Moja wierna mowo - loczedze.kvs.pl

KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM- 6 maja 2013r.
Moja wierna mowo
Moja wierna mowo,
służyłem tobie.
Co noc stawiałem przed tobą miseczki z kolorami,
żebyś miała i brzozę i konika polnego i gila
zachowanych w mojej pamięci.
Trwało to dużo lat.
Byłaś moją ojczyzną bo zabrakło innej.
Myślałem że będziesz także pośredniczką
pomiędzy mną i dobrymi ludźmi,
choćby ich było dwudziestu, dziesięciu,
albo nie urodzili się jeszcze.
Teraz przyznaję się do zwątpienia.
Są chwile kiedy wydaje się, że zmarnowałem życie.
Bo ty jesteś mową upodlonych,
mową nierozumnych i nienawidzących
siebie bardziej może od innych narodów,
mową konfidentów,
mową pomieszanych,
chorych na własną niewinność.
Ale bez ciebie kim jestem.
Tylko szkolarzem gdzieś w odległym kraju,
a success, bez lęku i poniżeń.
No tak, kim jestem bez ciebie.
Filozofem takim jak każdy.
Rozumiem, to ma być moje wychowanie:
gloria indywidualności odjęta,
Grzesznikowi z moralitetu
czerwony dywan podścieła Wielki Chwał,
a w tym samym czasie latarnia magiczna
rzuca na płótno obrazy ludzkiej i boskiej udręki.
Moja wierna mowo,
może to jednak ja muszę ciebie ratować.
Więc będę dalej stawiać przed tobą miseczki z kolorami
jasnymi i czystymi jeżeli to możliwe,
bo w nieszczęściu potrzebny jakiś ład czy piękno.
Berkeley, 1968
1. Wskaż środek stylistyczny występujący w 1. wersie wiersza (zacytuj go!).
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
2. Zacytuj dwa różne fragmenty wiersza, w których ujawnia się podmiot liryczny, nazwij części mowy, które na niego
wskazują i określ ich formę.
(3p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
3. Napisz, z jakim typem liryki mamy w związku z tym do czynienia.
(1p.)
_______________________________________________________________________________________________
4. W 1951r. Czesław Miłosz zdecydował się prosić władze Francji o azyl polityczny. Otrzymał go i tym samym wybrał
emigrację. We Francji mieszkał kilka lat, publikując w paryskiej „Kulturze” Jerzego Giedroycia. W 1960r. wyjechał
do USA na zaproszenie Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley i został wykładowcą n a Wydziale Literatur
i Języków Słowiańskich. Pracował tam przez 20 lat.
Wykorzystując powyższe informacje, napisz, co możemy w związku z tym powiedzieć o podmiocie lirycznym
w przytoczonym wierszu, skoro mówi on o mowie: Byłaś moją ojczyzną bo zabrakło innej.
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
5. Zastanów się raz jeszcze i wyjaśnij*, czym jest „mowa” dla podmiotu lirycznego.
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
6. Wyjaśnij*, jakie uczucia wyraża zwrot moja wierna mowo znajdujący się na początku utworu i powtórzony w jego
zakończeniu. Zwróć szczególną uwagę na przymiotnik wierna.
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
7. Wskaż środek stylistyczny znajdujący się w 3. wersie (zacytuj go!).
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
8. Dlaczego podmiot liryczny chciał, aby mowa miała i brzozę i konika polnego i gila zachowanych w mojej pamięci?
Wyjaśnij* i nazwij środek stylistyczny zastosowany w tym wersie.
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
9. Na podstawie 2. strofy napisz, jaką funkcję ma pełnić mowa według podmiotu lirycznego.
(1p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
10. Do czego przyznaje się podmiot liryczny i co mu się wydaje? Swoją odpowiedź spróbuj wyjaśnić*, odwołując się
do kontekstu biograficznego.
(3p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
11. Wiersz Moja wierna mowo napisany w 1968 r. był reakcją na Polski Marzec , to znaczy studenckie
wystąpienia przeciw cenzuralnym ograniczeniom, które zakończyły się pacyfikacją wyższych uczelni i antysemicką
nagonką. Jej efektem z kolei było zmuszenie do opuszczenia kraju ok. 15 tys. Polaków żydowskiego pochodzenia,
w tym uczonych i artystów.
Z 3. strofy wypisz epitety, które opisują mowę i określ ich funkcję, wykorzystując powyższe informacje
o powstaniu utworu.
(3p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
12. Zwróć uwagę, że Miłosz w swoim dialogu z polskością nie poprzestaje na oskarżeniu języka i posługującej się nim
narodowej wspólnoty. Nie odwraca się od nich. Napisz, jaką zatem podejmuje decyzję.
(1p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
13.Wyjaśnij*, jakie znaczenie ma powtórzone dwukrotnie pytanie: bez ciebie kim jestem.
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
14. Przedostatnia strofa jest aluzją do faktu biograficznego związanego z decyzją o emigracji. Wyjaśnij*, na co
zdecydował się poeta?
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
15. Nie ma poety bez wiernej mowy, a służba jej polega na „stawianiu przed nią miseczek z kolorami jasnymi
i czystymi”. Wyjaśnij*, co oznaczają kolory jasne i czyste wprowadzające ład czy piękno i jaki to ma związek
z funkcją poezji.
(3p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
16. Przypomnij sobie raz jeszcze decyzję Miłosza o emigracji. Były to czasy stalinowskie. Jak myślisz, czym to się
skończyło dla Miłosza- poety w Polsce, przyczyniając się tym samym do dramatu wygnańca, grzesznika
z moralitetu .
(2p.)
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
17. Napisz, kiedy Czesław Miłosz otrzymał Literacką Nagrodę Nobla.
(1p.)
_______________________________________________________________________________________________
POWODZENIA!
*Polecenie wymaga odpowiedzi pełnym zdaniem. Oceniana jest w tym przypadku także poprawność językowa i stylistyczna.