Adam Szczepanik Szpital jako spółka prawa handlowego

Transkrypt

Adam Szczepanik
Wspólnik Kancelarii
SZPITAL JAKO SPÓŁKA PRAWA HANDLOWEGO
- SZANSE I ZAGROŻENIA
„PROFESSIO Kancelaria Prawnicza Kamiński” Sp. k.
z siedzibą w Warszawie
www.professio.pl
VII FORUM SZPITALI KLINICZNYCH
Poznań, 23-24 października 2008
Szpital jako spółka prawa handlowego
- szanse i zagrożenia
Otoczenie zmian w zakresie struktury właścicielskiej zoz:
1.
Obecnie wielkość rynku usług medycznych w Polsce szacuje sie na
80 miliardów złotych
2.
Prawdopodobnie wielkość rynku do roku 2015 wzrośnie dwukrotnie
3.
Przewidywalny szybszy wzrost i zwiększenie udziału w rynku
zakładów niepublicznych niż zakładów publicznych
4.
Duże rozproszenie - największe podmioty (spółki giełdowe, zoz)
mają mniej niż 1% udziału w rynku
5.
Spodziewana konsolidacja rynku (przejmowanie mniejszych
podmiotów realizujących świadczenia zdrowotne
2
Zmiana formy prawnej SPZOZ – przekształcenie przez likwidację
(stan obecny)
Zalety:
• rozpoczęcie działalności od początku
• przejecie zadłużenia przez organ założycielski (dwa ujęcia: zaleta dla przyszłego
zoz, obciążenie dla JST lub innego organu założycielskiego)
• łatwiejsza restrukturyzacja zatrudnienia - art. 41(1) KP – ewentualne
zastosowanie 23 (1) KP
Wady:
• Długotrwała procedura (konieczność jednoczesnego prowadzenia procedury
likwidacyjnej SPZOZ oraz tworzenia nowej spółki)
• Konieczność zawierania wszystkich umów od nowa (w tym pozyskanie majątku)
również w zakresie kontraktu z NFZ (brak sukcesji)
www.professio.pl
Założenia nowej ustawy o ZOZ
- kwestie sporne
•
•
•
Obligatoryjność/dobrowolność
Udziały/akcje pracownicze (nie zostały uchwalone) - przywilej dla tzw.
uprawnionych pracowników do nieodpłatnego nabycia udziałów/akcji (do15%
kapitału zakładowego spółki),
Progi kapitałowe (nie zostały uchwalone): w publicznym zoz w formie spółki
co najmniej:
- 51% kapitału zakładowego należy do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego
- 75% kapitału zakładowego należy do publicznej uczelni medycznej, CMKP
Sankcja nieważności czynności prawnych prowadzących do naruszenia w/w
struktury kapitałowej
www.professio.pl
Art. 10.
1. Minister, centralny organ administracji rządowej, wojewoda oraz
jednostka samorządu terytorialnego, może wyłącznie utworzyć:
1) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółkę akcyjną,
prowadzącą zakład opieki zdrowotnej;
2) zakład opieki zdrowotnej w formie jednostki budżetowej albo zakładu
budżetowego, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych.
(…)
3. Publiczna uczelnia medyczna albo publiczna uczelnia prowadząca
działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, albo
Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, może wyłącznie
utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółkę
akcyjną, prowadzącą zakład opieki zdrowotnej. „PROFESSIO Kancelaria Prawnicza Kamiński” Sp. k.
www.professio.pl
Art. 43.
• Zawiązanie, przekształcenie i rozwiązanie sp. z o.o. albo S.A. prowadzącej zakład opieki
zdrowotnej następuje na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych.
• Zakład opieki zdrowotnej, o którym mowa w ust. 1, jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art.
55 (1) Kodeksu cywilnego. Spółka, o której mowa w ust. 1, może prowadzić więcej niż jeden
zakład opieki zdrowotnej.
• Nie wolno wprowadzać szczególnych uprawnień dla wspólników lub akcjonariuszy, w
szczególności uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu oraz w zakresie powoływania i
odwoływania organów spółki.
• Spółki mogą prowadzić działalność gospodarczą, inną niż prowadzenie zakładu opieki
zdrowotnej, jeżeli działalność ta nie ogranicza dostępu do świadczeń zdrowotnych udzielanych
w tym zakładzie.
www.professio.pl
Art. 45.
• W zakresie nieuregulowanym w ustawie o ZOZ - do spółek stosuje się przepisy Kodeksu
spółek handlowych.
• Uchwały dotyczące rozwiązania spółki, zbycia zakładu opieki zdrowotnej albo jego
zorganizowanej części, zbycia udziałów większościowych albo istotnej zmiany przedmiotu
działalności tej spółki są podejmowane przez zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie)
większością trzech czwartych głosów (3/4), przy czym:
• zbycie zakładu opieki zdrowotnej albo udziałów większościowych wchodzi w życie po
uzyskaniu zgody podmiotu, który utworzył zakład, wyrażonej w uchwale popartej większością
3/5 głosów organu stanowiącego lub w lokalnym referendum
• Jeżeli bilans sporządzony przez zarząd spółki, wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów
zapasowego i rezerwowych, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie
wspólników (walne zgromadzenie) w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia
spółki.
www.professio.pl
- nowość
art. 9 ust. 1
–
obowiązek zakładu opieki zdrowotnej zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody będące następstwem udzielania
świadczeń zdrowotnych w tym zakładzie oraz będące następstwem
niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych w
tym zakładzie.
www.professio.pl
Stosowanie przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych w spółkach prowadzących zoz:
Art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych
1. Ustawę stosuje się do udzielania zamówień publicznych przez (…):
3)
inne, niż jednostki sektora finansów publicznych, osoby prawne, utworzone w szczególnym
celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru
przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty te, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio
lub
pośrednio przez inny podmiot:
a) finansują je w ponad 50 % lub
b) posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
c) sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
d) mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub
zarządzającego;
www.professio.pl
Zmiana formy prawnej zoz
– przekształcenie w spółkę kapitałową prawa
handlowego
Zalety:
•
•
•
•
•
•
•
Usprawnienie zarządzania (jasność, klarowność kompetencji)
Racjonalizacja świadczeń zdrowotnych w kontekście ich udzielania
Zatrzymanie progresji (spirali) długów
Zwiększenie wiarygodności kredytowej
Pozyskanie środków na inwestycje – konieczność dostosowania zoz-ów do
wymogów unijnych do końca 2012r.
Możliwość prowadzenia dodatkowej działalności gospodarczej,
Okresowe zwolnienie od podatku dochodowego
www.professio.pl
Zmiana formy prawnej zoz
– przekształcenie w spółkę kapitałową prawa
handlowego
Wady:
•
•
Zdolność upadłościowa
Szersza odpowiedzialność kadry kierowniczej
www.professio.pl
ORGANY SPÓŁKI
Organami spółki, która prowadzi ZOZ są:
a) zarząd – organ wykonawczy,
b) rada nadzorcza – organ nadzorczy,
c) walne zgromadzenie/ zgromadzenie wspólników
www.professio.pl
ZARZĄD
Odwołanie:
•
rada nadzorca,
•
członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także
przez walne zgromadzenie, jeżeli statut tak stanowi.
Kadencja członka zarządu
•
okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż
pięć lat. Ponowne powołania tej samej osoby na członka zarządu są
dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda. Powołanie może
nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka
zarządu.
www.professio.pl
Zarząd spółki prowadzącej ZOZ
- założenia nowej ustawy
Wymogi:
Członkiem zarządu spółki może być osoba, która:
• posiada wykształcenie wyższe,
• posiada wiedzę i doświadczenie dające rękojmię prawidłowego wykonywania
obowiązków,
• nie została prawomocnie skazana za przestępstwo popełnione umyślnie.
Zasady odwoływania:
Członka zarządu spółki odwołuje się (obligatoryjnie), jeżeli:
• przestał spełniać wymagania określone powyżej,
• w związku z zarządzaniem spółką dopuszcza się rażącego naruszenia prawa,
• utracił zdolność do pełnienia funkcji na skutek długotrwałej choroby, trwającej co
najmniej sześć miesięcy, potwierdzonej orzeczeniem lekarskim.
Członka zarządu spółki można odwołać (fakultatywnie) w każdym czasie – tj.
„na zasadach określonych w Kodeksie spółek handlowych”.
www.professio.pl
ZARZĄD
Reprezentacja spółki (art. 371)
•
Jeżeli zarząd jest wieloosobowy wszyscy jego członkowie są obowiązani i
uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że statut stanowi
inaczej.
Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu.
•
Odwołać prokurę może każdy członek zarządu.
•
Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności
sądowych i pozasądowych spółki.
•
Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze
skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
•
www.professio.pl
ZARZĄD
Umowy pomiędzy spółką a członkiem zarządu
W umowie między spółką a członkiem zarządu, jak również w sporze z nim spółkę
reprezentuje rada nadzorcza albo pełnomocnik powołany uchwałą walnego
zgromadzenia.
Zakaz konkurencji
Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami
konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik
spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź
uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu.
www.professio.pl
NADZÓR
W S.A. zawsze USTANAWIA SIĘ RADĘ NADZORCZĄ (w sp. z o.o. – fakultatywnie).
Uprawnienia rady nadzorczej:
Ad 1). wynikające z nowej ustawy o ZOZ: kontrola i ocena obejmująca w szczególności:
1) realizację zadań określonych w regulaminie organizacyjnym zakładu, dostępność i jakość udzielanych
świadczeń zdrowotnych;
2) prawidłowość gospodarowania mieniem oraz środkami publicznymi;
3) gospodarkę finansową.
Ad 2). wynikające z KSH:
•
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej
działalności.
•
Rada nadzorcza nie ma prawa do wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia
spraw spółki.
•
Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań zarządu o działalności spółki
( o których mowa w art. 395 § 2 pkt 1), w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze
stanem faktycznym oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także
składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
www.professio.pl
NADZÓR
Uprawnienia rady nadzorczej cd.
•
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie
dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień
oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
•
Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie, z ważnych
powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu
oraz delegowanie członków rady nadzorczej do czasowego wykonywania
czynności członków zarządu niemogących sprawować swoich czynności.
•
W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada
nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu
dokonania zmiany w składzie zarządu.
www.professio.pl
NADZÓR
Skład rady nadzorczej
Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i
odwoływanych przez walne zgromadzenie.
Statut może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania
członków rady nadzorczej.
Kadencja członka rady nadzorczej
Kadencja członka rady nadzorczej nie może być dłuższa niż pięć lat.
www.professio.pl
NADZÓR
Sposób wykonywania obowiązków
•
Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować
swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.
•
Jeżeli rada nadzorcza została wybrana w drodze głosowania oddzielnymi grupami,
każda grupa ma prawo delegować jednego spośród wybranych przez siebie
członków rady nadzorczej do stałego indywidualnego wykonywania czynności
nadzorczych.
www.professio.pl
Odpowiedzialność cywilnoprawna
– zasady ogólne -
Odpowiedzialność cywilna członków kadry kierowniczej
Źródła, zasady i podstawy prawne
Odpowiedzialność wobec spółki
Odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki
Reguluje ją kodeks cywilny oraz kodeks spółek handlowych
www.professio.pl
Odpowiedzialność cywilnoprawna według kodeksu cywilnego
Odpowiedzialność kontraktowa – odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną
przez niewykonanie zobowiązań (art. 471 i nast. k.c.),
Odpowiedzialność deliktowa - odpowiedzialność za czyny niedozwolone,
polegające na zawinionym wyrządzeniu szkody, niezależnie od wszelkich umów
(art. 415 i nast. k.c.).
Przesłanki powstania obu rodzajów odpowiedzialności:
• działanie lub zaniechanie
• sprzeczność z prawem lub umową
• szkoda,
• związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem a szkodą
www.professio.pl
Najważniejsze przykłady odpowiedzialności cywilnoprawnej członków kadry
kierowniczej – cz.1
1. Zgłoszenie fałszywych danych -art. 291 i 479 k.s.h.
2. Rozpowszechnianie fałszywych danych przy wydawaniu papierów
wartościowych – art. 484 k.s.h.
3. Naruszenie zasad tworzenia spółki - art. 292 i 480 k.s.h.
4. Wyrządzenie spółce szkody - art. 293 i 483 k.s.h.
• jedna z najważniejszych podstaw odpowiedzialności cywilnoprawnej
• szeroki zakres odpowiedzialności
• klauzula „profesjonalnej działalności” – wykonywanie czynności przy
zachowaniu staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej
działalności
www.professio.pl
Najważniejsze przykłady odpowiedzialności
kierowniczej – cz. 2
cywilnoprawnej członków kadry
2. Odpowiedzialność członków zarządu za bezskuteczność egzekucji – art. 299
K.S.H.:
• Tylko w spółkach z o.o.
• Tylko członkowie zarządu
• Odpowiedzialność solidarna wraz ze spółką za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja
przeciwko niej okaże się bezskuteczna.
• Wyłączenia odpowiedzialności z art. 299 k.S.H.
8. Uzyskanie nadmiernych korzyści – art. 481 K.S.H
• Tylko w spółce akcyjnej – przy powstaniu i podwyższeniu kapitału zakładowego
• Odpowiedzialność za nieprawidłowości związane z wnoszeniem aportów, nabywaniem
praw i przedmiotów przed rejestracją spółki oraz przyznanie niewspółmiernych korzyści
za usługi oddane przy tworzeniu spółki
Powództwo wspólnika - Actio pro socio - art. 295 i 486 K.S.H.
www.professio.pl
Ogólne zasady odpowiedzialności
Członkowie zarządów spółek kapitałowych szczególną uwagę powinni zwrócić na art.
116 § 1 ordynacji podatkowej. Przepis ten wprowadza ich odpowiedzialność
za zaległości podatkowe spółek.
§ 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem
członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a
członek zarządu:
1)
nie wykazał, że:
e)we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające
ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
f)niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu
upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2)
nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości
podatkowych spółki w znacznej części.
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań,
które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (…).
www.professio.pl
Źródła odpowiedzialności cywilnej kierownictwa w
poszczególnych typach spółek
Przepisy k.s.h. dotyczące wyłącznie spółki z o.o.:
•
art. 299 wprowadzający zasadę odpowiedzialności członków zarządu spółki
za jej zobowiązania, gdy egzekucja przeciw spółce okaże się bezskuteczna,
•
art. 175 § 1, zgodnie z którym członkowie zarządu, którzy zgłosili spółkę
do rejestru, wiedząc, że wartość wkładów niepieniężnych została znacznie
zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy
spółki, odpowiadają solidarnie ze wspólnikiem wnoszącym aport za
wyrównanie brakującej wartości.
www.professio.pl
Odpowiedzialność karna – zasady ogólne
Odpowiedzialność karna
1. Źródła odpowiedzialności karnej kierownictwa:
kodeks spółek handlowych - tytuł V, art. 585-595
kodeks karny
Ustawa o rachunkowości
Kodeks karny skarbowy
2. Zasady odpowiedzialności karnej.
Odpowiedzialności karnej podlega członek kadry kierowniczej, którego czyn:
zabroniony pod groźbą kary,
przez ustawę (nie przez akty niższego rzędu albo umowę spółki czy statut),
obowiązującą w czasie jego popełnienia
z ostał popełniony umyślnie: zamiar bezpośredni lub ewentualny
jest zawiniony
www.professio.pl
Odpowiedzialność karna według kodeksu spółek handlowych - art. 585-595 k.s.h.
• dotyczy członków organów spółek kapitałowych
Przykłady:
1. Działanie na szkodę spółki – 585 k.s.h.
• wina umyślna
• zakres ochrony: ochrona spółki i wierzycieli spółki
2. Niezgłoszenie upadłości – 586 k.s.h.
• zakres ochrony: tylko wierzyciele spółki
3. Podawanie nieprawdziwych danych - art. 587 k.s.h.,
dotyczy nieprawidłowości przy podejmowaniu m.in. następujących czynności:
• tworzenie spółki z o.o. czy zawiązanie spółki akcyjnej,
• zgłoszenie ich do sądu rejestrowego,
• zmiana statutu spółki,
• podwyższanie kapitału zakładowego,
• rozwiązanie i likwidacja spółki.
www.professio.pl
1.
•
•
•
5.
6.
7.
8.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Oszustwo czynne i bierne - 286 § 1 k.k
przesłanki popełnienia
zakres podmiotowy
zastosowanie w praktyce – orzeczenia
Przestępstwa przeciwko prawom pracowniczym - art. 218-221
Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów - art. 270-277
Przestępstwa przeciwko mieniu - art. 278-295
Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu - art. 296-306 k.k.
nadużycie zaufania,
oszustwo kredytowe,
oszustwo ubezpieczeniowe,
pranie brudnych pieniędzy,
utrudnianie dochodzenia roszczeń,
pozorne bankructwo,
faworyzowanie niektórych wierzycieli z pokrzywdzeniem pozostałych,
prowadzenie nierzetelnej dokumentacji,
lichwa,
utrudnianie przetargu publicznego
fałszowanie znaków identyfikacyjnych.
www.professio.pl
Odpowiedzialność karna za księgi i sprawozdania - art. 77-79 ustawy o
rachunkowości
Zasady odpowiedzialności - art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości
Zakres podmiotowy – pojęcie kierownika jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy)
Zgodnie z art. 77 ustawy grzywnie (według k.k.: od 100 zł do 720 tys. zł)
lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie
podlega ten, kto dopuszcza do:
•
•
nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom
ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,
niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go niezgodnie z
przepisami ustawy lub zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych.
www.professio.pl
Odpowiedzialność karna skarbowa według Kodeksu karnego skarbowego
1. Członek zarządu może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej,
jeżeli:
• popełnił czyn społecznie szkodliwy, który jest
• zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego
popełnienia,
• można mu przypisać winę
2. Zakres podmiotowy - art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego
3. Problem „odpowiedzialności zbiorowej” kadry menedżerskiej za działania
niektórych członków kierownictwa
4. Rodzaje przestępstw i wykroczeń skarbowych
www.professio.pl
Odpowiedzialność przewidziana w
prawie upadłościowym i układowym
Źródła odpowiedzialności:
• Obowiązek zgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości – art. 21
PrUpiN
• Niedopełnienie wskazanych obowiązków rodzić będzie konsekwencje
określone w art. 21 ust. 3 oraz w art. 373 i dalszych PrUpiN.
www.professio.pl
Dziękuję Państwu za uwagę
Adam Szczepanik
e-mail: [email protected]
www.professio.pl

Adam Szczepanik Szpital jako spółka prawa handlowego

Transkrypt

Podobne dokumenty

tutaj

OGŁOSZENIE Kancelaria Prawnicza Marek Poksiński

Ranking Szpitali 2014 - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki

Światowa Organizacja Zdrowia Centrum Współpracujące

tutaj

Kancelaria Prawna Dubiński Fabrycki Jeleński i Wspólnicy

załącznik 2 / życiorys Dariusz Malirz

Kontakt, Szpital Ostrołęka