CE staje się koniecznością! Czy będzie rewolucja? 40

RYNEK BUDOWLANY
CE staje się koniecznością!
Czy będzie rewolucja?
>> Zainteresowanie lekturą powinni wykazać wszyscy, którzy produkują elementy budowlane takie jak: parapety, schody, blaty, posadzki,
kostka brukowa, płyty elewacyjne.<<
J
uż od dłuższego czasu, a właściwie odkąd pojawiła się perspektywa
wejścia Polski do Unii Europejskiej,
jesteśmy straszeni różnorakimi prawnymi i
administracyjnymi trudnościami, jakie niesie ze sobą członkostwo. W wielu przypadkach są to obawy przesadzone, nieznajdujące uzasadnienia w rzeczywistym stanie rzeczy.
Przywołując na łamach opisywany już kiedyś (nK nr 06/2004 styczeń) temat znakowania CE, nie mamy w zamyśle straszenia czy
też wzbudzania przesadnej paniki. Celem
publikacji niniejszej rozmowy jest chęć poinformowania zainteresowanych o pewnym
nowym zjawisku, z którym będziemy mieli
do czynienia w najbliższej przyszłości. Zainteresowanie lekturą powinni wykazać wszyscy, którzy produkują elementy budowlane
takie jak: parapety, schody, blaty, posadzki,
kostka brukowa, płyty elewacyjne. O rozmowę na temat znakowania produktów finalnych znakiem CE poprosiliśmy pana Stanisława Sitarza, który, na co dzień zajmuje
się tą tematyką.
– uchwaliła dyrektywę nr 89/106 w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw
członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych.
Dyrektywa wyraźnie mówi, że wszystkie
wyroby z kamieni naturalnych stosowane w
budownictwie muszą być sygnowane znakiem CE. Obowiązki te dotyczą producentów wyrobów finalnych, czyli tych, które
będą używane do budowy budynków, budowli, mostów, dróg, ulic itp.
░nK: Od czego powinniśmy zacząć omawianie tematu znakowania CE, w przypadku
wyrobów z kamienia naturalnego?
SS: Myślę, że należałoby zacząć temat od
przedstawiania sytuacji prawnej. Na początek należy wspomnieć, że 21 grudnia 1988
– Rada Wspólnot Europejskich
░nK: Jakiego rodzaju wyroby budowlane z
kamienia naturalnego podlegają znakowaniu CE?
SS: To, jakie wyroby mają być objęte znakowaniem CE określają normy, do których
odsyła ustawa. W przypadku wyrobów budowlanych z kamienia naturalnego są to na-
░nK: Polska w efekcie wstąpienia do unii
musi tę dyrektywę przyjąć?
SS: Oczywiście. Co więcej jest już ustawa
polska, uchwalona dnia 16 kwietnia 2004,
która dostosowuje nasze prawo do wymogów tej dyrektywy. Jest to ustawa o wyrobach budowlanych Dz. U. 92 poz. 881 – reguluje ona całość spraw związanych z wprowadzeniem do obrotu wyrobów budowlanych. Na dostosowanie się do jej postanowień ustawodawca wprowadza okres przejściowy, który kończy się 30 kwietnia 2005.
! INFO
› Oznaczenie wyrobu znakiem CE jest potwierdzeniem, że spełnia on wymagania w zakresie
bezpieczeństwa i zdrowia użytkowników oraz
ochrony środowiska, a tym samym, że może być
sprzedawany w UE.
Dodatkowe informacje
e-mail: [email protected] ‹
stępujące normy:
- PN-EN 1341 – Płyty z kamienia naturalnego
do zewnętrznych nawierzchni drogowych,
- PN-EN 1342 – Kostka brukowa z kamienia
naturalnego do zewnętrznych nawierzchni
drogowych
- PN-EN 1343 – Krawężniki z kamienia naturalnego do zewnętrznych nawierzchni drogowych
Te normy są już wydane w Polsce i dostępne w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.
Natomiast niżej wymienione normy, mimo,
że już obowiązują to jeszcze nie są przełożone na język polski. Dostępne są w języku
angielskim.
- PR-EN 12058 – Wyroby z kamienia naturalnego. Płyty posadzkowe i schodowe. /
Slabs for floors and stairs /
-PR-EN 1469 – Wyroby z kamienia naturalnego. Płyty okładzinowe. / Slabs for cladding /
–PR- EN 12057 – Wyroby z kamienia natural-
ZAKRES BADAŃ SUROWCA KAMIENNEGO
Zakres badań i nr normy wg, której należy badania
przeprowadzić
Nr normy wyrobu, dla którego jest wymagane badanie
- opis petrograficzny EN - 12407
- nasiąkliwość pod ciśnieniem atmosfer. EN-13755
- wytrzymałość na zginanie obc. skupione EN- 12372
- gęstość i porowatość EN - 1936
- wytrzymałość na ściskanie EN - 1926
- odporność na szok termiczny EN - 14066
- mrozoodporność EN – 12371
- nasiąkliwość kapilarna EN-1925
- odporność na ścieralność EN - 14257
- odporność na poślizg EN- 1341 zał. D
- odporność na ścieralność EN – 1341 zał. C
- odporność na poślizg EN – 1342 zał. C
- odporność na ścieralność EN – 1342 zał. B
- szorstkość / śliskość / EN - 14231
- wytrzymałość na wyrwanie kotew EN – 13364
EN-12058, EN-1469, EN-1341, EN-1342, EN-1343
EN-12058, EN-1469, EN-1341, EN-1342, EN-1343
EN-12058, EN-1469, EN-1341, EN-1343
EN-12058
EN-1342
EN-12058, EN-1469
EN-12058, EN-1469, EN-1341, EN-1342, EN-1343
EN-12058, EN-1469
EN-12058
EN-1341
EN-1341
EN-1342
EN-1342
EN-12058
EN-1469
¤nowy Kamieniarz · NR 12 · 01/2005
40 
 Styczeń
www.nowykamieniarz.pl 
RYNEK BUDOWLANY
nego. Płytki modułowe.
Jak widać obejmują one niemal cały asortyment produkowany w zakładach kamieniarskich. Za wyjątek od reguły należy uznać produkcję nagrobkarską. W świetle ustawy nie zalicza
się do budowlanej.
░nK: Czy normy określają też wymogi, jakie musi spełniać produkt finalny by można go było
sygnować znakiem CE?
SS: Każda z tych norm opisuje procedurę, jaką trzeba przeprowadzić, aby produkt można
było oznakować znakiem CE.
Zacytuję tu fragment dyrektywy unijnej: „przyjęto naczelną
zasadę, że wyroby budowlane
powinny mieć takie właściwości, aby obiekty budowane, w
które zostały one wbudowane
spełniały wymagania podstawowe określone w dyrektywie:
nośności i stateczności, bezpieczeństwa pożarowego, higieny
zdrowia i środowiska, bezpieczeństwa użytkowania, ochrony przed hałasem, oszczędności
energii, izolacji termicznej.” Procedura nadania znaku zgodności z normami bezpieczeństwa
CE dzieli się na dwa kluczowe
etapy. Pierwszy z nich nakłada
obowiązek posiadania wyników
produkt finalny.
░nK: Badania to jeden z etapów,
jaki jest ten drugi?
SS: Drugi etap szczerze mówiąc wydaje mi się trudniejszy od pierwszego. Polega on
na zorganizowaniu Zakładowej
Kontroli Produkcji /ZKP/. Wśród
głównych obszarów, ZKP należy wyróżnić: organizację, czyli
formalne powołanie ZKP, ustalenie zakresu odpowiedzialności,
uprawnień, związków pomiędzy
pracownikami
wykonującymi
i sprawdzającymi prace wpływające na jakość; nadzór, czyli uprawnienia kierownika ZKP
i badanie wyrobu; dokumentację systemu – księga, procedury, instrukcje, zapisy, dokumentacja operacyjna firmy. System
ten powinien obejmować procedury wewnętrznej kontroli
produkcji gwarantujące, że wyrób wprowadzony na rynek jest
zgodny z wymogami normy EN
i wartościami deklarowanymi
przez producenta.
░nK: Wrócę jeszcze do badań surowców, które wykorzystywane
są w zakładach kamieniarskich,
czy sam kamieniarz może wykonać takie badania?
SS: Badania surowców wyko-
N Stanisław Sitarz 
badań surowca skalnego wykorzystywanego do produkcji wyrobu finalnego. Zakres badań
surowca określają w/w normy.
Producent wyrobu finalnego,
jeżeli korzysta z surowca obcego powinien poinformować dostawcę surowca o tym, jakie rodzaje wyrobów zamierza wykonać i domagać się przy zakupie
aktualnych wyników badań na
takie parametry, jakie są wymagane dla tych wyrobów. Znakowaniu znakiem CE podlega tylko
nują laboratoria wyposażone w
odpowiednie oprzyrządowanie.
Wyżej podane normy określają procedury atestacji zgodności, na szczęście dla producentów wyrobów z kamienia obowiązuje system atestacji 4, który
obejmuje wstępne badanie wyrobu ( badanie typu) prowadzone przez producenta i fabryczną
kontrolę produkcji, bez konieczności jej certyfikowania przez
jednostkę notyfikowaną.
░nK: A co w przypadku polskich
rodzajów kamieni naturalnych?
SS: W przypadku polskich kamieni w październiku roku 2000
Polski Komitet Normalizacyjny
wydał normę „PN-EN 12440 Kamień naturalny – kryteria mianownictwa”, która określa nazwy
i klasyfikuje wszystkie obecnie
wydobywane w Polsce kamienie naturalne wykorzystywane
w kamieniarstwie budowlanym.
Norma ta nazywa kamienie oraz
określa precyzyjnie ich miejsce
wydobycia (patrz. Tab.2). z tego, co wiem do tej pory żaden z
tych kamieni nie przeszedł kompleksowych badań. Na to mamy
czas do 30 kwietnia 2005.
Nazwami z tabeli 2 należy posługiwać się przy zlecaniu badań
i podczas wystawiania deklaracji
zgodności i znakowania CE.
░nK: Jakie konsekwencje czekają
na tych, którzy nie zastosują się
do postanowień ustawy?
SS: W tym miejscu ponownie
posłużę się cytatem, ustawy o
wyrobach budowlanych art. 34
– przepisy karne: „kto wprowadza do obrotu wyrób budowlany nienadający się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych lub umieszcza znak
budowlany na wyrobie budowlanym, który nie spełnia wymogów niniejszej ustawy lub
umieszcza na wyrobie budowlanym znak podobny do znaku
mogącego wprowadzić w błąd
nabywcę lub użytkownika tego
wyrobu, podlega karze grzywny
do 100 000 zł.”
Dodatkowo Minister Infrastruktury wydał rozporządzenie w sprawie kontroli wyrobów
budowlanych wprowadzonych
do obrotu z dnia 14 maja 2004 .
Uprawniło ono Państwowy Nadzór Budowlany do dokonywania kontroli budowlanych zgodnie z wymogami nowej ustawy.
Organami kontroli są: Woj. Inspektorzy Nadzoru Budowlanego, Główny Inspektor Nadzoru
Budowlanego. Nie chcę nikogo
straszyć, ale zapisy karne w tej
ustawie są dość jasne.
░nK: Jak według pana wyglądać
będzie praktyka – czy nie będzie
tak, że kamieniarze będą zrzucali
winę za brak atestów na dostawców, a dostawca na wydobywców, itp.?
Przede wszystkim wydaje się,
nowy Kamieniarz · NR 12 · 01/2005
 www.nowykamieniarz.pl
Styczeń 
¤
 41
RYNEK BUDOWLANY
że najlepiej sytuację unormuje sam rynek. Każdy, kto chce
sprzedawać na rynku powinien
mieć produkt spełniający wymogi tego rynku. Zatem należy poczekać, kiedy kupujący zacznie
domagać się od dostawcy / producenta / określonych przez prawo deklaracji i oznaczenia wyrobu znakiem CE.
░nK: Jakie jeszcze kłopoty mogą
pojawić się w związku z wejściem nowych norm?
SS: Problemem będzie przestawienie się producenta wyrobu finalnego na taki rodzaj organizacji produkcji i jej dokumentowania, aby odpowiadał on
TABELA 2
zapisom norm. Na początku na
pewno będzie problem z dokumentacją, będzie wiele niejasności i wystąpi charakterystyczny
dla takich okresów chaos. Trzeba sobie powiedzieć, że wymogi prowadzenia zakładowej kontroli produkcji, obejmują całość
zagadnień związanych z produkcją i kontrolą efektów pracy – to
wszystko wymaga czasu, szkolenia pracowników i kadry zarządzającej.
Tym niemniej wprowadzenie i
stosowanie określonych wymogów organizowania produkcji,
zapewne usprawni pracę i przyczyni się do lepszego zarządzania firmą.
░nK: Na koniec ważne pytanie gdzie po pomoc?
SS: Aktualnie organizujemy
zespół doradców, którzy zajmować się będą opracowaniem
dla konkretnych firm księgi zakładowej kontroli produkcji oraz
wdrożenie sytemu. Jest kilka nowości, z którymi zetkną się firmy
wprowadzające system kontroli
produkcji na potrzeby CE. Jednak na pewno można się z tym
uporać. Proszę się również nie
przerażać, jeżeli jesteście państwo właścicielami małej firmy
zatrudniającej kilka osób tam
stosuje się te same rozwiązania,
ale jest je nawet łatwiej wdrożyć
gdyż ich struktury organizacyjne
są prostsze niż w dużych przedsiębiorstwach.
Bliższych informacji na ten temat udzielamy
pod adresem e – mail:
[email protected]
! ROZMOWĘ PRZEPROWADZIŁ
” Damian Nowak
~ [email protected]
wykaz złóż i kamieni wykorzystywanych do produkcji elementów budowlanych wg. normy PN-EN 12440
NAZWA KAMIENIOŁOMU
NAZWA KAMIENIA
LOKALIZACJA
Michałowice
Granit Karkonoski
Piechowice, p. jeleniogórski, woj. dolnośląskie
Szklarska Poręba-Huta
Granit Karkonoski
Szklarska Poręba, p. jeleniogórski, woj. dolnośląskie
Strzegom 25/26
Granit Strzegomski Żbik
Strzegom, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Granit Strzegomski Andrzej
Andrzej I i Andrzej II
Strzegom, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Żółkiewka-Wiatrak
Granit Strzegomski Żółkiewka
Żółkiewka, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Grabina Śląska 15/27
Granit Strzegomski Grabina Śląska
Grabina Śląska, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Borów 14, Borów 17, Borów 49, Borów 49A
Granit Strzegomski Borów
Borów, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Rogoźnica-Południe, Rogoźnica-Las, Goczałków
Granit Strzegomski Rogoźnica
Rogoźnica, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Kostrza, Kostrza-Jerzy, Kostrza-Piekiełko
Granit Strzegomski Kostrza
Kostrza, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Gniewków
Granit Strzegomski Gniewków
Gniewków, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Czernica, Czernica-Wieś, Pokutnik
Granit Strzegomski Czernica
Czernica, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Morów II, Morawa
Granit Strzegomski Morów
Strzegom, p. świdnicki, woj. Dolnośląskie
Graniczna II, Graniczna III
Granit Strzegomski Graniczna
Graniczna, p. świdnicki, woj. dolnośląskie
Zimnik I
Granit Zimnicki
Zimnik, p. jaworski, woj. dolnośląskie
Strzeblów, Chwałków, Gola Świdnicka
Granit Strzeblowski
Sobótka, p. wrocławski, woj. dolnośląskie
Strzelin, Mikoszów
Granit Strzeliński
Strzelin, p. strzeliński, woj. dolnośląskie
Strzelin, Mikoszów, Mikoszów-Wieś
Granit Strzeliński
Strzelin, p. strzeliński, woj. dolnośląskie
Strzegów-Gęsiniec
Granit Strzeliński
Strzegów, p. strzeliński, woj. dolnośląskie
Rakowiczki
Piaskowiec Lwówecki Rakowiczki
Rakowice, p. lwówecki, woj. dolnośląskie
Radków
Piaskowiec Radkowski
Radków, p. kłodzki, woj. dolnośląskie
Szczytna-Zamek
Piaskowiec Szczytna-Zamek
Polanica Zdrój, p. kłodzki, woj. dolnośląskie
Brenna
Piaskowiec Godulski Brenna
Brenna, p. Skoczów, woj. śląskie
Mucharz
Piaskowiec Mucharz
Mucharz, p. Sucha Beskidzka, woj. śląskie
Skawce
Piaskowiec Skawce
Skawce, p. Sucha Beskidzka, woj. śląskie
Szydłowiec i Gąsawy Rządowe
Piaskowiec Szydłowiecki
woj. świętokrzyskie
Czesław-Zachód
Piaskowiec Czesław-Zachód
Czesław-Zachód, woj. małopolskie
Sobolów
Piaskowiec Sobolów
Sobolów, p. Bochnia, woj. małopolskie
Śmiłów
Piaskowiec Śmiłów
p. Jastrzębie, woj. śląskie
Bieganów i Słupiec-Kościelec
Piaskowiec Noworudzki
p. kłodzki, woj. dolnośląskie
Wapniarka, Łysak, Żelazno
Marmur Kłodzki
p. kłodzki, woj. dolnośląskie
Biała Marianna
Marmur Biała Marianna
Stronie Śląskie, p. kłodzki, woj. dolnośląskie
Sławniowice
Marmur Sławniowicki
Sławniowice, p. nyski, woj. dolnośląskie
Sławniowice
Marmur Sławniowicki
Sławniowice, p. nyski, woj. dolnośląskie
Bolechowice i Sitkówka Nowiny
Wapień Bolechowice
woj. świętokrzyskie
Morawica
Wapień Morawica
Morawica, woj. świętokrzyskie
¤nowy Kamieniarz · NR 12 · 01/2005
42 
 Styczeń
www.nowykamieniarz.pl 