rytmie swoich krokow, jak gdyby przytakiwal. Przytakiwanie to jest
kolejna, charakterystyczna cecha TWH. Overstride oraz wyrazisty ruch glowy sa
dwiema cechami, na ktore sedzia w ringu podczas oceny konia powinien zwrocic
szczegolna uwage.
Runing walk jest chodem, ktory stanowi o wyjatkowosci TWH. Od flat foot
walk rozni sie jedynie szybkoscia ruchu. TWH moze w runing walk poruszac sie z
predkoscia 15- 30 km/1h. Im szybciej TWH porusza sie w runing walk, tym dalej
tylna noga przekracza slad przedniej (od 18 do 41 cm). Wieksza odległosc w „overstride” podnosi znacznie wartosc uzytkowa kazdego „walkera”. Kon poruszajacy
sie w runing walk upodabnia sie do pelnej mocy, ale lagodnie przemieszczajacej
sie maszyny, ktora daje jezdzcowi uczucie lekkiego szybowania. Podczas runing
walk konie TWH sa tak swobodne, ze rozluzniaja im sie inne miesnie powodujac,
na przyklad, rytmiczne poruszanie uszu, rytmiczne klapanie warga i czasami tez
zebami. Runing walk jest miekkim i lekkim chodem dla konia i jezdzca. Na jakosc
running walk nie wplywa predkosc z jaka kon sie porusza, ale wlasciwe jego wykonanie, z zachowaniem plynnosci i rytmu chodu.
Canter jest rodzajem bardzo zebranego galopu. Jest to taki sam galop jak u
wszystkich innych ras koni, ale wydaje sie on tak swobodny w wykonaniu jakby
nie sprawial koniowi zadnej trudnosci.
Canter jest ruchem do przodu wykonywanym ukosnie na lewa lub na prawa
strone. Galop z prawej nogi kon rozpoczyna lewa tylna, prawa tylna i lewa przednia noga
jednoczesnie, konczac prawa przednia
noga. Kolejnosc ruchu w galopie z lewej
nogi wyglada nastepujaco: prawa tylna,
lewa tylna i prawa przednia, potem lewa
przednia. W galopie ktory wykonywany
jest po kole powinien zaczynac sie z tej
nogi ktora znajduje sie po wewnetrznej
stronie kola. Canter jest galopem w
trakcie, ktorego kon daje jezdzcowi uczcie nadmiernej lekkosci i rytmu, zachowujac jednoczesnie charakterystyczny
ruch do gory i w dol z dodatkeim rytmicznego podskoku, odbieranego jako
lekki dreszcz.
Kon galopujac podnosi przednia czesc
tulowia, wprawiajac jezdzca w ruch porownywalny z ruchem bujanego fotela,
stad wlasnie bardzo czesto galop ten
jest okreslany jako „bujany galop”.
Wskazowki do oceny wystawowej
Tennessee Walking Horse
Tennessee Walking Horse moze byc prezentowany z powodzeniem zarowno w
stylu angielskim jak i western, wraz z odpowiednim do kazdego stylu rzedem konskim i ubiorem jezdzca.
Obecnie duza popularnosc zyskuja konie z grupy zwanej Flat Shod. Wiaze
sie to ze stosunkowo latwym wytrenowaniem ich naturalnie odziedziczonych
chodow. W praktyce kazdy jezdziec jest w stanie bez pomocy specjalisty, trenowac
i pielegnowac swoje konie.
Konie, ktore naleza do grupy Plantation Pleasure powinny charakteryzowac
sie umiejentnoscia prezentacji i perfekcyjnością podczas wykonywania swoich specyficznych chodow. Jakiekolwiek predyspozycje do innochodu, czy klusa sa niedopuszczalne. Podczas oceny koni z tej grupy uwzglednia sie przede wszystkim ich
poprawny wyglad i postawe, a nie predkosc.
Prezentowany kon powinien byc prowadzony na luznych wodzach. Jego nienaganny sposob zachowania, spokoj i zrownoważony charakter sa bardzo porzadane
na ringu wystawowym. Cechy te stanowią podstawę w ocenie koni należących do
tej grupy. Tylnia jak i przednia partia konia powinny byc dobrze wybalansowane.
Kon powinien reagowac na komando „do tylu“ jak i na inne sygnaly, ktore daje
mu jezdziec, tak aby wszystkie chody mogly byc pokazane bez ciagniecia i szarpania wodzami. Na ring wystawowy koń wjezdza chodem Flat Walk, po zamknieciu
bramki sedzia wywolujac poszczególne chody tj. Running Walk, Flat Walk i Canter,
ocenia je. Przytakiwanie konia glowa podczas wykonywanego Walku jest bardzo
wazne, kon ktory nie przytakuje nie wykonuje poprawnego Walku. Chody prezentowane sa przez jezdzca w dwoch kierunkach.
Angielski styl stroju jezdzca jest z reguly wymagany w tzw. angielskich klasach,
jezeli nie sa znane lub omowione wczesniej zmiany danych regul. Duzy wplyw na
koncowa ocenę sedziego ma stroj jezdzca, powinien on byc dobrze dobrany i zadbany.
Chody Tennessee Walking Horse
FLAT FOOT WALK
RUNNING WALK
CANTER
©avalon
W klasie zwanej Model, koń
powinien zostac wprowadzony
w oglowiu z wedzidlem na ring
i ustawiony do oceny sedziego w
typowej pozycji pokazowej zwanej
„parkowaniem“. Wyglad i kondycja konia sa tu najwazniejsze.
Kon musi stac w swojej pozycji
spokojnie nie ruszajac sie i nie
reagujac na to co sie wokol niegio
dzieje. Niespokojne konie sa wypraszane z ringu i nie podlegają
dalszej ocenie sedziego.
W klasie Western Pleasure, prezentowany TWH powinien odzwierciadlac
zdolnosci uzytkowe jakie posiada pracujacy na rancho kon westernowy. Praca koni
zaliczanych do western pleasure jest wyjatkowo spokojnie wykonywana, wygodna
jazda bez nadmiernej akcji przednich nog. Dobry Western pleasure kon powinien posiadac wybalansowany, plynny ruch a jego chod powinien byc odczuwalny
jako wolny i swobodny. Kon taki powinien byc jezdzony na luznych wodzach i
pokazywac czterotaktowy chod z systematycznym przytakiwaniem glowy.
Glowa konia powinna byc noszona w
pozycji naturalnej. Nie moze byc zbyt
mocno wyciagnieta do przodu, jak
rowniez zbyt podciagnieta. Glowa
nie powinna byc noszona wysoko,
lecz tak jak przywykly ja nosic uzytkowe konie westernowe. Jezeli kon z
grupy Western Pleasure nie potrafi
spokojnie stac podlega wowczas
nizszej ocenie sedziego. Negatywna
ocena przysluguje tez tym jezdzcom ktorzy trzymaja wodze western dwoma rekoma. Wyjatek stanowia konie ktore sa mlodsze niz 4 lata lub prowadzone sa na
normalnym, lamanym wedzidle lub typu „bosal”. Szybki i niekontrolowany galop,
ciagniecie i szarpanie wodzy wplywa takze niekorzystnie na ocene
sedziego.
W klasie zwanej Performance
Tennessee Walking Horse jest prezentowany w calej swojej okazalosci i swietnosci. Stylem obowiazujacym dla jezdzca i konia jest
styl angielski. Koń demonstruje
wszystkie podstawowe chody z
wieksza dokladnoscia i wyzsza
akcja przednich nog.
Jak rozumiec wzorzec rasy
Tennessee Walking Horse.
wedlug Dr Vet Randall Baker i Sis Osborne
Konformacja (Eksterior): pojecie Konformacja czyli Eksterior skada sie na
okreslenie typu, umiesnienia, rownowagi i lagodnosci strukturalnej. Zalicza sie
takze forme i proporcje roznych czesci ciala.
Typ: Typ konia musi byc odpowiedni do funkcji jakie kon wykonuje. Tennessee
Walking Horse nalezy do koni lekkich. Wierzchowiec w typie ktorego szukamy jest
srednio wysoki, zazwaczaj 148-178 cm w klebie i wazy od 450 do 600 kg. Ten kon
powinien miec dlugie skosne ramie, skosne biodro i relatywnie krotki grzbiet jaki
mocny i krotki zad. Dolna linia brzuszna jest dluzsza od gornej linii grzbietu co
umozliwua dluzszy krok.
Balans / Rownowaga: Wybalansowanie widzimy w prawie ze rownej wielkosci i rownie rozwinietych przednich i tylnich konczynach, ktore po prostu do siebie pasuja.
Glowa: Powninna byc proporcjonalna wielkoscia do reszty ciala konia. Glowa
i gardlo powinny miec szlachetny wyglad, powinny byc suche i ostro zarysowane aby widoczna byla ich kanciasta forma. Oczy powninny wykazywac charakter,
miec optymalna wielkosc i usytuowanie jak i wystarczajacy odstep pomiedzy soba.
Powinny byc czyste i lsniace. Profil glowy powinien byc prosty, nie tzw. barani lub
garbonosy albo szczupaczy. Uszy powinny byc dobrze osadzone, sredniej wielkosci
lub male, zwrocone do przodu i pokazywac zainteresowanie.
Pysk raczej mniejszy z duzymi wrazliwymi nozdzami. Gorne i dolne zeby powinny sie stykac. Szczeka powinna uwidaczniac strukture kosci i nie byc zbyt miesista.
Szyja: Glowa powinna laczyc sie z szyja pod kontem mniej wiecej 45° zostawiajac miejsce pomiedzy koscia szczekowa a szyja. Szyja powinna byc dluga do sredniodlugiej i pozwolic na wysoko noszona glowe. U doroslych koni powinna byc
lekko wysklepiona. Szczupla i umiesniona konczaca lagodnie w Lopatce i klebie.
Nadmierne wygiata szyja lub grzebieniowata jest niepozadana.
Lopatka i Klab: Lopadka powinna byc dluga i pochylac sie ku przodowi
tworzac kat 45° pomiedzy klebem i lopatka. Lopatka powinna byc lagonie widoczna ale silnie umiesniona. Klab powinien byc wyraznie zaznaczony i miec conajmniej wysokosc rowna reszcie tulowia.
Klatka piersiowa i nogi przednie: Klatka piersiowa powninna byc niezbyt gleboka i niezbyt szeroka, pozwalajaca na dobre glebokie przejscie w czesc
zebrowa i tulow. Wysklepione zebra oraz dobry pas sercowy pozwalaja na dobre
oddychanie. Odstep pomiedzy przedramionami powinien byc wystarczajaco duzy
aby nie przeszkadzac w ruchu przednich nog, przedramie powinno byc umieszczone na lopatce dobrze do przodu i prawidlowo konczyc. Przedramie powinno byc
srednio umiesnione i zwezac sie lagodnie ku nadgarstkowi patrzac z boku, przodu
lub od tylu. Staw nadgarstkowy powinien byc wyraznie zaznaczony a sredniej dlu
gosci koscia nadpecia. Pecina powinna byc sredniej dlugosci do dlugiej przyczym
pecina i kopyto maja tworzyc kat 45° w stosunku do podloza.
Odstep pomiedzy lokciem a nadgarstkiem powinien byc wiekszy jak od nadgarstka do peciny.
Grzbiet, ledzwie i zad: Gorna linia grzbietu walkera powinna lagodnie opadac w strone tylnich/zadnich nog. Grzbiet powinien byc krotki do sredno dlugiego
obdarzony krotkimi, mocnymi ledzwiami. Zad ma byc dluzszy i silnie umiesnony
z dobrze osadzonym ogonem. Zad powinien lekko opadac od guza kosci biodrowej do posladka.
Nogi tylne: Nogi tylne powinny wykazywac srednio grubosc i glebokosc, dobre umisnienie patrzac z boku i od tylu. Umiesniona powinna byc zewnetrzna jak
i wewnetrzna strony nog. Staw skokowy odpowiednio szeroki i gleboki, wyrazny.
Okolica nadpiecia powinna byc prostopadla od stawu skokowego do peciny,
ktora powinna tworzyc kat 45° w stosunku do podloza. Pozycja w nogach tylnych
zlekka glebiej ustawionych czy lekko krowia lub beczkowata jest akceptowana.
Kosci i nogi: Kosciec nog powinny byc prosty i uwolnione od jakichkolwiek
schorzen. Kosc powinna byc stosunkowo mocna aby podtrzymywac zwierze podczas wysilku. Staw skokowy i nadgarstek powinien byc szeroki i gleboki, czysty
od wszelakich opuchlizn i przechodzic poprawnie w noge. Patrzac od przodu czy
od tylu, od nadgarstka do tulowia konia powinna przebiegac prostopadla linia.
Ponizej nadgarstka i stawow skokowych na nogach wyraznie powinny byc widoczne sciegna, co nadaje noga plaski wyglad. Wszystkie konczyny powinny byc umieszczone dokladnie pod tulowiem konia. Patrzac od przodu przednie nogi powinny byc ustawione prostopadle do siebie i czubki kopyt powinny byc skierowane
prosto ku przodowi. Patrzac z boku na linie ciagnieta pionowo do podloza dzielac
przedramie od lopatki do tylniej strony kopyta. Patrzac od tylu, staw skokowypowinien byc prosty lub lekko przekrecony do wewnatrz. Nogi zdnie powinny
byc dobrze umieszczone pod koniem i czubki kopyt powinny wskazywac prosto
do przodu. Stawy skokowe powinny miec prawidlowe katowanie, brak katowania
w zbyt sztywnych nogach jest niepozadane natomiast zbyt duze katowania powoduja miekkosc i malo stabilnosc stawow.
Kopyta i peciny: Kopyto powinno byc dobrze uformowane i pasowac do
wielkosci konia. Kopyto powinno byc twarde i odporne,
peciny srednie do dlugich i
tworzyc kat 45° w stosunku do
podloza. Proste i krotkie peciny
powoduja ze kon ma twardsze
kroki i jest podatny na kontuzje.
Jakosc: Jakosc konia waraza
sie poprzez nieskazitelny stan
kosca i glowy jak i poprawna
i harmonijna budowa ciala
pokrytym lsniacym wlosem.
Rzad konski czyli ekwipunek: Tennessee Walking Horse nie wymaga
specjalnego ekwipunku. Siodlo czy tez oglowie nie roznia sie niczym
specjalnym od rzadu dla koni innych ras. Wygodne siodlo westernowe jest
czesto uzywane aby miec przyjemnosc wygody podczas jezdy spacerowej w
terenie, niektorzy lubia typ siodla angielskiego zwanego „cut back“ i uzywaja
je podczas przejazdzek jak i na pokazach.
Podkowy: Kon TWH uzywany rekreacyjnie lub na pokazach nie
wymaga specyficznych podkow. Kopyto przednie utrzymuje sie w bardziej
plaskiej formie, czyli krotsze pietki i troche dluzsze naturalne czubki. W
zaleznosci od rodzaju uzytkowania i podloza moze TWH zostawac rozczyszczony i niepodkuty czyli „barefoot“ i jego naturalne chody moze nawet
prezentowac na pokazach barefoot w tzw. classic klasach. Jezeli zakupiliscie
Panstwo juz podkutego TWH najpraktyczniej jest poprosic podkuwacza
aby wymierzyl kat i dlugosc kopyta zanim kopyto urosnie albo kon zgubi
podkowe aby przy nastepnej wizycie zostal kon podkuty w taki sam sposob
utrzymujac stale ten sam kat kopyta.
Karmienie: Opieka nad Tennessee Walkim Horse nie odroznia sie niczym
od opieki nad kazdym innej rasy koniem. Wszystkie konie musza miec
dostep do swiezej wody i wytsarczajacej porcji karmy. Powinni sie Panstwo
poinformowac u swojego weterynarza lub handlarza pasz ktore rodzaje
karmy sa najlatwiej dostepne i nejczesciej uzywane w okolicy. Ilosc karmy
dawanej dziennie zalezy od wymagan jakie stawiacie Panstwo swojemu
TWH i od potrzeby wlasnej konia. Podczas gdy jeden kon normalnej
wielkosci, ktory trzymany jest w stajennym boksie lub na malym paddoku
bez dojcia do swiezej trawy otrzymuje dwa razy dziennie ok 3,5 litra karmy
plus siano do ktorego powinien mic dostep przez cala dobe. Inny natomiast, ktory spadza caly dzien na pastwisku lub cala dobe otrzymuje odpowiednio mniej karmy i siana. Kon powinien wychodzic na pastisko aby mial
mozliwosc do wolnego ruchu jezeli nie sa Panstwo w stanie zapewnic mu
dostatecznie duzo ruchu lub dlugich przejezdzek.
P. O. Box 286 • Lewisburg, Tennessee 37091 • (931) 359-1574
www.twhbea.com