13. Wirometr

Ćwiczenie 013/1
Temat: Badanie sprawności psychofizycznej oparta na pomiarze różnic
w ocenie prędkości obrotowej wirowania tarcz
Cel ćwiczenia: Ocena sprawności psychofizycznej oparta na zdolności do zauważenia różnic prędkości
obrotowej obserwowanych wirujących tarcz.
Przygotowanie teoretyczne:
budowa i rola układu nerwowego
narząd wzroku
przetwarzanie informacji w OUN
widzenie i wrażenia wzrokowe
zmysły i narząd zmysłów
wydolność i sprawność widzenia
podział i właściwości receptorów
zmysł równowagi
percepcja
narząd słuchu i równowagi
możliwości percepcji
skala stenowa
sygnał
Aparatura i pomoce dydaktyczne


Wirometr RW-03
Karta pomiarowa
Przebieg i wykonanie ćwiczenia
1. Zapoznaj się z instrukcją obsługi wirometru, dostępną na stanowisku pomiarowym.
2. Sporządź kartę pomiarową:
Dane:




wiek w latach
płeć
wysokość ciała w m
informację o noszonych lub zaleconych okularach (lub szkłach kontaktowych)
3. Osoba prowadząca zajęcia powinna przed rozpoczęciem pomiarów sprawdzić aparaturę badawczą,
a następnie włączyć jej zasilanie.
4. Uruchom komputer na stanowisku oraz program Psychotronics SOWD (ikona na pulpicie lub w
Menu).
Opracował: G. Dahlke; Kopiowanie wskazane i mile widziane
5. Dokonaj badania przy ustawieniach domyślnych zapisanych w urządzeniu:
Ilość:
liczba badań cząstkowych – 2 (dwukrotne powtarzanie każdej próby odbywa się
automatycznie)
Rodzaj:

tarcza lewa – wzorcowa;

tarcza prawa – obroty narastające i malejące;
Powrót:

Pomiar obrotów narastających;

Pomiar obrotów malejących;
Obroty:

200 obr/min;

400 obr/min;

600 obr/min;
Osoba badana powinna siedzieć w odległości od 215 do 275 cm od powierzchni obudowy
wirometru (wymaganą odległość zapewnia ustawienie krzesła przy szafie).
Osoba badana ocenia prędkość obrotową prawej tarczy (jej prędkość narasta, a następnie
maleje) względem tarczy lewej (o stałej prędkości obrotowej).
Procedura badawcza:

Osoba badana oczekuje na badanie z przyciskiem sterującym – Manipulatorem
siedząc na krześle w wymaganej odległości od wirometru;

Osoba nadzorująca badanie rozpoczyna je naciskając dwukrotnie przycisk START na
panelu sterującym w menu głównym (najpierw wyświetlą się ustawienia badania, a
po drugim naciśnięciu – rozpocznie się badanie); Lewa tarcza (wzorcowa) zacznie się
obracać z prędkością do 200 obr/min;

Sygnalizator obrotów tarczy zasygnalizuje narastanie obrotów (zapali się niebieska
górna lampka); Obroty prawej tarczy zaczną wzrastać;

Badany reaguje manipulatorem, gdy oceni, że obroty prawej tarczy są równe
obrotom lewej;
Opracował: G. Dahlke; Kopiowanie wskazane i mile widziane

Następnie obroty prawej tarczy wzrosną i sygnalizator obrotów tarczy zasygnalizuje
spadanie obrotów (zapali się niebieska dolna lampka); Obroty prawej tarczy zaczną
maleć;

Badany reaguje manipulatorem, gdy oceni, że obroty prawej tarczy są równe
obrotom lewej; Dla poszczególnych obrotów próba jest powtarzana dwukrotnie w
cyklu automatycznym;

Cykle powtórzą się automatycznie dla 400 i 600 obrotów/min;

Badanie zakończy się automatycznie i na wyświetlaczu pojawi się przycisk WYNIKI. Po
jego naciśnięciu możemy odczytać zbiór wyników średnich i cząstkowych z
poszczególnych pomiarów oraz wykresy;

Wyniki pojawią się również w komputerze, w programie SOWD;

Zapisz wyniki na karcie wyników pomiarów (wg wzoru papierowego oraz w arkuszu
EXCEL);
Opracowanie wyników
1. Wyniki pomiarów i obliczeń zapisz w tabeli w sprawozdaniu;
2. Dokonaj oceny wyników za pomocą skali stenowej załączonej do instrukcji;
3. Porównaj wyniki poszczególnych badanych na wykresach.

Wykres wielkości odchyleń w obr/min przy narastaniu i zmniejszaniu obrotów dla
poszczególnych badanych;

Wykres wielkości odchyleń w % przy narastaniu i zmniejszaniu obrotów dla poszczególnych
badanych;
4. Zapisz wnioski i uwagi.
Horst W. M., Dahlke G., Górny A., Horst N., Horst W.F., Korchut W., Ergonomia z elementami
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracy. Zasady i wymagania związane z odbiorem i
przetwarzaniem bodźców, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2011
Dz.U. 1996 nr 62 poz. 287 - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r.
w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej.
Opracował: G. Dahlke; Kopiowanie wskazane i mile widziane
Karta wyników badanego
Badanie sprawności psychofizycznej oparta na pomiarze różnic
w ocenie prędkości obrotowej wirowania tarcz
Imię
L.p.
Wiek
w latach
Nazwisko
Numer próby
Obroty
tarczy
wzorcowej
[obr/min]
Wyniki
[obr/min]
Lewa
1
Próba 1
Obroty rosnące
200
2
Próba 2
Obroty malejące
200
3
Próba 1
Obroty rosnące
200
4
Próba 2
Obroty malejące
200
5
Próba 1
Obroty rosnące
400
6
Próba 2
Obroty malejące
400
7
Próba 1
Obroty rosnące
400
8
Próba 2
Obroty malejące
400
9
Próba 1
Obroty rosnące
600
10
Próba 2
Obroty malejące
600
11
Próba 1
Obroty rosnące
600
12
Próba 2
Obroty malejące
600
Obroty tarczy
wzorcowej
[obr/min]
Odchylenie średnie
[obr/min]
1
200
2
400
3
600
Opracował: G. Dahlke; Kopiowanie wskazane i mile widziane
Prawa
Ocena
według skali
stenowej
Wysokość oczna
w pozycji
siedzącej
[mm]
Odchylenie
[obr/min]
Stosowanie
okularów lub szkieł
kontaktowych
TAK/NIE
Odchylenie
%
Uwagi
Ocena
według
skali
stenowej