pytania_17.19.20.21

17.Dysonanse, konsonanse – zależności
1. Konsonansami nazywamy interwały zgodnie brzmiące. Dzielą się one na:
1. Konsonanse doskonałe, do których zaliczamy wszystkie interwały czyste (1,4,5,8)
2. Konsonanse niedoskonałe do których zaliczamy 3w i 3m, 6w i 6m.
2. Dysonansami nazywamy interwały niezgodnie brzmiące, wymagające rozwiązania na
konsonans. Do dysonansów zaliczamy: 2m i 2w, 7m i 7w oraz wszystkie interwały
zwiększone i zmniejszone.
19.koło kwintowe, enharmonia, enharmoniczna równoważność dźwięków i gam
Koło kwintowe (krąg kwintowy) - układ pokrewieństwa kwintowego tonacji, zbiór
wszystkich tonacji przedstawiany w formie okręgu, na którego obwodzie zaznacza się kolejno
(co kwintę czystą) następujące po sobie gamy według zwiększającej się ilości znaków
przykluczowych.
W kierunku ruchu wskazówek zegara w każdej następnej gamie przybywa dodatkowo jeden
krzyżyk, przy czym tonika gamy (nadająca jednocześnie jej nazwę) jest dominantą gamy
wyjściowej.
W kierunku przeciwnym zwiększa się ilość bemoli, a tonika jest subdominantą gamy
wyjściowej.
19a. Enharmonia jest to cecha systemu równomiernie temperowanego polegająca na
możliwości zapisania jednego dźwięku na kilka sposobów. Np. dźwięk c może być zapisany
jako deses lub his.
Dźwięki o różnej nazwie i pisowni, ale tym samym brzmieniu nazywa się dźwiękami
enharmonicznymi lub enharmonicznie równoważnymi.
Enharmonia oraz system równomiernie temperowany umożliwiają rozróżnienie: półtonu
diatonicznego i chromatycznego oraz całego tonu diatonicznego i chromatycznego.
Z enharmonią wiąże się pojęcie gam enharmonicznych, są to gamy o identycznym brzmieniu,
ale różnej notacji muzycznej. Enharmoniczne zamienianie gam czy dźwięków ma przede
wszystkim znaczenie praktyczne, ułatwiające odczyt nut w tonacjach, które znajdują się na
dalszym miejscu w kole kwintowym, a tym samym mają większą ilość znaków
przykluczowych. W harmonii klasycznej zamiana enharmoniczna dźwięku wymuszana była
koniecznością przestrzegania zasad połączeń harmonicznych.
Dźwięki enharmonicznie równoważne.
Dźwięki enharmonicznie równoważne posiadają tą samą wysokość lecz 3 różne nazwy.
Wyjątek stanowią Gis i As, które to dźwięki posiadają tylko dwie nazwy.
20. Diatonika i chromatyka, znaki chromatyczne
Diatonika - pojęcie z języka greckiego, oznaczające w muzyce zasadę oparcia jej przebiegu
wyłącznie na dźwiękach jednej skali diatonicznej.
Przeciwieństwo chromatyki, gdzie podstawową zasadą jest podwyższanie i obniżanie
dźwięków skali diatonicznej za pomocą znaków chromatycznych.
Chromatyka - system, zasada użycia w utworach muzycznych znaków chromatycznych.
Znak chromatyczny - znak notacji muzycznej określający alterację stopni podstawowych skali
diatonicznej.
Znakami chromatycznymi są:
* krzyżyk oraz podwójny krzyżyk
* bemol oraz podwójny bemol
* kasownik
21. Znaki przykluczowe i przygodne
Znaki przykluczowe to znaki chromatyczne umieszczane w ściśle określonej kolejności
bezpośrednio za kluczem na początku każdej pięciolinii, oznaczają tonację utworu. Są ważne
do końca pięciolini.
Porządek umieszczania znaków przykluczowych:
C-dur, a-moll
F-dur, d-moll
G-dur, e-moll
B-dur, g-moll
D-dur, h-moll
Es-dur, c-moll
A-dur, fis-moll
As-dur, f-moll
E-dur, cis-moll
Des-dur, b-moll
H-dur, gis-moll
Ges-dur, es-moll
Fis-dur, dis-moll
Ces-dur, as-moll
Cis-dur, ais-moll
Znaki przygodne - umieszczane są bezpośrednio przed określoną nutą i odnoszą się do
wszystkich nut danej wysokości występujących w tym takcie po znaku. Są ważne do końca
taktu albo do ich skasowania przez kasownik.
22. Pokrewieństwo tonacji: kwintowe, paralelizm, jednoimienność
Pomiędzy dwiema gamami występują następujące rodzaje pokrewieństwa:
a) Pokrewieństwo kwintowe – zachodzi pomiędzy dwiema gamami tego samego trybu,
w których toniki oddalone są od siebie o kwintę czystą w górę lub w dół np. C-G, a-e,
C-F, g-d.
Pokrewieństwo kwintowe zachodzi również pomiędzy dwiema gamami różnego trybu,
których toniki są oddalone od siebie o kwintę czystą w górę lub w dół.
Np. C-g, C-f, e-E, g-D.
Jest to dalsze pokrewieństwo kwintowe.
b) Pokrewieństwo równoległości - zachodzi pomiędzy dwiema gamami różnego trybu,
posiadających tę samą ilość znaków przykluczowych, a toniki ich oddalone są od
siebie o tercję małą, np. C-a, G-e, F-d.
c) Pokrewieństwo jednoimienności - zachodzi pomiędzy dwiema gamami dwóch
różnych trybów, w których toniki rozpoczynają się od tego samego dźwięku.
Np. C-c, F-f, G-g
Te dwie gamy różnią się zawsze trzeba znakami przykluczowymi.
29. D7 – budowa, postacie, sposób rozwiązywania
Akord D7 jest czterodżwiękiem zbudowany na piątym stopniu gamy durowej i mollowej
harmonicznej. Budujemy go jak trójdźwięk durowy z dodaną u góry tercją małą.
Składnikami akordy D7 są :




pryma
tercja
kwinta
septyma
Akord D7 jest akordem dysonującym , ponieważ zawiera dwa interwały dysonujące:


septyme małą
kwinte zmniejszoną.
Akord D7 rozwiązujemy na trójdźwięk toniczny ze zdwojoną prymą.
Przykłady D7 z rozwiązaniem (C-dur, G-dur, F-dur, B-dur, a-mol, d-mol)