Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki Zabezpieczenie
Transkrypt
Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki Zabezpieczenie
BIULETYN 03/12/2010 Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki Zabezpieczenie interesów podwykonawców w umowach o roboty budowlane. Skuteczniejsza, szybsza egzekucja komornicza? Obowiązki pracodawcy przy zatrudnieniu pracownika Teksty zebrała i opracowała Monika Stasica strona 1 z 7 ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl BIULETYN 03/12/2010 Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki Kodeks spółek handlowych w art.202 określa czas trwania mandatu członka zarządu spółki. Z przepisu 202 par.1 wynika, że jeżeli umowa spółki z o.o. nie stanowi inaczej, to mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu (§ 1). Po krótce oznacza to, że jeśli umowa spółki milczy na temat czasu sprawowania funkcji przez członka zarządu, jak również w sytuacji, gdy powołano go na jednoroczną kadencję, to owa kadencja trwa przez okres jednego roku. Nie ma przeszkód do powołania zarządu lub niektórych jego członków na czas nieoznaczony, jednakże ustawodawca poniekąd “sugeruje” jednoroczną kadencję, skoro wchodzi ona w rachubę, gdy umowa nie stanowi inaczej. Jeżeli rok obrotowy nie pokrywa się dokładnie z czasem sprawowania funkcji, ulega przedłużeniu o konieczny okres. Zatem jeśli J. został powołany do zarządu z dniem 1 czerwca 2010 r., to jego mandat wygaśnie z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie za 2011 r. (np.: 30 sierpnia 2012 r.), ponieważ jest to pierwszy pełny rok sprawowania funkcji. W wypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok jego mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu (§ 2). Mandat członków zarządu powołanych na kadencję dłuższą niż rok - tj. zarządca zostaje powołany na czas oznaczony, a więc okres sprawowania przez niego funkcji (kadencja) jest ograniczony terminem - wygaśnie, z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, na którym zatwierdzane będzie sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy, w którym osoby te pełniły funkcje członka zarządu. Stanie się tak również wówczas, gdy osoby te zostały powołane w skład zarządu pierwszy raz. Zatem jeśli zarządca J. został powołany do zarządu z dniem 1 czerwca 2010 r. na dwuletnią kadencję, to jego mandat wygaśnie nie z dniem 1 czerwca 2012 r., lecz dopiero z dniem odbycia zgromadzenia rocznego zatwierdzającego sprawozdanie finansowe w roku 2012 r., ponieważ ostatnim pełnym rokiem obrotowym pełnienia funkcji będzie rok 2011. Zakładając, że zwyczajne zgromadzenie, zgodnie z art. 231 § 1 k.s.h., odbędzie się 30 sierpnia 2012 r., ten dzień - jego upływ, powoduje wygaśnięcie mandatu członka zarządu. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl Należałoby uznać, że przepisy te regulują wygaśnięcie mandatu na skutek upływu kadencji, a wskazany w nich dzień zatwierdzenia przez zwyczajne zgromadzenie spółki sprawozdania finansowego, jest właśnie dniem zakończenia kadencji. strona 2 z 7 BIULETYN 03/12/2010 Z tą tematyką zmierzył się ostatnio Sąd Najwyższy. Wniosek H. spółki z o.o. o wykreślenie Edwarda P. (prokurent spółki) z rejestru przedsiębiorców trafił do sądu rejonowego w K. w dniu 20 sierpnia 2009 r. Marek K., wiceprezes spółki uprawniony do jednoosobowej reprezentacji, załączył do wniosku oświadczenie z 16 czerwca 2009 r. o odwołaniu udzielonej prokury. 15 września 2009 roku wniosek został oddalony, stwierdzono bowiem, iż mandat Marka K. wygasł już 29 maja 2008 r., czyli z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, na którym podjęto uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2007 r. Na tej podstawie nie istniała legitymacja do złożenia wniosku w imieniu spółki. Postanowienie w tym przedmiocie zostało zaskarżone, ale sąd rejestrowy ponownie oddalił wniosek. Ustalono, że Marek K. został powołany na członka zarządu uchwałą zgromadzenia wspólników z 17 lutego 2006 r., natomiast w umowie spółki brak postanowień dotyczących czasu trwania kadencji członka zarządu. Pełnym rokiem obrotowym pełnienia funkcji był dla niego 2007 r., a sprawozdanie za ten rok zatwierdzono uchwałą z 29 maja 2008 r. Wówczas, zgodnie z art. 202 par. 1 kodeksu spółek handlowych, jego mandat wygasł. W apelacji Marek K. podniósł, że wolą wspólników, którzy powołali samych siebie na członków zarządu na czas nieokreślony, było, by skład ten pozostawał niezmieniony aż do czasu zakończenia bytu prawnego spółki. Ten argument miał poprzeć fakt, że 18 maja 2009 r. zgromadzenie wspólników udzieliło członkom zarządu absolutorium za rok poprzedni. Sąd powziął poważne wątpliwości, które przedstawił Sądowi Najwyższemu. Zapytano, czy na podstawie art.202 k.s.h. mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wygasa w terminie określonym w par. 1 w/w artykułu, jeśli w uchwale wskazano, że powołanie następuje na czas nieokreślony, a umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień dotyczących mandatu członka zarządu. Dodatkowo zwrócono uwagę, że par. 2 powołanego artykułu odnosi się do mandatu członka zarządu powołanego na dłużej niż rok. Wtedy wygasa po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji. Tak więc zastosowanie par. 1 wyklucza stosowanie par. 2. Jednakże wątpliwości budzi kwestia, czy w ogóle któryś z tych przepisów ma zastosowanie, w przypadku powołania członka zarządu z wyraźnym wskazaniem, że na czas nieokreślony. Członkowie zarządu zwykle powoływani są na czas nieokreślony rozumiany przez wspólników jako czas „do odwołania”, pomimo braku uregulowań w umowie spółki. Udzielenie przez zgromadzenie wspólników, członkom zarządu absolutorium za 2008 rok świadczy o nieświadomości wspólników będących członkami zarządu o możliwości zastosowania art. 202 par. 1 k.s.h. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl Sąd Najwyższy uchwałą stwierdził, iż „jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa w terminie przewidzianym w art. 202 par. 1 k.s.h. także wtedy, gdy według uchwały wspólników powołanie nastąpiło na czas nieokreślony”. (Sygn. akt III CZP 23/10). strona 3 z 7 BIULETYN 03/12/2010 Zabezpieczenie interesów podwykonawców w umowach o roboty budowlane. W przypadku zawierania umowy o roboty budowlane podwykonawca powinien zatroszczyć się o zabezpieczenie swoich interesów zarówno w stosunku do wykonawcy jak i inwestora. Wykonawca może zawrzeć umowę z podwykonawcą - wymagana forma pisemna, tylko za zgodą inwestora (zgoda może być dorozumiana i będzie odnosić się jedynie do zobowiązań z przedłożonych dokumentów). Jest to zabezpieczenie dla ewentualnych roszczeń podwykonawcy w razie niewypłacalności wykonawcy. Wówczas - wykonawca i inwestor odpowiadają za zobowiązania solidarnie. Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy nie ma zgody inwestora - umowa będzie ważna, jednakże podwykonawca będzie mógł dochodzić przyszłych roszczeń jedynie od wykonawcy. Skuteczniejsza, szybsza egzekucja komornicza? Ostatnio do Ministerstwa Sprawiedliwości wpłynęły nowe propozycje komorników, dotyczące zaspokajania wierzycieli. Obecnie, egzekucja odbywa się w zależności od kategorii długu - najpierw należności alimentacyjne, następnie należności za pracę za trzy miesiące do wysokości najniższej pensji, później - należności zabezpieczone hipoteką, itd. Wierzytelności spłaca się stosunkowo, gdy ściągnięta suma, nie wystarcza na ich całościowe zaspokojenie. Nowy projekt zakłada, że liczyłaby się kolejność zgłoszeń - kolejny wierzyciel byłby zaspokajany dopiero, gdy w całości zostanie spłacony ten przed nim... Inne postulaty Komorników mówią m.in. o zamkniętym katalogu skarg na czynności komornika, a także o zmianie modelu procedury związanej z wyjawieniem majątku (gdy znany majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenie wierzycieli), która odbywa się przed sądem, a generalnie uważana jest za nieskuteczną - procedurą tą mieliby zajmować się komornicy. Szczegółowe zasady zatrudnienia określone zostały w Kodeksie Pracy oraz rozporządzeniach wykonawczych wydanych na podstawie kodeksu. Poniżej znajdują się najistotniejsze przepisy. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl Stosunek pracy - nawiązując stosunek pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Pracodawca natomiast zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. strona 4 z 7 BIULETYN 03/12/2010 Obowiązki pracodawcy przy zatrudnieniu pracownika Przez pojęcie Pracownika rozumie się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę. Zawrzeć umowę o pracę można na czas nieokreślony, na czas określony, a także na czas wykonania określonej pracy. Pracodawca może - w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika, zatrudnić na jego miejsce innego pracownika, zawierając z nim umowę o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. W/w umowy o pracę mogą być poprzedzone umową o pracę na okres próbny, jednakże nie przekraczający 3 miesięcy. OGRANICZENIA UMÓW NA CZAS OKREŚLONY stosowanie umów o pracę na czas określony, od 22 sierpnia 2009r. ograniczone zostało przez “ustawę antykryzysową” (Dz.U. nr 125,poz.1035). W myśl ustawy dopuszczalne jest zawieranie dowolnej liczby umów na czas określony, pod warunkiem, że łączny okres zatrudnienia na podstawie kolejnych umów o pracę na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie przekroczy 24 miesięcy. Natomiast za kolejną umowę na czas określony uważa się umowę zawartą przed upływem trzech miesięcy od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy zawartej na czas określony. Stosunek pracy zostaje nawiązany zgodnie z terminem określonym w umowie - jest to dzień rozpoczęcia pracy. Jeżeli terminu nie da się określić - przyjmuje się, iż jest to dzień zawarcia umowy. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl Elementu umowy o pracę: określenie stron umowy określenie rodzaju umowy data zawarcia warunki pracy i płacy a w szczególności: rodzaj wykonywanej pracy miejsce jej wykonywania wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia wymiar czasu pracy termin rozpoczęcia pracy. Umowa o pracę wymaga formy pisemnej. Jeśli forma nie zostanie dochowana, pracodawca powinien pisemnie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi, ustalenia co do stron umowy, jej rodzaju oraz warunków. strona 5 z 7 BIULETYN 03/12/2010 Przed rozpoczęciem pracy, pracownik musi zostać skierowany na badania lekarskie. Wstępne badania lekarskie muszą określać zdolność do pracy pracownika na określonym stanowisku. Wstępnym badaniom nie podlegają osoby przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy, na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę, zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. Pracodawca wystawiając skierowanie na badanie, określa m.in. rodzaj badania, rodzaj wykonywanej pracy, czy występują warunki szkodliwe dla zdrowia. Wstępne badania przeprowadzane są na koszt pracodawcy. Do wykonywania pracy dopuszczony zostaje tylko pracownik z aktualnym zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do jej wykonywania oraz ten, który został odpowiednio przeszkolony. Pracodawca jest obowiązany do zapewnienia przeszkolenia pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przed dopuszczeniem go do pracy, a także do prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie. W/w szkolenia odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Nadto pracodawca ma obowiązek zaznajamiania pracownika z przepisami i zasadami BHP, dotyczącymi wykonywanych przez niego prac, oraz wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące BHP na stanowisku pracy. Pracownik jest obowiązany do potwierdzenia na piśmie, iż zapoznał się z przepisami oraz zasadami BHP. Jeżeli pracodawca zatrudnia więcej niż 100 pracowników, ma obowiązek utworzenia służby BHP, która pełnić będzie funkcje doradcze w tym zakresie. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl Obowiązki informacyjne: Pracodawca ma obowiązek pisemnego informowania pracownika, nie później niż w ciągu 7dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o: obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy; częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę; wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego; obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę; układzie zbiorowym pracy, którym dany pracownik jest objęty, a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie oraz czasie wypłaty wynagrodzenia, a także o przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Dopuszcza się poinformowanie pracownika o warunkach jego zatrudnienia, poprzez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy. Zmiana warunków zatrudnienia powinna nastąpić w formie pisemnej niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu jednego miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian. W przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przez upływem w/w terminu - nie później niż do dnia rozwiązania umowy. strona 6 z 7 BIULETYN 03/12/2010 Pracownikowi przysługuje szereg uprawnień w związku z rodzicielstwem. Jednakże pracodawca powinien uzyskać oświadczenie o zamiarze lub braku zamiaru korzystania z tych uprawnień - przez pracownika będącego rodzicem lub opiekunem dziecka. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapoznania pracownika z przepisami o równym traktowaniu w zatrudnianiu i zakazie dyskryminacji. O miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności, pracodawca rozpoczynający działalność obowiązany jest w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności (dokładniej - tj. od dnia zatrudnienia pierwszego pracownika), zawiadomić pisemnie właściwego okręgowego inspektora pracy oraz właściwego państwowego inspektora sanitarnego. Ten sam obowiązek powstaje odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeśli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników. Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy, a także do prowadzenia akt osobowych pracowników - oddzielnie dla każdego z nich. W ciągu siedmiu dni od nawiązania stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek zgłoszenia zatrudnionej osoby do ZUS. (Dotyczy to zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego osoby zatrudnionej). Dokonuje się go na druku ZUS ZUA. Pracodawca, jako płatnik składek, będzie musiał obliczać i przekazywać w terminie pobierane składki na ubezpieczenia. ul. Piłsudskiego 40/1 31-111 Kraków tel. 12 422 18 08 fax 12 430 07 83 [email protected] kancelaria-banasik.pl lawandinvestments.pl strona 7 z 7