Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami realizowana przez
Transkrypt
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami realizowana przez
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami realizowana przez pielęgniarki i higienistki szkolne oraz lekarzy POZ w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 I. Organizacja profilaktycznej opieki zdrowotnej – podstawa prawna Organizację i zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami reguluje: a) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieŜą (Dz. U. Nr 139, poz. 1133), b) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 139 , poz. 1139 z późn. zm.). Dokumentem dodatkowym, wspomagającym i ujednolicającym realizację zadań profilaktycznych nad uczniami są „Standardy w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej”- publikacja opracowana i wydana przez Instytut Matki i Dziecka w 2003 roku ze środków Ministerstwa Zdrowia, w ramach programu polityki zdrowotnej „WdraŜanie standardów w opiece zdrowotnej nad populacją w wieku szkolnym”. Świadczeniodawcy realizujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami II. Profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami, w zakresie świadczeń realizowanych przez pielęgniarki i higienistki szkolne, w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 sprawowało 233 jednostek. 80 60 40 20 0 Wykres 1. Jednostki sprawujące profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w zakresie opieki pieklęgniarskiej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2006/2007 i 2009/2010 (dane %) 2006/2007 63 64 28 2009/2010 23 10 3 NZOZ SP ZOZ 4 3 Indywidualne i Indywidualne i grupowe praktyki grupowe praktyki pielęgniarek i lekarza rodzinnego higienistek szkolnych 1 0 Inne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1 III. Uczniowie objęci profilaktyczną opieką zdrowotną w szkołach W roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko-pomorskim pod opieką pielęgniarek i higienistek szkolnych w środowiska nauczania i wychowania było 296276 dzieci i młodzieŜy w 1461 placówkach szkolnych. Tabela 1. Liczba uczniów objętych profilaktyczną opieką zdrowotną w roku szkolnym 2009/2010 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego z podziałem na typy szkół. Uczniowie objęci opieką Szkoły Liczba szkół (typy) Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Razem 660 350 145 159 96 51 1461 liczba % 137517 73818 33688 31439 13947 5867 296276 46,4 24,9 11,4 10,6 4,7 2,0 100,0 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 2. Liczba uczniów w poszczególnych typach szkół w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 13947 5867 31439 137517 33688 Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne 73818 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2009/2010 Uczniowie szkół podstawowych stanowili najliczniejszą grupę uczących się (ponad 46%) prawie we wszystkich powiatach województwa. 2 Wykres 4. Dzieci i młodzieŜ w poszczególnych typach szkół w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 M. Włocławek M. T oruń M. Grudziądz M. Bydgoszcz śniński Włocławski Wąbrzeski T ucholski T oruński Świecki Sępoleński Rypiński Radziejowski Nakielski Mogileński Lipnowski Inowrocławski Szkoły ponadgimnazjalne Grudziądzki Szkoły specjalne Golubsko-Dobrzyński Gimnazja Chełmiński Szkoły podstawowe Bydgoski Brodnicki Aleksandrowski 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2009/2010 3 18000 Wykres 6. Liczba młodzieŜy w poszczególnych typach szkół ponadgimnazjalnych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 (dane %) 17,6 42,6 39,8 Licea Technika Zaw odow e Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 7. Zmiany w liczbie uczniów w województwie kujawskopomorskim w latach 2007/2008-2009/2010 z podziałem na typy szkół 150000 140000 130000 120000 110000 100000 90000 80000 2007/2008 2008/2009 70000 60000 50000 2009/2010 40000 30000 20000 10000 0 Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami IV. Warunki sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej w szkołach 1. Dostępność gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach W roku szkolnym 2009/2010 pielęgniarki i higienistki szkolne sprawowały opiekę w 1461 placówkach szkolnych. W 61,9% dysponowały gabinetem profilaktycznym 4 usytuowanym na terenie danej szkoły, a w 38,1% realizowały świadczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w „innym miejscu”. Tabela 2. Miejsce realizacji świadczeń pielęgniarek szkolnych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół w tym: na wsi w tym: w mieście Miejsce realizacji świadczeń Szkoły ogółem Liczba Gabinety % Inne1 % Liczba Gabinety % Inne1 % Liczba Gabinety % Inne1 placówek na terenie miejsce placówek na terenie miejsce placówek na terenie miejsce ogółem szkół szkół szkół Podstawowe 660 276 41,8 384 58,2 191 175 91,6 16 8,4 469 101 21,5 368 Gimnazja 350 230 65,7 120 34,3 183 169 92,3 14 7,7 167 61 36,5 106 Licea 145 130 89,7 15 10,3 133 122 91,7 11 8,3 12 8 66,7 4 Technika 159 139 87,4 20 12,6 135 124 91,9 11 8,1 24 15 62,5 9 Zawodowe 96 86 89,6 10 10,4 81 74 91,4 7 8,6 15 12 80,0 3 Specjalne 51 44 86,3 7 13,7 42 38 90,5 4 9,5 9 6 66,7 3 Razem 1461 905 61,9 556 38,1 765 702 91,8 63 8,2 696 203 29,2 493 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1 gabinet medyczny na terenie publicznej lub niepublicznej placówki ochrony zdrowia lub inne pomieszczenie na terenie szkoły Wykres 9. Miejsce realizacji świadczeń profilaktycznej opieki zdrowotnej uczniów szkół podstawowych na wsi realizowanej przez pielęgniarki/higienistki szkolne w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (dane %) 100,0 gabinety 90,0 inne miejsce 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 śniński Włocławski Wąbrzeski Tucholski Toruński Świecki Sępoleński Rypiński Radziejowski Nakielski Mogileński Lipnowski Inowrocławski Grudziądzki Golubsko-Dobrzyński Chełmiński Bydgoski Brodnicki Aleksandrowski 0,0 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami za rok szkolny 2009/2010 5 % 78,5 63,5 33,3 37,5 20,0 33,3 70,8 2. Dostępność pielęgniarek i higienistek szkolnych - liczba uczniów przypadająca na etat przeliczeniowy W roku szkolnym 2009/2010 liczba etatów pielęgniarek i higienistek szkolnych wyliczonych na podstawie liczby godzin pracy w tygodniu, a następnie przeliczonych na jeden etat „przeliczeniowy” (37,55 godzin/tydzień) wyniosła 339,6. Średnia liczba uczniów na etat pielęgniarki i higienistki szkolnej w szkołach masowych (bez szkół specjalnych) wynosiła – 923, a w szkołach specjalnych – 235 i przewyŜszała obowiązujące zalecenia w tym zakresie. Tabela 3. Etaty oraz średnia uczniów przypadająca na etat pielęgniarki szkolnej w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół z podziałem na miasto i wieś. Stan na 30 VI. Ogółem Miasto Wieś Liczba Etaty uczniów Szkoły Średnia Liczba Etaty uczniów uczniów na etat pielęgniarki Podstawowe 137517 149,5 Gimnazja 73818 82,7 Licea 33688 38,8 Technika 31439 29,1 Zawodowe 13947 14,5 Specjalne 5867 25,0 Razem 296276 339,6 w tym: 290409 314,6 Szkoły masowe Średnia Liczba Etaty uczniów uczniów na etat pielęgniarki Średnia uczniów na etat pielęgniarki 920 77405 89,3 893 47581 57,8 868 32522 37,4 1080 28694 26,6 962 12604 12,9 235 5258 23,5 872 204064 247,5 867 823 870 1079 977 224 825 60112 26237 1166 2745 1343 609 92212 60,2 24,9 1,4 2,5 1,6 1,5 92,1 999 1054 833 1098 839 406 1001 923 198806 224,0 888 91603 90,6 1011 (bez szkół specjalnych) Źródło: sprawozdania MZ-06 – ujęto rzeczywiste godziny pracy pielęgniarek na terenie szkół. W szkołach bez gabinetów, pielęgniarka realizuje swoje zadania w ograniczonym czasie i zakresie na ich terenie. Wykres 10. Średnia liczba uczniów na etat pielęgniarki/higienistki szkolnej w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół 1200 miasto 1000 wieś 800 600 400 200 0 Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: sprawozdania MZ-06 – ujęto rzeczywiste godziny pracy pielęgniarek na terenie szkół. 6 V. Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez pielęgniarki i higienistki szkolne 1. Wykonywanie testów przesiewowych w wybranych grupach wieku /klasach Testy przesiewowe u dzieci i młodzieŜy w wieku szkolnym wykonywane są przez pielęgniarki szkolne w następujących klasach (grupach wieku): klasa „0” – 6 lat, klasa I – 7 lat, klasa III – 10 lat, klasa V – 12 lat, klasa I gimnazjum – 13 lat, klasa I szkoły ponadgimnazjalnej – 16 lat, ostatnia klasa szkoły ponadgimnazjalnej – 18/19 lat. W roku szkolnym 2009/2010 odsetki uczniów zbadanych w ramach testów przesiewowych we wszystkich typach szkół kształtowały się na poziomie 99%. Tabela 4. Wykonawstwo testów przesiewowych u uczniów na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. w tym: Wykonanie testów przesiewowych ogółem Szkoły podlegających wykonano Miasto Wieś podlegających Wykonano podlegających Wykonano uczniów % uczniów Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Razem 65307 38524 22513 15750 10018 3130 155242 99,2 99,2 99,4 99,2 98,5 97,5 99,1 % 36216 24150 21738 14336 9038 2780 108258 uczniów 99,4 99,2 99,4 99,1 98,4 97,3 99,2 % 29091 14374 775 1414 980 350 46984 99,0 99,1 99,1 99,9 99,2 99,4 99,1 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 11. Uczniowie zbadani w ramach badań przesiewowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół oraz miasto i wieś (dane %) miasto 100,0 wieś 99,0 98,0 97,0 96,0 95,0 Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 7 Specjalne 2. Realizacja grupowej profilaktyki fluorkowej prowadzonej metodą nadzorowanego szczotkowania zębów preparatami fluorkowymi W roku szkolnym 2009/2010 w szkołach podstawowych w miastach tą formą profilaktyki próchnicy zębów objęto blisko 91% uczniów, a na wsi - 77%. Tabela 5. Uczniowie szkół podstawowych objęci programem fluoryzacji przez pielęgniarki szkolne na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 Fluoryzacja w szkołach w tym: podstawowych ogółem podlegający 1 objęci % Szkoły Miasto Wieś podlegający objęci % podlegający objęci % Podstawowe publiczne Podstawowe niepubliczne Ogółem 134887 2630 137517 114438 84,8 75865 69081 91,1 59022 77,9 1540 1110 72,1 1090 116486 84,7 77405 70191 90,7 60112 2048 45357 76,8 938 86,1 46295 77,0 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1 równieŜ dzieci z klas 0 W kolejnych latach obowiązywania grupowej profilaktyki fluorkowej w szkołach podstawowych, następuje powolny, lecz systematyczny wzrost jej wykonania. Wykres 12. Realizacja profilaktyki fluorkowej w szkołach podstawowych województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2003/2004 - 2009/2010 (dane %) 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 74,1 80,2 74,2 80,5 84,4 84,7 9,2 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007* 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami * od tego roku szkolnego świadczenie dodatkowo płatne przez NFZ 8 Wykres 13. Realizacja profilaktyki fluorkowej u uczniów szkół podstawowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (dane%) 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 M. Włocławek M. Toruń M. Grudziądz M. Bydgoszcz śniński Włocławski Wąbrzeski Tucholski Toruński Świecki Sępoleński Rypiński Radziejowski Nakielski Mogileński Lipnowski Inowrocławski Grudziądzki Golubsko-Dobrzyński Bydgoski Brodnicki Aleksandrowski 0,0 Chełmiński 20,0 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 3. Udział pielęgniarek i higienistek szkolnych w realizacji edukacji zdrowotnej W roku szkolnym 2009/2010 w edukacji zdrowotnej realizowanej przez pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania uczestniczyło ¾ uczniów wszystkich typów szkół. Tabela 6. Liczba uczniów objętych programami zdrowotnymi przez pielęgniarki szkolne województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Razem w tym: Programy zdrowotne liczba uczniów uczniowie Miasto Wieś ogółem objęci liczba uczniów uczniowie liczba uczniów uczniowie programem ogółem objęci ogółem objęci (%) programem (%) programem (%) 137517 73818 33688 31439 13947 5867 296276 75,9 73,0 82,0 63,8 71,2 76,8 74,4 77405 47581 32522 28694 12604 5258 204064 81,7 76,5 82,1 64,7 73,9 78,7 77,6 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 9 60112 26237 1166 2745 1343 609 92212 68,3 66,6 79,1 54,8 46,2 60,8 67,2 Wykres 15. Udział pielęgniarek i higienistek szkolnych w realizacji szkolnego programu edukacji zdrowotnejw województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (uczniowie objęci programem dane %) 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2008/2009-2009/2010 Wykres 16. Udział pielęgniarek szkolnych w realizacji szkolnego programu edukacji zdrowotnej w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2008/2009 - 2009/2010 z podziałem na typy szkół (uczniowie objęci programem dane %) 2008/2009 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2009/2010 Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2008/2009-2009/2010 10 M. Włocławek M. Toruń M. Grudziądz M. Bydgoszcz śniński Włocławski Wąbrzeski Tucholski Toruński Świecki Sępoleński Rypiński Radziejowski Nakielski Mogileński Lipnowski Inowrocławski Grudziądzki Golubsko-Dobrzyński Bydgoski Brodnicki Aleksandrowski 0,0 Chełmiński 10,0 VI. Profilaktyczne badania lekarskie realizowane przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej W roku szkolnym 2009/2010 to badanie miało wykonane 93% uczniów, jak moŜna wnioskować po ilości zebranych przez pielęgniarki i higienistki szkolne kart profilaktycznego badania lekarskiego. Tabela 7. Wykonawstwo badań bilansowych u uczniów na terenie województwa kujawskopomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Razem w tym: Badania bilansowe ogółem liczba uczniów podlegających 30336 24314 22513 15750 10018 2137 105068 zbadanych (%) Miasto liczba uczniów podlegających 96,7 91,9 91,4 93,3 87,7 90,3 93,0 Wieś zbadanych (%) 15947 15576 21738 14336 9038 1936 78571 liczba uczniów podlegających 96,4 89,7 91,4 92,9 87,7 89,9 91,9 zbadanych (%) 14389 8738 775 1414 980 201 26497 Źródło: sprawozdania MZ-06 za rok szkolny 2008/2009-2009/2010 – na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich Wykres 17. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół oraz miasto i wieś (dane %) 100,0 miasto 95,0 wieś 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 Szkoły Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: sprawozdania MZ-06 – na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich 11 97,1 95,8 89,9 96,7 88,0 94,0 96,1 Tabela 8. Wykonawstwo badań bilansowych u uczniów na terenie województwa kujawskopomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według grup wiekowych. Stan na 30 VI. w tym: Badania bilansowe ogółem Uczniowie liczba uczniów zbadanych Miasto Wieś podlegających (%) 6-lat / klasa 0 10-lat / klasa III 13-lat / klasa I gimnazjum 16-lat / klasa I szkoły ponadgimnazjalnej 18/19-lat / ostatnia klasa szkoły ponadgimnazjalnej 10518 20079 24769 26561 96,4 96,8 91,8 88,6 4073 12125 15988 24821 95,1 96,7 89,6 88,4 6445 7954 8781 1740 97,3 96,9 95,7 91,6 23141 94,3 21564 94,4 1577 93,6 Razem 105068 93,0 78571 91,9 26497 96,1 liczba uczniów zbadanych liczba uczniów zbadanych podlegających (%) podlegających (%) Źródło: sprawozdania MZ-06 – na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich Wykres 18. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w określonych grupach wiekowych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół (dane %) 100 95 90 85 80 75 70 18/19-lat szkoły podstawowe 16-lat gimnazja* 13-lat szkoły specjalne 10-lat licea technika 6-lat szkoły zawodowe Źródło: sprawozdania MZ-06 – na podstawie zebranych przez pielęgniarki szkolne kart bilansowych po badaniach lekarskich * równieŜ uczniowie 16 -letni oraz 18/19 -letni uczęszczający do gimnazjów przysposabiających do pracy 12 Wykres 19. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w określonych grupach wiekowych w województwie kujawskopomorskim w latach 2008/2009 - 2009/2010 (dane %) 2008/2009 100,0 95,0 2009/2010 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 6-lat 10-lat 13-lat 16-lat 18/19-lat Źródło: sprawozdania MZ-06 – na podstawie zebranych przez pielęgniarki szkolne kart bilansowych Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego profilaktyczne badania lekarskie większości uczniów wykonywane są w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, a tylko u 12% uczniów przeprowadzono je na terenie szkoły. Tabela 9. Wykonawstwo badań bilansowych u uczniów na terenie szkół w województwie kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. w tym: Badania bilansowe wykonane na terenie szkół Szkoły liczba uczniów zbadanych Miasto Wieś podlegających Podstawowe Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Razem (%) 30336 24314 22513 15750 10018 2137 105068 liczba uczniów zbadanych podlegających (%) 16,9 16,2 5,3 6,9 8,3 25,0 12,1 15947 15576 21738 14336 9038 1936 78571 16,5 15,5 5,5 7,6 9,2 24,2 11,0 liczba uczniów zbadanych podlegających (%) 14389 8738 775 1414 980 201 26497 17,3 17,4 0,9 0,0 0,0 32,8 15,4 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach Opracowanie: Małgorzata Marciniak Wydział Zdrowia - Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy ul. Konarskiego 1-3 85-066 Bydgoszcz Tel. 52/349-74-30, fax. 52/349-74-32, e-mail: [email protected] Przy wykorzystaniu danych z niniejszego opracowania prosimy o podanie źródła 13