Interpelacja nr 12202

Interpelacja nr 12202
do ministra gospodarki
w sprawie uwzględnienia w projekcie ustawy o odwróconej hipotece odpowiednich
zabezpieczeń dla beneficjentów
Szanowny Panie Ministrze! Projekt ustawy o odwróconej hipotece, adresowany do osób, które są właścicielami domów lub mieszkań, a
brakuje im pieniędzy na godną starość (wydatki na leczenie, leki itp.), mogą zawrzeć umowę z którąś z firm oferujących odwróconą
hipotekę, na podstawie której mogą mieszkać w swoim lokalu do końca życia i otrzymywać od tej firmy dodatkowe środki finansowe. W
momencie śmierci takiej osoby mieszkanie przejmuje firma, z którą zawarto umowę.
Takie rozwiązanie z jednej strony jest bardzo korzystne dla zainteresowanych starszych osób, jednakże w obecnych warunkach
faktyczno-prawnych stwarza zagrożenie piramidy finansowej. Zagrożenie to wynika przede wszystkim z całkowicie nieograniczonych
możliwości co do zawarcia rzekomych umów przez praktycznie każdy podmiot działający na rynku. Brak jest bowiem przepisów
wskazujących, że tego typu podmioty powinny wykazywać swoje rezerwy finansowe, aby móc wypełniać zobowiązanie płacenia
dodatkowych środków ludziom oddającym swoje mieszkania.
Jeżeli w trakcie życia osoby, która oddała mieszkanie firmie, firma ta splajtuje, to mieszkanie przepada. Wiązanie się więc z firmą, o
której wiadomo tylko tyle, że oferuje płacenie dodatkowych środków, powoduje, ze starsi ludzie mogą stracić wszystko.
Odwrócona hipoteka wydaje się dobrodziejstwem dla osób samotnych, które nie myślą o spadkobiercach, ale potrzebują wsparcia
finansowego. Ponieważ jednak panuje swoboda zawierania umów, każdy, kto taką ofertę przedstawi, może w niej zawrzeć różne pułapki i
mity, co powoduje, że ludzie zawierający takie umowy częściej stają się ofiarami, a nie beneficjentami.
W świetle powyższego pytam Pana Ministra Gospodarki, czy weźmie pod uwagę wyżej wymienione zagrożenia i wprowadzi do projektu
ustawy o odwróconej hipotece odpowiednie zapisy regulujące kwestię bezpieczeństwa potencjalnych właścicieli zbywających swoje lokale.
Pozostaję z szacunkiem
Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska
Wałbrzych, dnia 22 listopada 2012 r.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia
ministra na interpelację nr 12202
w sprawie uwzględnienia w projekcie ustawy o odwróconej hipotece odpowiednich
zabezpieczeń dla beneficjentów
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 5 grudnia 2012 r. (SPS-023-12202/12), przy którym przekazano interpelację
poseł Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w sprawie uwzględnienia w projekcie ustawy o odwróconej hipotece odpowiednich zabezpieczeń dla
beneficjentów, uprzejmie przekazuję następujące informacje.
Projekt regulacji tzw. odwróconej hipoteki obejmuje problematykę odwróconego kredytu hipotecznego oraz tzw. renty dożywotniej.
Przedmiotem prac Ministerstwa Gospodarki jest projekt uregulowania instytucji tzw. renty dożywotniej. Projekt założeń ustawy o
odwróconym kredycie hipotecznym został przygotowany przez Ministerstwo Finansów.
Na etapie prac nad projektem założeń projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym minister gospodarki zwrócił uwagę na
konieczność kompleksowego uregulowania problemu przenoszenia własności nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne, zarówno
w modelu kredytowym (odwrócony kredyt hipoteczny), jak również w modelu sprzedażowym (tzw. renta dożywotnia). Działające na
polskim rynku firmy (w szczególności fundusze hipoteczne) oferują obecnie rentę dożywotnią w zamian za przeniesienie własności
nieruchomości w oparciu o konstrukcję dożywocia uregulowaną w Kodeksie cywilnym w ramach umowy dożywocia lub umowy renty. W
ocenie Ministerstwa Gospodarki, uregulowania prawne zawarte w Kodeksie cywilnym nie zapewniają pełnej ochrony osobom, które są
zainteresowane skorzystaniem z takich ofert. Celem uniknięcia dysproporcji w regulacjach dotyczących obu podobnych w gruncie rzeczy
instytucji (celem obu jest zapewnienie dodatkowych dochodów osobom zainteresowanym skorzystaniem z tego typu ofert w zamian za
przeniesienie własności nieruchomości, przy stworzeniu podobnych mechanizmów zabezpieczających ich interesy) należy zatem w tym
samym stopniu zabezpieczyć interesy osób korzystających zarówno z instytucji odwróconego kredytu hipotecznego, jak i renty dożywotniej.
Celem zapewnienia bezpieczeństwa osobom zainteresowanym ze skorzystania z oferty tzw. renty dożywotniej w projekcie MG
zaproponowano wymogi (kapitałowe i organizacyjne), które spełnić musiałyby podmioty oferujące ten produkt, by mogły wykonywać ww.
działalność. W projektowanej regulacji zaproponowany został również zakres informacji przekazywanych klientowi przed podpisaniem
umowy. Projekt przewiduje również obowiązkowe ustanowienie hipoteki na nieruchomości, której własność przeszła na świadczeniodawcę,
celem zabezpieczenia wierzytelności świadczeniobiorcy z tytułu okresowych świadczeń pieniężnych. Świadczeniodawca zobowiązany miałby
być również do ustanowienia użytkowania na rzecz świadczeniobiorcy celem zapewnienia mu prawa dożywotniego zamieszkiwania w
nieruchomości. W projekcie zaproponowano również rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku przeniesienia własności nieruchomości na
inny podmiot w czasie trwania umowy obowiązek wypłaty świadczeń nadal obciążać będzie świadczeniodawcę. Rozwiązanie to powinno
zapewnić bezpieczeństwo wypłaty świadczeń na rzecz świadczeniobiorcy, bez ryzyka, że obowiązek ten przeszedłby na podmiot, którego
wypłacalność nie byłaby pewna. Ewentualne przejście własności nieruchomości wraz z zobowiązaniem świadczeniodawcy na kolejnego
nabywcę możliwe będzie przy zastosowaniu cywilnoprawnej konstrukcji tzw. przejęcia długu, po uzyskaniu zgody wierzyciela
(świadczeniobiorcy).
Z wyrazami szacunku
Podsekretarz stanu
Mariusz Haładyj
Warszawa, dnia 24 grudnia 2012 r.