Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące wsi

Transkrypt

Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące wsi
Najważniejsze wydarzenia oraz dane demograficzne dotyczące
wsi Bebelno i sąsiednich miejscowości opracowane przez
Wojciecha Cicheckiego
Bebelno
Gmina: Włoszczowa
Ludność: ok. 850 osób
Pierwsza wzmianka: 1398 rok
Datowanie: XIII w. lub wcześniej
Znane nazewnictwo: Bembelno, Bambelno, Bębelno, Bąbelno
W skrócie
– XIII/XIV – pierwsze potwierdzone początki osadnictwa na terenie Bebelna,
rzeczywisty początek osadnictwa można datować z pewnością dużo wcześniej
– pocz. XIV w. – Wacław (Wisław) Rokosz (herbu Ostoja?) - pierwszy hipotetyczny
właściciel Bebelna
– 1398 – pierwsza wzmianka w dokumentach źródłowych o Bebelnie
– koniec XIV w. do ok. 1412 – Zawisza (Rokosz ?) – pierwszy potwierdzony
właściciel Bebelna
– p. poł. XV w. – wzmiankowani są dziedzice Bebelna: Zawisza (drugi) piszący się
z Chlewic, Spytek i syn jego Jan
– pocz. XV w. – Długoszowie wchodzą w posiadanie Bebelna Większego
– ok. 1470 – kres władania ostatnią częścią Bebelna jaka była w rękach Zawiszyców
– ok. 1504 – kres władania Bebelnem przez Długoszów
– 1508 – jako właściciel Bebelna Mniejszego wymieniany jest Psarski herbu
Jastrzębiec, a Bebelna Większego Krzysztof Gosławski herbu Oksza
– ok. 1512 – z „Liber beneficiorum...” Jana Łaskiego wynika, że dziedzicem Bebelna
Mniejszego był Piotr Zakrzewski herbu Jastrzębiec
– 1540 – Krzysztof Gosławski właścicielem Bebelna Większego, a Jakub Mąkoski
Bebelna Mniejszego
– ok. poł. XVI w. – Gosławscy stają się właścicielami obu części Bebelna
– ok. poł. XVI w. – Bebelno za sprawą Gosławskich staje się ośrodkiem reformacji
kalwińskiej
– 1576 – jako właściciel Bebelna Mniejszego wymieniany jest Stanisław Gosławski
– 1 kwietnia 1657 – najazd wojsk księcia siedmiogrodzkiego Jerzego Rakoczego,
sprzymierzonego przeciwko Polsce z królem Szwecji Karolem X Gustawem
– 1674 i/lub 1686 – sprzedaż Bebelna przez Stanisława Gosławskiego, Janowi
1
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Stanisławowi Bystrzanowskiemu herbu Starykoń
1725 lub 1745 – fundacja modrzewiowego kościoła przez Antoniego i Karola
Bystrzanowskich
1819 – Kazimierz Bystrzanowski wydzierżawia Bebelno Walentemu Jackowskiemu
1833 – w ramach represji popowstańczych władze rosyjskie konfiskują cały
majątek Bystrzanowskich i wydzierżawiają go Walentemu Jackowskiemu i Józefowi
Katerli, a następnie Franciszkowi Makólskiemu
1842 – dobra Bebelno wracają w ręce Bystrzanowskich
9 październik 1856 – siostry Bystrzanowskie sprzedają Bebelno Ludwikowi
Krzyszkowskiemu
1869 – jako dzierżawca Bebelna wymieniany jest Dobrowolski
1872 – jako dzierżawca Bebelna wymieniany jest Jan Kazimierz Bystrzanowski
1874 – Bebelno najprawdopodobniej wraz z pobliskimi miejscowościami pada
ofiarą epidemii cholery
1927 – założenie Straży Ogniowej (późniejsza straż pożarna) w Bebelnie
15 lub 16 stycznia 1945 – wkroczenie oddziały wojsk radzieckich do Bebelna
1954 – utworzenie Gromadzkiej Rady Narodowej w Bebelnie
lata 50 XX w. – powstanie Koła Gospodyń Wiejskich
koniec lat 50 XX w. – założenie kółka rolniczego
ok. 1962 – elektryfikacja wioski
1968 – likwidacja GRN w Bebelnie
1985 – początek działalności „Bebelanek” - ludowego kobiecego zespołu
śpiewaczego
1999 – oddanie do użytku Dom Strażaka
2004 – oddanie do użytku sali gimnastycznej przy Zespole Placówek Oświatowych
2007 – oddanie do użytku wodociągu
Demografia
Tabela 1.
Demografia miejscowości Bebelno
Rok
Liczba
mieszkańców
– Bebelno
Kolonia
Liczba
mieszkańców
– Bebelno Wieś
Łącznie
1827
-
-
274
1841
-
-
236
1858
-
-
251
1929
-
-
945
1936
-
-
(172 domy)
1938
-
-
1035
1994
432
444
876
1995
433
432
865
1996
438
446
884
2
Rok
Liczba
mieszkańców
– Bebelno
Kolonia
Liczba
mieszkańców
– Bebelno Wieś
Łącznie
1997
429
440
869
1999
434
436
870
2000
427
433
860
2001
432
428
860
2002
437
427
864
2003
441
424
865
2004
440
407
847
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział
Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa .
Kobyla Wieś
Pierwsza pisemna wzmianka: 1400 r.
Datowanie: ok. XI w.
Znane nazewnictwo: Kobylepole, Cobylepole, Kobyle Pole, Kobyla Wola, Kobyla, Kobyle,
Kobylawieś.
W skrócie
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
XI w. – hipotetyczne początki istnienia osady
do XV w. - najprawdopodobniej jest własnością królewską
1400 – pierwsza pisemna wzmianka o Kobylej Wsi, własność Piotra, plebana w
Chlewiskach, brata Mikołaja z Wielebnowa
1505 – wieś należy lub jest dzierżawiona przez Mikołaja de Roginice
1508 – stanowi własność Zofii, wdowy po Piotrze Szafrańcu
pierwsza poł. XVI w. – Kobyle Pole odnajdujemy jako opustoszałą osadę
koniec XVI w. – odnajdujemy je z powrotem zamieszkałe, pod nazwą Kobyla Wola
lub Czechy
1662 – właścicielem wioski jest Piotr Gosławski
1674 – drogą kupna przechodzi w ręce Jana Stanisława Bystrzanowskiego
lata 30 XIX w. – podobnie jak cały majątek Bebelno, wioska jako własność
zostaje skonfiskowana przez władze carskie
1842 – Kobyla Wieś staje się ponownie własnością prywatną Bystrzanowskich
1856 – Kobyla Wieś trafia w ręce Ludwika Krzyszkowskiego
połowa lat 70 XX w. – Kobyla Wieś zostaje administracyjnie włączona do
Ludwinowa
3
Demografia
Tabela 2.
Demografia miejscowości Kobyla Wieś
Rok
1827
Liczba mieszkańców
64 (7 domów)
1841 56 (12 zagród + karczma)
1858
67 (9 zagród)
1874
73
1883
180 (10 domów)
1936
(12 domów)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu.
Krasów
Gmina: Radków
Powierzchnia: 403 ha [402]
Ludność: ok. 220 osób
Wzmiankowany: 1350 r.
Datowanie: XIII-XIV w.
Znane nazewnictwo: Krasów Większy (Pierwszy), Krasów Mniejszy (Drugi), Krassów,
Krassow, Crassow Maior, Crassow Minor, Kraszów
W skrócie
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1350 – pierwsza wzmianka w dokumentach źródłowych
1470-80 – Krasów większy jest własnością Jana Długosza, Krasów Mniejszy jest
własnością Jana Krasowskiego herbu Szreniawa
1474 – być może wzmiankowany przez Jana Długosza dwór o cechach obronnych
z Krasowa zostaje „przeniesiony” w granice Bebelna
lata 20/30 XVI w. – jako właściciele Krasowa wymieniani są Gosławscy z Bebelna
1540 – właścicielem Krasowa Mniejszego są Krasowscy
przed 1623 – Gosławscy zakładają przy dworze zbór ariański, w 1653 roku zbór ten
już nie istnieje
1662 – jako właściciele Krasowa Większego wymieniani są Sierakowscy
1673 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Chrząstowscy herbu Zadora
1702 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Chmieleńscy
1715 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Bystrzanowscy
1717 – Bystrzanowscy sprzedają Krzepin Michałowskim
1760 – Michałowscy sprzedają Krasów Lubońskim
1763 – Krasów odnajdujemy w rękach Łabęckich
4
–
–
–
–
–
1787 – jako właścicielkę wioski znajdujemy wdowę Zuzannę Jordanową
koniec XVIII w. – Krasów stanowi najprawdopodobniej jeden kompleks dóbr,
gdyż nie jest używany podział na Krasów Większy i Mniejszy
1825 – jako dziedzice Krasowa wymienieni są Twardziccy
1831 – jako właściciele Krasowa wymieniani są Kosińscy
1848 do końca XIX w. – jako właściciele Krasowa wymieniani są Przyłęccy
Demografia
Tabela 3.
Demografia miejscowości Krasów
Rok
Liczba mieszkańców
1804
(30 domów)
1827
135 (16 domów)
1883
221 (26 domów)
1915
(32 domy)
1936
(35 domów)
2004
215 (62 domy)
2009
221
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd
Gminy Radków.
Krasówek
Gmina: Radków
Powierzchnia: ..... ha
Ludność (.......): ........ osób
Pierwsza wzmianka: ..............
Datowanie: początek XV w. ???
Znane nazewnictwo: Kras(s)ów (Kraszów) Mały, Kras(s)ów (Kraszów) Mniejszy
W skrócie
–
–
–
–
pocz. XV w. – przypuszczalna data założenia miejscowości najprawdopodobniej
przez Krassowskich, to oni wymieniani są jako jedni z piętnastowiecznych właścicieli
tej wioski
XVI w. – właścicielami Krasówka są Gosławscy z Bebelna
pocz. XVII w. – właścicielką jest Krystyna Rzeszowska z pobliskiego Rzeszówka
herbu Wąż, następnie dziedziczy go jej syn Marcin Ludwik Czarniecki
1659 – dziedziczy go córka Marcina Czarnieckiego – Aleksandra, a po zamążpójściu
za Mikołaja Michałowskiego, stolnika rożańskiego, Krasówek przechodzi w ręce
5
–
–
–
–
Michałowskich
1787 – właścicielem są Psarscy
lata 20 XIX w – właścicielem są Rogozńscy
lata 70/80 XIX w. – wzmiankowany jest folwark
1928 – jako właściciel ziemski w Krasówku wymieniany jest Jan Kozłowski
Demografia
Tabela 4.
Demografia miejscowości Krasówek
Rok
Liczba mieszkańców
1827
87 (11 domostw)
lata 70/80 XIX
w.
72 (8 domów)
1936
(5 domów)
1938
56
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd
Gminy Radków.
Krzepin
Gmina: Secemin
Powierzchnia: 1298 ha
Ludność: ok. 80 osób
Pierwsza wzmianka: 1398 r.
Datowanie: XIV w.
Znane nazewnictwo: Crzepyn, Krzepina
W skrócie
–
–
–
–
–
–
–
–
1398 – pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości, własność Boksy i Piotra
plebana z Łapczycy która przechodzi w ręce Wernera z Krasowa
ok. połowy XV w. – przynajmniej część Krzepina jest własnością Długoszy herbu
Wieniawa
1508 – jako właściciel Krzepina wymieniony jest Krzysztof Gosławski
lata 70 XVI w. – Krzepin przechodzi w ręce Stanisława Szafrańca
1662 – jako dzierżawca wsi wymieniony jest Samuel Gosławski
lata 90 XVII w. – właścicielem wsi zostaje najprawdopodobniej Kazimierz Psarski
lata 70 XVIII w. – właścicielem jest najprawdopodobniej Jan Psarski
lata 40 XIX w. – Krzepin przechodzi w ręce Rogozińskich, jako właściciel
6
–
–
–
–
–
–
wymieniany jest Władysław Rogoziński
pocz. XX w. – właścicielami dóbr Krzepin stają się Siemieńscy, w roku 1928 jako
właściciel ziemski w Krzepinie wymieniony jest Stefan Siemieński
1909 – odnotowano w Krzepinie utworzenie ochronki dla dzieci
27 października 1944 – jedna z największych bitew partyzanckich z oddziałami
niemieckimi
1945 – konfiskata majątku Siemieńskich
lata 50 XX w. – likwidacja domu opieki dla ludzi starszych prowadzonego przez
siostry Albertynki
1977 – likwidacja krzepińskiej filii szkoły w Bebelnie
Demografia
Tabela 5.
Demografia miejscowości Krzepin
Rok
Liczba mieszkańców
1827
130 (24 domy)
1883
234 (22 domy)
1936
(38 domów)
1938
80 (dwór), 176 (wieś)
1991
115
1999
87
2004
85 (39 domów)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu.
Ludwinów
Gmina: Włoszczowa
Powierzchnia: 500 ha
Ludność: ok. 210 osób
Pierwsza wzmianka: 1845 r.
Datowanie: 1845r.
W skrócie
–
–
–
1845 – założenie osady Ludwinów przez siostry Bystrzanowskie
maj 1845 – pierwsi osadnicy (koloniści)
9 października 1856 – Ludwinów w drodze kupna przechodzi w ręce Ludwika
7
–
–
–
–
Krzyszkowskiego
1859 – w Ludwinowie odnotowano powstanie ochronki dla dzieci
dwudziestolecie międzywojenne – dzięki staraniom mieszkańców Ludwinowa
utworzono jedno oddziałową szkołę powszechną
połowa lat 70 XX w. – do Ludwinowa zostaje administracyjnie przyłączona Kobyla
Wieś
2007 – oddanie do użytku wodociągu
Demografia
Tabela 6.
Demografia miejscowości Ludwinów
Rok
Liczba mieszkańców
1858
364
1874
389 (w tym 6 Żydów)
1883
510 (w tym 5 Żydów)
1936
(54 domy)
1938
418 (wraz z Kobylą Wsią)
1994
276
2003
214
2004
212 (68 domów)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział
Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa.
Podłazie
Gmina: Włoszczowa
Powierzchnia: ...... ha
Ludność (......): ..... osób
Pierwsza wzmianka: 1474 r.
Datowanie: XIV-XV w.
Znane nazewnictwo: Podłazie Kossowskie
W skrócie
–
–
VII w. p.n.e. – pierwsze ślady osadnictwa w rejonie Podłazia (ślady kultury
łużyckiej)
XIV/XV – przypuszczalne założenie osady
8
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1474 – pierwsza wzmianka o osadzie
1673 – jako właściciel Podłazia wymieniony jest Adam Chrząstowski
1699 – jako właściciel wymieniany jest Stanisław Chrząstowski
1715 – jako właściciel Podłazia wymieniany jest Jan Zygmunt Chmieleński,
podczaszy mielecki i w tym też roku sprzedaje je Aleksandrowi Bystrzanowskiemu,
cześnikowi czernichowskiemu
1717 – Aleksander Bystrzanowski sprzedaje Podłazie Józefowi Michałowskiemu,
stolnikowi różańskiemu
1825 – Podłazie odnajdujemy w rękach Piotra Twardzickiego
1847 – wzmiankowano na prawym brzegu Białej Nidy hutę szkła
1851 – właścicielem zostaje najprawdopodobniej Władysław Rogoziński
(miejscowość zostaje wniesiona być może w formie posagu przez żonę – Julię
Mariannę Zawadzińską)
1871 – folwark Podłazie zostaje oddzielony od dóbr Kossów
lata 70 XX w. – Podłazie jest już wymieniane jako przysiółek pobliskiego Dąbia
Demografia
Tabela 7.
Demografia miejscowości Podłazie
Rok
Liczba mieszkańców
1791
7 (2 domy)
1827
25 (7 domów oraz 5 zagród - kossowskie)
1847
65 + 46 (kossowskie)
lata 80 XIX w.
7 osad (kossowskie) + 7 domów z drewna
(folwark)
1915
(8 domów)
1936
(17 domów - po obu stronach Nidy)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Wydział
Spraw Obywatelskich – Urzędu Gminy Włoszczowa.
Skociszewy
Gmina: Radków
Powierzchnia: [219 z Krasówkiem]
Ludność: ok. 110 osób [ok. 120 z Krasówkiem]
Pierwsza wzmianka: 1830 r.
Datowanie: lata 20/30 XIX w.
Znane nazewnictwo: Skocinowy, Skociszów
9
W skrócie
–
–
1830 – pierwsza wzmianka w księgach parafialnych
1830 – właścicielami są przypuszczalnie Rogozińscy z pobliskiego Krasówka
Demografia
Tabela 8.
Demografia miejscowości Skociszewy
Rok
Liczba mieszkańców
1882
(20 gospodarstw)
1915
(11 domów)
1936
(17 domów)
1938
104
2004
110 (32 domy)
2009
119 (łącznie z
Krasówkiem)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd
Gminy Radków.
Sulików
Gmina: Radków
Powierzchnia: 553 ha
Ludność: ok. 70 osób
Pierwsza wzmianka: 1510 r.
Datowanie: przełom XV i XVI w.
Znane nazewnictwo: Sulykow, Sulkow, Sulikow
W skrócie
–
–
–
–
–
–
XV/XVI w. – powstanie osady
1510 – pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości
1540 – Sulików odnajdujemy w posiadaniu Krzysztofa Gosławskiego
1573 – jako właściciela wioski odnajdujemy kasztelana bieckiego Stanisława
Szafrańca h. Starykoń
1662 – jako właściciel Sulikowa odnotowany jest Piotr Gosławski
1673 – jako właściciel Sulikowa odnotowany jest Stanisław Gosławski (syn Piotra)
10
–
–
–
–
–
–
–
1674 – Sulików przechodzi w drodze zakupu w ręce Jana Stanisława
Bystrzanowskiego
1788 – jako właściciel wymieniany jest starosta białogrodzki, komisarz cywilnowojskowy powiatów ksiąskiego i lelowskiego - Jacek Misiewski
1789 – jako właściciel wymieniony jest podstarości chęciński Antoni Lisiecki
1827 – jako dziedzic Sulikowa wymieniany jest Wincenty Szwajkowski
1886 – odnotowany jest w Sulikowie folwark
1843, 1869 – jako właściciel Sulikowa wymieniany jest Władysław Rogoziński
1928 – jako właściciel ziemski w Sulikowie wymieniany jest Stanisław Siemieński
Demografia
Tabela 9.
Demografia miejscowości Sulików
Rok
Liczba mieszkańców
1827
48 (7 domów)
1789 82 (13 budynków – dwór, browar, dom zagrodnika, 10 chałup
kmiecych)
1790
93 (13 – budynków – ekonomia, dom parobka i karbowego,
3 domy kmiece, 7 domów zagrodniczych)
1804
8 mężczyzn (7 domów)
1827
48 (7 domów)
1886
14-15 rodzin (wieś)
1915
(12 domów)
lata 30 XX w.
197
1936
(28 domów)
2004
76 (38 domów)
2009
73
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu; dane udostępnione przez Urząd Gminy
Radków.
Szczodrów
Pierwsza pisemna wzmianka: 1505 r.
Datowanie: ok. XV w. ?
Znane nazewnictwo: Schczedrow, Schczodrow, Sczodrow, Stodrow
11
W skrócie
1505 – pierwsza pisemna wzmianka, własność Mikołaja de Roginice
–
1508 – widnieje jako opustoszała wioska, własność Zofii, wdowy po Piotrze
Szafrańcu
–
1674 – wzmiankowany przy okazji sprzedaży przez Stanisława Gosławskiego dóbr
bebelskich Janowi Stanisławowi Bystrzanowskiemu.
–
Zagórcze
Gmina: Secemin
Powierzchnia: ...... ha
Ludność (......): ..... osób
Pierwsza wzmianka: (1839) 1870r. ?
Datowanie: ...... w.
Znane nazewnictwo: Zagórzec, Zagórze
Demografia
Tabela 10.
Demografia miejscowości Zagórcze
Rok
Liczba mieszkańców
1915
(9 domów)
1936
(11 domów)
2005
15 budynków (6 gospodarstw opuszczonych)
Źródło: Materiały źródłowe wykorzystane w opracowaniu.
http://metryki.genbaza.pl/
12