Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Jerzmanowa

Transkrypt

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JERZMANOWA
PLAN ROZWOJU
LOKALNEGO
Adres : Ul. Głogowska 7
67-222 Jerzmanowa
JERZMANOWA, SIERPIEŃ 2007R.
Urząd Gminy Jerzmanowa
Sierpień 2007
1
SZANOWNI PAŃSTWO
Z satysfakcją przedstawiamy Państwu projekt PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
GMINY JERZMANOWA jako program działań inwestycyjnych w latach 2007-2013 i
podstawę do opracowania takiego planu na lata 2014-2020.
Żaden człowiek lub organizacja nie mogą istnieć bez koncepcji własnego rozwoju.
Każdy z nas ma własny plan działania na przyszłość. Każda organizacja posiada mniej lub
bardziej sprecyzowany program lub strategię działania. Strategia, jako integralny element
życia ludzi i organizacji, wpływa na kształt i charakter naszych działań oraz determinuje
sposób postrzegania rzeczywistości przez każdego z nas, mieszkańca gminy. Stąd tez
najważniejszym zadaniem samorządowych władz gminy Jerzmanowa jest opracowanie
dokumentów strategicznych wychodzących na przeciw naprzeciw aspiracjom i dążeniom
mieszkańców gminy, tworząc podstawę ożywiania wszelkiej społecznej i gospodarczej
aktywności.
Prezentowany dokument określa zadania które mają być motorem lokalnego rozwoju.
Realizacja PLANU powinna poprawić warunki życia mieszkańców przy zachowaniu walorów
środowiska przyrodniczego gminy.
PRL1 GMINY JERZMANOWA powstał w wyniku pracy zespołu fachowców, którzy
dysponując szeroką wiedzą i doświadczeniem w tworzeniu tego rodzaju dokumentów na
podstawie dokumentów źródłowych stworzyli PLAN, dzięki któremu Gmina może
realizować swoje cele. Prace prowadzone były przy szerokiej konsultacji z komisjami Rady
Gminy Jerzmanowa.
Jesteśmy przekonani, że zaangażowanie jakie towarzyszyło procesowi budowania
PLANU nadal będzie obecne na etapie realizacji zapisanych zadań i inwestycji. Trzeba aby
zarówno liderzy jak i uczestnicy całego procesu oraz mieszkańcy gminy będą dążyć do
wytyczonych celów i realizować zaplanowane inwestycje.
Tylko wtedy mieszkańcy Gminy będą żyć dostatnio.
Z całego serca życzymy tego wszystkim mieszkańcom naszej gminy.
Wójt Gminy
1
PRL-Plan Rozwoju Lokalnego
Sierpień 2007
2
SPIS TREŚCI
I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO............................................................. 4
II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE OBJETYM WDRAŻANIEM
PLANU ................................................................................................................................................................... 5
1.Analiza ................................................................................................................................................................. 5
1.1. Położenie, powierzchnia, ludność ................................................................................................................ 5
1.2. Środowisko przyrodnicze............................................................................................................................. 6
1.3. Turystyka ................................................................................................................................................... 11
1.4. Zagospodarowanie przestrzenne ................................................................................................................ 15
1.4.1. Infrastruktura techniczna..................................................................................................................... 15
1.4.2. Placówki i urzędy administracji .......................................................................................................... 30
1.4.3. Placówki oświaty i wychowania oraz szkolnictwo ............................................................................. 30
1.4.4. Placówki kultury, rekreacji i ochrony zdrowia.................................................................................... 32
1.4.5. Komunikacja zbiorowa ....................................................................................................................... 32
1.4.6. Własność nieruchomości..................................................................................................................... 33
1.5. Gospodarka ................................................................................................................................................ 34
1.5.1. Rolnictwo ............................................................................................................................................ 34
1.5.2. Zatrudnienie ........................................................................................................................................ 36
1.5.3. Bezrobocie .......................................................................................................................................... 39
1.6. Strefa społeczna ......................................................................................................................................... 39
1.6.1. Struktura wiekowa .............................................................................................................................. 39
1.6.2. Ruch naturalny ludności...................................................................................................................... 40
1.6.3. Mieszkalnictwo ................................................................................................................................... 41
2. Identyfikacja problemów .................................................................................................................................. 42
3. Analiza SWOT.................................................................................................................................................. 43
III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA TERENIE GMINY...................................... 45
1. Lista zadań przewidzianych do realizacji na terenie gminy .............................................................................. 45
1.1. Zadania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej ....................................................................................... 45
1.2. Zadania z zakresu oświaty ......................................................................................................................... 45
1.3. Zadania z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji .............................................................................. 46
1. 4. Zadania z zakresu kultury ......................................................................................................................... 49
1. 5. Zadania z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego...................................................................... 50
1. 6. Zadania z zakresu gospodarki komunalnej ............................................................................................... 51
1. 7. Zadania z zakresu remontu i budowy dróg gminnych............................................................................... 52
1. 8. Zadania z zakresu administracji ................................................................................................................ 56
1. 9. Zadania z zakresu ochrony zdrowia .......................................................................................................... 56
2. Lista zadań według hierarchii ważności :......................................................................................................... 56
IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW ...................................................................................................... 58
V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY 59
VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO .................................... 60
VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2007 – 2013 GMINY JERZMANOWA .............................................. 62
VIII. SYSTEM WDRAŻANIA ........................................................................................................................... 65
IX. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ........................................... 67
1. System monitorowania planu rozwoju lokalnego ............................................................................................. 67
2. Sposoby oceny planu rozwoju lokalnego........................................................................................................ 67
3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami
pozarządowymi ..................................................................................................................................................... 67
4. Public Relations planu rozwoju lokalnego........................................................................................................ 68
Spis tabel i rysunków……………………………………………………………………..……………69
Sierpień 2007
3
I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
PRL Gminy Jerzmanowa umożliwi Gminie realizację wyznaczonych celów.
Dokument ten oparty jest przede wszystkim na opracowanych wcześniej dokumentach
strategicznych i powstał celem umożliwienia realizacji inwestycji współfinansowanych z
funduszy strukturalnych.
Plan Rozwoju Lokalnego (PRL) jest dokumentem utworzonym na bazie Strategii
Rozwoju Gminy Jerzmanowa oraz Wieloletniego Planu Inwestycyjnego.
PRL obejmuje teren całej Gminy Jerzmanowa tj. 11 sołectw:
•
Bądzów
•
Gaiki
•
Jaczów
•
Jerzmanowa
•
Kurów Mały
•
Kurowice
•
Maniów
•
Modła
•
Potoczek
•
Smardzów
•
Łagoszów Mały.
Dzięki PRL będzie możliwe ubieganie się o dofinansowanie kluczowych projektów
realizowanych na terenie Gminy Jerzmanowa.
Zadania wynikające z planu (PRL) będą realizowane w latach 2007- 2013. Ponadto PRL
przedstawia szczegółowy wykaz zadań planowanych do realizacji w latach 2007-2013.
Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem służącym do wdrażania założeń Strategii Rozwoju
Gminy Jerzmanowa.
Sierpień 2007
4
II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE
OBJETYM WDRAŻANIEM PLANU
1.Analiza
1.1. Położenie, powierzchnia, ludność
Gmina Jerzmanowa położona jest pomiędzy dwoma głównymi ośrodkami
przemysłowymi jakimi są Głogów (10 km) i Polkowice (14 km) w północnej części
województwa dolnośląskiego i południowej części powiatu głogowskiego (na południe od
miasta Głogowa). Graniczy z gminami: miejską Głogów, wiejską Głogów i wiejską Żukowice
w powiecie głogowskim, a także z gminami: miejsko-wiejską Polkowice oraz wiejską:
Grębocice i Radwanice w powiecie polkowickim.
Powiat głogowski i przynależąca do niego Gmina Jerzmanowa (siedzibą władz Gminy
jest od 1955 roku) tworzy wraz z pięcioma innymi gminami tzn. 4 gminy wiejskie (Kotla,
Żukowice, Głogów, Pęcław) i 1 gmina miejska Głogów. Pod względem powierzchni Powiat
głogowski zajmuje 44 306 ha. Zamieszkuje go 90 385 ludności. Na 1 km2 powiat głogowski
zamieszkuje 204 osoby, co daje III miejsce w woj. dolnośląskim (po powiecie świdnickim i
dzierżoniowskim), średnia krajowa to 124 osoby na 1 km2. Znaczący wpływ na rozwój
społeczno-gospodarczy gmin tworzących powiat głogowski wywiera jego położenie w
zagłębiu miedziowym, gdzie prym wiedzie KGHM Polska Miedź SA. Powiat stanowi
również obszar przecinania się i przebiegu ważnych szlaków komunikacyjnych regionu. Pod
względem komunikacyjnym jednostka leży u zbiegu ważnych dróg: międzynarodowej nr 3
Szczecin - Jakuszyce, prowadzącej ze Skandynawii do Pragi oraz drogi krajowej, łączącej
Głogów z tą trasą.
Gmina Jerzmanowa pod względem powierzchni zajmuje obszar o wielkości 63,44km2,
co stanowi 0,3% województwa i 14,32% powiatu. Liczba mieszkańców według GUS w
2005r. wynosiła 3 135, co stanowi 3,6% populacji powiatu. Średnia gęstość zaludnienia: 49,7
mieszkańców/km2. Zaludnienie ośrodka gminnego to 932 mieszkańców (całe sołectwo), tj.
29,4% całej populacji gminy.
Sieć osadniczą w Gminie tworzą 14 miejscowości i 11 sołectw. Wśród wiodących
funkcji w gminie należy wyróżnić rolnictwo i przemysł miedziowy. W ostatnich latach,
z uwagi na swoje położenie, Gmina Jerzmanowa stała się atrakcyjnym obszarem do
zamieszkania, rozwój funkcji tzw. sypialnianej.
Sierpień 2007
5
1.2. Środowisko przyrodnicze
Charakteryzując Gminę pod względem geograficznym należy stwierdzić, że znajduje
się ona w obrębie mikroregionu Grzbietu Dalkowskiego, należącego do mezoregionu Wzgórz
Dalkowskich.
Grzbiet
ten
stanowi
część
spiętrzonego
podczas
zlodowacenia
środkowopolskiego stadiału Warty, wału czołowo-morenowego o pagórkowatej rzeźbie,
znacznych deniwelacjach oraz dużych spadkach terenu, przekraczających miejscami 30%.
Zajmuje większą część obszaru gminy i położony jest na rzędnych powyżej 170 m n.p.m. Na
wschód od Jerzmanowej (około 0,5 km), znajduje się najwyższe wzniesienie, które osiąga
rzędną 229,9 m n.p.m. Erozyjne rozcięcia zboczy, najczęściej o charakterze suchych dolin
denudacyjnych urozmaicają dodatkowo rzeźbę terenu Gminy. Znacząco duże nagromadzenie
tych form geomorfologicznych występuje w rejonach wsi Gaiki (na zboczach północnozachodnich), Bądzowa (na zboczach południowo-zachodnich), Kurowa Małego (na zboczach
północno-wschodnich) oraz na zboczach wzniesień w okolicach Maniowa Górnego i na
północny zachód od Jerzmanowej. Często występującymi kształtami są ponadto wcięte w
pokrywy lessowe wąwozy i jary oraz antropogeniczne skarpy - w licznych wyrobiskach
Sierpień 2007
6
poeksploatacyjnych – wysokość ich osiąga nawet 10 m i więcej, jak np. w dawnym
wyrobisku (obecnie zbiornik wodny) położonym na zachód od Jaczowa.
Grzbiet Dalkowski opada stromo w kierunku północnym, ku Pradolinie Odry,
natomiast łagodnie w kierunku południowym – ku Równinie Szprotawy. Do mezoregionu
równiny zalicza się również południowo-zachodnią część obszaru gminy, położoną na
rzędnych poniżej 145 m n.p.m. i o prawie płaskiej powierzchni. Z kolei w północnej części
gminy najniżej położone tereny – o rzędnych 115-120 m n.p.m. – wiążą się z płaskimi dnami
dolin cieków przepływających przez wsie Jaczów i Kurowice, uchodzących do pradoliny.
Zastoiskowe iły, piaski drobnoziarniste i mułki o niewielkiej powierzchni występują w
znakowych ilościach w południowej części gminy. W warunkach klimatu peryglacjalnego, w
okresie zlodowacenia bałtyckiego nawiane zostały pylaste utwory lessowe. Współcześnie
występują one rozproszonymi płatami, głównie na zawietrznych zboczach wzniesień oraz w
zagłębieniach i zaklęsłościach terenu, gdzie panowały korzystniejsze warunki dla akumulacji
eolicznej. Zawartość wapnia w pokrywach lessowych, które w większości występują w
środkowej i północnej części gminy, wynosi od 0,1% - 9,1%. Jest to doskonałe podłoże dla
wykształcenia się urodzajnych gleb.
Ogólnie rzecz ujmując północną część gminy cechuje przewaga utworów gliniastych
(glina zwałowa). W południowej części gminy dominują natomiast w podłożu osady
piaszczysto - żwirowe. Taka struktura litologiczna zadecydowała o znaczącej odmienności
warunków
siedliskowych
gminy
wyrażających
się
w
szczególności
w walorach
produkcyjnych przestrzeni rolniczej.
Pod względem tektonicznym obszar gminy zalicza się do monokliny przedsudeckiej
zbudowanej ze skał paleozoicznych (ordowik, perm), mezozoicznych i kenozoicznych.
W seriach utworów występują długookresowe luki stratygraficzne, a poszczególne kompleksy
skalne leżą względem siebie dyskordantnie.
Złoża głównych kopalin
Ze mezozoicznym podłożem, starszym, związane są przede wszystkim złoża rud
miedzi (łupki miedzionośne). Towarzyszą im pierwiastki metaliczne, w szczególności srebra,
a ponadto cynk, ołów, kobalt, nikiel, wanad, molibden. Inne występujące surowce mineralne
to siarka i selen. Miedź i srebro zalegają na głębokości 600-1600 m, a ponad nimi występują
anhydryty i sól kamienna. Większa część gminy znajduje się w zasięgu terenu i obszaru
górniczego „Sieroszowice I”. W północnej części gminy znajduje się natomiast fragment
terenu i obszaru górniczego „Głogów Głęboki – Przemysłowy”. Ponadto w granicach gminy
Sierpień 2007
7
(w południowo-wschodniej części) znajduje się niewielki fragment terenu i obszaru
górniczego „Rudna I”.
Pokłady węgla brunatnego zalegają na obszarze całej gminy na głębokości 200-350 m.
Nie planuje się jednak jego eksploatacji ze względu na głębokość zalegania, małe miąższości
poszczególnych warstw oraz wysoki stopień zawartości wody. Większe gospodarcze
znaczenie mają iły oraz surowce mineralne osadów czwartorzędowych: piaski podsadzkowe,
kruszywo naturalne.
Tabela nr 1 - Złoża kopalin pospolitych
Nazwa złoża
Obręb
Rodzaj surowca
Zasoby
Powierzchnia
złoża w ha
bilansowe
w tys. m3
421,0
5,8
Bądzów
Bądzów
iły (cegła pełna)
Jaczów III B
Jaczów
piasek, żwir
42,6
1,8
Jaczów III A
Jaczów
piasek, żwir
53,9
0,8
Jaczów IV
Jaczów
kruszywo naturalne
56,2
-
Ruszowice II
Kurowice (część w
kruszywo naturalne
903,0
7,3
Ruszowie, gmina
Głogów)
Kurowice I
Kurowice
kruszywo naturalne
34,0
0,6
Kurowice
Kurowice
kruszywo naturalne
122,0
4,4
Smardzów
Smardzów
kruszywo naturalne
67,4
1,1
Suchwa
Górna
gmina Polkowice,
gmina
Radwanice i gmina
Jerzmanowa
piaski podsadzkowe
177.879,0
696,0 w tym
170,0 w
gminie
Jerzmanowa
Bądzów
Bądzów – Golowice
kruszywo naturalne
1641,1 około 30,0
Źródło : studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Jerzmanowa 15.12.2006r.
Klimat
Gmina Jerzmanowa położona jest w uprzywilejowanej pod względem solarnym części
województwa – powyżej 1 550 godzin rocznie (powyżej 3 700 MJ/m2). Na półrocze ciepłe
przypada ponad 1110 godzin (powyżej 2 900 MJ/m2), a na chłodne powyżej 450 godzin
(powyżej 875 MJ/m2). Średnioroczna wieloletnia temperatura wynosi około 8,5oC; w lipcu
Sierpień 2007
8
około 18,0oC, a w styczniu około 1,5oC. Roczna suma opadów wynosi około 550 mm (ponad
350 mm w półroczu ciepłym; poniżej 80 mm w lipcu).
Gmina należy do obszarów o ujemnym klimatycznym bilansie wodnym (około 60
mm), w szczególności w półroczu letnim (poniżej 100 mm); w półroczu chłodnym bilans ten
jest dodatni (około +60 mm). Pokrywa śnieżna zalega niewiele ponad 50 dni, a średnią
grubość pokrywy śnieżnej określa się na poniżej 10 cm. Natomiast powyżej 50 dni - od
września do marca występują mgły utrudniające poruszanie się pojazdami mechanicznymi na
terenie Gminy.
W przewietrzaniu gminy dominują wiatry wiejące z sektorów zachodnich – przede
wszystkim z zachodu, a następnie z południowego-zachodu. Duży jest też udział wiatrów
południowych, a znacznie mniejszy (kolejnych co do frekwencji) wiatrów wiejących ze
wschodu. Najmniejszy jest udział wiatrów północnych. Średnia prędkość wiatru nie
przekracza 3 m/s, jednak udział cisz atmosferycznych stanowi jedynie mniej niż 5%,
a prędkości energetycznych ponad 40%.
Wody
Obszar na którym znajduje się gmina położony jest w zasięgu dwóch zlewni:
Szprotawy (południowa część gminy) i Odry (północna część gminy). Dział wodny II rzędu
pomiędzy tymi zlewniami biegnie Grzbietem Dalkowskim. Z uwagi na przewagę
przepuszczalnego podłoża sieć cieków powierzchniowych jest rzadka. Do największych
cieków należy Kłębanówka (zlewnia Szprotawy) oraz Średni Potok i Sępolna (zlewnia Odry);
cieki te zaliczono do melioracji wodnych podstawowych (Dolnośląski Zarząd Melioracji i
Urządzeń Wodnych). Dodatkowo do ważniejszych cieków zaliczyć ponadto można Bieganicę
(dopływ Odry), a w południowej części gminy – Skłobę, Szprotawicę i Radwanicki Potok
(dopływy Szprotawy). Rowy melioracyjne uzupełniają sieć cieków powierzchniowych.
Przepływy w ciekach są niewielkie, a stan zanieczyszczenia ich wód nie jest rozpoznany (nie
jest monitorowany).
Dość ważnym elementem hydrografii obszaru gminy są stosunkowo licznie
występujące zbiorniki wód stojących – zarówno naturalne (przeważnie oczka wodne), jak i
sztuczne (przeważnie stawy hodowlane). Największy zespół stawów hodowlanych znajduje
się w Potoczku. Dużą powierzchnię zajmują zbiorniki wód stojących także w obrębie
Bądzowa. Na podmokłych użytkach zielonych lub na nieużytkach tworzone są stawy
hodowlane – stale powiększające się. Łączna powierzchnia wód stojących obejmuje około 18
ha (wraz ze stawami).
Sierpień 2007
9
Wody podziemne Gminy Jerzmanowa można określić mianem względnie bogatych.
Większość z warstw stratygraficznych posiada kolektory wód podziemnych. Mogą osiągać do
około 100 m miąższości. Rozpoznano też warstwy wodonośne w utworach triasowych. Woda
podziemna na głębokości 50-120 m. ma największe znaczenie dla zaopatrzenia gminy w
wodę.
Około 624 ha gruntów rolnych
z obszaru Gminy wymaga regulacji stosunków
wodnych. Najwięcej (głównie podmokłych) znajduje się w obrębie Gaiki-Potoczek (prawie
533 ha). Tu zatem zamierzenia melioracyjne stoją w największej kolizji z ochroną przyrody.
Długość rowów melioracyjnych aktualnie wynosi około 73 km, jednak prawie połowa tzn.
44% z nich wymaga odbudowy. Pilnej odbudowy lub modernizacji wymaga także ponad
12km cieków melioracji podstawowej (około 3/4 ich łącznej długości).
Gleby
Pod względem walorów przestrzeni rolniczej występuje istotna różnica pomiędzy
północną i południową częścią gminy. Część północną tzw. „gliniastą” zalicza się do
głogowskiego regionu glebowo-rolniczego, gdzie przeważa kompleks pszenny dobry
z udziałem kompleksu pszennego bardzo dobrego i enklawami kompleksu żytniego dobrego.
Użytki zielone prawie tu nie występują. Część południowa gminy („piaszczysto-żwirowa”)
należy do regionu polkowickiego i charakteryzujące się przewagą kompleksów żytniego
słabego
i
bardzo
słabego
z
niewielkim
udziałem
żytniego
dobrego.
Większe
rozprzestrzenienie mają tu też użytki zielone, w większości średnie.
Pod względem genetycznym na obszarze gminy przeważają czarne ziemie właściwe
oraz gleby brunatne wykształcone na utworach pyłowych, glinach zwałowych i piaskach
gliniastych.
W kompleksowej waloryzacji przestrzeni rolniczej IUNG-Puławy gmina Jerzmanowa
określona została na 4 punkty (średnia dla całego kraju wynosi 66,6 punktów), ale dwa
południowe obręby: Gaiki-Potoczek i Bądzów określono na poniżej 50 punktów
(odpowiednio: 48,0 i 41,3 punktów). Największymi walorami przestrzeni rolniczej wyróżnia
się obręb Kurowice-Modła (98,1 punktów), a następnie Łagoszów Mały (88,6 punktów).
Obręb Jerzmanowa ma warunki przeciętne (73,0 punktów – zbliżone do średniej punktacji dla
całej gminy).
W skali całej gminy grunty orne możemy podzielić:
•
bardzo dobrej i dobrej jakości (klasy I-IIIb) - obejmują 39,6% całego ich areału w
gminie (w obrębie Kurowice-Modła 69,2%, a w Bądzowie – 0,2%);
Sierpień 2007
10
•
średniej jakości (IVa i IVb klasy bonitacyjnej) stanowią 31,0% gruntów ornych
gminy;
•
słabej i bardzo słabej jakości – 29,4% (w obrębie Bądzów aż 65,3%);
•
najsłabsze (V, VI i VIz klasy bonitacyjnej), wytworzone z piasków luźnych lub
słabogliniastych, nie nadają się do rolniczego wykorzystywania i powinny być
zalesione. Zalesianiu podlegać też powinny gleby o wyższej jakości, ale położone na
stromych zboczach (ze względu na zagrożenie erozją).
Korzystną cechą rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Jerzmanowa jest
stosunkowo niewielki udział gleb bardzo kwaśnych – 9% i kwaśnych – 26%. Udział gleb
lekko kwaśnych wynosi 36%, o odczynie obojętnym - 22%, a zasadowym - 7% użytków
rolnych. Pomimo położenia w zasięgu LGOM, w glebach jerzmanowskich nie stwierdzono
podwyższonego poziomu zanieczyszczeń metalami.
Szata roślinna
Lasy i grunty zajmują ok. 28% powierzchni gminy. W przeważającej części gminy
Jerzmanowa
roślinność
stanowią
Grądy
Środkowoeuropejskie
odmiany
śląsko-
wielkopolskiej. W zależności od podłoża glebowego są to grądy serii ubogiej (głównie
południowa część gminy) lub żyznej. Niewielkie enklawy tworzą kontynentalne bory
mieszane lub kwaśna buczyna niżowa. W dnach dolin większych cieków rozciągają się
pasmowo niżowe łęgi olszowe i jesionowo-olszowe siedlisk wodno-gruntowych, okresowo
lekko zabagnionych.
Wielowiekowa gospodarka rolna doprowadziła do całkowitego przekształcenia
większości naturalnych siedlisk i zmiany pierwotnej szaty roślinnej; zaś agrocenozy powstały
z przekształcenia ekosystemów leśnych.
1.3. Turystyka
Gmina Jerzmanowa swoją różnorodność i malowniczość zawdzięcza Wzgórzom
Dalkowskim, Wysoczyźnie Lubińskiej i Równinie Szprotawskiej, w obrębie, których się
zawiera. Posiada wiele kompleksów leśnych sprzyjających rekonwalescencji, świeże
powietrze i czystą wodę. Pozostałości polodowcowe nadające charakter rzeźbie terenu
utworzyły tu różnorodne formy: od pasma wzniesień i pofałdowanych pagórków do płaskich
równin i głębokich dolin.
Sierpień 2007
11
Dzięki swemu położeniu Gmina Jerzmanowa posiada uwarunkowania do rozwoju
rekreacji i wypoczynku świątecznego, zaspokajającego potrzeby przede wszystkim
mieszkańców Głogowa. Decyduje o tym bliskość tego dużego ośrodka miejskiego, dobre
powiązanie komunikacyjne i stosunkowo duża atrakcyjność turystyczna gminy.
W obszarze gminy istnieją także możliwości rozwoju turystyki krajoznawczej. Należy
także wspomnieć o turystyce tranzytowej, która wiąże się z wykorzystaniem głównych tras
komunikacyjnych - dróg o znaczeniu krajowym, przebiegających przez obszar Gminy. Na
atrakcyjność
gminy
pod
względem turystycznym umożliwiającą
rozwój
rekreacji
i wypoczynku składają się jej zróżnicowanie krajobrazowe i przyrodnicze oraz stosunkowo
duże zalesienie terenu.
Teren Gminy Jerzmanowa leży w rejonie wspomnianych już Wzgórz Dalkowskich
urozmaiconych krajobrazowo, posiadających zróżnicowaną rzeźbę terenu z lokalnymi
kulminacjami, wąwozami i jarami. Kompleksy lasów o dużej powierzchni stwarzają
możliwości ich wykorzystania dla czynnej rekreacji, wycieczek pieszych i rowerowych.
Tereny o znacznej predyspozycji dla rekreacji i turystyki rozciągają się pomiędzy Maniowem,
Gaikami, Jerzmanową, Kurowem Małym i Golowicami z Garbem Kocich Gór.
Znaczącym atrybutem do rozwoju turystyki jest fakt, że przez Gminę Jerzmanowa
przebiega szlak turystyczny "Polskiej Miedzi". Jest to wymarzona trasa dla wędrówek
pieszych i rowerowych, znakowana kolorem niebieskim, o łącznej długości ok. 112 km,
łącząca Złotoryję i rejony starego zagłębia miedziowego z Głogowem. Szlak ten biegnie
wzdłuż wschodniej granicy gminy, przecinając ją w północno wschodniej części, gdzie
prowadzi przez miejscowość Jaczów. Istotną rolę w zagospodarowaniu rekreacyjnym gminy
odgrywają kompleksy leśne - największe w pobliżu Głogowa. W gospodarce Nadleśnictwa
Głogów przewiduje się wydzielenie kompleksu lasów masowego wypoczynku.
Istnieje tu już dzisiaj gęsta sieć dobrze utrzymanych dróg pożarowych, co umożliwia
wykorzystanie rekreacyjne i turystyczne. Szczególnie intensywne zagospodarowanie
przewiduje się na terenach leśnych pomiędzy Kurowem Małym a Bądzowem, gdzie planuje
się wytyczenie tras spacerowych, rowerowych, biegowych oraz saneczkowych.
Główne zabytki i atrakcje historyczne Gminy Jerzmanowa
Na terenie gminy Jerzmanowa znajduje się 18 zabytków nieruchomych, z których
najliczniej reprezentowane są domy mieszkalne oraz parki (po 3 obiekty), które zostały
wpisane do rejestru Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Następnymi
pod względem liczebności obiektami są pałace i kościoły (po 2 obiekty), pojedynczo
Sierpień 2007
12
występują natomiast: cmentarz przykościelny, dwór, kostnica, kuźnia, pałac, stajnia, obora i
oficyna.
Wsie : Jerzmanowa, Jaczów i Kurowice posiadają najwięcej czyli po 4 obiekty
zabytków nieruchomych.. Pozostałe występują w Bądzowie i Potoczku (po 2 obiekty) oraz
pojedyncze w Łagoszowie Małym i Maniowie. Zestawienie obiektów objętych wpisem do
rejestru zabytków zamieszczono w tabeli nr 2.
Tabela nr 2 - Zestawienie obiektów objętych wpisem do rejestru zabytków z terenu gminy
Jerzmanowa.
Lp
Adres
Obiekt
Datowanie
Rejestr
województwa
dolnośląskiego
Data wpisu
do rejestru
zabytków
ok. 1900r.
poł. XIX w.
713/L
235
658/L
26.06.1986r.
14.07.1950r.
23.12.1986r.
1
2
Bądzów
Bądzów
Pałac nr 30
Park 2
3
Jaczów
164/314/L
15.03.1961r.
4
Jaczów
686/378/L
18.12.1963r.
5
Jaczów
404/355/L
02.04.1963r.
6
Jaczów
687/379/L
18.12.1963r.
7
Jerzmanowa
167/317/L
15.03.1961r.
8
Jerzmanowa
770/L
28.12.1987r
9
Jerzmanowa
Kościół parafialny p.w.
XVI w.
Św. Apostołów
Szymona i Judy
Tadeusza
Kostnica (mauzoleum
XVIII w.
na cmentarzu
przykościelnym)
Kuźnia,
XVIII/XIX w.
ul. Główna 39
Dom mieszkalny nr 62
1704r.
(obok albo na posesji o
adresie ul. Łąkowa 8)
Kościół parafialny
XV w.
pw. Wszystkich
Świętych
Cmentarz
XV w.
przykościelny
Pałac (obecnie
2 poł. XVI w.,
przedszkole gminne)
ok. 1730r.,
przebudowany
2 poł.
ul. Obiszowska 4
XIX w,
remontowany:
1964r., 1983 r.,
1987-89r.
Park
XVIII w.,
2 poł. XIX w.
stajnia przy nr 7
XVII/XIX w.
obora przy nr 7
XVIII/XIX w.
168/318/L
15.03.1961r.
168/318/L
563/L
695/387/L
15.03.1961r.
06.05.1980r.
18.12.1963r.
693/385/L
18.12.1963r.
10
11
Jerzmanowa
12
Kurowice
13
Kurowice
1833r.
Sierpień 2007
13
14
15
Kurowice
Łagoszów
Mały Dwór nr 45/2
16
17
Maniów
Potoczek
Park
Pałac
oficyna
1836r.
XVI w.,
1 poł. XIX w.
XIX w.
XVI/XVII w.,
XIX w. 2 poł.
XVIII w.,
przebudowany
2 poł. XIX w.
694/386/L
2091/434/L
562/L
353/L
18.12.1963r.
05.05.1971r.
06.05.1980r.
02.04.1963r.
Źródło : studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jerzmanowa 15.12.2006r.
Ewidencją zabytków z obszaru gminy Jerzmanowa objęto 202 zespoły i obiekty
o istotnych lokalnych walorach historycznych, kulturowych i krajobrazowych (pod pojęciem
ewidencji zabytków w niniejszym studium rozumie się ewidencję, o której mowa w art. 22
ust. 2 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.
U. z 2003 r. nr 162 poz. 1568, z późn. zm.). Ilość i rodzaj obiektów o walorach historycznych,
kulturowych i krajobrazowych przedstawia się następująco:
•
domy mieszkalne (73), co stanowi ponad 36% wszystkich obiektów;
•
budynki gospodarcze (39);
•
ogrodzenia (17);
•
cmentarze (9);
•
domy mieszkalno-gospodarcze (12);
•
stodoły (15);
•
kapliczki (7);
•
oficyny (3);
•
aleje;
•
czworaki;
•
figury;
•
gołębniki;
•
obory i relikty założenia dworskiego z folwarkiem (po 2 obiekty);
oraz pozostałe to oficyna mieszkalna, brama, Dom Ludowy, dom zarządcy folwarku, krzyż
pokutny, mur cmentarny, plebania, postument pomnika, remiza stajnia, spichlerz, szkoła,
trafostacja, zespół dawnego folwarku, zespół dworski – po 1 obiekcie.
Pod względem ilości najwięcej obiektów (ponad 27%) umieszczonych w ewidencji
zabytków znajduje się we wsi Jaczów (56). Kolejne, pod względem liczby znajdujących się
na ich terenie ww. obiektów, są wsie: Kurowice (38), Bądzów (21), Jerzmanowa i Łagoszów
Sierpień 2007
14
Mały (po 18 obiektów), Kurów Mały (13), Smardzów (12), Gaiki (8), Potoczek i Modła (po 6
obiektów), Maniów (5), Golowice (1).
Stanowiska archeologiczne
W
gminie
Jerzmanowa
udokumentowano
106
stanowisk
archeologicznych
w następujących obrębach: Jaczów (29), Bądzów (19), Kurowice (17), Łagoszów Mały (13),
Gaiki (8), Jerzmanowa i Potoczek (po 7 obiektów), Kurów Mały (4), Modła, Smardzów (po
1 obiekcie). Nie określono lokalizacji dla siedmiu z tych stanowisk Na obszarze tych
stanowisk znaleziono 173 obiekty archeologicznych. Pośród nich najczęściej występują ślady
osadnictwa (94), co stanowi ponad 88% wszystkich znalezisk. Ponadto udokumentowano
osady (56), punkty osadnicze (16), cmentarzyska (2) i relikty podziemne pałacu, skarb, dwór
z reliktami wieży mieszkalnej, grodzisko, znalezisko luźne (po 1 obiekcie).
Możliwości turystyczne
Z racji swego położenia oraz walorów przyrodniczo-kulturowych gmina Jerzmanowa
posiada duże predyspozycje do rozwoju turystyki, stanowiąc potencjalne i wykorzystywane
centrum rekreacji. Jej uwarunkowania stwarzają sprzyjające warunki do rozwoju rekreacyjnosportowego i turystycznego:
•
możliwość wypoczynku niedzielnego, weekendowego i urlopowego;
•
możliwość rozwoju agroturystyki;
•
możliwość
rozwoju
turystyki
kwalifikowanej:
wędkarskiej,
konnej,
pieszej
i rowerowej, możliwość organizowania plenerów malarskich, fotograficznych,
rysunkowych czy rzeźbiarskich;
1.4. Zagospodarowanie przestrzenne
1.4.1. Infrastruktura techniczna
Gospodarka odpadami
Zbiórką, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów na terenie gminy Jerzmanowa
zajmuje się dwie firmy: TEW Gospodarowanie Odpadami Sp. z o.o. z Nowej Soli oraz
Głogowskie Przedsiębiorstwo Komunalne SITA Głogów.
W 2005 r. zbiórką odpadów objęta była cała ludności gminy. Ogółem, na terenie
gminy, wyprodukowanych zostało 439,9 ton odpadów komunalnych. Odpady z obszaru
Sierpień 2007
15
gminy składowane były na dwóch składowiskach, przede wszystkim na składowisku
w Jaczowie (znajdującym się na obszarze gminy). Jednak w 2006 roku przyjęto tam tylko
300Mg odpadów w postaci gruzu jako warstwę przykrywającą. Czasza wysypiska
wykorzystana jest w 56,8% - wysypisko kwalifikuje się do zamknięcia. Pozostałe odpady
składowane były natomiast na składowisku w Biechowie (położonym w gminy Głogów).
Składowisko w Jaczowie obejmuje obszar 0,86 ha. Całkowita jego pojemność liczy 10 700m3.
Składowisko to wyposażone jest jedynie w urządzenia drenażowe odcieków oraz jest
częściowo ogrodzone. Szacowany czas eksploatacji tego składowiska określa się do 2009 r.
Obecnie na obszarze gminy nie zarejestrowano przypadków nielegalnego składowania
odpadów, czyli tzw. „dzikich” wysypisk.
Gospodarka wodna
Zagadnieniami w zakresie zaopatrzenia w wodę na obszarze gminy zajmuje się Urząd
Gminy w Jerzmanowej. Odpowiada on za funkcjonowanie istniejących sieci komunalnych
i urządzeń wodociągowych.
Na terenie gminy działają cztery odrębne systemy, z których odbiorcy zaopatrywani są
w wodę. Głównym dostawcą wody dla gminy Jerzmanowa jest „Energetyka” Sp. z. o.o.
w Lubinie. Woda dostarczana przez „Energetykę” ujmowana jest z ujęcia „Potoczek”,
zlokalizowanego w obrębie o tej samej nazwie. Jest ono głównym ujęciem zaopatrującym
gminę w wodę. Składa się z 12 studni głębinowych, każda wygrodzona strefą ochrony
bezpośredniej. Ujęcie „Potoczek” posiada następujące parametry (wartości łączne dla
wszystkich studni):
•
Q max d – 8300 m3/d,
•
Q śr. d – 1700 m3/d,
•
Q max h – 480 m3/h
•
Q śr. h – 350 m3/h.
Woda ze studni tego ujęcia przesyłana jest do dwóch Stacji Uzdatniania Wody
(SUW); przy szybach „SG” w zachodniej części gminy oraz „SW-1” w południowej części
gminy. Przez SUW przy szybach „SG” zaopatrywane w wodę są miejscowości: Jerzmanowa,
Łagoszów Mały, Modła, Kurowice, Jaczów, Smardzów, Maniów i Kurów Mały. Druga SUW
(przy szybie „SW-1”) dostarcza wodę do miejscowości Bądzów.
Trzy pozostałe sieci (eksploatowane przez gminę) to:
Sierpień 2007
16
•
sieć obsługująca miejscowości Potoczek i Gaiki, zaopatrywana z lokalnego ujęcia
w Potoczku (pozwolenie wodno-prawne z 25.10.1997 r.; parametry ujęcia: Qśr d = 58
m3/d, Qmax d = 80 m3/d, Qśr h = 3,5 m3/h, Qmax h = 8,0 m3/h),
•
sieć obsługująca miejscowość Golowice, zaopatrywana z lokalnego ujęcia
w Golowicach (pozwolenie wodno-prawne z 05.04.2000 r.; parametry ujęcia: Qmax d =
15 m3/d, Qśr d = 10 m3/d, Qmax h = 2,2 m3/h),
•
sieć obsługująca miejscowość Zofiówka, zaopatrywana z lokalnego ujęcia w Zofiówce
(pozwolenie wodno-prawne z 25.10.1997 r.; parametry ujęcia: Qśrd = 18 m3/d, Qmaxd =
27 m3/d, Qśrh = 1,2 m3/h, Qmaxh = 2,6 m3/h.
Ujęcia wód podziemnych zasilają głównie sieci wodociągowe. Jedynie w ujęciu
w Golowicach jest pobierana woda ze źródła. Woda z ujęć: „Potoczek”, lokalnego ujęcia dla
wsi Potoczek oraz lokalnego ujęcia dla wsi Zofiówka wymaga uzdatniania. W tym procesie
dla ujęcia „Potoczek” zastosowano technologię klasyczną: napowietrzania, aeracji, filtracji
oraz rozbioru wody. Dla lokalnego ujęcia dla wsi Potoczek natomiast klasyczną technologię
odmanganiania, a dla lokalnego ujęcia dla wsi Zofiówka – technologię odżeleźniania.
Dobowa zdolność produkcyjna ujęć wody wynosi 1461 m3/d, a urządzeń służących do
uzdatniania – 1250 m3/d. Zdolność produkcyjna całego systemu wodociągów wynosi zatem
1250 m3/d.
W gminie Jerzmanowa wszystkie miejscowości objęte są siecią wodociągową
z
wyjątkiem przysiółka Nowe Osiedle (zlokalizowanego w rejonie skrzyżowania drogi krajowej
nr 3 z drogą wojewódzką nr 329). System sieci wodociągowych składa się z sieci przesyłowej
oraz rozdzielczej. Łączna długość sieci wynosi 93,9 km, z tego długość sieci przesyłowej 4,5
km, a długość sieci rozdzielczej – 44,7 km, w tym przyłącza do budynków mieszkalnych
wynoszą 20,6 km. Na koniec 2005r. odnotowano 744 przyłączy, a ich liczba od 1995 roku
wzrosła o 34,5% (o 257 przyłączy).
Gęstość rozdzielczej sieci wodociągowej gminy Jerzmanowa w 2005 r. wynosiła 0,71
km/km2. Była ona równa średniej krajowej dla gmin wiejskich i nie odbiegała znacznie od
średniej dla powiatu, która wynosiła 0,78 km/km2. Natomiast wskaźnik ten był znacznie
niższy (o 41 %) od średniej wojewódzkiej dla gmin wiejskich, który wynosił 1,34 km/km2.
Od roku 1995 wskaźniki dla powiatu, województwa i kraju wykazują tendencje wzrostowe
(średnio: ok. 3,5 % dla powiatu, ok. 3 % dla województwa oraz ok. 4,5 % dla kraju),
natomiast wskaźnik dla gminy oscylował w przedziale 0,66-0,79 km/km2.
Największy udział pod względem ilości poboru wody w gminie Jerzmanowa miały
gospodarstwa domowe; w 2006 r. było to 108.149 m3, co stanowiło blisko 93% ogólnego
Sierpień 2007
17
zużycia wody w gminie (pobór wody ogółem – 116.450m3. W tym roku z systemu
wodociągów korzystało 96% mieszkańców gminy. Wskaźnik ten pozostaje niezmienny od
2002 r. W przeliczeniu na jednego mieszkańca korzystającego z sieci wodociągowej,
wskaźnik dobowego zużycia wody wynosił 74,4 l/d. Od 2003 r. obserwowano systematyczny
spadek tego wskaźnika; w okresie od 2003 do 2005 r. roku zużycie wody spadło o 21%.
Podobne tendencje – choć o mniejszej dynamice – obserwowano także w powiecie oraz w
województwie. W powiecie w tym okresie spadek wskaźnika dobowego zużycia wody przez
jednego użytkownika sieci wodociągowej wyniósł blisko 10%, a w województwie niewiele
ponad 5%.
Tabela nr 3 - Wskaźnik zużycia wody w gminie Jerzmanowa na tle wskaźników zużycia wody
w powiecie i gminach wiejskich w województwie i kraju (w l/d) – przez jednego użytkownika sieci
wodociągowej w latach 2002-2005.
Jednostka
terytorialna
gmina Jerzmanowa
powiat głogowski
województwo
dolnośląskie
Polska
Lata
2002
88,5
95,3
85,7
2003
94,6
94,8
85,9
2004
76,7
92,8
82,5
2005
74,4
85,8
81,3
89,0
90,7
87,9
91,1
Źródło: Główny Urząd Statystyczny.
Gospodarka ściekowa
Gospodarką ściekową na obszarze gminy zajmuje się Urząd Gminy Jerzmanowa.
Także funkcjonowanie istniejących sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni oraz realizacja
inwestycji z tego zakresu zależy od w/w Urzędu.
Łączna długość systemu kanalizacyjnego gminy Jerzmanowa wynosi 45,5 km. Składa
się na niego połączony system kanalizacji ogólnospławnej i sanitarnej. Został on stosunkowo
niedawno wybudowany i nie występują tu problemy w odbiorze i przesyle nieczystości.
Posiada ona jeden z najwyższych wskaźników skanalizowania Gminy na terenie
województwa oraz „Koncepcję gospodarki ściekowej” zakładającej skanalizowanie całego
obszaru. W 2005 r. skanalizowanych było 9 z 14 miejscowości gminy. Ścieki z tych
miejscowości odprowadzane były za pomocą przepompowni ścieków, bądź bezpośrednio do
oczyszczalni ścieków. Na terenie gminy działa 8 przepompowni w takich miejscowościach
jak: Bądzów (2 przepompownie), Gaiki (2), Jaczów (1), Kurowice (1), Łagoszów Mały (1),
Sierpień 2007
18
Maniów (1), Modła (2) i Potoczek (5). W przypadku miejscowości Gaiki i Potoczek ścieki
z przepompowni trafiały do kolektora tłocznego a następnie do oczyszczalni.
Wskaźnik gęstości systemu kanalizacyjnego gminy w 2005 r., był wyższy niż
odpowiednie wskaźniki dla powiatu głogowskiego i gmin wiejskich województwa i kraju.
Wynosił 0,72 km/km2, analogiczne wskaźniki wynosiły: dla powiatu – 0,51 km/km2, dla gmin
wiejskich województwa – 0,22 km/km2 i dla gmin wiejskich w kraju – 0,15 km/km2.
W okresie 1998-2005 gęstość systemu kanalizacyjnego wzrosła w gminie ponad
dziesięciokrotnie, podczas gdy sieci w powiecie i województwie blisko dwukrotnie, a w kraju
trzykrotnie. Także osoby prywatne budowały przyłącza – w 2006r. ich liczba wyniosła 26.
Tabela nr 4 - Zmiany wskaźnika gęstości sieci kanalizacyjnej gminy Jerzmanowa powiatu i gmin
wiejskich województwa i kraju (w km/km2) w latach 1998-2005.
Jednostka
terytorialna
gmina
Jerzmanowa
powiat
głogowski
województwo
dolnośląskie
Polska
Lat
1998
0,07
1999
0,20
2000
0,21
2001
0,30
2002
0,38
2003
0,47
2004
0,59
2005
0,72
0,32
0,36
0,39
0,41
0,43
0,46
0,49
0,51
-
0,11
0,13
0,15
0,17
0,18
0,20
0,22
0,05
0,06
0,07
0,08
0,10
0,12
0,13
0,15
Liczba podłączeń do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w 2005
roku wynosiła 605. Dzięki nim z sieci korzystało 2172 mieszkańców, co stanowi blisko 70%
ludności gminy. Od roku 2002 liczba mieszkańców korzystających z systemu kanalizacyjnego
systematycznie rośnie; w okresie 2002 – 2005 wzrosła o 10%. Dla porównania, w roku 2005
stopień skanalizowania w powiecie był jeszcze wyższy i wyniósł 83 % (od 2002r. wzrósł o
1%), natomiast w gminach wiejskich województwa, stopień ten wyniósł 26% (od 2002 r.
wzrósł o 3%), zaś w kraju, osiągnął poziom zaledwie 15% (od 2002 r. wzrósł o 4%). Na tle
wskaźników wojewódzkiego i krajowego stopień skanalizowania gminy Jerzmanowa jest
wysoki, lecz mimo to nie sięga jeszcze wskaźnika ludności korzystającej z sieci
wodociągowej; różnica wynosi 25%.
W 2005 r. odprowadzonych zostało 64,4 tys. m3 nieczystości. W przeliczeniu na
jednego użytkownika systemu kanalizacyjnego, dobowy wskaźnik odprowadzonych ścieków
wyniósł 81 l/d. W porównaniu z rokiem 2004, kiedy wskaźnik ten był najwyższy (108 l/d),
zanotowano spadek ilości odprowadzanych ścieków o 25%; w latach 2002 – 2004 wskaźnik
Sierpień 2007
19
ten systematycznie wzrastał – z 100 l/d w 2002 r. do 108 l/d w 2004 r. Natomiast tendencje
wskaźników dla powiatu głogowskiego i kraju dla gmin wiejskich w okresie 2002 – 2005
były spadkowe – średnio o około 3,5% rocznie w powiecie, a w kraju średnio o 1,5% rocznie.
Wskaźnik dla gmin wiejskich województwa wahał się od 138 l/d w 2002 r. do 127 l/d w
2005r. (w przeliczeniu na jednego użytkownika sieci). Warto w tym miejscu zwrócić uwagę,
że zużycie wody w gminie było znacznie niższe niż w analizowanych zbiorach gmin powiatu
oraz gmin wiejskich województwa i kraju. Łączna ilość odprowadzonych ścieków w 2006
roku wyniosła 104.415m3.
Tabela nr 5 - Wskaźnik ilości odprowadzonych ścieków przez jednego użytkownika systemu
kanalizacyjnego gminy Jerzmanowa na tle tego wskaźnika w powiecie i gminach wiejskich w
województwie i kraju (w l/d) w latach 2002-2005.
Jednostka
terytorialna
gmina
Lata
2002
100
2003
107
2004
108
2005
81
115
114
112
102
138
127
129
127
125
119
118
117
Jerzmanowa
powiat
głogowski
województwo
dolnośląskie
Polska
Główna oczyszczalnia ścieków w gminie zlokalizowana jest w Jerzmanowej. Ścieki z
obszaru gminy odprowadzane są przede wszystkim do tej oczyszczalni. Jest to mechanicznobiologiczna oczyszczalnia typu Bioblok Mut-200. Znajduje się ona w południowej części
miejscowości Jerzmanowa. Oczyszczalnia ta posiada pozwolenie wodno-prawne OŚ III 621014/00 z 02.02.2000 r. ważne do 31.12.2010r. Określa ono przepustowość oczyszczalni na:
•
Q max d =267,8 m3/d,
•
Q śr d =205,0 m3/d,
•
Q max h =19,4 m3/h.
Oczyszczalnia ta obsługuje w zakresie odbioru ścieków bytowo-gospodarczych
miejscowości: Jerzmanowa, Łagoszów Mały, Maniów, Potoczek i Gaiki. Ścieki po
oczyszczeniu trafiają do rowu KW-40, a następnie do potoku Kłębanówka. Ścieki
Sierpień 2007
20
z miejscowości Jaczów odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej miasta Głogowa, natomiast
ze wsi Bądzów dostarczane są do oczyszczalni spółki „Energetyka”, zlokalizowanej przy
szybie „SW-1”, (położonej poza obszarem gminy). Ponadto na obszarze gminy znajduje się
6 przydomowych oczyszczalni ścieków zlokalizowanych w Jerzmanowej, Kurowie
i Zofiówce oraz 246 zbiorników bezodpływowych, znajdujących się w większości w dotąd
nie skanalizowanych miejscowościach.
W najbliższym czasie planowany jest odbiór wybudowanej kanalizacji, która
obsługiwać będzie miejscowości Smardzów oraz Kurów Mały. Po zrealizowaniu tych sieci, w
gminie pozostałyby jedynie nieskanalizowane: Golowice i Zofiówka.
Gazociągi
Zgazyfikowanie Gminy Jerzmanowa jest niewielkie. Przez Gminę przebiega gazociąg
przesyłowy wysokiego ciśnienia. Z sieci gazowej na 868 gospodarstw domowych w gminie
korzysta zaledwie 150 osób (jedynie w miejscowości Jaczów). Jest to niecałe 15 % liczby
gospodarstw domowych w gminie. Sieć gazowa tej miejscowości zasilana jest ze stacji
redukcyjno-pomiarowej, zlokalizowanej przy granicy gminy Jerzmanowa, w gminie Głogów.
W miejscowości Kurowice i Modła w najbliższym czasie planowana jest budowa
wspólnej sieci gazowej niskiego i średniego ciśnienia. Sieć ta zasilana ma być gazem propan
w stanie lotnym. Zasilana będzie z instalacji zbiornikowej składającej się z 12 zbiorników po
6700 l każdy. Dostawy gazu do tej instalacji odbywać się będą za pomocą transportu
samochodowego. Planowana jest również budowa sieci gazowych w następujących
miejscowościach: Jaczów, Smardzów, Jerzmanowa, Łagoszów Mały i Maniów.
Energia cieplna
Obecnie na obszarze gminy większy, zorganizowany centralny system ciepłowniczy
występuje jedynie w Jerzmanowej. Obsługuje on osiedle zabudowy blokowej. W pozostałych
miejscowościach na terenie gminy dominują indywidualne systemy grzewcze.
Telekomunikacja
Obsługę gminy w zakresie telefonii stacjonarnej zapewnia Telekomunikacja Polska
SA. Operator sieci, w przypadku rozwoju terenów osadniczych, planuje rozbudowę tej sieci.
Ponadto na terenie gminy zlokalizowany jest przekaźnik telefonii komórkowej należący do
Polkomtel S.A., zlokalizowany na budynku Urzędu Gminy w Jerzmanowej. W najbliższym
Sierpień 2007
21
czasie planowana jest budowa dwóch przekaźników należących do PTC Sp. z o.o.,
w miejscowości Jaczów oraz na zachód od Jerzmanowej.
Drogi
•
Drogi krajowe i wojewódzkie
Przez obszar gminy przebiegają dwie drogi krajowe: droga krajowa nr 3, na południu
gminy, relacji Świnoujście - Szczecin - Gorzów Wielkopolski - Zielona Góra - Legnica Jelenia Góra - Jakuszyce - granica państwa oraz droga krajowa nr 12, na północy gminy,
relacji granica państwa - Łęknica - Żary - Głogów - Kalisz - Piotrków Trybunalski - Radom Lublin - Drohusk – granica państwa na północy.
Stan techniczny obu dróg jest dobry. Długość odcinka drogi krajowej nr 3
przebiegającego przez obszar gminy Jerzmanowa wynosi około 3,5 km. Przeważająca część
w/w drogi ma przekrój jednojezdniowy z dwoma pasami ruchu i utwardzonymi poboczami.
W południowej części, od skrzyżowania z drogą wojewódzką do granicy gminy, występuje
krótki odcinek, na którym droga ta posiada dwa pasy z każdej strony i utwardzone pobocze. Z
kolei droga krajowa nr 12, na całym przebiegu przez obszar gminy, posiada tylko jedną
jezdnię z dwoma pasami ruchu.
Droga krajowa nr 12 przecina na krótkim odcinku (około 1,6 km) obszar gminy,
przechodząc z dala od terenów zabudowanych i krzyżując się z drogą powiatową nr 1016 D,
tuż przed granicą z gminą Głogów. Z kolei droga krajowa nr 3 zapewnia dojazd do dwóch
miejscowości: Potoczek i Gaiki, a także do dwóch przysiółków: Zofiówka i Halinówka.
Zarówno droga nr 12 jak i nr 3 drogi mają stosunkowo małe znaczenie w bezpośredniej
obsłudze terenów gminy, to gmina dzięki ich obecności korzysta z dobrego położenia
komunikacyjnego, zarówno w relacjach północ-południe (droga krajowa nr 3), jak i wschódzachód (droga krajowa nr 12). Z drugiej jednak strony te ważne trasy ruchu samochodowego,
stanowią bariery rozdzielające sąsiadujące obszary gminy. Dotyczy to w szczególności drogi
krajowej nr 3.
Podstawowy rdzeń komunikacyjny stanowi oraz posiada najważniejsze znaczenie dla
układu komunikacyjnego gminy Jerzmanowa droga wojewódzka nr 329. Przebiega ona z
południa na północ, od drogi krajowej nr 3 w kierunku Głogowa. Droga ta spina wymienione
wyżej drogi krajowe, stanowiąc istotny element w przepływie ruchu między tymi dwoma
trasami, a także zapewnia połączenie Głogowa z centralną i południową częścią województwa
dolnośląskiego, w tym z pozostałymi ważniejszymi ośrodkami LGOM oraz z Wrocławiem.
Sierpień 2007
22
Omawiana droga wojewódzka nr 329 na obszarze gminy liczy około 10 km. W jej
ciągu zlokalizowanych jest 9 skrzyżowań z drogami powiatowymi i gminnymi,
rozmieszczonych w odległościach od około 0,4 do około 2,5 km.
Dłuższy, północny odcinek tej drogi, od granicy gminy do skrzyżowania z drogą
powiatową nr 1014 D, jest jednojezdniowy z dwoma pasami ruchu oraz utwardzonymi
poboczami. Odcinek południowy, o długości około 1,3 km od wymienionego wyżej
skrzyżowania do skrzyżowania z drogą krajową nr 3, posiada dwie jezdnie po jednym pasie
ruchu oraz utwardzone pobocza. Jak wspomniano wcześniej, droga wojewódzka nr 329
posiada bezkolizyjne dwupoziomowe skrzyżowanie z drogą krajową nr 3.
•
Drogi powiatowe
W obszarze gminy Jerzmanowa występuje 5 dróg powiatowych o łącznej długości
około 17,9 km. Drogi te obsługują 9 z 14 miejscowości na terenie gminy (pozostałe
miejscowości obsługiwane są poprzez drogi gminne). Skrzyżowania z drogami krajowymi
posiadają dwie z tych dróg (1016 D i 1017 D), a cztery z nich (1012 D, 1013 D, 1014 D i
1017 D) krzyżują się z drogą wojewódzką nr 329. Największe znaczenie w systemie dróg
powiatowych, mają drogi:
•
nr 1013 D, która stanowi łącznik pomiędzy Jerzmanową a Grębocicami – siedzibą
władz sąsiedniej gminy;
•
droga nr 1016 D, która może stanowić alternatywne, bądź awaryjne w stosunku do
drogi wojewódzkiej nr 329, połączenie pomiędzy drogą krajową nr 3 a drogą krajową
nr 12;
•
droga 1012 D, która spina drogę powiatową nr 1016 D z drogą wojewódzką nr 329,
a także z drogą powiatową nr 1013 D.
Drogi te zarządca określa docelowo jako drogi klasy zbiorczej, pozostałe (1014 D i
1017 D) o mniejszym znaczeniu w systemie dróg powiatowych – jako lokalne.
Drogi powiatowe w znacznej mierze posiadają nawierzchnię bitumiczną (około
79,5%). Drogi nr 1012 D, 1013 D i 1016 D są w całości pokryte tego rodzaju nawierzchnią,
natomiast drogi nr 1014 D i 1017 D, oprócz fragmentów pokrytych nawierzchnią bitumiczną,
posiadają także odcinki, na których występuje nawierzchnia szutrowa. Łącznie odcinki te
stanowią około 20,5% ogólnej długości dróg powiatowych w gminie.
Sierpień 2007
23
Tabela nr 6 - Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Jerzmanowa.
Lp
1
2
3
4
Numer
drogi
1012D
1013D
1014D
1016D
5
1017D
Przebieg
Łagoszów Mały – Maniów – Jerzmanowa
Jerzmanowa – kierunek Obiszów, do granicy gminy
od drogi wojewódzkiej nr 329 – Bądzów – Golowice
od drogi krajowej nr 34 – Łagoszów Mały – kierunek Jakubów, do granicy
gminy
od drogi krajowej nr 3 – Gaiki – Jerzmanowa – droga wojewódzka nr 329
Źródło : Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jerzmanowa 15.12.2006r.
•
Drogi gminne
Drogi gminne to w większości ulice służące obsłudze przyległych terenów w
większych miejscowościach gminy: w Jerzmanowej, w Jaczowie i w Gaikach. Najczęściej
pokryte nawierzchnią bitumiczną (w mniejszym stopniu gruntową ulepszoną). Poza w/w
zalicza się do tej kategorii także inne drogi, w tym służące komunikacji między
poszczególnymi miejscowościami, oraz stanowiące dojazdy do ważniejszych posesji
położonych w oddaleniu od miejscowości. Najważniejsze z dróg są oznaczone symbolami:
•
100512 D – stanowiąca połączenie Modły z drogą powiatową nr 1016 D,
•
100513 D – stanowiąca połączenie Łagoszowa z drogą krajową nr 12 i Nielubią,
•
100514 D – stanowiąca połączenie Kurowa Małego z drogą powiatową nr 1013 D
w kierunku Grębocic,
•
100515 D – stanowiąca połączenie Jaczowa z drogą krajową nr 12,
•
100516 D – stanowiąca połączenie Zofiówki z drogą krajową nr 3 oraz Gaikami,
•
100518 D – prowadząca od drogi gminnej 100515 D (Jaczów – droga krajowa nr 12)
w kierunku Głogowa,
•
100520 D – stanowiąca połączenie Smardzowa i Jaczowa,
•
100527 D – stanowiąca dojazd z Maniowa Górnego i Dolnego do drogi powiatowej nr
1012 D,
•
100541 D – stanowiąca połączenie Bądzowa i Jerzmanowej.
Łączna długość dróg gminnych o nawierzchni bitumicznej wynosi około 58 km; zaś
łączna długość dróg o nawierzchniach nieutwardzonych wynosi około 18 km.
Sierpień 2007
24
Tabela nr 7 - Wykaz dróg gminnych na terenie gminy Jerzmanowa.
Lp.
Numer
Przebieg
Parametry jezdni
drogi
1
100511 D
Jaczów – Ruszowice (od ul. Głównej, ul.
Ruszowicka do granicy z gminą Głogów);
2
100512 D
Modła – Głogów (od drogi powiatowej
1016 D do granicy z gminą Głogów);
3
100513 D
Łagoszów Mały – Nielubia (od drogi
gminnej nr 100517 D do granicy z gminą
Żukowice);
4
100514 D
5
100515 D
Kurów Mały – Kwielice (od drogi
powiatowej nr 1014 D do granicy z gminą
Grębocice);
Jaczów – Kurowice – Nielubia (od drogi
wojewódzkiej nr 329 do drogi krajowej nr
12 – z granicą gminy Żukowice);
6
100516 D
Gaiki – Zofiówka – Łagoszów Wielki (od
drogi krajowej nr 3 do granicy z gminą
Radwanice);
7
100517 D
8
100518 D
9
100519 D
Łagoszów Mały – przez wieś (od drogi
powiatowej nr 1016 D do drogi
powiatowej r 1016 D);
Kurowice – droga we wsi (od drogi
powiatowej nr 1016 D do drogi
powiatowej nr 1016 D);
Kurowice – droga dojazdowa do
cmentarza (od drogi gminnej nr 100515 D
do cmentarza);
Sierpień 2007
długość – 0,65 km,
szerokość – 3.5 m,
nawierzchnia – bitumiczna;
łączna długość – 2,51 km,
szerokość 4 m,
szerokość – 3 m,
nawierzchnia – gruntowa ulepszona;
szerokość – 2,70 m,
nawierzchnia – gruntowa naturalna;
nawierzchnia gruntowa ulepszona;
szerokość – 4,5,
25
Jaczów – Smardzów (od ul. Głównej
w
Jaczowie
do
drogi
gminnej
w Smardzowie);
Smardzów – droga przez wieś (od drogi
gminnej nr 100520 D do drogi
wojewódzkiej nr 329);
Łagoszów Mały – dojazd do posesji (od
drogi gminnej 100517 D do posesji nr 25)
10
100520 D
11
100521 D
12
100522 D
13
100523 D
14
100524 D
15
100525 D
16
100526 D
17
100527 D
18
100528 D
19
100529 D
20
100530 D
Gaiki – droga dojazdowa do wysypiska
od drogi powiatowej nr 1017 D;
21
100531 D
22
100532 D
23
100533 D
Gaiki – droga dojazdowa do posesji (od
drogi krajowej nr 3 do drogi gminnej nr
100535 D);
Potoczek – droga dojazdowa do posesji
(od drogi gminnej 100535 D do drogi
gminnej 100533 D);
Łagoszów Mały – dojazd do posesji (od
drogi gminnej nr 100517 D do drogi
gminnej 100517 D)
Łagoszów Mały – droga dojazdowa do
posesji (od drogi powiatowej nr 1016 D
do drogi gminnej 100517 D);
posesji (od drogi powiatowej 1016 D do
drogi gminnej 100513 D);
boiska (od drogi gminnej 100517 D do
boiska);
Maniów – Maniów Górny (od drogi
powiatowej nr 1013 D do Maniowa
Górnego);
Maniów – droga dojazdowa o posesji,
blok po PGR (od drogi powiatowej nr
1013 D do bloku);
Gaiki – droga dojazdowa do posesji (od
drogi powiatowej nr 1017 D do drogi
Sierpień 2007
szerokość 5 m,
długość – 0,11km,
długość – 0,08,
szerokość 3 m,
szerokość 3,5 m,
nawierzchnia – brukowa;
długość 0,06 km,
długość – 0,08,
26
(od drogi krajowej nr 3 do drogi krajowej
nr 3);
(od drogi gminnej 100535 do drogi
gminnej 100535);
Gaiki – Potoczek (od drogi powiatowej
1017 D do drogi krajowej nr 3);
24
100534 D
25
100535 D
26
100536 D
27
100537 D
28
100538 D
29
100539 D
30
100540 D
Bądzów – droga dojazdowa do posesji (od
drogi powiatowej nr 1014 D do posesji);
31
100541 D
Bądzów – Jerzmanowa (od drogi
powiatowej 1014 D do ul. Topolowej w
Jerzmanowie)
32
100542 D
Smardzów - droga dojazdowa do posesji
(od drogi gminnej 100521 D do posesji);
33
100543 D
Jaczów, ul. Szkolna
34
100544 D
Jaczów, ul. Ogrodowa
35
100545 D
Jaczów, ul. Łąkowa
36
100546 D
Jaczów, ul. Krótka
37
100547 D
Jaczów, ul. Kręta
(od drogi krajowej nr 3 do drogi gminnej
nr 100535 D);
Zofiówka – Drogomin (od drogi gminnej
nr 100516 D do miejscowości Drogomin);
Bądzów – droga dojazdowa do posesji (od
drogi powiatowej nr 1014 D do drogi
Bądzów – droga dojazdowa do posesji;
Sierpień 2007
nawierzchnia – betonowa;
szerokość 3,5 m,
nawierzchnia gruntowa ulepszona;
nawierzchnia – kostka pol-bruk;
27
38
100548 D
Jaczów, ul. Główna
39
100549 D
Jaczów, ul. Działkowa
40
100550 D
Jaczów, ul. Długa
41
100551 D
Jaczów, ul. Stroma
42
100552 D
Jaczów, ul. Słoneczna
43
100553 D
Jaczów, ul. Wąska
44
100554 D
Jaczów, ul. Kwiatowa
45
100555 D
Jaczów, ul. Akacjowa
46
100556 D
Jaczów, ul. Wiosenna
47
100557 D
Jaczów, ul. Wierzbowa
48
100558 D
Jaczów, ulica Wrzosowa
49
100559 D
Jerzmanowa, ul. Topolowa
50
100560 D
Jerzmanowa, ul. Parkowa
51
100231 D
Jerzmanowa, ul. Orzechowa
52
100232 D
Jerzmanowa, ul. Klonowa
53
100233 D
Jerzmanowa, ul. Brzozowa
54
100234 D
Jerzmanowa, ul. Akacjowa
55
100235 D
Jerzmanowa, ul. Kwiatowa
Sierpień 2007
długość 0,42 km,
28
56
100236 D
Jerzmanowa, ul. Głogowska
57
100237 D
Jerzmanowa, ul. Lipowa
58
100238 D
Jerzmanowa, ul. Obiszowska
59
100239 D
Jerzmanowa, ul. Spółdzielcza
60
100240 D
Jerzmanowa, ul. Przemysłowa
61
100241 D
Jerzmanowa, ul. Krótka
62
100242 D
Jerzmanowa, ul. Polna
63
100243 D
Jerzmanowa, ul. Ogrodowa
64
100244 D
Jerzmanowa, ul. Porzeczkowa
65
100245 D
Jerzmanowa, ul. Wiśniowa
66
100246 D
Jerzmanowa, ul. Czereśniowa
67
100247 D
Jerzmanowa, ul. Jagodowa
68
100248 D
Jerzmanowa, ul. Śliwkowa
69
100249 D
Jerzmanowa, ul. Malinowa
Sierpień 2007
nawierzchnia – bitumiczna
długość – 0,8 km;
29
70
100250 D
Jerzmanowa, ul. Aroniowa
71
100251 D
Jerzmanowa, ul. Truskawkowa
72
100252 D
Jerzmanowa, ul. Poziomkowa
73
100253 D
Jerzmanowa, ul. Świerkowa
74
100946 D
Jaczów, ul. Polna
Źródło : Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jerzmanowa 15.12.2006r.
1.4.2. Placówki i urzędy administracji
Na terenie gminy funkcjonują urzędy:
•
Urząd Gminy z siedzibą w Kątach Wrocławskich;
•
Komisariat Policji w Jerzmanowej;
•
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej;
•
Urząd Pocztowy.
1.4.3. Placówki oświaty i wychowania oraz szkolnictwo
Na terenie gminy funkcjonują placówki edukacyjne typu:
•
Przedszkolnego (1 placówka publiczna);
•
Szkoły podstawowe (2 placówki);
•
Gimnazja (1 placówka)
Na terenie gminy nie ma szkół średnich ani szkół wyższych. Młodzież kontynuująca
naukę uczęszcza głównie do placówek znajdujących się głównie we Wrocławiu i Legnicy.
Wychowanie przedszkolne
Na terenie gminy działa jedno przedszkole publiczne zlokalizowane w Jerzmanowej.
Przedszkole to – o dwóch oddziałach – dysponuje 50 miejscami. Łącznie dzieci w wieku
przedszkolnym na terenie gminy jest 158. W 2006 roku do przedszkola uczęszczało 51 dzieci,
Sierpień 2007
30
w tym 23 dzieci sześcioletnich (objętych obowiązkiem nauczania w tzw. „zerówce”).
Pozostała część czyli 28 dzieci to 3-, 4- i 5-latki. W okresie lat 2000-2005 liczba dzieci w
przedszkolu zmieniała się w zakresie 47-55. Oprócz wymienionego przedszkola publicznego,
przy szkole podstawowej w Jaczowie znajduje się jeden oddział przedszkolny („zerówka”),
do którego w 2006 roku uczęszczało 21 dzieci (sześciolatków). Łącznie na obszarze gminy
wychowaniem przedszkolnym objętych było 68 dzieci, co stanowi około 39% populacji
dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat), a po odjęciu grupy dzieci sześciolatków – zaledwie
18%. Ten ostatni wskaźnik nie odbiega od ogólnokrajowego wskaźnika dla terenów wiejskich
(17,5%) i jest znacznie niższy od miejskiego (około 55%). Znacznie też odbiega od
standardów europejskich (w krajach Unii Europejskiej, bez Polski i innych krajów
przyłączonych po 2002r., tj. UE 10, wskaźnik uczestnictwa w wychowaniu przedszkolnym
wynosił 70-100%). W Unii Europejskiej przywiązuje się dużą wagę do wychowania
przedszkolnego. Tak więc, w dalszym rozwoju społeczno-gospodarczym gminy Jerzmanowa
należy przewidzieć odpowiednią rozbudowę sieci placówek wychowania przedszkolnego, co
może też wiązać się z pewnymi inwestycjami i zapotrzebowaniem na tereny (ewentualnie
adaptację istniejących obiektów o innych funkcjach). Należy przy tym dodać, że istotny
wzrost uczestnictwa w wychowaniu przedszkolnym (i dorównywanie do standardów
unijnych) jest przyjmowane w strategiach rozwojowych kraju (np. w aktualnym projekcie
Narodowej Strategii Spójności z lipca 2006r.).
Szkoły podstawowe i gimnazja
Dzieci z terenu gminy mogą uczęszczać do dwóch szkół podstawowych – w
Jerzmanowej i w Jaczowie. Do dyspozycji szkoły jest 14 pomieszczeń do nauki i 13
oddziałów. W roku szkolnym 2005/2006 do obu tych szkół uczęszczało 252 dzieci (poniżej
20 dzieci/oddział). W ośrodku gminnym Jerzmanowa, łącznie ze szkołą podstawową (działka
nr 414) działa gimnazjum: 10 pomieszczeń do nauki i 6 oddziałów, do którego w roku
szkolnym uczęszczało 130 uczniów (23 uczniów/oddział). Na dzień dzisiejszy sieć szkół w
gminie jest wystarczająca i nie będzie wymagała rozbudowy, zwłaszcza że liczebność
populacji w wieku szkolnym wykazuje tendencje malejące.
Sierpień 2007
31
1.4.4. Placówki kultury, rekreacji i ochrony zdrowia
Zaplecze kulturalne w obszarze Gminy Jerzmanowa stanowią : Gminny Ośrodek
Kultury w Jerzmanowej, Wiejskie Ośrodki Kultury w Jaczowie i w Kurowicach oraz 7
świetlic wiejskich znajdujących się w miejscowościach: Bądzów, Potoczek, Gaiki,
Jerzmanowa (niezależnie od GOK), Kurów Mały, Łagoszów Mały i Smardzów. Oprócz
wymienionych placówek funkcjonują także dwie placówki biblioteczne – w Jerzmanowej i w
Jaczowie – których księgozbiór osiągnął w końcu 2005 roku 21 721 woluminów (według
GUS). Na jednego mieszkańca przypada 693 woluminów (średnio w województwie – 368,5, a
w powiecie tylko 277,7 wol./1000 mieszkańców).
Jeżeli chodzi o obiekty sportowe i rekreacyjne funkcjonowanie ich ogranicza się do
boisk wiejskich zlokalizowanych w Bądzowie, Potoczku, Jaczowie, Jerzmanowej, Maniowie,
Kurowicach -Modle, Kurowie Małym, Łagoszowie Małym i Smardzowie.
Na terenie Gminy działa jeden ośrodek zdrowia, gdzie usługi świadczy lekarz
rodzinny oraz stomatolog. Aby skorzystać z porad innych specjalistów mieszkańcy jeżdżą do
Głogowa.
1.4.5. Komunikacja zbiorowa
Komunikacja kolejowa
W zasięgu obszaru gminy nie ma tras kolejowych, na których odbywałyby się kursy
pociągów pasażerskich. Jedynie na południu gminy, w pobliżu szybu kopalni Sieroszowice
(SW- 1), w obszar gminy wkracza ślepo zakończony odcinek Przemysłowej Linii Kolejowej
(PLK), należącej do KGHM „Polska Miedź” S.A. i służącej głównie do transportu
koncentratu rudy miedzi.
Komunikacja autobusowa
Komunikacja autobusowa w przeciwieństwie do kolejowej na terenie całego kraju (
nie tylko obszaru Gminy Jerzmanowa) jest dość dobrze rozwinięta m.in. dzięki korzystnemu
położeniu komunikacyjnemu Gminy i zapewnia częste połączenia w szczególności z
najbliższymi większymi miastami – Głogowem, Polkowicami i Lubinem. Posiada też nieco
rzadsze połączenia z bardziej oddalonymi ośrodkami regionu tzn.: Wrocławiem,
Wałbrzychem, Kłodzkiem i Karpaczem oraz połączenia z niektórymi miastami znajdującymi
się poza województwem dolnośląskim – np.: Częstochową i Lesznem. Oprócz miejscowości
Sierpień 2007
32
Jerzmanowa, komunikacja autobusowa obsługuje również miejscowości: Bądzów, Gaiki,
Jaczów, Kurowice, Łagoszów, Modła, Potoczek i Smardzów.
Główną firmą obsługującą gminę Jerzmanowa w zakresie autobusowych przewozów
pasażerskich jest firma „Intertrans” PKS S.A. Głogów, ponadto w mniejszym stopniu gminę
obsługują PKS z Legnicy, Wrocławia, Jeleniej Góry, Kłodzka, Leszna, Lubania
i Częstochowy. Usługi w zakresie przewozów pasażerskich oferuje również prywatne
przedsiębiorstwo „Atena”. Obecnie w Jerzmanowej zatrzymuje się średnio ok. 70 par kursów
dziennie. Najczęściej odbywają się kursy do Głogowa oraz Lubina - stanowią ponad 50%
wszystkich kursów.
1.4.6. Własność nieruchomości
Jednym z głównych właścicieli gruntów, prawie połowa obszaru, na terenie gminy
Jerzmanowa jest Skarb Państwa. Własność państwową stanowią przede wszystkim lasy
(1654ha gruntów leśnych znajduje się pod zarządem Państwowego Gospodarstwa Leśnego
„Lasy Państwowe”, tj. 98,3% areału leśnego gminy). Znaczny jest też udział państwa we
własności gruntów rolnych – 30,1% ogólnego areału przestrzeni rolniczej gminy. W
strukturze użytkowania gruntów państwowych lasy stanowią 52,7% ich łącznej powierzchni,
a grunty rolne – 38,1%. Relatywnie niewielki jest udział gruntów państwowych na terenach
osadniczych (9,3% terenów), przy czym są to głównie tereny rolne zabudowane. Większy na
terenach osadniczych jest udział gruntów państwowych przekazanych w wieczyste
użytkowanie (19,8%); są to głównie tereny przemysłowe (31 ha, tj. 91,2% powierzchni
wszystkich terenów przemysłowych w gminie) związane przede wszystkim z przemysłem
miedziowym.
Następnym pod względem wielkości posiadanych gruntów właścicielem w gminie
Jerzmanowa są osoby fizyczne – 41,5% powierzchni gminy, w szczególności przestrzeni
rolniczej – 61,5%. Grunty rolne stanowią ponad 93% areału gruntów osób fizycznych. Do
prywatnych właścicieli należy też największa część terenów osadniczych – ponad 60%, w
szczególności gruntów rolnych zabudowanych (76,9%). Przeważająca część gruntów osób
fizycznych, zwłaszcza użytkowanych rolniczo (i rolnych zabudowanych), wchodzi w skład
gospodarstwa rolniczego – 92,3% areału wszystkich gruntów osób fizycznych.
Własność gruntów w przypadku Gminy jest niewielka. Dysponuje ona areałem o
powierzchni 174 ha, co stanowi jedynie 2,8% gruntów w granicach gminy. Najwięcej
Sierpień 2007
33
gruntów gminnych znajduje się pod drogami – 106 ha (tj. 60,9% całego areału stanowiącego
własność gminy). Znaczny areał – 43 ha – przypada też na grunty rolne. Udział gminnych
użytków rolnych w całej ich powierzchni jest jednak znikomy – 1,1%. Ponad trzykrotnie
większym areałem przestrzeni rolniczej dysponują kościoły (3,3% użytków rolnych; 97,2%
gruntów kościelnych). Niewielki jest też udział gruntów gminnych na terenach osadniczych –
9,2%. Szczegółowa struktura użytkowania gruntów skomunalizowanych przedstawia się
następująco:
•
drogi – 106 ha; 60,9% (54,4% całości gruntów pod drogami w gminie),
•
użytki rolne – 43 ha; 24,7%,
•
tereny osadnicze – 16 ha; 9,2% (połowa z nich to tereny rekreacyjne),
•
lasy – 2 ha; 1,1%,
•
zadrzewienia – 4 ha; 2,3%,
•
nieużytki – 2 ha; 1,1%,
•
użytki pokopalniane – 1 ha; 0,6%.
Wspomniane kościoły oraz związki wyznaniowe są czwartym w kolejności właścicielem
gruntów – 2,3% powierzchni gminy (głównie użytki rolne). Niewiele mniejszy jest udział
spółek prawa handlowego – 2,2% (także głównie użytki rolne oraz grunty zadrzewione).
Jeżeli chodzi o rolnicze spółdzielnie produkcyjne to posiadają one 37 ha gruntów (wyłącznie
użytki rolne). Od 2003 roku areał gruntów spółdzielczych zmniejszył się ponad 2,3-krotnie.
Zmniejszył się też udział państwa w strukturze własności gruntów na obszarze gminy
Jerzmanowa – o 4,6 punktu procentowego. Znaczący wzrost odnotowano natomiast w
przypadku osób fizycznych – o 2,5 punktu procentowego. Największy względny wzrost
własności gruntów dotyczył w omawianym okresie (lata 2003-2005) kościołów (29-krotny),
a następnie spółek prawa handlowego (o 43%). Jedynie własność komunalna utrzymała się na
prawie niezmiennym poziomie.
1.5. Gospodarka
1.5.1. Rolnictwo
Korzystne warunki glebowe, a także klimatyczne przyczyniły się do rozwoju
produkcji rolniczej na terenie gminy. W przeszłości (przed zmianami ustrojowymi w kraju)
ważnym miejscem pracy i źródłem utrzymania były PGR-y. Dzisiaj pracownicy tych
Sierpień 2007
34
państwowych przedsiębiorstw rolniczych w głównej mierze zasilają grupę bezrobotnych,
których liczbę na dzień 28 luty 2007r. określono na 226 osoby (z tego 102 osoby, tj. około
45% to kobiety). Stanowi to około 14% ludności w wieku produkcyjnym (stopa bezrobocia
jest wyższa). Od 2003 roku, tak jak w całym kraju, liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia
maleje (w 2003r. było w gminie Jerzmanowa 299 bezrobotnych) głównie ze względu na
wyjazdy za granicę. Liczba gospodarstw rolnych to 443; 274 z nich posiada sieć wodnokanalizacyjną (pozostała część jest właścicielem gruntów). Do budynków gospodarstw
domowych dołączono 771 przyłączy wodociągowych. W gminie funkcjonują 973
gospodarstwa domowe, skanalizowanych jest 631 budynków.
Po państwowych gospodarstwach rolnych (PGR) pozostały też znaczne areały
gruntów rolnych należących obecnie do Agencji Nieruchomości Rolnych, z których nie
wszystkie (ponad 1000 ha) zostały jeszcze oddane w dzierżawę lub sprzedane. Obecnie
większa część przestrzeni rolniczej gminy należy już do indywidualnych gospodarstw
rolnych, których liczbę określa się na 252. Podobnie jak w całym kraju i w województwie,
występuje znaczne rozdrobnienie gospodarstw rolnych; średnio na jedno gospodarstwo rolne
przypada w gminie około 9,6 ha gruntów. Rozdrobnienie to jest zróżnicowane przestrzennie –
od 2,9 ha gruntów/1 gospodarstwo rolne w obrębie Bądzów do 37,5 ha/1 gospodarstwo rolne
w obrębie Łagoszów Mały. Na ten ostatni względnie wysoki wskaźnik wpływa jednak jedno
wielkoobszarowe gospodarstwo rolne (ponad 440 ha), bez którego średni areał gruntów
przypadający na gospodarstwo rolne tego obrębu wynosi tylko 10,6 ha. Przeciętne
jerzmanowskie indywidualne gospodarstwo rolne składa się z około 4 działek. Ponad połowa
areału gruntów rolnych (54,6%) jest użytkowana przez gospodarstwa uznawane za
„pełnoobszarowe” (powyżej 15 ha). Jednak tylko pięć gospodarstw, to gospodarstwa duże
(powyżej 50 ha). Średnia wielkość gospodarstwa w grupie powyżej 15 ha wynosi 40 ha.
W rolnictwie jerzmanowskim przeważa roślinny kierunek produkcji, w tym głównie
uprawa zbóż – prawie 80% areału gruntów ornych. Zgodnie z uwarunkowaniami
siedliskowymi podstawowym zbożem uprawianym w gminie jest pszenica (ponad 55% areału
obsiewanego zbożami). Ważne znaczenie ma ponadto uprawa buraków cukrowych i rzepaku,
a na lżejszych glebach ziemniaków, które zajmują prawie 10% uprawianego areału.
Chów zwierząt odgrywa w gospodarce gminy marginalną rolę. Odzwierciedla się to
w niskim wskaźniku obsady hodowanych zwierząt w odniesieniu do powierzchni użytków
rolnych; wynosi on 21,4 SD (sztuk dużych)/100 ha UR (użytków rolnych). W szczególności
niewiele hoduje się bydła rogatego (5,7 SD/100 ha UR). Nieco lepiej rozwinięty jest chów
trzody chlewnej (15,6 SD/100 ha UR). Szczególnie niską obsadą zwierząt wyróżniają się
Sierpień 2007
35
obręby Łagoszów Mały i Jerzmanowa (poniżej 5 SD/100 ha UR). Najwyższa obsada zwierząt
występuje w obrębie Jaczów (ponad 36 SD/100 ha UR) oraz w obrębach południowej części
gminy – Bądzów, Gaiki-Potoczek i Kurów Mały (powyżej 30 SD/100 ha UR).
Względnie „dopasowana” do uwarunkowań przyrodniczych struktura kierunków
produkcji
rolniczej
(wyrażająca
się
także
w
jej
przestrzennym
zróżnicowaniu,
w szczególności pomiędzy obrębami południowej i północnej części gminy), nie
wykorzystuje jednak walorów ekonomicznych wynikających z położenia w sąsiedztwie
dużego rynku zbytu. Zwraca przede wszystkim uwagę wyjątkowo słaby rozwój upraw
warzywnych, sadownictwa i kwiaciarstwa oraz produkcji nasiennej. Te intensywne
(a zarazem dochodowe) kierunki produkcji rolniczej stać by się mogły domeną małych
gospodarstw rolnych, przyczyniając się do ich większego ekonomicznego usamodzielnienia.
Ważnym działem rolnictwa w gminie Jerzmanowa jest gospodarka stawowa. Obecnie
powierzchnia stawów wynosi około 11 ha; skupiają się one głównie w południowej części
gminy (obręby: Gaiki-Potoczek i Bądzów). Planuje się dalszą budowę stawów hodowlanych
oraz zbiorników małej retencji – o łącznej powierzchni 24,5 ha (najwięcej w obrębach
południowych: Bądzów – 10,5 ha i Gaiki-Potoczek – około 8 ha).
W gminie działa kilka obiektów obsługi ludności i produkcji rolniczej:
- punkt skupu pszenicy w Łagoszowie Małym,
- punkt skupu żywca w Jerzmanowej,
- centrum ogrodnicze w Jerzmanowej,
- punkt sprzedaży środków produkcji rolniczej w Jerzmanowej (magazyn takich
środków).
Część przedsiębiorstw gminy reprezentuje branżę rolno-spożywczą:
- dwie piekarnie: w Kurowicach i Jaczowie,
- Przetwórnia Ryb „OCEAN” w Jerzmanowej,
- masarnia z ubojnią w Jerzmanowej.
1.5.2. Zatrudnienie
Na dzień 31.12. 2006 r. na obszarze gminy zarejestrowano działalność 153 podmiotów
gospodarczych. W stosunku do stanu z 1995r. liczba podmiotów gospodarczych wzrosła 2,2krotnie, a w porównaniu z rokiem 2000 – o 33%. Na 1000 mieszkańców przypada 60,3
podmiotów gospodarczych; średni wskaźnik dla województwa wynosi około 105
podmiotów/1000 mieszkańców, a powiatu – 91,4. Struktura wielkościowa podmiotów
Sierpień 2007
36
działających na obszarze gminy Jerzmanowa jest jednak nieco mniej rozdrobniona niż średnio
w województwie i powiecie; około 93% jerzmanowskich podmiotów to przedsiębiorstwa
zatrudniające do 9 osób, podczas gdy w województwie dolnośląskim i powiecie głogowskim
udział tych małych podmiotów osiąga ponad 96%. Brak jest jednak w gminie Jerzmanowa
podmiotów dużych, o zatrudnieniu powyżej 50 osób. Dominują więc małe i średnie
przedsiębiorstwa (MŚP). W liczbie omawianych podmiotów gospodarczych nie uwzględnia
się indywidualnych gospodarstw rolnych; liczba takich gospodarstw w gminie Jerzmanowa
wynosi 252 (według Planu urządzeniowo-rolnego gminy Jerzmanowa, 2004 r.), a więc więcej
niż pozostałych podmiotów gospodarczych łącznie.
W strukturze branżowej podmiotów gospodarczych zdecydowanie dominuje handel 41 podmiotów. Pozostała liczba podmiotów z podziałem na sektory i branże kształtuje się
następująco :
- usługi przemysłowe – 30,
- transport – 29,
- budownictwo – 20,
- usługi niematerialne – 12,
- zakłady produkcyjne – 8,
- produkcje wyrobów – 7,
- gastronomia – 6.
W strukturze własnościowej podmiotów gospodarczych zdecydowanie dominują
osoby fizyczne – 151 podmiotów (prawie 80% liczby podmiotów – 2005r. [GUS]). Do spółek
prawa handlowego należy 10 podmiotów (w tym dwa z udziałem kapitału zagranicznego). Do
stowarzyszeń i organizacji społecznych należy osiem podmiotów, a do spółdzielni trzy
podmioty.
Podstawową funkcją gminy pozostaje rolnictwo, które znajduje tu korzystne
uwarunkowania siedliskowe dla produkcji. Korzystne jest też położenie gminy w sąsiedztwie
chłonnego rynku zbytu na produkty żywnościowe; gmina stanowić może część zaplecza
żywnościowego
dla
LGOM.
Dominacja
funkcji
rolniczych
nie
znajduje
jednak
odzwierciedlenia w strukturze zatrudnienia i źródeł utrzymania miejscowej ludności. Szacuje
się, że tylko około 10% mieszkańców gminy w wieku produkcyjnym pracuje we własnym
gospodarstwie rolnym, które jest głównym źródłem ich dochodów. Pozostali właściciele
gospodarstw rolnych utrzymują się z dochodów pochodzących także z pracy poza swoim
gospodarstwem. Znaczna część mieszkańców znajduje też zatrudnienie poza granicami gminy
(w Głogowie i w innych ośrodkach przemysłowo-górniczych LGOM). Szacuje się, że ponad
Sierpień 2007
37
30% ludności zawodowo czynnej dojeżdża do pracy poza gminą (Plan urządzeniowo-rolny
gminy Jerzmanowa, 2004r.). Wskazuje to na istotne (i rosnące) znaczenie funkcji
„sypialnianej” gminy.
Ze względu na występowanie surowców mineralnych za ważną funkcję gospodarczą
gminy uznać należy górnictwo. Funkcja ta przejawia się elementami zagospodarowania
przestrzennego
(obiekty
i
urządzenia
przemysłu
miedziowego
oraz
wyrobiska
powierzchniowej eksploatacji surowców pospolitych. Zatrudnienie w górnictwie na obszarze
gminy jest jak na razie jednak niewielkie.
Działające na obszarze gminy przedsiębiorstwa (rolnicze i nierolnicze) są małe, nie
zatrudniające więcej niż 10 pracowników. Rozdrobniony jest również handel detaliczny;
średnio na jeden obiekt handlowy przypada 2,5 pracownika. Wskaźnik ten nie odbiega od
analogicznego wskaźnika dla województwa i powiatu. W gminie działa 20 sklepów (dane
GUS z 2003 r.). Liczba ta podlega zmianom (np. w 2001 r. i w 2002 r. były 23 sklepy). Na
jeden sklep przypada ponad 150 mieszkańców, co jest wskaźnikiem znacznie mniej
korzystnym od średniego dla województwa i powiatu. Wynika to jednak z położenia gminy
w bezpośrednim sąsiedztwie względnie dużego ośrodka usługowego, jakim jest powiatowe
miasto Głogów. Miasto to stwarza silną konkurencję także w odniesieniu do innych
aktywności usługowych. Najwięcej obiektów usług handlu i innych usług komercyjnych
koncentruje się w dwóch największych wsiach gminy – w Jerzmanowej i w Jaczowie (m.in.
ponad połowa ilości sklepów).
Perspektywy rozwoju
Ciągły rozwój gminy, dogodne warunki przyrodnicze oraz jej korzystne położenie
geograficzne pozwala twierdzić, że w najbliższych latach wystąpi dalszy rozwój rolnictwa
w gminie, (pomimo spodziewanego zmniejszenia się areału przestrzeni rolniczej), poprzez
lepsze wykorzystanie bliskiego rynku zbytu na płody rolne (zmiana kierunków produkcji i jej
intensyfikacja) oraz włączenie do produkcji dalszych areałów gruntów należących do Agencji
Nieruchomości Rolnych. Przewiduje się również wzrost znaczenia górnictwa w strukturze
gospodarczej gminy, w związku z czym pojawi się potrzeba wyznaczania terenów dla
lokalizacji obiektów i urządzeń górniczych w tym infrastruktury technicznej oraz wskazania
terenów wymagających wyznaczenia filarów ochronnych.
Sierpień 2007
38
1.5.3. Bezrobocie
Od kilku lat bezrobocie jest zjawiskiem charakterystycznym dla życia społeczno –
gospodarczego w całym kraju i stanowi dziś jeden z większych problemów polskiego
społeczeństwa. Gmina Jerzmanowa nie jest odosobniona w tej kwestii. Zjawisko bezrobocia
jest wywołane m. in. na skutek wzrostu ludności w wieku produkcyjnym, wyjazdów osób –
zwłaszcza młodych za granicę, a także dorastania grupy wiekowej pokolenia z przełomu lat
siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.
Struktura bezrobocia przedstawia się następująco :
1. Ogólna liczba bezrobotnych – 226
-
kobiety – 124
-
mężczyźni – 102
2. Liczba bezrobotnych z prawem do zasiłku – 34
3. Liczba bezrobotnych w wieku :
- 18-24 lat – 63 osoby (kobiety – 41, mężczyźni – 22)
- 25-34 lat – 59 osób (kobiety – 40, mężczyźni – 19)
- 35- 44 lat – 42 osoby (kobiety – 19, mężczyźni – 23)
- 60-64 lat – 4 osoby (tylko mężczyźni).
1.6. Strefa społeczna
1.6.1. Struktura wiekowa
Tabela nr 8 - Funkcjonalna struktura wieku (zmiany w okresie lat 1995-2004).
Grupa wieku
przedprodukcyjna
produkcyjna
poprodukcyjna
Razem
1995r.
749
28,8%
1446
55,5%
409
15,7%
2 604
2000r.
2004r.
795
28,8%
1544
55,9%
423
15,3%
2 762
781
25,5%
1869
61,1%
411
13,4%
3 061
2004r.
powiat
głogowski
21,1
68,3
10,6
-
województwo
dolnośląskie
19,5
65,1
15,4
-
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych gminy
Sierpień 2007
39
Tabela nr 9 - Ludność według płci i wieku
Wiek
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
Ogółem
Mężczyźni Kobiety
172
98
74
227
115
112
230
122
108
260
123
137
278
135
143
252
117
135
295
177
140
269
129
140
224
123
101
Wiek
Ogółem Mężczyźni Kobiety
45-49
210
114
96
50-54
241
134
107
55-59
213
103
110
60-64
100
54
46
65-69
88
32
56
70-74
93
33
60
75-79
84
31
53
80-84
66
19
47
85 i pow.
45
12
33
Źródło : opracowanie własne na podstawie danych gminy
Liczba małżeństw w 2006 r. - 26
Liczba urodzeń w 2006 r. – 46
Liczba zgonów w 2006 r. – 29
Przyrost naturalny na 1000 osób – 0,05%
1.6.2. Ruch naturalny ludności
Gmina Jerzmanowa pod względem wielkości zaludnienia należy do najmniejszych
gmin w województwie dolnośląskim. Do połowy lat 90. ubiegłego wieku w rozwoju
liczebności populacji gminy zaznaczał się powolny sukcesywny spadek; w okresie lat 1970 1995 liczba mieszkańców gminy zmniejszyła się o 15%. Od 1995 roku zaludnienie wykazuje
już stały wzrost, ale dopiero w 2004 roku osiągnęło wielkość z 1970 roku (po 34 latach).
W okresie lat 1995-2005 przyrost ludności stale zamieszkałej w gminie wyniósł ponad 20%.
Na wzrost ten wpływało przede wszystkim względnie wysokie dodatnie saldo migracji,
zwłaszcza po 2000 roku, związane z nasileniem się osadnictwa „zewnętrznego” (napływ
ludności z Głogowa i z innych miast Legnicko - Głogowskiego Okręgu Miedziowego LGOM). Stopa przyrostu naturalnego jest silnie zmienna (z roku na rok), a w okresie lat
2001-2004 była ujemna, co wskazywałoby na zurbanizowanie miejscowego społeczeństwa.
Procesy urbanizacyjne jeszcze bardziej odzwierciedlają się we wskaźniku feminizacji.
Do końca ubiegłego stulecia w populacji jerzmanowskiej zaznaczała się jeszcze przewaga
mężczyzn. Od roku 2000 nastąpiła tak szybka feminizacja społeczeństwa, że obecnie
występuje już duża przewaga liczby kobiet nad liczebnością mężczyzn (przewaga kobiet
w strukturze płci populacji charakteryzuje społeczność miejską; na terenach wiejskich
natomiast zwykle występuje przewaga mężczyzn).
Sierpień 2007
40
1.6.3. Mieszkalnictwo
Zasoby mieszkaniowe gminy Jerzmanowa na koniec 2004 roku wynosiły: 868
mieszkań, 3802 izb i 76 614 m2 powierzchni użytkowej. W okresie lat 1995-2004 liczba
mieszkań wzrosła o 24,2% przy wzroście zaludnienia o 17,5%. Jeszcze większy przyrost
dotyczył liczby izb (o 35,0%) i powierzchni użytkowej (aż o 42,3%). Budowano bowiem
mieszkania większe niż poprzednio, głównie w formie domów jednorodzinnych. Znacząco
poprawiały się więc standardy powierzchniowe mieszkań. Wskaźnik powierzchni użytkowej
przypadający na mieszkańca jest znacznie wyższy od przeciętnego dla województwa
dolnośląskiego, a tym bardziej dla powiatu głogowskiego. Jest to zresztą typowe dla terenów
wiejskich, gdzie dominuje indywidualna zabudowa mieszkaniowa (domy jednorodzinne).
Mniejsza różnica dotyczy wskaźnika liczby osób przypadających na izbę; wskaźnik ten nie
różni się istotnie od analogicznych wskaźników dla powiatu i województwa. Zwykle na wsi
zagęszczenie osób na izbę jest większe niż w mieście (przy jednocześnie większej
powierzchni użytkowej przypadającej na zamieszkałą osobę). Wiejską cechą mieszkalnictwa
gminy Jerzmanowa jest wysoki wskaźnik liczby osób przypadających na jedno mieszkanie.
Pomimo postępującego spadku wartości tego wskaźnika, pozostaje on nadal znacznie wyższy
od przeciętnego dla powiatu głogowskiego, a tym bardziej dla województwa dolnośląskiego.
W strukturze własnościowej zdecydowanie dominuje własność prywatna. Do gminy
należy tylko 15 mieszkań, tj. 1,7% wszystkich mieszkań w gminie, ale tylko 1,5% izb i 1,0%
łącznej powierzchni użytkowej (mieszkania komunalne są bowiem znacznie mniejsze).
Na tle wiejskich układów osadniczych, mieszkania jerzmanowskie są stosunkowo
dobrze wyposażone w podstawowe urządzenia – ustęp spłukiwany, łazienkę, centralne
ogrzewanie i gaz sieciowy. W porównaniu z miastami (Głogów) wykazują jednak niższy
standard. Na obniżenie tego standardu wpływa stara wiejska zabudowa, której udział
w ogólnych zasobach mieszkaniowych sukcesywnie maleje dzięki dość wysokiej dynamice
budownictwa mieszkaniowego (około 48% mieszkań powstało przed 1944 rokiem). W 2005
roku oddano do użytku 26 mieszkań ze 158 izbami i o łącznej powierzchni użytkowej 3 844
m2. Stanowiło to 12,8% nowo zrealizowanych mieszkań w powiecie i 1,6% w całym
województwie. Wskaźnik oddanych do użytku mieszkań na 1000 mieszkańców (8,3%) należy
do najwyższych w województwie; jest znacznie wyższy niż średni dla powiatu
(2,6 mieszkań/1000 mieszkańców), miasta Głogów (2,3), całego województwa (2,2), a nawet
Wrocławia (3,2). Wysokie tempo budownictwa mieszkaniowego (wyłącznie w formie
zabudowy jednorodzinnej) notuje się w gminie Jerzmanowa od 2003 roku (26 mieszkań
Sierpień 2007
41
w 2003 r. i 35 mieszkań w 2004 r.). Łącznie w tym trzyletnim okresie zrealizowano 87
mieszkań z 499 izbami i o powierzchni użytkowej 11 816 m2; średnia wielkość nowego
mieszkania (domu jednorodzinnego) wynosiła 136 m2 powierzchni użytkowej (5,7 izb).
Ta obserwowana w ostatnich latach wysoka dynamika przyrostu zasobów
mieszkaniowych, realizowanych głównie przez inwestorów zewnętrznych, wzmacnia
„sypialniane” funkcje gminy i przyczynia się do jej urbanizacji (także społecznej). Dalszy
rozwój mieszkalnictwa w gminie Jerzmanowa będzie kształtowany rynkiem, tj. popytem
i podażą. Przyrost zasobów mieszkaniowych powinien być wyższy niż przyrost zaludnienia,
co wiąże się z sukcesywnym spadkiem liczebności gospodarstwa domowego – procesu
jednokierunkowego i występującego powszechnie.
2. Identyfikacja problemów
Głównym celem rozwoju gminy jest poprawa warunków życia jej mieszkańców, przy
uwzględnieniu wymogów z zakresu ochrony środowiska. Analiza stanu istniejącego
pozwoliła na zidentyfikowanie podstawowych problemów i konfliktów przestrzennych
Gminy. W szczególny sposób rzutować będzie na sformułowanie celów rozwojowych Gminy.
Zidentyfikowane problemy i potrzeby to:
a) problemy mieszkaniowe gminy i wynikająca stąd potrzeba budowy mieszkań;
b) problemy bezrobocia i wynikająca stąd potrzeba wyznaczenia terenów usługowo –
produkcyjnych zapewniających wykreowanie nowych miejsc pracy w nowych obiektach i
w adaptowanych;
c) potencjał demograficzny gminy jako problem rzutujący na możliwości ograniczonego w
przyszłości rozwoju potencjału gospodarczego i przestrzennego obszaru;
d) brak warunków realizacji potrzeb w zakresie kultury i aktywności społecznej,
e) dekapitalizacja majątku, obszary zdegradowane przestrzennie i funkcjonalnie;
f) brak wykształconych systemów wodociągowych i kanalizacyjnych obsługujących
wszystkie jednostki osadnicze;
g) zły stan techniczny dróg powiatowych i gminnych;
h) system składowania odpadów niedostosowany do wymogów współczesnych technologii
utylizacji i składowania odpadów oraz składowania odpadów niebezpiecznych;
Sierpień 2007
42
i)
brak w dostatecznych ilościach udokumentowanych zasobów wód podziemnych
umożliwiających rozbudowę zbiorczego systemu wodociągowego obsługując ego
wszystkie jednostki osadnicze Gminy;
j)
zły stan czystości wód powierzchniowych.
3. Analiza SWOT
Analiza tego typu pozwala określić atuty i możliwości kierunków rozwoju gminy,
pozwala również na identyfikację słabych stron i zagrożeń, które należy przezwyciężyć,
charakteryzuje kierunki zagospodarowania gminy.
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
• Dogodne położenie fizyczno –geograficzne. • Otwartość władz samorządowych na
potrzeby
mieszkańców
gminy.
Niewielkie możliwości znalezienia
pracy.
• Bliskość
atrakcyjnych
terenów • Nie w pełni rozwinięta i nie dość
rekreacyjnych i wypoczynkowych,
nowoczesna infrastruktura osadnicza –
komunalna i zabudowy mieszkaniowej.
• Dobre warunki przyrodniczo – glebowe.
• Niska przedsiębiorczość lokalnej
społeczności.
• Nieracjonalna sieć szkół
• Niewielkie zanieczyszczenie powietrza.
• Przynależność do organizacji wspierających • Niezadowalający stan infrastruktury
rozwój samorządu terytorialnego.
• Dobrze rozwinięta sieć usług publicznych.
•
SZANSE
Dostępność
gminy
do
energetycznych
i
telekomunikacyjnych.
Technicznej. Zły stan dróg lokalnych.
• Niskie dochody gminy w skali powiatu.
czynników •
urządzeń
• Dogodne powiązania komunikacyjne w skali •
regionu i Dolnego Śląska.
• Korzystne warunki rozwoju społeczno – •
gospodarczego i turystyki.
• Pozyskiwanie środków pomocowych.
• Szeroko
rozumiana
•
ZAGROŻENIA
Brak terenów mienia gminnego
umożliwiających
samodzielne
prowadzenie przez gminę aktywnej
polityki gospodarczej i lokalizacyjnej
na rzecz rozwoju,
Migracja
i
odpływ
młodych,
wykształconych
ludzi
będących
wynikiem braku miejsc pracy.
Zła polityka gospodarcza i finansowa
kraju.
Niespójność i niestabilność przepisów
prawnych.
aktywność
Sierpień 2007
43
społeczeństwa w różnych sferach życia.
• Podejmowanie działań proekologicznych.
• Tworzenie warunków rozwoju małych i
średnich przedsiębiorstw
• Rozwój infrastruktury technicznej.
•
Przekształcenie gospodarstw rolnych.
Analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń pozwala na określenie celów
strategicznych operacyjnych gminy.
Cele strategiczne gminy obejmują:
1. Ochronę wartości środowiska przyrodniczego.
2. Ochronę wartości środowiska kulturowego oraz poprawę struktury funkcjonalnoprzestrzennej gminy.
3. Poprawę
warunków
zamieszkiwania
przy
zapewnieniu
obsługi
mieszkańców
odpowiadającej skali rozwoju gminy.
4. Rozwój
nowych
funkcji
gospodarczych
(przemysł,
usługi,
turystyka,
drobna
przedsiębiorczość, obsługa rolnictwa) oraz zapewnienie nowych miejsc pracy.
5. Kształtowanie pozytywnego wizerunku gminy oraz utrwalenie jej tożsamości i
odrębności kulturowej.
Sierpień 2007
44
III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA TERENIE GMINY
1. Lista zadań przewidzianych do realizacji na terenie gminy
1.1. Zadania z zakresu gospodarki wodno-ściekowej
1. Budowa sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w Golowicach (ZG Sieroszowice, zrzut
ścieków przez Bądzów do ZG Sieroszowice).
1. Lata realizacji 2007-2008
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia 1 000 000 zł
3. Źródła finansowania
- środki pomocowe UE – 0 zł
- Fundusz Ochrony Środowiska – 600 000 zł
- Środki własne – 400 000 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie – 2007 r.
- wykonanie – 2008 r.
- zakończenie – 2008 r.
2. Budowa sieci wodociągowo – kanalizacyjnej w Zofiówce (woda z ujęcia Potoczek
docelowo z Jakubowa, zrzut ścieków do oczyszczalni Jerzmanowa).
1. Lata realizacji
2008-2009
4. Etapy realizacji - projektowanie 2008 r.
-
wykonanie – 2009 r.
zakończenie – 2009 r.
1.2. Zadania z zakresu oświaty
1. Budowa sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Jaczowie.
- środki pomocowe UE – 1 000 000 zł
- Fundusz Ochrony Środowiska – 0 zł
- Środki własne – 4 000 000 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie – 2007 - 2008 r.
- Wykonanie – 2009 r.
- Zakończenie – 2010 r.
2. Zagospodarowanie terenu przy szkole podstawowej i gimnazjum w Jerzmanowej.
1. Lata realizacji
2009
Sierpień 2007
45
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia 500 000 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie - 2009 r.
3. Doposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne SP Jerzmanowa, SP Jaczów, Gimnazjum
Jerzmanowa, Przedszkole w Jerzmanowe).
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia – 600 000 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie
- Wykonanie – 2007 – 2013 r.
4. Budowa Przedszkola Gminnego w Jerzmanowej
administracyjno-usługowego).
(w
ramach
kompleksu
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia – 1 500 000 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie – 2007-2008 r.
-
Wykonanie – 2008 r.
Zakończenie – 2009 r.
1.3. Zadania z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji
1. Budowa zespołu boisk sportowych o nawierzchni trwałej w Smardzowie, Gaikach,
Maniowie, Modłej, Zofiówce - w ramach budowy kompleksów świetlica wiejska, boiska
sportowe, place zabaw.
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia - 3 200 000 zł
- Środki własne 1 200 000 zł
Sierpień 2007
46
1. Urządzenie boiska sportowego i kortów tenisowych w Bądzowie.
- środki pomocowe UE – 400 000 zł
- Zakończenie- 2013 r.
2. Urządzenie boiska sportowego w Potoczku (boisko trawiaste).
1. Lata realizacji
2010-2011
- środki pomocowe UE –0 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie –2010 r.
- Wykonanie - 2011 r.
4. Urządzenie boiska sportowego w Kurowie Małym (boisko trawiaste).
1. Lata realizacji
2010-2011
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia –50 000 zł
5. Budowa zaplecza sportowego w Potoczku (szatnia).
1. Lata realizacji
2010
6. Rozbudowa boiska sportowego w Jerzmanowej
1. Lata realizacji
2008-2009
Sierpień 2007
47
7. Budowa strzelnicy sportowej w Bądzowie.
1. Lata realizacji
2010-2012
- Zakończenie – 2012r.
8. Budowa basenu kąpielowego w Jerzmanowej.
1. Lata realizacji
2012-2015
2. Orientacyjny koszt przedsięwzięcia - 500 000 zł
-
9. Budowa i urządzenie placów zabaw w Jaczowie, Jerzmanowej, Kurowie Małym,
Kurowicach, Bądzowie, Golowicach).
1. Lata realizacji - 2009
10. Budowa Gminnego Centrum Rekreacji, Sportu i Rehabilitacji w Potoczku.
1. Lata realizacji
2009-2019
-
środki pomocowe UE – 1 000 000 zł
Sierpień 2007
48
- Fundusz Ochrony Środowiska – 1 000 000 zł
- Wykonanie – 2009 – 2019 r.
11. Zagospodarowanie terenu przy stawie w Potoczku.
1. Lata realizacji
2009
- Środki własne – 30 000zł
12. Zagospodarowanie terenu przy stawie w Łagoszowie Małym.
1. Lata realizacji
2008-2010
-
1. 4. Zadania z zakresu kultury
1. Remont WDK Kurowice i zagospodarowanie terenu przy WDK (budowa małej sceny z
urządzonymi siedziskami).
1. Lata realizacji
2009
2.Zagospodarowanie terenu przy pomniku – ul Lipowa.
1. Lata realizacji
2010
Sierpień 2007
49
- Wykonanie- 2010 r.
3. Budowa obiektów do spotkań rekreacyjnych w Jerzmanowej ( Wigwam).
1. Lata realizacji
2009
- środki pomocowe UE - 0 zł
3. Budowa świetlicy wiejskiej w Potoczku, Łagoszowie Małym.
1. Lata realizacji
2009-2011
- Środki własne - 600 000 zł
4. Budowa świetlicy wiejskiej w Smardzowie, Maniowie, Modłej.
1. Lata realizacji
2007-2009
-
1. 5. Zadania z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego
1. Budowa remizy OSP w Smardzowie i Jaczowie.
1. Lata realizacji
2011-2013
Sierpień 2007
50
2.Zakup i montaż urządzeń kontrolnych prędkości (fotoradary).
1. Lata realizacji
2009-2013
3. Budowa progów zwalniających.
1. Lata realizacji
2009-2013
-
Wykonanie – 2009r.
Zakończenie – 2013r.
1. 6. Zadania z zakresu gospodarki komunalnej
1. Zagospodarowanie cmentarzy komunalnych w Jerzmanowej i Kurowicach.
1. Lata realizacji
2011
2. Zakup, budowa i remonty wiat przystankowych w Jaczowie, Jerzmanowej, Kurowie
Małym, Bądzowie, Golowicach, Gaikach, Zofiówce, Potoczku, Maniowie, Łagoszowie
Małym, Modłej, Kurowicach.
1. Lata realizacji
2009-2015
Sierpień 2007
51
- Wykonanie – 2009r.
3. Budowa chodników w Jerzmanowej ul. Głogowska, w Jaczowie ul. Główna, w
Kurowicach, w Łagoszowie Małym.
4. Etapy realizacji - projektowanie – 2007-2008 r.
-
Wykonanie – 2007-2011 r.
1. 7. Zadania z zakresu remontu i budowy dróg gminnych
1. Budowa, rozbudowa, remont dróg
Jerzmanowa
ul. Polna nr drogi 100242 D przebieg
1. Lata realizacji
2010
ul. Ogrodowa nr drogi 100544 D przebieg
1. Lata realizacji
2011
- Fundusz Ochrony Środowiska - 0 zł
4. Etapy realizacji - projektowanie -2011 r.
-
Wykonanie -2011 r.
Sierpień 2007
52
- Zakończenie -2011 r.
ul. Lipowa nr drogi 100237 D przebieg
1. Lata realizacji
2012
ul. Spółdzielcza nr drogi 100239 D przebieg
1. Lata realizacji
2013
-
Wykonanie - 2013 r.
Jaczów
ul. Długa nr drogi 100550 D przebieg
1. Lata realizacji
2008
ul. Ogrodowa nr drogi 100544 D przebieg
1. Lata realizacji
2009
ul. Wiosenna nr drogi 100556 D przebieg
Sierpień 2007
53
1. Lata realizacji
2010-2013
- Wykonanie – 2011 – 2013 r.
ul. Wierzbowa nr drogi 100557 D przebieg
1. Lata realizacji
2010-2013
- Wykonanie – 2011 – 2013 r.
ul. Kwiatowa nr drogi 100554 D przebieg
1. Lata realizacji
2010-2013
- Wykonanie – 2011 – 2013 r.
ul. Wrzosowa nr drogi 100558 D przebieg
1. Lata realizacji
2010-2013
- Wykonanie – 2011 – 2013 r.
ul. Krótka nr drogi 100546 D przebieg
1. Lata realizacji
2013-2020
Sierpień 2007
54
- Wykonanie – 2014-2020 r.
ul. Słoneczna nr drogi 100552 D przebieg
1. Lata realizacji
2013-2020
- Wykonanie – 2014 – 2020 r.
ul. Stroma nr drogi 100551 D przebieg
1. Lata realizacji
2013-2020
ul. Różana
1. Lata realizacji
Wykonanie – 2014 – 2020 r.
2013-2020
ul. Dębowa
1. Lata realizacji
Wykonanie – 2014 – 2020 r.
2013-2020
-
środki pomocowe UE – 0 zł
Fundusz Ochrony Środowiska – 0 zł
Sierpień 2007
55
-
Wykonanie – 2014 – 2020 r.
1. 8. Zadania z zakresu administracji
1. Budowa budynku administracyjnego w Jerzmanowej (w ramach kompleksu
administracyjno usługowego)
1. Lata realizacji
2008-2010
-
1. 9. Zadania z zakresu ochrony zdrowia
1. Budowa budynku przychodni lekarskiej w Jerzmanowej (w ramach kompleksu
administracyjno usługowego)
1. Lata realizacji
2010-2013
- Środki własne – 600 000 zl
-
Wykonanie – 2011 – 2013 r.
2. Lista zadań według hierarchii ważności :
Każda
gmina
ma
ustawowe
obszary
działania.
Odnosząc
się
zgrupowanych obszarów działania gminy, a także pamiętając o silnych i słabych stronach
przeprowadzono wartościowanie kluczowych zagadnień. Po przeprowadzeniu dogłębnej
Sierpień 2007
56
analizy zamierzonych inwestycji zostały wyłonione następujące zadania, które
potraktowane zostaną priorytetowo :
a) budowa sieci wodociągowo-sanitarnej w Gilowicach,
b) budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Jaczowie,
c) budowa Przedszkola Gminnego w Jerzmanowej,
d) budowa budynku administracyjnego w Jerzmanowej.
Sierpień 2007
57
IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW
Realizacja
każdego
zadania
wymaga
wykonanie
konkretnych
projektów
inwestycyjnych z określeniem szczegółowych efektów ich realizacji oraz planowanych źródeł
finansowania. Zgodnie z zapisami w Regionalnym Programie Operacyjnym dla województwa
dolnośląskiego dla wszystkich projektów inwestycyjnych muszą być wykonane studia
wykonalności. Studium wykonalności jest dokumentem, który ma za zadanie udowodnić
wpływ inwestycji na rozwój lokalny gminy, a także ma ono za zadanie przewidzieć czy dane
przedsięwzięcie przyniesie efektywność finansową i ekonomiczną.
Przy realizacji poszczególnych zadań opisanych w rozdziale III wzięto pod uwagę
hierarchię ważności tych zadań. Wzięto też pod uwagę okres realizacji projektów traktując
priorytetowo te zadania, których wykonanie może być rozpoczęte i zakończone w bieżącym
okresie programowania.
W Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Jerzmanowa skupiono się przede wszystkim
na zadaniach, których realizacja będzie możliwa w latach 2007-20013 tj. w bieżącym okresie
programowania. Pokrótce zostały również wymienione projekty zadań, które będą
realizowane w latach następnych. Ujęcie w Planie Rozwoju Lokalnego zadań z dalszego
okresu planowania będzie przydatne przy tworzeniu aktualizacji niniejszego planu, jeśli
zajdzie taka konieczność. Identyfikacja zamierzeń już na obecnym etapie, mimo niewielkiej
szczegółowości technicznej czy realności kosztowej pozwoli planować długofalowy rozwój
gminy.
Projekty zadań opisane w tym rozdziale mają największą szansę realizacji w latach
2007-2013; Należy jednak pamiętać, iż z wykonaniem całej niezbędnej dokumentacji i
złożeniem wniosku o pomoc finansową nie można zwlekać, gdyż będzie ubiegało się o nią
wielu beneficjentów.
Sierpień 2007
58
V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI
NA TERENIE GMINY
Rozwój społeczno-gospodarczy w skali lokalnej jest bezpośrednio związany z procesami
zachodzącymi w otoczeniu społeczności lokalnych. W obecnym systemie gospodarki
rynkowej, otoczeniem, które może mieć wpływ na wykorzystanie szans rozwojowych jest
zarówno otoczenie bliski jak i dalsze.
Gospodarka województwa i powiatu wywiera bezpośredni wpływ na procesy
zachodzące w gminach. Otoczenie dalsze, w postaci gospodarki kraju i gospodarki światowej
we współczesnych czasach ma nie mniejsze znaczenie jak stan gospodarki w najbliższym
sąsiedztwie. Procesy społeczne i ekonomiczne, zachodzące w krajach bezpośrednio z Polską
sąsiadujących jak i dalszych znajdują odbicie w kondycji poszczególnych firm i całych branż
gospodarczych.
Główne przedsięwzięcia gminy Jerzmanowa wskazane do realizacji w rozdziale III
mają powiązanie z dokumentami planistycznymi i strategicznymi powiatu, województwa czy
też kraju. Można tutaj wziąć pod uwagę :
- Narodową Strategię Rozwoju,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego,
- Strategię Rozwoju Powiatu Głogowskiego.
Powiązanie inwestycji realizowanych przez gminę z zamierzeniami i planami
inwestycyjnymi na wyższych szczeblach administracyjnych czyli powiatu, województwa czy
kraju będzie sprzyjać zwiększeniu tempa rozwoju gminy.
Sierpień 2007
59
VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO
Wskaźniki osiągnięć są zdefiniowane jako wskaźniki na trzech poziomach :
produktu, rezultatu i oddziaływania.
♦ Produkt – bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony
konkretnymi wielkościami (długość drogi, zwiększona nośność mostu, przepustowość
stacji uzdatniania wody, długość gazociągu, oddana do użytku powierzchnia itp.).
Beneficjent opisuje w tym punkcie inwestycje i inne dobra powstałe, bądź pozyskane w
ramach projektu, i które po zakończeniu implementacji projektu przełożą się na rezultaty
opisane w poprzednim punkcie. Produkty muszą zostać skwantyfikowane.
♦ Rezultaty
- W punkcie tym należy przedstawić informacje na temat rezultatów, które
zostaną osiągnięte dzięki realizacji projektu. Rezultaty można zdefiniować jako korzyści,
jakie wynikną dla beneficjenta bezpośrednio po zakończeniu projektu w związku ze
zrealizowanymi
działaniami,
tj.
dostarczonymi
mu
usługami/dostawami
materialnymi/inwestycjami.
♦ Oddziaływanie – długofalowe konsekwencje zrealizowanego produktu, wykraczające
poza natychmiastowe efekty dla beneficjentów końcowych. Beneficjent opisuje w tym
punkcie jakie długoterminowe korzyści zostaną osiągnięte w danym sektorze/regionie
poprzez realizację projektu.
Większość ze wskaźników wyższego poziomu tj. na poziomie rezultatu i
oddziaływania można będzie ustalić dopiero podczas realizacji studiów wykonalności dla
poszczególnych inwestycji. Tam bowiem wykazuje się pośredni lub bezpośredni wpływ
projektów na otoczenie społeczno-gospodarcze.
Realizacja planu powinna przynieść określone wskaźniki :
1. Rozszerzenie oferty w zakresie kultury, sportu i rekreacji ze względu na powstanie licznych
obiektów sportowych,
2. Poprawę jakości dróg gminnych poprzez ich budowę i modernizację,
3. Poprawę stanu infrastruktury niezbędnej do rozwoju nowoczesnego rolnictwa poprzez
budowę wodociągów i kanalizacji,
4. Poprawę jakości życia mieszkańców poprzez rozwój infrastruktury technicznej i sanitarnej,
5. Poprawę jakości bazy leczniczej i warunków funkcjonowania ośrodka zdrowia,
6. Poprawę zdrowia mieszkańców w związku z budową ujęć wody i sieci wodociągowej,
7.Tworzenie
infrastruktury
technicznej
sprzyjającej
rozwojowi
małej
i
średniej
przedsiębiorczości.
Sierpień 2007
60
Przykładowe wskaźniki monitorujące to :
1. Wskaźniki Produktu:
♦ Długość wykonanej zmodernizowanej sieci,
♦ Ilość km dróg gminnych/ powiatowych wybudowanych lub zmodernizowanych,
♦ Liczba projektów zrealizowanych.
2. Wskaźniki Rezultatu:
♦ Wzrost poziomu zwodociągowania /skanalizowania gminy,
♦ Wzrost ilości gospodarstw domowych objętych systemem selektywnej zbiórki odpadów,
♦ Wzrost ilości energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych.
3. Wskaźniki oddziaływania:
♦ Liczb utworzonych/utrzymanych miejsc pracy 2 lata po realizacji inwestycji,
♦ Spadek stopy bezrobocia,
♦ Wzrost dochodu gminy na mieszkańca.
Sierpień 2007
61
VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2007 – 2013 GMINY JERZMANOWA
Plan finansowy realizacji PRL uwzględnia wszystkie zaplanowane projekty
określone w rozdziale III dokumentu, których realizację planuje się w ciągu lat 2007-2013. w
przygotowywaniu planu finansowego przyjęto optymistyczny scenariusz pozyskania
środków pomocowych z Unii Europejskiej.
Tabela nr 10 – Plan finansowy realizacji zadań na lata 2007-2013
Nazwa
inwestycji
Budowa sieci
wodociągowokanalizacyjnej w
Golowiacach
Budowa sieci
wodociągowokanalizacyjnej w
Zofiówce
Budowa Sali
gimnastycznej przy
SP w Jaczowie
Zagospodarowanie
terenu przy SP i
Gimnazjum w
Jerzmanowej
Doposażenie w sprzęt
i pomoce
dydaktyczne SP,
Gimnazjum i
Przedszkola w
Jerzmanowej oraz SP
Jaczów
Budowa Przedszkola
Gminnego w
Jerzmanowej
Budowa zespołu
boisk sportowych o
nawierzchni trwałej
w Smardzowie,
Gaikach, Maniowie,
Modłej i Zofiówce
Urządzenie boiska
sportowego i kortów
tenisowych w
Bądzowie
Urządzenie boiska
sportowego w
Potoczku
Urządzenie boiska
sportowego w
Kurowie Małym
Budowa zaplecza
sportowego w
Potoczku
Rozbudowa boiska
Okres
realiza
cji
Wartość
ogółem
(kosztorys.)
Środki Unii
Europejskiej
Środki z
Funduszu
Ochrony
Środowiska
Środki
własne
20072008
1 000 000
-
600 000
400 000
20082009
1 000 000
-
500 000
500 000
20072010
5 000 000
1 000 000
-
4 000 000
-
2009
500 000
-
-
500 000
-
20072013
600 000
-
-
600 000
-
20072009
1 500 000
-
1 500 000
-
20072009
3 200 000
2 000 000
-
1 200 000
-
20102013
600 000
400 000
-
200 000
-
20102011
50 000
-
-
50 000
-
20102011
50 000
-
-
50 000
-
2010
300 000
-
-
300 000
-
2008-
200 000
-
-
200 000
-
Sierpień 2007
Środki z
innych
źródeł
-
-
62
sportowego w
Jerzmanowej
Budowa strzelnicy
sportowej w
Bądzowie
Budowa basenu
kąpielowego w
Jerzmanowej
Budowa i urządzenie
placów zabaw w
Jaczowie,
Jerzmanowej,
Kurowie Małym,
Kurowicach,
Bądzowie,
Golowicach
Budowa Gminnego
Centrum Rekreacji,
Sportu i Rehabilitacji
w Potoczku
Zagospodarowanie
terenu przy stawie w
Potoczku
Zagospodarowanie
terenu przy stawie w
Jagoszowie Małym
Remont WDK
Kurowice i
zagospodarowanie
terenu przy WDK
Zagospodarowanie
terenu przy pomniku
– ul. Lipowa
Budowa obiektów do
spotkań
rekreacyjnych w
Jerzmanowej
Budowa świetlicy
wiejskiej w
Potoczku,
Łagoszowie Małym
Budowa świetlicy
wiejskiej w
Smardzowie,
Maniowei i Modłej
Budowa remizy OSP
w Smardzowie i
Jaczowie
Zakup i montaż
urządzeń kontrolnych
prędkości
(fotoradary)
Budowa progów
zwalniających
Zagospodarowanie
cmentarzy
komunalnych w
Jerzmanowej i
Kurowicach
Zakup, budowa i
remonty wiat
przystankowych w
gminie
Budowa chodników
w Jerzmanowej ul.
Głogowska, Jaczowie
2009
20102012
300 000
-
-
300 000
-
20122015
500 000
-
-
500 000
-
2009
300 000
-
-
300 000
-
20092019
3 000 000
1 000 000
1 000 000
1 000 000
-
2009
30 000
-
-
30 000
-
20082010
30 000
-
-
30 000
-
2009
300 000
-
200 000
100 000
-
2010
60 000
-
-
60 000
-
2009
20 000
-
-
20 000
-
20092011
2 000 000
1 400 000
-
600 000
-
20112013
400 000
-
-
400 000
-
20092013
15 000
-
-
15 000
-
20092013
20 000
-
-
20 000
-
2011
100 000
-
-
100 000
-
20092015
100 000
-
-
100 000
-
20072011
1 500 000
-
-
1 500 000
-
Sierpień 2007
63
ul. Główna,
Kurowicach i
Łagoszowie Małym
Budowa, rozbudowa,
remont dróg w
Jerzmanowej
Budowa rozbudowa,
remont dróg w
Jaczowie
Budowa budynku
administracyjnego w
Jerzmanowej
Budowa budynku
przychodni lekarskiej
w Jerzmanowej
20102013
5 900 000
-
-
5 900 000
-
20082020
20 000 000
-
-
20 000 000
-
20082010
1 000 000
-
-
1 000 000
-
20102013
600 000
-
-
600 000
-
Sierpień 2007
64
VIII. SYSTEM WDRAŻANIA
System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Jerzmanowa będzie realizowany
w oparciu o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Gmina korzystając ze
środków finansowych funduszy strukturalnych UE są zobowiązane przestrzegać zasad i
procedury wspólnotowe, które zostały określone w Rozporządzeniu z dnia 21 czerwca 1999r.
NR 1260/1999 wprowadzającym ogólne przepisy odnośnie funduszy strukturalnych oraz
rozporządzeniach odnoszących się do poszczególnych funduszy strukturalnych.
Plan Rozwoju Lokalnego będzie wdrażany przez Wójta Gminy przy pomocy
podległych mu pracowników wyznaczonych przez niego do tego celu. Występować będą oni
o środki finansowe, sporządzając właściwe projekty i wnioski.
Urząd Gminy odpowiedzialny będzie za:
♦ Kreowanie i składanie wniosków aplikacyjnych o pomoc z funduszy UE,
♦ Kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodność z procedurami, z zapisami PRL,
♦ Realizację projektów
♦ Monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów.
Osoby ty będą odpowiedzialne między innymi za :
- przygotowanie dokumentacji technicznej (nadzór nad pracami projektantów oraz innych
zewnętrznych ekspertów),
- przygotowanie wniosków według obowiązujących procedur i zasad oraz złożenie ich w
odpowiednim terminie w instytucji wdrażającej dany program,
- współpracę z samorządem powiatowym i regionalnym,
- współpracę z instytucjami zarządzającymi w zakresie wdrażanych projektów,
- przygotowanie odpowiedniej dokumentacji niezbędnej w razie przeprowadzenia kontroli
realizacji projektów przez instytucje uprawnione,
- nadzór nad terminową (zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym) realizacją Planu
Rozwoju Lokalnego (monitoring),
- przygotowanie i wykonanie przetargów,
- opracowywanie zgodnie z zapisami umów finansowania projektów okresowych, rocznych i
końcowych raportów monitoringowych z realizacji projektów.
Sierpień 2007
65
Nadzór nad całością realizowanych projektów powierza się Wójtowi Gminy
Jerzmanowa. Z kolei pieczę nad sprawami finansowymi dotyczącymi właściwej realizacji
projektów sprawuje Skarbnik Gminy, który kontrasygnuje wszystkie niezbędne dokumenty.
Do głównych zadań osób odpowiedzialnych za finanse należeć będzie :
- opracowywanie harmonogramów płatności,
- dbałość o zabezpieczenie wydzielonych subkont na potrzeby realizowanych zadań,
- właściwe opisywanie faktur,
- dokonywanie płatności na rzecz wykonawców robót,
- dokonywanie płatności na rzecz innych jednostek zaangażowanych w realizację projektów.
Sierpień 2007
66
IX. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
1. System monitorowania planu rozwoju lokalnego
Organem nadzorującym prawidłowy przebieg realizacji zadań ujętych w Lokalnym Planie
Rozwoju jest Wójt Gminy. Plan Rozwoju Lokalnego będzie wdrażany przez Wójta Gminy,
przy pomocy podległych mu pracowników w Urzędzie Gminy. Występować oni będą o
środki finansowe, sporządzając właściwe projekty i wnioski.
Wnioski z prac będą przedstawiane Radzie Miasta. Ponadto dynamika pracy będzie
uzależniona od wdrażania Programów oraz Funduszy Strukturalnych w Polsce.
2. Sposoby oceny planu rozwoju lokalnego
Skuteczna realizacja Plany Rozwoju Lokalnego wymaga zapewnienia okresowej kontroli
realizacji zadań i sukcesywnego dokonywania ich przeglądu. Proponuje się, aby Rada Gminy
corocznie dokonywała przeglądu realizacji projektów i zadań. Na podstawie wniosków z
przeglądu, realizacja planu będzie oceniana, uzupełniana i aktualizowana.
Ocena wyników realizacji zaplanowanych inwestycji będzie polegała na weryfikacji
założeń przyjętych w Lokalnym Planie Rozwoju.
3. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i
organizacjami pozarządowymi
Na każdym etapie tworzenia, wdrażania i monitorowania Lokalnego Planu Rozwoju
zaangażowane będą podmioty reprezentujące zarówno sektor prywatny, publiczny, jak
i organizacje pozarządowe. Na etapie tworzenia Program będzie konsultowany z członkami
wszystkich komisji Rady Miasta.
Do kreowania wizerunku Gminy Jerzmanowa oraz jej działań zawartych w PRL
należy wykorzystać następujące instrumenty strategii informacyjnej:
Sierpień 2007
67
♦ Konferencje, seminaria, wykłady, warsztaty, prezentacje- propagujące informacje o
możliwościach wykorzystania środków unijnych i rezultatach wsparcia UE oraz
usystematyzowanie wiedzy,
♦ Wizytacje i ekspozycje projektów wspieranych finansowo przez UE z funduszy
strukturalnych,
♦ Informowanie o projektach oraz ich promocja wśród potencjalnych beneficjentów,
♦ Serwisy internetowe,
♦ Współpraca z mediami.
4. Public Relations planu rozwoju lokalnego
.
Public relations Programu polegać będzie w szczególności na rozpowszechnianiu jego
zapisów wśród lokalnej społeczności Gminy Jerzmanowa Do tego celu wykorzystane zostaną
m.in. instrumenty komunikacji społecznej. Projekt Planu będzie przedmiotem konsultacji
z przedstawicielami wszystkich komisji Rady Miasta. Lokalny Plan Rozwoju po
zatwierdzeniu przez Radę Miasta Gminy Jerzmanowa.
Sierpień 2007
68
SPIS TABEL I RYSUNKÓW :
Tabela nr 1 - Złoża kopalin pospolitych.................................................................................................. 8
Tabela nr 2 - Zestawienie obiektów objętych wpisem do rejestru zabytków z terenu gminy
Jerzmanowa.................................................................................................................................... 13
Tabela nr 3 - Wskaźnik zużycia wody w gminie Jerzmanowa na tle wskaźników zużycia wody
w powiecie i gminach wiejskich w województwie i kraju (w l/d) – przez jednego użytkownika
sieci wodociągowej w latach 2002-2005. ...................................................................................... 18
Tabela nr 4 - Zmiany wskaźnika gęstości sieci kanalizacyjnej gminy Jerzmanowa powiatu i gmin
wiejskich województwa i kraju (w km/km2) w latach 1998-2005. ............................................... 19
Tabela nr 5 - Wskaźnik ilości odprowadzonych ścieków przez jednego użytkownika systemu
kanalizacyjnego gminy Jerzmanowa na tle tego wskaźnika w powiecie i gminach wiejskich w
województwie i kraju (w l/d) w latach 2002-2005......................................................................... 20
Tabela nr 6 - Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Jerzmanowa............................................... 24
Tabela nr 7 - Wykaz dróg gminnych na terenie gminy Jerzmanowa. ................................................... 25
Tabela nr 8 - Funkcjonalna struktura wieku (zmiany w okresie lat 1995-2004)................................... 39
Tabela nr 9 - Ludność według płci i wieku ........................................................................................... 40
Tabela nr 10 – Plan finansowy realizacji zadań na lata 2007-2013 ...................................................... 62
Sierpień 2007
69

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Jerzmanowa

Transkrypt

Podobne dokumenty

UCHWAŁA NR .................... RADY GMINY

UCHWAŁA NR .................... RADY GMINY

BIULETYN nr 157 str.2

Przekrój przez boisko 1. Natrysk EPDM 5 mm – warstwa

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA