klinkij tu

Siew rzutowy pszenicy ozimej 220 szt./m2
Wstęp
Siew rzutowy jest najstarszą metodą wysiewania nasion na świecie, w ten sposób siano nasiona od początków
rolnictwa. Bardzo ważnym elementem dla rozwoju roślin jest umieszczenie nasion na odpowiedniej głębokości i
rozłożeniu na polu. Wysiewając nasiona ręcznie było to bardzo trudne do osiągnięcia, a przykrywanie ziarna bronami
zębowymi powoduje, że nasiona nie są umieszczone na jednakowej głębokości. Między innymi dlatego
skonstruowano siewnik rzędowy, który umożliwia precyzyjny(nie mylić z punktowym) siew. Pierwszy dokonał tego
Jethro Tull w 1701* roku. Tak więc siew rzędowy ma stosunkowo krótką historię.
Obecnie siew rzutowy mimo projektowania coraz to nowych systemów wysiewających zyskuje nowych
zwolenników, ponieważ w ten sposób można ograniczyć koszty- duża wydajność ha/h, niskie zużycie paliwa,
połączenie uprawy z siewem.
Siew rzutowy kiedyś uważany za symbol zacofania, dziś staje się realną alternatywą dla siewników
rzędowych. Wielu rolnikom siew rzutowy kojarzy się z siewem ręcznym lub siewem rozsiewaczem do nawozów.
Rozwiązanie firmy Duro France składa się siewnika rzutowego montowanego na przednim podnośniku ciągnika i
aluminiowej belki rozsiewającej. Nasiona spadają z wysokości ok. 50 centymetrów na glebę (dzięki czemu są
równomiernie rozmieszczone na polu). Z tyłu ciągnika zaczepiona jest brona łopatkowa Compil przykrywająca
ziarno na głębokość 1,5-2 cm.
Wskazówki dla siewu rzutowego
1. Wyrównane pole- gwarancja sukcesu- pole przed siewem musi być wyrównane- nasiona spadają na wierzch,
przez co są przykrywane są jednakowo przez Compil na zadaną głębokość. Docelowo ziarno musi być
umieszczone na 1,5-2 cm głębokości.
2. Zapewnienie podsiąku kapilarnego ziarnikom, przez zamontowanie na Compilu wałka gumowego, a w razie
potrzeby pole zwałować wałem gładkim.
3. Tak jak przy tradycyjnym siewie rzędowym, w suchych warunkach zwiększyć normę wysiewu.
4. Gdy jest zbyt twardo, pole ściernisko należy co najmniej jeden raz uprawiać Compilem bezpośrednio przed
siewem. Największe znaczenie ma to przy siewie roślin o grubych nasionach- np. groch, bobik, słonecznik.
Wielu rolników uważa, że tą metodą należy siać gęściej niż w siewie rzędowym, ponieważ nie wszystkie
rośliny w tak przygotowanym stanowisku skiełkują. Dlatego założyliśmy doświadczenie z siewem pszenicy ozimej
(bardzo rzadko według większości rolników)- 220 szt./m2.
Zalety rzadkiego siewu:
1. Mniejsza podatność na choroby przez większe przewietrzenie łanu
2. Mniejsze narażenie na wyleganie, ponieważ rośliny tworzą mocne źdźbła
3. Mniejsze koszty materiału siewnego, można zakupić nasiona droższych odmian, które mogą wystarczyć na
obsianie większej liczby hektarów
Materiał i metody
Do doświadczenia wybrano następujące odmiany: Ostroga, Fidelius, Barok, Kelvin, Bohemia, Kerubino i Cubus.
Tabela 1. Norma wysiewu odmian przy gęstości 220 ziarn/m2
Odmiana MTZ (g) Do wysiewu kg/ha
Ostroga
47
116
Fidelius
45
111
Barok
42
104
Kelvin
44
109
Bohemia
44
109
Kerubino
40
99
Cubus
43
106
W zależności od MTZ poszczególnych odmian było to 99-116 kg/ha.
Bardzo istotne w tym doświadczeniu łanowym było zbadanie poszczególnych składowych plonu pszenicy
ozimej: liczby roślin po zimie/m2, liczby pędów/m2, liczby kłosów oraz masy tysiąca ziaren (MTZ). Było to
wykonywane w 3 powtórzeniach w odmianie, na powierzchni 1 m2, za każdym razem w tym samym miejscu.
Powierzchnia jednego pasa z badaną odmianą wynosiła ok. 1,5 ha. Łącznie doświadczenie zajmowało
powierzchnię ok. 10 ha. Celowo wybrano tak dużą powierzchnię, aby wyniki nie miały jedynie charakteru
doświadczalnego, a żeby były jak najbardziej przydatne i wiarygodne dla rolników. Doświadczenie zostało założone
na glebie klasy IVa-b (piasek).
Cel doświadczenia: Sprawdzenie czy konkretna odmiana reaguje na dawkę siewu, oraz czy norma wysiewu 220
szt/m2 ma wpływ na parametry składowe plonu pszenicy ozimej siedmiu wybranych odmian. Określenie jaka gęstość
najlepiej plonuje do jakiej gęstości można redukować normę wysiewu.
Zabiegi agrotechniczne
Nawożenie:
Ze względu na wysoką zasobność gleby w fosfor, potas zrezygnowano z nawożenia tymi makroskładnikami.
04. 03. 2013 r. 223 l/ha RSM 28%- 80 kg/ha N
08. 04. 2013 r. 237 l/ha RSM 32%- 100 kg/ha N
09. 03. 2013 r. siarczan magnezu (kizeryt) 145 kg/ha
06. 06. 2013 r. 60 kg/ha saletry amonowej- 20 kg/ha N
Ochrona roślin
19.10. 2012 r. jodosulfuron metylowy 5g/ha+2,4 D 188,5 g/ha + diflufenikan 50 g/ha + chlorotoluron 500 g/ha +zeta
cypermetryna 0,12 g/ha
06. 05. 2013 r. florasulam 1,87g/ha+ 2,4 D 250 g/ha + fenpropimorf 100 g/ha + epoksykonazol 31,7 g/ha +
metrafenon 37,5 g/ha
20. 05. 2013 r. chlorotalonil 500 g/ha + azoksystrobina 50g/ha + izopirazam 50 g/ha + epoksykonazol 36 g/ha +
etefon 160 g/ha
07.06. 2013 r. azoksystrobina 50g/ha + tiofanat metylowy 93 g/ha + epoksykonazol 62 g/ha + tebukonazol 100 g/ha
+ zetacypermetryna 10 g/ha + siarczan magnezu 3 kg/ha
Porównanie odmian pszenicy ozimej, wyniki z 3 powtórzeń (1m2 na odmianie
Odmiana
Ostroga
Fidelius
Kerubino
Bohemia
Kelvin
Barok
Cubus
Liczba roślin
15 04
141
167
159
187
140
153
180
Liczba
pędów 02 05
1032
887
1154
1102
1083
1094
1044
Liczba
pędów/rośli
nę
7,3
5,3
7,2
5,9
7,7
7,2
5,8
Liczba
kłosów
456
428
518
397
472
379
474
Liczba
kłosów/rośli
nę
3,3
2,6
3,3
2,1
3,4
2,7
2,6
Liczba
ziarn/kłos
29
35
29
30
39
43
33
MTZ w (g)
56,33
55,93
51,12
55,96
44,98
47,46
46,99
Plon t/ha (z
1 m2)
7,5
8,4
7,6
6,6
8,3
7,8
7,3
Plon t/ha
zbiór
kombajnow
y
Waga
hektolitra
6,06
6,78
7,4
6,7
8,03
7,79
8,02
76
73
74
72
73
72
75
Obsada roślin poszczególnych odmian po zimie była bardzo zróżnicowana. Różnica pomiędzy odmianą która
miała najwięcej roślin (Bohemia) a odmianą o najmniejszej liczbie roślin (Kelvin) wyniosła 26%. Trzeba zaznaczyć,
bez względu na odmianę rozkład roślin był równomierny, nie było znaczących placowych wypadnięć roślin ani
zastoisk wodnych. Jest to bardzo ważne przy siewie o obniżonej normie wysiewu. Tylko w przypadku
równomiernego rozłożenia na polu rośliny będą mogły wytworzyć ponad 8-10 mocnych pędów z których powinno
pozostać co najmniej 4-5 kłosów.
Mimo, że obsada roślin po wznowieniu wegetacji wyniosła 64%(Kelvin) do 85% zakładanej normy wysiewu
250 szt./m2, liczba pędów z powierzchni 1 m2 była wystarczająca do wydania maksymalnego plonu według
teoretycznych, założeń rzadkiego siewu bez względu na odmianę. Liczba pędów na 1 m2 na początku Maja wyniosła
887 (Fidelius) do 1154 (Kerubino). Można zauważyć zróżnicowaną zdolność odmian do krzewienia się. Odmianą
która wytworzyła największą liczbę pędów/roślinę była odmiana Kelvin, odmiany Ostroga, Kerubino i Barok
również wytworzyły ponad 7 pędów na roślinę.
Zdolność odmian do tworzenia większej ilości pędów na roślinę, nie przełożyła się bezpośrednio na większą
liczbę kłosów/m2, np. odmiana Bohemia która wytworzyła 1102 pędy, miała 397 kłosy, natomiast Fidelius (887) miał
428 kłosy. Plon roślin wahał się w przedziale 6,6-8,4 t/ha. Większość odmian miała wysoką, powyżej 51 g masę
tysiąca ziaren (MTZ). Nie można jednoznacznie stwierdzić, że dzięki wysokiej masie tysiąca ziaren plon był na
wysokim poziomie, ponieważ odmiany Barok, i Kelvin mimo że miały MTZ na poziomie 47,46 i 44,98 g, a plon był
gorszy tylko od odmiany Fidelius.
Przy wyborze konkretnej odmiany nie można kierować się plonem jako jedynym kryterium. Bardzo dobrym
przykładem w tym przypadku jest oścista odmiana Ostroga. Mimo uzyskanego plonu (wyższego od 3 odmian) w
trakcie żniw słoma nie była jeszcze wystarczająco dojrzała, czego objawem były zielonawe liście. Duża masa ości
spowodowała kłopoty przy omłocie, a przez co wydajność kombajnu spadła. Trudno też stwierdzić czy rzeczywiście
straty powodowane przez zwierzynę leśną były niższe w porównaniu z innymi odmianami.
Analiza wyników
Doświadczenie zostało założone w oparciu o następujące teoretyczne podstawy: Głównym celem to
osiągnięcie 600-700 kłosów/m2. Można to zrealizować dwoma drogami:
1. siejąc gęściej powyżej 300 ziarniaków/m2, rośliny wytwarzają wtedy 1-2 kłosy na roślinę
2. siejąc rzadko poniżej 250 szt./m2 optymalną liczbę kłosów osiąga się, przez zdolność roślin do krzewienia się i
wytwarzania 3-4 kłosów (lub więcej przy rzadszym siewie).
Liczba kłosów nie jest ostatecznym wskaźnikiem powodzenia rzadkiego siewu, gdyż później nabierają znaczenia
pozostałe składniki plonu takie jak liczba ziaren z kłosa (liczba pięterek x liczba ziaren/pięterko) oraz MTZ. Na
parametry kształtujące długość kłosa rolnik nie ma takiego wpływu jak na samą liczbę kłosów. Dla plonowania
pszenicy negatywny wpływ na plon może mieć susza kwietniowa ponieważ stres w tym czasie dla rośliny może
spowodować redukcję źdźbeł, dodatkowo utrudnia podanie drugiej dawki azotu i jego efektywne działanie. Jeśli pod
koniec kwietnia rośliny nie będą miały zapewnionej odpowiedniej ilości azotu zajdzie kolejna redukcja tym razem
już w samym kłosie- będzie mniejsza liczba pięterek a co za tym idzie liczba ziarn z kłosa. Gdy kłosy są już
wykształcone późniejsza susza wpływa na zmniejszenie MTZ. Rośliny nie są w stanie prowadzić efektywnie procesu
przesyłania asymilatów z tkanek do ziarna, przez co plon jest już nie do uratowania.
Zakładana liczba kłosów bez względu na odmianę nie została osiągnięta. Przyczyn tej sytuacji może być
kilka. Obsada roślin po zimie została była znacznie niższa od zakładanej normy wysiewu. Niestety jesień 2012/13
należała do dość suchych. Po siewie 20 września, deszcz w Ryczeniu spadł w połowie października. Spowodowało to
ograniczenie obsady ponieważ, rośliny które wzeszły później mogły nie być w wystarczającym stadium do
przezimowania i po prostu wymarzły. Powszechnie panuje opinia, że rośliny ozime należy wysiewać gęściej
ponieważ dużo roślin przez zimę wypada. Nie jest to prawdą. Tylko zapewniając rośliną optymalne warunki do
przezimowania mamy szansę, aby na polu nie było placowych wypadnięć roślin spowodowanych nadmierną
konkurencją o światło, wzrostu w pionie jesienią, zbytnim wyniesieniem szyjki korzeniowej jesienią a to prowadzi do
wymarznięcia. Prawdą też jest, że wymarznięcia z reguły dotykają całe regiony a nawet kraj (jak było w sezonie
2011/12) a w normalnych latach po zimie na polach gdzie rośliny miały zapewnione optymalne warunki po zimie
pozostaje 95-99% posianych roślin. Wyjątkiem są mniej mrozoodporne odmiany, na które trzeba zwrócić szczególną
uwagę przy uprawie.
Pole po zimie wyglądało bardzo dobrze. Na polu nie stała woda, ani brak było placowych wypadnięć. Mimo
ograniczenia w znacznym stopniu obsady ciągle zamierzony cel 600-700 kłosów był bardzo realny, gdyż rośliny były
równomiernie rozłożone na polu, a z doświadczenia własnego wiemy, że 4-6 kłosów z rośliny pszenicy ozimej w
Ryczeniu jest do osiągnięcia. Kiedy tylko był możliwy wjazd w pole wysiano dawkę startową azotu. Niestety po niej
spadł śnieg i przykrył pola na kilka dni. Po ostatecznych roztopach trzeba było, zabieg powtórzyć. Nawał pracy w
tym okresie, nie pozwolił nam zbadać pola na zasobność pola w azot mineralny Nmin.
Wiosenny przebieg pogody sprzyjał rozwojowi pszenicy, gdyż nie wystąpiła susza przed kłoszeniem. Mimo
to zaszła znaczna redukcja kłosów. Niektóre odmiany zareagowały silniej inne słabiej. Odmiana Bohemia
zredukowała, aż 2/3 swoich pędów, a w przypadku innych odmian zredukowanych zostało około połowa pędów.
Niekorzystna pogoda może też tak silnie wpływać, ale nie mogło być tak w tym przypadku. Wynika to z analizy
kłosa. Pozostałe kłosy były wyrównane, a brak było tzw. kłosów płonych (kłosów bez nasion). Również liczba ziaren
z kłosa wynosi w najmniejszym przypadku 29 ziarniaków co, świadczy, że nie były to kłosy bardzo krótkie.
Mimo silnej redukcji kłosów, plon powyżej 7,5 t/ha nas satysfakcjonuje. To jest jednak rolnictwo, plon nie jest
na szczęście rezultatem matematycznych wyliczeń, ale bez cyfr nie można go interpretować w sposób w pełni
obiektywny.
Plonów z powierzchni 1m2 nie można brać pod uwagę przy wyborze odmiany. Zrobiono je po to aby
sprawdzić czy istnieje zależność liczby roślin na liczbę kłosów/m2, oraz czy odmiany różnie reagują na np. warunki
stresowe.
Compil
Siew rzutowy
Siew rzutowy- tą metodą w PR „Barycz” wysiewane są zboża, groszek i międzyplony.
Stan plantacji jesienią. Bardzo ważne jest aby nasiona były umieszczone nie za głęboko, ponieważ tylko wtedy
rośliny będą miały optymalne warunki do krzewienia się.
Pole po długiej zimie 2012/13. Rośliny tworzą zwarte kępki, pole jest równe dzięki uprawie Compilem. Zdjęcia
wykonano 15 kwietnia.
… w trakcie wyznaczania miejsc do wyliczeń liczby roślin, pędów itd.
4 maja 2013. Rośliny rozkrzewiły się na tyle silnie, że zakryły już całą powierzchnię
Na skraju pola, przy granicy z rowem, można było zobaczyć rośliny o grubych 15-20 pędach, które później miały
ponad 10 kłosów. Utwierdza to nas w przekonaniu, że normę siewu w przyszłości będzie można jeszcze obniżyć.
17 maja 2013. Zdjęcia z wieży myśliwskiej. Gęstość plantacji jest porównywalna z tymi sianymi w standardowej
obsadzie.
Na tych zdjęciach można zaobserwować różnicę pomiędzy odmianami.
Szeroki liść flagowy świadczy o dobrym zaopatrzeniu w składniki pokarmowe, oraz o stworzeniu optymalnych
warunków do rozwoju.
Rośliny po wykłoszeniu. Wizualnie brak różnic z okolicznymi plantacjami. Przy wyborze sposobu uprawy nie
można sugerować się wzrokiem, dlatego zdecydowaliśmy się wykonać wszystkie wyliczenia, gdyż tylko z „cyframi”
można dyskutować.
Próba z powierzchni 1 m2
Podczas kombajnowego zbioru doświadczenia. Niestety w kombajnie zepsuł się szarpacz słomy i musieliśmy słomę
sprasować.
Ściernisko.
Podsumowanie
Uzyskane wyniki, potwierdziły nasze założenia, że mimo tak niskiej normy wysiewu można uzyskiwać
zadawalające plony. Trzeba zauważyć, że jest to stanowisko słabe, choć jak na warunki glebowe panujące, w
Ryczeniu jest to jedno z lepszych pól. Plany jakie udało się uzyskać, są znacznie powyżej średniej w regionie,
jednakże zakładaliśmy plony o ok 1 t/ha wyższe. Daje to nam nowy materiał do pracy, aby z każdym kolejnym
sezonem udoskonalać tą technologię, i spróbować odpowiedzieć na nurtujące nas pytania:
Dlaczego zaszła tak znacząca redukcja kłosów?
Czy opłacalne jest dalsze obniżanie normy wysiewu na naszych słabych glebach?
Nie jesteśmy też instytutem badawczym, i nie możemy się skupić na zbadaniu wszystkich możliwości. Nasze
doświadczenia są możliwie proste, aby nie sprawiały wiele kłopotów podczas uprawy. Doświadczenia w Ryczeniu
prowadzimy po to aby sprawdzić, czy idziemy w dobrym kierunku jeśli chodzi o zmniejszanie normy wysiewu.
W nowym sezonie będzie założone nowe doświadczenie. Nie będzie ono typowym doświadczeniem
odmianowym, ponieważ w ten sposób zajmuje powierzchnię. Będziemy chcieli sprawdzić jak będą się kształtować
składowe plonu przy różnych normach wysiewu. Bardzo nam zależy aby było to ciągle doświadczenie łanowe o
dużej powierzchni. Planujemy wysiewać 100, 220 i 440 ziarniaków na 1m2, w kilku powtórzeniach aby wynik był
jeszcze bardziej miarodajny.
Mamy nadzieje, że włożona przez nas praca będzie dla państwa przydatna, a wyniki ciekawe.
*
http://www.talktalk.co.uk/reference/encyclopaedia/hutchinson/m0006239.html
Tekst i zdjęcia: Adam Zych