Sytuacja epidemiologiczna choroby
Transkrypt
Sytuacja epidemiologiczna choroby
Sytuacja epidemiologiczna choroby meningokokowej w województwie śląskim w latach 2007-2011. Analizie poddano zgłoszenia zachorowań na chorobę meningokokową w latach 2007-2011 na terenie województwa śląskiego. ZakaŜenia Neisseria meningitidis są jednym z najczęstszych przyczyn inwazyjnych zakaŜeń bakteryjnych w Polsce oraz województwie śląskim przed zakaŜeniami spowodowanymi Haemophilus influenzae oraz Streptoccocus pneumoniae. W ciągu pięciu lat odnotowano w sumie: - 196 przypadków zakaŜenia Neisseria meningitidis, - 168 przypadków zakaŜenia Streptoccocus pneumonia, - 19 przypadków zakaŜenia Haemophilus influenzae. W latach 2007-2009 stanowiły odpowiednio 61%, 50%, 59% wszystkich inwazyjnych zakaŜeń bakteryjnych w województwie śląskim (Tab. 1). Tabela 1. Ilość inwazyjnych zakaŜeń ośrodkowego układu nerwowego wywołanych przez wybrane patogeny w Polsce w latach 2007-2011. ROK 2007 2008 2009 2010 2011 58 (61%) 35 (50%) 40 (59%) 30 (43%) 33 (41%) Neisseria meningitidis 4 (4%) 7 (10%) 2 (3%) 2 (3%) 4 (5%) Haemophilus influenzae Streptococcus pneumoniae 33 (35%) 28 (40%) 26 (38%) 37 (54%) 44 (54%) Czynnik etiologiczny Ogółem 95 70 68 69 81 (100%) (100%) (100%) (100%) (100%) Liczba zachorowań w województwie śląskim jest bardzo zróŜnicowana (Tab.2) Najwięcej przypadków choroby meningokokowej, odnotowano w ciągu 5 lat, na terenie nadzorowanym przez Państwowych Powiatowych Inspektorów w: - Bytomiu- 30 przypadków, - Cieszynie- 22 przypadki, - Bielsku-Białej, Tychach- 19 przypadków, - Gliwicach- 17 przypadków. 1 PSSE 2007 2008 2009 2010 2011 Bielsko - Biała Bytom 3 18 2 5 4 3 4 1 6 3 Chorzów 0 1 2 0 2 Cieszyn 5 2 9 2 4 Częstochowa 1 3 2 0 1 Dąbrowa Górnicza 5 3 2 1 1 Gliwice 3 2 4 6 2 Jaworzno 3 1 1 0 1 Katowice 5 2 0 2 3 Kłobuck 0 0 0 1 0 Lubliniec 0 1 0 0 0 Myszków 1 0 0 0 0 Racibórz 2 0 0 0 1 Ruda Śląska 1 0 0 1 0 Rybnik 4 3 2 2 4 Sosnowiec 1 2 1 0 1 Tychy 4 5 4 6 0 Wodzisław Śląski 1 2 4 2 0 Zawiercie 1 0 0 0 1 śywiec 0 1 2 2 3 RAZEM 58 35 40 30 33 Tabela 2. Zachorowania na inwazyjną chorobę meningokokową w województwie śląskim w latach 2007-2011 Z badań epidemiologicznych wynika, iŜ najczęściej do zachorowań dochodzi w dwóch grupach wiekowych: od 3 m.Ŝ. do 5 r.Ŝ. oraz między 14 a 19 rokiem Ŝycia. Noworodki otrzymują przeciwciała od matki drogą łoŜyskową w sposób bierny, ale szybko je tracą, a poniewaŜ małe dzieci same nie potrafią wytwarzać przeciwciał przeciw przeciwpolisacharydowych, stąd największa zapadalność na meningokokowe zapalenie opon występuje przed 5 rokiem Ŝycia. Na zwiększone ryzyko zachorowania na chorobę meningokokową wpływ mają czynniki osobnicze oraz behawioralne i społecznoekonomiczne. W województwie śląskim rozkład zachorowań potwierdza powyŜsze stwierdzenia. W tabeli 3 przedstawiono rozkład zachorowań w poszczególnych grupach wiekowych. Określono pięć grup wiekowych, w których rozpatrywano zachorowania tj. 0-4r.Ŝ., 5-14 r.Ŝ., 2 15-44r.Ŝ., 45-64r.Ŝ. oraz osoby powyŜej 65 r.Ŝ. Choroba meningokokowa w analizowanym okresie najczęściej dotyczyła dzieci w grupie wiekowej od 0 do 4 r.Ŝ. Współczynnik zapadalności we wszystkich latach w tej grupie wiekowej był najwyŜszy i wynosił w województwie śląskim 2007r.- 9,76/100 000; w 2008r.- 7,04/100 000; 2009r.- 9,49/100 000; 2010r.- 9,62/100 000; 2011r.-8,75/100 000. Grupą o najmniejszym współczynniku zapadalności stanowiły osoby powyŜej 65 r.Ŝ. i współczynnik ten wynosił dla śląska w 2007r. 0,62 utrzymując się w pozostałych latach na poziomie 0,15/100 000 (Tabela nr 3).. Tabela 3. Ilość zachorowań i współczynnik zapadalności na chorobę meningokokową w poszczególnych grupach wiekowych w województwie śląskim w latach 2007-2011. Czynnika etiologiczny Rok Neisseria meningitidis Współczynnik zapadalności na 100 tys. Grupy wiekowe 0-4 5-14. 15-44 20 8 20 Współczynnik zapadalności na 100 tys. 6 4 58 (35%) (14%) (34%) (10%) (7%) (100%) 9,76 1,77 0,98 0,46 0,62 1,14 15 7 10 Współczynnik zapadalności na 100 tys. 2 1 35 (43%) (20%) (28%) (6%) (3%) (100%) 7,04 1,61 0,49 0,15 0,15 0,69 21 3 13 2 1 40 (53%) (7%) (33%) (5%) (2%) (100%) 9,49 0,71 0,65 0,15 0,15 0,86 2009 2010 Rok Neisseria meningitidis Współczynnik zapadalności na 100 tys. 22 (74%) 9,62 0 0 6 1 1 30 (20%) (3%) (3%) (100%) 0,25 0,07 0,15 0,60 Rok Neisseria meningitidis Współczynnik zapadalności na 100 tys. Ogółem 2008 Rok Neisseria meningitidis 65+ 2007 Rok Neisseria meningitidis 45-64 2011 20 2 4 6 1 33 (61%) (6%) (12%) (18%) (3%) (100%) 8,75 0,48 0,20 0,45 0,15 0,71 Choroba meningokokowa moŜe przebiegać jako zapalenie opon mózgowordzeniowych i/lub posocznica (sepsa) określane łącznie jako inwazyjna choroba meningokokowa (ICHM) lub zapalenie mózgu. Na rycinie nr 1 przedstawiono postaci choroby meningokokowej rejestrowanej w latach 2007-2011. Najczęściej choroba manifestowała się pod postacią: 3 - posocznicy w 33 przypadkach, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w 38 przypadkach ( 2007r.) - posocznicy w 20 przypadkach i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w 22 przypadkach ( 2008r.), - posocznicy w 20 przypadkach i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w 27 przypadkach ( 2009r.), - posocznicy w 18 przypadkach i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w 19 przypadkach ( 2010r.), - posocznicy w 19 przypadkach i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych w 16 przypadkach ( 2011r.). W ciągu 5 lat wystąpiły 3 przypadki meningokokowego zapalenia mózgu. Nie zarejestrowano innych postaci choroby meningokokowej niŜ wymienione powyŜej. 47% 52% 1% zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych zapalenie mózgu posocznica Rycina 1. Procentowy udział postaci zakaŜeń Neisseria meningitidis w latach 2007-2011 ZakaŜenie Neisseria meningitidis zawsze stanowią zagroŜenie dla zdrowia i Ŝycia człowieka cześć zachorowań niestety kończy się śmiercią. W latach 2007-2011 zarejestrowano ogółem 24 zgony, co stanowi ogółem 12% współczynnik śmiertelności na chorobę meningokokową. 4 60 9 50 3 40 5 30 3 4 49 37 20 30 27 29 2010 2011 10 0 2007 2008 2009 Wyzdrowienie Zgon Rycina 2. Zejście choroby meningokokowej w województwie śląskim w latach 2006-2011 Od 2007r. zachorowania wywołane Neisseria meningitidis spowodowane były w przez następujące serotypy: • A- 2 przypadki, • B- 93 przypadki, • C- 66 przypadków, • W135- 2 przypadki, • Y- 1 przypadek. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2007 2008 B 2009 C A W135 2010 2011 Y Rycina 3. Rozkład grup serologicznych meningokoków odpowiedzialnych za chorobę meningokokową w województwie śląskim w latach 2007-2011 5 Spośród 196 przypadków zarejestrowanych na terenie województwa śląskiego określono 164 izolowane szczepy, 30 serotypów nie oznaczono, a u 2 chorych nie wykonano badań. Najwięcej zachorowań wywołują serogrupy B i C stanowiąc odpowiednio 57% i 40%. Inne serogrupy na terenie naszego województwa stanowią marginalny procent zachorowań, w ciągu 5 lat zaobserwowano tylko 5 przypadków zakaŜeń serogrupami A, Y i W135 co stanowiło zaledwie 3% wszystkich zachorowań ( Ryc. nr 3). Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą metodą zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych u ludzi. Dzięki biernemu uodpornianiu moŜna uzyskać długotrwałą ochronę przed zakaŜeniem, a co za tym idzie poprawę sytuacji epidemiologicznej. Istnieją dwa rodzaje szczepionek zawierające antygeny wybranych serogrup bakterii Neisseria meningitidis: polisacharydowe i koniugowane. Niektóre preparaty uodparniają przeciwko 4 serotypom: A, C, W135, Y natomiast inne przeciwko serotypom A i C lub wyłącznie C. ZaleŜności od zastosowanego preparatu szczepionkowego uzyskuje się odporność na trzy lata lub nawet na całe Ŝycie. Stworzenie szczepionek przeciwko Neisseria meningitidis w znaczący sposób zwiększyło moŜliwości zapobiegania chorobie meningokokowej, jednakŜe nadal niewielka ilość osób korzysta z tej formy profilaktyki. W analizowanym okresie w województw śląskim uodporniono przeciwko Neisseria meningitidis 61132 co stanowi zaledwie 1,3% populacji zamieszkałej na terenie śląska. 6