spis treści

SPIS TREŚCI
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Przedmowa do wydania niemieckiego . . . . . . . . . . . . . . . .
17
Przedmowa do wydania polskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
I.
25
II.
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Tło problemu i sformułowanie zagadnienia . . . . . . .
25
2. Stan badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
3. Baza materiałowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69
Prehistorie: o wzorcach publicznego traktowania
przymusowej migracji w latach 1945-1989 . . . . . . . .
76
1. „Ucieczka i wypędzenie” Niemców w kontekście przymusowych migracji od 1939 roku: historia wydarzeń i refleksje nad pojęciami . . . . . . . . .
87
2. „Druga historia” wypędzenia w RFN, NRD i PRL .
104
3. Zamiast podsumowania: splot kultur pamięci . . . . .
130
III Narodowe monologi: medialne dyskursy wypędzenia w latach 90. XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Polskie media: pomiędzy objaśnianiem a obojętnością . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Roger.indd 5
133
134
2016-04-13 11:22:47
IV
V
VI
2. Niemieckie media: ani tabuizacja, ani namiętne
zainteresowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
157
3. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
171
Boom memorialny w Niemczech po 2002 roku . . . .
174
1. Na przykładzie wypędzenia: (komercyjne) mechanizmy medialnej kultury pamięci . . . . . . . . . . . .
175
2. „Zatopione, pomijane, wyparte z pamięci”: głoszenie tezy o tabu wypędzenia jako zbiorowy
akt mowy mediów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200
3. Rozbieżne debaty: niemiecki boom memorialny
z polskiej perspektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
221
4. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
227
Od sporu wokół Centrum przeciw Wypędzeniom
do niemiecko-polskiej „wojny medialnej” . . . . . . . .
230
1. Polskie media o CpW: od désintéressement do
postawy obronnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
231
2. Projekt upamiętnienia wypędzeń w niemieckich
mediach i niemiecko-polskie interakcje medialne . .
256
3. Wspominanie a odszkodowanie: emocjonalizujący splot dyskursów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
272
4. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
279
Aktorzy medialnego dyskursu memorialnego I:
uchodźcy i wypędzeni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
284
1. Polityka medialna wypędzonych i ich wizerunek
w mediach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
285
2. Świadkowie historii w niemieckich i polskich
produkcjach telewizyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
313
3. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
348
VII Aktorzy medialnego dyskursu memorialnego II:
sekundarne instancje interpretujące . . . . . . . . . . . . .
Roger.indd 6
351
1. Interpretacyjna władza historyków . . . . . . . . . . . . . .
352
2. Rola niemieckich korespondentów prasowych
w Polsce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
368
2016-04-13 11:22:47
3. Publikowanie listów od czytelników jako metoda pośredniego zajmowania stanowiska przez
redakcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
382
4. Własność mediów drukowanych a dyskurs wypędzenia: niemieckie koncerny medialne jako
aktorzy dyskursu pamięci? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
391
5. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
403
VIII Medialne narracje o przymusowych migracjach
Niemców: niemiecko-polskie zbieżności i rozbieżności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
IX
406
1. Od „przesiedlenia” do „wypędzenia”: użycie
terminów po 1989 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
408
2. „Zaczęło się w Prusach Wschodnich”: narratywy historyczne przymusowej migracji . . . . . . . . . . .
418
3. Gry liczbami i batalie o liczby: ilu wypędzonych, ile ofiar śmiertelnych „ucieczki i wypędzenia”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
431
4. Sporne niemiecko-polskie miejsce pamięci:
Łambinowice (i system obozów) . . . . . . . . . . . . . . .
451
5. Nowe wspólne narracje przymusowych migracji . . .
461
6. Medial maps „ucieczki i wypędzenia” a topos
„Wilhelma Gustloffa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
471
7. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
473
Medialne obrazy kompleksu wypędzenia . . . . . . . . .
486
1. Centralne motywy przymusowej migracji: kolumna uchodźców (trek) jako klucz wizualny . . . . . .
489
2. Wykorzystywanie obrazów grozy: Nemmersdorf jako ważny (wizualny) narratyw . . . . . . . . . . . .
506
3. Kobiety, matki, dzieci: niemieckie narratywy
wizualne niewinnych ofiar i heroicznego poświęcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
523
4. Wizualne korealcje między „czystkami etnicznymi”, wypędzeniem Polaków i Holocaustem . . . . .
532
5. Narracyjne funkcje obrazów przyrody w niemieckich filmach dokumentalnych o wypędzeniu . .
550
7
Roger.indd 7
2016-04-13 11:22:47
X
6. Negatywna wizualizacja Związku Wypędzonych: agresywność i anachroniczność . . . . . . . . . . . .
562
7. Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
570
Wnioski końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
574
1. Prefigurowane i splatające się kultury pamięci . . . . .
574
2. Medialność memorializacji wypędzeń: próba
typologii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
582
3. Rola mediów w stosunkach niemiecko-polskich:
wstępne rozpoznanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
600
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
607
2. Materiały audiowizualne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
608
3. Literatura przedmiotowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
613
4. Beletrystyka i książki wspomnieniowe . . . . . . . . . . .
652
5. Źródła internetowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
653
Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Roger.indd 8
607
1. Prasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
655
2016-04-13 11:22:47