Energia geotermalna

Odnawialne źródła energii od A do Z
ENERGIA GEOTERMALNA
Energia geotermalna jest jak inne odnawialne źródła energii nieszkodliwa dla środowiska, nie
powoduje żadnych zanieczyszczeń, a zasoby energii geotermalnej są w przeciwieństwie do energii
wiatru czy energii słońca dostępne zawsze, niezależnie od warunków pogodowych. Niestety
dogodne do jej wykorzystania warunki występują tylko w niewielu miejscach, a wysokie koszta
inwestycyjne oraz długi okres zwrotu nakładów wpływają na niską powszechność stosowania tego
źródła energii. Energia geotermalna jest wewnętrznym ciepłem Ziemi nagromadzonym w skałach
oraz w wodach wypełniających pory i szczeliny skalne. Źródłem energii geotermalnej jest jądro
skorupy ziemskiej, w którym panuje temperatura 4000-5000 st. C. Ciepło to przemieszcza się ku
płytszym warstwom planety, gdzie jest skumulowane w skałach lub zbiornikach wodnych. Człowiek
wykorzystywał energię wnętrza Ziemi od zarania dziejów, używając gorącej wody na przykład do
gotowania, mycia się, ogrzewania i w celach leczniczych. Energia geotermalna wykorzystywana
była już przed tysiącami lat,
jednak na szeroką skalę energię wnętrza Ziemi zaczęto
wykorzystywać dopiero w początkach XX wieku. Oczywiście najlepiej gdy woda geotermalna
wydobywa się na powierzchnie ziemi w sposób naturalny w postaci gorących źródeł czyli gejzerów,
niestety gejzery występują zaledwie w kilku rejonach świata. Najwyższy, sięgający 90 metrów
gejzer świata znajduje się na terenie amerykańskiego Parku Narodowego Yellowstone, będącego
największym światowym skupiskiem gejzerów. Jest ich tam blisko 400, czyli połowa wszystkich
gejzerów świata. Skorupa ziemska jest tak zbudowana, że im głębiej w głąb ziemi tym jest cieplej i
w naszej szerokości geograficznej co ok. 33 m wzrasta temperatura o 1 st.C. Technicznie aby
skorzystać z naturalnych zasobów ziemi w postaci gorącej wody wykonuje się specjalne odwierty
do głębokości zalegania tych wód, wypompowuje się wodę, odbiera od niej ciepło i ochłodzoną
wtłacza z powrotem do złoża. Gorącą wodę przeważnie wykorzystuje się bezpośrednio w układach
centralnego ogrzewania. Można również stosować ją do produkcji energii elektrycznej. Jest to
opłacalne jedynie w przypadkach źródeł szczególnie gorących. Krajem, który w największym
stopniu wykorzystuje energię geotermalną jest Islandia, gdzie w ten sposób ogrzewanych jest
prawie 87% budynków (Islandczycy wykorzystują energię wnętrza Ziemi do celów grzewczych od
roku 1888), a około 99% gospodarstw domowych zaopatrywanych jest w gorąca wodę termalną.
W Polsce już z górą tysiąc lat temu wykorzystywano zasoby geotermalne Sudetów (Cieplice,
Lądek – Zdrój). Polska posiada jedne z największych w Europie złóż wód geotermalnych. U nas
na chwilę obecną, technologia geotermalna wykorzystywana jest w czterech zakładach
ciepłowniczych: w Bańskiej Niżnej, Pyrzycach, Mszczonowie i Uniejowie. Pisząc o energii
geotermalnej nie sposób nie wspomnieć o Toruniu i o ostatnio dokonanych tam odwiertach i
wydobyciu wody z głębokości ok. 2000m o temperaturze 55 st. C. Jest to na pewno godne
zauważenia, że te złoża były od wielu lat udokumentowane ale nie było to przedsięwzięcie
realizowane ze względów finansowych. Kryzys energetyczny i ogólne trendy proekologiczne,
powodują realizację projektów tak nie dawno uznawanych za nieopłacalne. Z pewnością ze
względu na tak wielki potencjał energii geotermalnej Polski warto poważnie zastanowić się nad jej
wykorzystaniem.
Już za dwa tygodnie napiszemy o tym jak wykorzystać energię biomasy.
Roman Głaz