Plik PDF - art of BEAUTY

2017-03-04 02:42
www.artofbeauty.com.pl
1/3
Estetologia medyczna, kosmetologia i kosmetyka
Estetologia medyczna, kosmetologia i kosmetyka - definicje i
wzajemne relacje poszczególnych dziedzin.
W ciągu kilu ostatnich dziesięcioleci nastąpił gwałtowny rozwój
dziedzin nauki, które są poświęcone badaniu, pielęgnowaniu,
przywracaniu oraz kreowaniu atrakcyjności ludzkiego ciała.
mgr Joanna Klonowska
Wydział Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Infrastruktury i Zarządzania w Warszawie
Z obszaru nauk o zdrowiu rozwinęła się kosmetologia. Natomiast w obszarze nauk medycznych wyodrębniły się
„estetyczne” poddziedziny medycyny jak medycyna estetyczna, dermatologia estetyczna, ginekologia
estetyczna, stomatologia estetyczna czy chirurgia estetyczna, które posługują się środkami typowymi dla
danej dziedziny medycyny a różnią się jedynie celem działań lekarza, czyli estetyzowaniem ciała, a nie zapobieganiem
(jak w medycynie zapobiegawczej) czy leczeniem chorób (jak w medycynie naprawczej). Poddziedziny medyczne
zajmujące się poprawą atrakcyjności fizycznej pacjentów określane są często mianem estetologii
medycznej czy medycyny dobrego samopoczucia (medicine du bien-etre). Jednak do dnia dzisiejszego w
literaturze polskiej nie odnajdziemy ich formalnych definicji.
Posługiwanie się definicjami pełni bardzo ważną funkcję zarówno w nauce, szczególnie w odniesieniu do dydaktyki, ale
także w życiu codziennym. Dzięki definicjom wiemy, o czym dokładnie mówimy, stosując wspólny zasób pojęć
unikamy szumu komunikacyjnego, a w najbardziej skrajnych przykładach definicje umożliwiają nam stwierdzenie
powstania nowego pojęcia przez brak zbieżności z dotychczasową definicją.
Szczególnie pilną potrzebą wydaje się ustalenie jednolitej definicji nadającej sens terminowi kosmetologia i
związanych z nim zjawisk. Uchroniłoby to wszystkie osoby związane z tą dziedziną przed wieloznacznością wypowiedzi,
uściśliłoby znaczenie i pogłębiło rozumienie wyrazów i zwrotów facho-wych. W dydaktyce kosmetologicznej definicja
taka usprawniłaby procesy poznawcze i nauczanie.
Kosmetyka a kosmetologia
Kosmetologia wyrosła na podłożu kosmetyki, gdzie już sama etiologia słowa kosmetyka nie jest do końca wyjaśniona i
w literaturze jest różnie przedstawiana. Wiadomo, że historia tego terminu sięga okresu starożytnego - według
Słownika Wyrazów Obcych W. Kotarbińskiego słowo kosmetyka wywodzi się z języka greckiego, gdzie kosmetos
oznacza uporządkowany, a kosmein oznacza układać, zdobić. Idąc dalej, greckie słowo kosmeticos oznacza biegły w
zdobieniu.
Wiele źródeł podaje definicję terminu kosmetyczka, jako osoby posiadającej tytuł technika usług
kosmetycznych otrzymanego po ukończeniu policealnego studium zawodowego lub tzw. tytuł
rzemieślniczy czeladnika lub mistrza w rzemiośle kosmetyka, w odróżnieniu od kosmetologa, który jest
absolwentem studiów I i II stopnia na kierunku kosmetologia realizowanym na publicznych i
niepublicznych wyższych uczelniach. Jednak sam termin kosmetyka jest różnie definiowany i często przenika się w
zakresie poznawczo-opisowym i interwencyjnym z istniejącymi definicjami terminu kosmetologia.
Bardziej skomplikowana sytuacja dotyczy etiologii i znaczenia słowa kosmetologia. W polskoję-zycznym
piśmiennictwie brakuje jednolitej i spójnej definicji tego terminu, dlatego nie ma pewności, że rozumiany jest tak samo
zarówno przez autorów, jak i odbiorców, teoretyków i praktyków. W wolnym tłumaczeniu kosmetologia jest nauką o
upiększaniu (z greckiego cosmeo oznacza upiększać, a logos – nauka). Jest to dość nowe pojęcie, które pojawiło się
dopiero pod koniec XX wieku. Chcąc zgłębić znaczenie terminu kosmetologia, natrafić można na prowizoryczne,
fragmentaryczne i często wzajemnie sprzeczne definicje.
Analizując polską literaturę fachową począwszy od lat 50-tych, początkowo odnaleźć w niej można tylko różnorodne
definicje pojęcia kosmetyka, ale również definicje terminu kosmetyka lekarska, która według wielu źródeł miałaby
posługiwać się innymi metodami i środkami niż kosmetyka – poza lecznictwem fizykalnym, masażem, dietetyką,
higieną, profilaktyką, kulturą fizyczną i sportem, także chirurgią plastyczna lub estetyczną, a w kręgu jej
zainteresowań pozostawać miała zarówno skóra zdrowa, jak i chora, przez co wielu autorów stawiało tą specjalność,
jako dział dermatologii. Pojawiło się także określenie kosmetolog, jako „lekarz specjalista od kosmetyki”, wyraźnie
odróżnione od kosmetyczki. Definicje te ewoluowały i w latach 70-tych pojawia się termin kosmetologia (synonim
kosmetyka lekarska) ze wskazaniem, że jest to dział dermatologii, który ma na celu przywracanie czynności i urody
skórze całego ciała, leczenie chorób skóry nie sprzyjających urodzie, przy zastosowaniu najnowszej wiedzy medycznej,
a
podstawowymi
metodami
jej działaniawsąportalu
farmakoterapia
miejscowadla
i ogólna,
ziołolecznictwo,
higiena
oraz
Korzystanie
z artykułów
publikowanych
artofbeauty.com.pl
celów komercyjnych
bądź
dokonywanie
ich
opracowań wymaga zgody wydawcy - spółki Estetica Polska. W tym celu prosimy o kontakt z Ewą Cesarz,
[email protected]
2017-03-04 02:42
www.artofbeauty.com.pl
2/3
fizykoterapia. W takim rozumieniu kosmetologia stanowiłaby domenę wyłącznie lekarzy. Mimo, iż w 1997 roku
uruchomiono pierwsze studia kosmetologiczne, kształcące kosmetologów nie-lekarzy, wiele źródeł z tamtego okresu
podaje definicje kosmetologii, które sugerują, że kosmetolog to inaczej lekarz dermatolog, który poza leczeniem
chorób skóry, zajmuje się chirurgią plastyczną i fizykoterapią, co pozostaje w sprzeczności z wykazem specjalizacji
lekarskich , który nie wymienia kosmetologii, jako specjalności lekarskiej oraz standardami kształcenia ogłoszonymi
przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zgodnie z którym, kierunek kosmetologa mieści się w tym samym
obszarze kształcenia z zakresu nauk medycznych, nauk o zdrowiu i nauk o kulturze fizycznej co kierunek lekarski, ale
przewiduje odmienne treści i efekty kształcenia.
Współcześnie kosmetologia może być definiowana jako nauka racjonalnego pielęgnowania ciała (kosmetologia
pielęgnacyjna), zapobiegania chorobom skóry (kosmetologia lecznicza) oraz sztuka tuszowania wad i upiększania
(kosmetologia zdobnicza), profilaktyka związana z troską o ładny wygląd ciała, poprzez wykonywanie odpowiednich
zabiegów oraz propagowanie prozdrowotnego stylu życia, racjonalnej diety, podejmowania aktywności fizycznej,
oparta o wszystkie dziedziny współczesnej medycyny, najnowsze wyniki badań naukowych i fachową literaturę.
Kosmetologia a estetologia medyczna
Źródła podają, że estetologia to dziedzina nauki, w której przedmiotem badania jest piękno. Przymiotnik medyczna
podkreśla, że jej obszarem zainteresowań są te aspekty atrakcyjności, które można pielęgnować, przywracać lub
kreować za pomocą procedur medycznych. W zakres estetologii medycznej wchodzą zatem medycyna estetyczna,
dermatologia estetyczna, chirurgia estetyczna, ginekologia estetyczna, stomatologia estetyczna, oraz częściowo
medycyna przeciwstarzeniowa (anti-aging), dietetyka, rehabilitacja i fizykoterapia w zakresie służącym poprawie
wyglądu człowieka. W zakresie estetologii medycznej mieszczą się również filozoficzne, psychologiczne, socjologiczne i
antropologiczne aspekty urody i atrakcyjności człowieka. Termin estetologia medyczna jest pojęciem
interdyscyplinarnym, a ponadto nie zarezerwowanym przez określoną grupę zawodową. Jest pojęciem, które w
odróżnieniu od wszystkich wcześniej wymienionych nie ma charakteru wykluczającego oraz zamykającego badaczy w
ich wąskich dziedzinach i specjalizacjach. Poszczególne definicje oraz ich współzależności za R. Śpiewakiem opisano
na schemacie.
Celem kosmetologii a także estetologii medycznej jest poprawa komfortu życia ludzi poprzez poprawę ich
wyglądu, poprzez zarezerwowane dla tych dziedzin odmienne środki i metody. Dla kosmetologii są to kosmetyki i
zabiegi kosmetologiczne, dla estetologii medycznej leki i procedury medyczne zastrzeżone dla lekarzy. Ponieważ
jednak zakresy działania tych dziedzin nie zostały formalnie określone, z jednej strony dochodzi do wielu sytuacji
spornych i wzajemnego naruszania kompetencji przez przedstawicieli tych grup zawodowych, z drugiej spotkać można
przykłady niemal symbiotycznej współpracy.
Brak
spójnych,
jednoznacznych
i niewbudzących
wątpliwości definicji
dziedzin
związanych
z
Korzystanie
z artykułów
publikowanych
portalu artofbeauty.com.pl
dla celów
komercyjnych
bądź dokonywanie
ich
opracowań wymaga zgody wydawcy - spółki Estetica Polska. W tym celu prosimy o kontakt z Ewą Cesarz,
[email protected]
2017-03-04 02:42
www.artofbeauty.com.pl
3/3
es-tetyzowaniem ciała według wielu osób może być to postrzegane jako słabość, według innych otwiera
zarazem szansę dla stworzenia dobrych definicji, porządkujących zakres kompetencji i gwarantujących
wysokie standardy w obrębie definiowanej dziedziny. Jednak mimo, iż dyskusja na ten temat trwa od dawna,
żaden ze współczesnych polskich podręczników mających w tytule słowo kosmetologia czy medycyna estetyczna, nie
zawiera definicji tych pojęć. Również oficjalne słowniki kosmetologiczne, medyczne oraz encyklopedie popularne nie
zawierają wyczerpujących oczywistych, zrozumiałych i definitywnych i dobrze określonych definicji tych interesujących,
z punktu widzenia upiększania ciała, dziedzin.
Najbardziej niepokojąca sytuacja dotyczy kosmetologii – nieliczne opublikowane definicje mają zwykle doraźny
charakter i służą przekazaniu konkretnej tezy autora, zaś wyjęte z kontekstu danego opracowania mogą być wręcz
źródłem nieporozumień. Brak jednolitej definicji jest przyczyną trudności, jakie pojawiają się podczas
opracowywaniu efektów kształcenia na kierunku kosmetologia oraz doboru treści nauczania w programie
studiów. Jest również źródłem niepokoju samych studentów kosmetologii oraz klientów/pacjentów
gabinetów kosmetologicznych. Bez wątpienia analiza obszaru i zakresu działalności kosmetologów i estetologów
medycznych, określenie zasad wykonywania tych zawodów, ustalenie systemu kształcenia oraz stworzenie
niedwuznacznych definicji tych dziedzin jest sprawą pilną i ważną.
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz.U.
2013 poz. 26).
2. Załącznik nr 4 do Rozporządzenia MNiSW z dnia 16 października 2009r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie
standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków,
jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr.180, poz. 1407).
Joanna Klonowska, Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu w Wyższej Szkole
Infrastruktury i Zarządzania w Warszawie
Nauczyciel akademicki na kierunku kosmetologia. Kosmetolog, absolwentka Wydziału
Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Łodzi. Pedagog z wieloletnim doświadczeniem.
Ratownik medyczny, menager służby zdrowia. Z pasją zajmuje się pogłębianiem wiedzy z
obszarów kosmetologii, andragogiki, edukacji zdrowotnej oraz zdrowia publicznego.
Korzystanie z artykułów publikowanych w portalu artofbeauty.com.pl dla celów komercyjnych bądź dokonywanie ich
opracowań wymaga zgody wydawcy - spółki Estetica Polska. W tym celu prosimy o kontakt z Ewą Cesarz,
[email protected]