pobierz

Acta Haematologica Polonica 2007, 38, Nr 3, str. 339–346
PRACA KAZUISTYCZNA – Case Report
JAN MACIEJ ZAUCHA, AGNIESZKA PIEKARSKA,
DAMIAN SZATKOWSKI, ANDRZEJ HELLMANN
Skuteczne przeszczepienie krwi pępowinowej po zredukowanym postępowaniu przygotowawczym u dorosłej
chorej z nawrotem ostrej białaczki szpikowej po autologicznej transplantacji komórek krwiotwórczych – opis
przypadku
Successful reduced intensity cord blood transplantation in an adult
patient with relapsed acute myeloid leukaemia after autologous
hematopoietic cell transplantation – case report
Z Katedry i Klinika Hematologii i Transplantologii Akademii Medycznej w Gdańsku
Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Hellmann
STRESZCZENIE
W nawrocie ostrej białaczki szpikowej (AML) po autologicznej transplantacji komórek krwiotwórczych (auto-HCT) jedyną szansę na uzyskanie trwałej remisji lub wyleczenia daje transplantacja allogeniczna. W przypadku braku w pełni zgodnego dawcy interesującą opcje stanowi zastosowanie krwi pępowinowej, ze względu na jej szybką dostępność. Redukcja intensywności
postępowania przygotowawczego pozwala na bezpieczne przeprowadzenie zabiegu w przypadku
złego stanu ogólnego biorcy, hipotetycznie zwiększa jednak ryzyko nieprzyjęcia przeszczepu z
komórek krwi pępowinowej ze względu na ich zmniejszoną aloreaktywność. W pracy przedstawiono przebieg doboru i przeszczepienia krwi pępowinowej po zredukowanym postępowaniu
przygotowawczym (cyklofosfamid 50 mg/kg w dniu –6, fludarabina 40 mg/m2 w dniach –6,-5 -4,
-3 i -2 i całkowite napromienianie ciała w dawce 3Gy) u 22-letniej chorej z nawrotem AML po
auto-HCT. Chorej przetoczono 1,96 x 107/kg komórek zgodnej w HLA-A,B DRB1 jednostki
krwi pępowinowej. W profilaktyce choroby przeszczep przeciw gospodarzowi stosowano cyklosporynę do dnia +180 i mykofenolan mofetilu do +30. Przyjęcie przeszczepu (ANC>500/uL)
uzyskano w dniu +21. Po 2 latach od zabiegu chora pozostaje nadal w remisji hematologicznej.
W pracy omówiono problemy związane z doborem krwi pępowinowej w świetle obecnie obowiązujących rekomendacji oraz przedyskutowano zasadność zastosowania zredukowanego postępowania przygotowawczego.
SŁOWA KLUCZOWE: Ostra białaczka szpikowa – Przeszczep krwi pępowinowej – Nie mieloablacyjne postępowanie przygotowawcze
340 J.M. ZAUCHA i wsp.
SUMMARY
Allogeneic hematopoietic cell transplantation (HCT) remains the only chance for long-term remission or cure for patients with relapsed acute myelogenous leukemia (AML) after prior
autologous HCT. Cord blood appears to be an interesting source of allogeneic stem cells if fully
matched unrelated donor cannot be identified, because of its prompt availability. Reduced intensity conditioning regimen allows performing allogeneic HCT safely in patients with poor performance status; however theoretically, it increases the risk of graft failure due to reduced alloreactivity of cord blood cells. Here we report a successful reduced intensity cord blood transplantation in a 22-year old patient with relapsed AML after prior autologous HCT. Conditioning regimen consisted of cyclophosphamide 50mg/kg on day –6, fludarabin 40 mg/m2 on days -6, -5, -4,
-3 and -2 and total body irradiation at a dose 3Gy. The patient received 1,96 x 107/kg of fully
matched (in HLA-A, B, DRB1) cord blood cells. Graft versus host disease prophylaxis consisted
of cyclosporine until day +180 and mycophenolate mofetil until day +30. Engraftment
(ANC>500) was achieved on day +21. The patient has remained in complete remission for more
than two years after transplantation. The problems related to cord blood selection in view of current recommendations as well as the rationale for reduced intensity conditioning regimen before
cord blood transplantation are discussed.
KEY WORDS: Acute myelogenous leukaemia – Cord blood transplantation – Nonmyeloablative
conditioning regimen
WPROWADZENIE
Mimo postępów w poznaniu biologii ostrej białaczki szpikowej oraz prób zastosowania nowych cytostatyków takich jak cloretazyna (1) lub terapii celowanej (2, 3)
rokowanie u chorych ze wznową choroby po wcześniej wykonanej autologicznej
transplantacji komórek krwiotwórczych (auto-HCT) jest nadal bardzo powaŜne. Uzyskanie drugiej remisji jest trudne, a czas jej trwania krótki (4). Szanse na uzyskanie
trwałej remisji daje jedynie transplantacja alogeniczna, dzięki reakcji przeszczep przeciw białaczce (4, 5). Warunkiem wykonania takiego zabiegu jest uzyskanie odpowiedzi
na chemioterapię reindukcyjną oraz szybkie znalezienie alternatywnego dawcy, poniewaŜ czas trwania odpowiedzi zwykle nie jest długi. Taką moŜliwość stwarza uŜycie
komórek krwi pępowinowej od dawcy niespokrewnionego, które moŜna pozyskać juŜ
w miesiąc od rozpoczęcia poszukiwań (6, 7).
Przeprowadzenie drugiej transplantacji obarczone jest duŜym ryzykiem powikłań
toksycznych związanych z postępowaniem przygotowawczym, szczególnie u chorych
wymagających więcej niŜ jednego kursu chemioterapii reindukcyjnej. Stąd intensywność postępowania przygotowawczego moŜe być istotnym czynnikiem warunkującym
powodzenie transplantacji. W pracy przedstawiono przebieg przeszczepienia niespokrewnionej krwi pępowinowej po postępowaniu przygotowawczym o zredukowanej
intensywności u chorej z nawrotem ostrej białaczki szpikowej (AML) po wcześniej
wykonanej auto-HCT.
Skuteczne przeszczepienie krwi pępowinowej
341
OPIS PRZYPADKU
W kwietniu 2003 roku 22-letnia chora trafiła do szpitala powiatowego z powodu
obrzęku lewego stawu kolanowego oraz gorączki. Podejrzewając ropne zapalenie dokonano nacięcia stawu. Zabieg był powikłany postępującą martwicą skóry i tkanki
podskórnej. W morfologii krwi stwierdzono leukocytozę (20 500/uL) z obecnością
blastów (9%), małopłytkowość (66 000/uL) i niedokrwistość (8,4 g/dL). Chorą z podejrzeniem AML przeniesiono do naszej kliniki. Na podstawie biopsji aspiracyjnej
szpiku i badań cytochemicznych rozpoznano AML-M2. W badanie cytogenetyczne
nie uzyskano metafaz. Zmiany wokół stawu kolanowego z rozległą martwicą otaczających go tkanek wskazywały na rozpoznanie zespołu Sweeta (8) i konieczność leczenia
kortykosterydami. Chorej włączono leczenie indukcyjne wg schematu 3+7 (DA) oraz
prednizon w dawce 1 mg/kg uzyskując częściową odpowiedź hematologiczną oraz
ograniczenie i gojenie zmian skórnych. Po drugim cyklu indukcyjnym (DA) uzyskano
całkowitą remisję, po której przeprowadzono udane przeszczepienie skóry celem wygojenia rany wokół kolana. Po tym przeprowadzono leczenie konsolidujące zgodnie
z protokółem Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u Dorosłych. Druga konsolidacja
połączona była z mobilizacja komórek progenitorowych. Uzyskano wystarczająca ilość
komórek CD34 (3,89 × 106/kg) do wykonania auto-HCT (listopad 2003) po przygotowaniu wg schematu BEA (busulfan, etopozyd, arabinozyd cytozyny) Chora pozostawała w pełnej remisji hematologicznej do czerwca 2004, kiedy rozpoznano wznowę
AML. Zastosowano terapię reindukcyjną wg schematu FLAG-M i FLAG-IDA a następnie leczenie konsolidujące, które zakończono w listopadzie 2004.
Chorą w momencie wznowy (czerwiec 2004), z powodu braku dawcy rodzinnego,
zgłoszono do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant” celem rozpoczęcia poszukiwań dawcy niespokrewnionego. Poszukiwania we
wrześniu 2004 roku zlecono Pracowni Dawców Szpiku przy Katedrze i Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Warszawie (kierownik Pracowni dr n. przyr. Anna Gronkowska). W rejestrach światowych nie stwierdzono w pełni zgodnego dawcy. Potencjalny dawca ze Słowenii okazał się niezgodny
w HLA-C i HLA-DQ na poziomie antygenowym. Drugi potencjalny dawca z rejestru
niemieckiego okazał się niezgodny w HLA-C i HLA-DQ na poziomie antygenowym
oraz w HLA-DRB1 na poziomie allelicznym. Istniała wprawdzie szansa na dobór dawcy niezgodnego w jednym antygenie, wymagało to jednak wykonania dodatkowych
badań wydłuŜając czas doboru. Jednocześnie zidentyfikowana jedną zgodną w antygenach A, B i DRB1 jednostkę krwi pępowinowej w rejestrze szwajcarskim o komórkowości pozwalającej na przetoczenie jedynie 1,96 x 107/kg leukocytów w tym zaledwie
0,76 × 105/kg komórek CD34+. Oprócz tej jednostki dostępnych były jeszcze 13 jednostek niezgodnych w jednym antygenie, z czego 3 o komórkowości pozwalającej na
przetoczenie więcej komórek niŜ 3 × 107/kg, ale dodatkowo niezgodnych w HLADRB1 na poziomie allelicznym.
Ze względu na konieczność jak najszybszego wykonania zabiegu zdecydowano
w styczniu 2005 roku o przeszczepieniu komórek krwi pępowinowej. Po potwierdzenie
342 J.M. ZAUCHA i wsp.
zgodności w antygenach DRB1 na poziomie wyŜszej rozdzielczości do transplantacji
wybrano jednostkę w pełni zgodną mimo jej małej komórkowości. Z uwagi na przebytą autotransplantację oraz wyniszczenie chorej związane z intensywnym leczeniem
reindukcyjnym (aktualna waga ciała 44,5 kg przy idealnej wadze ciała 55,4 kg) wybrano postępowanie przygotowawcze o zredukowanej intensywności składające się z cyklofosfamidu w dawce 50 mg/kg w dniu –6, fludarabiny w dawce 40 mg/m2 w dniach 6,-5, -4,-3 i -2 i całkowitego napromieniania ciała (TBI) w jednorazowej dawce 3 Gy
w dniu 0. W profilaktyce choroby przeszczep przeciw gospodarzowi (GVH) zastosowano mykofenolan mofetilu oraz cyklosporynę. W dniu 0 (12.02.2005) przetoczono
bez przemywania rozmroŜoną jednostkę krwi pępowinowej. Celem przyspieszenia
regeneracji zastosowano granulocytarny czynnik wzrostu (Neupogen, Amgen) od
dnia +1. Przebieg około-transpalntacyjny bez powikłań. Wzrost ANC> 500 i >2500/uL
uzyskano odpowiednio w dniu +21 i +28 a płytek krwi>50,000/uL w dniu + 39. Nie
obserwowano objawów ostrej choroby GVH. Od dnia +47 obserwowano eozynofilię (o
maksymalnej wartości 4370/uL), która poprzedzała wystąpienie zmian skórnych typowych dla przewlekłej choroby GVH. Wówczas (dzień +180) włączono kortykosterydy
w dawce 1 mg/kg uzyskując ustąpienie zmian skórnych oraz eozynofilii. Immunosupresje odstawiono w dobie +270. Obecnie 2 lata po zabiegu chora pozostaje w całkowitej remisji hematologicznej, z pełnym chimeryzmem dawcy, bez objawów choroby
GVH ze wskaźnikiem Karnofskiego 100%.
OMÓWIENIE
Kluczem do powodzenia alogenicznej transplantacji komórek krwi od dawcy niespokrewnionego jest optymalny wybór dawcy. Najlepsze wyniki uzyskuje się w przypadku pełnej zgodności miedzy biorcą i dawcą w ośmiu (9) (HLA-A,-B,-C, DRB1)
a niektórzy sądzą, Ŝe w dziesięciu (10) antygenach (HLA-A,-B,-C, DRB1 i DQ) układu
zgodności tkankowej. JednakŜe klinicysta w wyborze dawcy musi nie tylko uwzględnić stopień zgodności między biorcą i dawcą, ale równieŜ prawdopodobieństwo i czas
niezbędny do znalezienia takiego dawcy. Identyfikacja i aktywacja dawcy w przypadku powszechnych haplotypów trwa (obecnie równieŜ w Polsce) nie dłuŜej niŜ trzy
miesiące, a w przypadkach pilnych moŜna zabieg wykonać juŜ po 6 tygodniach od
rozpoczęcia poszukiwań. W przypadku rzadszych haplotypów czas ten jest znacznie
dłuŜszy. W optymalizacji czasu poszukiwań mogą pomóc algorytmy (wykorzystywane
np. przez rejestr amerykański NMDP) (11) jednak dla niektórych chorych nigdy nie
udaje się znaleźć dawcy.
Zastosowanie krwi pępowinowej jako źródła komórek macierzystych układu
krwiotwórczego do transplantacji alogenicznej posiada szereg zalet: szybka dostępność
– krew pępowinowa przeszczepiana jest około 4–6 tygodni szybciej niŜ szpik kostny
(12), większa tolerancja niezgodności w układzie HLA, mniejsze ryzyko cięŜkiej choroby GVH i wreszcie mniejsze ryzyko przeniesienia infekcji wirusowych (6, 7). Największą wadą, oprócz niemoŜności wykonania infuzji limfocytów dawcy, jest często
niewystarczająca ilość komórek potrzebnych do bezpiecznego przeprowadzenia zabie-
Skuteczne przeszczepienie krwi pępowinowej
343
gu u osoby dorosłej. W wyborze jednostki krwi pępowinowej naleŜy się kierować
dwoma wskaźnikami: jej komórkowością oraz stopniem zgodności w antygenach HLA
z biorcą. Z badań wynika, Ŝe przeŜycie chorych, którym przeszczepiono mniej komórek niŜ 2,5 × 107/kg jest gorsze niŜ tych, którzy otrzymali więcej niŜ 5 × 107/kg (13).
Minimalna ilość komórek niezbędnych do przeszczepienia musi być większa niŜ 2,5 ×
107/kg wg obecnie przyjętych rekomendacji (6, 14, 15). Negatywny wpływ zbyt małej
ilości komórek krwi pępowinowej próbuje się zmniejszyć poprzez jednoczesne przeszczepienie dwóch jednostek (16) lub przeszczepienie jednostki krwi z komórkami
CD34+ od dawcy haploidentycznego (17, 18). Wprawdzie działania te mają charakter
eksperymentalny, to jednak wstępne wyniki są zachęcające. Retrospektywnie oceniane
wyniki przeszczepień dwóch jednostek okazały się równie dobre jak jednej duŜej jednostki stąd rozpoczęto u dzieci randomizowane badanie porównujące przeŜycie chorych na AML poddanych transplantacji krwi pępowinowej z jednej duŜej jednostki lub
dwóch mniejszych uŜytych w przypadku braku duŜej jednostki (sympozjum satelitarne
organizowane przez National Marrow Donor Program w trakcie dorocznej konferencji
Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego, Orlando 2006).
Na przeŜycie chorych wydaje się wpływać równieŜ stopień zgodności w antygenach HLA z dawcą. Sugerowało to doniesienie Rubinsteina i wsp, który juŜ w 1998 na
podstawie wyników 562 transplantacji krwi pępowinowej wykazał, Ŝe im lepsza zgodność w antygenach w HLA-A i –B na poziomie antygenowym oraz w DRB1 na poziomie wysokiej rozdzielczości (allelicznym) tym lepsze przeŜycie (19). Niedawno
opublikowany zbiorczy raport ośrodków amerykańskich wykazał, Ŝe wpływ stopnia
zgodności w antygenach HLA jest najbardziej widoczny u biorców, którym przeszczepiono mniej komórek niŜ 2,5 × 107/kg (20). Większa komórkowość preparatu w pewnym stopniu kompensuje negatywny wpływ niezgodności w HLA, ale nie jest do końca jasne w jakim. Przyjmuje się jednak, Ŝe przy typowaniu HLA-A i B na poziomie
niskiej rozdzielczości i DRB1 na poziomie allelicznym w wyborze preferuje się jednostki w pełni zgodne (6/6) lub niezgodne w 1 antygenie (5/6) w stosunku do jednostek niezgodnych w dwóch antygenach (4/6) (13). Nie jest jednak wiadome, czy niezgodność antygenowe w HLA-A, B i DRB1 są biologicznie ekwiwalentne. Wydaje się,
Ŝe w przypadku niezgodności antygenowej naleŜy wybrać jednostkę zgodną w DRB1,
najlepiej na poziomie allelicznym, choć nie ma na to przekonywujących dowodów.
Stąd nadal nie jest w pełni jasne, jaki powinien być standard typowania jednostek krwi
pępowinowej (wysoka czy niska rozdzielczość) oraz algorytm doboru. tym bardziej, Ŝe
europejskie doniesienia nie potwierdziły wpływu roli niezgodności w HLA na przeŜycie, co moŜe wynikać z większej częstości wznów choroby podstawowej po transplantacji w pełni zgodnych jednostek (15, 21).
W rejestrach krwi pępowinowej mamy dane dotyczące jej komórkowości oraz wyniki typowania antygenów HLA-A,-B i DRB1 na poziomie niskiej rozdzielczości (antygenowym). Dla naszej chorej zidentyfikowano w pełni zgodną jednostkę, ale o komórkowości nie wystarczającej na przetoczenie odpowiedniej (>2,5 × 107/kg) ilości
komórek. Jednocześnie wiedzieliśmy o istnieniu 3 jednostek niezgodnych w jednym
antygenie o znacznie wyŜszej komórkowości. Podjęcie decyzji o wyborze jednostki nie
344 J.M. ZAUCHA i wsp.
było sprawą prostą biorąc równieŜ pod uwagę wysokie ryzyko wznowy choroby podstawowej. Po konsultacjach z uznanymi ekspertami w zakresie transplantacji krwi pępowinowej (dr Gluckman, dr Wagner, dr Rubinstein, dr Chao), których opinie były
rozbieŜne, oparliśmy się na radzie dr Rubinsteina, który sugerował uŜycie jednostki
w pełni zgodnej mimo jej stosunkowo niskiej komórkowości, o ile byłaby ona zgodna
w antygenach HLA-DRB1 na poziomie wyŜszej rozdzielczości. Doświadczenia własne
dr Rubinsteina wskazywało, Ŝe w przypadku pełnej zgodności minimalna ilość komórek potrzebna do uzyskania wszczepu jest znacznie niŜsza od wartości (>2,5 × 107/kg)
przyjętych dla jednostek mogących posiadać 1 lub 2 niezgodności. Stwierdzenie pełnej zgodności w HLA-DRB1 na poziomie allelicznym przesądziło o wyborze jednostki w pełni zgodnej z rejestru szwajcarskiego. W przypadku braku takiej zgodności
decyzja miedzy wyborem jednostki niezgodnej w jednym antygenie, ale o wyŜszej
komórkowości z jednostką zgodną ale tylko na poziomie antygenowym byłaby jeszcze
trudniejsza. Pełne badania HLA przeszczepionej jednostki wykazały niezgodność na
poziomie antygenowym w HLA-C i DQ oraz allelicznym w HLA-A,-B, i drugim antygenie HLA-C, ale bez niezgodności w ligandach KIR.
Druga trudna decyzja dotyczyła wyboru postępowania przygotowawczego. Wybór
postępowania o zredukowanej intensywności podyktowany był wyniszczeniem chorej
wynikającym z długich okresów pancytopenii w trakcie leczenia reindukcyjnego oraz
niedawnym przebyciem auto-HCT. Redukcja intensywności postępowania przygotowawczego miała równieŜ zmniejszyć ryzyko powikłań infekcyjnych w okresie aplazji,
która po transplantacjach krwi pępowinowej trwa dłuŜej (o około 7 dni) w porównaniu
do transplantacji komórek szpiku (22). Z drugiej strony zredukowane postępowanie
hipotetycznie zwiększało ryzyko nieprzyjęcia przeszczepu oraz wznowy białaczki ze
względu na zmniejszoną aloreaktywność komórek krwi pępowinowej. W przygotowaniu naszego protokołu oparliśmy się na doświadczeniu grupy dr Wagnera, który zastosował przed przeszczepieniem krwi pępowinowej u 22 wybranych dorosłych z zaawansowanymi chorobami rozrostowymi układu krwiotwórczego zredukowane postępowanie przygotowawcze składające się z cyklofosfamidu 50 mg/kg, fludarabiny
40mg/m2 przez 5 dni oraz pojedynczej dawki TBI 2 Gy (23). Pomimo wielu obciąŜeń
tej grupy chorych, prawdopodobieństwo przeŜycia roku wynosiła 0,41 i w sposób
istotny nie róŜniło się od tych jakie raportowano (0,36; 0,3) po transplantacjach krwi
pępowinowej z uŜyciem konwencjonalnego postępowanie przygotowawczego (22, 24).
Mimo redukcji intensywności kondycjonowania zasadniczą przyczyną niepowodzeń
opisywanej grupy chorych nie była wznowa choroby, ale głównie powikłania infekcyjne i niewydolność narządowa (23). Szybkie i trwałe przyjęcie przeszczepu z osiągnięciem pełnego chimeryzmu dawcy u naszej biorczyni potwierdzają doświadczenia grupy Wagnera (23), Ŝe u wybranych chorych, w szczególności u tych poddanych wcześniej transplantacji autologicznej lub intensywnej chemioterapii w ciągu 4 miesięcy
przed zabiegiem moŜna uzyskać trwały wszczep krwi pępowinowej po zastosowaniu
zredukowanego postępowania przygotowawczego.
Podsumowując moŜna stwierdzić, Ŝe krew pępowinowa stanowi interesującą opcję
w przypadku braku w pełni zgodnego dawcy niespokrewnionego. Zastosowanie zredu-
Skuteczne przeszczepienie krwi pępowinowej
345
kowanego postępowania przygotowawczego pozwala na bezpieczne przeszczepienie
krwi pępowinowej u chorych u których ryzyko powikłań toksycznych związanych
z postępowaniem przygotowawczym jest wysokie.
Podziękowania
We are deeply indebted to dr Pablo Rubinstein from the National Cord Blood Program of the New York Blood Center for his invaluable help in selection of cord blood
unit for our patient.
PIŚMIENNICTWO
1. Giles F, Rizzieri D, Karp J, et al. Cloretazine (VNP40101M), a novel sulfonylhydrazine alkylating agent, in patients age 60 years or older with previously untreated acute myeloid leukemia. J Clin Oncol. 2007; 25: 25-31
2. Harousseau JL. Farnesyltransferase inihibitors in hematologic malignancies. Blood Rev 2007; 9:
in press.
3. Heidel F, Cortes J, Rucker FG, et al. Results of a multicenter phase II trial for older patients with
c-Kit-positive acute myeloid leukemia (AML) and high-risk myelodysplastic syndrome (HR-MDS) using
low-dose Ara-C and Imatinib. Cancer. 2007; 109: 907-914
4. di Grazia C, Raiola AM, Van Lint MT, et al. Conventional hematopoietic stem cell transplants
from identical or alternative donors are feasible in recipients relapsing after an autograft. Haematologica.
2001; 86: 646-651
5. Schmid C, Schleuning M, Schwerdtfeger R, et al. Long-term survival in refractory acute myeloid leukemia after sequential treatment with chemotherapy and reduced-intensity conditioning for allogeneic stem cell transplantation. Blood. 2006; 108: 1092-1099
6. Urbanowska E, Jedrzejczak W. Krew pępowinowa jako źródło komórek krwiotwórczych do
przeszczepienia. Acta Haematol Pol 2004; 35, suppl 1: 87-94
7. Korycka A, Robak T. Komórki macierzyste krwi pępowinowej-nadzieje i rzeczywistość. Acta
Haematol Pol 2005; 36: 389-398
8. Paydas S, Sahin B, Zorludemir S. Sweet's syndrome accompanying leukaemia: seven cases and
review of the literature. Leuk Res. 2000; 24: 83-86
9. Flomenberg N, Baxter-Lowe LA, Confer D, et al. Impact of HLA class I and class II highresolution matching on outcomes of unrelated donor bone marrow transplantation: HLA-C mismatching is
associated with a strong adverse effect on transplantation outcome. Blood. 2004; 104: 1923-1930
10. Petersdorf EW, Anasetti C, Martin PJ, et al. Limits of HLA mismatching in unrelated hematopoietic cell transplantation. Blood. 2004; 104: 2976-2980
11. Hurley CK, Setterholm M, Lau M, et al. Hematopoietic stem cell donor registry strategies for assigning search determinants and matching relationships. Bone Marrow Transplant. 2004; 33: 443-450
12. Dalle JH, Duval M, Moghrabi A, et al. Results of an unrelated transplant search strategy using
partially HLA-mismatched cord blood as an immediate alternative to HLA-matched bone marrow. Bone
Marrow Transplant. 2004; 33: 605-611
13. Hurley CK, Wagner JE, Setterholm MI, Confer DL. Advances in HLA: practical implications
for selecting adult donors and cord blood units. Biol Blood Marrow Transplant. 2006; 12 Suppl 1: 28-33
14. Rocha V, Gluckman E. Clinical use of umbilical cord blood hematopoietic stem cells. Biol Blood Marrow Transplant. 2006; 12 Suppl 1: 3441
346 J.M. ZAUCHA i wsp.
15. Gluckman E, Rocha V, Arcese W, et al. Factors associated with outcomes of unrelated cord blood transplant: guidelines for donor choice. Exp Hematol. 2004; 32: 397-407
16. Barker JN, Weisdorf DJ, DeFor TE, et al. Transplantation of 2 partially HLA-matched umbilical
cord blood units to enhance engraftment in adults with hematologic malignancy. Blood. 2005; 105: 13431347
17. Fernandez MN, Regidor C, Cabrera R, et al. Unrelated umbilical cord blood transplants in adults: Early recovery of neutrophils by supportive co-transplantation of a low number of highly purified
peripheral blood CD34+ cells from an HLA-haploidentical donor. Exp Hematol. 2003; 31: 535-544
18. Fernandez MN, Regidor C, Cabrera R. Umbilical-cord blood for transplantation in adults. N
Engl J Med. 2005; 352: 935-937
19. Rubinstein P, Carrier C, Scaradavou A, et al. Outcomes among 562 recipients of placental-blood
transplants from unrelated donors. N Engl J Med. 1998; 339: 1565-1577
20. Meyer E, Hanna K, Gebbie K. Cord Blood: Establishing a National Hematopoietic Stem Cell
Bank Program. Washington, DC: National Academies Press, 2005.
21. Kogler G, Enczmann J, Rocha V, Gluckman E, Wernet P. High-resolution HLA typing by sequencing for HLA-A, -B, -C, -DR, -DQ in 122 unrelated cord blood/patient pair transplants hardly improves long-term clinical outcome. Bone Marrow Transplant. 2005; 36: 1033-1041
22. Rocha V, Labopin M, Sanz G, et al. Transplants of umbilical-cord blood or bone marrow from
unrelated donors in adults with acute leukemia. N Engl J Med. 2004; 351: 2276-2285
23. Barker JN, Weisdorf DJ, DeFor TE, Blazar BR, Miller JS, Wagner JE. Rapid and complete donor chimerism in adult recipients of unrelated donor umbilical cord blood transplantation after reducedintensity conditioning. Blood. 2003; 102: 1915-1919
24. Laughlin MJ, Eapen M, Rubinstein P, et al. Outcomes after transplantation of cord blood or bone
marrow from unrelated donors in adults with leukemia. N Engl J Med. 2004; 351: 2265-2275
Praca wpłynęła do Redakcji 2.04.2007 r. i została zakwalifikowana do druku 18.09.2007 r.
Adres Autora:
dr hab. Jan Maciej Zaucha
Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii Akademii Medycznej w Gdańsku
[email protected],