czytaj PDF - Endokrynologia Pediatryczna

Vol. 5/2006 Nr 2(15)
Endokrynologia Pediatryczna
Pediatric Endocrinology
Trzy i pół roku z życia Kliniki Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii
Dziecięcej Śląskiej Akademii Medycznej
Ewa Małecka-Tendera
Kierownikiem Katedry i Kliniki Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej zostałam mianowana w roku
2002. Był to dla mnie szczególny rok, gdyż w tym samym czasie Wydziałowe Kolegium Elektorów wybrało mnie na dziekana Wydziału Lekarskiego w Katowicach, a dyrektor Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki poprosił mnie o sprawowanie funkcji Lekarza Naczelnego. Czekały mnie więc aż trzy
duże wyzwania.
Do Kliniki wracałam po pięciu latach pracy w Katedrze Patofizjologii. W tym czasie wiele się w tej jednostce zmieniło. Część pracowników odeszła na emeryturę, część zmieniła miejsce pracy. Obejmowałam
zespół młodych ludzi, spośród których tylko kilku pracowało ze mną poprzednio. Zrozumiała była z ich
strony obawa przed modyfikacjami, które zwykle niesie ze sobą zmiana na stanowisku kierownika. Zostałam jednak przyjęta bardzo życzliwie i z ogromną wolą współpracy. Wraz ze mną grono pracowników Kliniki poszerzyło się o dwoje młodych ambitnych asystentów: Pawła Matusika, mojego byłego doktoranta, i
Ewę Krajewską-Siudę. Za rok, po stażu, dołączyła do nich Agnieszka Zachurzok-Buczyńska. Zespół pracowników liczył łącznie 12 osób na etatach klinicznych oraz dwie lekarki zatrudnione na etatach Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki (lek. Firek-Pędras i lek. Minkina-Pędras). Uzupełniali go lekarze
na stanowiskach rezydentów.
W strukturze Kliniki wydzielony był pododdział ogólnopediatryczny, obejmujący 20 łóżek oraz 30-łóżkowy oddział endokrynologiczno-diabetologiczny. Opiekę nad tym pierwszym objęła pani adiunkt Barbara Dobrowolska-Wiciak. Nad częścią diabetologiczną czuwała pani docent Przemysława Jarosz-Chobot, a
nad częścią endokrynologiczną – pani adiunkt Aleksandra Januszek-Trzciąkowska.
Problemem, z jakim spotkałam się na początku mojej pracy, był brak specjalistów. Byłam jedynym lekarzem z podspecjalizacją z endokrynologii, a pani docent Jarosz-Chobot – z diabetologii. Co więcej, Klinika nie miała możliwości specjalizowania lekarzy nie tylko w tych kierunkach, ale również i w pediatrii.
Jedną z pierwszych innowacji była więc zmiana nazwy Kliniki, polegająca na dodaniu członu „pediatria”.
Już pod koniec roku 2002 udało się nam uzyskać akredytację z możliwością specjalizowania nie tylko z zakresu pediatrii, ale również endokrynologii i diabetologii. Z możliwości tej skorzystała od razu pani dr Dobrowolska-Wiciak, otwierając specjalizację z endokrynologii, a w roku 2005 – pani dr Deja rozpoczęła specjalizację z diabetologii.
W „nowej” Klinice pion pielęgniarski objęła siostra oddziałowa – mgr Małgorzata Wolska, osoba energiczna, otwarta na zmiany, posiadająca duże zdolności organizatorskie. Udało się jej szybko stworzyć
sprawny i kompetentny zespół pielęgniarek, bez którego działalność Kliniki nie byłaby możliwa. Oprócz
pracującej już mgr Aleksandry Nowak na kolejnym etacie psychologa została zatrudniona mgr Maria Zegarlicka. Do grona lekarzy dołączyła również lek. Elżbieta Berdej-Szczot, która obecnie kieruje pododdziałem ogólnopediatrycznym.
Vol. 5/2006, Nr 2(15)
13
Z historii endokrynologii dziecięcej
Endokrynol. Ped., 5/2006;2(15):13-15
Przedmiotem mojej szczególnej troski była działalność dydaktyczna i naukowa Kliniki. Każdy z asystentów został zobowiązany do przygotowania odpowiednich materiałów dydaktycznych, wykorzystywanych w trakcie seminariów ze studentami. Aktywną działalność pod opieką dr Januszek-Trzciąkowskiej
rozpoczęło Studenckie Koło Naukowe. Już wkrótce zaowocowała ona prezentacją prac studenckich na sesjach STN-u.
Moja rola kierownika jednostki polegała również na pełnej mobilizacji zespołu do działalności naukowej. Jako dziekan Wydziału wprowadziłam w pierwszym roku mojej kadencji okresowy ranking wszystkich jednostek w zakresie aktywności naukowej. Już w roku 2004 liczba publikacji pracowników Kliniki
wzrosła do 22 (w tym 6 anglojęzycznych i 3 rozdziały książkowe w zagranicznym wydawnictwie), co w
ogólnym rankingu dało nam awans na 21 miejsce. Powodem do dumy może być nasza działalność naukowa w roku 2005, która zamknęła się ogólną liczbą 30 publikacji (w tym 5 w czasopismach zagranicznych),
o łącznym współczynniku oddziaływania (IF) równym 7,1. W roku 2004 odbyły się również obrony trzech
moich doktorantów, w tym dr Krajewskiej-Siudy i dr Zachurzok-Buczyńskiej, a w r. 2005 – obrona pracy dr
Dejowej, pierwszej doktorantki pani doc. Jarosz-Chobot. W bieżącym roku uzyskaliśmy również z KBN-u
grant promotorski dla pracy doktorskiej lek. Małgorzaty Firek-Pędras.
Moją ambicją było, aby młodzi pracownicy Kliniki mogli się szkolić i nawiązać współpracę ze znanymi zagranicznymi ośrodkami o profilu endokrynologicznym. W r. 2004 na stypendium ESPE przebywała
w klinice prof. Kelnara w Edynburgu lek. Maria Kalina, a w r. 2005 dr Paweł Matusik wyjechał na trzymiesięczny staż do prof. Bougniera do Szpitala St. Vincent de Paul w Paryżu. Nasza współpraca z Uniwersytetem Medycznym w Peczu (Węgry) zaowocowała wspólną publikacją w „Acta Paediatrica” i dwoma rozdziałami w zagranicznym wydawnictwie książkowym. Dr Aneta Gawlik przeprowadziła wspólnie z Kliniką prof. Hofberga (Izrael) badania nad dziedziczeniem chromosomów w zespole Turnera, których wyniki zostały zaprezentowane na sesji ESPE w Bazylei. Praca oparta na tym materiale ma duże szanse ukazania się w JCEM. Dr Agnieszka Zachurzok-Buczyńska współpracuje z ośrodkiem prof. Huebner w Dreźnie
(Niemcy) w zakresie badań genetycznych nad rodzinną postacią moczówki prostej. Praca dr Ewy Krajewskiej-Siudy została nie tylko opublikowana w „Hormone Research”, ale opatrzona komentarzem redakcyjnym. Pani docent Jarosz-Chobot aktywnie współpracuje z prof. Moshe Philipem z National Center for Childhood Diabetes w Petah Tikva w Izraelu w zakresie opracowania wytycznych stosowania pomp insulinowych u dzieci z cukrzycą. Prowadzi również badania nad epidemiologią cukrzycy wspólnie z prof. Davies
z Center for Childhood Diabetes Uniwersytetu w Colorado (USA).
Zaczęliśmy więc być dostrzegani na arenie międzynarodowej, co przełożyło się między innymi na powołanie mnie do grona członków założycieli Specialist Certification of Obesity Professionals in Europe
(SCOPE) oraz do Komitetu Organizacyjnego Programu Naukowego (POC) zjazdów Europejskiego Towarzystwa Endokrynologicznego (ESE).
Uzgodniliśmy wspólnie, że w każdy wtorek będą odbywały się spotkania poświęcone prezentacji ciekawych publikacji naukowych lub sprawozdań ze zjazdów i sympozjów. W aktywność tę włączeni zostali
wszyscy pracownicy, nie wyłączając stażystów podyplomowych i lekarzy odbywających staże kierunkowe.
Spotkania te prowokują nas wszystkich nie tylko do dyskusji, ale są szkołą przygotowywania prezentacji.
W roku 2004 dr Muchacka-Bianga uzyskała podspecjahzację z diabetolegii, a w roku 2005 dr JanuszekTrzciąkowska – z endokrynologii. W tych samych latach pięć młodych lekarek uzyskało również specjalizacje z pediatrii.
Od sześciu lat Klinika prowadzi program leczenia rekombinowanym hormonem wzrostu dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki oraz leczenia Diphereliną dzieci z przedwczesnym dojrzewaniem.
Przyjmujemy rocznie do leczenia i diagnostyki około 800 pacjentów ze schorzeniami wieku dziecięcego
oraz ponad dwa tysiące pacjentów z zaburzeniami endokrynologicznymi i cukrzycą.
Możemy się poszczycić zorganizowaniem w roku 2004 Sympozjum Polskiego Towarzystwa Endokrynologów Dziecięcych (PTED). Wielkim sukcesem pani docent Jarosz-Chobot była międzynarodowa konferencja International Society for Paediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD), zorganizowana przez nią i
zespół diabetologiczny w roku 2005 w Krakowie. W roku 2006 jesteśmy współorganizatorami 16 sympozjum European Childhood Obesity Group (ECOG) w Rzeszowie.
Rok 2005 był dla mnie kolejnym szczególnym rokiem. W maju Kolegium Elektorskie Śląskiej Akademii Medycznej wybrało mnie na rektora, a we wrześniu na walnym zebraniu PTED została mi powierzona
14
Małecka-Tendera E. – Trzy i pół roku z życia Kliniki Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Śląskiej Akademii Medycznej
funkcja prezesa tego towarzystwa. Weszłam również w skład Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa
Badań nad Otyłością, obejmując przy tym funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Endokrynologia,
Otyłość i Zaburzenia Metaboliczne”. Pani docent Jarosz-Chobot jest również członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Przed zespołem Kliniki i przede mną stoją znów nowe wyzwania. Sprawowanie funkcji rektora największej uczelni medycznej w Polsce pociąga za sobą znaczne ograniczenie czasu, który mogę poświęcić
działalności klinicznej, a przewodniczenie PTED wymaga stałej współpracy ze strony nie tylko sekretarza
Zarządu Głównego, pani dr Barbary Kaliny-Faski, ale i wszystkich pozostałych pracowników. Po trzech latach współpracy z zespołem mogę być jednak spokojna, że tym wyzwaniom wspólnie podołamy.
Niech symbolem naszej współpracy będzie przemeblowanie przeze mnie gabinetu kierownika Kliniki,
którego dokonałam na drugi dzień po objęciu tego stanowiska. Przestawiłam wielkie biurko stojące uprzednio na środku gabinetu pod ścianę tak, aby każdy, kto przychodzi do mnie na rozmowę nie czuł się moim
petentem ale partnerem.
15