3.3.3. Tradycje, zwyczaje
Transkrypt
3.3.3. Tradycje, zwyczaje
3. Dobra kultury 3.3. Tradycje, zwyczaje, rzemiosło, osobistości 3.3.3. Tradycje, zwyczaje Placówka Ulica Kod pocztowy Gmina - Miejscowośd Telefon / Faks Internet / E-mail Objaśnienia Dostępnośd Pozostałe informacje Stowarzyszenia żyjące tradycjami i zwyczajami Die Milzener e.V. (Milczanie stowarzyszenie zarejestrowane) Melaune 67 02894 Vierkirchen OT Melaune (03641) 634734 Sorbisches Kulturzentrum Schleife (Serbołużyckie Centrum Kultury Schleife) Friedensstraße 65 02959 Schleife (035773) 77230 badają teoretycznie i praktycznie średniowieczną historię dnia codziennego plemion połabskich www.sorbkulturzentrum.de Serbołużyckie Centrum Kultury jest Serbołużyczanie są ucieleśnieniem serbołużyckiej tradycji - z ich własnym językiem i dostępne w czasie godzin otwarcia; dziś jeszcze żywymi zwyczajami, np. typowo serbołużyckimi strojami, zespołami liczne serbołużyckie imprezy folklorystycznymi szczególnie w czasie wielkanocnym na terenach w okolicy Schleife, Hoyerswerda i na terenie zamieszkałym przez katolickich serbołużyczan np. ówczesny strój regionalny (strój na codzieo) jest przez starsze kobiety dziś jeszcze noszony codziennie Ogólne zwyczaje/obyczaje Ptasie wesele dnia 25 stycznia Podanie mówi, że tego dnia sroka poślubia kruka. Poprzedniego wieczora dzieci stawiają na parapety, na progi lub na dworze talerze, a ptaki napełniają te talerze prezentami z ich wesela: orzechy, jabłka, słodycze lub wypieki w kształcie figurek. Ptaki dziękują w ten sposób za pokarm, który otrzymują od dzieci w czasie zimy. Zampern (camprowanie, zapustne chodzenie po prośbie) W czasie zapustnym campruje się na wielu serbołużyckich wsiach. Ludzie chodzą poprzebierani od domu do domu i wypraszają dary: łakocie, artykuły żywnościowe i wysokoprocentowe napoje. Towarzyszą temu wszystkiemu muzyka i rozmaite maskarady. Potem się wspólnie wieczorem świętuje aż do wyczerpania się darów. Drzewko wielkanocne i bukiety wielkanocne Na drzewach i krzakach, a także na przyniesionych do domu gałązkach zawiesza się kolorowe jajka, które pomalowały dzieci. Od dawien dawna najpiękniejsze jajka wielkanocne wykonywane są przez Serbołużyczan. Są to małe dzieła sztuki, wykonywane różnymi technikami. Farbowanie trwa czasami trzy do czterech godzin. Każdego roku organizowany jest konkurs na najpiękniejsze jajko wielkanocne. Przynoszenie wody wielkanocnej W Poniedziałek Wielkanocny, jeszcze przed wschodem słooca, dziewczyny wyruszają z dzbanami i dzbankami do źródeł lub przejrzystych łąkowych stumyczków, by przynieśd wodę wielkanocną. Woda ta może dawad pięknośd i pozwalad zachowad zdrowie. Podczas przynoszenia wody wielkanocnej nie wolno jednakże rozmawiad - ani w drodze po wodę, ani z powrotem - inaczej utraci ona swoją moc. Aby dziewczynom to utrudnid, po drodze chowają się potajemni obserwatorzy, którzy je przestraszają, drażnią lub uprzejmie pozdrawiają. Jeźdźcy wielkanocni Sebołużyccy i niemieccy chrześcijanie katoliccy wspólnie praktykują ten zwyczaj. W Niedzielę Wielkanocną wczesnym rankiem jeźdźcy spotykają się. Ubrani są w czarne surduty i cylindry, także ich konie są wspaniale przystrojone a w grzywach zaplecione mają kolorowe wstążki lub mirt. Zanim rozpocznie się procesja ksiądz udziela błogosławieostwa jeźdźcom. Miejsce błogosławieostwa zostaje okrążone na koniach trzy razy, jeźdźcy śpiewają przy tym stare serbołużyckie chorały, a potem wyruszają w drogę, by głosid zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Na Górnych Łużycach ma miejsce dziesięd procesji, którym jednakże według starych zasad nie wolno się po drodze spotkad. Zasada ta jest też ściśle przestrzegana. O ogniach w noc Walpurgii i czarownicach W nocy z 30 kwietnia na 1 maja rozpalane są wielkie ogniska, aby wypędzid czarownice, które mają mied tylko złe zamiary i sprzymierzone byd mają z diabłem. U góry na stosie drewna sadza się słomianą kukłę naturalnej wielkości jako czarownicę. Aby nikt przed czasem nie rozpalił ogniska, jest ono pilnowane. O zmierzchu wyrusza ze wsi pochód z pochodniami zmierzający do stosu drewna, który zostaje podpalony płonącymi pochodniami, a czarownica pada ofiarą płomieni. Ustawianie majowego drzewa Majowe drzewo uważane jest za życiodajną siłę i jest ustawiane wieczorem 30 kwietnia w wielu gminach. Stawia się je przeważnie w uroczystym miejscu, przed ratuszem lub przed urzędem gminy. Aby najładniejsze drzewo stało w rodzinnej miejscowości, miejscowa młodzież ma dużo pracy: trzeba ściąd duży świerk lub sosnę, obrad pieo a zamiast czubka drzewa na sam wierzch wędruje brzozowe drzewko. Miejscowe dziewczyny wiją przystrojony wstążkami wianek. Ponieważ chłopaki z sąsiednich wsi lubią przewracad, a nawet kraśd majowe drzewo, musi ono byd całą noc przez młodzież pilnowane, inaczej byłby to wielki wstyd dla całej miejscowości. Zielonoświątkowe śpiewanie W zielonoświątkową niedzielę lub poniedziałek wiele chorów i grup instrumentalnych z różnych sąsiadujących ze sobą miejscowości spotyka się w lesie lub na szczycie góry w celu zielonoświątkowego śpiewania, by wykonywad piękne, stare melodie ludowe i nastrojowe piosenki artystyczne oraz by radośnie powitad od dawna wyczekiwaną wiosnę. „Gierschdurfer Schissn“ (Neugersdorfskie Strzelanie) Gierschdurfer Schissn (Neugersdorfskie Strzelanie) było pierwotnie festynem strzeleckim, na którym ustalano króla strzelców. Dzisiaj jest ono największym festynem ludowym na Górnych Łużycach, którego 25 lipca w żadnym razie nie można przegapid.