Nagniataki ślizgowe ZASTOSOWANIE ZALETY NAGNIATANIA
Transkrypt
Nagniataki ślizgowe ZASTOSOWANIE ZALETY NAGNIATANIA
Nagniataki ślizgowe Nagniatanie ślizgowe jest bezwiórową, wykończeniową obróbką powierzchni metodą zgniotu na zimno. Twardy i gładki element nagniatający – najczęściej w postaci kulistej końcówki – dociskany do powierzchni obrabianej z odpowiednią siłą, wywołuje w strefie nagniatania tarcie ślizgowe i w następstwie tego procesu wygładzenie powierzchni oraz korzystne zmiany właściwości warstwy wierzchniej przedmiotu. Możliwe jest uzyskanie bardzo gładkiej powierzchni o parametrze chropowatości Ra = 0,05 – 0,10 µm. Najczęściej element roboczy do nagniatania ślizgowego dociskany jest do powierzchni przedmiotu obrabianego w sposób sprężysty; docisk narzędzia może być także sztywny, co pozwala na zwiększenie dokładności wymiarowo-kształtowej przedmiotu obrabianego po nagniataniu, ale związane jest też z większymi wymaganiami co do dokładności wymiarowo-kształtowej w obróbce poprzedzającej nagniatanie. ZASTOSOWANIE Nagniataniu przy użyciu nagniataków ślizgowych mogą być efektywnie poddawane stale, staliwa, stopy miedzi, stopy aluminium, żeliwa i inne metale. Nagniatanie ślizgowe może być stosowane zarówno do materiałów o dużej twardości (do 65 HRC; np. stale hartowane, twarde powłoki dyfuzyjne i galwaniczne), jak i do materiałów o niedużej lub średniej twardości, zwłaszcza gdy wymagana jest nieduża siła zgniotu (np. przy nagniataniu elementów cienkościennych). ZALETY NAGNIATANIA ŚLIZGOWEGO Przez zastosowanie nagniatania ślizgowego można w warstwie wierzchniej (WW) podwyższyć twardość, uzyskać bardzo dobrą gładkość powierzchni, wytworzyć naprężenia ściskające oraz uzyskać WW bez zanieczyszczeń ściernych. Cechy te korzystnie wpływają na szereg właściwości użytkowych, w tym na zużycie tribologiczne, wytrzymałość zmęczeniową i odporność na korozję. Ze względu na konieczność zminimalizowania oporów tarcia podczas nagniatania ślizgowego, końcówki narzędzi do nagniatania ślizgowego wykonuje się najczęściej z diamentu (naturalnego lub kompozytów diamentowych). Główne zalety nagniatania ślizgowego to: ❍ ❍ ❍ ❍ ❍ ❍ ❍ ❍ możliwość uzyskiwania powierzchni o bardzo niskiej chropowatości możliwość obróbki przedmiotów o bardzo małej sztywności (tulei cienkościennych, wałków małych średnic, itp.) przydatność do obróbki elementów wykonanych z metali lub ich stopów o dużej twardości (np. stali hartowanych) duża przyczepność i równomierność nakładanych twardych powłok na powierzchnie po nagniataniu możliwość obróbki elementów z powłokami galwanicznymi, dyfuzyjnych itp. (azotowanych, chromowanych, nawęglanych i hartowanych) wymagana mała siła nagniatania (mała powierzchnia styku z materiałem obrabianym) możliwość obróbki elementów o małych wymiarach możliwość stosowania narzędzi nagniatających na obrabiarkach skrawających uniwersalnych i sterowanych numerycznie INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA 30-011 Kraków, ul. Wrocławska 37A tel. +48 12 63-17-100 www.ios.krakow.pl 1/2 ❍ wyeliminowania lub ograniczenie pracochłonnych operacji obróbki wykończeniowej obróbki ściernej (honowanie, szlifowanie, dogładzanie, polerowanie). CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA NARZĘDZIA DO NAGNIATANIA ŚLIZGOWEGO Narzędzia przeznaczone są do nagniatania ślizgowego zewnętrznych powierzchni walcowych. Narzędzie składa się z oprawki i końcówki roboczej z elementem nagniatającym wykonanym z kompozytu diamentowego. Element roboczy posiada kształt czaszy kulistej o odpowiednim promieniu R. Wykonuje się końcówki robocze o promieniach diamentowego elementu nagniatającego R = 1 – 1,5 – 2 – 2,5 – 3 – 3,5 – 4 mm (w zależności od rodzaju i twardości materiału obrabianego). Oprawka służy do mocowania w niej końcówki roboczej i prowadzenia procesu nagniatania. Oprawkę mocuje się na obrabiarkach w imakach narzędziowych, głowicach rewolwerowych, suportach, itp. Oprawka pozwala na prowadzenie procesu nagniatania z dociskiem sprężystym. Siła docisku nagniataka diamentowego do materiału obrabianego jest regulowana w sposób bezstopniowy w zakresie 0 ÷ 250 N. Ustawienie wielkości siły realizuje się przez obrót śruby regulacyjnej. Wartość nastawianej siły odczytywana jest na podziałce znajdującej się na korpusie oprawki. Wielkość siły odczytujemy z charakterystyki sprężyny INFORMACJE DODATKOWE Oprócz opisanych wyżej narzędzi do nagniatania ślizgowego powierzchni zewnętrznych wykonywane są również narzędzia specjalne do nagniatania ślizgowego wewnętrznych powierzchni cylindrycznych INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA 30-011 Kraków, ul. Wrocławska 37A tel. +48 12 63-17-100 www.ios.krakow.pl 2/2