Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące wsi
Transkrypt
Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące wsi
Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące wsi Bebelno i sąsiednich miejscowości opracowane przez Wojciecha Cicheckiego Bebelno Gmina: Włoszczowa Ludność: ok. 850 osób Pierwsza wzmianka: 1398 rok Datowanie: XIII w. lub wcześniej Znane nazewnictwo: Bembelno, Bambelno, Bębelno, Bąbelno W skrócie – XIII/XIV – pierwsze potwierdzone początki osadnictwa na terenie Bebelna, rzeczywisty początek osadnictwa można datować z pewnością dużo wcześniej – pocz. XIV w. – Wacław (Wisław) Rokosz (herbu Ostoja?) - pierwszy hipotetyczny właściciel Bebelna – 1398 – pierwsza wzmianka w dokumentach źródłowych o Bebelnie – koniec XIV w. do ok. 1412 – Zawisza (Rokosz ?) – pierwszy potwierdzony właściciel Bebelna – p. poł. XV w. – wzmiankowani są dziedzice Bebelna: Zawisza (drugi) piszący się z Chlewic, Spytek i syn jego Jan – pocz. XV w. – Długoszowie wchodzą w posiadanie Bebelna Większego – ok. 1470 – kres władania ostatnią częścią Bebelna jaka była w rękach Zawiszyców – ok. 1504 – kres władania Bebelnem przez Długoszów – 1508 – jako właściciel Bebelna Mniejszego wymieniany jest Psarski herbu Jastrzębiec, a Bebelna Większego Krzysztof Gosławski herbu Oksza – ok. 1512 – z „Liber beneficiorum...” Jana Łaskiego wynika, że dziedzicem Bebelna Mniejszego był Piotr Zakrzewski herbu Jastrzębiec – 1540 – Krzysztof Gosławski właścicielem Bebelna Większego, a Jakub Mąkoski Bebelna Mniejszego – ok. poł. XVI w. – Gosławscy stają się właścicielami obu części Bebelna – ok. poł. XVI w. – Bebelno za sprawą Gosławskich staje się ośrodkiem reformacji kalwińskiej – 1576 – jako właściciel Bebelna Mniejszego wymieniany jest Stanisław Gosławski – 1 kwietnia 1657 – najazd wojsk księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego, sprzymierzonego przeciwko Polsce z królem Szwecji Karolem X Gustawem – 1674 i/lub 1686 – sprzedaż Bebelna przez Stanisława Gosławskiego, Janowi 1 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Stanisławowi Bystrzanowskiemu herbu Starykoń 1725 lub 1745 – fundacja modrzewiowego kościoła przez Antoniego i Karola Bystrzanowskich 1819 – Kazimierz Bystrzanowski wydzierżawia Bebelno Walentemu Jackowskiemu 1833 – w ramach represji popowstańczych władze rosyjskie konfiskują cały majątek Bystrzanowskich i wydzierżawiają go Walentemu Jackowskiemu i Józefowi Katerli, a następnie Franciszkowi Makólskiemu 1842 – dobra Bebelno wracają w ręce Bystrzanowskich 9 październik 1856 – siostry Bystrzanowskie sprzedają Bebelno Ludwikowi Krzyszkowskiemu 1869 – jako dzierżawca Bebelna wymieniany jest Dobrowolski 1872 – jako dzierżawca Bebelna wymieniany jest Jan Kazimierz Bystrzanowski 1874 – Bebelno najprawdopodobniej wraz z pobliskimi miejscowościami pada ofiarą epidemii cholery 1927 – założenie Straży Ogniowej (późniejsza straż pożarna) w Bebelnie 15 lub 16 stycznia 1945 – wkroczenie oddziały wojsk radzieckich do Bebelna 1954 – utworzenie Gromadzkiej Rady Narodowej w Bebelnie lata 50 XX w. – powstanie Koła Gospodyń Wiejskich koniec lat 50 XX w. – założenie kółka rolniczego ok. 1962 – elektryfikacja wioski 1968 – likwidacja GRN w Bebelnie 1985 – początek działalności „Bebelanek” - ludowego kobiecego zespołu śpiewaczego 1999 – oddanie do użytku Dom Strażaka 2004 – oddanie do użytku sali gimnastycznej przy Zespole Placówek Oświatowych 2007 – oddanie do użytku wodociągu Demografia Tabela 1. Demografia miejscowości Bebelno Rok Liczba mieszkańców – Bebelno Kolonia Liczba mieszkańców – Bebelno Wieś Łącznie 1827 - - 274 1841 - - 236 1858 - - 251 1929 - - 945 1936 - - (172 domy) 1938 - - 1035 1994 432 444 876 1995 433 432 865 1996 438 446 884 2 Rok Liczba mieszkańców – Bebelno Kolonia Liczba mieszkańców – Bebelno Wieś Łącznie 1997 429 440 869 1999 434 436 870 2000 427 433 860 2001 432 428 860 2002 437 427 864 2003 441 424 865 2004 440 407 847 Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa . Kobyla Wieś Pierwsza pisemna wzmianka: 1400 r. Datowanie: ok. XI w. Znane nazewnictwo: Kobylepole, Cobylepole, Kobyle Pole, Kobyla Wola, Kobyla, Kobyle, Kobylawieś. W skrócie – – – – – – – – – – – – – XI w. – hipotetyczne początki istnienia osady do XV w. - najprawdopodobniej jest własnością królewską 1400 – pierwsza pisemna wzmianka o Kobylej Wsi, własność Piotra, plebana w Chlewiskach, brata Mikołaja z Wielebnowa 1505 – wieś należy lub jest dzierżawiona przez Mikołaja de Roginice 1508 – stanowi własność Zofii, wdowy po Piotrze Szafrańcu pierwsza poł. XVI w. – Kobyle Pole odnajdujemy jako opustoszałą osadę koniec XVI w. – odnajdujemy je z powrotem zamieszkałe, pod nazwą Kobyla Wola lub Czechy 1662 – właścicielem wioski jest Piotr Gosławski 1674 – drogą kupna przechodzi w ręce Jana Stanisława Bystrzanowskiego lata 30 XIX w. – podobnie jak cały majątek Bebelno, wioska jako własność zostaje skonfiskowana przez władze carskie 1842 – Kobyla Wieś staje się ponownie własnością prywatną Bystrzanowskich 1856 – Kobyla Wieś trafia w ręce Ludwika Krzyszkowskiego połowa lat 70 XX w. – Kobyla Wieś zostaje administracyjnie włączona do Ludwinowa 3 Demografia Tabela 2. Demografia miejscowości Kobyla Wieś Rok 1827 Liczba mieszkańców 64 (7 domów) 1841 56 (12 zagród + karczma) 1858 67 (9 zagród) 1874 73 1883 180 (10 domów) 1936 (12 domów) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu. Krasów Gmina: Radków Powierzchnia: 403 ha [402] Ludność: ok. 220 osób Wzmiankowany: 1350 r. Datowanie: XIII-XIV w. Znane nazewnictwo: Krasów Większy (Pierwszy), Krasów Mniejszy (Drugi), Krassów, Krassow, Crassow Maior, Crassow Minor, Kraszów W skrócie – – – – – – – – – – – – – 1350 – pierwsza wzmianka w dokumentach źródłowych 1470-80 – Krasów większy jest własnością Jana Długosza, Krasów Mniejszy jest własnością Jana Krasowskiego herbu Szreniawa 1474 – być może wzmiankowany przez Jana Długosza dwór o cechach obronnych z Krasowa zostaje „przeniesiony” w granice Bebelna lata 20/30 XVI w. – jako właściciele Krasowa wymieniani są Gosławscy z Bebelna 1540 – właścicielem Krasowa Mniejszego są Krasowscy przed 1623 – Gosławscy zakładają przy dworze zbór ariański, w 1653 roku zbór ten już nie istnieje 1662 – jako właściciele Krasowa Większego wymieniani są Sierakowscy 1673 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Chrząstowscy herbu Zadora 1702 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Chmieleńscy 1715 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Bystrzanowscy 1717 – Bystrzanowscy sprzedają Krzepin Michałowskim 1760 – Michałowscy sprzedają Krasów Lubońskim 1763 – Krasów odnajdujemy w rękach Łabęckich 4 – – – – – 1787 – jako właścicielkę wioski znajdujemy wdowę Zuzannę Jordanową koniec XVIII w. – Krasów stanowi najprawdopodobniej jeden kompleks dóbr, gdyż nie jest używany podział na Krasów Większy i Mniejszy 1825 – jako dziedzice Krasowa wymienieni są Twardziccy 1831 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Kosińscy 1848 do końca XIX w. – jako właściciele Krasowa wymieniani są Przyłęccy Demografia Tabela 3. Demografia miejscowości Krasów Rok Liczba mieszkańców 1804 (30 domów) 1827 135 (16 domów) 1883 221 (26 domów) 1915 (32 domy) 1936 (35 domów) 2004 215 (62 domy) 2009 221 Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd Gminy Radków. Krasówek Gmina: Radków Powierzchnia: ..... ha Ludność (.......): ........ osób Pierwsza wzmianka: .............. Datowanie: początek XV w. ??? Znane nazewnictwo: Kras(s)ów (Kraszów) Mały, Kras(s)ów (Kraszów) Mniejszy W skrócie – – – – pocz. XV w. – przypuszczalna data założenia miejscowości najprawdopodobniej przez Krassowskich, to oni wymieniani są jako jedni z piętnastowiecznych właścicieli tej wioski XVI w. – właścicielami Krasówka są Gosławscy z Bebelna pocz. XVII w. – właścicielką jest Krystyna Rzeszowska z pobliskiego Rzeszówka herbu Wąż, następnie dziedziczy go jej syn Marcin Ludwik Czarniecki 1659 – dziedziczy go córka Marcina Czarnieckiego – Aleksandra, a po zamążpójściu za Mikołaja Michałowskiego, stolnika rożańskiego, Krasówek przechodzi w ręce 5 – – – – Michałowskich 1787 – właścicielem są Psarscy lata 20 XIX w – właścicielem są Rogozńscy lata 70/80 XIX w. – wzmiankowany jest folwark 1928 – jako właściciel ziemski w Krasówku wymieniany jest Jan Kozłowski Demografia Tabela 4. Demografia miejscowości Krasówek Rok Liczba mieszkańców 1827 87 (11 domostw) lata 70/80 XIX w. 72 (8 domów) 1936 (5 domów) 1938 56 Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd Gminy Radków. Krzepin Gmina: Secemin Powierzchnia: 1298 ha Ludność: ok. 80 osób Pierwsza wzmianka: 1398 r. Datowanie: XIV w. Znane nazewnictwo: Crzepyn, Krzepina W skrócie – – – – – – – – 1398 – pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości, własność Boksy i Piotra plebana z Łapczycy która przechodzi w ręce Wernera z Krasowa ok. połowy XV w. – przynajmniej część Krzepina jest własnością Długoszy herbu Wieniawa 1508 – jako właściciel Krzepina wymieniony jest Krzysztof Gosławski lata 70 XVI w. – Krzepin przechodzi w ręce Stanisława Szafrańca 1662 – jako dzierżawca wsi wymieniony jest Samuel Gosławski lata 90 XVII w. – właścicielem wsi zostaje najprawdopodobniej Kazimierz Psarski lata 70 XVIII w. – właścicielem jest najprawdopodobniej Jan Psarski lata 40 XIX w. – Krzepin przechodzi w ręce Rogozińskich, jako właściciel 6 – – – – – – wymieniany jest Władysław Rogoziński pocz. XX w. – właścicielami dóbr Krzepin stają się Siemieńscy, w roku 1928 jako właściciel ziemski w Krzepinie wymieniony jest Stefan Siemieński 1909 – odnotowano w Krzepinie utworzenie ochronki dla dzieci 27 października 1944 – jedna z największych bitew partyzanckich z oddziałami niemieckimi 1945 – konfiskata majątku Siemieńskich lata 50 XX w. – likwidacja domu opieki dla ludzi starszych prowadzonego przez siostry Albertynki 1977 – likwidacja krzepińskiej filii szkoły w Bebelnie Demografia Tabela 5. Demografia miejscowości Krzepin Rok Liczba mieszkańców 1827 130 (24 domy) 1883 234 (22 domy) 1936 (38 domów) 1938 80 (dwór), 176 (wieś) 1991 115 1999 87 2004 85 (39 domów) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu. Ludwinów Gmina: Włoszczowa Powierzchnia: 500 ha Ludność: ok. 210 osób Pierwsza wzmianka: 1845 r. Datowanie: 1845r. W skrócie – – – 1845 – założenie osady Ludwinów przez siostry Bystrzanowskie maj 1845 – pierwsi osadnicy (koloniści) 9 października 1856 – Ludwinów w drodze kupna przechodzi w ręce Ludwika 7 – – – – Krzyszkowskiego 1859 – w Ludwinowie odnotowano powstanie ochronki dla dzieci dwudziestolecie międzywojenne – dzięki staraniom mieszkańców Ludwinowa utworzono jedno oddziałową szkołę powszechną połowa lat 70 XX w. – do Ludwinowa zostaje administracyjnie przyłączona Kobyla Wieś 2007 – oddanie do użytku wodociągu Demografia Tabela 6. Demografia miejscowości Ludwinów Rok Liczba mieszkańców 1858 364 1874 389 (w tym 6 Żydów) 1883 510 (w tym 5 Żydów) 1936 (54 domy) 1938 418 (wraz z Kobylą Wsią) 1994 276 2003 214 2004 212 (68 domów) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa. Podłazie Gmina: Włoszczowa Powierzchnia: ...... ha Ludność (......): ..... osób Pierwsza wzmianka: 1474 r. Datowanie: XIV-XV w. Znane nazewnictwo: Podłazie Kossowskie W skrócie – – VII w. p.n.e. – pierwsze ślady osadnictwa w rejonie Podłazia (ślady kultury łużyckiej) XIV/XV – przypuszczalne założenie osady 8 – – – – – – – – – – 1474 – pierwsza wzmianka o osadzie 1673 – jako właściciel Podłazia wymieniony jest Adam Chrząstowski 1699 – jako właściciel wymieniany jest Stanisław Chrząstowski 1715 – jako właściciel Podłazia wymieniany jest Jan Zygmunt Chmieleński, podczaszy mielecki i w tym też roku sprzedaje je Aleksandrowi Bystrzanowskiemu, cześnikowi czernichowskiemu 1717 – Aleksander Bystrzanowski sprzedaje Podłazie Józefowi Michałowskiemu, stolnikowi różańskiemu 1825 – Podłazie odnajdujemy w rękach Piotra Twardzickiego 1847 – wzmiankowano na prawym brzegu Białej Nidy hutę szkła 1851 – właścicielem zostaje najprawdopodobniej Władysław Rogoziński (miejscowość zostaje wniesiona być może w formie posagu przez żonę – Julię Mariannę Zawadzińską) 1871 – folwark Podłazie zostaje oddzielony od dóbr Kossów lata 70 XX w. – Podłazie jest już wymieniane jako przysiółek pobliskiego Dąbia Demografia Tabela 7. Demografia miejscowości Podłazie Rok Liczba mieszkańców 1791 7 (2 domy) 1827 25 (7 domów oraz 5 zagród - kossowskie) 1847 65 + 46 (kossowskie) lata 80 XIX w. 7 osad (kossowskie) + 7 domów z drewna (folwark) 1915 (8 domów) 1936 (17 domów - po obu stronach Nidy) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa. Skociszewy Gmina: Radków Powierzchnia: [219 z Krasówkiem] Ludność: ok. 110 osób [ok. 120 z Krasówkiem] Pierwsza wzmianka: 1830 r. Datowanie: lata 20/30 XIX w. Znane nazewnictwo: Skocinowy, Skociszów 9 W skrócie – – 1830 – pierwsza wzmianka w księgach parafialnych 1830 – właścicielami są przypuszczalnie Rogozińscy z pobliskiego Krasówka Demografia Tabela 8. Demografia miejscowości Skociszewy Rok Liczba mieszkańców 1882 (20 gospodarstw) 1915 (11 domów) 1936 (17 domów) 1938 104 2004 110 (32 domy) 2009 119 (łącznie z Krasówkiem) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd Gminy Radków. Sulików Gmina: Radków Powierzchnia: 553 ha Ludność: ok. 70 osób Pierwsza wzmianka: 1510 r. Datowanie: przełom XV i XVI w. Znane nazewnictwo: Sulykow, Sulkow, Sulikow W skrócie – – – – – – XV/XVI w. – powstanie osady 1510 – pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości 1540 – Sulików odnajdujemy w posiadaniu Krzysztofa Gosławskiego 1573 – jako właściciela wioski odnajdujemy kasztelana bieckiego Stanisława Szafrańca h. Starykoń 1662 – jako właściciel Sulikowa odnotowany jest Piotr Gosławski 1673 – jako właściciel Sulikowa odnotowany jest Stanisław Gosławski (syn Piotra) 10 – – – – – – – 1674 – Sulików przechodzi w drodze zakupu w ręce Jana Stanisława Bystrzanowskiego 1788 – jako właściciel wymieniany jest starosta białogrodzki, komisarz cywilnowojskowy powiatów ksiąskiego i lelowskiego - Jacek Misiewski 1789 – jako właściciel wymieniony jest podstarości chęciński Antoni Lisiecki 1827 – jako dziedzic Sulikowa wymieniany jest Wincenty Szwajkowski 1886 – odnotowany jest w Sulikowie folwark 1843, 1869 – jako właściciel Sulikowa wymieniany jest Władysław Rogoziński 1928 – jako właściciel ziemski w Sulikowie wymieniany jest Stanisław Siemieński Demografia Tabela 9. Demografia miejscowości Sulików Rok Liczba mieszkańców 1827 48 (7 domów) 1789 82 (13 budynków – dwór, browar, dom zagrodnika, 10 chałup kmiecych) 1790 93 (13 – budynków – ekonomia, dom parobka i karbowego, 3 domy kmiece, 7 domów zagrodniczych) 1804 8 mężczyzn (7 domów) 1827 48 (7 domów) 1886 14-15 rodzin (wieś) 1915 (12 domów) lata 30 XX w. 197 1936 (28 domów) 2004 76 (38 domów) 2009 73 Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd Gminy Radków. Szczodrów Pierwsza pisemna wzmianka: 1505 r. Datowanie: ok. XV w. ? Znane nazewnictwo: Schczedrow, Schczodrow, Sczodrow, Stodrow 11 W skrócie 1505 – pierwsza pisemna wzmianka, własność Mikołaja de Roginice – 1508 – widnieje jako opustoszała wioska, własność Zofii, wdowy po Piotrze Szafrańcu – 1674 – wzmiankowany przy okazji sprzedaży przez Stanisława Gosławskiego dóbr bebelskich Janowi Stanisławowi Bystrzanowskiemu. – Zagórcze Gmina: Secemin Powierzchnia: ...... ha Ludność (......): ..... osób Pierwsza wzmianka: (1839) 1870r. ? Datowanie: ...... w. Znane nazewnictwo: Zagórzec, Zagórze Demografia Tabela 10. Demografia miejscowości Zagórcze Rok Liczba mieszkańców 1915 (9 domów) 1936 (11 domów) 2005 15 budynków (6 gospodarstw opuszczonych) Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu. http://metryki.genbaza.pl/ 12