Państwowa Szkoła MuzyczPa I stopPia im. AleksaPdra TaPsmaPa

Maria Aszyk
Państwowa Szkoła MuzyczPa I stopPia
im. AleksaPdra TaPsmaPa w Łodzi
Rys historyczPy
Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Aleksandra Tansmana
w Łodzi - występująca początkowo pod nazwą Państwowa Szkoła Muzyczna
nr 2 (do 1951 r.), potem Państwowa Szkoła Muzyczna, a od roku 1967
Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia - rozpoczęła swą działalność
1 stycznia 1950 roku.
W okresie 56 lat istnienia szkołą zarządzało 8 dyrektorów: Karol
Mroszczyk (1950 –1952), Czesław Glubiński (1952 – 1954 i 1961 - 1967),
Andrzej Hundziak (1954 – 1961), Mikołaj Stanisławski (1967 - 1971), Danuta
Wójt – Śmigielska (1971 – 1974), Bogumiła Lewandowska (1974 – 1987),
Anna Piątkiewicz (1987 – 1991), Mariola Borowska (1991 –1999). Od
1 września 1999 roku do chwili obecnej funkcję dyrektora szkoły pełni
Małgorzata Biernacka.
Pierwszą siedzibą szkoły był budynek przy ul. Jaracza 19, w którym
mieściła się również Państwowa Podstawowa Szkoła Muzyczna i Liceum
Muzyczne. Bardzo trudne warunki lokalowe zmuszały pierwszych
dyrektorów do podejmowania działań mających na celu uzyskanie od władz
miasta samodzielnej siedziby. Szkoła otrzymała ją dopiero 1 stycznia
1957 roku. Był nią zabytkowy pałacyk Scheiblera wraz z budynkami
gospodarczymi położonymi przy pl. Zwycięstwa 1. W pięknych wnętrzach
pałacyku odbywały się wszystkie zajęcia teoretyczne, chór, orkiestra
smyczkowa, a także popisy oraz dziecięce i młodzieżowe zabawy.
Indywidualne zajęcia gry na instrumentach miały miejsce w jednym
z budynków gospodarczych tzw. „małym” budynku. W 1967 roku powróciły
problemy lokalowe. Konieczność przeprowadzenia w pałacyku prac
remontowo – konserwatorskich uniemożliwiła dalszą w nim naukę. Pałacyk
został zamknięty, a szkoła dostała w zamian kilka klas w sąsiadujących
szkołach podstawowych. Ten stan trwał aż do roku 1990, kiedy to po
odebraniu szkole całego kompleksu pałacowego, musiała się ona przenieść do
nowej siedziby przy ul. Szpitalnej 5/7. W budynku tym rezyduje do chwili
obecnej, jednak nie stanowi on tylko jednego miejsca nauki. Szkoła posiada
trzy filie. Powstały one w latach 1974 – 1976 w trzech osiedlach miasta: na
Teofilowie, Dąbrowie i Retkini. Obecnie, po wielu przeprowadzkach filie te
mieszczą się na Teofilowie w budynku przy ul. Rydzowej 26,
na Dąbrowie w Szkole Podstawowej przy ul. Gałczyńskiego 6 oraz na Retkini
w Pałacu Młodzieży im. Juliana Tuwima przy ul. Wyszyńskiego 86. Budynek
przy ul. Szpitalnej jest centralnym punktem szkoły i mieszczą się w nim,
oprócz sal lekcyjnych, administracja, biblioteka, magazyn instrumentów oraz
sala kameralna.
Od chwili powstania w szkole istniały dwa działy. Początkowo był
to dział dziecięcy i młodzieżowy. Obecnie uczniowie uczą się w cyklu
sześcioletnim i czteroletnim. Pobierają naukę gry na fortepianie, skrzypcach,
wiolonczeli, kontrabasie, flecie, klarnecie, fagocie, saksofonie, waltorni,
trąbce, puzonie, akordeonie, perkusji, gitarze basowej i gitarze klasycznej.
Kreśląc rys historyczny PSM I st. nie można pominąć faktu otwarcia w dniu
1 września 1965 roku klasy gitary klasycznej. Wydarzenie to miało doniosłe
znaczenie, ponieważ była to wówczas pierwsza w Polsce klasa gitary
klasycznej w szkole muzycznej stopnia podstawowego.
Oprócz nauki gry na instrumentach, uczniowie rozwijają swoje
ogólnomuzyczne zdolności na lekcjach kształcenia słuchu, rytmiki, audycji
muzycznych i zajęć zespołowych. Od początku istnienia w szkole działał
chór, orkiestra smyczkowa i dęta, zespoły gitarowe i akordeonowe. Tak więc,
wszyscy uczniowie mogli i nadal mogą doskonalić swoje muzyczne
umiejętności nie tylko na indywidualnych zajęciach gry na instrumencie, ale
i przystosowując się do gry zespołowej.
Bardzo ważnym elementem edukacji muzycznej jest udział uczniów
w lokalnych, regionalnych oraz ogólnopolskich konkursach, przesłuchaniach
i festiwalach muzycznych. O sukcesach uczniów PSM I st. świadczą zdobyte
przez nich nagrody i wyróżnienia na takich konkursach i przesłuchaniach jak,
m.in.: Ogólnopolski Konkurs Młodego Muzyka w Szczecinku, Ogólnopolski
Konkurs Gitary Klasycznej w Strzelcach Krajeńskich, Konkurs Młodych
Skrzypków Regionu Łódzkiego, Konkurs Młodych Gitarzystów Szkół
Muzycznych I stopnia Okręgu Łódzkiego, Konkurs Fortepianowy im. Emmy
Altberg, Regionalne Przesłuchania Pianistów Szkół Muzycznych I stopnia,
I Konkurs Młodego Pianisty, Ogólnopolski Festiwal Chóralny Cantio
Lodziensis, Regionalny Konkurs Miniatur Skrzypcowych w Sieradzu,
Ogólnopolski Konkurs Zespołów Kameralnych im. Grażyny Bacewicz
w Łodzi, Międzynarodowy Konkurs Gitary w Sanoku, Międzynarodowy
Festiwal Muzyki Gitarowej Gryfice-Trzebiatów, Konkurs Duetów
Dziecięcych „Duettino” w Warszawie, Międzynarodowy Konkurs
Dziecięcych Zespołów Kameralnych IV Wiosna Młodych Kameralistów
w Krakowie.
Przez wszystkie lata istnienia szkoły jej uczniowie prezentują swoje
osiągnięcia na corocznym koncercie ogólnoszkolnym organizowanym
najczęściej w maju – dawniej w sali Filharmonii Łódzkiej, a obecnie w sali
koncertowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Henryka
Wieniawskiego w Łodzi. PSM I st., niestety nigdy nie posiadała i nadal
nie posiada odpowiedniej do swojej wielkości sali koncertowej.
Od sześciu lat dyrekcja szkoły oprócz wiosennego koncertu
organizuje w styczniu lub lutym audycję tematyczną, która swoim rozmiarem
i rangą dorównuje koncertowi ogólnoszkolnemu. W lutym 2006 roku audycja
poświęcona była 250 rocznicy urodzin W. A. Mozarta, w bieżącym roku
szkolnym tematem audycji będzie „Muzyka Aleksandra Tansmana i innych
kompozytorów polskich”.
Dorobek artystyczny PSM I st. prezentowany jest nie tylko
na szkolnych popisach i koncertach, ale także na imprezach
okolicznościowych odbywających się na terenie miasta: w przedszkolach,
szkołach, domach kultury, domach dziecka i domach opieki społecznej,
w zespołach szkół specjalnych, szpitalach, jak również na antenie radia
i telewizji. Ostatnie sześć lat działalności szkoły przyniosły jej piękne owoce
współpracy z Muzeum Kinematografii w Łodzi (udostępnianie szkole sal
pałacu Scheiblera, w zamian za koncerty uczniów i nauczycieli uświetniające
organizowane przez muzeum imprezy), Domem Kultury „Widok”
(audycje cykliczne), Rezydencją „Księży Młyn” (cykliczne koncerty dla
dzieci, wystawienie bajki muzycznej „O łaciatym słoniu”). Uczniowie PSM
I stopnia zapraszani są do wykonywania utworów łódzkich kompozytorów
podczas sesji „Musica Moderna” organizowanych przez Akademię Muzyczną
im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi. Szkoła może poszczycić się
również udziałem swoich uczniów w takich imprezach organizowanych
na terenie miasta jak: „Odsłonięcie Kufra Reymonta”, V Edycja
Ogólnopolskiej Imprezy Artystycznej „Dzień Tuwima”, Łódzkie Targi
Edukacyjne, Finały Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Koncert
Uczniów Szkół Muzycznych w I Rocznicę Śmierci Papieża Jana Pawła II.
Równie ważnym elementem działalności szkoły jest organizowanie
na jej terenie (od 1992 roku do chwili obecnej) Konkursu Młodych
Gitarzystów Szkół Muzycznych I stopnia Okręgu Łódzkiego i Regionalnego
Festiwalu Interpretacji Ruchowych dla Dzieci (od 2003 roku). W roku 2004
dyrekcja szkoły podjęła się także organizacji Regionalnego Przesłuchania
Gitarzystów Szkół Muzycznych I stopnia.
W szkole w ostatnich sześciu latach powstało też wiele nowatorskich
i twórczych inicjatyw pedagogicznych, m. in. utworzono klasę teorii dla
uczniów niewidomych i rozpoczęto naukę gry na skrzypcach z dzieckiem
niewidomym.
Dyrekcja PSM I st., dbając o ciągły rozwój zawodowy nauczycieli od
roku 2000 organizuje na terenie szkoły warsztaty metodyczne prowadzone
przez wybitnych specjalistów, profesorów akademii muzycznych, muzyków
m.in. przez prof. Franciszka Wesołowskiego, prof. Antoniego Cofalika,
prof. Pawła Puczka, prof. Konstantego Andrzeja Kulkę, prof. Tomasza
Strahla, prof. Marię Wacholc, Wojciecha Mrozka, Tatianę Stachak .
Ponadto szkoła, zwłaszcza w ostatnich sześciu latach swojej
działalności, nieustannie zabiega o poprawę warunków pracy zarówno
lokalowych, jak i merytorycznych oraz o dalszy jej rozwój. To właśnie
w latach 2000 – 2006 przeniesiono filię na Retkini do budynku, gdzie ma
obecnie komfortowe warunki pracy. Utworzono klasę gitary klasycznej w filii
na Dąbrowie, klasę fletu w filii na Retkini oraz rozpoczęto tam naukę w cyklu
czteroletnim. Zwiększono też ilość klas w siedzibie przy ul. Szpitalnej,
uzyskując pomieszczenia po zamieszkałym tam lokatorze. Zakupiono drugą
kserokopiarkę i nowe komputery, jak również nowy sprzęt audiowizualny
i nowe instrumenty muzyczne. Systematycznie powiększa się księgozbiór
szkolnej biblioteki. Utworzono stronę internetową szkoły.
W historii PSM I st. nie brakuje też kontaktów ze szkołami
muzycznymi z innych miast Polski, a nawet z zagranicy. W latach
sześćdziesiątych szkoła nawiązywała współpracę z PSM w Ełku, Słupsku
i Koszalinie. W latach 1976 – 1977 trwała wymiana koncertowa ze szkołą
muzyczną w Tbilisi, a w maju 2004 r. PSM I st. gościła uczniów i pedagogów
Musikschule z Neubrandenburga w Niemczech.
Opisując działalność PSM I st. nie można pominąć roli, jaką
w dziejach szkoły odegrała Rada Rodziców. Wszak to, dzięki ofiarności
i pomocy Rodziców szkoła mogła umilić swoim uczniom naukę, organizując
im każdego roku wycieczki, zabawy czy konkursy.
Obecnie w szkole uczy się 554 uczniów i pracuje 87 nauczycieli. Jak
dawniej panuje w niej miła, przyjacielska atmosfera, a dzięki wysokim
kwalifikacjom kadry pedagogicznej i jej ogromnego zaangażowania w pracy
z dziećmi szkoła nadal utrzymuje wysoki poziom nauczania.
W okresie 56 lat istnienia PSM I st. opuściło 2178 absolwentów.
Ponad 70% z nich podjęło naukę w szkołach muzycznych II stopnia i wielu
ukończyło wyższe uczelnie muzyczne. Wielu naszych wychowanków
prowadzi działalność koncertową, twórczą, pedagogiczną. Wielu pracuje
w instytucjach muzycznych Łodzi, kraju i zagranicy. Chlubą naszej szkoły są
nasi absolwenci, a obecnie już artyści muzycy zasiadający przy pulpitach
orkiestry Filharmonii, Teatru Wielkiego i Teatru Muzycznego w Łodzi.
W tym krótkim opisie dziejów PSM I st. nie sposób wymienić jej
wszystkich wybitnych absolwentów. Pozwolę sobie jednak przytoczyć kilka
nazwisk osób najbardziej zasłużonych dla muzycznego świata Polski
i zagranicy. A są to: prof. Delfina Ambroziak, prof. Anita Krochmalska,
Izabela Kobus, prof. Irena Wisełka-Cieślar, prof. Bogdan Dowlasz,
prof. Sławomir Kaczorowski, Marek Jaszczak, Teresa Krzyżanowska, Ilona
Grzesiak, Maria Hoffman, Jan Targowski, Grzegorz Michalski, Krzysztof
Lipka.
Ostatnią niezwykle ważną i jakże piękną dla historii szkoły jest data
11-go stycznia 2006 roku. W tym dniu Rada Miasta Łodzi podjęła uchwałę
o nadaniu PSM I st. w Łodzi imienia Aleksandra Tansmana. Długoletnie
pragnienia i dążenia nauczycieli oraz obecnego dyrektora nareszcie się
spełniły. Od tego momentu szkoła, wkraczająca w nowy etap swoich dziejów,
nosić będzie nazwę Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. Aleksandra
Tansmana w Łodzi. Po 56 latach działalności bez wątpienia zasłużyła
na tak wybitnego patrona.