prognoza oddziaływania na środowisko studium uwarunkowań i

Transkrypt

prognoza oddziaływania na środowisko studium uwarunkowań i
PR OGN OZA OD D ZIAŁ Y W AN IA N A
ŚR OD OW IS KO STU D IU M U W AR U N KOW AŃ
I KI ER U N KÓ W ZAGOS P OD AR OW AN IA
PR ZES TR ZE N N EGO MI A STA OZOR K ÓW
OPRACOWANIE:
KANON Grzegorz Chojnacki
mgr Agnieszka Samsel
mgr inŜ. Małgorzata Kosewska
mgr inŜ. Mateusz Wielgat
Warszawa 2010
SPIS TREŚCI
1. WIADOMOŚCI OGÓLNE ..................................................................................................... 5
1.1 WSTĘP ........................................................................................................................... 5
1.2 ZAKRES POWIERZCHNIOWY I PRZEDMIOTOWY PROGNOZY ........................................... 5
1.3 METODYKA .................................................................................................................... 6
1.4 MATERIAŁY WEJŚCIOWE ............................................................................................... 7
2. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I
KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA ORAZ
SPOSOBY, JAKIE ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA
DOKUMENTU ............................................................................................................. 8
3. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU...................................................... 9
4. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
ORAZ ODDZIAŁYWANIU NA OBSZARY SIECI NATURA
2000 ...................................... 10
6. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU OBJĘTEGO
PROJEKTEM STUDIUM ............................................................................................. 11
6.1 POWIETRZE .................................................................................................................. 11
6.2 WODY POWIERZCHNIOWE ........................................................................................... 13
6.3 WODY PODZIEMNE ....................................................................................................... 16
6.4 FAUNA I FLORA ............................................................................................................ 17
6.5 GLEBY .......................................................................................................................... 18
6.7 ISTNIEJĄCE ZAGROśENIA DLA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA ORAZ
PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ....................................................................... 19
6.8 OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE ................................................................. 20
7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI
POSTANOWIEŃ STUDIUM ......................................................................................... 25
8. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA DLA ZAGOSPODAROWANIA TERENU WYNIKAJĄCE Z
OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO ................................................................ 26
Strona 2
9. USTALENIA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA .... 30
10. PRZEWIDYWANE SKUTKI WPŁYWU USTALEŃ PLANU NA ŚRODOWISKO ........................ 32
10.1 LUDZIE ....................................................................................................................... 32
ZAPISY PROJEKTU STUDIUM: ............................................................................................ 33
SPRZYJAJĄ WIELOKIERUNKOWEMU ROZWOJOWI MIASTA, ................................................ 33
SPRZYJAJĄ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, MOśLIWY BĘDZIE SPADEK BEZROBOCIA W
NIEWIELKIEJ SKALI,
............................................................................................... 33
UŁATWIAJĄ REALIZACJĘ INDYWIDUALNYCH INWESTYCJI
- ZABUDOWY JEDNORODZINNEJ,33
POZWOLĄ NA POPRAWĘ UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO, CO BEZPOŚREDNIO PRZEŁOśY SIĘ
NA JAKOŚĆ śYCIA ,
.................................................................................................. 33
ZACHOWUJĄ NAJWAśNIEJSZE WALORY PRZYRODNICZE MIASTA, CO MOśE BYĆ ZACHĘTĄ
DO ZAMIESZKANIA W
O ZORKOWIE (ALTERNATYWA DLA ŁODZI ), .......................... 33
WPROWADZAJĄ OCHRONĘ MIESZKAŃCÓW PRZED SKUTKAMI POWODZI , REALIZOWANĄ
PRZEZ ZAKAZ ZABUDOWY W STREFIE ZALEWOWEJ
BZURY, ................................... 33
SUGERUJĄ ROZWAśENIE POTRZEBY WPROWADZENIA ZAPISÓW DLA TERENÓW
WYMAGAJĄCYCH PEWNYCH PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, TAKICH JAK : STARE
TERENY I OBIEKTY POPRZEMYSŁOWE ORAZ OSIEDLA ZABUDOWY
WIELORODZINNEJ WSKAZANE W „STARYM ”
MIESZKANIOWE DO HUMANIZACJI.
STUDIUM JAKO ZESPOŁY
........................................................................ 33
10.2 FAUNA, FLORA – BIORÓśNORODNOŚĆ ........................................................................ 33
10.3 POWIERZCHNIA ZIEMI ............................................................................................... 35
10.4 KRAJOBRAZ ............................................................................................................... 36
10.5 ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE ............................................................................ 38
10.6 ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY ........................................................................ 39
10.7 WPŁYW NA OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ .................................... 40
10.8 DOBRA KULTURY I ZABYTKI ....................................................................................... 42
Strona 3
11. ZGODNOŚĆ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO Z INNYMI DOKUMENTAMI KSZTAŁTUJĄCYMI PRZESTRZEŃ
GMINY ..................................................................................................................... 42
12. OCENA USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM Z PUNKTU WIDZENIA MOśLIWOŚCI
OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO
............................................................ 53
13. WNIOSKI
......................................................................................................................55
14. STRESZCZENIE ............................................................................................................. 59
Strona 4
1.
Wiadomości ogólne
1.1
WSTĘP
Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227), w przypadku prac nad studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wymaga się przeprowadzenia strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko. Prognoza oddziaływania na środowisko jest integralną częścią procedury
oceny oddziaływania na środowisko.
Prognoza pozwala zidentyfikować zagroŜenia dla środowiska jakie mogą powstać w wyniku
realizacji ustaleń projektu studium oraz określić działania mające na celu ograniczenie negatywnych
skutków środowiskowych. Analiza ustaleń dokumentów planistycznych na etapie ich powstawania jest
zgodna z zasadą eliminacji zagroŜeń u źródła, co przynosi pozytywne efekty społeczne, gospodarcze,
a przede wszystkim środowiskowe. Zmiany zagospodarowania przestrzeni zazwyczaj odbywają się
kosztem środowiska. By to zjawisko ograniczać, powstające dokumenty planistyczne muszą spełniać
wymagania z zakresu ochrony środowiska, równocześnie pozwalając na realizację potrzeb społecznogospodarczych. Stąd wynika konieczność wdraŜania koncepcji zrównowaŜonego rozwoju, która na
stałe wpisana jest w politykę planistyczną i gospodarczą państwa. Zachowanie przedmiotowej zasady
jest gwarantem ochrony cennych zasobów przyrodniczych, tworzących struktury o zasięgu regionalnym
i krajowym.
1.2
ZAKRES POWIERZCHNIOWY I PRZEDMIOTOWY PROGNOZY
W niniejszej opracowaniu dokonuje się oceny oddziaływania na środowisko ustaleń projektu
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Ozorków. Miasto to
połoŜone jest w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, przy drodze krajowej nr A2 łączącej
wschód i zachód Polski (Świecko - Poznań - Łódź - Warszawa - Kukuryki). Jego niewielka odległość od
Łodzi wraz z dobrym skomunikowaniem predysponuje je do wielokierunkowego rozwoju. Ozorków jest
miejscem atrakcyjnym inwestycyjnie, o czym świadczy zagospodarowanie specjalnej strefy
ekonomicznej zarządzanej przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A. Początki jej wyodrębnienia
z przestrzeni miasta sięgają 1996 r., a juŜ w 2001 r. podstrefa Ozorków została na całej swej
powierzchni (tj. 32,2 ha) zagospodarowana.
Miasto zajmuje powierzchnię 15,47 km2. Posiada dobrze zorganizowany system zbiorowego
zaopatrzenia w wodę oparty na wykorzystaniu wód podziemnych - wodociąg komunalny zaopatruje
ponad 99% ludności. Woda dla systemu ujmowana jest trzema studniami wierconymi, oprócz tego
większe zakłady produkcyjne, takie jak: Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska czy Ceramika Tubądzin
posiadają własne ujęcia. Sieć kanalizacyjna miasta nie jest wystarczająco rozbudowana - korzysta z niej
około 70 % ludności miasta (dane na koniec 2008 r. wg BDR GUS). Istnieje więc konieczność realizacji
inwestycji z zakresu kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Ścieki trafiają do oczyszczalni poza terenem
miasta, w Cedrowie. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych oraz wód opadowych jest rzeka Bzura.
W rejonie dawnych zakładów „Morfeo” zlokalizowano miejską kotłownię gazową, wyposaŜoną
w trzy kotły o mocach 10,5 MW; 9,3 MW; 3,3 MW. Długość sieci cieplnej wynosi 13,8 km, a głównym
odbiorcą ciepła jest budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne. Zdecydowana większość obiektów
Strona 5
zabudowy jednorodzinnej posiada własne kotłownie i paleniska. Zaopatrzenie miasta w gaz odbywa się
poprzez rurociąg wysokiego ciśnienia o średnicy 300 mm, pracujący w systemie krajowej sieci
przesyłowej, przebiegający przez północno-wschodnie tereny Ozorkowa. System gazowy jest w trakcie
budowy, a obecny stopień gazyfikacji jest niezadowalający (długość sieci sięga nieco ponad 15 km).
Przez północno-wschodnie obrzeŜa miasta przebiega linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110
kV relacji Łęczyca - Zgierz, na ul. Młynarskiej zlokalizowana jest Rozdzielnia Ozorków 110/15 kV.
DuŜa część sieci elektroenergetycznej jest skablowana. Dla potrzeb rozbudowy przemysłu wymagane
będzie jej rozbudowanie na terenie samego Ozorkowa jak i jego okolic.
Ozorków jest dobrze skomunikowany z Łodzią m.in. poprzez linię tramwajową. Powiązanie
komunikacyjne zapewnia takŜe komunikacja o charakterze międzygminnym. Kilka firm świadczy usługi
w zakresie transportu na trasie Ozorków - Łódź – Ozorków. Komunikacja ta ze względu na
częstotliwość kursowania oraz duŜą ilość przystanków spełnia takŜe rolę komunikacji miejskiej. 1.3
METODYKA
Szkielet metodyki prognozy narzucony jest przez ustawę o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko. Zgodnie z nią dokonuje się oceny wpływu ustaleń Studium na
środowisko i jego poszczególne komponenty. Przyjmuje się przy tym, Ŝe przyjęte zapisy zostaną w pełni
zrealizowane. Oznacza to wariant zaistnienia maksymalnych oddziaływań powstałych na skutek
realizacji Studium - tych negatywnych i pozytywnych, a takŜe wdroŜenie wszystkich ustaleń
dotyczących ochrony środowiska. Analiza oddziaływań na poszczególne elementy środowiska jest
najwaŜniejszym etapem prognozy. Ocenę moŜliwości wystąpienia danych skutków wykonuje się na
podstawie porównania aktualnego stanu środowiska oraz planowanych zmian w jego
zagospodarowaniu. Studium jednak określa generalnie politykę przestrzenną miasta i często podaje dość
ogólne wytyczne, co wymaga krytycznego podejścia przy analizie dokumentu i przyjęcia wariantów
najbardziej niekorzystnych dla poszczególnych komponentów środowiska. PoniŜej przedstawiono
uproszczony schemat prac przyjętych przy realizacji niniejszego opracowania:
Charakterystyka środowiska
Stan środowiska i jego funkcjonowanie
Zdefiniowanie problemów ochrony środowiska
Zmiany w środowisku w przypadku braku realizacji ustaleń studium
Ustalenie skutków realizacji studium w odniesieniu do poszczególnych
komponentów środowiska
Skutki pozytywne
Skutki negatywne
Działania zmniejszające negatywne
oddziaływania
WNIOSKI DO STUDIUM
Strona 6
Końcowym etapem opracowania jest sformułowanie wniosków i ustalenie ewentualnych
zmian, których wprowadzenie do projektu studium moŜe skutkować zmniejszeniem presji.
1.4
MATERIAŁY WEJŚCIOWE
Prognoza oddziaływania na środowisko wymaga rozpoznania analizowanego obszaru pod
względem istniejących form zagospodarowania, stanu środowiska oraz presji środowiskowych.
W związku z tym odbyto wizje terenowe oraz wykorzystano dane zawarte w opracowaniu
ekofizjograficznym. Dodatkową pomocą słuŜyły równieŜ następujące materiały:
•
Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Ozorków, Pracownia urbanistyki i architektury Kanon
Grzegorz Chojnacki, Warszawa 2010 r.,
•
Program ochrony środowiska dla Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016,
2008 rok, Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., październik 2009 r.;
•
Program ochrony środowiska dla gminy Ozorków na lata 2008 -2011 z perspektywą na lata 2012 2015, Ekoprowfil, 2008 r.;
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków, lipiec
2001 r.;
•
Uproszczony plan urządzenia lasu – Las Komunalny Miasta Ozorków na okres 1.01.2004 31.12.2013 r., mgr inŜ. Andrzej Radzimski, 2003 r.;
•
Plan gospodarki odpadami dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009-2012 z perspektywą do 2016
roku, Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., październik 2008 r.;
•
Powiatowy program ochrony środowiska dla powiatu zgierskiego wraz z powiatowym planem
gospodarki odpadami dla powiatu zgierskiego na okres od 2004 r. do 2007 r. z perspektywicznymi
działaniami do 2011 r., Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., 2004 r.;
•
Zintegrowany plan rozwoju lokalnego gminy miasta Ozorkowa na lata 2007 – 2015, 2009 r.;
•
Informacja o stanie środowiska na obszarze powiatu zgierskiego, WIOŚ w Łodzi, 2009 r.;
•
Oficjalna strona miasta Ozorków: http://ozorkow.info.pl/;
•
Plan gospodarki odpadami dla Gminy Ozorków na lata 2008-2011 z perspektywą do 2015 roku,
Ekoprofil, listopad 2008 r.;
•
Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Ozorków pow. zgierski woj.
łódzkie na lata 2010 - 2013 (z uwzględnieniem perspektywy do 2032), Adler Consulting, 2009 r.;
•
Energia geotermalna w województwie łódzkim, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa
Łódzkiego, 2008 r.;
•
Mapa geologiczno-gospodarcza Polski, Arkusz-Zgierz (590), mapa i opis, PIG, 1997 rok.
•
Bank Danych Regionalnych (BDR) GUS,: http://www.stat.gov.pl;
•
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: http://natura2000.gdos.gov.pl;
•
Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2008 roku, Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Łodzi oraz jego delegatury w Piotrkowie Tryb., Sieradzu i Skierniewicach
•
Opracowanie ekofizjograficzne do planu zagospodarowania przestrzennego województwa
łódzkiego, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, marzec 2008 r.;
•
Program ochrony środowiska województwa łódzkiego na lata 2008 - 2011 z perspektywą na lata
2012 – 2015, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, grudzień 2007 r.;
Strona 7
•
Wojewódzki Program Małej Retencji dla województwa łódzkiego – synteza, Biuro Studiów
i Projektów Gospodarki Wodnej Rolnictwa „Bipromel” sp. z o.o., 2005 r.;
•
Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa łódzkiego, Biuro
Projektów Wodnych Melioracji i InŜynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o., 2005 r.;
2. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
NINIEJSZEGO OPRACOWANIA ORAZ SPOSOBY, JAKIE ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU
Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest
w Polsce między innymi poprzez odpowiednie akty prawne. Za jeden z najwaŜniejszych naleŜy
uznać juŜ wielokrotnie wspominaną ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, na
podstawie której sporządzona została niniejsza prognoza. Ustawa ta jest częściowo wynikiem
wcześniejszych ustaleń na szczeblu międzynarodowym. JuŜ Konwencja o RóŜnorodności Biologicznej
sporządzona w czerwcu 1992 r. w Rio de Janeiro, w Artykule 14 wprowadza odpowiednie procedury
wymagające wykonania oceny oddziaływania na środowisko projektów, mogących mieć znaczenie dla
róŜnorodności biologicznej.
Obecnie w planowaniu przestrzennym coraz większej wagi nabiera aspekt ekologiczny, co
zostało ujęte w Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016.
Według niej projektowany dokument powinien kształtować ład przestrzenny, rozumiany jako sposób
kształtowania przestrzeni tworzący harmonijną całość. Nie moŜna równieŜ zapominać o zasadzie
zrównowaŜonego rozwoju, o której mówi Konstytucja RP w art. 5 - „Rzeczpospolita Polska (...)
zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju”. Generalnie zasada ta
powinna przejawiać się zagospodarowaniem jednocześnie chroniącym zasoby środowiska oraz
zapewniającym rozwój społeczno-gospodarczy danego obszaru. RównieŜ w Koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju nacisk połoŜony jest na ideę zrównowaŜonego rozwoju, definiowaną tu jako
integracja działań społecznych i gospodarczych w układach przestrzennych, w nawiązaniu do ich
naturalnych predyspozycji, z zachowaniem trwałości podstawowych procesów przyrodniczych
i związanych z nimi stanami równowagi ekologicznej w celu zaspokajania potrzeb bieŜącego pokolenia
oraz gwarantowania tego zaspokajania przyszłym pokoleniom. „Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju przyjmuje takie rozumienie przyrody, które polega na stopniowym
ograniczaniu tempa tworzenia nowych obszarów chronionych oraz upowszechnianiu rozwoju form
ochrony przyrody, związanych z uŜytkowaniem terenu zgodnym z celami ekologicznymi,
uwzględniających róŜne formy własności ziemi i róŜne metody zarządzania”.
Analizowane „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Ozorków” określa politykę przestrzenną, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego,
stanowiąc przez to jedno z podstawowych narzędzi, dzięki, którym gmina moŜe kształtować ład
przestrzenny i realizować zasadę zrównowaŜonego rozwoju.
NajwaŜniejszymi ustaleniami w zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw
członkowskich są dyrektywy, wśród których naleŜy wymienić:
Strona 8
•
dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków ze
zmianami (Dyrektywa Ptasia);
•
dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa).
Dyrektywy te są podstawą tworzenia sieci Natura 2000, której celem jest zachowanie
zagroŜonych w skali Europy siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt. Ustalenia zawarte
w studium muszą uwzględniać cele ochronne, dla których powołano istniejące i projektowane obszary
Natura 2000.
Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują takŜe:
•
dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko;
•
dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych
przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne.
Opis ewentualnego wpływu ocenianego dokumentu planistycznego na obszary „naturowe”
oraz na wszystkie elementy środowiska miasta i jego otoczenia znajdzie się w dalszej części prognozy.
W tym miejscu naleŜy zaznaczyć, Ŝe przyjęte w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Miasta Ozorków rozwiązania generalnie realizują nadrzędną zasadę zrównowaŜonego
rozwoju. W opracowaniu ekofizjograficznym wskazano, iŜ miasto posiada duŜy potencjał w zakresie
kształtowania struktury miejskiej i przyrodniczej w sposób nie zagraŜający zasobom środowiska i jego
funkcjonowaniu. Projekt Studium zachowuje cenne struktury przyrodnicze stanowiące integralną część
ponadlokalnego systemu przyrodniczego. Wskazano w nim obszary cenne z przyrodniczego punktu
widzenia, dla których określono warunki zagospodarowania oraz wyraźnie wyodrębniono tereny
aktywności gospodarczej, gdzie moŜliwy jest rozwój funkcji usługowych i przemysłowych. Za tereny
o szczególnych wartościach przyrodniczych, ochronione częściowo zapisami Studium, uznano między
innymi północno-zachodni fragment miasta połoŜony w niewielkiej odległości od obszaru Natura 2000
„Słone Łąki w Pełczyskach PLH100029”.
3. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY
SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Analiza skutków realizacji postanowień Studium moŜe być wykonywana w ramach oceny
aktualności studium i planów zagospodarowania, sporządzanych przez Burmistrza Miasta Ozorkowa.
Obowiązek wykonywania takiej analiz co najmniej raz w czasie trwania kadencji Rady Miasta, wynika
z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717). Trzeba
przy tym zauwaŜyć, Ŝe samo Studium jest dokumentem wyznaczającym kierunki zagospodarowania,
a dopiero miejscowe plany zagospodarowania są narzędziem je realizującym. W związku z tym analiza
aktualności studium przebiega jednocześnie z analizą aktualności planów, przy czym naleŜy tu zwrócić
szczególną uwagę na realizację zadań z zakresu infrastruktury technicznej, szczególnie sieci
kanalizacyjnej, której rozbudowa przyczynia się do polepszania stanu środowiska wodno-gruntowego
oraz innych ustalonych zasad dotyczących bezpośrednio lub pośrednio ochrony środowiska. Największą
uwagę naleŜy przy tym poświęcić terenom najaktywniejszym biologicznie i ich otoczeniu, tj.: obszarom
Strona 9
łąk, lasów, zadrzewień, dolin rzecznych i stawów, starych parków i skwerów miejskich, które stanowią
o potencjale biologicznym Ozorkowa. Proponuję się aby w trakcie oceniania aktualności studium
dokonano równocześnie analizy stanu i zachowania głównych struktur przyrodniczych.
Dodatkowym instrumentem analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu jest
monitoring środowiska prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Organ ten
wykonuje zadania wynikające z Państwowego Programu Monitoringu Środowiska. Wyniki oceny stanu
środowiska wykonywane przez WIOŚ mogą być jedną z metod analizy skutków zachodzących
w przestrzeni miasta i gminy, obrazującą zmiany parametrów jakościowych stanu wód, powietrza, gleb,
fauny, flory itp.
4. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU
NA ŚRODOWISKO ORAZ ODDZIAŁYWANIU NA OBSZARY SIECI
NATURA
2000
W samym mieście nie ma wyznaczonych obszarów naleŜących do sieci Natura 2000, a
najbliŜszymi w stosunku do Ozorkowa są:
• projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Słone Łąki w Pełczyskach PLH100029 – mozaika
łąk oraz pól uprawnych, wśród których znajdują się niewielkie obszarowo solniska, oddalony od
północno zachodnich granic miasta o ponad 300 m;
• obszar o znaczeniu wspólnotowym Dąbrowa Grotnicka PLH100001 – fragment lasu sosnowodębowego połoŜony wewnątrz duŜego kompleksu o charakterze dąbrowy świetlistej, wiek
drzewostanu sięga tu 120 lat, oddalony od południowo wschodnich granic miasta o ponad 800 m;
oraz połoŜone znacznie dalej:
• projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Buczyna Janinowska PLH100017 – naturalne
stanowisko buka, na części obszaru jednogatunkowy drzewostan bukowy w wieku około 190 lat
oraz cenne pod względem przyrodniczym źródliska;
•
projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Grądy nad Lindą PLH100022 – obszar bardzo
zróŜnicowany geomorfologicznie, przy korytach cieków zachowały się tu fitocenozy łęgów i olsów
źródliskowych, na najwyŜszych wzniesieniach bory sosnowo-dębowe, w granicach znajduje się
takŜe zabagniony obszar wysiękowy porośnięty przez zapust z olszą czarną - inicjalne stadium olsu
oraz fitocenozy nieleśne z elementami torfowisk niskich i szuwarów.
Ze względu na połoŜenie Ozorkowa oraz zaproponowane formy zagospodarowania i kierunki
rozwoju nie prognozuje się zaistnienia znaczących oddziaływań negatywnych o zasięgu
transgranicznym oraz w kierunku obszarów Natura 2000. Rozwiązania przestrzenne określone
w Studium nie powinny wpłynąć negatywnie na cele ochronny istniejących i projektowanych obszarów
„naturowych”, ich strukturę, funkcje ekologiczne, zachowanie gatunków. NaleŜy tu zaznaczyć, Ŝe
Studium określa politykę przestrzenną miasta nie podając szczegółowych rozwiązań. Ze względu na
brak moŜliwości całkowitego wykluczenia zaistnienia na dalszych etapach planowania, czy przy
realizacji konkretnych inwestycji duŜych, negatywnych presji na środowisko, w tym na obszary sieci
Natury 2000, osobnej procedurze oceny poddaje się plany miejscowe i przedsięwzięcia mogące
znacząco oddziaływać na środowisko. Dodatkowo trzeba brać pod uwagę, Ŝe analizowany projekt
Studium ma w znacznej mierze charakter porządkujący tj. duŜą część terenów juŜ obecnie uŜytkuje się
w zasadzie zgodnie z zapisami dokumentu. Istotnym jego ustaleniem jest teŜ wskazanie terenów
Strona 10
o szczególnych wartościach przyrodniczych w północno-zachodniej części miasta. Stworzono w ten
sposób strefę buforową - otulinę Słonych Łąk w Pełczyskach, zabezpieczoną przed zbyt intensywnym
zagospodarowaniem mogącym mieć wpływ na obszar „naturowy”.
6. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU
OBJĘTEGO PROJEKTEM STUDIUM
Na stan środowiska przyrodniczego ma wpływ wiele czynników o oddziaływaniach bardzo
zróŜnicowanych pod względem czasu trwania, okresu występowania i nasilenia. W wypadku obszaru
opracowania, czynniki naturalne moŜna w zasadzie pominąć i przyjąć, Ŝe generalnie stan środowiska
przyrodniczego kształtuje tu działalność człowieka, w tym głównie: presja inwestycyjna, emisja
zanieczyszczeń, rolnictwo. Do innych czynników, związanych pośrednio lub bezpośrednio ze stanem
i ochroną środowiska, naleŜą gospodarka: wodno-ściekowa, odpadami, energetyczna (cieplna) oraz
uciąŜliwości komunikacyjne (hałas, zanieczyszczenie powietrza, wód i gruntów). Bardzo waŜne jest teŜ
odpowiednie gospodarowanie zasobami przyrodniczymi, kształtowanie środowiska i zjawisko lokalnej
dewastacja środowiska.
Zmiany w ekosystemach powodowane były działalnością człowieka, która przyczyniła się do
przekształcenia środowiska abiotycznego oraz wpływała na faunę i florę. Kolejno pojawiające się
zabudowania i zmiany uŜytkowania gruntów doprowadziły do ograniczenia areałów biologicznie
aktywnych. Obecnie, stan środowiska wynika bezpośrednio z działalności człowieka. Szczególnym
zagroŜeniem jest rozproszona zabudowa. Kosztem otwartych przestrzeni powiązanych ekologicznie
powstają nowe inwestycje, a więc nowe bariery migracyjne, potencjalne źródła zanieczyszczeń
powietrza, wód i gruntu. Projektowany dokument planistyczny porządkuje przestrzeń z zachowaniem
istniejących powiązań przyrodniczych, co jest kluczowe dla utrzymania dobrego stanu środowiska
i równowagi ekologicznej.
6.1
POWIETRZE
Ocena jakości powietrza dokonywana jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska. W ramach monitoringu wykonuje się, analizuje oraz gromadzi dane dotyczące pomiarów
stęŜeń wybranych zanieczyszczeń powietrza, w wydzielonych strefach województwa. PołoŜenie miasta
w pobliŜu Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej jest w aspekcie jakości powietrza niekorzystne, bo obok
typowych grup źródeł emisji (punktowych, komunikacyjnych oraz emisji niskiej z obszarów zwartej
zabudowy), na jego stan wpływ ma równieŜ transgraniczne przemieszczanie zanieczyszczeń znad Łodzi.
W powiecie zgierskim nie obserwuje się wyraźnego trendu spadkowego emisji głównych
zanieczyszczeń, za to rozpatrując okres ostatnich kilku lat da się zauwaŜyć ich duŜe wahania. PrzewaŜa
emisja energetyczna, która stanowi koło 90% emisji punktowej. DuŜym, znaczącym zakładem, leŜącym
blisko miasta Ozorków, jest teŜ Cukrownia „Leśmierz” S.A. w Leśmierzu.
PoniŜej zestawiono ilość najwaŜniejszych zanieczyszczeń, pochodzących ze źródeł
punktowych, wprowadzonych do atmosfery w powiecie zgierskim w 2007 roku:
Rodzaj zanieczyszczenia
wielkość zanieczyszczenia w Mg
dwutlenek siarki
tlenek węgla
dwutlenek azotu
pył
699
572
267
345
Strona 11
Emisja liniowa ze środków transportu równieŜ ma istotny wpływ na jakość powietrza. Jest ona
szczególnie istotna ze względu na niskość swojego źródła, co moŜe prowadzić do powstawania
wysokich stęŜeń w strefie przebywania ludzi. Wśród głównych zanieczyszczeń emitowanych przez
pojazdy największy udział mają: tlenek węgla (około 43,1%,) dwutlenek azotu (ok. 38,5%), pył PM10
(ok. 15,1%). W mniejszym stopniu są to substancje o znacznym szkodliwym działaniu: dwutlenek siarki
(ok. 3,0%), węglowodory aromatyczne (0,31%) i ołów (0,01%). Substancje emitowane z silników
pojazdów oddziaływają na stan czystości powietrza szczególnie w najbliŜszym otoczeniu dróg, ich
wpływ maleje wraz z odległością. PoniŜej podano sumaryczną wielkość emisji rocznej zanieczyszczeń
do powietrza ze źródeł liniowych w powiecie zgierskim w 2008 roku:
Rodzaj zanieczyszczenia
wielkość zanieczyszczenia w Mg
CO
NO2
PM10
SO2
C6H6
Pb
813,81
727,47
285,62
57,42
5,77
0,095
Kolejnym źródłem zanieczyszczeń są niskie emitory odprowadzające gazowe produkty
spalania z palenisk domowych i lokalnych kotłowni węglowych. Ten rodzaj emisji ma w sezonie
grzewczym największy negatywny wpływ na stan powietrza w obszarach zabudowanych. Dane o jej
wielkości szacuje się na podstawie informacji o powierzchni ogrzewanej, rodzaju paliw uŜywanych
w systemach grzewczych, planów zaopatrzenia w ciepło, studiów zagospodarowania przestrzennego
oraz liczby ludzi zameldowanych na danym obszarze. W powiecie zgierskim największy strumień
masowy emisji stanowi pył zawieszony PM10, którego udział stanowi około 42,8%, nieco mniej
przypada na tlenek węgla 30,3%, dwutlenek siarki - 17,5% oraz dwutlenek azotu - 9,5%. Najbardziej
znacząca emisja w powiecie następuje między innymi na terenie miasta Ozorkowa. PoniŜej zestawiono
wielkość szacowanej emisji powierzchniowej zanieczyszczeń w powiecie zgierskim w 2008 roku.
Rodzaj zanieczyszczenia
SO2
NO2
CO
PM10
wielkość zanieczyszczenia w Mg
824,5
449,3
1428,1
2018,22
Rys.
Emisja równowaŜna ze źródeł powierzchniowych w powiecie zgierskim.
Strona 12
W ramach wojewódzkiego monitoringu systemu oceny jakości powietrza w wydzielonych
strefach województwa dokonuje się oceny poziomów substancji ze względu na ochronę zdrowia ludzi
oraz ochronę roślin. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie
stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. Nr 52, poz. 310) Ozorków znajduje się
w strefie łęczycko-zgierskiej. Kryteriami do oceny rocznej są wartości dopuszczalne, docelowe oraz
celu długoterminowego, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r.
w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281).
Dla potrzeb klasyfikacji, w zaleŜności od analizy stęŜeń w danej strefie wydzielono:
•
klasę C – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne
powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony –
poziomy dopuszczalne, docelowe, poziomy celów długoterminowych,
•
klasę B – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz
nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji,
•
klasę A – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie danej strefy nie przekraczają poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych.
W zaleŜności od uzyskanych wyników dla kaŜdej ze stref podejmuje się odpowiednie
działania w celu poprawy stanu. W województwie łódzkim została określona konieczność realizacji
programu ochrony powietrza ze względu na ochronę zdrowia dla trzech parametrów: pyłu zawieszonego
PM10, benzo(a)piren w pyle PM10 oraz dla ozonu. Ze względu na przekroczenie rocznej wartości pyłu
zawieszonego PM10 w 2008 roku wyznaczono do działań naprawczych tylko strefę piotrkowsko –
radomszczańską. Ze względu na ochronę zdrowia cały obszar województwa został zaliczony do klasy C.
Stwierdzono przekroczenia celu długoterminowego dla wskaźnika AOT40 na wszystkich stanowiskach
pomiaru stęŜenia ozonu w województwie.
Tab.
Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej –
kryterium ochrony roślin
Strefa
łęczycko-zgierska
Tab.
SO2
NOx
O3
A
A
-
Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej –
kryterium ochrony zdrowia
Strefa
łęczycko-zgierska
SO2
NO2
CO
C6H6
PM10
Pb
As
Ni
Cd
B(a)P
O3
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
Z wyŜej przedstawionych tabel wynika, iŜ pomimo ogólnie złego stanu powietrza
województwa łódzkiego strefa, w której leŜy Ozorków naleŜy do klasy A - stęŜenia zanieczyszczeń na
nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów
długoterminowych. NaleŜy mieć na uwadze fakt, iŜ stan faktyczny stan powietrza w granicy miasta
odbiega od średniego w strefie ze względu na występujące emisje.
6.2 WODY POWIERZCHNIOWE
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, w 2008 roku prowadził badania
jakości wód rzek na terenie powiatu zgierskiego. NajwaŜniejszym ciekiem w powiecie i Ozorkowie jest
rzeka Bzura, na której do badań wytypowano dwa profile pomiarowe. Badania wód wykonywane były
w dwu częściowo pokrywających się i uzupełniających sieciach monitoringowych:
Strona 13
•
monitoringu operacyjnego – prowadzonego w celu ustalenia jednolitych części wód, które są
zagroŜone nieosiągnięciem dobrego stanu do roku 2015,
•
monitoringu wód przeznaczonych do bytowania ryb karpiowatych w warunkach naturalnych.
Podstawą do oceny stanu zanieczyszczenia wód były wyniki comiesięcznych badań
wskaźników fizyczno-chemicznych i biologicznych. Ocenę jakości wód wykonano w oparciu
o następujące rozporządzenia wykonawcze do ustawy Prawo Wodne:
•
•
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla
prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32, poz. 284).
Rozporządzenie to juŜ nie obowiązuje, ale nadal jest stosowane do bieŜących i wstępnych ocen
stanu wód powierzchniowych. Według niego wyróŜnia się pięć klas czystości wody:
−
klasa I – bardzo dobrej jakości,
−
−
klasa II – dobrej jakości,
klasa III – zadowalającej jakości,
−
klasa IV – niezadowalającej jakości,
− klasa V – złej jakości;
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach
naturalnych (Dz.U. Nr 176, poz.1455), tzw. ocena rybna.
Ocenę uzyskuje się przez porównanie pomierzonego parametru z jego wielkością
dopuszczalną w danej klasie i obliczenie procentu wyników, nie przekraczających normy. Wynikiem
oceny jest klasa, w której mieści się odpowiedni procent pomierzonych wartości. Wyniki klasyfikacji
podaje się w postaci:
− „Łososiowate” - oznacza wodę odpowiednią do Ŝycia ryb naleŜących do łososiowatych,
−
−
„Karpiowate” - oznacza wodę odpowiednią do Ŝycia ryb naleŜących do grupy karpiowatych,
„non” - oznacza wodę nienadającą się do bytowania ryb łososiowatych czy teŜ karpiowatych.
PoniŜej przedstawiono profile pomiarowo - kontrolne monitoringu wód powierzchniowych
powiatu zgierskiego w 2008 r. (Informacje o stanie środowiska na obszarze powiatu zgierskiego, WIOŚ
w Łodzi)
Nazwa rzeki
Km rzeki
Lokalizacja punktu
Nr ppk
Monitoring operacyjny
Monitoring rybny
Bzura
Bzura
152,3
129,0
Aniołów
Ozorków
B1
B2
x
x
x
x
Strona 14
Przepływająca przez Ozorków Bzura spełnia normy V klasy czystości, czyli wód złej jakości.
Przyczyną tego jest prawdopodobnie odprowadzanie do rzeki oczyszczonych ścieków komunalnych
i przemysłowych ze Zgierza. Odnotowano wysokie stęŜenia parametrów tlenowych (OWO), biogennych
(NKjeldahla, PO4) oraz zanieczyszczenia sanitarne. Jakość wód Bzury utrzymuje się na stałym poziomie.
RównieŜ ocena przydatności rzeki pod kątem bytowania i migracji ryb wykazała, Ŝe nie spełnia
wymaganych warunków. Przyczyną takiego stanu są na terenie powiatu zbyt wysokie stęŜenia
wskaźników tlenowych (BZT5) oraz biogenów (azotynów oraz fosforu ogólnego). Ponadto w niektórych
profilach odnotowano niedobór tlenu rozpuszczonego lub nadmiar azotu amonowego.
Tab.
Jakość wód w profilu Ozorków w 2008 r., rzeka Bzura 129,0 km.
Parametr
temp. wody
Zawiesina ogólna
Odczyn
Tlen rozp.
BZT5
Ogólny węgiel org.
Amoniak
Azotan Kjeldahla
Azotany
Azotyny
Azot ogólny
Jednostka
C
mg/l
0
mg O2/l
mg O2/l
mg C/l
mg NH4/l
mg N/l
mg NO3/l
mg NO2/l
mg N/l
Wynik
17,6
18,91
7,5-8
8,016
5,192
22,89
0,535
4,903
24,692
0,156
9,802
Stwierdzona klasa
I
II
I
I
III
V
II
V
III
III
III
Strona 15
Parametr
Fosforany
Fosfor ogólny
Przewodnictwo elektrolityczne
Substancje rozp. og.
Cynk
Miedź
Chlorofil „a”
Liczba bakterii coli fek.
Ogólna liczba bakterii coli
Tab.
Jednostka
mg PO4/l
mg P/l
uS/cm
mg/l
mg Zn/l
mg Cu/l
ug/l
n/100 ml
n/100 ml
Wynik
0,64
0,38
826
549
0,128
0,0155
24,86
6200
148200
Stwierdzona klasa
III
II
II
III
I
I
II
IV
V
Wykaz wskaźników decydujących o klasyfikacji rzek na terenie powiatu zgierskiego w 2008 r.,
rzeka Bzura 129,0 km.
Wskaźnik
decydujący
o klasie czystości
OWO
Azot Kjeldahla
Og. lb. b. coli
StęŜenie
Stwierdzona
klasa
czystości
Nazwa
ppkt
Nr
ppkt
Bzura
Ozorków
B2
Tab.
Ocena jakości rzek pod kątem przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych
w 2008 r., rzeka Bzura 129,0 km.
Rzeka
Jednostka
mg C/l
mg N/l
n/100 ml
min.
6,7
2,06
2400
max.
34,5
5,0
240000
średnie
11,95
3,16
41550
V
Parametr
Jednostka
Stwierdzona klasa
1/m-c
Wymagane
temp. wody
Zawiesina ogólna
Odczyn
Tlen rozp.
BZT5
Azot amonowy
Niezjon. amoniak
Azotyny
Fosfor ogólny
Clor całk. poz.
Cynk niesączony
Miedź
0
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Łososiowate
Karpiowate
Łososiowate
non
non
non
Łososiowate
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Nie
Tak
Tak
Nie
95%
średnia
95%
50%, 100%
95%
95%
100%
95%
95%
100%
6.3
C
mg/l
mg O2/l
mg O2/l
mg N/l
mg NH3/l
mg NO2/l
mg PO4/l
mg HOCl/l
mg Zn/l
mg Cu/l
WODY PODZIEMNE
Ocenę jakości wód podziemnych wykonuje się w oparciu rozporządzenie Ministra Środowiska
z dn. 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych, (Dz. U. nr 143, poz.
896), które wprowadziło pięć klas czystości wód:
klasa I – bardzo dobrej jakości,
klasa II – dobrej jakości,
klasa III – zadowalającej jakości,
klasa IV – niezadowalającej jakości,
klasa V – złej jakości.
W 2008 roku w powiecie zgierskim monitorowano jakość wód podziemnych w 9 punktach
pomiarowo-kontrolnych reprezentujących róŜne poziomy geologiczne.
Strona 16
Rys. Rozmieszczenie punktów monitoringu regionalnego wód podziemnych
Tab.
Klasyfikacja jakości wód podziemnych w Ozorkowie (punkt nr 147, wody wgłębne z poziomu
kredowego - Cr2, zlokalizowane w obrębie GZWP nr 401, w JCWPd nr 80).
rok
2008
2009
klasa czystości
II
II
6.4
wskaźniki decydujące o klasie
temperatura – 14,8 ºC, tlen rozpuszczony – 0,6mg/l, Ŝelazo – 0,233 mg/l
temperatura – 12,7ºC, mangan Mn – 0,108 mg/l, Ŝelazo – 2,2 mg/l
FAUNA I FLORA
Ze względu intensywne uŜytkowanie opisywanych terenów, w mieście przewaŜa roślinność
o składzie gatunkowym i strukturze znacznie zmienionej przez człowieka. Nie rozpoznano i nie
wskazano tu większych powierzchni zajmowanych przez zbiorowiska naturalne czy, półnaturalne
wykazujące znaczną wartości w skali regionalnej. Pomimo tego w mieście moŜna wyróŜnić tereny
cenne przyrodniczo. DuŜym walorem Ozorkowa jest widoczny udział w drzewostanie centrum starych,
pięknych drzew oraz sporej ilości alei i szpalerów towarzyszących ulicom. Na terenach zurbanizowanych
przewaŜa roślinność towarzysząca zabudowie mieszkaniowo-usługowej, przemysłowej oraz terenom
komunikacji. Udział zieleni w obrębie starszej części miasta jest generalnie dość znaczny, co kontrastuje
z terenami współczesnej zabudowy przemysłowej oraz towarzyszącym im osiedlom wielorodzinnym.
Ze względu na swoje funkcje przyrodnicze najcenniejsze w Ozorkowie tereny to:
•
tereny otwarte - roślinność nadrzeczna, łąki towarzyszące ciekom wodnym, w tym obszar
określany jako łąki storczykowe na południu miasta oraz leŜące w północno-zachodniej części tereny
buforowe dla zbiorowisk słonorośli (Natura2000-Słone Łąki w Pełczyskach). Tereny przedmiotowe
są niezwykle istotne dla zachowania powiązań ekologicznych. Zadrzewienia śródpolne, doliny
cieków i zbiorniki wodne stanowią o potencjale biologicznym Ozorkowa. Szczególnie cenna jest
dolina Bzury - trzon systemu przyrodniczego. Na odcinku miejskim rzeka została uregulowana i
prowadzone są zabiegi zapewniające droŜność koryta, co zakłóca nieco funkcjonowanie
ekosystemu. Działania te jednak wynikają z konieczności ochrony przed zalaniem przyległych
Strona 17
terenów. WaŜnym elementem struktury przyrodniczej są zbiorniki wodne zlokalizowane niemal w
centrum miasta.
•
tereny starych parków, skwerów miejskich oraz cmentarza ewangelicko-augsburskiego –tereny
częściowo o charakterze leśnym. Odznaczają się udziałem drzew wiekowych i dziuplastych. Stanowią
swoiste enklawy przyrodnicze wkomponowane w przestrzeń zurbanizowaną, nadają miastu
niepowtarzalny charakter.
•
tereny lasów – głównie duŜy kompleks lasu komunalnego, w drzewostanie o przewadze sosen,
świerków, brzóz, olszy i dębów. Jest w dobrym stanie zdrowotnym za wyjątkiem kompleksów
świerkowych usychających na skutek zmiany warunków siedliskowych i działalności szkodników.
Tereny te wzbogacają środowisko, istotnie wpływają na tutejszy klimat oraz pełnią funkcję
gospodarczą, rekreacyjną i wypoczynkową. Lasy są siedliskiem wielu ptaków oraz zwierząt.
Na obrzeŜach Miasta bytuje wiele zwierząt typowych dla tego typu terenów. Spotkać moŜna tu
sarnę, lisa, zająca, rzadziej dzika. Zarówno po za miastem jak i w nim licznie bytują ptaki. Nie
zaobserwowano tu gatunków wyjątkowo rzadkich. W samym mieście występują gatunki typowe dla
przestrzeni zurbanizowanej tj. kosy, kawki, sikory czy gołębie. Dzięki obecności akwenów wodnych
i rzeki moŜna zaobserwować ptactwo wodne.
6.5
GLEBY
W powiecie zgierskim, w 2008 roku wykonano badania próbek gleb w rejonie odcinka
autostrady A-2 w przekroju Szczawin i Parzęczew (12 punktów) oraz w rejonie składowiska Modlna
w pobliŜu mogilnika (2 punkty). Podstawą oceny jakości było rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 9.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. nr 165,
poz. 1359), określające trzy grupy gruntów, dla których obowiązują róŜne wartości dopuszczalne
zanieczyszczeń:
A – obszary poddane ochronie na podstawie przepisów Prawa Wodnego i o ochronie przyrody,
B – uŜytki rolne, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, grunty zabudowane i zurbanizowane z
wyłączeniem terenów przemysłowych, komunikacyjnych i uŜytków kopalnych,
C – tereny przemysłowe, uŜytki kopalne, tereny komunikacyjne.
Punkty pomiarowo-kontrolne znajdowały się na terenach zaliczonych do grupy C. Zakres analizy
obejmował: odczyn, chrom ogólny, cynk, kadm, mangan, miedź, nikiel, rtęć, ołów, Ŝelazo, dodatkowo
dla autostrady - WWA, mogilnika - pestycydy. W badanych próbkach wartości stęŜeń metali cięŜkich
oraz WWA nie przekraczały dopuszczalnych poziomów dla grupy C.
„Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2008 roku” wskazuje na opad
atmosferyczny jako istotny element wpływający na stan gleb. Analiza wyników badań wskazuje Ŝe
roczna mokra depozycja większości oznaczanych w 2008 r. substancji była niŜsza w stosunku do średniej
z wielolecia 1999-2007. PoniŜej przedstawiono ładunek wybranych zanieczyszczeń wprowadzonych
przez opady w powiecie zgierskim.
Strona 18
Tab. Ładunek zanieczyszczeń wnoszonych do gleby z opadem atmosferycznym w powiecie zgierskim
w 2008 roku.
Rodzaj ładunku
siarczany
chlorki
azotany i azotyny
azot amonowy
6.7
ISTNIEJĄCE
Wielkość ładunku roczna kg/ha
17,98 -19,77
6,75 - 7,83
3,27 - 3,44
4,35 -4 ,71
ZAGROśENIA DLA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA
ORAZ PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
Generalnie stan środowiska Ozorkowa uznaje się za dobry. W mieście dobrze funkcjonują
powiązane ekologicznie, odznacza się ono wysokim udziałem struktur przyrodniczych, które częściowo
niwelują charakterystyczne dla przestrzeni zurbanizowanej presje. Trzon systemu przyrodniczego
przebiega przez środek miasta (dolina Bzury z przyległymi terenami) dlatego największym zagroŜeniem
dla utrzymania dotychczasowego funkcjonowania środowiska jest niewłaściwe gospodarowanie na
przedmiotowych terenach w tym duŜa presja inwestycyjna. Dodatkowo w dolinie rzeki prowadzone są
zabiegi, których celem jest udroŜnienie koryta. W związku z czym ekosystem wodny na odcinku
miejskim traci na róŜnorodności biologicznej. Działania te znajdują jednak uzasadnienie ze względu na
niepodwaŜalną potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego. Utrzymanie droŜności koryta jest
jednym z podstawowych warunków umoŜliwiających przepływ wód wezbraniowych.
Kolejne zagroŜenie związane jest bezpośrednio z zachowaniem jakości wód podziemnych
i powierzchniowych. Obecny stopień rozwinięcia infrastruktury oraz formy uŜytkowania gruntów
stwarza zagroŜenie przedostawania się do wód zanieczyszczeń i zbyt duŜych stęŜeń biogenów.
ZagroŜenie pochodzi równieŜ z rolnictwa, dostarczającego do wód związków azotowych, które
następnie wraz z wodami cieków i rzek dopływają do zbiorników. Potencjalnie stwarza to ryzyko
wystąpienia znacznej eutrofizacji.
Znacznym zagroŜeniem jest chaotyczny rozwój zabudowy. Nowe obiekty budowlane
lokalizowane są nie rzadko w pobliŜu cennych enklaw przyrodniczych, a ich „luźno rozrzucone”
połoŜenie moŜe ograniczać ekonomiczny sens doprowadzania do nich pełnej infrastruktury technicznej,
w tym głównie kanalizacji. Ograniczone zostają procesy sukcesji wtórnej, zmienione warunki migracji
oraz zuboŜenie strefy ekotonu.
PoniŜej przedstawiono najwaŜniejsze zagroŜenia w odniesieniu do poszczególnych
komponentów środowiska.
• Środowisko wodno-gruntowe:
−
odprowadzanie nie oczyszczonych lub źle oczyszczonych ścieków bezpośrednio do wód lub
gruntów,
−
przesiąki z bezodpływowych zbiorników ścieków (szamb),
−
spływ wód powierzchniowych zanieczyszczonych substancjami z rolnictwa i komunikacji,
−
−
−
zaśmiecanie znacznych terenów,
zmiany stosunków wodnych np. zbytnie osuszanie,
przyśpieszona erozja - niszczenie szaty roślinnej, niewłaściwe uŜytkowanie gruntów rolnych,
odwadnianie,
bezpośrednia ingerencja w profil glebowy - głęboka orka, wykopy itp.
−
Strona 19
• Powietrze:
− niska emisja - obiekty przemysłowe i ciągi komunikacyjne, lokalne kotłownie, paleniska
domowe,
− emisja punktowa z obiektów przemysłowych zlokalizowanych w mieście i jego otoczeniu.
• Fauna i flora:
−
bezpośrednia dewastacja siedlisk oraz w mniejszej skali zaśmiecanie terenów,
−
niekorzystne zmiany warunków migracji - skutek bezpośredniego grodzenia posesji oraz
niewłaściwego lokalizowania inwestycji,
−
zmiany siedliskowe (zmiany uwilgotnienia, składów gatunkowych),
−
intensywne zabiegi przeprowadzane w korycie Bzury oraz nadmierne uŜytkowanie zbiorników
wodnych (zagroŜenie potencjalne).
6.8 OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE
Zabytki
Do dziś w mieście przetrwało duŜo obiektów zabytkowych. Wielokulturowa społeczność
Ozorkowa pozostawiła po sobie ślady wspólnego bytowania, w tym pięknie połoŜone cmentarze:
katolicki i ewangelicki przy ulicach Zgierskiej i Cmentarnej. Wśród zachowanej starej zabudowy
wyróŜniającymi się obiektami są na pewno kościoły i pałace:
•
kościół katolicki pod wezwaniem. Św. Józefa, konsekrowany w 1668 r., wielokrotnie
rozbudowywany, uzupełniający pierzeje starego rynku i zamykający perspektywę ul. Listopadowej
od południa;
•
kościół ewangelicki zbudowany w 1842 r., przebudowany w końcu XIX w. - jego fasada, zamyka
perspektywę alei, obok kościoła znajduje się wolnostojąca wieŜa – dzwonnica z zegarem;
•
kościół (kaplica) na Bugaju zbudowany w latach 1928-32, w skromnej formie nawiązującej do
klasycyzmu;
•
zespół fabryczno-rezydencjonalny
- klasycystyczny pałac Schlösserów przy ul. Listopadowej, wzniesiony w drugiej ćw. XIX w.,
pięknie eksponowany zamyka perspektywę ulicy od strony rynku,
- obok pałacu parterowy, dawny kantor handlu hurtowego - odrestaurowany stanowi
pomieszczenie Miejskiej Biblioteki Publicznej;
•
pałac przy ul. Łęczyckiej zbudowany w poł. XIX w., rozbudowany w latach 1870-80 w stylu
późnego empire, z zachowanymi cennymi elementami wystroju oraz piękną fontanną stojącą
przed frontem pałacu.
PoniŜej przedstawiono listę zabytków miasta wpisanych do gminnej ewidencji zabytków
(obiekty wpisane do rejestru zabytków mają podany dodatkowo numer i datę wpisu.
L.p.
Ulica
Nr
1
teren PKP
2
Łęczycka
5a
3
Łęczycka
9
4
Łęczycka
5
6
Opis
Nr działka i obrębu
Dworzec PKP, murowany, ok.1925r.
113/2 w obr.1
68/21 w obr. 3
5a
Oficyna pałacu Schlösserów, murowany 1885 r.
Dom mieszkalny (piętro nadbud. po 1960 r.)
murowany 1885 r.
Dom mieszkalny murowany lata 90-te XIX w.
Łęczycka
5
Stajnia murowana, 1885
68/80 w obr.3
Plac Jana Pawła II
2
Dom murowany, I poł. XIX w.
Nr i data wpisu
do rejestru
68/72 w obr.3
68/16 w obr.3
258 w obr.5
Strona 20
7
Plac Jana Pawła II
8
Dom murowany, I poł. XIX w.
182 w obr.6
8
Plac Jana Pawła II
11
Dom murowany, poł. XIX w.
80 w obr.6
9
Plac Jana Pawia II
12
Dom murowany, I poł. XIX w.
94 w obr.6
10
Plac Jana Pawła II
13
Dom murowany, połowa XIX w.
95 w obr.6
11
Plac Jana Pawła II
14
Dom murowany, połowa XIX w.
78 w obr.6
12
Plac Jana Pawia II
17
Dom murowany, 2 poł. XIX w.
75 w obr.6
13
Kościelna
15
Dom murowany, połowa XIX w.
176 w obr.6
14
Kościelna
21
Dom murowany, połowa XIX w.
173 w obr.6
15
Joselewicza
7
Dom murowany, połowa XIX w.
88 w obr.6
16
Joselewicza
10
Dom murowany, połowa XIX w.
99/1 w obr.6
17
Kościuszki
8
Dom murowany,2 ćw. XIX w.
104 w obr.6
18
Kościuszki
24
Dom murowany, połowa XIX w.
113/1 w obr.6
19
Łęczycka
2A
Dom murowany, połowa XIX w.
1/1 w obr.5
20
Łęczycka
2
Dom murowany, połowa XIX w.
1/1 w obr.5
21
Łęczycka
10
Dom murowany, połowa XIX w.
171 w obr.4
22
Łęczycka
16
168 w obr.4
23
Mickiewicza
1
24
Mickiewicza
5
Dom murowany, połowa XIX w.
Dom murowany XIX w.(d. Dom starców Fund.
Schlösserów) ob. mieszkalny, poł. XIX w.
Dom murowany, połowa XIX w.
25
Listopadowa
1
Dom murowany, połowa XIX w.
26
Listopadowa
3
Dom murowany, 2 połowa XIX w.
71 w obr.6
27
Listopadowa
5
Dom murowany, 2 połowa XIX w.
69 i 70 w obr. 6
28
Listopadowa
9
Dom drewniany, XIX/XX w.
29
Listopadowa
10
Dom murowany, połowa XIX w.
52 w obr.5
30
Listopadowa
11
Dom drewniany, połowa XIX w.
65/5 w obr.6
31
Listopadowa
14
Dom murowany, 2 połowa XIX w.
363 w obr.5
32
Listopadowa
18
Dom murowany, około połowy XIX w.
30/6 w obr.5
33
Listopadowa
21
Dom murowany, 2 połowa XIX w.
51/1 w obr.6
34
Listopadowa
24
Dom murowany, polowa XIX w.
24 w obr.5
35
Listopadowa
32
Dom murowany ok. poł. XIX w.
19 w obr.5
36
Sienkiewicza
1
Dom murowany poł. XIX w.
14 w obr.9
37
Sienkiewicza
3
Dom murowany, poł. XIX w.
15 w obr.9
38
Sienkiewicza
17
Dom murowany, poł. XIX w.
23 w obr.9
39
Sienkiewicza
19
Dom murowany, poł. XIX w.
24/1, 24/3 i 24/4 w obr. 9
40
Sienkiewicza
21
Dom murowany, poł. XIX w.
25/1 w obr.9
41
Sienkiewicza
25a
Dom murowany, pierwsza poł. XIX w.
28/2 w obr.9
42
Wyszyńskiego
25
Dom murowany, druga poł. XIX w.
274/1 w obr.5
43
Wyszyńskiego
27
Dom murowany, druga poł. XIX w.
275 w obr.5
44
Wyszyńskiego
29
Dom murowany, druga poł. XIX w.
276/2 i 276/1 w obr. 5
45
Wyszyńskiego
31
Dom murowany, 2 poł. XIX w.
46
Zgierska
8
Dom murowany, poł. XIX w.
63 w obr.6
60 w obr.6
72/1, 73 i 74 w obr. 6
66/13 w obr.6
277 w obr.5
216 i 217 w obr. 10
Strona 21
47
Zgierska
19
Dom murowany, poł. XIX w.
71 w obr.9
48
Zgierska
23
Dom murowany, poł XIX w.
74/1 i 361/1 w obr. 9
49
Zgierska
25
Dom drewniany, poł. XIX w.
75 w obr.9
50
Zgierska
28
Dom drewniany, poł. XIX w.
244 w obr.10
51
Zgierska
30
Dom murowany, poł. XIX w.
251 w obr.10
52
Zgierska
38
Dom murowany, poł. XIX w.
254/1 w obr.10
53
przy ul. Zgierskiej
206 i 1 w obr. 10
54
Zgierska
55
przy ul. Podleśnej
56
Cmentarna
Park
Cmentarz rzymsko-katolicki (tzw. Stary) Parafia
św. Józefa -zał. w 2 poł. XVII w.
Cmentarz rzymsko-katolicki (tzw. Nowy)
pw. św. Wincentego zał. w latach 20 XX w.
Cmentarz ewangelicko-augsburski zał. w 1807 r.czynny
57
pom. ul. Graniczną
i Sosnową
58
Zgierska
2
59
Zgierska
2
60
Zgierska
9
61
Plac Jana Pawła II
5
62
Listopadowa
6b
63
Listopadowa
6
64
Łęczycka
3a
65
Plac Jana Pawła II
1
Dom murowany, 1 poł. XIX w.
257 w obr.5
66
Plac Jana Pawia II
3
Dom murowany, 1 poł. XIX w.
259 w obr.5
67
Plac Jana Pawła II
7
Dom murowany, 2 ćw. XIX w.
183 w obr.6
68
Plac Jana Pawła II
16
Dom murowany, 2 ćw. XIX w.
76 w obr.6
69
Plac Jana Pawła II
17
Dom naroŜny z ul. Listopadową murowany,
2 ćw. XIX w.
75 w obr.6
70
Plac Jana Pawła II
18
Dom murowany, poł. XIX w.
65 w obr.5
71
Plac Jana Pawia II
19
Dom murowany, połowa XIX w.
72
Plac Jana Pawia II
20
Dom murowany, 1 poł. XIX w.
69/2 i 69/3 w obr. 5
73
Kościuszki
29
Dom murowany, 2 ćw. XIX w.
117 w obr. 6
74
Listopadowa
6c
Dom murowany, poł. XIX w.
56 w obr. 5
75
Listopadowa
6d
Dom murowany, 2 ćw. XIX w.
55 w obr.5
76
Listopadowa
20
Dom murowany, pol. XIX w.
27/1 w obr.5
77
Listopadowa
25a
Dom murowany, 1 poł. XIX w.
48/3 w obr.6
78
Wigury
14
Dom murowany- d. dwór Scheiblerów, 2 ćw.
XIX w.
42/4 w obr.5
37
1
Cmentarz śydowski zał. w XIX w.
Zespół kościoła ewangelickiego p. w. Św.
Tadeusza: kościół mur., 1842, przebudź. k. XIX w.
Zespól kościoła ewangelickiego p.w.
Św. Tadeusza: dzwonnica mur.,1842
Zespól kościoła ewangelickiego p.w. Św.
Tadeusza: plebania, mur.1842r., rozb. k. XIX w.
Boczne, kaplica, skarbiec
Zespół fabryczno-rezydencjonalny Schlösserów,
pałac ob. Dom Kultury, mur, 2 ćw. XIX w.
Zespół fabryczno-rezydencjonalny Schlösserów:
motarnia bawełny, mur., 2 ćw. XIX w.
Pałac H. W. Schlössera mur., lata 50 XIX w.
proj. F. Adler, rozbud. 1870-1880
147/1 i 147/2 w obr 9
3 w obr.11
146 w obr.9
332 w obr.9
207 w obr.10
207 w obr.10
13 w obr.9
185 w obr.6
57/5 w obr.5
60/1 w obr.5
68/18 w obr.3
67 i 68 w obr. 5
A/535/149
z 11.08.67 r.
A/536/151
z 11.08.67 r.
A/537/150
z 11.08.67 r.
A/499/148
z 04.08.67 r.
A/500/166
z 04.08.67 r.
A/501/167
z 04.08.67 r.
A/306
z 6.12.84 r.
A/504/169
z 04.08.67 r.
A/505/170
z 04.08.67 r.
A/506/171
z 04.08.67 r.
A/507/172
z 04.08.67 r.
A/79/173
z 04.08.667 r.
A/508/174
z 04.08.67 r.
A/509/175
z 04.08.67 r.
A/510/176
z 04.08.67 r.
A/519/157
z 08.08.67 r.
A/521/159
z 08.08.67 r.
A/520/158
z 08.08.67 r.
A/523/161
z 08.08.67 r.
A/524/162
z 08.08.67 r.
A/503/168
z 04.08.67 r.
Strona 22
79
Wyszyńskiego
2
Dom murowany, ok. 1825
187/1 w obr.6
80
Wyszyńskiego
4
Dom murowany, polowa XIX w.
189/1 w obr.6
81
Wyszyńskiego
6
Dom murowany, połowa XIX w.
190/1 w obr.6
82
Wyszyńskiego
8
Dom murowany, poł. XIX w.
191/1 w obr.6
85
Wyszyńskiego
16
Dom murowany, poł. XIX w.
196 w obr.6
86
Wyszyńskiego
20
Dom drewniany, 3 ćw. XIX w.
37 w obr.7
87
Wyszyńskiego
26
Dom murowany, 2 ćw. XIX w.
45 w obr.7
88
Wyszyńskiego
33
Dom drewniany, poł. XIX w.
278 w obr.5
89
Wyszyńskiego
35
Dom murowany, poł. XIX w.
279/1 w obr.5
90
Listopadowa
25
Dom murowany, poł. XIX w.
48/3 w obr.6
91
Kolejowa
92
Wigury
14
93
Wigury
14
94
Wigury
14
95
Listopadowa
13
Kolejowa wodociągowa wieŜa ciśnień,
murowana, 1928 r.
Oficyna w zespole d. dworu Scheiblerów, 2 ćw.
XIX w.
Stajnia w zespole d. dworu Scheiblerów ok. 1900 r.
OranŜeria w zespole d. dworu Scheiblerów, około
1900 r- przeb. na budynek mieszkalny, pocz. lat 60
Dom murowany k. XIX wieku (dawna ochronka
Fund. Schlösserów)
A/511/177
z 04.08.67 r.
A/1126/163
z 19.06.72 r.
A/1127/164
z 19.06.72 r.
A/512/178
z 04.08.67 r.
A/1128/165
z 19.06.72 r.
A/513/179
z 04.08.67 r.
A/78/180
z 04.08.67 r.
A/515/153
z 04.08.67 r.
A/516/154
z 08.08.67 r.
68 w obr.14
42/4 w obr.5
42/4 w obr.5
42/4 w obr.5
64/2 w obr.6
Pomniki przyrody
Zgodnie z danymi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi na terenie miasta zatwierdzono
30 drzew pomników przyrody. Uchwała Nr XXXVIII/302/05 Rady Miejskiej w Ozorkowie z dn. 25 maja
2005 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody, wprowadza następujące zakazy ich dotyczące:
niszczenia, uszkadzania lub przekształcenia obiektu,
wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu,
uszkadzania i zanieczyszczania gleby
dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie przyrody,
umieszczania tablic reklamowych.
PoniŜej przedstawiono tabelaryczne zestawienie listy pomników przyrody oraz datę i podstawę prawną
ich zatwierdzenia.
Lp.
Lokalizacja
Opis obiektu
Obwód na wys.
1,3 m (cm)
1
cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy
350
2
cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy
425
3
cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy
330
4
5
6
7
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
olsza czarna
420
jesion wyniosły
390
jesion wyniosły
350
jesion wyniosły
320
Data utworzenia/Podstawa prawna
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
Strona 23
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
ul. Partyzantów na
wysokości
ul. Krasickiego
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
park miejski,
ul. Traugutta
jesion wyniosły
270
jesion wyniosły
350
jesion wyniosły
380
jesion wyniosły
350
jesion wyniosły
340
lipa drobnolistna
310
lipa drobnolistna
330
lipa drobnolistna
330
dąb
388
dąb
390
dąb
393
jesion
349
jesion
387
21
ul. Traugutta
klon
299
22
ul. Traugutta
dąb
340
3
ul. Traugutta
dąb
378
dąb
348
dąb
360
dąb
398
dąb
335
dąb
320
dąb
320
dąb
385
24
25
26
27
28
29
30
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
Park przy
ul. Stypułkowskiego
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr
12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.)
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104
z 01.07.2005 r.
Obszary chronionego krajobrazu
Część terenów miasta jest objęta ochroną. Uchwałą nr XVI/116/2007 Rady Miejskiej
w Strykowie z dn. 28 grudnia 2007 roku uzgodniono pozytywnie projekt Rozporządzenia Wojewody
Łódzkiego w sprawie ustanowienia Obszaru Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowskiego”.
W rozporządzeniu określono tereny objęte ochroną, o łącznej powierzchni wynoszącej 20 690 ha, leŜące
na terenie gmin: Bielawy, Głowno, Góra św. Małgorzaty, Ozorków, Piątek Stryków, Zgierz oraz miast:
Łódź, Ozorków, Zgierz. Celem ochrony jest tu zachowanie walorów przyrodniczych i duŜego
urozmaicenia krajobrazowego, wynikającego między innymi z połoŜenia w zasięgu krawędzi Wzniesień
Strona 24
Łódzkich, znacznego zalesienia oraz licznych cieków i kanałów. W granicach Ozorkowa obszar
obejmuje zasięgiem drzewostan zlokalizowany w południowo-wschodniej części miasta oraz
sąsiadujące przestrzenie otwarte – łąki i grunty orne.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków
z 2001 r., przyjętego Uchwałą Nr XL/381/2002 Rady Miejskiej, jednym z podstawowych kierunków
związanych z gospodarką przestrzenną miało być utworzenie Ozorkowskiego Zespołu PrzyrodniczoKrajobrazowego w południowej części miasta, na obszarze występowania rzadkich gatunków
storczyków. Zespół ten nie został do tej pory powołany.
7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU
REALIZACJI POSTANOWIEŃ STUDIUM
W przypadku braku realizacji analizowanego projektu Studium, dokumentem obowiązującym
pozostanie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Ozorków
przyjęte Uchwałą Nr XL/381/2002 Rady Miejskiej. W związku z tym przy rozpatrywaniu ewentualnych
zmian mogących powstać w wyniku zaniechania wdroŜenia ocenianego projektu naleŜy dokonać
ogólnej oceny skutków środowiskowych wynikających z realizacji obowiązującego Studium
i dokumentów pochodnych. Obecne formy zagospodarowania, ich rozmieszczenie przestrzenne oraz
zauwaŜalne tendencje rozwojowe nie powodują duŜego zagroŜenia dla środowiska. Rozwój miasta nie
jest bardzo dynamiczny i generalnie zapewnia zachowanie najwaŜniejszych dla Ozorkowa struktur
przyrodniczych zgodnie z przyjętym w 2002 r. Studium.
W przypadku odstąpienia od realizacji projektowanego dokumentu i dopuszczenia zupełnie
swobodnego rozwoju funkcji miejskich mogą nastąpić niekorzystne zmiany w układach przyrodniczych.
Powstaną one głównie na skutek zmiany uŜytkowania gruntów z rolnych (łąkowych, aktywnych
biologicznie) na tereny zabudowy. Tego rodzaju przeobraŜenia skutkują zmiana stosunków wodnych
oraz składów gatunkowych flory i fauny. W wyniku wznoszenia obiektów budowlanych dochodzi do
pełnego uszczelnienia podłoŜa, ograniczenia funkcji glebowych i warunków migracji. NaleŜy tu
zaznaczyć, Ŝe „stare” Studium dopuszcza dość swobodny rozwój zabudowy mieszkaniowej
ekstensywnej w bardzo bliskim sąsiedztwie planowanego obszaru Natury 2000 „Słone Łąki
w Pełczyskach”, co mogłoby wpłynąć negatywnie na jego cele ochrony. W Ozorkowie istnieje specjalna
strefa ekonomiczna, gdzie lokalizowane są róŜnego rodzaju zakłady przemysłowe, usługi itp. Dalszy
rozwój strefy z punktu widzenia uwarunkowań środowiskowych i gospodarczych jest korzystny.
Kumulacja działalności gospodarczej powoduje ochronę innych, na ogół duŜo cenniejszych terenów
przed zainwestowaniem. Ponadto, wyodrębniona strefa ekonomiczna stwarza korzystne warunki dla
dalszego rozwoju gospodarczego.
Przyjęcie nowego dokumentu moŜe być korzystniejsze dla środowiska, naleŜy jednak
podkreślić, iŜ w wyniku odstąpienia od realizacji projektu Studium nie ustanie automatycznie wiele
obecnie występujących uciąŜliwości. Wśród nich wymienić trzeba: zaśmiecanie terenów leśnych
i łąkowych, tworzenie przegród poprzecznych w korytach niewielkich cieków (dopływów Bzury,
rowów melioracyjnych), spływy powierzchniowe zanieczyszczone związkami biogennymi
i ropopochodnymi, odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków bezpośrednio do gruntu (ze „szczelnych”
szamb), niekontrolowana wycinka drzew lub ich niewłaściwa pielęgnacja. Skala tych zjawiska nie
zagraŜa jednak w sposób znaczący tutejszym ekosystemom, a środowisko jest na tyle odporne, Ŝe
Strona 25
w chwili obecnej nie dochodzi do trwałego skaŜenia czy dewastacji. Tereny najistotniejsze dla
funkcjonowania przyrody w rejonie opracowania są ze sobą wzajemnie powiązane i stosunkowo bogate
gatunkowo co czyni je odpornymi na degradacje i zdolnymi do regeneracji. Najbardziej wraŜliwe są
wody i gleby, które dość łatwo mogą zostać trwale skaŜone.
Podsumowując prognozę zmian w środowisku przy dotychczasowym uŜytkowaniu naleŜy
wyróŜnić dwa kierunki ewentualnie występujących przeobraŜeń:
•
pozytywne:
zachowanie najwaŜniejszych ciągów ekologicznych tj. fragmentów doliny Bzury i dopływów,
pozostawienie pewnych areałów przestrzeni rolnej jako powierzchni aktywnych biologicznie
włączonych do systemu przyrodniczego, w tym cennych przyrodniczo terenów łąkowych na
południu miasta,
utrzymanie terenów leśnych w północno-wschodniej części Ozorkowa,
stworzenie i rozwoju strefy ekonomicznej, oraz ochrona cenniejszych biologicznie terenów
przed zainwestowaniem w formie uciąŜliwej – koncentracja usług, produkcji, przemysłu;
•
negatywne:
wskazanie „jednorazowo” bardzo duŜych terenów pod zabudowę co pozwoli na jej rozpraszanie,
utrudnia realizację odpowiedniej infrastruktury, przez co przyczynia się do dalszego
zanieczyszczanie środowiska wodno-glebowego,
nie spełnianie oczekiwań społecznych lub ewentualne hamowanie rozwoju miasta ze względu
na nieaktualność obowiązującego Studium,
izolacja lokalnych biocentrów – lasu rosnącego w miejscu starego cmentarza Ŝydowskiego;
częściowo niezaleŜne od zapisów dokumentów planistycznych:
spływy zanieczyszczeń z dróg i nawoŜonych terenów rolnych,
emisja hałasu i zanieczyszczeń powietrza z dróg (szczególnie drogi krajowej nr 2),
incydentalne zaśmiecanie terenów,
pozostawienie istniejących i wprowadzanie nowych przegród poprzecznych cieków (łamanie
Prawa Wodnego),
brak działań w zakresie renaturyzacji Bzury (jeden z podstawowych kierunków określonych
w obowiązującym Studium),
8. P ODSTAWOWE UWARUNKOWANIA DLA ZAGOSPODAROWANIA
WYNIKAJĄCE Z OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO
W opracowaniu ekofizjograficznym dokonano szczegółowej analizy środowiska Ozorkowa,
oceniono jego odporność na degradację oraz zdolność do regeneracji. Uwzględniając istniejące
zagospodarowanie, powiązania środowiskowe, walory przyrodniczo-krajobrazowe, w tym formy
ochrony przyrody, połoŜenie na tle ponadlokalnych struktur przyrodniczych oraz warunki gruntowowodne określono predysponowane formy zagospodarowania terenów miasta. WyróŜniono jednostki
terytorialne przydatne do róŜnych form zagospodarowania:
• Tereny zurbanizowane
Istniejące tereny zurbanizowane odznaczają się zabudową stosunkowo zagęszczoną. Największe
powierzchnie zajmują osiedla budynków jednorodzinnych lub niewielkich, starych budynków
wielorodzinnych. W mieście wyróŜniają się teŜ strefy: intensywnych osiedli wielorodzinnych oraz
Strona 26
zabudowy usługowej i przemysłowej, w tym tereny poprzemysłowe wymagające pewnych działań
rewitalizacyjnych. Główne struktury przyrodnicze tworzą tu przydomowe ogródki oraz tereny zieleni
towarzyszącej komunikacji. Bardzo duŜe znaczenie mają stare parki i zabytkowy cmentarz
wkomponowane w przestrzeń miejską. Krajobraz uzupełnia rozrzucona zabudowa jednorodzinna na
terenach rolniczych o charakterze zagrodowym lub rezydencjonalnym, zlokalizowana wzdłuŜ lokalnych
ciągów komunikacyjnych – dróg często o nawierzchni nieutwardzonej.
Wskazania
Rozwinięte juŜ funkcje terenów zurbanizowanych tworzą dość spójny układ. Pewnych zmian wymagają
tereny starego centrum, szczególnie dawne tereny przemysłowe. Rozwój nowej zabudowy powinien
następować głównie jako dopełnienie i uzupełnienie istniejącej zabudowy. Konieczne jest przy tym
zachowanie przestrzeni aktywnych biologicznie: parków, skwerów oraz pielęgnacja istniejących
i wprowadzanie dodatkowych szpalerów drzew. Nowa zabudowa mieszkaniowa powinna mieć generalnie
charakter jednorodzinny, wskaźniki powierzchni biologicznie czynnej naleŜy kształtować na poziomie
nie mniejszym niŜ 30-50%, a przy terenach budujących główne struktury przyrodnicze (dolina Bzury,
zbiorniki wodne), zdecydowanie nie mniejszym niŜ 50%. Bardzo istotne jest wprowadzenie pewnych
standardów wygradzania działek, pozwalających na zachowanie ciągłości przestrzeni i zapewnienie
moŜliwości migracji drobnym zwierzętom. Wprowadzanie nowych terenów usługowo-przemysłowych
oraz układów komunikacyjnych powinno następować na dość niewielką skalę, naleŜy przy tym zwrócić
uwagę na konieczność przekształcenia i oŜywienia istniejących, starych terenów poprzemysłowych.
Na terenach rolnych o wysokim udziale gleb organicznych i o dobrych klasach bonitacyjnych, a takŜe
w dolinach cieków wodnych oraz otoczeniu obszarów chronionych naleŜy dąŜyć do wprowadzania
znacznych ograniczeń w inwestowaniu. Tereny zabudowy zagrodowej postuluje się pozostawić
w dotychczasowym zagospodarowaniu, istniejące „luki” moŜna uzupełnić zabudową jednorodzinną lecz
bardziej korzystne jest ich pozostawienie jako powierzchnie biologicznie włączone w system
przyrodniczy.
• Parki i miejskie tereny rekreacyjno-sportowe
Ze względu na wysoki udział aktywnych biologicznie powierzchni i zieleni wysokiej, stanowią miejsce
gniazdowania oraz bytowania wielu gatunków ptaków. Na szczególną uwagę zasługują tereny otwarte
połoŜone nad Bzurą. W centrum miasta rosną tu okazałe drzewa, wśród których wiele uznano za
pomniki przyrody - szczególne ich zagęszczenie występuje w parku miejskim przy ulicy Traugutta.
Parkowy drzewostan otaczający rzekę i przechodzący w niezagospodarowaną zieleń naturalną,
przedstawia wysokie wartości krajobrazowe oraz pełni funkcję ochronną - powstała swoista otulina
koryta Bzury, co częściowo rekompensuje jej nie naturalny charakter. Ustalenia planistyczne
sankcjonujące istnienie parku i terenów otwartych zapobiegają lokalizacji zabudowy w bezpośrednim
sąsiedztwie koryta oraz izolacji przestrzenno-ekologicznej rzeki. Z doliną Bzury ściśle związane są
równieŜ: park przy ul. śeromskiego (powierzchnia około 6 ha) oraz „zielony” plac o powierzchni
bliskiej 0,66 ha, zlokalizowany przy ul. Stypułkowskiego. Szczególnym terenem jest cmentarz
ewangeliczno-augsburski (pow. blisko 2,3 ha) o bardzo zróŜnicowanej strukturze zieleni i składzie
gatunkowym. Obszar ten ze względu na swoją funkcję nie moŜe być zaliczany do kategorii parków
i miejskich terenów rekreacyjnych, jednak z przyrodniczego punktu wiedzenia jak one pełni
najwaŜniejszą funkcję w systemie przyrodniczym najsilniej zurbanizowanej części miasta.
Kategorię tą uzupełniają obiekty sportowe o znacznych powierzchniach biologicznie czynnych, takie jak
trawiaste boiska i strzelnica. Charakteryzują się one dość ubogą strukturą i składem gatunkowym,
Strona 27
jednak mają duŜe, pozytywne znaczenie dla środowiska gruntowo-wodnego, cyrkulacji powietrza oraz
wielu cech topoklimatycznych.
Wskazania
Wskazuje się pozostawienie terenów parkowych oraz przestrzeni otwartych w dolinie Bzury i jej
dopływów w dotychczasowej formie zagospodarowania. Inwestycje kubaturowe powinny być tu
niedopuszczone lub znacznie ograniczane. Aby zminimalizować presję oraz by podwyŜszyć
atrakcyjność tych terenów, konieczne będzie dąŜenie do poprawy warunków wypoczynkowych
i częściowego zagospodarowania obszarów otwartych tak by mogły one tworzyć spójny system terenów
zieleni miejskiej. Dolina Bzury wraz z zalewem mają duŜy, nie w pełni wykorzystany potencjał moŜliwy jest tu rozwój funkcji rekreacyjno-wypoczynkowych, nie ingerującej znacznie w funkcjonowanie
systemu przyrodniczego miasta.
Wymienione tereny zieleni urządzonej, ze względu na swoje znaczenie przyrodniczo-historyczne
powinny być utrzymywane w najlepszym moŜliwym stanie, co wymusza poniekąd wykonanie
inwentaryzacji i waloryzacji ich roślinności oraz projektu dalszych działań. Jest to bardzo waŜne ze
względu na konieczność zapewnienia odpowiedniej ochrony wszystkim drzewom pomnikowym, czyli
wymaga weryfikacji dotyczących ich danych oraz konieczności odpowiedniego oznaczenia pomników.
• Tereny uprawy rolnej, łąk, pastwisk
Otaczają one obszary zurbanizowane, które tylko od północno-zachodniej strony graniczą z lasami.
Większość przedmiotowych terenów odznacza się duŜą bioróŜnorodnością i urozmaiceniem siedlisk,
wśród których szczególną opieką naleŜy objąć siedliska wilgotne, okresowo zalewane czy stale
podmokłe. Istniejące tu zadrzewienia buduje głównie olcha z niewielkim udziałem wierzby, topoli czy
brzozy. Są to doskonałe tereny łowieckie ptaków drapieŜnych. Opisywane tereny pełnią duŜą rolę
w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, nawet w ujęciu ponadlokalnym. Zapewniają warunki
bytowania zwierzętom, wpływają na lokalny klimat, warunki wodno-glebowe oraz kształtują wysoce
estetyczny krajobraz o cechach naturalnych.
Wskazania
Wskazuje się pozostawienie tych terenów w dotychczasowej formie uŜytkowania. Pomimo, Ŝe
przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych „nie stosuje się do gruntów rolnych
stanowiących uŜytki rolne połoŜone w granicach administracyjnych miast” (art. 5b, Dz. U. 2004 nr 121
poz. 1266, z póź. zmian.) w Ozorkowie powinno się chronić kompleksy gleb o najwyŜszych klasach
bonitacyjnych. Znajduje to uzasadnienie przyrodniczo-ekonomiczne, a dodatkowo przemawia za tym
połoŜenie gleb klas III i IV na obrzeŜach miasta, w bliskim sąsiedztwie planowanego obszaru
Natura 2000 „Słone Łąki w Pełczyskach”. Na terenach upraw rolnych naleŜy zwrócić uwagę na
utrzymanie jak największej powierzchni zadrzewień z udziałem drzew dziuplastych. Gospodarowanie
rolne winno przyjąć kierunek proekologiczny, co moŜna wspierać poprzez jego aktywne propagowanie.
NaleŜy takŜe ograniczać przekształcanie łąk w grunty orne lub nieuŜytki.
• Tereny leśne
Największy obszar leśny znajduje się we wschodniej części miasta. Na pozostałych terenach występują
tylko niewielkie kompleksy. Do tej kategorii naleŜy zaliczyć równieŜ teren połoŜony przy ul. Granicznej
i Sosnowej na obszarze dawnego cmentarza Ŝydowskiego. Obecnie porasta go młody zwarty sosnowy
las, jednak ze względu na swoją historię moŜe być on częściowo przekształcany.
Strona 28
Wskazania
Tereny leśnie nie powinny podlegać przekształceniom i zabudowywaniu. Gospodarka winna tu być
prowadzona zgodnie z planami zagospodarowania i urządzania lasów.
• Doliny rzek, kanałów, rowów
Przedmiotowe tereny stanowią kluczowe ogniwo systemu przyrodniczego miasta i jego okolic. Bzura
wraz z dopływami tworzy podstawę sieci lokalnych korytarzy ekologicznych. Cieki wodne przecinają
pola i łąki, niekiedy takŜe tereny leśne wzbogacając krajobraz i korzystnie kształtując warunki
siedliskowe.
Wskazania
Polityka przestrzenna powinna uwzględniać bezwzględne zachowanie rzeki Bzury, jej dopływów oraz
ich najbliŜszego otoczenia, szczególnie towarzyszących zadrzewień w jak najlepszym stanie. Działania
człowieka naleŜy tu ograniczać do niezbędnych zabiegów z zakresu poprawy i utrzymania
bezpieczeństwa powodziowego. Zabiegów melioracyjnych w mieście praktycznie nie da się cofnąć
w związku z czym trzeba zadbać o czystość wód Bzury - ograniczyć dopływ ścieków, odpowiednio
zagospodarowywać jej brzegi. Niezbędne są takŜe działania na rzecz poprawy warunków migracyjnych
w korytach – likwidacja przeszkód w postaci murków, siatek itp. oraz unikanie lokalizowania zabudowy
w bezpośrednim sąsiedztwie wód.
• Zbiorniki wodne
Największe akweny zbudowano w południowej części Ozorkowa - są to dwa zbiorniki przedzielone
groblą. Stanowią one ogniwo sieci powiązań przyrodniczych o charakterze ponadlokalnym. Na południe
od zurbanizowanej części miasta znajdują się niewielkie oczka wodne uzupełniające sieć rowów.
Powstały one równieŜ w sztuczny sposób, co nie wyklucza ich znacznej roli środowiskowej. Jako
ekosystemy wodne są wraŜliwe i podatne na zanieczyszczenia.
Wskazania
Wskazane jest odpowiednie zagospodarowanie strefy brzegowej zbiorników, polegające między innymi
na kształtowaniu struktury przyrodniczej tak by osiągać jak największe podobieństwo wprowadzanej
szaty roślinnej do występującej naturalnie. W wybranych rejonach naleŜy rozwijać funkcje rekreacyjnosportowe. W celu osiągnięcia najlepszych efektów społeczno-przyrodniczych płynących z realizacji
zbiornika wskazane jest opracowanie dokumentu, ściśle określającego zagospodarowanie zbiornika
i jego najbliŜszych okolic, uwzględniającego przy tym odpowiednie kształtowanie środowiska oraz jego
powiązanie z całym systemem przestrzeni otwartych miasta.
W opracowaniu ekofizjograficznym określono zasady kształtowania struktury przyrodniczej - jako
nadrzędną przyjęto utrzymanie w jak najlepszym stanie koryta Bzury i jej dopływów wraz
z towarzyszącymi zadrzewieniami, łąkami. Działania uzupełniające to:
•
wprowadzanie gatunków rodzimych roślin drzewiastych na otwartych przestrzeniach w pobliŜu
rzeki i zbiornika,
•
zachowanie łąk uwzględniając moŜliwości ich racjonalnego wykorzystania,
•
stworzenie zaplecza turystycznego z poszanowaniem walorów przyrodniczo-krajobrazowych ograniczenie zbyt intensywnej turystycznej eksploatacji wód zbiornika,
•
zachowanie istniejących zadrzewień, szczególnie ochrona zadrzewień śródpolnych i cieków oraz
terenów parkowych i szpalerów drzew towarzyszących drogom miejskim,
•
renaturyzacja doliny Bzury.
Strona 29
W opracowaniu wskazano takŜe ograniczenia w zagospodarowaniu, które wynikają z odrębnych
przepisów.
9. USTALENIA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
NINIEJSZEGO OPRACOWANIA
Zgodnie z analizowanym dokumentem celem polityki władz miasta winny być przekształcenia
ekonomiczne, społeczne i przestrzenne zmierzające do:
•
wzrostu poziomu Ŝycia mieszkańców,
•
•
tworzenia sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości,
ochrony i wzbogacanie środowiska przyrodniczego i kulturowego,
•
racjonalnej gospodarki zasobami miasta.
Model funkcjonalno-przestrzenny miasta określony w projekcie studium jest wynikiem stanu
istniejącego zagospodarowania i uwarunkowań, realizacji planu miasta i planów poszczególnych
terenów oraz istniejących trendów rozwojowych. Przyjmuje on następujące ustalenia:
-
koncentrację zabudowy mieszkaniowej o maksymalnej intensywności w centralnej części miasta,
-
adaptację istniejącej zabudowy wielorodzinnej połoŜonej poza w/w strefą centralną,
-
adaptację wszystkich zorganizowanych terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz
uruchomienie nowych, wskazanych terenów pod ten rodzaj zabudowy,
-
dopuszczanie na wszystkich w/w terenach mieszkaniowych nieuciąŜliwych usług z rodzaju usług
podstawowych (oświaty, handlu, kultury itp.), a takŜe nieuciąŜliwych obiektów produkcyjnousługowych nie naruszających mieszkaniowego charakteru działek, na których będą zlokalizowane.
Projekt Studium wskazuje tereny niezurbanizowane, tworzące system przyrodniczy:
- tereny wód powierzchniowych śródlądowych,
- tereny lasów;
- tereny o funkcji ekologicznej nie pełniące funkcji rekreacyjnej.
Główne kierunki zmian i przekształceń tych terenów wymagają realizacji poniŜszych ustaleń:
- zakazu zabudowy za wyjątkiem dopuszczenia na terenach dolin wód powierzchniowych i terenach
leśnych zagospodarowania rekreacyjno-wypoczynkowego oraz związanego z infrastrukturą
techniczną,
- obowiązek kształtowania lokalnych powiązań przyrodniczych,
- zagospodarowanie lasów zgodnie z planami urządzenia lub planami ochrony.
Oceniany dokument wprowadza równieŜ parametry i wskaźniki urbanistyczne, które powinny
być stosowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego:
Typ obszaru
o przewadze usług oraz o przewadze usług
o charakterze społecznym
o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej
wielorodzinnej z usługami towarzyszącymi
o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej
jednorodzinnej z usługami towarzyszącymi
Maksymalny
współczynnik
intensywności
zabudowy
Maksymalna
wysokość
budynków w ich
głównej bryle
Maksymalna
ilość pełnych
kondygnacji
zabudowy
Minimalna
powierzchnia
biologicznie
czynna
3
18 m
4
30 %
3
20 m
5
20 %
2
14 m
3
30 %
Strona 30
aktywności gospodarczej
usług sportu i rekreacji
miejskiej zieleni urządzonej
o przewadze zieleni leśnej
o przewadze wód powierzchniowych
3
15 m
4
10 %
1
18 m
2
70 %
0,1
6m
1
80 %
zakłada się ich zachowanie w stanie niezmienionym przyrodniczo,
z wyjątkiem wprowadzania funkcji rekreacyjno-wypoczynkowych
związanych bezpośrednio z lasem
zakłada się ich zachowanie w stanie niezmienionym przyrodniczo
W obszarze strefy koncentracji funkcji miejskich zakłada się większą elastyczność w przeznaczaniu
terenu w celu umoŜliwienia wprowadzania wszelkich form słuŜących kreowaniu centrum miasta. W
granicach obszaru dopuszcza się następujące wskaźniki liczbowe dotyczące warunków, zasad i
standardów kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu na terenach przeznaczonych pod
zabudowę:
- maksymalny współczynnik intensywności zabudowy 3,
- maksymalna wysokość budynków w ich głównej bryle –18 m,
- maksymalna ilość pełnych kondygnacji zabudowy – 4,
- minimalna powierzchnia biologicznie czynna - 20 %.
Zakłada się utrzymywanie jak najściślejszych rygorów dotyczących jakości architektury i kształtowania
przestrzeni. Dopuszcza się nietypowe formy zagospodarowania, takie jak budynki przylegające do
granic działek lub linii rozgraniczających ulic, budynki nadwieszone nad przestrzeniami komunikacji
etc. pod warunkiem spełnienia wymogów przepisów odrębnych.
Polityka przestrzenna w zakresie ochrony środowiska i jego kształtowania
Polityka przestrzenna winna uwzględniać przede wszystkim obszary i obiekty objęte prawną
ochroną tj. pomniki przyrody i Obszar Chronionego Krajobrazu Sokolnicko-Piątkowski. Kształtowanie
przestrzeni miejskiej i jej biotycznych elementów powinno opierać się na utrzymaniu dotychczasowych
powiązań przyrodniczych z otoczeniem a więc przede wszystkim zachowaniu dolny Bzury wraz z
przyległymi terenami łąk i zadrzewień jako trzonu systemu przyrodniczego.
Ozorków i jego okolice odznaczają się wysokimi wartościami krajobrazowymi dlatego przy
kształtowaniu przestrzeni miejskiej i struktury przyrodniczej naleŜy:
•
zachować doliny rzek i cieków w moŜliwie niezmienionym stanie,
•
wzbogacać struktury przyrodnicze w zadrzewienia oraz zapobiegać przeznaczaniu łąk o cechach
naturalnych pod zabudowę, unikanie zabudowy rozproszonej,
•
•
propagować proekologiczne formy rolnictwa,
racjonalnie wykorzystywać wody zbiornika tj. zachować większą część linii brzegowej w formie
porośniętych roślinnością brzegów, dostosować tereny przyległe do wód dla potrzeb ludności –
ścieŜki, kąpielisko, punkt widokowy itp.
•
•
utrzymać droŜność rowów – eliminacja poprzecznych przegród,
utrzymać zadrzewienia śródpolne na obrzeŜach miasta,
•
zachować wysokie wskaźniki powierzchni biologicznie czynnej szczególnie na obrzeŜach miasta,
Jako priorytet naleŜy traktować wprowadzenie programu renaturyzacji Bzury.
Strona 31
10. PRZEWIDYWANE
SKUTKI
WPŁYWU
USTALEŃ
PLANU
NA
ŚRODOWISKO
Realizacja projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Ozorków moŜe potencjalnie wpłynąć na funkcjonowanie ekosystemów analizowanego rejonu
oraz najbliŜszego otoczenia. Zmiany determinowane są przez istniejące i planowane zagospodarowanie.
Dlatego tak istotna jest analiza zagroŜeń dla środowiska wynikających z wdroŜenia studium. PoniŜej
scharakteryzowano moŜliwe przeobraŜenia jakie zajdą na skutek realizacji nowych rozwiązań
i standardów przestrzennych.
10.1 LUDZIE
WdroŜenie dokumentu planistycznego jest de facto realizacją większości postulatów
zgłaszanych przez mieszkańców miasta i właścicieli działek. Dlatego teŜ z załoŜenia Studium powinno
odpowiadać na oczekiwania ludzi i pozytywnie kształtować warunki Ŝycia mieszkańców.
Uzasadnieniem przyjętych rozwiązań planistycznych jest między innymi umoŜliwienie wzrostu
poziomu Ŝycia i tworzenie sprzyjających warunków do rozwoju przedsiębiorczości.
Właściwie wszystkie zapisy Studium w większym lub mniejszym stopniu wpłyną na
mieszkańców miasta, jednak szczególnie waŜną rolę odgrywa tu kształtowanie terenów mieszkaniowych
oraz przestrzeni, w której wyraźnie zaznacza się strefa aktywności gospodarczej PU zlokalizowana
w części południowo-zachodniej i północnej miasta. UmoŜliwi ona rozwój gospodarczy na ponadregionalną
skalę. Obiekty przemysłowe czy usługowe stworzą miejsca pracy, wzrośnie zatrudnienie – poprawie
ulegną warunki materialne. W projekcie studium wskazano znaczne tereny przewidziane pod rozwój
zabudowy mieszkaniowej, głównie jednorodzinnej. Właściwie nie wyznaczono zupełnie nowych
obszarów lecz zaproponowano poszerzenie istniejących stref mieszkalnych tak aby zachować ład
przestrzenny i ograniczyć zabudowę rozproszoną. Powstająca zabudowa ma powiększyć zasięg strefy
zurbanizowanej nie ingerując w cenne struktury przyrodnicze takie jak lasy czy dolina Bzury. Ponad to,
zachowano pewną określoną kolejność zasiedlania przestrzeni co powinno gwarantować zachowanie
ładu przestrzennego, ułatwić rozwój infrastruktury i pozwolić na uzyskanie wysokich standardów
gospodarki komunalnej. Jest to rozwiązaniem nowym w stosunku do obowiązującego Studium
NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe zachowanie najwaŜniejszych elementów przyrodniczych miasta istotnie
wpłynie na warunki Ŝycia mieszkańców. Największą rolę odgrywa tu zbiornik wodny stanowiący
miejsce rekreacji, wypoczynku, uprawiania sportów itp. Mieszkańcy miasta znajdują „u siebie” dobre
warunki do wypoczynku.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Ozorków określono działania, które
istotnie wpłyną na mieszkańców w zakresie:
•
budownictwa mieszkaniowego:
- rozwój terenów budownictwa mieszkaniowego ograniczony wymogami ochrony środowiska
(obszar lasów, obszar chronionego krajobrazu, rzeka Bzura),
- koncentracja zabudowy w celu bardziej ekonomicznego wykorzystania urządzeń infrastruktury,
- wyznaczenie terenów dla realizacji programu samorządu lokalnego w zakresie budownictwa
komunalnego;
•
rozwoju terenów usług:
- podniesienie poziomu usług infrastruktury społecznej,
- kształtowanie terenów centrum miasta, oraz tworzenie przestrzeni publicznej jak: place, zieleńce;
Strona 32
•
przemysłu i działalności gospodarczej:
- restrukturyzacja terenów przemysłowych,
- tworzenie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej;
•
terenów sportu i rekreacji:
- wykorzystanie walorów przyrodniczych cieków i zbiorników wodnych dla realizacji terenów
i obiektów sportowo-rekreacyjnych,
- ograniczone wykorzystanie terenów leśnych dla rekreacji,
- utworzenie układu zieleni przyulicznej z ciągami pieszymi i rowerowymi na terenach
zainwestowania miejskiego,
- rozwój sieci regionalnych tras rowerowych.
•
komunikacji:
- budowa, rozbudowa i modernizacja usprawniająca układ komunikacji,
- dostosowanie parametrów technicznych dróg do funkcji pełnionych przez nie w obsłudze ruchu
i poszczególnych obszarów, wymagań ruchu i jego bezpieczeństwa oraz róŜnego charakteru
obszarów,
- rozwiązanie problemu bezkolizyjnych połączeń drogowych i pieszo-rowerowych.
PowyŜsze kierunki działań bez wątpienia pozytywnie wpłyną na warunki Ŝycia w Ozorkowie,
o ile znajdą odzwierciedlenie w rzeczywistości. Studium jest dokumentem o charakterze ogólnym stąd
realizacja zawartych w nim ustaleń wymaga doprecyzowania między innymi przez sporządzanie
miejscowych planów zagospodarowania czy programów w zakresie rozwoju infrastruktury,
budownictwa, gospodarki, ochrony środowiska.
Wnioski i rekomendacje:
Zapisy projektu Studium:
• sprzyjają wielokierunkowemu rozwojowi miasta,
• sprzyjają przedsiębiorczości, moŜliwy będzie spadek bezrobocia w niewielkiej skali,
• ułatwiają realizację indywidualnych inwestycji - zabudowy jednorodzinnej,
• pozwolą na poprawę układu komunikacyjnego, co bezpośrednio przełoŜy się na jakość Ŝycia,
• zachowują najwaŜniejsze walory przyrodnicze miasta, co moŜe być zachętą do zamieszkania w
Ozorkowie (alternatywa dla Łodzi),
• wprowadzają ochronę mieszkańców przed skutkami powodzi, realizowaną przez zakaz
zabudowy w strefie zalewowej Bzury,
wskazane jest:
• rozwaŜenie potrzeby wprowadzenia zapisów dla terenów wymagających pewnych przekształceń,
rehabilitacji, takich jak: stare tereny i obiekty poprzemysłowe oraz osiedla zabudowy
wielorodzinnej wskazane w „starym” Studium jako zespoły mieszkaniowe do humanizacji.
10.2 FAUNA, FLORA – BIORÓśNORODNOŚĆ
Kluczowym elementem systemu przyrodniczego Ozorkowa jest dolina Bzury, jej zachowanie,
przynajmniej w dotychczasowym stanie warunkuje utrzymanie bioróŜnorodności na stosunkowo
wysokim poziomie. Dodatkowo miejskie przestrzenie wzbogacają liczne parki oraz cmentarze
o wysokich walorach przyrodniczych. W projekcie studium wyznaczono „obszary o szczególnych
wartościach przyrodniczych”, w tym dolinę Bzury z towarzyszącymi terenami leśno-parkowymi oraz
część terenów rolnych. Dla tych obszarów określono restrykcyjne zasady zagospodarowania:
Strona 33
-
zakaz zabudowy za wyjątkiem dopuszczenia na terenach dolin wód powierzchniowych i terenach
leśnych zagospodarowania rekreacyjno-wypoczynkowego i związanego z infrastrukturą techniczną,
- obowiązek kształtowania lokalnych powiązań przyrodniczych,
- zagospodarowanie lasów zgodnie z planami urządzenia lub planami ochrony.
Zapisy przedmiotowe chronią nie tylko obszar dolinny będący waŜnym szlakiem migracyjnym
(korytarzem ekologicznym) lecz takŜe Słone Łąki w Pęłczyskach - obszar Natura 2000. Autorzy
studium starali się ograniczyć uŜytkowanie przestrzeni połoŜonej w pobliŜu tych łąk. Wyznaczono strefę
o wysokich wartościach przyrodniczych oraz wskazano zabudowę ekstensywną. Zabieg ten ma
minimalizować zagroŜenia związane ze zmianą zagospodarowania przestrzeni, co mogłoby skutkować
przeobraŜeniem siedlisk połoŜonych w rejonie Słonych Łąk. Działki połoŜone w okolicy obszaru
„naturowego” to tereny rozwojowe, które mają być zainwestowane dopiero w sytuacji wyczerpania
zasobów inwestycyjnych zlokalizowanych bliŜej centrum.
Analizowany dokument ma w przewaŜającej części charakter porządkujący. Tereny Ozorkowa
w duŜym stopniu są juŜ zagospodarowane. Dlatego teŜ nie prognozuje się znaczących negatywnych
zmian w składzie fauny i flory. BioróŜnorodność zostanie zachowana na podobnym do dotychczasowego
poziomie i tylko lokalnie dojdzie do bezpośredniej dewastacji szaty roślinnej na skutek nowego
zainwestowania. Nie będzie to jednak ingerencja w istotne dla środowiska struktury przyrodnicze.
Wysoce pozytywnym aspektem realizacji Studium w odniesieniu do fauny i flory jest zabezpieczenie
najcenniejszych środowisk przed zabudową. Dodatkowo w analizowanym dokumencie określono
kolejność inwestowania poprzez wskazanie stref rozwojowych, które będą zabudowywane w sytuacji
wyczerpania się moŜliwości inwestycyjnych na terenach połoŜonych bliŜej centrum miasta..
Zakładając pełną realizację Studium, dolina Bzury zostanie nieco odizolowana od łąkowych
przestrzeni występujących w mieście jednak pozostanie to bez znaczącego wpływu na bioróŜnorodność.
Trzon systemu przyrodniczego jakim jest dolina rzeki wciąŜ pozostanie fragmentem ponadlokalnego
korytarza ekologicznego. Tereny parkowe połoŜone w strefie zurbanizowanej między innymi przy rzece
stanowią lokalne ostoje roślin i zwierząt. W studium określono kierunki polityki przestrzennej
w zakresie struktury przyrodniczej (w tym bioróŜnorodności):
•
zachowanie doliny rzek i cieków w moŜliwie niezmienionym stanie,
•
wzbogacanie struktury przyrodniczej w zadrzewienia oraz zapobieganie przeznaczaniu łąk o
cechach naturalnych pod zabudowę, unikanie zabudowy rozproszonej,
•
propagowanie proekologicznych form rolnictwa,
•
•
racjonalne wykorzystanie wód zbiornika tj. zachowanie większej części linii brzegowej w formie
porośniętych roślinnością brzegów, dostosowanie tereny przyległego do wód dla potrzeb ludności –
ścieŜki, kąpielisko, punkt widokowy itp.
utrzymanie droŜności rowów – eliminacja poprzecznych przegród,
•
utrzymanie zadrzewień śródpolnych na obrzeŜach miasta.
Pewnym zagroŜeniem dla fauny i flory jest zaproponowana lokalizacja drogi klasy G łączącej
drogę krajową nr 1 z Kowalewicami. Przedmiotowy ciąg komunikacyjny, biegnąc nie w poprzek, a na
dość długim odcinku, wzdłuŜ rzeki Starówki moŜe zakłócić funkcjonowanie gospodarki wodnogruntowej i zagrozić siedlisku storczyków, dla zachowania których projektuje się utworzenie zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego. Ponad to, przyczyni się do pewnej izolacji łąk i zadrzewień, połoŜonych
w okolicach Kowalewic i Wiktorowa od głównego ciągu ekologicznego – doliny Bzury. Trudno jest
obecnie prognozować natęŜenie ruchu na projektowanej drodze lecz moŜna stwierdzić, Ŝe jej lokalizacja
Strona 34
stwarza zagroŜenie dla lokalnych populacji zwierząt i roślin oraz zmienia na gorsze warunki ich
migracji. Choć wydaje się,iŜ przebieg tej drogi jest słusznym komunikacyjnie rozwiązaniem, to warto
dokonać dokładnej analizy jej lokalizacji oraz moŜliwych do zastosowania rozwiązań technicznych,
minimalizujących negatywny wpływ.
Wnioski i rekomendacje:
• realizacja studium nie przyniesie radykalnych zmian bioróŜnorodności,
• w terenach gdzie planuje się inwestycje budowlane dojdzie do bezpośredniej dewastacji szaty
roślinnej, zachodzące jednak w skali nie mającej wpływu na funkcjonowanie środowiska
całego regionu,
• naleŜy dokonać dokładnej analizy rozwiązań komunikacyjnych dotyczących południowowschodniej części miasta Ozorkowa.
10.3 POWIERZCHNIA ZIEMI
W wyniku realizacji ustaleń Studium zmiany w zakresie ukształtowania terenu nie powinny
być duŜe, na niewielką skalę nastąpią przede wszystkim tam gdzie powstanie nowe zainwestowanie.
Będą to przekształcenia typowe dla postępującej urbanizacji. W związku z pracami budowlanymi
lokalnym zmianą ulegnie profil glebowy – częściowo zniszczona zostanie wierzchnia warstwa gleby,
a struktura głębszych poziomów ulegnie zaburzeniu, inwestycje spowodują miejscowe uszczelnienie
podłoŜa. Wskutek prowadzonych prac niwelacyjnych moŜe dojść do wytworzenia znacznej ilości mas
ziemi z wykopów. Grunt taki zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 21 września 2001 r.
w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001 r. Nr 112 poz. 1206) stanowi odpad, w związku z czym
jego zagospodarowanie jest ściśle określone. Praktyka niestety wskazuje na nieprzestrzeganie przepisów
prawa w tym zakresie. Ograniczenie procederu nielegalnego wywozu gruntu lub jego niewłaściwego
składowania wykracza jednak po za ramy ustaleń studium i planów miejscowych.
W granicach miasta nie notowano do tej pory zagroŜenia rozwojem procesów osuwiskowych,
nawet pomimo wprowadzenia zabudowy na tereny potencjalnie mogące wykazywać tendencje do ich
uruchamiania. W projekcie Studium nie wyznaczono zatem terenów naraŜonych na zaistnienie ruchów
masowych gruntów. Taką moŜliwość naleŜy jednak brać pod uwagę przy ewentualnym rozpatrywaniu
większych inwestycji lokalizowanych na: najbardziej nachylonych terenach w mieście, u podnóŜa czy
szczytach skarp. Dokładne analizy stabilności podłoŜa mogą być więc pomocne przy planowaniu na
poziomie bardzo szczegółowym lub konieczne przed realizacją poszczególnych duŜych obiektów
budowlanych.
Do największej w skali zmiany, rozpatrywanej w stosunku do pojedynczej inwestycji, dojdzie
w przypadku realizacji trasy drogi głównej i nowych dróg zbiorczych. Inwestycje tego rodzaju skutkują
uszczelnieniem podłoŜa, przeobraŜeniami gruntów, lokalną zmianą stosunków wodnych. Powierzchnia
ziemi i rzeźba terenu ulga trwałym przekształceniom, jednak w przypadku realizacji dróg oraz linii
tramwajowej w obrębie juŜ wcześniej zainwestowanego terenu przewidywane przekształcenia nie będą
miały istotnego znaczenia dla środowiska przyrodniczego. Odbywać się będą bowiem nie w naturalnym
środowisku gruntowo – wodnym, lecz w przestrzeni juŜ przeformowanej, wytworzonej w znacznej
części przez człowieka. Siła zmian w zakresie rzeźby terenu będzie znacznie większa w przypadku
wytyczonej trasy w południowej części miasta. Tereny te do chwili obecnej są niezagospodarowane
bądź uŜytkowane rolniczo, stanowiąc cenne przyrodniczo wspomaganie dla obszaru miasta. W wyniku
realizacji projektowanej drogi klasy głównej prognozuje się oddziaływanie bezpośrednie
Strona 35
krótkoterminowe: ingerencja w środowisko gruntowe podczas prowadzenia prac budowlanych,
przemieszanie mas ziemnych. Bezpośrednie stałe: zabudowa części powierzchni biologicznie czynnej,
zmiana ukształtowania rzeźby terenu. W przypadku planowanej inwestycji drogowej siłę zmian
w środowisku, jaka nastąpi zarówno w fazie budowy, jak i funkcjonowania inwestycji naleŜy ocenić
w oddzielnym opracowaniu, którego zakres i stopień szczegółowości wykracza poza ramy rzeczowego
opracowania.
NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe negatywne oddziaływanie na powierzchnię terenu dotyczy takŜe
obszarów dla których nie przewidziano zmian w uŜytkowaniu. Chodzi tu generalnie o grunty uprawiane
rolniczo. Działalność rolnicza moŜe przyśpieszać erozję gleb, polegającą na zmywaniu, wywiewaniu
wierzchniej warstwy glebowej. Nie jest to jednak zjawisko, które drastycznie zmienia ukształtowanie
terenu. Erozja jest procesem długotrwałym i moŜliwe jest jej przeciwdziałanie np. poprzez
wprowadzanie zadrzewień.
Wnioski i rekomendacje do analizowanego planu:
• do największych, trwałych zmian dojdzie na terenach dotychczas niezainwestowanych, na
których zaplanowano lokalizację nowych obszarów aktywności gospodarczej i układów
komunikacyjnych,
• zmiany rzeźby terenu będą typowe dla obszarów rozwijających się,
• wskazana jest rzetelna kontrola w zakresie prowadzonych robót ziemnych i utylizacji odpadów
(wywóz gruntu), grunt z odkładu winien być wywieziony i zutylizowany jeŜeli nie jest
moŜliwe wykorzystanie go w innej formie dopuszczonej prawem.
10.4 KRAJOBRAZ
Nie prognozuje się znaczących negatywnych zmian krajobrazu. Większe przeobraŜenia będą
miały charakter lokalny i dotyczą obszarów otwartych - dotychczas nieuŜytków lub pełniących funkcje
rolne. Zasadniczym kierunkiem kształtowania przestrzeni jest zwiększenie zasięgu strefy zurbanizowanej.
Miasto i jego obrzeŜa posiada wyjątkowy charakter ze względu na:
• architekturę przedstawiającą wysokie wartości historyczno-kulturowe,
• duŜy udział zieleni w przestrzeni zurbanizowanej,
• zachowanie doliny rzecznej, otwartych przestrzeni rolnych, zadrzewień i lasów,
• wysoce estetyczny pejzaŜ rolniczy na obrzeŜach miasta.
Oddziaływanie na krajobraz, przyjętych w projekcie Studium rozwiązań przestrzennych,
opiera się na ocenie stopnia jego naturalności, struktury i zniekształceń. Działalność człowieka jest
czynnikiem, który najsilniej ingeruje w struktury przyrodnicze Ozorkowa, a zmiany uŜytkowania
terenów prowadzą do powaŜnych i nieodwracalnych przekształceń. Realizacja załoŜeń Studium
doprowadzi przede wszystkim do powiększenia zasięgu krajobrazu miejskiego o róŜnej intensyfikacji.
Walorami miasta Ozorków są pojedyncze obiekty kulturowe i przyrodnicze. NaleŜą do nich
m.in. kościoły, stare cmentarze, zespół fabryczno-rezydencjonalny oraz XIX-wieczny pałac przy
ul. Łęcznej oraz trzydzieści drzew - pomników zgrupowanych głównie w centrum miasta, nadających
mu niesamowity klimat i stanowiących pozytywne dominanty przestrzenne. Dość charakterystycznym
oraz cennym elementem przestrzeni jest tu znaczny udział szpalerów i alej towarzyszących wielu ulicom
miejskim. Potwierdzeniem wysokich walorów widokowych Ozorkowa jest takŜe, obejmujący jego
południowo-wschodnią część, Obszar Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowskiego”. Dodatkowo
Strona 36
wysoki stopień harmonijności krajobrazu i wartości przyrodniczych potwierdzają zapisy Studium z roku
2001, zgodnie z którymi planowano utworzenie Ozorkowskiego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego.
Na walory wizualne mają wpływ malownicze krajobrazy o charakterze półnaturalnym,
tworzone przez obszary pól uprawnych i łąk, zadrzewienia śródpolne, zabudowę zagrodową oraz
zbiorniki i cieki wodne, które podnoszą wartość obserwowanej przestrzeni. Znaczne przestrzenie
terenów rolniczych, przy dość małym udziale kompleksów leśnych umoŜliwiają istnienie rozległych
panoram i ciągów widokowych. Elementami dysharmonijnymi na terenie miasta są głównie obiekty
usługowe i produkcyjne oraz część zabudowy mieszkaniowej.
Studium w duŜej mierze zachowuje obecną strukturę krajobrazową, ale i jednocześnie
wprowadza nowe elementy zagospodarowania wpływające na postrzeganie terenu opracowania.
Największe zmiany związane będą z realizacją inwestycji drogowych: projektowanej drogi klasy
głównej w południowej części miasta, nowych dróg klasy zbiorczej oraz wydłuŜenie linii tramwajowej,
co wiąŜe się z powstaniem wielu nowych silnych elementów, których oddziaływania będzie trudno
zniwelować. Zarówno na etapie wykonania jak i funkcjonowania, inwestycje prowadzą do istotnych
przekształceń w środowisku przyrodniczym, jak i wizualnym – dominując w przestrzeni. WiąŜe się to
m.in. ze zmianami w rzeźbie terenu, utwardzeniem powierzchni, ograniczaniem areału zieleni i Ŝycia
zwierząt, oraz pośrednim wpływem na Ŝycie mieszkańców – wzrost natęŜenia hałasu, dość niskie wraŜenia
wizualne. Przebieg głównych ciągów komunikacyjnych poprzez tereny rolnicze, które będą stanowić
przedpole widoku, dodatkowo wyeksponują silne dominanty krajobrazowe. NaleŜy zauwaŜyć, iŜ
budowa drogi klasy głównej, o docelowym duŜym natęŜeniu ruchu, rodzi zarówno skutki skumulowane,
jak i synergiczne, których skalę trudno jest oszacować przed powstaniem i funkcjonowaniem inwestycji.
Za budową obwodnicy przemawia jednak wiele waŜnych aspektów ekonomicznych, gospodarczych
i społecznych. Ostateczna ocena oddziaływania na środowisko w tym na krajobraz winna być dokonana
w oddzielnym opracowaniu.
Szereg zmian będzie związanych z wprowadzeniem zabudowy mieszkaniowej oraz
powiększeniem obszarów aktywności gospodarczej. NaleŜy zauwaŜyć, iŜ projekt Studium nie poszerza
obszarów podlegających zabudowie i jest w tym w zasadzie zgodny z zapisami „starego” Studium
z 2001 roku. W nowym dokumencie skoncentrowano się na polaryzacji obszarów funkcjonalnych,
stworzeniu wyraźnych stref miasta oraz dąŜono do wykształcenia układu przestrzeni publicznych
Ozorkowa. Działania te naleŜy ocenić pozytywnie z punktu widzenia funkcjonowania środowiska
wizualnego, poniewaŜ umoŜliwiają wytworzenie przestrzeni miejskiej oraz miejsko-wiejskiej o spójnej
i przemyślanej wizji. Koncentracja obiektów usługowo-produkcyjnych w sąsiedztwie największych
węzłów komunikacyjnych umoŜliwia stworzenie wyraźnych centrów lokalnych oraz ponadlokalnych,
a co za tym idzie, zapobiega niebezpiecznemu zjawisku rozpraszania się zabudowy i niekontrolowanego
rozwoju miasta. Oddzielenie obszarów o charakterze wyraźnie produkcyjnym i usługowym od terenów
mieszkaniowych stwarza warunki do rozwoju ”zdrowej” tkanki miejskiej. Ostateczna ocena oddziaływania
na krajobraz powinna być sporządzona przy wykonywaniu prognoz oddziaływania na środowisko
miejscowych planów zagospodarowania. Studium nie wprowadza bowiem ustaleń szczegółowych,
z zakresu: kubatury, wysokości obiektów, ich kolorystki, czy wielkości powierzchni biologicznie czynnej,
a są to zapisy, które ostatecznie zadecydują o skali przekształceń krajobrazu. Wprowadzenie nowych
elementów o charakterze antropogenicznym nie zawsze wpływa negatywnie na wartość obserwowanego
widoku. Ład przestrzenny, brak nadmiernego zagęszczenia obiektów kubaturowych, zabudowa
komponująca się z otoczeniem umoŜliwia stworzenie harmonijnego krajobrazu kulturowego.
Strona 37
Dla ograniczania negatywnych zmian waŜne jest zachowanie wszystkich istotnych
krajobrazotwórczych struktur przyrodniczych. Pola uprawne, łąki, lasy i cieki wodne tworzą pejzaŜ
o cechach naturalnych, który w wielu miejscach nie zmieni się w wyniku wdroŜenia projektu studium.
Ponadto Studium wyznaczono obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych oraz większe
skupiska drzew postulowane do zachowania, które w duŜej mierze decydują o wysokim stopniu
harmonijności krajobrazu. Ponadto wzbogacają jego strukturę o elementy najcenniejsze wizualnie, takie
jak: punkty widokowe graniczne na styku las-teren otwarty, panoramy, punkty i ciągi widokowe.
Zapisy Studium uwzględniają konieczność zachowania obszarów i obiektów podlegających
ochronie, jako zabytki kultury na mocy przepisów odrębnych oraz obiektów i obszarów podlegających
ochronie ze względu na wartości przyrodnicze, ustanowionych na mocy przepisów odrębnych.
Rzeczowe rozwiązania planistyczne zawarte w Studium są generalnie korzystne z punktu
widzenia kształtowania krajobrazu wizualnego. Wpływ budowy i funkcjonowania poszczególnych
inwestycji, zarówno o charakterze drogowym, jak i architektonicznym na strukturę krajobrazu miasta,
powinny podlegać ocenie w ramach m.in. raportu oddziaływania inwestycji na środowisku, lub/i
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
10.5 ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE
Skalę i siłę oddziaływania zapisów projektu Studium w kierunku środowiska wodno-gruntowego
determinują zaproponowane formy zagospodarowania oraz działania na rzecz zabezpieczenia stanu
wody i gruntu, w tym rozwój infrastruktury. Głównym załoŜeniem analizowanego dokumentu jest
przejęcie ścieków sanitarnych od wszystkich mieszkańców. Spełnienie przedmiotowego celu byłoby
rozwiązaniem niezwykle korzystnym w kwestii bezpiecznego odprowadzenia ścieków i neutralizacji
zanieczyszczeń, jednak wymaga to dalszego rozwój systemu kanalizacyjnego, a więc znacznych
nakładów finansowych oraz rozłoŜenia inwestycji w czasie. Aby zapobiec degradacji środowiska
wodno-gruntowego w analizowanym projekcie zapisano: „propagowanie budowy przydomowych
oczyszczalni ścieków, szczególnie tam gdzie nie przewiduje się aby w najbliŜszym czasie doprowadzano
kolektory” oraz „realizacja nowych inwestycji winna uwzględniać konieczność podczyszczania wód
opadowych z terenów komunikacji takich jak drogi czy parkingi”. Są to ustalenia, które ściśle
przestrzegane powinny wystarczyć dla ograniczenia dopływu ścieków sanitarnych z gospodarstw
domowych oraz zanieczyszczeń komunikacyjnych. Doprecyzowanie ustaleń w tym zakresie winno
nastąpić w trakcie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania.
Polityka miasta zmierza do rozdzielenia systemu kanalizacji sanitarnej od deszczowej.
W planach inwestycyjnych ujęto to między innymi przez:
•
rozdział kanalizacji ogólnospławnej na obszarze tzw. Starego Miasta (budowa i przebudowa sieci
i urządzeń podziemnych w ciągach ulic: Sienkiewicza, Kilińskiego, Kraszewskiego, Dolnej,
Starzyńskiego, Berka Joselewicza, Listopadowej, Traugutta, śeromskiego oraz w rejonie Placu Jana
Pawła II),
•
budowę kanalizacji deszczowej wraz z modernizacją ulicy Gębickiej.
Rozbudowa systemu deszczowego zminimalizuje przedostawanie się zanieczyszczeń z ciągów
komunikacyjnych do wód i gruntu. Ma to duŜe znaczenie dla poprawy jakości wód rzek, cieków oraz
zbiorników wodnych. Niestety wciąŜ pozostanie zagroŜenie powodowane ewentualnym spływem
powierzchniowym wód zanieczyszczonych związkami biogennymi z terenów upraw rolnych, jednak
prognozuje się, zmniejszenie dopływu zanieczyszczeń pochodzenia rolnego ze względu na sukcesywne
Strona 38
zabudowywanie przestrzeni rolnej. Do trwałych skutków środowiskowych dojdzie właśnie na terenach
dotychczas niezainwestowanych. Skutkiem realizacji nowych inwestycji są:
• całkowite wyłączenie niewielkich obszarów z obiegu materii na skutek ich zabudowania,
• uszczelnienie podłoŜa – brak infiltracji wód opadowych i zmiana kierunków spływu,
• zmiany wilgotności gleb – przeobraŜenia siedlisk,
• zmiany profilu glebowego, powstanie gruntów antropogenicznych.
Wymienione zmiany są typowe dla nowych terenów inwestycyjnych i nie stanowią duŜego
zagroŜenia dla funkcjonowania środowiska. Powiększanie stref zurbanizowanych jest naturalną
tendencją rozwojową miast w związku z czym trzeba się liczyć z pewnymi „kosztami
środowiskowymi”.
Do największej w skali zmiany, rozpatrywanej w stosunku do pojedynczej inwestycji, dojdzie
w przypadku realizacji trasy drogi głównej i nowych dróg zbiorczych. Inwestycje tego rodzaju skutkują
uszczelnieniem podłoŜa, przeobraŜeniami gruntów, lokalną zmianą stosunków wodnych i kierunków
spływu powierzchniowego, a takŜe zmniejszeniem areału terenów aktywnych biologicznie. JednakŜe,
naleŜy mieć na uwadze, iŜ do momentu realizacji inwestycji drogowej na potencjalne stanowisko rośliny
chronionej mogą zacząć oddziaływać negatywnie inne czynniki, niezaleŜne od stopnia i formy realizacji
zapisów Studium np.: znaczna eutrofizacja siedliska na skutek prowadzonej gospodarki nawozowej na
okolicznych polach uprawnych, bądź teŜ stopniowa sukcesja wtórna, która po kilku bądź kilkunastu
latach od zasiedlenia gatunku prowadzi do ustąpienia storczyków.
Nie bez znaczenia dla środowiska wodno-gruntowego pozostaje zachowanie przestrzeni
leśnych i łąkowych. Pozostawiono wszystkie rowy melioracyjne i zadrzewienia. Skutkiem tego będzie
utrzymanie dotychczasowych warunków siedliskowych, korzystnych dla roślin i zwierząt. Łąki, lasy,
zadrzewienia, pola i parki stanowią główne przestrzenie gdzie woda moŜe swobodnie infiltrować.
Wnioski i rekomendacje:
• zapisy Studium zapewniają dalszy rozwój infrastruktury technicznej, co w przyszłości znajdzie
odzwierciedlenie w jakości wód i gleb,
• na terenach dotychczas niezainwestowanych, a przeznaczonych pod zabudowę zajdą
przekształcenie środowiska wodno-gruntowego – zmiany typowe dla nowych inwestycji,
• w dokumencie planistycznym wskazano rozwiązania w zakresie odprowadzania ścieków
z gospodarstw domowych zlokalizowanych w terenach pozbawionych sieci kanalizacyjnej –
propagowanie przydomowych oczyszczalni ścieków,
• ustalenia Studium zapewnią stopniową poprawę stanu wód i gleb poprzez rozdzielenie systemu
kanalizacyjnego na sanitarny i deszczowy, konieczność podczyszczania ścieków
pochodzących z terenów komunikacji, rozwój zabudowy jednocześnie z infrastrukturą,
• w Studium załoŜono docelowo odbiór ścieków od 100 % mieszkańców.
10.6 ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY
W wyniku realizacji ustaleń projektu Studium prognozuje się zaistnienie lokalnych zmian
warunków aerosanitarnych i klimatu akustycznego. Budowa i funkcjonowanie nowych ciągów
komunikacyjnych, powiększenie obszarów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz aktywności
gospodarczej wiąŜe się ze wzrostem emisji związków lotnych. Do atmosfery będzie przedostawać się
więcej zanieczyszczeń pochodzących z domowych systemów grzewczych oraz obiektów, które mogą
potencjalnie powstawać na terenach związanych z produkcją lub/i usługami. Emisje z indywidualnych
Strona 39
systemów ogrzewania, będą miały prawdopodobnie znaczenie jedynie lokalne oraz czasowe – głównie
w okresie grzewczym.
Zwiększenie zanieczyszczeń komunikacyjnych będzie się rozkładało przede wszystkim
wzdłuŜ pasów dróg, przy czym ich uciąŜliwość i jej ograniczanie częściowo zaleŜy od docelowo
przyjętych rozwiązań. Właściwe oszacowanie wpływu tego typu inwestycji, determinowane w duŜym
stopniu natęŜeniem ruchu na drogach głównych i zbiorczych, będzie moŜliwe w momencie
uszczegółowienia rozwiązań i powinien następować w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach – w zakresie wymaganym prawem.
Wraz z realizacją Studium będą równieŜ powstawać nowe źródła hałasu. Głównym źródłem
uciąŜliwości będzie ruch samochodowy, w tym szczególnie ponadlokalny. Poziomy hałasu będą
uzaleŜnione od prędkości projektowej dla danych ulic, rodzaju nawierzchni, przyjętych rozwiązań
inŜynieryjnych. W stosunku do ulic zbiorczych i lokalnych przewidywany wzrost poziomu hałasu,
będzie odczuwalny, ale powinien się zamykać w poziomach dopuszczalnych, określonych w przepisach
odrębnych. Tereny bezpośrednio sąsiadujące z drogami ruchu ponadlokalnego, wzdłuŜ których moŜliwe
jest przekroczenie dopuszczalnych norm wyznaczonych dla przestrzeni mieszkaniowych, przeznacza się
przede wszystkim pod tereny aktywności gospodarczej, co powinno zapewnić właściwy klimat
akustyczny wewnątrz obszaru.
NaleŜy rozwaŜyć moŜliwość stosowania barier dźwiękochłonnych przy projektowanej nowej
drodze głównej (południowej obwodnicy miasta) lub/i wprowadzenie pasów zieleni izolującej oraz
wzdłuŜ najbardziej obciąŜonych ciągów komunikacyjnych wchodzących w obręb obszarów o przewadze
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami towarzyszącymi.
Prognozuje się, Ŝe powstałe uciąŜliwości dla stanu powietrza atmosferycznego i klimatu
akustycznego naleŜy uznać za akceptowalne dzięki pozytywnym zmianą w zakresie obsługi ruchu
lokalnego oraz ponadlokalnego. Ponadto na skutek realizacji przyjętych rozwiązań nastąpi odciąŜenie
istniejącej infrastruktury drogowej i zmniejszenie dotychczasowych emisji w innych, mniej korzystnych
pod względem moŜliwości przewietrzeniach rejonach miasta. OdciąŜenie ruchu lokalnego, zwiększenie
przepustowości istniejących połączeń komunikacyjnych przyczyni się do poprawienia dostępności
poszczególnych rejonów Ozorkowa. W związku z powyŜszym nastąpi szereg usprawnień, oszczędności
oraz zmniejszenia uciąŜliwości w skali całego miasta.
Wnioski i rekomendacje:
• zaistnieją lokalne zmiany warunków aerosanitarnych i klimatu akustycznego, lokalnie wzrośnie
emisja zanieczyszczeń oraz poziomu hałasu,
• dokładne oszacowanie wpływu nowych rozwiązań komunikacyjnych, w tym głównie realizacji
dróg głównych moŜliwe jest na późniejszym etapie, jednak ewentualne uciąŜliwości
najprawdopodobniej będą mniejsze niŜ osiągnięte korzyści społeczno-środowiskowe,
• naleŜy rozwaŜyć stosowanie barier dźwiękochłonnych przy projektowanej nowej drodze
głównej (południowej obwodnicy miasta) lub/i wprowadzenie pasów zieleni izolującej oraz
wzdłuŜ najbardziej obciąŜonych ciągów komunikacyjnych wchodzących w obręb obszarów
o przewadze zabudowy mieszkaniowej.
10.7 WPŁYW NA OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ
W związku z wdroŜeniem rozpatrywanego projektu Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków nie prognozuje się zaistnienia znaczących
Strona 40
negatywnych wpływów na tereny chronione, w tym na projektowany obszar Natury 2000 - Słone Łąki
w Pełczyskach, połoŜony blisko zachodnich granic miasta.
Na terenach objętych projektem Studium znajduje się 29 pomników przyrody oraz Obszar
Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowski”, którego celem jest zachowanie walorów
przyrodniczych i duŜego urozmaicenia krajobrazowego, wynikającego między innymi z jego połoŜenia
w zasięgu krawędzi Wzniesień Łódzkich, znacznego zalesienia oraz licznych cieków i kanałów.
W granicach miasta obejmuje on zasięgiem drzewostan zlokalizowany w południowo-wschodniej części
Ozorkowa oraz sąsiadujące przestrzenie otwarte – łąki i grunty orne. Ustalenia Studium nie ingerują
w przedmiotowy obszar. Nie przewiduje się takŜe zaistnienia negatywnych oddziaływań na pomniki
przyrody, zlokalizowanych głównie w obszarach wskazanych jako tereny zieleni. W miejscowych
planach zagospodarowania winna być wskazana i uwzględniona strefa ochronna pomników.
Nie prognozuje się znaczącego negatywnego wpływu ustaleń Studium na najbliŜej połoŜony
obszar „naturowy” tj. projektowane Słone Łąki w Pełczyskach, którego celem ochrony są zbiorowiska
typowe dla śródlądowych solnisk z rzędu Glauco-Puccinellietalia. ZagroŜeniem dla obszaru jest
przekształcenie stosunków wodnych, zmiana uŜytkowania gruntów – zaprzestanie tradycyjnego
uŜytkowania łąk oraz zaśmiecanie. Choć obszar połoŜony jest poza granicami miasta, jego istnienie jest
uwzględnione w zapisach Studium przez jest wprowadzenie w jego rejonie „obszaru o szczególnych
wartościach przyrodniczych”. Dodatkowo wskazuje się tu tereny rozwojowe, zabudowywane dopiero
w przypadku wypełnienia terenów sąsiednich. W praktyce oznacza to, iŜ zainwestowanie w pobliŜu
obszaru Łąk moŜliwe będzie tylko wtedy gdy wyczerpią się moŜliwości realizacji inwestycji na innych
terenach, połoŜonych bliŜej centrum Ozorkowa. Powinno to doprowadzić do stworzenia swoistej otuliny
cennych zbiorowisk halofilnych. Wskazuje na to dotychczasowe wykorzystanie terenów inwestycyjnych
- miasto dysponuje duŜym zasobem gruntów inwestycyjnych połoŜonych blisko centrum, a perspektywa
zasiedlania terenów oddalonych od centrum (połoŜonych przy granicach administracyjnych miasta)
wydaje się być odległa.
Wnioski i rekomendacje:
• realizacja zapisów Studium nie powinny wpłynąć negatywnie na Sokolnicko-Piątkowski Obszar
Chronionego Krajobrazu oraz istniejące pomniki przyrody,
• ustalenia Studium zapewniają ochronę Słonych Łąk w Pełczyskach,
Strona 41
10.8 DOBRA KULTURY I ZABYTKI
Studium realizuje potrzebę ochrony zabytków i wartości historyczno-kulturowych poprzez
ustalenie działań dla:
−
obiektów wpisanych do ewidencji i rejestru zabytków,
−
strefy ochrony historycznego układu miejskiego,
−
−
strefy ochrony ekspozycji zabytkowych obiektów i załoŜeń,
stanowisk archeologicznych,
−
stref ochrony archeologicznej,
−
stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru.
Zapisane w Studium ustalenia wynikają przede wszystkich z odrębnych przepisów w tym
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Warto tu jednak zwrócić
uwagę na rozwaŜenie ewentualności wskazania do rewitalizacji starych terenów poprzemysłowych oraz
odtworzenia trasy kolejki wąskotorowej, która mogłaby stać się lokalną atrakcją turystyczną (część jej
przebiegu jest wskazana w Studium do adaptacji jako trasa tramwajowa, co jednak nie wyklucza
realizacji wspólnego torowiska).
Wnioski i rekomendacje:
• Studium w zasadzie zapewnia kompleksową ochronę zabytków i wartości historycznokulturowych,
• warto rozwaŜyć ewentualnego wskazania do rewitalizacji starych terenów poprzemysłowych
oraz odtworzenia przebiegu kolejki wąskotorowej.
11. ZGODNOŚĆ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Z INNYMI DOKUMENTAMI
KSZTAŁTUJĄCYMI PRZESTRZEŃ GMINY
NajwaŜniejszym dokumentem kształtującym przestrzeń miasta jest „stare” Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków. Przedmiotowy
dokument jest obecnie zmieniany stąd bezzasadne jest pełne odnoszenie się do jego zapisów. Analiza
ustaleń tego Studium pozwoliła jednak stwierdzić zachowanie zasady ciągłości planowania
przestrzennego. Innym waŜnym, choć bardzo ogólnym, dokumentem jest Plan Zagospodarowania
Przestrzennego Województwa Łódzkiego, w którym określono najwaŜniejsze kierunki rozwoju polityki
przestrzennej całego regionu do 2030 roku. Ozorków został w nim określony jako ośrodek
wielofunkcyjny obsługujący podmiejskie strefy mieszkaniowo-rekreacyjne. Pełnienie tych funkcji
przyczyni się do integracji wewnętrznej potencjalnego Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego. W planie
zagospodarowania województwa wskazano na wykorzystywanie zasobów wód geotermalnych
występujących m.in. w takich ośrodkach jak: Łódź, Rogóźno, Poddębice, Skierniewice, Radomsko,
Kleszczów, Zduńska Wola, Ozorków i Uniejów oraz określono szereg działań na rzecz rozwoju
i ochrony środowiska, co jest zgodne z zapisami projektowanego Studium.
Zapisy Studium winny odnosić się do innych dokumentów kształtujących nie tylko przestrzeń
gminy, ale takŜe inne sfery funkcjonowania miasta takie jak: gospodarka odpadami, ochrona środowiska
czy rozwój lokalny. W poszczególnych programach/planach określono róŜne cele, które pośrednio
wpływają takŜe na politykę przestrzenną.
Strona 42
Powiatowy program ochrony środowiska dla powiatu zgierskiego wraz z powiatowym planem
gospodarki odpadami dla powiatu zgierskiego na okres od 2004 r. do 2007 r. z perspektywicznymi
działaniami do 2011 r. określa cele:
•
w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych i krajobrazowych:
−
usunięcie lub zmniejszenie zagroŜeń powodujących zanikanie lub ograniczających wzrost
róŜnorodności biologicznej i krajobrazowej,
−
osiągnięcie społecznej akceptacji dla zachowania całości spuścizny przyrodniczej i kulturowej,
−
rozszerzanie zasięgu prawnej ochrony obszarów o kluczowym znaczeniu dla zachowania
bioróŜnorodności;
•
w zakresie ochrony powietrza:
− dalszą poprawę jakości powietrza atmosferycznego oraz osiągnięcie norm emisyjnych,
wymaganych przez przepisy Unii Europejskiej;
•
w zakresie gospodarki wodnej:
−
−
−
•
− zwiększenie zasobów wodnych powiatu,
− zmiana sposobu gospodarowania zasobami wodnymi na zarządzanie w układzie zlewniowym;
w zakresie gospodarki leśnej:
−
•
poprawa jakości wód powierzchniowych oraz utrzymanie osiągniętego stanu czystości,
zapewnienie zaopatrzenia mieszkańców w odpowiednią ilość wody pitnej dobrej jakości,
ochrona wód podziemnych przed jakościową oraz ilościową degradacją,
prowadzenie wielokierunkowej, zgodnej z zasadami zrównowaŜonego rozwoju, gospodarki
leśnej;
w zakresie edukacji ekologicznej:
− wzrost świadomości ekologicznej wszystkich grup społeczeństwa, w szczególności wykształcenie
nawyków dbałości o stan środowiska i oszczędnego korzystania z jego zasobów,
−
utworzenie ogólnie dostępnego systemu informacji o środowisku obejmującego wszystkie
jednostki zajmujące się problematyką ochrony środowiska.
Program ochrony środowiska gminy Ozorków na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015
Zagadnienia i szczegółowe rozwiązania tu wymieniane nie zawsze bezpośrednio dotyczą samego miasta
Ozorkowa, jednak ze względu na wpływ na całe środowisko gminy są dla niego bardzo istotne.
W programie określono cztery priorytety, w ramach których zdefiniowano cele i zadania.
Priorytet I: Sprawnie funkcjonujący system gospodarki wodnej i ściekowej.
Cel: Poprawa stanu czystości wód powierzchniowych i podziemnych:
−
uporządkowanie gospodarki ściekowej w ramach Aglomeracji Gminy Ozorków,
− monitoring i likwidacja nielegalnych odprowadzeń ścieków do cieków wodnych;
Cel: Zapewnienie mieszkańcom wody do picia dobrej jakości
−
wymiana sieci wodociągowej azbestowo-cementowej na PCV w Czerchowie, Skotnikach
i Tymienicy oraz modernizacja ciągu technologicznego w stacji wodociągowej w Tymienicy,
−
rozbudowa sieci wodociągowej na terenie gminy oraz rozbudowa hydroforni w Sokolnikach
Lesie;
Cel: Zagospodarowanie gnojówki, gnojowicy i obornika
− doradztwo dotyczące budowy płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę;
Cel: Mała retencja i melioracje szczegółowe
−
właściwe utrzymanie istniejącego systemu melioracyjnego będącego w gestii gminy,
Strona 43
− realizacja zapisów „Programu Bzura”.
Priorytet II: Ochrona zasobów przyrody i dziedzictwa kulturowego
Cel: Inwentaryzacja i zapewnienie właściwej ochrony zasobów przyrodniczych na terenie gminy:
−
opracowanie dokumentacji ekofizjograficznej/inwentaryzacji przyrodniczej, uwzględniającej
obszary i obiekty chronione lub szczególnie cenne,
−
opracowanie listy obszarów lub obiektów szczególnie cennych, a naraŜonych na negatywne
skutki antropopresji,
−
stworzenie koncepcji i wykonanie ścieŜek rowerowych, spacerowych i szlaków turystycznych
w oparciu o najcenniejsze walory przyrodnicze,
−
właściwa pielęgnacja i ochrona lasów oraz realizacja załoŜeń krajowego programu zwiększania
lesistości - zalesianie nieuŜytków i najsłabszych gleb z uwzględnieniem uwarunkowań
przyrodniczo–krajobrazowych;
Cel: Rozwój zrównowaŜony obszarów wiejskich:
− pomoc przy wdraŜaniu programów rolnośrodowiskowych (organizowanie szkoleń, warsztatów);
Cel: Ochrona obszarów o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróŜnorodności:
−
utrzymanie korytarzy ekologicznych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym w ramach
sieci EKONET Polska,
− utrzymanie, odtwarzanie elementów krajobrazu rolniczego o znaczeniu ochronnym i kulturowym,
− opieka nad bezdomnymi zwierzętami w porozumieniu z innymi gminami lub powiatem.
Priorytet III: Odnawialne źródła energii i ochrona powietrza atmosferycznego
Cel: Poprawa jakości powietrza
−
modernizacja kotłowni, zamiana węglowych na olejowe lub gazowe, termomodernizacje
budynków i obiektów uŜyteczności publicznej
−
−
promowanie zasady poszanowania energii,
przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł energii cieplnej w gospodarstwach domowych
− budowa, przebudowa, remonty i modernizacja infrastruktury drogowej zgodnie z WPI.
Priorytet IV: Świadomość ekologiczna mieszkańców i edukacja ekologiczna
Cel: Podniesienie świadomości mieszkańców i dostęp do informacji
−
opracowanie bazy danych o środowisku przyrodniczym gminy oraz opracowanie procedury
udostępniania i aktualizacji tej bazy,
− opracowanie i wdroŜenie Gminnego Programu Edukacji Ekologicznej
Cel: Edukacja ekologiczna młodzieŜy i dzieci
−
stworzenie koncepcji i wykonanie ścieŜek rekreacyjno-dydaktycznych po obszarach cennych
przyrodniczo.
Zintegrowany plan rozwoju lokalnego gminy miasta Ozorkowa na lata 2007-2015 - najwaŜniejsze
problemy:
Zapewnienie miejsc pracy dla ludności aktywnej zawodowo. Społeczność miasta wymaga stworzenia
nowych i utrzymania istniejących stanowisk pracy. NaleŜy pozyskać inwestorów strategicznych oraz
środki niezbędne dla rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. Trzeba zmieniać sposoby uŜytkowania
terenów, w celu przygotowania obszarów aktywności gospodarczej.
Poprawa warunków i jakości Ŝycia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania:
- poprawa stanu środowiska naturalnego i właściwa gospodarka odpadami,
- stworzenie ośrodków sportu i rekreacji oraz rozbudowa obiektów istniejących,
- budowa mieszkań, budynków socjalnych i przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe,
Strona 44
- stworzenie terenów zieleni urządzonej,
- budowa, rozbudowa i modernizacja obiektów infrastruktury społecznej.
W zakresie poprawy warunków bytowych ludności naleŜy podjąć kroki zmierzające do:
– rewitalizacji starych mieszkaniowych zasobów komunalnych oraz pozostałych zurbanizowanych
terenów miasta,
– pozyskania nowych inwestorów lub developerów dla budowy mieszkań,
– budowy mieszkań socjalnych,
– przygotowania terenów pod budownictwo mieszkaniowe.
W zakresie gospodarki odpadami naleŜy podjąć działania m.in. w kierunku:
– przeprowadzenia, najlepiej przy współpracy z sąsiednimi gminami, programu selektywnej zbiorki
odpadów segregowanych,
– budowy nowoczesnego systemu segregacji i utylizacji odpadów komunalnych,
– rozbudowy systemu segregacji odpadów w gospodarstwach indywidualnych i przedsiębiorstwach
oraz wprowadzenia większej ilości wysepek ekologicznych z wszystkimi rodzajami pojemników
na śmieci i kontynuacja programu edukacji ekologicznej mieszkańców miasta.
W zakresie wykorzystania i ochrony walorów przyrodniczych oraz stwarzania warunków dla utrzymania
i rozwoju elementów zagospodarowania kształtujących wizerunek miasta, naleŜy podjąć działania w
kierunku:
– przywrócenia Ŝycia biologicznego w rzece Bzurze, współdziałając przy tym równieŜ z władzami
województwa i gmin połoŜonych wzdłuŜ rzeki,
– wykorzystania wód termalnych,
– rozbudowy systemu oczyszczania ścieków oraz rozwiązania problemów utylizacji i gromadzenia
odpadów stałych w celu zapobieŜenia skaŜeniom zbiorników wód podziemnych,
– urządzenia terenów zielonych mające podnieść estetykę miasta i zapewnić jego przewietrzanie,
– zapewnienia ochrony i przywrócenie walorów architektonicznych ścisłego centrum miasta.
Na poprawę stanu środowiska naturalnego wpłyną takŜe takie działania jak:
– modernizacja indywidualnych kotłowni węglowych, zastosowanie technologii grzewczych
pozwalających na zmianę paliwa na przyjazne dla środowiska i energooszczędne,
– likwidacja systemu ogrzewania piecami węglowymi w budynkach wielorodzinnych oraz
ewentualna rozbudowa sieci ciepłowniczej zgodnie z potrzebami,
– wymiana instalacji wewnętrznych c.o. i c.w.u. oraz wyposaŜenie w regulatory pogodowe
budynków uŜyteczności publicznej, komunalnych, spółdzielczych i indywidualnych,
– termomodernizacja budynków uŜyteczności publicznej,
– automatyka węzłów cieplnych.
W zakresie poprawy warunków w dziedzinie sportu, wypoczynku, turystyki i rekreacji naleŜy podjąć
działania zmierzające do:
– budowy przyszkolnych hal sportowych oraz przebudowy, rozbudowy hali sportowej i istniejących
boisk sportowych, w tym boisk przyszkolnych,
– wytyczenia i urządzenia ścieŜek rowerowych, szlaków turystyki pieszej,
– rozbudowy istniejącego zbiornika wodnego i urządzenia terenów wokół niego na cele aktywnego
wypoczynku,
– adaptacja obszarów Lasku Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku, rekreacji i sportu.
Stworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju mieszkańców to takŜe działania na rzecz rozwoju
(budowy, rozbudowy i modernizacji) bazy infrastruktury społecznej, tj.:
– obiektów zakładów opieki zdrowotnej, opieki społecznej,
Strona 45
– placówek edukacyjnych oraz obiektów kultury.
Analizowany dokument planistyczny w mniejszym bądź większym stopniu realizuje cele wymienione
powyŜej. Studium jest swoistym zbiorem zasad ustalanych w innych dokumentach, dlatego teŜ jego
szczegółowość w odniesieniu do poszczególnych problemów jest zróŜnicowana. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem o charakterze
ogólnym, określającym kierunki zagospodarowania. Ramy planistyczne przyjęte w projektowanym
Studium będą uszczegóławiane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, dlatego tak
waŜna jest zgodność projektowanego Studium z innymi dokumentami.
Strona 46
PoniŜej przedstawiono ustalenia zawarte w strategicznych dokumentach Ozorkowa uwzględnione w nowym Studium.
Systemy komunikacji
Rewitalizacja linii kolejowej nr 16 na odcinku Zgierz-Ozorków, modernizacja istniejących stacji i
przystanków kolejowych, budowę czterech intermodalnych przystanków kolejowych, budowa pięciu
węzłów intermodalnych z innymi środkami transportu miejskiego oraz zakup 20 elektrycznych pojazdów
szynowych.
Rozbudowa drogi woj. nr 708 na odcinku Ozorków - Warszyce - Stryków - Niesułków
Dokończenie realizacji projektu szybkiego tramwaju na linii Ozorków - Zgierz - Łódź - Pabianice (tzw.
Łódzki Tramwaj Regionalny).
Przebudowa droga nr 5173E Ozorków Al. Wyszyńskiego - ul. Zgierska
Budowa ulicy Południowej w Ozorkowie (droga powiatowa nr 5137 E)
Przebudowa drogi powiatowej nr 5173E Al. Wyszyńskiego - ul. Zgierska w Ozorkowie
Budowa ulicy Lipowej w Ozorkowie
Budowa ulicy Południowej w Ozorkowie
Przebudowa Placu Jana Pawła II wraz z przebudową układu komunikacyjnego
Przebudowa ulicy Wyszyńskiego
Budowa szybkiego tramwaju regionalnego lub Międzygminnej Komunikacji Autobusowej
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013
obowiązujący
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
projekt aktualizacja
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2015
obowiązujący
Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2015
obowiązujący
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
obowiązujący
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata
2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r.
projekt aktualizacja
Modernizacja dróg
projekt
Propozycja dalszej gazyfikacji miasta
Gospodarka energetyczna
Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008
- 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2015
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata
2009 - 2012 z perspektywą do 2015 r.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata
2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r.
Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
projekt aktualizacja
projekt aktualizacja
projekt aktualizacja
projekt
projekt aktualizacja
Wykorzystanie wód geotermalnych do ogrzewania budynków
Postulat budowy gazociągu wysokiego ciśnienia relacji: m. Ozorków – Parzęczew
Rozbudowa sieci gazowej
Modernizacja węzłów cieplnych - automatyka pogodowa
Rozwój klastra ekoenergetycznego
obowiązujący Inwestycje geotermalne
Strona 47
Gospodarka wodno - ściekowa
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
projekt aktualizacja
Modernizacja i budowa sieci kanalizacyjnej, modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z
modernizacją gospodarki osadowej w zasięgu 30 aglomeracji >= 10 000 RLM, aglomeracji Ozorków
Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008
- 2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015
projekt
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej
Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2014
Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
Budowa krytej kanalizacji deszczowej w ul. Gębickiej na odcinku od ul. Młynarskiej do ul. Łęczyckiej w
Ozorkowie
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej (5km)
projekt
Rozbudowa sieci wodociągowej
Modernizacja oczyszczalni ścieków w Ozorkowie
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Rzemieślnicza,
Cmentarna, Graniczna
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych),
sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Podleśna,
Zagajnikowa
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz budową i przebudową ulic: Brzozowa, Dębowa,
Liściasta, Świerkowa, Klonowa, Jodłowa, Jałowcowa, Poprzeczna, Górna, Piaskowa, Krasickiego
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Łączna, Polna,
Olczaka, Partyzantów, Wiatraczna
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
obowiązujący rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic, z tego na: Etap VI:
Reja, Kochanowskiego, Lipowa
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul. Makowa, ul.
Zielona, ul. Przejazd, ul. Sucha, ul. Solecka
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: przebudowa ulicy
Suchej w Ozorkowie od ul. Nowej do torów PKP
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci
rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: budowa ulicy
Suchej w Ozorkowie od ul. Nowej do torów PKP do ul. Kolejowej
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających
(kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i
przebudową dróg: ul. Nowa, ul. Konopnickiej, ul. Przejazd
obowiązujący
Strona 48
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 projekt - 2012 z perspektywą do 2016 r.
aktualizacja
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych),
sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg:
przebudowa ulicy Nowej
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych),
sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul.
Wschodnia, Krzeszewska, Tartaczna, Kowalewicka
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych),
sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg:
Przebudowa ulicy Sienkiewicza w Ozorkowie
Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych),
sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul.
Wodna
Modernizacja istniejącego oświetlenia ulicznego w mieście Ozorkowie i instalacja lamp w ulicach, gdzie
oświetlenia brak
Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta - budowa i przebudowa sieci i
urządzeń podziemnych: ul. Sienkiewicza, ul. Kilińskiego, ul. Kraszewskiego, ul. Dolna
Budowa kanalizacji deszczowej wraz z modernizacją ulicy Gębickiej w Ozorkowie
Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta - budowa i przebudowa sieci i urządzeń
podziemnych: ul. Plac Jana Pawła II, Starzyńskiego, Berka Joselewicza
Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta- budowa i przebudowa sieci i
urządzeń podziemnych: ul. Listopadowa, ul. Traugutta, ul. śeromskiego
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej (około 800 mb)
Dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków
Rozbudowa ścieków wodociągowej (około 430 mb) wraz z dalszą rozbudową
Modernizacja stacji wodociągowej wraz z ujęciami wody
Gospodarka odpadami
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013
Projekt: "Gospodarka odpadami komunalnymi w Łodzi - faza II" - instalacja termicznego przekształcania
odpadów komunalnych w Łodzi o duŜej skali oddziaływania i znacznym stopniu skomplikowania ze względu
obowiązujący na swoje oddziaływanie na środowisko przyrodnicze i społeczne. Wydajność instalacji przewidziana jest do
obsługi miasta Łodzi, oraz Pabianic, Zgierza, Ozorkowa, Aleksandrowa, Łaska, Konstantynowa, Brzezin,
Tuszyn i Stryków
projekt Likwidacja dzikich wysypisk sieci
aktualizacja
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata
2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r.
Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 projekt 2012 z perspektywą do 2016 r.
Organizacja i budowa centralnego punktu gromadzenia odpadów, w tym dla odpadów niebezpiecznych
Strona 49
aktualizacja
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
obowiązujący Rekultywacja składowiska odpadów, budowa sortowni i spalarni odpadów
Infrastruktura społeczna
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2016
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2017
Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2013
Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2017
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
Podniesienie jakości kształcenia poprzez modernizację infrastruktury edukacyjnej i sportowej w Zespole
obowiązujący Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie
Udoskonalenie infrastruktury edukacyjnej i technicznej oświaty i pomocy społecznej - Dom Pomocy
obowiązujący Społecznej w Ozorkowie
obowiązujący Budowy boiska szkolnego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie
Podniesienie jakości kształcenia poprzez modernizację infrastruktury edukacyjnej i sportowej w Zespole
obowiązujący Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie
Budowa (przebudowa) hali sportowej MOSIR ul. Traugutta 2 oraz budowa kortów tenisowych
Budowa (przebudowa) Korty tenisowe
Budowa (przebudowa) boisko sportowe MOSIR ul. Łęczycka
Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - przebudowa boiska sportowego
Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - przebudowa istniejącej
obowiązujący strzelnicy policyjnej na cele miejskiej działalności sportowej
Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - budowa amfiteatru
Budowa i rozbudowa gminnych obiektów kultury wraz z dostosowaniem do potrzeb osób
niepełnosprawnych
Budowa i rozbudowa gminnych obiektów oświatowych wraz z budową sal gimnastycznych i boisk przy
Szkołach Podstawowych Nr 4 i 5
Budowa budynków socjalnych przy ul. świrki 10a
Ochrona środowiska
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008
- 2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata
2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r.
projekt aktualizacja
Realizacja inwestycji dot. regulacji rzek, budowy obwałowań, polderów i zbiorników retencyjnych,
odtwarzania naturalnych terenów zalewowych
Postulat ustanowienia Sokolnicko – Piątkowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu m.in. na obszarze
miasta Ozorków
projekt
Propozycja utworzenia Zespołu Przyrodniczo - Krajobrazowego "Ozorkowski"
obowiązujący Rozbudowa istniejącego juŜ sztucznego zbiornika wielozadaniowego przy ul. Wiejskiej
projekt aktualizacja
Wprowadzeni zieleni w celu uporządkowania ciągów dolinnych
Budowa ekranów akustycznych i wprowadzenie zieleni izolacyjnej
Urządzanie i utrzymanie terenów zieleni i pomników przyrody
Budowa zbiornika na rzece Starówce
Strona 50
Potrzeby i moŜliwości rozwoju gminy
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 sierpnia 2009 r. w
sprawie ustalenia planu rozwoju Łódzkiej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej
obowiązujący
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
projekt aktualizacja
Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa
na lata 2007 - 2015
Lokalizowanie obiektów wraz infrastrukturą towarzyszącą, związanych z działalnością podmiotów
gospodarczych w obrębie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej
Wskazanie miasta Ozorków jako ośrodka koncentracji rozwoju klastru farmaceutyczno – medycznego
Wskazanie miasta Ozorków jako ośrodka wielofunkcyjnego obsługującego podmiejskie strefy
mieszkaniowo – rekreacyjnego, w związku z koncepcją kształtowania w projektowanym planie
wojewódzkim Łódzkiego Obszaru Metropolitarnego.
Przygotowanie terenów aktywności gospodarczej
obowiązujący
Rewitalizacja zurbanizowanych obszarów miasta Ozorkowa
Strona 51
12. OCENA USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM Z PUNKTU WIDZENIA
MOśLIWOŚCI OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO
Projekt Studium ma za zadanie określenie najkorzystniejszych kierunków przekształceń
przestrzennych miasta, których celem będzie poprawa warunków Ŝycia mieszkańców, ochrona zasobów
środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz z zachowaniem wymogów ładu przestrzennego.
Analizując zapisy dokumentu moŜna stwierdzić, ze w projekcie Studium skoncentrowano się na:
stworzeniu wyraźnie wyodrębnionych stref o funkcji produkcyjno-usługowej zlokalizowanych
w sąsiedztwie największych połączeń komunikacyjnych oraz zlikwidowaniu ruchu tranzytowego przez
centrum miasta na rzecz układu dróg obwodowych.
W rzeczowym dokumencie uwzględniono potrzebę utrzymania i ochrony wartości
przyrodniczych miasta m.in. poprzez: utrzymanie korytarzy ekologicznych (zarówno lokalnych, jak
i ponadlokalnych), w tym ochronę głównego połączenia przyrodniczego rejonu – doliny Bzury, której
teren zagospodarowano w formie obszarów o przewadze zieleni nieurządzonej. W Studium wskazano
obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, a takŜe zwrócono uwagę na większe skupiska drzew
postulowane do zachowania. Dokument uwzględnia wszystkie istniejące obiekty i obszary objęte ochroną
prawną na mocy przepisów odrębnych oraz z projektowane: Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowym
i obszar Natura 2000 - Słone Łąki w Pełczyskach. Zaproponowane formy zagospodarowania terenu nie
kolidują z celami dla jakich postuluje się ochronę ww. obszarów.
Ponadto w Studium wyznaczono rezerwy terenu pod poszczególne obszary funkcjonalne, które
zostaną uruchomione dopiero po wypełnieniu terenów sąsiednich. Rozwiązanie to jest korzystne z punktu
widzenia ochrony środowiska, poniewaŜ w sposób jasny wskazuje główne obszary rozwoju miasta,
chroniąc przed niekontrolowanym rozpraszaniem się zabudowy i usług. Tym samym zmniejszono ryzyko
wystąpienia groźnego dla stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego chaosu przestrzennego,
który niejednokrotnie prowadzi m.in. do przerywania połączeń ekologicznych, bądź niszczenia
najcenniejszych siedlisk. Brak kontroli nad rozwojem miasta moŜe prowadzić do zaburzeń
w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego i niszczenia struktury krajobrazu wizualnego. Ustalenia
Studium umoŜliwiają zachowanie i ochronę dotychczasowych walorów przyrodniczych i krajobrazowych
terenu opracowania.
Działaniem ochronnym dla środowiska przyrodniczego, kulturowego i wizualnego jest równieŜ
wyznaczenie obszarów, dla których obowiązkowym/wskazanym jest opracowanie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego. W planach miejscowych, które w przeciwieństwie do studium są
aktami prawa miejscowego określa się w sposób szczegółowy zasady korzystania z przestrzeni oraz
dopuszczalne i zakazane formy gospodarowania. Ponadto za pomocą ustaleń szczegółowych, takich jak:
wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej, nieprzekraczalna linii zabudowy, minimalna wielkości
posesji, moŜna w duŜym stopniu zapobiegać oraz ograniczać negatywne oddziaływania na środowisko.
Ponadto takie postępowanie jest zgodne z hierarchią metod przeciwdziałania w ochronie środowiska.
Generalnie właściwa polityka przestrzenna zgodna z zasadami zrównowaŜonego rozwoju powinna być
prowadzona m.in. poprzez ustalanie i wydawanie decyzji środowiskowych z przyjęciem
najkorzystniejszych wariantów dla środowiska.
Główne zagroŜenie dla ciągłości systemu przyrodniczego miasta wiąŜe się z wprowadzeniem
nowych inwestycji drogowych. Proponowany nowy ślad drogi klasy głównej graniczy bezpośrednio z
terenami predestynowanymi do ochrony, ponadto biegnie wzdłuŜ rzeki Starówki, bardzo blisko jej
Strona 52
koryta. W wyniku realizacji inwestycji prawdopodobnie powstaną oddziaływania bezpośrednie i
pośrednie, których zasięg i skala będą uzaleŜnione od przyjętych rozwiązań szczegółowych. Ze względu
na bliskość terenów cennych przyrodniczo, w tym stwierdzonych wcześniej siedlisk gatunków
podlegających ochronie prawnej (storczyków), przebieg drogi powinien być rozpatrywany wariantowo.
Skutki oddziaływań, przy zachowaniu wymogów prawa na etapie projektowania i realizacji inwestycji
drogowej oraz eksploatacji, przy zastosowaniu odpowiednich, dostosowanych indywidualnie
zabezpieczeń nie powinny powodować pogorszenia stanu środowiska, utraty róŜnorodności oraz
zniszczenia walorów krajobrazowych.
Zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju i określonej w ustawie Prawo ochrony
środowiska definicji zaleca się przestrzeganie ustalonej hierarchii metod przeciwdziałania w ochronie
środowiska. Promując w kolejności: unikanie skutków, ograniczanie skutków oraz naprawa i
rekompensowanie strat.
W celu zminimalizowania, wyeliminowania lub zrównowaŜenia negatywnych skutków
realizacji postanowień Studium proponuje się podjęcie następujących działań:
1. Stosowanie metod ograniczania negatywnego wpływu na klimat akustyczny miasta m.in. poprzez:
•
•
•
Przyjęcie optymalnej organizacji ruchu z ograniczeniem prędkości
Ograniczenie przepustowości ulic lokalnych i wprowadzanie utrudnień dla ruchu tranzytowego,
Stosowanie rozwiązań urbanistycznych i architektoniczno-budowlanych poprzez: realizację
ekranów dźwiękochłonnych, modernizację dróg, stosowanie cichych nawierzchni, ograniczanie
liczby inwestycji wymagającej nadmiernej eksploatacji dróg,
2. Zapewnienie ochrony wód m.in. poprzez:
3.
•
Uporządkowanie gospodarki ściekowej (rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,
odwodnienia ulic),
•
Wprowadzanie nowych przedsięwzięć z wykonaniem uprzedniej analizy uciąŜliwości w
zakresie gospodarki wodno-ściekowej,
Kierując się zasadą przezorności przy rozpatrywaniu inwestycji naleŜy brać pod uwagę:
energochłonność i materiałochłonność, ilość wytwarzanych odpadów, obciąŜenie dróg, potencjalny
wpływ na środowisko kooperantów i dostawców, tworzenie zmienności warunków w bezpośrednim
sąsiedztwie, ilość wytwarzanych i odprowadzanych ścieków, zuŜycie wody.
4. W zakresie ochrony i kształtowania środowiska wizualnego miasta proponuje się podjęcie m.in.
działań:
•
naleŜy dąŜyć do zachowania istniejących elementów cennych wizualnie, typu: osi widokowych,
otwarć widokowych i panoram,
•
w odniesieniu do panoram i otwarć widokowych naleŜy dąŜyć do oddalenia niebezpieczeństwa
kształtowania zabudowy odbieranej jako negatywne dominanty bądź subdominanty,
•
•
naleŜy dąŜyć do zachowania naturalnego ukształtowania terenu,
obszarom o krajobrazie niekorzystnie przekształconym naleŜy przywracać ich potencjalne
walory krajobrazowe i przyrodnicze,
w przypadku terenów przeznaczonych pod nowe inwestycje wymagane jest twórcze
zakomponowanie nowych wartości estetycznych,
w odniesieniu do stref ochrony ekspozycji zabytkowych obiektów i załoŜeń obowiązuję ochrona
przed zabudową pasmową i zabudową luk umoŜliwiających wgląd w krajobraz.
•
•
Strona 53
•
osie widokowe podlegają szczególnej ochronie przed sytuowaniem w ich kierunku
jakichkolwiek dominant i przeszkód terenów.
Mając na uwagdze charakter rejonu opracowania, jego istniejące zagospodarowanie oraz
wykształcone struktury przyrodnicze uznaje się, iŜ projekt Studium w moŜliwie maksymalny sposób
ogranicza wpływ na środowisko. Ustalenia Studium nie naruszają podstawowych procesów
ekologicznych zapewniających ciągłość, trwanie i powiązanie ekosystemów.
Podsumowując ocenę ustaleń studium z punktu widzenia moŜliwości ograniczenia wpływu na
środowisko naleŜy pamiętać, Ŝe wiele zapisów zapobiega oraz/lub niweluje negatywne zjawiska, jednak
nie wszystkie ustalenia są gwarantem utrzymania dobrego stanu środowiska i jego funkcjonowania.
MoŜna natomiast stwierdzić, Ŝe zasady zagospodarowania określone w analizowanym dokumencie
w sposób kompleksowy obejmują problematykę ochrony środowiska w planowaniu przestrzennym.
13. WNIOSKI
Projektowane Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Ozorków przyczyni się do zrównowaŜonego rozwoju regionu. Formalne i przyszłościowe ukształtowanie
przestrzeni zapewni racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych, rozwój gospodarczy oraz wysoki
standard Ŝycia. NaleŜy podkreślić, iŜ omawiany dokument ma charakter ogólny lecz wiąŜący dla
powstających w przyszłości planów zagospodarowania. Dlatego teŜ, konieczna jest analiza w zakresie
oddziaływania studium na poszczególne sfery Ŝycia mieszkańców Ozorkowa i środowisko przyrodnicze.
Błędy popełnione dziś mogą być powielane w przyszłości. Prognoza niniejsza pozwala uniknąć ich. . W
wyniku przeprowadzonej analizy w poprzednich rozdziałach moŜna wyróŜnić oddziaływania w kierunku
środowiska negatywne i pozytywne, przy czym nie moŜna mieć 100%-ej pewności, Ŝe określone w
prognozie zmiany środowiskowe wystąpią. ZłoŜoność procesów przyrodniczych i
ich
nieprzewidywalność sprawia, Ŝe określone oddziaływania mogą w rzeczywistości przybrać inny
charakter, siłę czy skalę. W dokumentach z zakresu oddziaływania na środowisko naleŜy zawsze
przyjmować pewien margines pewności.
PoniŜej w syntetycznej formie przedstawiono potencjalny negatywny wpływ realizacji Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Ozorkowa na poszczególne komponenty
środowiska. Jednocześnie określono moŜliwość pojawienia się danego oddziaływania.
Strona 54
Potencjalny wpływ
realizacji studium na:
Tak
Nie
Prawdopodobnie
ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY
- wzrost zanieczyszczenia
√
powietrza
- wzrost hałasu
√
- lokalna zmiana
mikroklimatu
√
Czas/okres
wystąpienia
oddziaływania
Uwagi
Proponowane zmiany w studium (rozwiązania alternatywne)
- moŜliwy na skutek wzrostu natęŜenia ruchu
samochodowego
postępujący wraz z
- zwiększenie liczby gospodarstw przyczyni się
realizacją studium
do sezonowego wzrostu niskiej emisji
i miejscowych planów
- tylko lokalnie, moŜliwy na skutek wzrostu
natęŜenia ruchu samochodowego
postępujący z realizacją - zmiana na skutek zabudowy przestrzeni
studium i miejscowych otwartych i zmniejszeniu areałów rolnych
planów, stabilizacja po - przyczyną zmian moŜe być takŜe realizacja
pełnej realizacji
inwestycji drogowych
studium i planów
- skala zmian niezauwaŜalna
- wskazana jest analiza rozwiązań komunikacyjnych,
- odstąpienie od lokalizacji zabudowy na obrzeŜach miasta,
- studium uwzględnia potrzebę zachowania dobrego stanu
powietrza i klimatu akustycznego co realizują zapisy
dotyczące utrzymania zieleni, głównego korytarza
ekologicznego, zadrzewień śródpolnych, znacznej części
przestrzeni otwartych
postępujący z
- zmiany mogą obejmować duŜe powierzchnie
inwestycyjne obecnie uŜytkowane rolniczo,
realizacją studium i
planów, stabilizacja po - nastąpi na skutek zainwestowania,
pełnej realizacji
- zmiany będą typowe dla rozwijających się
miast,
studium
- zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej,
w szczególności dla terenów MN,
najsilniejsze w okresie - konsekwencja prowadzonych robót
realizacji inwestycji
budowlanych, wywoŜenie odkładu, wybieranie
budowlanych
piasku
- określenie ścisłych zasad gospodarowania odpadami –
ustalenie na etapie planu
POWIERZCHNIA ZIEMI
- uszczelnienie podłoŜa
- powstanie sztucznych
nasypów i zagłębień
√
√
ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE, WODY POWIERZCHNIOWE
- zmiany w przepływach
wód
√
okresowe, po realizacji
studium i planów
- w wyniku realizacji inwestycji z zakresu
kanalizacji – odprowadzenie podczyszczonych
wód opadowych do wód powierzchniowych
- nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych,
- zmiany są nieuniknione,
- odprowadzenie podczyszczonej deszczówki do cieków
wodnych przynosi więcej korzyści dla środowiska niŜ
swobodna i niekontrolowana infiltracja zanieczyszczonych
wód opadowych
Strona 55
Potencjalny wpływ
realizacji studium na:
Tak
- zmiany stosunków
wodnych, w tym
poziomu zwierciadła
wód gruntowych
- wyłączenie części gleb z
obiegu materii
Nie
Prawdopodobnie
√
√
Czas/okres
wystąpienia
Uwagi
Proponowane zmiany w studium (rozwiązania alternatywne)
- skutek realizacji inwestycji budowlanych,
- rozdzielenie systemu deszczowego od
postępujący z realizacją sanitarnego takŜe wpłynie na poziom wód
gruntowych i lokalnych stosunków wodnych
studium i planów,
stabilizacja po pełnej
- skutek uszczelnienia podłoŜa,
realizacji studium
- dotyczy terenów gdzie dojdzie do
zainwestowania a pełniących obecnie funkcje
środowiskowe – łąki, pola, nieuŜytki
- nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych ze względu na
nieunikniony charakter oddziaływań
w trakcie realizacji
studium jak i w
późniejszym okresie
- urządzanie ogrodów i zieleni
- nasadzenia gatunków obcych np. wzdłuŜ dróg
- uściślenie zasad dotyczących kształtowania zieleni winno
nastąpić w trakcie tworzenia planów zagospodarowania
stopniowo z realizacją
zapisów studium,
po realizacji studium
nastąpi stabilizacja
- zmniejszenie przestrzeni Ŝyciowych (dotyczy
organizmów roślinnych oraz duŜych zwierząt) na
skutek wprowadzania zabudowy w przestrzenie
aktywne biologicznie,
- wprowadzenie nowych ciągów
komunikacyjnych – bariery migracyjne,
- przeznaczanie pod zabudowę terenów, na
których zachodzą procesy sukcesji - łąki
FAUNA I FLORA - BIORÓśNORODNOŚĆ
- wprowadzenie gatunków
obcych
√
- ograniczanie zasięgu
występowania (lokalnie)
√
- ograniczanie sukcesji
KRAJOBRAZ
- zmniejszenie udziału
przestrzeni rolnych w
krajobrazie
- powstanie elementów
dysharmonijnych
√
√
√
stopniowo z realizacją
zapisów studium, po
realizacji studium
nastąpi stabilizacja
- przeznaczenie pod zabudowę przestrzeni
uŜytkowanych rolniczo
- realizacja inwestycji, głównie dróg
- zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej na terenach
MN, MNE,
- na etapie tworzenia miejscowych planów naleŜy ściśle
określić warunki zabudowy – realizacji ogrodzeń, wielkości
obiektów itp. tak aby nowe tereny inwestycyjne nie były
całkowicie wyizolowane
- nie proponuje się zmian w układzie przestrzennym,
zabudowę zaproponowano głównie jako uzupełnienie
istniejącej, wypełnienie pustych miejskich przestrzeni
- realizacja ciągów komunikacyjnych jest niezbędna do
dalszego rozwoju Ozorkowa dlatego ich realizacja jest
konieczna,
- przy zachowaniu wysokiej estetyki obiektów budowlanych
ingerencja w krajobraz nie będzie drastyczna,
Strona 56
Z tabeli przedstawionej powyŜej wynika, iŜ realizacja zapisów Studium nie wpłynie istotnie na
funkcjonowanie środowiska. Oddziaływania wystąpią w trakcie i po pełnej realizacji dokumentu. Skutki
będą miały charakter trwały lecz nie odbiegną charakterem od typowych/charakterystycznych dla
regionów rozwijających się. Pomimo tak niewielkich skutków środowiskowych w Studium
zaproponowano szereg ustaleń pozytywnie wpływających na jakość środowiska, jego funkcjonowanie:
- w zakresie oddziaływania na człowieka:
• rozwój gospodarczy miasta,
•
zwiększenie dostępności do pracy,
•
•
stworzenie dobrych warunków wypoczynku,
zwiększenie zasobów mieszkaniowych,
•
•
•
umoŜliwienie realizacji indywidualnych inwestycji lub korzystnej sprzedaŜy gruntów,
poprawa sytuacji materialnej,
poprawa warunków Ŝycia,
• zakaz budowy w terenach zalewowych – ochrona przed skutkami powodzi,
- w zakresie oddziaływania na faunę i florę (bioróŜnorodność):
• zachowanie głównych struktur przyrodniczych, w tym lokalnych i ponadlokalnych korytarzy
ekologicznych,
•
odpowiednie zagospodarowanie terenów doliny Bzury oraz zbiorników wodnych zapewniające
wysoką aktywność biologiczną,
•
•
ochrona gleb wartościowych,
racjonalne wykorzystanie terenów zielonych nie ingerujące w ekosystem,
• ograniczenie inwestycji na aktywnych biologicznie obrzeŜach miasta,
• wskazanie systemu powiązań przyrodniczych,
- w zakresie krajobrazu:
• zachowanie cennych struktur krajobrazotwórczych,
• kształtowanie wysoce estetycznej przestrzeni miejskiej z zachowaniem cennych elementów
kulturowo-historycznych,
• zapewnienie ładu przestrzennego poprzez odpowiednie formy zagospodarowania i ich
lokalizację,
- środowisko wodno-gruntowe
• rozwój infrastruktury technicznej co przyczyni się w przyszłości do poprawy jakości wód i gleb,
•
wskazanie rozwiązań dotyczących odprowadzania ścieków w terenach pozbawionych systemu
kanalizacyjnego,
• wprowadzenie obowiązku podczyszczenia wód opadowych z terenów komunikacji,
• oddzielenie systemu deszczowego od sanitarnego,
• odbiór ścieków od 100 % mieszkańców – załoŜenie docelowe,
- atmosfera i klimat akustyczny:
• pozostawienie w niezmienionym stanie wszystkich drzewostanów jako bufora zanieczyszczeń i
elementów klimatotwórczych,
•
•
uzupełnianie miejskich struktur przyrodniczych (szpalerów, parków, terenów nadwodnych),
rozbudowa systemu gazowego – eliminacja palenisk wykorzystujących węgiel i inne nośniki,
których wykorzystanie przyczynia się do obniŜenia jakości powietrza,
- obszary i obiekty objęte ochroną prawną:
Strona 57
•
•
uzupełnianie miejskich struktur przyrodniczych (szpalerów, parków, terenów nadwodnych),
ochrona połoŜonego w pobliŜu obszaru Słonych Łąk (Natura 2000) poprzez stworzenie swoistej
otuliny – obszaru o szczególnych wartościach oraz strefy rozwojowej,
- dobra kultury i zabytki:
• kompleksowa ochrona wszystkich obiektów/obszarów przedstawiających wartości historyczne i
kulturowe.
14. STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Ozorków została sporządzona zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227). Prognoza jest integralną częścią
procedury oceny oddziaływania na środowisko i pozwala zidentyfikować zagroŜenia dla środowiska jakie
mogą powstać w wyniku realizacji ustaleń projektu studium oraz określić działania mające na celu
ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych.
Miasto Ozorków połoŜone jest w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, przy drodze
krajowej nr A2 łączącej wschód i zachód Polski (Świecko - Poznań - Łódź - Warszawa - Kukuryki).
Ozorków jest miejscem atrakcyjnym inwestycyjnie, o czym świadczy zagospodarowanie specjalnej strefy
ekonomicznej zarządzanej przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A. Początki jej wyodrębnienia
z przestrzeni miasta sięgają 1996 r., a juŜ w 2001 r. podstrefa Ozorków została na całej swej powierzchni
(tj. 32,2 ha) zagospodarowana. Miasto zajmuje powierzchnię 15,47 km2. Posiada dobrze zorganizowany
system zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Sieć kanalizacyjna miasta nie jest wystarczająco rozbudowana korzysta z niej około 70 % ludności miasta (dane na koniec 2008 r. wg BDR GUS). Odbiornikiem
ścieków oczyszczonych oraz wód opadowych jest rzeka Bzura.
Ozorków jest miastem „zielonym”. Istnieje tu wiele parków przedstawiających wysokie
wartości przyrodnicze. Trzon systemu przyrodniczego stanowi dolina Bzury, która swoim przebiegiem
dzieli miasto na dwie części – wschodnią i zachodnią. Choć rzeka ma charakter sztucznego cieku to wraz
z przyległymi terenami parkowymi stanowi swoiste biocentrum miasta i zapewnia powiązanie środowisk
miejskich z naturalnymi, połoŜonymi dalej od miasta. Wyjątkowe walory przyrodnicze przedstawiają
tereny południowo-wschodnie. Łąki i pola, liczne zadrzewienia tworzą wysoce estetyczny krajobraz. W
planach jest utworzenie na tym terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, który chroniłby
występujące tu storczyki objęte ścisłą ochroną gatunkową. RównieŜ na południu miasta i w powiązaniu z
ww. terenami istnieją sztuczne akweny wodne. Obok funkcji retencyjnej stanowią doskonałe siedlisko
ptactwa wodnego i ryb. Ponad to są wykorzystywane przez ludność jako miejsce rekreacji i wypoczynku.
Generalnie stan środowiska i jego funkcjonowanie nie budzi większych zastrzeŜeń. Tylko
lokalnie dochodzi to presji środowiskowych wynikających z ludzkiej działalności. W okolicznych lasach
moŜna napotkać niewielkie wysypiska śmieci czy gruzu. Są one ewidentnym przykładem
nieodpowiedzialnej działalności człowieka co bezpośrednio wynika z pewnych zaległości w edukacji
ekologicznej.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków jest
dokumentem ogólnym na podstawie, którego w przyszłości będą powstawać miejscowe plany
zagospodarowania oraz róŜne inwestycje. Do głównych kierunków ustalonych w Studium naleŜą:
Strona 58
w zakresie budownictwa mieszkaniowego:
- rozwój terenów budownictwa mieszkaniowego ograniczony wymogami ochrony środowiska
(obszar lasów, obszar chronionego krajobrazu, rzeka Bzura),
- na terenach istniejącej zabudowy mieszkaniowej koncentracja zabudowy w celu bardziej
ekonomicznego wykorzystania urządzeń infrastruktury,
- wyznaczenie terenów dla realizacji programu samorządu lokalnego w zakresie budownictwa
komunalnego.
w zakresie rozwoju terenów usług:
- podniesienie poziomu usług infrastruktury społecznej,
- kształtowanie terenów centrum miasta,
- tworzenie przestrzeni publicznej jak: place, zieleńce, skwery.
w zakresie przemysłu i działalności gospodarczej:
- restrukturyzacja terenów przemysłowych,
- tworzenie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej.
w zakresie terenów sportu i rekreacji:
- wykorzystanie walorów przyrodniczych cieków i zbiorników wodnych dla realizacji terenów i
obiektów sportowo-rekreacyjnych,
- ograniczone wykorzystanie terenów leśnych dla rekreacji,
- utworzenie układu zieleni przyulicznej z ciągami pieszymi i rowerowymi na terenach
zainwestowania miejskiego
- rozwój sieci regionalnych tras rowerowych.
w zakresie wartości kulturowych:
- ochrona i eksponowanie dóbr dziedzictwa kulturowego,
- kształtowanie harmonijnego krajobrazu miasta.
w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego:
- zapewnienie odpowiedniej jakości środowiska przyrodniczego w mieście,
- ochrona wartości przyrodniczo-krajobrazowych przed zagroŜeniami,
- kształtowanie środowiska i krajobrazu w oparciu o istniejące walory.
w zakresie infrastruktury technicznej:
- sukcesywna rozbudowa infrastruktury technicznej na terenach częściowo zainwestowanych
i przeznaczonych do zainwestowania,
- działania w celu realizacji systemu utylizacji odpadów.
w zakresie komunikacji:
- budowa, rozbudowa i modernizacja usprawniająca układ komunikacji,
- dostosowanie parametrów technicznych dróg i ulic do zróŜnicowanych funkcji pełnionych przez
nie w obsłudze ruchu i poszczególnych obszarów, wymagań ruchu i jego bezpieczeństwa oraz
róŜnego charakteru obszarów,
- rozwiązanie problemu bezkolizyjnych połączeń drogowych i pieszo-rowerowych.
w zakresie prawnym:
- sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
W Studium ustalono kierunki zagospodarowania poszczególnych terenów (części miasta), które
determinują skalę i siłę oddziaływania. To właśnie nowe inwestycje będą miały największe znaczenie dla
lokalnych środowisk. W analizowanym dokumencie wprowadzono szereg ustaleń wpływających wysoce
pozytywnie na funkcjonowanie środowiska. Przede wszystkim wskazano tereny o wysokich wartościach
Strona 59
przyrodniczych gdzie zagospodarowanie jest znacznie ograniczone. Podjęto pełną ochronę doliny Bzury i
zbiorników wodnych. Zaproponowano szereg rozwiązań dotyczących infrastruktury technicznej w tym
sieci kanalizacji sanitarnej. WaŜne takŜe jest zachowanie pewnej kolejności realizacji Studium w
stosunku do poszczególnych terenów funkcjonalnych tj. wprowadzono strefy rozwojowe, na których
inwestowanie moŜliwe będzie dopiero po wypełnieniu terenów sąsiednich. Strefy rozwojowe obejmują
głównie obrzeŜa miasta. W pierwszej kolejności wypełniana będzie zabudowa połoŜona w centrum, gdzie
istnieją pewne „luki” np. w postaci pól czy nieuŜytków.
Wprowadzone kierunki polityki przestrzennej spowodują zmiany środowiskowe takŜe o charakterze
negatywnym, lecz w nie wpływające na ogół środowiska i jego funkcjonowanie. Zmiany będą
charakterystyczne dla obszarów rozwijających się gdzie konieczna jest dalsza rozbudowa strefy
zurbanizowanej. Przeznaczenie nowych terenów pod inwestycje skutkuje:
•
•
zmianą kierunków spływu powierzchniowego,
zmianą stosunków wodnych,
•
•
wyłączeniem części gleb z obiegu materii,
zmniejszeniem areałów Ŝyciowych,
•
utrudnieniem migracji zwierząt,
•
•
zmianą poziomu zwierciadła wód gruntowych,
moŜliwość pojawienia się gatunków obcych.
Wszystkie przeobraŜenia poszczególnych komponentów środowiska będą miały charakter
lokalny i stosunkowo nieinwazyjny. Analizę w kierunku oddziaływania inwestycji drogowej na
ekosystemy naleŜy wykonać w specjalistycznym opracowaniu sporządzonym na potrzeby realizacji
inwestycji drogowej. W chwili obecnej wskazuje się analizę innych rozwiązań komunikacyjnych,
uwzględniających w większym stopniu planowane formy ochrony przyrody.
Realizacja Studium przyniesie znaczące korzyści w sferze ochrony środowiska, rozwoju
gospodarczego, warunków i jakości Ŝycia. W analizowanym dokumencie zadbano o ochronę zabytków,
pomników przyrody i cennych struktur przyrodniczych. Wskazano strefy prorozwojowe, gdzie moŜliwa
jest lokalizacja obiektów przemysłowych, produkcyjnych, usługowych itp. NaleŜy mieć na uwadze fakt,
iŜ korzystne przeobraŜenia miasta będą zachodziły przez wiele lat. Być moŜe do pełnej realizacji Studium
w ogóle nie dojdzie, lub konieczne będą zmiany. Na chwilę obecną stwierdza się słuszność przyjętych
rozwiązań w Studium, szczególnie w odniesieniu do środowiska. WdroŜenie dokumentu zapewni
zrównowaŜony rozwój Ozorkowa. Wykorzystanie potencjału przyrodniczego miasta i moŜliwości
gospodarczych jest kluczem do poprawy jakości Ŝycia obecnych i przyszłych mieszkańców miasta.
Strona 60

Podobne dokumenty