Przegląd wytycznych dotyczących dezynfekcji endoskopów

Przegląd wytycznych dotyczących dezynfekcji endoskopów (żołądkowo –
jelitowych i bronchoskopów). Część 1 – wprowadzenie i postępowanie z endoskopami w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia choroby prionowej. Opracowany na podstawie: 1. Department of Health: Choice Framework for local Policy and Procedures 01-­‐06 –
Decontamination of flexible endoscopes: Policy and management 2013. 2. Department of Health: Choice Framework for local Policy and Procedures 01-­‐06 – Decontamination of flexible endoscopes: Operational management 2013. 3. HSE Code of Practice for Decontamination of RIMD. Recommended Practices for Endoscopy Units. Version 1.0, 2007. Rekomendacje te dotyczą dezynfekcji endoskopów (żołądkowo – jelitowych i bronchoskopów), dokument ten nie obejmuje dezynfekcji endoskopów stosowanych do badania sterylnych tkanek. Endoskopy te powinny być sterylizowane przy użyciu gazu w niskiej temperaturze. 10 najważniejszych zasad dotyczących zarządzania procesem dezynfekcji endoskopów. 1. Zgodność. Zapewnienia zgodności instrukcji producenta z istniejącymi procesami dezynfekcji (w tym myjnie-­‐dezynfektory) przy zakupie nowych endoskopów. 2. Instrukcja. Upewnij się, że wszystkie urządzenia są używane i kontrolowane zgodnie z zaleceniami producenta i obowiązującymi lokalnymi procedurami. 3. Identyfikacja. Automatyczna identyfikacja i możliwość przechwytywania danych powinny być używane do identyfikacji i oznakowania wszystkich endoskopów, akcesoriów do wielokrotnego użytku i myjni-­‐dezynfektorów do zapewnienia odpowiedniej konserwacji, prawidłowej dezynfekcji i identyfikowalności przypisanej do poszczególnych pacjentów. 4. Połączenie kanałów. Sprawdź, czy wszystkie kanały w każdym endoskopie są połączone z myjnią-­‐dezynfektorem przy użyciu prawidłowych połączeń. 5. Mycie ręczne. Upewnij się, że endoskopy i akcesoria wielokrotnego użytku są umyte ręcznie natychmiast po użyciu i wszystkie kanały zostały przepłukane, nawet jeśli nie zostały użyte podczas procedury. 6. Zgodność chemiczna. Należy używać wyłącznie substancji chemicznych, które są zaakceptowane do dezynfekcji endoskopu i akcesoriów wielokrotnego użytku. Należy przestrzegać prawidłowych parametrów procesu, które zostały zwalidowane i okazały się skuteczne. 7. Podstawowe wymagania jakościowe. Endoskopy należy zawsze dezynfekować i konserwować na poziomie określonym w „Wymaganiach Jakościowych”. 8. Planowanie konserwacji. Zaplanowanie konserwacji i prowadzenie dokumentacji w celu zapewnienia, że wszystkie elementy dezynfekcji endoskopów i systemy zarządzania są optymalnie efektywne. 9. Szkolenie personelu. Upewnij się, że wszyscy pracownicy (w tym nowo zatrudnieni) przeprowadzający proces dezynfekcji są wyszkoleni w zakresie dekontaminacji endoskopów oraz zapobiegania wtórnemu skażeniu. Szkolenie to powinno być uaktualniane na bieżąco. 10. Zgłaszanie incydentów. Zgłoś potencjalne nieprawidłowości w obsłudze i dekontaminacji endoskopów. Przygotowanie endoskopów zależne jest od oceny ryzyka. Wysokie ryzyko Niskie ryzyko Endoskopy, które mają kontakt ze sterylnymi tkankami, powinny być przygotowane w następujący sposób: mycie ręczne, mycie automatyczne, dezynfekcja, płukanie wodą z ograniczoną ilością bakterii, sterylizacja. (Wytyczne dotyczące tych endoskopów nie są omówione w tym opracowaniu) Endoskopy, które wchodzą do sterylnych jam ciała przez skażone jamy ciała, powinny być przygotowane w następujący sposób: mycie ręczne, automatyczne mycie i dezynfekcja, płukanie wodą z bardzo niską ilością bakterii. Endoskopy, które wchodzą do zanieczyszczonych jam ciała powinny być przygotowane w następujący sposób: mycie ręczne, automatyczne czyszczenie i dezynfekcji; płukanie wodą z ograniczoną ilością bakterii. Endoskopy bez kanałów powinny być przygotowane w następujący sposób: Mycie ręczne i dezynfekcja, lub stosowanie mycia ręcznego, a następnie mycie w myjce-­‐
dezynfektorze. Proces dekontaminacji Proces dekontaminacji endoskopów posiadających kanały składa się z trzech podstawowych elementów: a. Mycie ręczne, które obejmuje czyszczenie przy użyciu jednorazowych szczoteczek, płukanie i ekspozycję wszystkich zewnętrznych i dostępnych wewnętrznych komponentów na niskopieniący detergent, który jest kompatybilny z endoskopem. Ta procedura jest niekontrolowana i ocena jej skuteczności opiera się na prawidłowym szkoleniu osoby ją wykonującej. b. Mycie automatyczne, przeprowadzane w myjni-­‐dezynfektorze. Ten proces jest powtarzalny i jego skuteczność może być mierzona/walidowana. c. Zautomatyzowana dezynfekcja, po której następuje płukanie wodą z niską ilością drobnoustrojów, a następnie suszenie wszystkich powierzchni endoskopu. Jeśli stosowany jest proces sterylizacji niskotemperaturowej, to etapy (a) i (b) są konieczne, natomiast etap (c) jest opcjonalny. Ponadto może być potrzebne dodatkowe przygotowanie endoskopu, takie jak suszenie lub użycie dodatkowego opakowania z kompatybilnych materiałów, w zależności od stosowanego procesu sterylizacji. Istotne jest również, żeby wszystkie kanały endoskopu zostały poddane procesowi mycia i dezynfekcji, nawet jeśli nie były używane. Nieprzestrzeganie tych zaleceń może nie tylko prowadzić do rozwoju zakażenia, ale także do postawienia błędnej diagnozy (na przykład, jeśli materiał, od jednego pacjent jest w próbkach kolejnych pacjentów) oraz do usterki endoskopu. W przypadku stosowania elektronicznego systemu monitorowania endoskopów, zalecany jest system kodowania jako zabezpieczenie przed błędną identyfikacją. Jeśli endoskopy są przechowywane w kasetach (gotowych do użycia) przez okres siedmiu dni, należy przeprowadzić badanie zanieczyszczenia mikrobiologicznego endoskopu. Limit czasu przechowywania endoskopów powinien być określony w procedurze obowiązującej w danym szpitalu. Choroby prionowe -­‐ dezynfekcja endoskopów. Nieprawidłowe białko prionowe jest stabilne termicznie, wyjątkowo odporne na działanie enzymatyczne i po wyschnięciu na powierzchni (w tym powierzchni wewnętrznej kanałów endoskopów), bardzo trudno jest usunąć lub inaktywować w trakcie konwencjonalnego procesu dekontaminacji. Tkanki z którymi ma kontakt endoskop mają niższy poziom zakaźności niż tkanki mózgu, a zatem traktowane są jako średnio zakaźne. Dotyczy to tkanki limfatycznej (np. migdałków, śledziony i kępki Peyera w układzie żołądkowo-­‐jelitowym). Ze względu na trudności inaktywacji lub usunięcia białka prionowego z instrumentów, wymagane są specjalne środki ostrożności, aby zapobiec potencjalnej transmisji chorób prionowych u pacjentów. Poniższe zalecenia stosuje się w przypadku kiedy integralność tkanki limfatycznej może być naruszona (podczas wykonywania biopsji lub na diatermii). Należy stosować następujące środki ostrożności: a. nie używać do endoskopów środków dezynfekujących na bazie alkoholu lub aldehydu, ponieważ wiążą one na powierzchni białka, w tym białka prionowe, b. zapewnić, że procedury i protokoły są opracowane i wprowadzone, w przypadku kiedy endoskop styka się z tkanką limfoidalną przewodu pokarmowego (na przykład w przypadku wykonywania biopsji), c. zapewnić, że wprowadzone są odpowiednie środki ostrożności podczas wykonywania endoskopii u pacjentów, z podejrzeniem lub potwierdzeniem choroby pionowej oraz u pacjentów z grupy ryzyka wystąpienia choroby prionowej. Gdy wymagane jest przeprowadzenie inwazyjnej endoskopii, ważne jest aby określić, czy pacjent jest z grupy ryzyka wystąpienia choroby prionowej, występuje potwierdzenie lub podejrzenie wystąpienia choroby prionowej, otrzymał krew lub produkty z krwi od dawcy, u którego rozwinęła się później choroba prionowa. Postępowanie podczas zabiegów endoskopowych u pacjentów z potwierdzeniem lub podejrzeniem choroby prionowej. Po wykonaniu procedury inwazyjnej przy użyciu endoskopu u pacjenta zakażonego lub z podejrzeniem choroby Creutzfeldta-­‐Jakoba (CJD) endoskop powinien być zachowany
do zastosowania u tego samego pacjenta po konwencjonalnym procesie mycia i dezynfekcji lub zniszczony przez spalenie. W przypadku wykonania endoskopii, w trakcie której wykonana jest biopsja u pacjentów będących w grupie ryzyka wystąpienia choroby prionowej, endoskop może być użyty u innego pacjenta, po poddaniu go co najmniej dziesięciu cyklom mycia i dezynfekcji wykonanych tak jak w przypadku innych endoskopów (włączając w to mycie ręczne, mycie i dezynfekcję automatyczną, płukanie). Mimo, że jest bardzo małe prawdopodobieństwo wystąpienia zanieczyszczenia drugiego endoskopu, w myjkach dezynfektorach zaprojektowanych do mycia i dezynfekcji dwóch endoskopów, w przypadku procesu dezynfekcji endoskopu zastosowanego u pacjentów z grupy ryzyka wystąpienia choroby prionowej, należy endoskop poddać procesowi pojedynczo, przy zastosowaniu środka dezynfekującego bez zawartości aldehydów. Należy wyrzucić wszystkie akcesoria jednorazowego użytku, a także te wielokrotnego użytku zastosowane do czyszczenia wstępnego endoskopu, jeśli nie mogą być poddane dezynfekcji do wymaganego standardu. Białka prionowe są bardzo hydrofobowe, dzięki czemu znacznie trudniej usunąć je z powierzchni, szczególnie po wysuszeniu. Dlatego endoskopy powinny być wilgotne przed czyszczeniem. Większość białek należy usunąć natychmiast po użyciu z zewnętrznej powierzchni endoskopu za pomocą jednorazowych chusteczek, a następnie wykonać standardową procedurę płukania wszystkich kanałów. Jeśli pomieszczenie w którym odbywa się proces mycia/dezynfekcji endoskopów jest oddalone od pracowni endoskopowej, to endoskop powinien być transportowany w sztywnym pojemniku wyłożonym tworzywem sztucznym (zazwyczaj o określonym kolorze, aby rozpoznać zanieczyszczone urządzenia), pod przykryciem aby zapobiec wysuszeniu.