Obszar II Zarządzanie uczeniem się - Szkocja

Sprawozdanie
ze spotkania z przedstawicielami instytucji i organizacji, kształcących i
doskonalących dyrektorów w Szkocji
Nazwa wizyty: Spotkanie zespołu ekspertów z obszaru II (Zarządzanie uczeniem się) oraz
członków zespołu projektu
z przedstawicielami zagranicznych instytucji i organizacji,
kształcących i doskonalących dyrektorów w Szkocji
Data i miejsce wizyty: Glasgow, 3-10.11.2013r.
Organizator w Polsce: Przywództwo i zarządzanie w oświacie- opracowanie i wdrożenie
systemu kształcenia i doskonalenia dyrektorów szkół/placówek
Organizator za granicą: Education Scotland
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sprawozdanie
Część A. (wypełnia grupa)
1. Informacje, spostrzeżenia, przykłady, wnioski:
Data
Przykłady działań i wnioski
Dla obszaru grupy:
-
4 listopada
w perspektywie określonych przez GTCS standardów warto zbadać te, które
bezpośrednio związane są z naszym obszarem zarówno w perspektywie
standardów dla liderów zespołów przedmiotowych, jak i dyrektorów i ich
zastępców,
- opracowany przez twórców Collegue for Educational Leadership program oparty
jest na założeniach: - każdy nauczyciel może uczyć innych nauczycieli, - każdy może
stać się liderem w edukacji, - dwoistość formy szkoleń dla dyrektorów, widocznej w
Szkocji (Pierwszy typ to program szkoleń uniwersyteckich, które krytykowane są za
zbytnią akademickość i oderwanie od realiów szkoły. Drugim typem są kursy
„Flexible Rout”, które prowadzone są przez samorządy, którym z kolei zarzuca się
brak akademickiego profesjonalizmu).
Dla innych obszarów:
-
prowadzone są na zamówienie rządu i uniwersytetów badania, zakończone
rekomendacjami. Przykładem takiego badania jest raport Donaldsona, dostępny na
stronie:
http://www.scotland.gov.uk/Resource/Doc/337626/0110852.
Z
raportu Donaldsona zostały wprowadzone w życie wszystkie 50
rekomendacji. Istotny raport, dotyczący szkolenia dyrektorów, ukaże się w
styczniu przyszłego roku. Rekomendacje, które się w nim pojawią, będą
podstawą wprowadzania kolejnych zmian.
-
delegowanie uprawień I rozwój przywództwa – widoczne poziomy – dyrektor,
wicedyrektor, middle leaders – odpowiednik lidera zespołu przedmiotowego.
ważne, aby w naszym projekcie uwzględnić szkolenie dla middle leaders
- dla każdego stanowiska określone zostały standardy – można je znaleźć na stronie:
http://www.gtcs.org.uk/standards/standards.aspx
-
-
5 listopada
ważne w perspektywie opisanych powyżej standardów – osobne miejsce zajął
dokument określający standardy doskonalenia pracy nauczycieli w perspektywie
całej
kariery
nauczycielskiej:
http://www.gtcs.org.uk/web/Files/thestandards/standard-for-career-long-professional-learning-1212.pdf
w obszarze standardów pojawiają się różne zagadnienia, zebrane w obszary
określono wyraźnie poziomy doskonalenia:
The Standard for Provisional Registration
The Standard for Full Registration
The Standard for Career - Long Professional Learning
The Standard for Middle Leadership
The Standard for Headship
Student- nauczyciel po ukończeniu studiów nie otrzymuje od razu akredytacji,
uprawniającej go do uczenia w szkole. Może się starać dopiero o nią po roku
nauczania.
Dla obszaru grupy:
Spotkanie w szkole ponadgimnazjalnej w Bellshill. Szkoła katolicka, im. kardynała
Newmana. Do szkoły uczęszcza ok 1200 uczniów, od 12 do 18 roku życia. Dyrektorem
szkoły jest p. Isabelle Boyd. Wizja szkoły opiera się na koncepcji, iż motywowanie uczniów
jest skuteczne wtedy, gdy treści nauczania mają odniesienie do świata pracy.
Ciekawym rozwiązaniem jest struktura szkoły. Na czele dyrektor główny, pięciu
wicedyrektorów. Każdy z nich, odpowiedzialny jest za jeden lub dwa poziomy nauczania (w
zakresie dydaktycznym i wychowawczym). Do ich obowiązków należą również inne zadania
np. tworzenie planów, zarządzanie itp…
W szkole jest 6 poziomów nauczania oznaczonych S1, S2, S3, S4, S5, S6. Nazywane są
„domami”. W każdym domu jest ok 200 uczniów. Domy mają swoje nazwy, np. dom
Andrew.
Uczniowie należą również do „pokoi”. W pokoju są uczniowie z różnych domów. Pokój
składa się z ok. 25 uczniów. Dzięki takiej strukturze w każdym pokoju znajdują się
uczniowie z różnych roczników, co wzmacnia między nimi poczucie
współodpowiedzialności np. za młodszych członków „pokoju”. Każdym pokojem opiekuje
się jeden nauczyciel. Codziennie uczniowie spotykają się w swoich „pokojach” czyli
zespołach, z nauczycielem, który pełni rolę wychowawcy.
Ważnym rozwiązaniem, ze względu na rozwój zawodowy jest powoływanie middle leaders,
którzy pełnią rolę przewodniczących zespołów przedmiotowych.
Doskonalenie nauczycieli odbywa się w następującym systemie:
5 dni szkoleniowych dla departamentów (działów przedmiotowych)
1 spotkanie szkoleniowe dla całej szkoły – wyjazdowe (ostatnio omawiano na takiej radzie
doświadczenia edukacyjne K. Robinsona)
Zespół przedmiotowy spotyka się 20 razy w roku – ma to na celu dzielenie się dobrymi
praktykami, uczenie się poprzez wymianę metod, dzielenie się obserwacjami i wnioskami.
Spotkania tj. school consulting group - spotykają się raz w tygodniu. Przedstawiciele
wszystkich grup – nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni, wspierający, uczniowie
omawiają co w minionym tygodniu się wydarzyło.
Pełnienie funkcji middel leadera ma kontekst „misyjny”. Nauczyciel chcący być
middelleaderem, musi ukończyć dodatkowe szkolenia, mieć doświadczenie w pracy z
różnymi środowiskami edukacyjnymi. Pełnienie takiej roli wpływa na wzrost prestiżu
społecznego.
Wieczorem
Uczestniczyliśmy w otwarciu Centrum Edukacyjnego im Roberta Owena, na Uniwersytecie
w Glasgow.
Dla innych obszarów:
Obszar I
Rola głównego dyrektora i wicedyrektorów.
Obszar IV
Zarządzanie zasobami ludzkimi w kontekście struktury szkoły (house, room )
Obszar VI
Zarządzanie własnym rozwojem – znaczenie funkcji middle leaders w rozwoju zawodowym
Spotkanie w siedzibie The General Teaching Council for Scotland (GTCS) w Edynburgu z
Tomem Hamiltonem, dyrektorem GTCS ds. edukacji (Director of Education and
Professional Learning) i Norrie McKay’em, doradcą edukacyjnym (Education Adviser) w
GTCS.
6 listopada
Podczas trwającego ponad 2 godz. spotkania przedstawiciele GTCS omówili rolę tej
instytucji w systemie edukacyjnym Szkocji (The Role of the GTCS) oraz innowacje
wprowadzone do szkockich szkół (Professional Update: a positive innovation in Scottish
schools).
GTCS ustanowiona w 1965 przez szkocki parlament, w kwietniu 2012 stała się w pełni
niezależną instytucją, a jej współczesne zadania wynikają w znaczący sposób z ogłoszonego
w grudniu 2010 r. raportu Grahama Donaldsona Teching Scotland’s Future, dokumentu,
który wyznaczył strategiczne kierunki rozwoju szkockiej edukacji.
GTCS jest odpowiedzialna za wprowadzanie w życie trzech standardów dla edukacji (The
Professional Standards) obowiązujących – po modyfikacjach - od 1 sierpnia 2013 r.:
• standardu rejestracji zawodowej nauczycieli (The Standards for Registration:
Provisional and Full Registration)
• standard rozwoju zawodowego nauczycieli (The Standard for Career-Long Professional
Learning)
• standard dla przywódców edukacyjnych, uwzględniających rolę dyrektorów szkół i
przewodniczących zespołów przedmiotowych (The Standards for Leadership and
Management: Middle Leadership and Headship).
Wszystkie standardy są dostępne na stronie:
http://www.gtcs.org.uk/standards/standards.aspx
Raport OECD (OECD Reviews of National Policies for Education: Quality and Equity un
Scotland) wskazuje, że podejście Szkocji do budowania standardów edukacyjnych jest na
najwyższym światowym poziomie, a rozwiązania dla przywódców edukacyjnych są
unikatowe w skali świata.
Rada GTCS liczy 37 członków (19 nauczycieli z wyboru, 11 nominowanych przez ważne
instytucje szkockie i 7 mianowanych urzędników) i jest wybierana na cztery lata. Pełni rolę
nie tylko instytucji, która prowadzi proces rejestracji wynikający ze standardów, ale jest
również rozjemcą we wszelkich sprawach spornych (wyłączając sprawy socjalne i
wynagrodzenia nauczycieli, co jest przedmiotem zainteresowania związków zawodowych)
dotyczących jakości kształcenia i rozwoju zawodowego nauczycieli. Jej zadaniem jest
również dbałość o wprowadzanie do szkockich szkół przyjętych wartości zawodowych:
sprawiedliwości społecznej, uczciwości oraz zaufania i szacunku.
Co ważne, nauczyciele w Szkocji 82% czasu w roku spędzają na pracy „kontaktowej”, a 18
% czasu jest gwarantowane na własny rozwój.
Przede wszystkim, także w dyskusji, koncentrowaliśmy się na standardzie dla przywódców
edukacyjnych. Istnieją dwie drogi zdobycia kwalifikacji w tym zakresie i uzyskania
akredytacji GTCS. Pierwsza, to studia magisterskie (Masters Level Diploma/ Masters
Degree), a druga o „elastyczna droga” odbywana pod kierunkiem coacha (Flexible Route
with Local Authority coaches). Standardy poddawane są corocznej ewaluacji. GTCS
prowadzi również badania naukowe, których efekty mają wpływ na kształt standardów, ale
też niektóre opracowania umieszczane są na stronie GTCS, jako materiały do
samodzielnego studiowania i rozwoju.
W drugiej części dnia uczestniczyliśmy w warsztatach Coach Network Meeting, które
odbywały się w Hilton Grosvenor Hotel. Warsztat prowadziła Jayne Horsburgh i
poświęcony on był procesowi kompletowania portfolio i zadaniom coacha we wspieraniu
nauczycieli i dyrektorów w przygotowywaniu poprawnych dowodów, potwierdzających
kompetencje wymagane w poszczególnych standardach. Mieliśmy możliwość obejrzenia
przykładowych portfolio dyrektorów oraz udziału w dyskusji na temat zadań coachów w
Flexible Route with Local Authority coaches.
Dla obszaru grupy:
Wykorzystanie w rekomendacjach dla procesu uczenia się praktycznych doświadczeń
szkockich w zakresie standaryzacji zawodowej nauczycieli, ale przede wszystkim
standardów dla przywódców edukacyjnych, uwzględniających rolę dyrektorów szkół i
przewodniczących zespołów przedmiotowych (The Standards for Leadership and
Management: Middle Leadership and Headship).
Dla innych obszarów:
Obszar 1: rola przywództwa opisane w standardzie dla przywódców edukacyjnych,
uwzględniających rolę dyrektorów szkół i przewodniczących zespołów przedmiotowych
(The Standards for Leadership and Management: Middle Leadership and Headship).
Obszar 4: wykorzystanie w zarządzaniu zasobami ludzkimi dwóch szkockich standardów:
standardu rejestracji zawodowej nauczycieli (The Standards for Registration: Provisional
and Full Registration) i standardu rozwoju zawodowego nauczycieli (The Standard for
Career-Long Professional Learning)
Obszar 6: wykorzystanie do budowania ścieżki rozwoju własnego nauczycieli standardu
rozwoju zawodowego nauczycieli (The Standard for Career-Long Professional Learning), a
dla dyrektora standardu dla przywódców edukacyjnych (The Standards for Leadership and
Management: Middle Leadership and Headship).
7 listopada
Spotkanie z prof. Christine Forde szefową zespołu wprowadzającego reformę systemu
przygotowywania i doskonalenia nauczycieli oraz dyrektorów szkół w Szkocji (katedra
Kształcenia Zawodowego i Przywództwa, Uniwersytetu w Glasgow). Pani profesor
podkreśliła, że odpowiedzialność za zmianę spoczywa w rękach rządu, świata nauki oraz
samorządów. Głęboko zakorzenione jest w tych instytucjach przekonanie, że edukacja ma
moc naprawiania świata i przeciwdziałania problemom społecznym. Dobrze zorganizowana
i prowadzona jest w stanie podnosić społeczeństwa na wyższe poziomy rozwoju.
Pani profesor przedstawiła ramy rozwoju przywództwa edukacyjnego w Szkocji odnosząc
się do przygotowywania i rozwoju zawodowego dyrektorów szkół. Podkreśliła, że rozwój
przywództwa prowadzony jest na poziomie szkolnictwa wyższego (zmiana programów
przygotowywania dyrektorów szkół i nauczycieli), lokalnego samorządu (włączającego się
w doskonalenie dyrektorów i przygotowywanie ich do pełnienia funkcji, profesjonalnego
rozwoju nauczycieli (poprzez zwracanie uwagi na uczenie się uczniów i badanie). W Szkocji
właściwie od wszystkich nauczycieli oczekuje się, że będą liderami na różnych poziomach:
liderami procesu uczenia się uczniów (nauczyciele), liderami w ważnych dla szkoły
aspektach (middle leaders, np. liderzy zespołów przedmiotowych) i wreszcie głównymi
liderami odpowiedzialnymi za strategiczne zarządzanie (dyrektorzy szkół). Ta trójstopniowa
gradacja umożliwia nauczycielom awans zawodowy, ale również zapewnia przyszłym
dyrektorom zdobycie odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Właściwie nie zdarza
się, żeby dyrektorem szkoły został nauczyciel, który nie pełnił funkcji middle leader
(wicedyrektor, lider zespołu). Na ten aspekt zawodowego rozwoju kładzie się w Szkocji
bardzo duży nacisk. Doświadczenie zawodowe w kierowaniu procesami w szkole jest
nieodzowne i nie wystarczy jedynie zdobycie formalnych kwalifikacji (choć i te są
potrzebne). Warto również dbać o to, by przywódcami zostawali ludzie naprawdę dobrze
przygotowani, najlepsi.
Prof. Christine Ford zapoznała nas również z dokumentem rządowym „Teaching Scotland’s
Future”, który zawiera wiele rekomendacji dla rozwoju przywództwa. Wśród nich
wymieniła:
 konieczność przygotowania klarownych dróg rozwoju przywództwa
 ewaluację programu przygotowywania dyrektorów
 tworzenie możliwości profesjonalnego rozwoju przywódców
 dbałość o narodowy system przywództwa
 tworzenie programów przywództwa realizowanych w ramach szkół wyższych (jako
narodowa strategia)
W Szkocji bardzo dobrze rozumie się wyjątkową dla systemu edukacji rolę dyrektora jako
osoby odpowiedzialnej za zmianę w szkole. Dlatego tak ważna jest dbałość o jego
nieustanny rozwój, skupianie się na szczególnej roli dyrektora w systemie, tworzenie
rozwiązań systemowych dla jego rozwoju, a także zmiana w rozumieniu jego zdań w szkole.
Szkocki system przywództwa edukacyjnego szczególną uwagę zwraca na poprawę praktyki
dyrektorowania, skupionej na procesie uczenia się uczniów. Rozwój opiera się zatem na
gruntownej wiedzy o przywództwie i procesie uczenia się, modelu praktycznym,
doświadczeniu w uczeniu się. W rozwoju przywódców nacisk kładzie się na cztery
elementy:
 zdobywanie wiedzy (bycie otwartym na nowe idee, gotowym na ich
wypróbowywanie, poszukiwanie i otwarta postawa wobec wiedzy możliwej do
wykorzystania w praktyce),
 uczenie się przez doświadczenie (odwaga w stosowaniu nowego, dawanie szansy
na uczenie się w działaniu),
 refleksja nad doświadczeniem (obserwowanie, analizowanie, dokonywanie
ewaluacji tego, co się dzieje, w tym również własnych działań w kierowaniu szkołą,
stawianie pytań, skąd wiem, że dzieje się to, co się dzieje),
 rozwój umiejętności społecznych (wspieranie innych w ich zawodowej praktyce,
udzielanie profesjonalnej informacji zwrotnej, dzielenie się wiedzą i
doświadczeniem, skuteczne komunikowanie się z innymi, skupienie się na uczeniu
się uczniów).
Tak zarysowany model rozwoju powinien być realizowany na kilku płaszczyznach:
osobistej, szkolnej, płaszczyźnie lokalnego samorządu i wreszcie na płaszczyźnie całego
kraju. Dla każdej z tych płaszczyzn w opracowanych dla systemu ramach narodowego
rozwoju przywództwa nakreślono zadania i obszar odpowiedzialności. W procesie
przygotowywania dyrektorów i pracy nad doskonaleniem ich umiejętności uwaga skupiona
jest na dwóch pierwszych płaszczyznach: rozwoju osobistym oraz rozwoju kompetencji
kierowania szkołą.
Tak zarysowany model nie jest realizowany w sposób liniowy. Na różnych etapach rozwoju
zawodowego dyrektorowi potrzebny być może nieco inny zestaw kompetencji do
pogłębiania. W procesie doskonalenia możliwe jest zatem rozwijanie wybranych
kompetencji. Dużą uwagę zwraca się na diagnozowanie osobistych zasobów (i stosowanie
do tej diagnozy rozwijanych umiejętności), a także gromadzenie dowodów na postęp w ich
zdobywaniu. W procesie uczenia się dyrektorzy przygotowują własne portfolio
wprowadzając w życie zdobywaną wiedzę, zmieniając siebie i własną szkołę
Dla obszaru grupy:
Skupianie się na uczeniu się uczniów, stawianie w centrum zainteresowania nauczycieli,
dyrektorów, samorządu i państwa- tego właśnie procesu. Bardzo duży nacisk na stawianie
pytań (zwłaszcza pytania „skąd wiem, że to ma miejsce?”)
Dla innych obszarów:
Modułowy system szkolenia dyrektorów i stopniowość (inna nieco oferta dla
rozpoczynających i czynnych dyrektorów), diagnoza własnych umiejętności, bazowanie na
doświadczeniu (włączenie w proces uczenia się praktyki, gromadzenie dowodów, że
dyrektor włącza nowe umiejętności do praktyki zawodowej).
8 listopada
Uczestniczyliśmy w spotkaniu zorganizowanym przez Education Scotland, powołaną do
życia w 2011 r. przez szkockie Ministerstwo Edukacji instytucję odpowiedzialną za
wspieranie zmiany jakościowej, jak została zaplanowana i wprowadzana w Szkocji.
Education Scotland podlegając ministrowi edukacji, zachowuje niezależność działań w
zakresie inspekcji, przeglądów systemu i raportowania. Spotkanie odbyło się w siedzibie
Education Scotland w Glasgow i było przygotowane przez Kate Paton, narodowego
koordynatora ds. edukacji nauczycieli, a wspierała ją Jayne Horsburgh. Spotkanie
poświęcone było edukacyjnemu przywództwu w Szkocji (Educational Leadership in
Scotland). Kate Paton odwołała się do modelu prof. Christine Forde, który został
szczegółowo omówiony w tym raporcie w sprawozdaniu ze spotkania z Panią Profesor.
Pozostała część wystąpienia i dyskusja poświęcona była tezom z raportu Grahama
Donaldsona poświęconego przyszłości szkockiej edukacji. Największy nacisk położono na
proces Career-Long Professional Learning, który jest podstawą rozwoju nauczycieli.
Obszerne i ciekawe materiały związane z tym procesem można znaleźć na stronie:
http://www.educationscotland.gov.uk/resources/c/clpl/index.asp
Dla obszaru grupy:
Bardzo mocno podkreślana rola zaufania, myślenia krytycznego, generalnie podejścia
etycznego do edukacji. Zwróciliśmy również uwagę na prostotę i klarowność języka przy
pomocy którego pisane są dokumenty rządowe, to musi mieć ważne znaczenie dla jakości
komunikacji wszystkich grup i właśnie budowania zaufania.
Dla innych obszarów:
Właściwie dla każdego obszaru może być przydatna analiza modelu Career-Long
Professional Learning, który jest podstawą rozwoju nauczycieli. Materiały związane z tym
procesem można znaleźć na stronie:
http://www.educationscotland.gov.uk/resources/c/clpl/index.asp
2. Co nas zachwyciło ? Co nas sfrustrowało?







Przede wszystkim niezwykła spójność wypowiedzi osób z rozmaitych szczebli systemu
edukacji. Dla wszystkich naszych rozmówców ważna była zmiana w postrzeganiu roli
dyrektora we współczesnej edukacji. Wszyscy nasi rozmówcy podkreślali, że dyrektor
jest przede wszystkim liderem procesu uczenia się uczniów i nauczycieli.
Zdumiewającym był fakt, że edukacja jest w centrum zainteresowania rządu,
samorządu i poświęca się jej wiele uwagi, podkreślając, że warto inwestować czas i
pieniądze na zmianę i nadążanie za wyzwaniami czasu.
Duże wrażenie zrobiło na nas również spotkanie w siedzibie The General Teaching
Council for Scotland (GTCS) w Edynburgu. Jest to instytucja dbająca o jakość
kształcenia i rozwoju zawodowego nauczycieli, oraz profesjonalizm wykonywania
zawodu.
Zachwycał widoczny na każdym kroku entuzjazm osób związanych ze szkocką
edukacją. Mieliśmy okazję posłuchać wystąpienia ministra edukacji, przedstawicieli
The General Teaching Council for Scotland (GTCS), profesorów, wprowadzających
zmianę do szkockiego systemu edukacyjnego, dyrektorów szkół, nauczycieli i uczniów
– podczas każdego spotkania słyszeliśmy success story, chociaż nasi rozmówcy nie
ukrywali, że był to długi i wciąż niezakończony proces, rozpoczęty ponad dziesięć lat
temu.
Zachwycała konsekwencja i zaufanie do zasadności wprowadzanych zmian. A co było
najbardziej frustrujące? Chyba to, że kiedy w grudniu 2010 r. Grahama Donaldson
opublikował raport pt. Teching Scotland’s Future, dokument, który wyznaczył
strategiczne kierunki rozwoju szkockiej edukacji, to nikt go w Szkocji nie kontestował,
a wszystkie instytucje w nim wymienione zabrały się do pracy.
Frustracja polegała oczywiście na tym, że w polskich realiach politycznych i zaufania
publicznego podobny raport byłby tak długo dyskutowany, ażby niewiele lub nic z
niego nie zostało.
Odkryciem stała się wizyta w szkole. Mimo że w szkole uczy się 1200 uczniów, nie
czuło się anonimowości wśród społeczności szkolnej, co niestety jest częstym
zjawiskiem w naszej szkole. Rozmowa z uczniami – rodakami, uświadomiła
podstawową różnicę między szkołą polską a szkocką. „Idąc do szkoły nie czuję stresu,
lubię tu przychodzić” to słowa uczennicy szkoły, która jeszcze 8 miesięcy temu
chodziła do polskiego gimnazjum.
Uderzyło pozytywne nastawienie nauczycieli do pracy, które można było zauważyć w
zachowaniu i komunikacji pozawerbalnej, przy czym należy podkreślić, że nie były to
kreowane zachowania. Autentyczność zachowań nauczycieli szkockich podkreślali
również w rozmowie polscy uczniowie. Niestety różnica ta jest bardzo jaskrawa, w
porównaniu z polskimi nauczycieli. Ta obserwacja stanowiła również największą
frustrację, w zestawieniu pozytywnej energii i zaangażowania nauczycieli szkockich i
polskich niestety wypadamy dość słabo…
3. Rekomendacje
I. Merytoryczne
Przede wszystkim wykorzystanie podczas
edukacyjnych:
opracowywania materiałów standardów
•
standardu rejestracji zawodowej nauczycieli (The Standards for Registration:
Provisional and Full Registration)
•
standardu rozwoju zawodowego nauczycieli (The Standard for Career-Long
Professional Learning)
•
standardu dla przywódców edukacyjnych, uwzględniających rolę dyrektorów szkół i
przewodniczących zespołów przedmiotowych (The Standards for Leadership and
Management: Middle Leadership and Headship).
Wyznaczają one nie tylko określony poziom jakościowy edukacji, ale – co może najważniejsze
– stanowią przejrzystą ścieżkę rozwoju zawodowego zarówno nauczycieli, jak i dyrektorów.
Są też, jak mówiono nam w Szkocji, pierwszymi na świecie standardami w zakresie
przywództwa edukacyjnego.
II. Organizacyjne
Bardzo ciekawą organizacją jest The General Teaching Council for Scotland (GTCS) z siedzibą
w Edynburgu, która jest niezależną instytucją odpowiedzialną za wprowadzanie w życie
standardów edukacyjnych oraz ich rozwój. Warto zastanowić się nad możliwościami
przeniesienia tego modelu do polskiego systemu edukacyjnego.
4. Efekty (proszę wskazać konkretne zaobserwowane rozwiązania, które zaproponowali
Państwo w swoim obszarze)



Uświadomienie dyrektorom konieczności doskonalenia, przykład „ścieżki” rozwoju
swoich kompetencji.
Tworzenie portfolio, w którym nauczyciel gromadzi „dowody uczenia”.
W zakresie organizacji procesu uczenia się – rola przywódców edukacyjnych,
średniego szczebla - przewodniczących zespołów przedmiotowych, wynikająca ze
standardu: The Standards for Leadership and Management: Middle Leadership and
Headship.