Korytarze transportowe w aspekcie powiązań UE i Polska – analiza

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 76
Transport
2010
Alina Lipiska-Sota
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katedra Transportu
KORYTARZE TRANSPORTOWE W ASPEKCIE
POWIZA
UE I POLSKA – ANALIZA
OBCIENIA I PERSPEKTYWY ROZWOJU
Rkopis dostarczono, grudzie 2010
Streszczenie: W artykule przedstawiono wyniki analizy przebiegu korytarzy transportowych przez
terytorium Polski oraz aktualnego obcienia wybranych elementów infrastruktury transportowej
tworzcych midzynarodowe korytarze transportowe. Ponadto przedstawiono syntetyczne wyniki
wykonanej prognozy obcienia dróg korytarzy transportowych i portów lotniczych.
Sowa kluczowe: Obcienie dróg, prognozy przewozowe, korytarze transportowe
1. GEOGRAFIA PRZEBIEGU KORYTARZY
Sporód ustalonych na II Paneuropejskiej Konferencji Transportowej na Krecie
korytarzy transportowych przez terytorium Polski przebiega korytarz nr II, III i VI.
Ponadto przez Polsk przebiega korytarz transportowy nr I wraz z odgazieniem IA.
Korytarze II i III przebiegaj w ukadzie równolenikowym, na kierunku wschód – zachód,
natomiast korytarz VI przebiega w ukadzie poudnikowym, na kierunku pónoc –
poudnie.
Korytarz paneuropejski nr II czy Europ Zachodni z Rosj i przez Magistral
Transsyberyjsk z krajami Azji Wschodniej, a nastpnie drog morsk z Japoni. Podobnie
jak i wszystkie paneuropejskie korytarze transportowe, korytarz ten zosta utworzony jako
jeden z elementów spójnej infrastruktury transportu.
III paneuropejski korytarz transportowy biegnie od Berlina przez Drezno na wschód do
przejcia granicznego Gorlitz – Zgorzelec, nastpnie przez Wrocaw, Opole, Gliwice,
Katowice, Kraków, Rzeszów, Przemyl na Ukrain do Lwowa i Kijowa. III korytarz to
jeden z najbardziej perspektywicznych kierunków rozwoju transportu osi Europa – Azja.
Niestety, cigle jest za mao wykorzystany, bowiem zaledwie jeden procent tranzytu
z Europy na wschód przejeda t tras [4].
Na kierunku pónoc – poudnie przez Polsk przebiega jedynie VI korytarz
transportowy. Zgodnie z obowizujc w UE strategi, wynikajc z zaoe programu
94
Anna Lipiska-Sota
TINA, port Gdask ma by
jednym z waniejszych ogniw korytarza transportowego nr VI.
Korytarz rozpoczyna si w Gdasku i prowadzi przez Warszaw, Katowice, ilin, Brno,
Bratysaw do Wiednia, poprzez Graz, Klagenfurt, Villach, Udine, Triest, Wenecj a do
Bolonii. Jego trasa w duym stopniu pokrywa si z przebiegiem prastarego Bursztynowego
Szlaku.
Uwaa si, e jeden korytarz przebiegajcy w ukadzie poudnikowym przez terytorium
Polski jest niewystarczajcy. Dlatego te powstaa inicjatywa utworzenia rodkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego – CETC-ROUTE65. Korytarz ten maj w przyszoci
tworzy
autostrady, drogi ekspresowe, magistrale kolejowe i transport rzeczny. W skad
polskiej czci CETC-ROUTE65 wchodzi droga ekspresowa S3, szlaki kolejowe E-59
i CE-59, zespó portów Szczecin-winoujcie oraz Odra, jako droga wodna E-30 [7].
Elementem skadowym korytarza CETC-ROUTE65 jest „autostrada morska” uzyskana
przez poczenie morskie winoujcie – porty poudniowej Szwecji (Ystad, Trelleborg).
I transeuropejski korytarz transportowy: Helsinki – Ryga – Kowno – Warszawa, z odgazieniem IA: Ryga – Kaliningrad – Gdask przebiega w pónocno – wschodniej czci
naszego kraju. Korytarz ten zosta utworzony w 1994 r. i zapisany w Traktacie
Akcesyjnym. Strona polska zostaa zobowizana do opracowania schematu tego korytarza,
w tym równie do przygotowania innych wariantów jego przebiegu. Sporód
rozpatrywanych wariantów najkorzystniejszy okaza si wariant 42, z tras: Budzisko
Suwaki – Raczki – Ek – Szczuczyn – Stawiski – oma – Ostrów Mazowiecka –
Wyszków – Radzymin – Warszawa. Bdzie to droga szybkiego ruchu S61 [6]. Zatem
ustalono, e przebiegajce w korytarzu drogi ekspresowe S8 i S19 zmieni swoj tras
i powstanie nowa droga S61.
2. ANALIZA OBECNEGO OBCIENIA KORYTARZY
TRANSPORTOWYCH PRZEBIEGAJCYCH PRZEZ
TERYTORIUM POLSKI
2.1. OBCIENIE DRÓG KOOWYCH
W 2005 r. na istniejcej sieci dróg krajowych zosta wykonany Generalny Pomiar
Ruchu. Kolejny pomiar ruchu przeprowadzono w 2010 r. Szczegóowe dane z tego
pomiaru nie s jeszcze dostpne. W 2005 r. redni dobowy ruch pojazdów na sieci dróg
krajowych wynosi 8 224 poj./dob. Obcienie ruchem pojazdów samochodowych nie
byo równomierne dla caej sieci. Na drogach midzynarodowych wynosio 13 561
poj./dob, za na innych drogach krajowych – 5 990 poj./dob [9]. Uwzgldniajc podzia
dróg na klasy techniczne najwiksze obcienie wystpio na drogach ekspresowych –
18 568 poj./dob. Obcienie autostrad wynosio rednio 17 530 poj./dob, dróg gównych
ruchu przyspieszonego – 9 596 poj./dob, a dróg gównych – 4 099 poj./dob [9].
Obcienie lecej w II korytarzu transportowym drogi E-30 (w tym A2) w 2005 r.
wynosio 13 439 poj./dob, natomiast obcienie drogi E-40 (w tym A4) przebiegajcej
Korytarze transportowe w aspekcie powiza UE i Polska – analiza …
95
w trzecim korytarzu transportowym w 2005 r. byo równe 17 192 poj./dob. W VI paneuropejskim korytarzu transportowym przebiega droga E-75 (w jej cigu autostrada A1).
Obcienie midzynarodowej drogi E-75 wynosio 18 365 poj./dob [5].
Analiza szczegóowych danych dotyczcych obcienia poszczególnych odcinków dróg
zlokalizowanych w paneuropejskich korytarzach transportowych w tonach pokazuje, e na
niektórych odcinkach obcienie przekracza 100 000 ton (odcinki na drodze E-75
Kamiesk – Czstochowa, Czstochowa – Siewierz, Siewierz – Wojkowice).
2.2. OBCIENIE DRÓG KOLEJOWYCH
W 2008 r. PKP PLK S.A. obsugiway 49 przewoników i zrealizowano 2 486 150
przejazdów w oparciu o Roczny Rozkad Jazdy (2 203 503 trasy), Indywidualny Rozkad
Jazdy (139 371 tras) i na podstawie tras katalogowych (143 276 tras) [10]. Ksztatowanie
si redniodobowego obcienia linii kolejowych przebiegajcych w korytarzach
transportowych pocigami towarowymi w 2008 r. przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Obcienie sieci PKP PLK S.A. w 2008 r. pocigami towarowymi
(poc./dob w obu kierunkach) [10]
Analiza redniodobowego obcienia w tonach w 2009 r. poszczególnych odcinków
linii kolejowych pomidzy aglomeracjami pokazaa, e na niektórych odcinkach
obcienie przekracza 50 000 ton/dob (Kdzierzyn Kole – Gliwice abdy – 55 730
ton/dob, Mysowice – Jaworzno Szczakowa – 62 041 ton/dob, Stare Kole – Turze –
85 088 ton/dob, Owicim – Czechowice Dziedzice – 66 034 ton/dob, Kalety –
Tarnowskie Góry – 75 662 ton/dob).
96
Anna Lipiska-Sota
2.3. OBCIENIE DRÓG LOTNICZYCH
W II paneuropejskim korytarzu transportowym na terenie Polski zlokalizowane s: Port
Lotniczy Warszawa – Okcie, Port Lotniczy Pozna – awica oraz ód – Lublinek. Ilo
odprawionych adunków przez Port Lotniczy Warszawa Okcie do roku 2007 wykazywaa
tendencj wzrostow, natomiast w 2008 r. tona obsuonych adunków uleg zmniejszeniu
o prawie 14% i wynosi 54 667,0 ton. W Poznaniu awicy w ostatnich latach odnotowano
wzrost iloci odprawianych adunków z 2 166,0 ton w 2005 r. do 2 665,0 ton w roku 2008
[8]. W PL ód – Lublinek terminal cargo zosta otwarty we wrzeniu 2009 r.
W III korytarzu transportowym na terenie Polski zlokalizowane s nastpujce porty
lotnicze: Wrocaw – Strachowice, Katowice – Pyrzowice, Kraków – Balice, Rzeszów –
Jasionka. W 2008 r. najwicej adunków odprawiono w porcie lotniczym Katowice
Pyrzowice – 12 703,0 ton. Wówczas nastpi wzrost iloci odprawionych adunków w
tonach o ponad 63%. Taka tendencja utrzymuje si w Katowicach przez ostatnie kilka lat.
Na drugim miejscu znalaz si PL Kraków – Balice, na którym odnotowano spadek iloci
adunków odprawionych w 2008 r. (2 428,0 ton), w porównaniu do roku 2007 (3 801,3
ton). Najmniej adunków, bo zaledwie 515,0 ton odprawiono w PL Rzeszów Jasionka [8].
W VI paneuropejskim korytarzu transportowym zlokalizowane s: PL Gdask –
Rbiechowo, PL Bydgoszcz – Szwederowo oraz omówione ju PL ód – Lublinek i PL
Katowice – Pyrzowice. Z portów lotniczych wystpujcych w tym korytarzu
transportowym najwicej operacji cargo wykonuje PL Katowice – Pyrzowice. Na drugim
miejscu znajduje si PL Gdask – Rbiechowo z 4 610 tonami odprawionych adunków.
W PL Bydgoszcz – Szwederowo odprawiono zaledwie 454 tony adunków. W korytarzu
rodkowoeuropejskim CETC funkcjonuj PL Szczecin – Goleniów, w którym w 2008 r.
odprawiono 1 113,0 ton adunków oraz PL Zielona Góra – Babimost.
Zestawienie iloci adunków odprawionych w 2008 r. w polskich portach lotniczych
przedstawiono w tab. 1.
Tablica 1
adunki w polskich portach lotniczych w 2008 roku [8]
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Nazwa portu lotniczego
Warszawa – Okcie
Kraków – Balice
Katowice – Pyrzowice
Gdask – Rbiechowo
Wrocaw – Strachowice
Pozna – awica
Szczecin – Goleniów
Rzeszów – Jasionka
Bydgoszcz – Szwederowo
ód – Lublinek
Zielona Góra - Babimost
Razem
Masa adunków (t)
54 667
2 428
12 703
4 610
1 100
2 665
1 113
515
454
–
Brak danych
80 255
Korytarze transportowe w aspekcie powiza UE i Polska – analiza …
97
3. PERSPEKTYWY ROZWOJU RUCHU
W KORYTARZACH TRANSPORTOWYCH
3.1. PERSPEKTYWY ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO
Przyjmujc zaoenie, e zmiany w PKB bd przebiega
pynnie, a w perspektywie 30
lat warto
jego wzrostu zbliy si do poziomu 3,5% rocznie, Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad w 2006 r. przedstawia wskaniki wzrostu ruchu dla poszczególnych typów pojazdów samochodowych. Zgodnie z tymi wskanikami przewiduje si
duy wzrost ruchu samochodów ciarowych z naczep oraz samochodów osobowych.
Naley oczekiwa
, e w perspektywie do 2030 r. nastpi stopniowe zmniejszanie
dynamiki wzrostu ruchu spowodowane ograniczeniami technicznymi (kongestia)
i ekonomicznymi, czyli wzrostem cen paliw, a take w wyniku stosowania rozwiza
logistycznych usprawniajcych przepywy adunków w gospodarce [1]. Nie baczc na
wymienione ograniczenia, w perspektywie do 2030 r., na niektórych drogach
midzynarodowych natenie ruchu przekroczy 20 000, a nawet 30 000 pojazdów na dob,
a w zwizku z tym powinny one zosta
przebudowane w autostrady.
Prognoza obcienia w tonach dla wybranych odcinków dróg paneuropejskich
korytarzy transportowych do 2030 r. zostaa przedstawiona w tab. 2.
Tablica 2
Prognoza obcienia wybranych odcinków dróg paneuropejskich korytarzy transportowych
do 2030 roku (tony/dob) (opracowanie wasne na podstawie [3])
Numer korytarza oraz
nazwa odcinka
I
Budzisko – Warszawa
II
wiecko – Bonie
II
Bonie – Terespol
III
Jdrzychowice –
Wrocaw
III
Wrocaw – Katowice
III
Katowice – Dbica
III
Dbica – Korczowa
Rodzaj obcienia
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
2015
117 659
66 448
86 913
205 567
100 100
146 511
67 404
27 713
44 751
97 462
53 763
72 607
167 131
86 667
119 001
93 922
62 147
76 532
46 031
10 846
29 142
Potok adunków (t)
2020
2025
149 407
183 867
84 697
104 513
110 224
135 523
261 334
321 870
126 959
156 107
186 106
229 084
83 453
100 818
34 226
41 269
55 941
68 063
123 512
151 781
67 942
83 324
92 024
113 096
208 772
253 881
109 320
133 890
149 803
183 203
117 671
143 777
78 000
95 183
95 874
116 833
57 659
70 259
13 730
16 859
36 405
44 272
2030
218 378
124 360
160 857
382 498
185 296
272 125
118 187
48 313
80 195
180 089
98 725
134 196
299 021
158 488
216 639
169 910
112 383
137 811
82 870
19 992
52 144
98
Anna Lipiska-Sota
c.d. tablicy 2.
Numer korytarza oraz
nazwa odcinka
VI
Gdask – ód
VI
ód – Katowice
VI
Katowice – Cieszyn
CETC
winoujcie – Nowa
Sól – Jakuszyce
Rodzaj obcienia
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
2015
75 202
47 563
64 673
196 426
85 505
147 239
86 909
47 290
73 358
74 211
7 510
38 358
Potok adunków (t)
2020
2025
94 837
116 133
59 620
72 685
81 443
99 627
247 818
303 559
107 933
132 259
185 906
227 847
108 403
131 681
59 838
73 452
91 917
112 029
93 368
114 139
9 569
11 804
48 361
59 209
2030
137 453
85 763
117 832
359 365
156 615
269 839
154 974
87 083
132 158
134 932
14 043
70 069
3.2. PERSPEKTYWY ROZWOJU TRANSPORTU KOLEJOWEGO
W ostatnich latach w kolejowych przewozach adunków zauwaalna jest niewielka
tendencja wzrostowa. Rynek przewozów kolejowych stopniowo si otwiera i mona
oczekiwa
, e w perspektywie do 2030 tendencja wzrostowa w przewozach si utrzyma.
Przyczyni si do tego zmiany strukturalne popytu zwizane ze wzrostem zapotrzebowania
na przewozy adunków wysokoprzetworzonych, co w konsekwencji spowoduje wzrost
przewozów kombinowanych.
Poza powyszym naley zaznaczy
, e popyt na przewozy jest cile powizany
z rozwojem gospodarki. Gówny udzia w przewozach stanowi adunki masowe.
W prognozowanym okresie sytuacja niewiele zmieni si i nadal adunki masowe (takie jak
np. wgiel przewoony z kopal do elektrowni, elektrociepowni i portów) bd stanowiy
o wielkoci przewozów kolejowych. Ponadto realizacja duych inwestycji transportowych
spowoduje wzrost przewozów innych adunków masowych, takich jak kruszywa i cement.
Naley jednak oczekiwa
, e w prognozowanym okresie, mimo wzrostu pracy
przewozowej na kolei, udzia transportu kolejowego w rynku przewozów adunków nadal
bdzie znacznie mniejszy od udziau transportu drogowego.
Prognoza obcienia, w tonach na dob, wybranych odcinków dróg kolejowych
paneuropejskich korytarzy transportowych do 2030 r. zostaa przedstawiona w tab. 3.
Korytarze transportowe w aspekcie powiza UE i Polska – analiza …
99
Tablica 3
Prognoza obcienia wybranych odcinków dróg kolejowych paneuropejskich korytarzy
transportowych do 2030 roku (tony/dob) (opracowanie wasne na podstawie [2])
Numer korytarza oraz
nazwa odcinka
I
Trakiszki – Warszawa
II
Kunowice – Swarzdz
II
Swarzdz – owicz
II
owicz – uków
II
owicz – Warszawa
II
Warszawa – uków
II
uków – Terespol
III
Bielawa Dolna /
Wgliniec – Wrocaw
III
Wrocaw – Gliwice
III
Gliwice – Kraków
III
Kraków – Rzeszów
III
Rzeszów – Medyka
VI
Gdynia – Iawa
VI
Iawa – Warszawa
VI
Warszawa – Dbrowa
Górnicza
VI
Dbrowa Górnicza –
Zebrzydowice
Rodzaj obcienia
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
2015
16 885
1 311
10 010
47 118
23 889
33 603
42 065
15 918
25 882
27 980
11 098
20 868
31 179
13 967
20 694
15 458
5 506
9 176
23 362
1 862
12 845
24 738
4 954
15 600
61 606
19 663
41 568
68 582
36 834
49 184
43 886
23 331
32 787
18 362
1 923
11 735
76 097
11 737
34 166
7 951
4 819
6 158
62 465
13 995
32 658
84 673
19 847
53 224
Potok adunków (t)
2020
2025
17 881
18 797
1 389
1 460
10 601
11 144
49 899
52 454
25 298
26 594
35 586
37 408
44 547
46 828
16 857
17 720
27 409
28 813
29 631
31 149
11 753
12 355
22 100
23 232
33 019
34 710
14 791
15 548
21 915
23 037
16 370
17 208
5 831
6 130
9 717
10 215
24 741
26 008
1 972
2 072
13 604
14 300
26 198
27 539
5 247
5 515
16 521
17 367
65 242
68 582
20 824
21 890
44 021
46 275
72 629
76 348
39 008
41 005
52 086
54 753
46 476
48 856
24 707
25 972
34 721
36 499
19 446
20 441
2 036
2 141
12 428
13 064
80 587
84 714
12 430
13 066
36 182
38 035
8 421
8 852
5 103
5 365
6 522
6 856
66 151
69 539
14 820
15 579
34 585
36 356
89 670
94 261
21 018
22 094
56 365
59 251
2030
19 659
1 527
11 655
54 859
27 813
39 123
48 975
18 533
30 134
32 577
12 922
24 297
36 301
16 261
24 093
17 997
6 411
10 683
27 200
2 167
14 956
28 802
5 768
18 163
71 726
22 893
48 397
79 848
42 885
57 263
51 095
27 163
38 172
21 379
2 239
13 663
88 597
13 665
39 778
9 258
5 611
7 170
72 727
16 294
38 023
98 583
23 107
61 968
100
Anna Lipiska-Sota
c.d. tablicy 3.
Numer korytarza oraz
nazwa odcinka
VI
Tczew – Bydgoszcz –
Bytom
CETC
winoujcie – Szczecin
– Kostrzyn – Wrocaw
CETC
Szczecin – Pozna –
Wrocaw
CETC
Wrocaw – Midzylesie
/ Zawidów
Rodzaj obcienia
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
Potok maksymalny
Potok minimalny
Potok redni
2015
83 913
17 718
61 233
80 487
20 095
37 990
48 547
10 498
28 310
28 972
3 405
11 350
Potok adunków (t)
2020
2025
88 865
93 415
18 763
19 724
64 846
68 166
85 236
89 601
21 281
22 371
40 232
42 292
51 412
54 044
11 117
11 687
29 980
31 515
30 681
32 252
3 606
3 791
12 020
12 635
2030
97 698
20 628
71 292
93 709
23 397
44 231
56 522
12 223
32 960
33 731
3 965
13 215
3.3. PERSPEKTYWY ROZWOJU TRANSPORTU LOTNICZEGO
Przewiduje si, e w perspektywie do 2030 r. transport lotniczy bdzie najdynamiczniej
rozwijajc si gazi transportu. Wzrost iloci towarów wysokoprzetworzonych
w wymianie midzynarodowej bdzie wymaga coraz bardziej intensywnego
wykorzystania transportu lotniczego. Dynamika wzrostu iloci adunków obsuonych w
polskich portach lotniczych w latach 2004-2008 wynosia 10,70%. Spadek iloci adunków
obsuonych w 2008 r. spowodowany by wzrastajcymi cenami paliwa i kryzysem,
którego konsekwencj byo spowolnienie wiatowej gospodarki.
Analiza rozwoju transportu lotniczego i jego perspektyw na najblisze dziesiciolecia
pozwala stwierdzi
, e nadal bdzie istniaa cisa zaleno
pomidzy poziomem wzrostu
PKB a wzrostem przewozów cargo. Biorc pod uwag coraz szersze wejcie polskiej
gospodarki w obszar wysokich technologii i ich znaczenie w ksztatowaniu PKB przyjto,
e na pocztku analizowanego okresu wzrost lotniczych przewozów cargo bdzie 3 razy
wikszy ni wzrost PKB, a nastpnie bdzie stopniowo ulega zmniejszeniu do poziomu
1,5 krotnoci wzrostu PKB. Stopniowe zmniejszanie si tego wspóczynnika wynika
z faktu, e wzrost PKB tylko w czci oddziauje na wzrost popytu na przewozy adunków
transportem lotniczym oraz z faktu, e popyt na przewozy cargo bdzie zgaszany gównie
w sferze wymiany midzynarodowej, a nie przewozów krajowych. Modernizacja infrastruktury drogowej i kolejowej spowoduje, e w przewozach krajowych transport lotniczy
utraci swoj przewag wynikajc z czasu dostawy na rzecz innych gazi transportu.
Prognoza zapotrzebowania na obsug adunków w poszczególnych portach lotniczych
zostaa przedstawiona w tab. 4.
Korytarze transportowe w aspekcie powiza UE i Polska – analiza …
101
Tablica 4
Prognoza zapotrzebowania na obsug adunków w poszczególnych portach lotniczych
do 2030 r. (w tonach)
Lp.
Nazwa portu lotniczego
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Warszawa – Okcie
Kraków – Balice
Katowice – Pyrzowice
Gdask – Rbiechowo
Wrocaw – Strachowice
Pozna – awica
Szczecin – Goleniów
Rzeszów – Jasionka
Bydgoszcz – Szwederowo
ód – Lublinek
Zielona Góra – Babimost
Razem
2010
58 837
2 640
13 810
5 012
1 100
2 521
1 113
560
494
594
569
87 250
Masa adunków (t)
2015
2020
2025
94 821
159 161
230 569
4 254
7 140
10 344
22 256
37 358
54 119
8 077
13 557
19 640
1 773
2 976
4 311
4 062
6 819
9 878
1 794
3 011
4 362
902
1 515
2 194
795
1 335
1 934
958
1 608
2 329
917
1 540
2 230
140 610
236 020
341 910
2030
293 088
13 149
68 793
24 965
5 480
12 556
5 545
2 789
2 459
2 960
2 835
434 620
4. PODSUMOWANIE
System logistyczny kraju jest systemem, który ma zagwarantowa
skuteczny przepyw
surowców, materiaów, wyrobów gotowych pochodzenia krajowego i zagranicznego od
miejsc ich pozyskania do ostatecznej konsumpcji. Sprawno
jego funkcjonowania
uzaleniona jest midzy innymi od sprawnoci dziaania systemu transportowego.
Analiza prognoz obcienia sieci dróg krajowych i midzynarodowych pokazaa,
e w perspektywie do 2030 r. na drogach midzynarodowych znaczco wzronie natenie
ruchu, dlatego te powinny one zosta
przebudowane w autostrady. Priorytetowo naley
traktowa
drogi E-30, E-40, E-75, E-65 i E-67. Niezbdna jest take realizacja projektów
obejmujcych wzmocnienie dróg krajowych do nonoci 115 kN/o. Konieczna jest
budowa obwodnic miast w cigu dróg krajowych, co pozwoli na zmniejszenie zatoczenia
motoryzacyjnego w rejonach duych miast i przyczyni si do poprawy pynnoci ruchu.
Szczególn rol w systemie logistycznym kraju odgrywa transport drogowy. W 2008 r.
w przewozach krajowych transportem drogowym przewieziono 1 339 473 tys. ton
adunków, co stanowio 80,9% przewozów adunków ogóem, a wic sytuowao t ga
transportu na pierwszym miejscu. Na drugim miejscu znalaz si transport kolejowy,
którym przewieziono 248 860 tys. ton adunków (15% przewozów adunków) [11].
Dotychczasowy wzrost wielkoci przewozów transportem drogowym w wielu
przypadkach wynika, jednak, z przejcia adunków od kolei, a tylko w niewielkim stopniu
jest spowodowany kreowaniem nowego popytu na transport drogowy.
Realizacja inwestycji transportowych w najbliszych latach spowoduje wzrost
przewozów adunków masowych, takich jak kruszywa i cement, transportem kolejowym.
Mimo wzrostu pracy przewozowej na kolei, udzia transportu kolejowego w rynku
przewozów adunków nadal bdzie znacznie mniejszy od udziau transportu drogowego.
102
Anna Lipiska-Sota
W sektorze lotnictwa cywilnego naley dostosowa
polskie porty lotnicze do rosncych
potrzeb przewozowych oraz infrastruktur zarzdzania ruchem lotniczym do dynamicznie
wzrastajcego ruchu w polskiej przestrzeni powietrznej.
Rozbudowa sieci dróg koowych i kolejowych oraz lotnisk zwikszy moliwoci
wykorzystania przewagi konkurencyjnej naszego kraju w postaci pooenia geograficznego
i stosunkowo duego rynku. Wpynie na popraw wymiany handlowej z krajami Unii
Europejskiej, pozostaymi ssiadami Polski, a take z krajami Azji i Dalekiego Wschodu.
Artyku jest efektem prac realizowanych w ramach grantu rozwojowego R10 002706/2009 nt.
”Model systemu logistycznego Polski, jako droga do komodalnoci transportu w Unii
Europejskiej”. Realizacja projektu zostaa dofinansowana przez Narodowe Centrum Bada
i Rozwoju.
Bibliografia
1. Burnewicz J.: Wizja struktury transportu oraz rozwoju sieci transportowych do roku 2033 ze
szczególnym uwzgldnieniem docelowej struktury modelowej transportu. Uniwersytet Gdaski, Gdask
2007.
2. Dane Biura Sprzeday Centrali PKP PLK S.A. (e-mail z dnia 23.03.2010).
3. Dane Dziau Inynierii Ruchu TRANSPROJEKT – WARSZAWA (e-mail z dnia 08.02.2010).
4. EURORAPORT 2012 Droga do EURO: http://www.euroraport.pl/content/view/1569/72/ (04.11.2009).
5. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: http://www.gddkia.gov.pl/article/raporty i_analizy/prognozy_i_analizy_ruchu/gpr_2005/article.php/id_item_tree/be14d7067d60cc982836ea7dfbc4cb85/i
d_art/a88f6cd081045d307b14c5993bb9ce67 (03.12.2009).
6. Kancelarii Prezesa Rady Ministrów: http://www.kprm.gov.pl/s.php?doc=2017 (17.11.2009).
7. MegaGielda:
http://www.megagielda.pl/Aktualnosci/Skomentuj/Samorzady_zapobiegaja_o_poparcie
_dla_utworzenia_%C5%9Arodkowoeuropejskiego_Korytarza_Transportowego_16714.html
(12.11.2009).
8. Liwiski J.: Dziaalno
polskich portów lotniczych w 2005, 2006, 2007, 2008 roku. Urzd Lotnictwa
Cywilnego. Orodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, Warszawa 2006, 2007, 2008,
2009.
9. Opoczyski K.: Generalny pomiar ruchu 2005 – synteza wyników. Biuro Projektowo-Badawcze Dróg
i Mostów Sp. z o.o. TRANSPROJEKT – WARSZAWA, Warszawa 2006.
10. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Raport roczny 2008.
11. Transport – wyniki dziaalnoci w 2008 r., GUS, Warszawa 2009.
TRANSPORTATION CORRIDORS IN THE CONTEXT OF CONNECTIONS BETWEEN
EU AND POLAND – ANALYSIS OF CAPACITIES AND PERSPECTIVES
Summary: The paper presents results of the analysis of the transport corridor placement on territory of
Poland as well as current loads on selected elements of transport infrastructure setting the international
transport corridors. In addition the synthetic results of loading forecasts are made for transport corridors and
airports.
Keywords: Roads load, traffic forecasts, transport corridors
Recenzent: Marek Grzybowski