Stan Sanitarny Powiatu Skarżyskiego w roku 2016

Transkrypt

POWIATOWA STACJA SANITARNOEPIDEMIOLOGICZNA
W SKARŻYSKU-KAMIENNEJ
STAN SANITARNY
POWIATU
SKARŻYSKIEGO
W ROKU 2016
SKARŻYSKO-KAMIENNA
LUTY 2017
Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2016
SPIS TREŚCI
WSTĘP ..................................................................................................................... 6
I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego............................................................... 8
1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim ... 9
1.1. Wirusowe zapalenie wątroby ..................................................................................... 11
1.2. Zatrucia/ zakażenia pokarmowe ................................................................................. 14
1.3. Wirusowe zakażenia jelitowe ..................................................................................... 14
1.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ................................................................... 16
1.5. Borelioza (choroba z Lyme) ...................................................................................... 17
1.6. Styczność i narażenie na wściekliznę......................................................................... 18
1.7. Grypa ......................................................................................................................... 19
1.8. Gruźlica ...................................................................................................................... 20
1.9.Mikobakteriozy ........................................................................................................... 21
1.10. Choroby przenoszone drogą płciową ....................................................................... 21
1.11. Choroby inwazyjne .................................................................................................. 21
2. Choroby zakaźne wieku dziecięcego ............................................................................. 21
2.1. Ospa wietrzna ............................................................................................................. 21
2.2. Różyczka .................................................................................................................... 22
2.3. Świnka ........................................................................................................................ 23
2.4. Płonica ........................................................................................................................ 24
3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych.............................................................. 25
4. Działania w sytuacjach kryzysowych ........................................................................... 28
5. Podsumowanie ................................................................................................................ 29
II. Jakość wody do spożycia ................................................................................. 30
1. Wprowadzenie ................................................................................................................ 30
2. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę.... 34
2.1. Wodociągi o produkcji <100 m3/d ............................................................................. 34
2.2. Wodociągi o produkcji 100-1000 m3/d ...................................................................... 34
2.3. Wodociągi o produkcji 1000-10000 m3/d .................................................................. 34
2.4. Inne podmioty zaopatrujące w wodę .......................................................................... 35
2.5. Inne urządzenia wodne ............................................................................................... 35
2
3. Badania ciepłej wody w szpitalach i budynkach zamieszkania zbiorowego
na
obecność pałeczek Legionella sp. ...................................................................................... 36
3.1. Badania ciepłej wody użytkowej w podmiotach leczniczych wykonujących
stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ............................................................ 36
3.2. Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego ............... 36
4. Podsumowanie ................................................................................................................ 36
III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny ................................................................. 37
IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk ..................... 39
1. Wprowadzenie ................................................................................................................ 39
2. Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń ......................................................... 40
2.1. Ustępy publiczne ........................................................................................................ 40
2.2. Obiekty pomocy społecznej ....................................................................................... 40
2.3. Obiekty hotelarskie .................................................................................................... 41
2.4. Zakłady fryzjerskie, gabinety kosmetyczne i odnowy biologicznej .......................... 43
2.5. Obiekty komunikacji publicznej ................................................................................ 45
2.6. Cmentarze................................................................................................................... 45
2.7. Domy przedpogrzebowe ............................................................................................ 45
2.8. Inne obiekty użyteczności publicznej ........................................................................ 46
3. Podsumowanie ................................................................................................................ 49
V. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą ................. 50
1. Wprowadzenie ................................................................................................................ 50
2. Szpitale ............................................................................................................................ 51
3.
Podmioty
lecznicze
realizujące
ambulatoryjne
świadczenia
zdrowotne
(przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie) ....................................................................... 52
3.1. Stan sanitarno-techniczny .......................................................................................... 52
3.2. Zaopatrzenie w wodę ................................................................................................. 52
3.3. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi ........................................... 53
3.4. Gospodarka bielizną ................................................................................................... 53
3.5. Dezynfekcja i sterylizacja .......................................................................................... 53
4. Praktyki zawodowe ........................................................................................................ 54
4.1. Zaopatrzenie w wodę ................................................................................................. 54
4.2. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi ........................................... 55
4.3. Gospodarka bielizną ................................................................................................... 55
5. Podsumowanie ................................................................................................................ 55
3
VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy ...................................... 56
1. Zakres kontroli warunków pracy ................................................................................. 57
2. Postępowanie administracyjno-egzekucyjne ............................................................... 58
3. Nadzór nad warunkami pracy – przekroczenia NDS i NDN . ................................... 59
3.1. Nadzór nad warunkami pracy na stanowiskach, gdzie występowały przekroczenia
NDS I NDN ....................................................................................................................... 59
3.2. Substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz prekursory narkotyków. ...................... 60
3.3. Czynniki rakotwórcze i mutagenne ............................................................................ 61
4. Czynniki biologiczne ...................................................................................................... 61
5. Choroby zawodowe. ....................................................................................................... 62
6. Podsumowanie ................................................................................................................ 63
VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami
wypoczynku dzieci i młodzieży ..................................................................... 65
1. Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów, prawidłowość tygodniowych rozkładów
lekcji oraz posiadana infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w
szkołach ............................................................................................................................... 66
2. Opieka medyczna w szkołach ........................................................................................ 68
3. Działalność prowadzona w zakresie dożywiania ......................................................... 69
4. Wypoczynek dzieci i młodzieży ..................................................................................... 69
5. Podsumowanie ................................................................................................................ 69
VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku ...... 72
1. Stan sanitarny w poszczególnych grupach zakładów ................................................. 73
1.1. Zakłady produkcji żywności ...................................................................................... 73
1.2. Zakłady obrotu żywnością ......................................................................................... 74
1.3. Zakłady żywienia zbiorowego ................................................................................... 75
2. Działania podejmowane w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego
żywności, żywienia i przedmiotów użytku ....................................................................... 77
2.1. Nadzór nad bazą żywnościowo – żywieniową .......................................................... 77
2.2. Nadzór nad żywieniem dzieci i młodzieży podczas wypoczynku ............................ 77
2.3. Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej .................................... 78
2.4 Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Farmaceutycznej ................................... 78
2.5 Współpraca Inspekcji tj. Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Ochrony Roślin oraz
Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych. ..................................... 79
4
2.6. Działania w ramach Systemu Szybkiego Ostrzegania dla Żywności i Pasz–RASFF 79
2.7. Działania podejmowane w związku z powiadomieniami w systemie RAPEX ......... 80
3.
Jakość
zdrowotna
środków
spożywczych
oraz
materiałów
i
wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością. ....................................................................... 81
4. Stan wdrożenia systemu HACCP w latach 2012-2014 ................................................ 81
5. Podsumowanie ................................................................................................................ 82
IX. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna ........................................................ 83
1. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce” ........ 83
2. Profilaktyka nadwagi i otyłości, program edukacyjny „Trzymaj Formę”. ............. 86
3. Krajowy Program Zwalczania AIDS i zapobiegania zakażeniom HIV .................... 87
4. Program edukacyjny „Podstępne WZW”.................................................................... 87
5.Dopalacze ......................................................................................................................... 88
6. Akcja Zimowa – Bezpieczne ferie’2016 ........................................................................ 88
7. Akcja Letnia - Bezpieczne wakacje’2016 ..................................................................... 89
8. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu,
tytoniu i innych środków psychoaktywnych. ................................................................... 89
9. Świętokrzyskie Dni Profilaktyki’2016 - „Rodzina, Twój przyjazny świat” ............ 90
10. Światowy Dzień Zdrowia - „Pokonaj cukrzycę” ....................................................... 91
11. VII Skarżyski Marsz Różowej Wstążeczki ............................................................... 91
12. Profilaktyka grypy ....................................................................................................... 92
13. Inne działania................................................................................................................ 93
Współpraca z lokalnymi mediami .................................................................................... 93
Podsumowanie .................................................................................................................... 93
X. Działalność Laboratoryjna .............................................................................. 95
Zakończenie ........................................................................................................... 99
5
WSTĘP
Państwowa Inspekcja Sanitarna działa w oparciu o Ustawę z dnia 14 marca 1985 roku
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego poprzez
sprawowanie bieżącego nadzoru nad warunkami:
–
higieny środowiska;
–
higieny w zakładach pracy;
–
higieny procesów nauczania i wychowania;
–
higieny wypoczynku i rekreacji;
–
zdrowotnymi żywności żywienia i przedmiotów użytku;
–
higieniczno-sanitarnymi zakładów, w których udzielane są świadczenia zdrowotne;
jak również sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, który dotyczy przede
wszystkim prowadzonych inwestycji.
Ponadto inicjuje i propaguje działania promujące zdrowie oraz szerzy oświatę zdrowotną.
W ramach nadzoru sanitarnego Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologicznej
w Skarżysku - Kamiennej prowadzi czynności kontrolne i badania laboratoryjne, zgodnie
z funkcjonującym system jakości. Procedury ogólne tego systemu są jednolite w całym
województwie świętokrzyskim, natomiast procedury kontrolne są jednolite dla całego kraju,
opracowane i nadzorowane przez Głównego Inspektora Sanitarnego.
Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku Kamiennej wykonuje badania wody, żywności, materiału biologicznego od pacjentów oraz
czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Oddział działa w zintegrowanej
bazie laboratoryjnej województwa świętokrzyskiego, wykonuje również badania dla powiatu
starachowickiego w zakresie mikrobiologii żywności oraz dla powiatu koneckiego w zakresu
badania żywności, wody oraz środowiska pracy. Badania wykonywane są zgodnie z polskimi
normami, normami europejskimi lub międzynarodowymi, bądź własnymi, zwalidowanymi
procedurami badawczymi.
Oddział
laboratoryjny
Powiatowej
Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej
posiada
od 2006 roku certyfikat jakości przyznany przez Polskie Centrum Akredytacji w Warszawie.
Akredytacja jest potwierdzeniem wdrożonego systemu jakości i wysokiego poziomu
wykonywanych badań.
6
Powiat skarżyski zamieszkujący około 77 tysięcy osób zajmuje powierzchnię 395 km2 .
W minionym roku przeprowadzono 1345 kontroli, wydano 318 decyzji i 23
postanowienia. Ponadto nałożono 24 mandaty na kwotę 5700 złotych i 2 kary pieniężne
na łączną kwotę 40 000 złotych.
Pobrano do badania 187 prób wykonując łącznie 5354 badania, w tym 467 oznaczeń
chemicznych, 2876 oznaczeń fizycznych i 7750 oznaczeń mikrobiologicznych.
Niniejsze opracowanie przedstawia sytuację epidemiologiczną oraz stan sanitarny
naszego powiatu w oparciu o wyniki prowadzonego nadzoru i przeprowadzonych badań.
7
I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego
„ Musimy uzmysłowić sobie fakt, że choroby zakaźne są zagrożeniem powszechnym, które wymaga niezwłocznej uwagi,
szczególnie w czasie, kiedy międzynarodowy transport i handel zbliżyły do siebie ludność całego świata. Choroby zakaźne nie
respektują granic. Musimy więc wszyscy wspólnie pracować nad ich opanowaniem”.
(Doktor Hiroshi Nakajma)
Działalność przeciwepidemiczna
w obszarze zdrowia publicznego
skoncentrowana
była na
podejmowaniu działań
zapewniających ochronę zdrowia mieszkańcom powiatu
skarżyskiego, a realizowana poprzez:

prowadzenie bieżącej oceny sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych,

prowadzenie stałego nadzoru nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach Programu
Szczepień Ochronnych,

podejmowanie działań mających na celu zapobieganie powstawaniu i szerzeniu się
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku – Kamiennej
sprawował nadzór sanitarno-epidemiologiczny nad 76664 mieszkańcami powiatu
skarżyskiego (w tym 11136 dziećmi i młodzieżą).
gm.Łączna
gm.SkarżyskoKościelne
gm.Bliżyn
miasto i gmina
Suchedniów
miasto i gmina
Skarżysko-Kamienna-
Ryc. 1 Mieszkańcy powiatu skarżyskiego z podziałem na gminy.
Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych powiatu skarżyskiego
została sporządzona w
oparciu o dane o przypadkach zachorowań i zakażeń jakie zostały
zgłoszone do PPIS w Skarżysku-Kam. przez podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony
zdrowia, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi tj. ustawy
z dnia 5 grudnia 2008
8
r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( tekst jednolity
Dz.U z 2016 r. poz.1866).
1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim
W
Zdrowotnych
2016 roku
zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób
i Problemów
oraz definicjami chorób na potrzeby nadzoru epidemiologicznego
ICD-10
zarejestrowano ogółem 1341 chorób zakaźnych, w tym w obowiązujących sprawozdaniach
z chorób zakaźnych
MZ-56 zarejestrowano – 528 chorób zakaźnych i
w MZ-55 -813
zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę.
Z powodu zachorowań na choroby zakaźne
hospitalizowano
273 osoby. W 141
przypadkach przeprowadzono dochodzenia epidemiologiczne i podjęto odpowiednie działania
profilaktyczne i edukacyjne.
Spośród zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi na terenie powiatu skarżyskiego
rejestrowano między innymi: przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby
typu C, boreliozę,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, styczność i narażenie na wściekliznę z potrzebą
szczepień p/wściekliźnie, zatrucia pokarmowe o etiologii salmonellozowej i nieokreślonej,
wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy, adenowirusy i norowirusy, bakteryjne
zakażenia jelitowe wywołane przez E.coli biegunkotwórczą i Clostridium difficile, choroby
inwazyjne wywołane przez Streptococcus pneumoniae i
Hameophilis influenzae , choroby
przenoszone drogą płciową oraz choroby zakaźne wieku dziecięcego. W 2016 roku nie
notowano na obszarze powiatu skarżyskiego zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome.
Ponadto
odnotowano
i sprawowano nadzór
nad
nowymi 17 przypadkami zachorowań
na gruźlicę płuc.
Tabela 1. Choroby zakaźne rejestrowane w roku 2016 w nadzorowanych gminach.
Gminy
Razem
Gmina
SkarżyskoKam.
Gmina
Suchedniów
G
mina Bliżyn
Salmoneloza
Inne bakteryjne zatrucia
pokarmowe
Wirusowe zakażenia jelitowe
Wirusowe zakażenia jelitowe
u dzieci do lat 2
Biegunka i zapalenie
żołądkowo-jelitowe BNO o
prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu
Bakteryjne zakażenia jelitowe
14
8
3
2
0
1
2
1
1
0
0
0
47
8
29
6
5
0
5
1
2
1
6
0
77
52
9
4
4
8
4
6
2
2
Płonica
86
6
3
5
Nazwa jednostki chorobowej
34
20
57
15
Gmina
Łączna
Gmina
SkarżyskoKościelne
9
Borelioza z Lyme
67
50
5
8
2
2
19
14
2
0
0
3
89
60
6
15
4
2
2
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5
2
0
0
0
3
5
3
0
1
1
0
Bakteryjne i nieokreślone
zapalenie opon mózgowordzeniowych
1
1
0
0
0
0
Krztusiec
5
1
2
0
0
Styczność i narażenie na
wściekliznę
Ospa wietrzna
Różyczka
wzw „B”ostre
wzw „B” przewlekłe
Wzw „C”
Świnka
Choroba wywołana przez
Streptococcus pyogenes róża
Posocznica wywołana przez
Streptococcus pneumoniae
Inne choroby wywołane przez
Streptococcus pneumoniae
Choroby wywołane przez
Haemophilus influenzae
Choroby przenoszone drogą
płciową
Mikobakteriozy
Gruźlica płuc
2
4
1
0
1
0
0
0
2
2
0
0
0
0
3
2
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
3
3
0
0
0
0
17
13
0
4
0
0
3
Grypa
Podejrzenia zachorowań na
grypę
11
7
1
2
1
0
802
Poniżej w rycinie 2 zaprezentowano jak przedstawia się zapadalność na choroby zakaźne
w poszczególnych gminach powiatu skarżyskiego.
10
700
600
500
400
300
200
100
0
zapadalność na
choroby zakaźne w
gminach
Ryc.2. Zapadalność na choroby zakaźne w gminach powiatu skarżyskiego.
W 2016 roku najwyższą zapadalność na choroby zakaźne odnotowano w gm. SkarżyskoKamienna. Dominującymi przypadkami były choroby wieku dziecięcego- ospa wietrzna,
płonica. Ponad 74% zachorowań na boreliozę dotyczyło mieszkańców miasta, podobnie
przedstawiały się zachorowania na biegunkę i zapalenie żołądkowo-jelitowe, gdzie 67%
wszystkich zachorowań wystąpiło na terenie gm. Skarżysko-Kamienna.
1.1. Wirusowe zapalenie wątroby
W roku 2016 podobnie jak w latach ubiegłych nie rejestrowano zachorowań na wirusowe
zapalenie wątroby typu A.
Nie rejestrowano również
zachorowań
na przewlekłe zapalenie wątroby typu B, odnotowano natomiast przypadek ostrego wirusowego
zapalenia wątroby typu B. Zachorowanie dotyczyło młodego mężczyzny, który korzystał z usług
medycznych. Prawdopodobnie nie szczepionego p/wzw typu B ( historia szczepień nieznana).
Osoby z najbliższego kontaktu z chorym zostały skierowane w ramach prowadzonego nadzoru
11
na szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B do placówek podstawowej opieki
zdrowotnej.
zapadalność na wzw typu B
10,12/100tys.
10,11/100tys.
7,69/100tys.
5,15/100tys.
5,13/100tys.
5/100 tys.
2,51/100 tys.
1,30/100tys.m.
0/100 tys.0/100tys.
Ryc.3. Zapadalność na wzw typu B.
Sytuacja epidemiologiczna wirusowego zapalenia wątroby typu C w roku 2016 nie
uległa zasadniczym zmianom. Odnotowano pięć zachorowań w przedziale wiekowym od 11
do 62 roku życia. Wszystkie chore osoby w latach wcześniejszych były poddane różnym
zabiegom w placówkach ochrony zdrowia ( transfuzje krwi przed 1993 rokiem, małe lub duże
zabiegi medyczne ), kontakt bliski z osobą zakażoną wirusem HCV. Osoby chore, które nie były
uodpornione p/wzw
typu B
skierowano do placówek ochrony zdrowia celem podania
szczepionki p/wzw typu B (szczepienia nieodpłatne w ramach PSO).
WZW C zwane jest cichym zabójcą, gdyż zakażenie przebiega bezobjawowo
lub objawy są niecharakterystyczne. Tylko u 20% chorych obserwuje się zażółcenie powłok
skórnych, brak łaknienia lub bóle brzucha. Choroba potrafi nawet przez kilkadziesiąt lat
pozostawać w ukryciu. W tym czasie skutecznie niszczy wątrobę chorej osoby. Wykrywa się ją
często przypadkowo po wielu latach w momencie rozpoznania poważnych uszkodzeń wątroby.
Zakażenia HCV w 80% przypadków przechodzą w postać przewlekłą. W ciągu 20-30 lat trwania
przewlekłego zakażenia HCV, u co najmniej 20-30% chorych z przewlekłym zapaleniem
wątroby dochodzi do rozwoju marskości wątroby, a wiadomo, że każda postać marskości,
niezależnie od jej etiologii, grozi rozwojem raka wątrobowo-komórkowego, poprzedzonego
poważnymi
komplikacjami,
uniemożliwiającymi
normalne
funkcjonowanie
organizmu
(wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi,
zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). Dlatego też wirus zapalenia
12
wątroby typu C został zaliczony do karcynogenów klasy I. Zagrożenie ze strony HCV wynika
z dużego rozprzestrzenienia się wirusa i braku czynnej profilaktyki – do tej pory nie została
wynaleziona szczepionka przeciw temu wirusowi (w przeciwieństwie do typów A i B)
oraz z bardzo niskiego odsetka osób zdiagnozowanych. Zakażenie HCV można skutecznie
wyeliminować u 50-90% chorych (zależnie od genotypu). Efektywność leczenia maleje jednak
wraz z upływem czasu od momentu zakażenia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację
Zdrowia (WHO) za jedno z największych światowych zagrożeń epidemiologicznych.
Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia HCV, chorobę określono mianem
„wirusowej bomby zegarowej”. HCV jest odpowiedzialny za 40% wszystkich przypadków
przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby na świecie. Ogółem szacuje się, że na świecie
zakażone może być 3% populacji, a w Polsce ponad 700 tysięcy osób.
Ponieważ nie
opracowano dotychczas
szczepionki p/wzw typu C, działania
zapobiegawcze polegają między innymi na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów
higieniczno-sanitarnych podczas wykonywania zabiegów zarówno medycznych jak i nie
medycznych, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek oraz edukacja osób
w zakresie ryzykownych zachowań. Wskaźnik zapadalności
wzw typu C dla powiatu
skarżyskiego wynosił -6,52/100 tys. mieszkańców i był niższy od wskaźnika dla Polski, który
wynosił -11,13/100 tys. mieszkańców.
13
Ryc.4 Zapadalność na wzw typu C.
1.2. Zatrucia/ zakażenia pokarmowe
W roku 2016 wzrósł wskaźnik zapadalności
zatruć/ zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki z grupy Salmonella. Zachorowania wystąpiły
w przedziale wiekowym od 2 roku życia do 71r.ż..46% zachorowań dotyczyło dzieci od 2 do 6 roku
życia. 61 % zachorowań wystąpiło na terenie miasta Skarżyska-Kam. Nie notowano zatruć/zakażeń
pokarmowych w gm. Łączna. Salmonella Enteritidis odpowiedzialna była za 85% zakażeń, pozostały
odsetek zakażeń
wywołany był przez
Salmonellę Virchow i Typhimurium. Oprócz zakażeń
pokarmowych odnotowano zakażenie salmonellozowe pozajelitowe ( układu moczowego) u pacjenta 71
letniego. Wszystkie chore osoby były hospitalizowane.
W omawianym roku nie rejestrowano ognisk zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych.
Ryc.5. Wskaźnik zapadalności na zatrucia/zakażenia pokarmowe spowodowane pałeczkami
Salmonella.
1.3. Wirusowe zakażenia jelitowe
14
Spośród
wszystkich
zarejestrowanych
wirusowych
zakażeń
jelitowych
65%
spowodowanych było rotawirusami. Pozostały odsetek wywołany był przez adenowirusy
i norowirusy, a 9% stanowiły zakażenia wirusowe nieokreślone. Zachorowania wystąpiły
w przedziale wiekowym od 2 miesiąca życia do 76 roku życia. 17% zakażeń wystąpiło u dzieci
od 2 miesiąca życia do 2 roku życia. Zachorowania rejestrowano w każdej gminie, nie mniej
jednak na terenie miasta Skarżyska-Kam. wystąpiło ich aż 63%. 94% chorych było
hospitalizowanych.
Dzieciom od 6 tygodnia życia do 24 tygodnia życia w ramach
profilaktyki swoistej zalecane są odpłatne szczepienia ochronne
p/rotawirusom. W stosunku do liczby
noworodków urodzonych
w powiecie odsetek zaszczepionych niemowląt w 2016 roku
w porównaniu do ubiegłego roku
utrzymuje się na podobnym
poziomie, (w roku 2015 wyniósł 27,7% a w roku 2016 wynosił- 26,6%).
Oprócz wirusowych zakażeń jelitowych w roku 2016
zarejestrowano 34 przypadki
bakteryjnych zakażeń jelitowych wywołanych w 97% przez Clostridium difficile oraz jedno
zakażenie wywołane przez biegunkotwórczą Escherichię coli.
Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju zakażenia Clostridium difficile czyli Gram
(+) laseczek beztlenowych jest przyjmowanie antybiotyku, który znacząco niszczy mikroflorę
jelitową i na które C.difficile wykazuje oporność, wiek pacjenta ma również znaczenie,
szczególnie predysponowane są osoby powyżej 65 roku życia, hospitalizacja stanowi również
wysoki czynnik ryzyka kolonizacji szczepami C.difficile. Zachorowania wystąpiły w przedziale
wiekowym od 27 do 99 lat, a jednak 57% zakażeń wystąpiło w grupie wiekowej od 70r.ż. do
99r.ż. Wszyscy chorzy byli hospitalizowani. Zakażenie wywołane przez biegunkotwórczą E.coli
dotyczyło pacjenta 78 letniego , hospitalizowanego.
Ponadto w omawianym roku odnotowano wzrost
biegunek i zapaleń żołądkowo-
jelitowych BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Zachorowania rejestrowano
w każdej gminie, jednak w gm.Skarżysko-Kamienna wystąpiło ich ponad 67%.
Przedział
wiekowy chorych od 6 miesiąca życia do 37 roku życia, ponad 33% zachorowań dotyczyło
dzieci od 6 miesiąca życia do 2 roku życia. Z wyjątkiem 2 osób wszyscy byli hospitalizowani.
15
Ryc.6. Wskaźnik zapadalności na wirusowe i bakteryjne zakażenia jelitowe.
Wskaźnik zapadalności wirusowych zakażeń jelitowych był o wiele niższy od wskaźnika
zapadalności dla Polski, który wynosił- 116,66/100tys.miesk.,natomiast wskaźnik bakteryjnych
zakażeń jelitowych dla Polski wynosił -33,91 /100tys mieszk. i był nieco niższy od wskaźnika
dla powiatu skarżyskiego.
1.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
W roku 2016 sytuacja epidemiologiczna zakażeń ośrodkowego układu nerwowego
przedstawiała się nadal korzystnie. Odnotowano tylko jedno zachorowanie na zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych i zapalenie mózgu inne i nieokreślone pacjenta 24 letniego,
hospitalizowanego.
16
Ryc.7. Wskaźnik zapadalności na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Od czterech lat zachorowania na zapalenie opon mózgowo rdzeniowych utrzymują się
na tym samym niskim poziomie.
1.5. Borelioza (choroba z Lyme)
Sytuacja epidemiologiczna
boreliozy w omawianym roku nadal przedstawiała się
niekorzystnie. Od 2014 utrzymuje się wzrost zachorowań na boreliozę ( bakteryjną chorobę
wywołaną przez krętki
Borrelia burgdorferi, przenoszoną przez kleszcze).
Wszystkie
zachorowania wystąpiły w fazie wczesnej boreliozy, która charakteryzuje się między innymi
wystąpieniem rumienia wędrującego, pojawiającego się od kilku dni do miesiąca po ugryzieniu
przez zainfekowanego kleszcza.
Rumień utrzymuje się przez ok. 3-4 tygodnie i zanika bez leczenia. Rumień wędrujący
obserwuje się o 50- 70% chorych. W przypadku tej choroby ważne jest wczesne jej rozpoznanie
i wdrożenie właściwego leczenia.
U pacjentów nieleczonych antybiotykami dochodzi do stadium rozsianego, które
najczęściej daje objawy reumatologiczne, neurologiczne i kardiologiczne. 43% chorych było
hospitalizowanych. Zachorowania wystąpiły w grupie wiekowej od 8 r.ż. do 85r.ż. Najwięcej
zachorowań, bo aż 73% wystąpiło u mieszkańców miasta Skarżyska-Kam.,12% zachorowało
17
mieszkańców gm. Bliżyn, 7,46% gm.Suchedniów, w pozostałych gminach zachorowania
kształtowały się na podobnym poziomie z bardzo niskim wskaźnikiem zapadalności.
Zarejestrowano jeden przypadek stadium rozsianego boreliozy z objawami neurologicznymi,
pacjenta hospitalizowanego. Do zakażenia dochodziło
w trakcie grzybobrania, pobytu na
działkach rekreacyjnych i spacerów w pobliżu terenów zalesionych, w jednym przypadku do
zakażenia
doszło
w
trakcie
pobytu
we
Włoszech.
Do
narażenia
dochodziło
w miesiącach od kwietnia do listopada, a szczyt zachorowań odnotowano w miesiącu lipcu. Brak
możliwości czynnego uodpornienia przeciw boreliozie powoduje konieczność podnoszenia
świadomości w społeczeństwie w zakresie stosowania odpowiednich zabezpieczeń chroniących
przed kleszczami.
Ryc. 8. Wskaźnik zapadalności na boreliozę.
Jak wskazuje powyższa rycina wskaźnik zapadalności dla boreliozy od 2014r. wzrasta,
a w omawianym roku był wyższy od wskaźnika zapadalności dla Polski, który wynosił 55,22/100 tys.mieszk., dla powiatu -87,39/100 tys.miesz.
1.6. Styczność i narażenie na wściekliznę
Tabela 2.Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu.+
Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu w latach 2007-2016
2007r
2008r
2009r
2010r
19
23
24
22
2011r
14
2012 r
10
2013r
2014r 2015r 2016r
19
15
12
19
18
Wścieklizna jest odzwierzęcą neuroinfekcją, która spośród znanych chorób zakaźnych
wyróżnia się najwyższym współczynnikiem śmiertelności. Czynnikiem etiologicznym choroby
jest wirus wścieklizny. Wściekliźnie zapobiega się przez szczepienia ochronne. W omawianym
roku profilaktyką poekspozycyjną objęto dwoje dzieci w wieku 11 lat i 17 lat.. 73% osób
poddanych
profilaktyce przeciw wściekliźnie była pokąsana przez nieznane psy , pozostałe
osoby miały kontakt z nieznanym kotem. W 73% do narażenia doszło na terenie miasta
Skarżyska-Kam. Nie notowano styczności i narażeń na wściekliznę w gm. Łączna i gm. Bliżyn.
Wskaźnik zapadalności dla styczności i narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień dla powiatu
skarżyskiego wynosił - 24,78/100tys.mieszk., a dla Polski -20,76/100tys. mieszk.
W zakresie chorób odzwierzęcych Inspekcja Sanitarna utrzymuje ścisłą i dobrze układającą się
współpracę z Inspekcją Weterynaryjną.
1.7. Grypa
Nadzór nad grypą prowadzony jest przez cały rok. Szczyt zachorowań występuje
w sezonie epidemicznym grypy między styczniem a marcem. W porównaniu do ubiegłego roku
nastąpił spadek zachorowań na grypę. Może mieć to związek z pogorszeniem zgłaszalności
podejrzeń zachorowań na grypę przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Zgłoszono
ogółem 813 zachorowań w tym 11osób hospitalizowano. Zachorowania wystąpiły w przedziale
wiekowym od 2 r.ż.do 62 r.ż.. Potwierdzono badaniami wirusologicznymi 11 przypadków grypy
z czego w 7 przypadkach stwierdzono wirusa grypy typu A, a w 4 przypadkach wirusa grypy
typu B.
Wskaźnik
zapadalnośći
dla
grypy i
podejrzeń
grypy dla
powiatu
wynosił
1060,47/100tys.mieszk., dla Polski – 11229,71/100tys.mieszk.
Jedyną skuteczną metodą profilaktyki czynnej p/grypie są szczepienia przeciwko tej
chorobie. W omawianym roku w porównaniu do lat ubiegłych wzrosła ilość osób
zaszczepionych p/grypie, dla porównania w roku 2015 zaszczepiono ogółem 1194 osoby w tym
19
42 dzieci od 0 -14r.ż., natomiast w roku 2016 zaszczepiono 1423 osoby w tym 67 dzieci od 0-14
r.ż.. Szczepienia przeciwko grypie są płatne.
1.8. Gruźlica
Grużlica jest zaliczana do bakteryjnych chorób zakaźnych w wyniku zakażenia prątkami
gruźlicy. Prątki należą do bakterii wyjątkowo opornych na wysuszanie i w cząsteczkach kurzu
mogą przeżywać długie miesiące, są natomiast wrażliwe na działanie promieniowania
ultrafioletowego. Gruźlica jest nadal uznawana za chorobę społeczną, bowiem jej występowanie
w głównej mierze jest powiązane z trudnymi warunkami życia ludności. Nieleczona gruźlica
prowadzi do stopniowego wyniszczenia organizmu i w efekcie końcowym do niewydolności
narządu, w którym toczy się proces chorobowy. Główną przyczyną śmierci w przebiegu gruźlicy
jest niewydolność oddechowa. W roku 2016 w porównaniu do roku 2015 odnotowano spadek
zachorowań na gruźlicę płuc. Ogółem opracowano 17 zachorowań, w tym 15 zachorowań
potwierdzonych zakażeniem Mycobacterium Tuberculosis. W omawianym roku na terenie
powiatu odnotowano dwa zgony z powodu gruźlicy pacjentów w wieku
39 lat i 70 lat.
Zachorowania wystąpiły w grupie wiekowej od 22 do 82 lat. Wśród zachorowań przeważają
mężczyźni, którzy stanowią 64% zachorowań. Najwięcej zachorowań bo aż 76% dotyczyło
mieszkańców gm. Skarżysko-Kamienna, pozostały odsetek wystąpił wśród mieszkańców gm
Bliżyn. Nie odnotowano zachorowań w gm.Łączna, Suchedniów i Skarżysko-Kościelne.
Wszystkie zachorowania
były hospitalizowane, a po okresie hospitalizacji leczenie
kontynuowano przez poradnie p/gruźlicze. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008r o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nakłada na osobę chorą na gruźlicę obowiązek
hospitalizacji i leczenia. W omawianym roku PPIS wystawił jedną decyzję przymuszającą na
osobę nie wyrażającą zgody na hospitalizację. Ze względu na ochronę zdrowia i życia ludzkiego
decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
W omawianym roku wskaźnik zapadalności na gruźlicę płuc w powiecie skarżyskim
obniżył się i wynosił 22,17/100tys.mieszk. W roku 2015 wskaźnik zapadalności na gruźlicę płuc
był dość wysoki i wynosił 37,34/100tys.mieszk., dla Polski w roku 2015 wynosił
16,7/100tys.mieszk., dla woj. świętokrzyskiego wynosił- 20,00/100tys.mieszk.
Bardzo ważną rolę w zapobieganiu szerzenia się gruźlicy odgrywa odpowiednio wczesne
jej wykrycie, zdiagnozowanie i natychmiastowe leczenie, objęcie nadzorem osób z kontaktu
z chorym na gruźlicę ( poddanie badaniom wykluczającym gruźlicę). Działania profilaktyczne
obejmują również szczepienia przeciw gruźlicy, którymi zgodnie z Programem Szczepień
Ochronnych objęte są noworodki w ciągu 24 godz. po urodzeniu. W roku 2016
na 477
20
urodzonych noworodków w pierwszej dobie życia zaszczepiono 382 dzieci, pozostałe dzieci
zostały uodpornione w okresie do 11 m.ż..
W zakresie nadzoru prowadzonego nad gruźlicą PPIS prowadzi stałą i dobrze układającą
się współpracę z Poradnią P/Gruźliczą, lekarzami POZ, MOPS i Policją.
1.9.Mikobakteriozy
Mikobakterioza – choroba wywołana przez prątki nazywane prątkami atopowymi lub
niegruźliczymi. Prątki niegruźlicze są szeroko rozpowszechnione w środowisku, występują
głównie w glebie i zbiornikach wodnych. Najczęstszą postacią kliniczną mikobakteriozy jest
choroba płuc. Odnotowano trzy zachorowania w grupie wiekowej od 21 lat do 62 lat. Pacjenci
byli hospitalizowani.
1.10. Choroby przenoszone drogą płciową
W roku 2016 zarejestrowano dwa zachorowania na kiłę i jedno zachorowanie
na rzeżączkę.
1.11. Choroby inwazyjne
Choroby wywołane przez Streptococcus pyogenes – paciorkowiec
wywołujący
zakażenia o różnym stopniu ciężkości. Odnotowano i zgłoszono jako możliwy jeden przypadek
róży. Pacjent był hospitalizowany.
Choroby wywołane przez Streptococcus pneumonia – pneumokok, dwoinka zapalenia
płuc najczęściej jest przyczyną chorób inwazyjnych takich jak sepsa, zapalenie płuc, ZOMR
(zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych) ..
Odnotowano
dwa przypadki posocznicy
pacjentów w wieku 58 lat i 88 lat oraz dwa przypadki zapalenia płuc u pacjentów w wieku 82
lat. Ostatnie zachorowanie dotyczyło
wyhodowano
Streptococcus
4 miesięcznego dziecka, od którego z wymazu z ucha
pneumoniae.
Chorzy
hospitalizowani,
nie
szczepieni
p/pneumokokom. Ponadto zarejestrowano jedno zachorowanie wywołane przez Haemophilus
influenzae – bakterie wywołujące głównie zakażenia układu oddechowego i
ZOMR.
Zachorowanie wystąpiło u pacjenta w wieku 78 lat, hospitalizowanego.
2. Choroby zakaźne wieku dziecięcego
2.1. Ospa wietrzna
21
W roku 2016 w porównaniu do ubiegłego roku
nastąpił okres wyciszenia zachorowań na ospę wietrzną, odnotowano 82% spadek zachorowań.
Zachorowalność na ospę wietrzną wzrasta raz na kilka lat ze względu na tzw. epidemie
wyrównawcze. Zjawisko takie ma miejsce
wówczas gdy znaczna część populacji nie jest
odporna na zakażenie. Odnotowane w 2016 roku zachorowania występowały zarówno wśród
dzieci, młodzieży jak też u osób dorosłych. Wystąpiły w przedziale wiekowym od 4 miesiąca
życia do 59 roku życia. Zachorowania wystąpiły we wszystkich gminach, jednak najwięcej
w gm. Skarżysko-Kamienna- 67% zachorowań. 59% zachorowań wystąpiło wśród dzieci od 3
do 6 lat. Szczyt zachorowań odnotowano w miesiącu listopadzie i grudniu.
Aktualnie kalendarz szczepień ochronnych od dnia 01.10.2008rok przewiduje szczepienia
obowiązkowe p/ospie wietrznej ale tylko dla dzieci z chorobami upośledzającymi układ
immunologiczny, czyli narażonych w sposób szczególny na zakażenie do ukończenia 12 r.ż , ich
rodzeństwa i dzieci przebywających między innymi w żłobkach i instytucjach opiekuńczych. W
roku 2016 uodporniono – 43 dzieci ( 2015 uodporniono 27 takich osób).
Ryc.9. Wskaźnik zapadalności na ospę wietrzną.
2.2. Różyczka
22
Sytuacja epidemiologiczna zachorowań na różyczkę utrzymuje się na bardzo dobrym
poziomie. Odnotowano dwa zachorowania, w tym jedno u dziecka
6 miesięcznego nie
szczepionego p/różyczce i dziecka 10 letniego, które otrzymało dwie dawki szczepionki
p/różyczce. Zachorowania leczone były ambulatoryjnie. Przypadki zgłoszone jako możliwe,
w których rozpoznanie zostało postawione na podstawie obrazu klinicznego choroby, nie
potwierdzone badaniami laboratoryjnymi.
80
70 71,81/100tys.
60
50
40
19,23/100tys.
30,52/100tys.
30
7,69/100tys.
20
3,86/100tys.
3,79/100tys. 1,28/100tys.
10
8,97/100tys.
2,60/100tys.
1,28/100tys.
0
rok
rok
rok
rok
rok
rok
rok
rok
rok
rok
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
wskaźnik zapadalności na różyczkę
Ryc.10. Wskaźnik zapadalności na różyczkę..
2.3. Świnka
Sytuacja epidemiologiczna świnki od 2008 roku przedstawia się nadal korzystnie.
W roku 2016 zarejestrowano pięć zachorowań na świnkę. Chorowały dzieci w przedziale
wiekowym od 6 r.ż. do 12 r.ż. Wszystkie dzieci były szczepione przeciwko tej chorobie. Dwoje
dzieci zaszczepione jedną dawką szczepionki i troje trzema dawkami. Zachorowania wystąpiły
w gm. Skarżysko-Kamienna, gm. Łączna i gm. Bliżyn. Chorzy leczeni ambulatoryjnie.
Przypadki zgłoszone jako możliwe.
23
wskaźnik zapadalności na świnkę
729,48/100tys.
rok
2007
12,8
1,28
6,41
2,56
3,79
5,08
3,84
2,57
6,52
rok
2008
rok
2009
rok
2010
rok
2011
rok
2012
rok
2013
rok
2014
rok
2015
rok
2016
Ryc.11. Wskaźnik zapadalności na świnkę.
2.4. Płonica
Szkarlatyna, tak potocznie nazywa się płonicę, jest zakaźną chorobą bakteryjną, głównie
wieku dziecięcego, wywoływaną przez paciorkowce z grupy A. Od 2015 roku utrzymuje się
wzrost zachorowań na płonicę. Ogółem odnotowano 86 przypadków. Zachorowania wystąpiły
w przedziale wiekowym od 1 r.ż. do 14 roku życia. Oprócz miesiąca września, gdzie nie
odnotowano zachorowań,
występowały one w pozostałych miesiącach.
66% przypadków
odnotowano na terenie miasta Skarżysko-Kam., 17,44% w gm. Suchedniów, w pozostałych
gminach zachorowania utrzymywały się na niskim poziomie. Wszystkie przypadki leczone
ambulatoryjnie. Zostały zgłoszone jako możliwe, w których rozpoznanie oparto na podstawie
obrazu klinicznego zachorowań.
wskaźnik zapadalności na płonicę
112,17
94,83
47,05
24,02
2011 rok
87,57
2012 rok
2013 rok
34,58
2014 rok
2015rok
2016 rok
Ryc.12. Wskaźnik zapadalności na płonicę.
24
3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych
Szczepieniami ochronnymi
w 2016 roku objęto 11136 dzieci i młodzieży powiatu
skarżyskiego, w wieku od 0 do 20 roku życia. Usługi z zakresu szczepień ochronnych
świadczone były w 14 placówkach ochrony zdrowia. Nadzorowi PPIS w Skarżysku-Kam.
podlega 10 podmiotów leczniczych świadczących usługi z zakresu szczepień obowiązkowych
i zalecanych oraz 1 punkt szczepień, w którym realizowane są szczepienia przeciwko
wirusowemu zapaleniu wątroby typu B ( szczepienie dodane do PSO w 2016 roku ). Objęte nimi
są osoby w zaawansowanej fazie choroby nerek oraz osoby dializowane. W związku z tym
w działającej na naszym terenie stacji dializ uodporniono p/wzw B pełnym cyklem szczepień 22
osoby. Pozostałe szczepienia obowiązkowe nie uległy zmianom. Punkty szczepień świadczą
usługi w ramach kontraktu z NFZ. We wszystkich obiektach przeprowadzono kontrole
sanitarne. Dotyczyły one przechowywania preparatów szczepionkowych, wykonawstwa
szczepień,
gospodarki
preparatami
szczepionkowymi,
stanu
higieniczno-sanitarnego
pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi oraz kwalifikacji personelu medycznego
zajmującego się problematyką szczepień. Wszystkie punkty szczepień mają opracowane
i wdrożone procedury postępowania w celu minimalizowania zakażeń. W celu zachowania
łańcucha chłodniczego placówki prowadzą monitoring temperatur w
urządzeniach
chłodniczych, posiadają opracowane procedury postępowania na wypadek awarii tych urządzeń
bądź przerw w dopływie energii elektrycznej. Stosowane do aseptyki i antyseptyki preparaty
dezynfekcyjne mają szerokie spektrum działania. Postępowanie z odpadami medycznymi
w miejscu ich wytworzenia jest prawidłowe. Wymagana dokumentacja medyczna w zakresie
szczepień jest zabezpieczona przed dostępem osób nieuprawnionych. W jednym punkcie
szczepień w czasie kontroli zwrócono personelowi uwagę na prawidłowe prowadzenie
dokumentacji medycznej.
Z każdym rokiem rośnie problem rodziców i prawnych opiekunów, którzy uchylają się
od poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W związku z tym wzrasta
liczba nie zaszczepionych dzieci i młodzieży z terenu powiatu. W 2016 r. do PPIS zgłoszono
22 środowiska uchylające się od obowiązku wykonania szczepień ochronnych. W każdym
przypadku PPIS w Skarżysku - Kam. prowadził działania zmierzające do wyegzekwowania
obowiązku zaszczepienia. W tym zakresie współpracował z podmiotami leczniczymi, prowadził
rozmowy edukacyjne z opiekunami dzieci. W ostateczności wszczął postępowanie
administracyjno-egzekucyjne w stosunku do 8 rodziców. Ponad 58 % rodziców nie podaje
powodów, dla których podejmują decyzję o nie szczepieniu swoich dzieci, zaś 20 % uzasadnia to
wpływem ruchów antyszczepionkowych.
25
Trzy rodziny uchylają się z powodu podzielania poglądów ze środowiskami
propagującymi medycynę alternatywną. Natomiast w jednym przypadku dziecko nie jest
szczepione z powodu uprzednio stwierdzonego niepożądanego odczynu poszczepiennego.
W analizowanym roku do PPIS zgłoszono 3 Niepożądane Odczyny Poszczepienne ( NOP)
o charakterze łagodnym, które zostały opracowane i zgłoszone do właściwych instytucji.
We
wrześniu
2016
roku
w
związku
z
otrzymaną
dodatkowo
szczepionką
p/meningokokom uodporniono 179 dzieci. Adresatami tej akcji były między innymi dzieci
i młodzież z Domu Dziecka, z rodzin zastępczych , z pogotowia opiekuńczego. Szczepieniem
objęto również dzieci z różnymi schorzeniami przewlekłymi i ciężkimi.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku - Kam. wraz z nadzorowanymi
dwoma placówkami POZ był kontrolowany w zakresie szczepień ochronnych przez Najwyższą
Izbę Kontroli. Wyszczepialność w roku 2016 podobnie jak w roku ubiegłym szacuje się
na poziomie 85 %.
Tabela 3. Wykonawstwo szczepień obowiązkowych w powiecie skarżyskim w 2016 roku.
Rodzaj szczepienia
BCG
Rocznik
Rodzaj uodpornienia
2016
2016
Szczepienie noworodkowe
Szczepienie pierwotne
+ uzupełniające
+ uzupełniające
+ uzupełniające
+ uzupełniające
Szczepienie podstawowe
Szczepienie
przypominające
+ uzupełniające
+ uzupełniające
+ uzupełniające
Szczepienie
I przypominające
Szczepienie
II przypominające
Szczepienie
III przypominające
2015
Szczepienie p/wzw typu B
2014
DTP (p/błonica,tężec i krztusiec)
P/odrze, śwince i różyczce
2016
2015
2015
2007
2016
2015
P/Haemophillus influenzae b
2014
P/Poliomyelitis
2016
2015
DTaP + poliomyelitis
2011
dTpa
(p/błonica, tężec, krztusiec)
Td (p/błonica,tężec
2003
1998
Wykonawstwo
%
80,1%
97,2%
99,5%
99,6%
56,2%
99,4%
83,2%
97,9%
56,2%
99,4%
99%
56,2%
99,4%
78,1%
87,6%
73,3%
26
W powyższej tabeli nie ujęto szczepień ochronnych przeciwko tężcowi u osób, które
w wyniku zranienia naraziły się na zakażenie. Zaszczepiono 1145 takich osób. Innym
szczepieniem stosowanym po narażeniu, finansowanym przez Ministra Zdrowia jest szczepienie
przeciwko wściekliźnie. Zastosowano je u 19 osób, w tym u dwójki dzieci w wieku 9 i 11 lat.
Poza obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi istotną rolę odgrywają szczepienia
zalecane, które podlegają pełnej odpłatności. Poniżej w tabeli przedstawiono stan zaszczepienia
ludności szczepieniami zalecanymi.
W analizowanym roku nieco wzrosła liczba osób stosujących szczepienia ochronne
zalecane, niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego
do spraw zdrowia. Niska wszczepialność w tym zakresie spowodowana jest wysokimi kosztami
cyklu szczepienia.
Tabela 4. Analiza szczepień zalecanych.
Stan uodpornienia szczepieniami zalecanymi
Choroba, przeciw której
wykonano szczepienie
Zakażenia Neisseria
meningitidis
WZW typu A
Zakażenia wirusem
brodawczaka ludzkiego
Grypa
Zakażenia Streptococcus
pneumoniae
Biegunka rotawirusowa
Kleszczowe zapalenie mózgu
Dur brzuszny
Razem
Liczba zaszczepionych osób
2010
rok
349
2011
rok
386
2012
rok
129
2013
rok
124
2014 2015
rok
rok
105 100
2016
rok
456
163
8
105
5
16
10
23
1
15
0
23
6
2650
234
2726
240
1539
282
1502
204
1501 1194
234 262
1423
320
99
29
163
3695
53
46
6
3567
78
28
6
2088
76
14
0
1944
98
37
7
1997
127
16
40
2411
13
5
135
0
0
1709
27
Ryc. Ryc. 13 Stan uodpornienia szczepieniami zalecanymi.
Szczepienia ochronne zalecane, niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie
ministra właściwego do spraw zdrowia, z każdym rokiem ulegała pogorszeniu. Sukcesywnie
więc maleje liczba osób wybierająca szczepienie jako metodę nabycia odporności przeciwko
niektórym niebezpiecznym chorobom zakaźnym. Powodem tego są wysokie koszty preparatów
szczepionkowych.
W 2016 r. w obszarze szczepień ochronnych realizowanych i finansowanych przez
jednostki samorządu terytorialnego Gmina Suchedniów realizowała trzy programy zdrowotne :
- program szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom obejmujący dzieci do 2go roku życia ,
- program szczepień profilaktycznych przeciwko meningokokom obejmujący dzieci
i młodzież od 14 do 19 roku życia,
program szczepień profilaktycznych przeciwko grypie obejmujący dorosłych od 55 roku
życia.
4. Działania w sytuacjach kryzysowych
W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego powiatu Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kam. monitoruje sytuację epidemiologiczną
chorób zakaźnych i zakażeń, zdarzeń związanych z powodzią i zalaniami terenów, aktualizuje
Plan działania w sytuacjach kryzysowych. W roku 2016 nie zaistniały zdarzenia wymagające
uruchomienia procedur zawartych w Planie zarządzania kryzysowego.
28
5. Podsumowanie
W roku 2016 sytuacja epidemiologiczna rejestrowanych chorób zakaźnych nie zagrażała
bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańcom naszego powiatu. Była bardzo
korzystna
szczególnie dla takich chorób jak:
- wirusowe zapalenie wątroby typu A ,
zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych,
zakażeń HIV i zachorowań na AIDS- których nie rejestrowano,
- świnki, różyczki , ospy wietrznej, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, gdzie
zachorowania utrzymują się na bardzo niskim poziomie, lub nastąpił ich spadek,
Mniej korzystna sytuacja była dla takich chorób jak:
- podejrzenia zakażenia wirusem wścieklizny, gdzie notuje się 50%
wzrost osób
zakwalifikowanych do szczepień p/wściekliźnie,
- zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki z grupy z Salmonella- gdzie nastąpił
75% wzrost, oraz 40% odsetek zachorowań wśród dzieci, jak również utrzymujące się
nosicielstwo pałeczek Salmonella wśród dzieci do 4 r.ż.,
Niepokojący jest natomiast utrzymujący się dość wysoki współczynnik zapadalności na
boreliozę - wzrost zachorowań o 49%, ponad 48% wzrost bakteryjnych zakażeń jelitowych.
Mimo to, że w roku 2016 nastąpił spadek zachorowań na gruźlicę, to odnotowano więcej osób
uchylających się nie tylko od leczenia szpitalnego jak też poszpitalnego.
29
II. Jakość wody do spożycia
1. Wprowadzenie
Woda jest niezbędna do utrzymania życia, stąd należyte
zaopatrzenie w nią (odpowiednie, bezpieczne i przystępna) musi
być zapewnione każdemu odbiorcy. Bezpieczna woda do picia nie
może stwarzać istotnego zagrożenia dla zdrowia przy spożywaniu
jej przez całe życie, włączając w to różne poziomy wrażliwości
organizmu, które mogą wystąpić na poszczególnych etapach jego rozwoju.
Zgodnie z definicja WHO bezpieczna woda to woda, w której liczba mikroorganizmów
chorobotwórczych i stężenie substancji chemicznych nie stanowią istotnego ryzyka dla zdrowia
publicznego. Woda powinna być również akceptowana przez konsumentów pod względem
wyglądu, smaku i zapachu.
Nadzór nad jakością wody sprawowany jest na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 1412 z późn. zm.)
i ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzeniu ścieków (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 139 z późn. zm.). Jakość wody
przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi (Dz.U. z 2015 r., poz.1989).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne
odpowiadają za jakość dostarczanej wody i są zobowiązane do prowadzenia badań w ramach
kontroli wewnętrznej. Są odpowiedzialne za cały proces ujmowania, uzdatniania i dystrybucji
wody. Natomiast organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzorują jakość wody dostarczanej
konsumentom pod kątem zagrożeń zdrowia.
W 2016 roku nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w SkarżyskuKamiennej objętych było 10 urządzeń wodnych tj. 9 wodociągów oraz 1 źródło naturalne.
W analizowanym okresie skontrolowano wszystkie urządzenia wodne przeprowadzając w nich
9 kontroli stanu technicznego oraz 63 kontrole jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi. Realizując bieżący nadzór nad jakością wody pobrano 91 próbek wody.
Próbki wody do spożycia pobierane były przez Państwową Inspekcję Sanitarną zgodnie
z ustalonym harmonogramem na dany rok. Badania jakości wody wykonywały akredytowane
30
laboratoria: Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku - Kamiennej oraz
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach.
Do oceny jakości wody korzystano z wyników badań próbek wody pobranych i badanych
w ramach kontroli urzędowej, jak również z wyników badań prowadzonych przez
przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w ramach kontroli wewnętrznej.
W ewidencji w 2016 r. znajdowało się 9 wodociągów, w tym 7 zbiorowego zaopatrzenia
ludności w wodę oraz 2 inne podmioty zaopatrujące w wodę. Woda przeznaczona
do zbiorowego zaopatrzenia ludności z terenu powiatu skarżyskiego ujmowana była z ujęć
podziemnych. W większości nadzorowanych wodociągów woda dostarczana do sieci
wodociągowej poddawana jest uzdatnieniu za pomocą pojedynczych metod lub kombinacji
metod uzdatniania tj. odżelazianie, odmanganianie napowietrzanie, korekta pH. Na rycinie
poniżej przedstawiono zaopatrzenie ludności w wodę przez wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
wg wielkości produkcji w 2016 r.
Ryc. 14. Zaopatrzenie ludności w wodę przez wodociągi wg wielkości produkcji w 2016 r.
Z uwagi na fakt, że istotny wpływ na jakość wody dostarczanej konsumentom ma stan
techniczny urządzeń wodociągowych, wszystkie wodociągi zostały skontrolowane w tym
zakresie. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości.
31
Z wody wodociągowej o kontrolowanej jakości korzystało około 75 tys. osób, co stanowi
ok. 97% ludności powiatu. W tabeli poniżej przedstawiono stan zwodociągowania powiatu
skarżyskiego.
32
Tabela 5. Stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego w 2016 r.
Nazwa wodociągu
sieciowego
wodociąg Skarżysko
wodociąg
Suchedniów
wodociąg Krzyżka
wodociąg Gostków
Właściciel/
Administrator
wodociągu
Miejskie
Przedsiębiorstwo
Wodociągów
i Kanalizacji
Sp. z o.o.
SkarżyskoKamienna
ul. Cicha 8
Produkcja
wody
(m3/24h)
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Suchedniowie
ul. Kościelna 21
1191,43
Gmina Bliżyn
z siedzibą
Bliżyn
ul. Kościuszki
79A
Wodociąg Łączna
Wodociąg
Zalezianka
Wodociąg Klonów
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Łącznej;
Łączna 115
7122,00
Sposób uzdatniania
i dezynfekcji
Ujęcie Bzin oraz ujęcie
Grzybowa Góra - odżelazianie,
odmanganianie, napowietrzanie,
okresowa dezynfekcja
ujęcie Milica, Bugaj, Bór –
woda nie wymaga uzdatniania
Wykaz zaopatrywanych miejscowości
m. Skarżysko-Kamienna,
gmina Skarżysko Kościelne: Grzybowa Góra,
Kierz Niedźwiedzi, Lipowe Pole Plebańskie,
Lipowe Pole Skarbowe, Majków, Michałów,
Skarżysko Kościelne, Świerczek
gmina Bliżyn: Bugaj, Brzeście, Wołów,
Zagórze, gmina Wąchock: Parszów
Liczba ludności
zaopatrywanej
w wodę do
spożycia (tys.)
Ocena
przydatności
wody do spożycia
przez ludzi
53,672
Przydatna
Ujęcie Józefów – korekta ph
gmina Suchedniów: Suchedniów, Mostki
8,895
Przydatna
Ujęcie Krzyżka – korekta ph
i twardości
gmina Suchedniów: Krzyżka, Michniów,
Ostojów, Suchedniów ul. Świerkowa
gmina Łączna: Podłazie
1,799
Przydatna
ujęcie Gostków – woda nie
wymaga uzdatniania
gmina Bliżyn: Bliżyn, Drożdżów, Gilów,
Gostków, Górki, Jastrzębia, Kopcie,
Kucębów, Mroczków, Mroczków-Kamionki,
Mroczków-Kapturów, Nowki, Nowy
Odrowążek, Odrowążek, Pięty, Płaczków,
Rędocin, Sobótka, Sołtyków, Sorbin,
Ubyszów, Wojtyniów, Zbrojów
7,347
Przydatna
658,00
ujęcie Czerwona Górka – woda
nie wymaga uzdatniania (w
razie potrzeby prowadzona
dezynfekcja wody)
gmina Łączna: Czerwona Górka, Gózd,
Jęgrzna, Kamionki, Łączna,, Osełków,
Podzagnańszcze, Stawik, Zagórze, Zaskale
3,650
Przydatna
88,66
ujęcie Zalezianka – woda nie
wymaga uzdatniania
gmina Łączna: Zalezianka Występa, Jaśle
0,863
Przydatna
44,37
Ujęcie Klonów - odżelazianie,
odmanganianie, napowietrzanie,
korekta pH, stała dezynfekcja
wody (podchloryn sodu)
gmina Łączna: Klonów
0,282
Przydatna
191,34
795,87
33
2. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę
2.1. Wodociągi o produkcji <100 m3/d
Do tej grupy urządzeń w 2016 r. zakwalifikowano 2 wodociągi tj. wodociąg Klonów
i wodociąg Zalezianka. Wodociągi te zaopatrują w wodę około 1,5 % ludności powiatu.
Na podstawie przeprowadzonych badań próbek wody pobranych z tych wodociągów,
zarówno w ramach kontroli wewnętrznej, jak również kontroli urzędowej stwierdzono, że jakość
wody spełnia wymagania określone w obowiązującym rozporządzeniu.
Należy nadmienić, że w związku z wystąpieniem w poprzednich latach problemu
dostarczenia wody o odpowiedniej jakości mieszkańcom wsi Klonów w 2016 r. wzmożono
nadzór nad jakością wody podawanej z wodociągu Klonów. W ramach kontroli wewnętrznej
pobierano próbki wody 2 razy w miesiącu, dodatkowo codziennie dokonywano pomiarów pH
i chloru wolnego. Podjęte działania przyczyniły się do poprawy jakości wody i w analizowanym
okresie wodociąg Klonów oceniono pozytywnie.
2.2. Wodociągi o produkcji 100-1000 m3/d
W 2016 r. grupę wodociągów o wyżej wymienionej wydajności stanowiły 3 urządzenia:
wodociąg Łączna, wodociąg Gostków oraz wodociąg Krzyżka, zaopatrujące około 12,8 tys.
osób. W analizowanym okresie jakość wody nie była kwestionowana.
2.3. Wodociągi o produkcji 1000-10000 m3/d
W ewidencji w 2016 r. znajdowały się 2 wodociągi o wyżej wymienionej produkcji,
tj. wodociąg Skarżysko oraz wodociąg Suchedniów. Wodociągi te zaopatrują w wodę około
82% ludności powiatu.
Woda na potrzeby wodociągu Skarżysko pobierana jest z 5 ujęć podziemnych tj. Bzin,
Bór, Bugaj, Grzybowa Góra i Milica. W 2016 r. rozpoczęto prace renowacyjne studni na ujęciu
Bór oraz studni na ujęciu Milica – do chwili obecne studnie te są wyłączone.
Przeprowadzone analizy próbek wody pobranych z tych wodociągów wykazały,
że jakość wody, zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizyko-chemicznym, spełniała
wymagania sanitarne. Podobnie jak w latach ubiegłych, w wodzie podawanej do sieci
z
wodociągu
Skarżysko
systematycznie
monitorowano
zawartość
trichloroetenu
i tetrachloroetenu. Przeprowadzone badania nie wykazały przekroczeń dopuszczalnego stężenia
tych parametrów.
2.4. Inne podmioty zaopatrujące w wodę
Do tej grupy w 2016 r. zaliczono 2 wodociągi: wodociąg Teco–Park i wodociąg Mesko,
z których żaden nie służy do stałego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.
Produkowana woda jest wykorzystywana na potrzeby zakładów, jak również do celów
komercyjnych.
Na podstawie otrzymanych sprawozdań z badań próbek wody pobranych z tych urządzeń
stwierdzono, że jakość wody na ogół była zgodna z normatywami. W przypadku wodociągu
Mesko, podobnie jak w wodociągu Skarżysko, kontrolowano systematycznie zawartość
trichloroetenu i tetrachloroetenu w wodzie podawanej do sieci. Jakość wody w tym zakresie nie
była kwestionowana.
2.5. Inne urządzenia wodne
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna objęła nadzorem sanitarnym źródło
naturalne zlokalizowane w Skarżysku - Kamiennej przy ul. Gajowej, ze względu na dużą ilość
osób z niego korzystających. Jakość wody z tego urządzenia kwestionowano z uwagi na
obecność bakterii grupy coli oraz niskie pH.
Ponadto na wniosek ludności skontrolowano jakość wody ze źródła zlokalizowanego
w Mostkach gm. Suchedniów oraz ze źródła w Skarżysku - Kamiennej u zbiegu ulic Długa
i Książęca. Przeprowadzone badania wykazały, że jakość wody z tych źródeł nie odpowiadała
wymaganiom sanitarnym. W badanej próbce wody ze źródła w Mostkach stwierdzono znaczne
zanieczyszczenie bakteriologiczne – obecność bakterii grupy coli, enetrokoków, Clostridium
perfringens oraz zbyt niskie pH. Natomiast jakość wody ze źródła w Skarżysku - Kamiennej
kwestionowano ze względu na niskie pH.
Tabela 6. Liczba ludności korzystającej z wody wyprodukowanej w latach 2015-2016.
Rodzaj urządzenia
Wodociągi o produkcji
(m3/d)
<100
100-1000
1000-10000
Razem wodociągi
Rok
tys.
%
2015
1,1
1,4
2016
1,1
1,5
2015
12,9
16,7
2016
12,8
16,7
2015
63,5
81,9
2016
62,6
81,8
2015
77,5
100
2016
76,5
100
35
3. Badania ciepłej wody w szpitalach i budynkach zamieszkania zbiorowego
na obecność pałeczek Legionella sp.
Ze względu na powszechne zasiedlanie instalacji wodnych pałeczkami Legionella
i realne zagrożenie zakażenia ludzi istnieje konieczność monitorowania występowania tych
mikroorganizmów w wodzie.
W 2016 r. okresie przeprowadzono 3 kontrole jakości wody ciepłej, łącznie pobrano
6 próbek z 3 obiektów.
3.1. Badania ciepłej wody użytkowej w podmiotach leczniczych wykonujących
stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne
W celu oceny stopnia skolonizowania instalacji wody ciepłej pałeczkami Legionella
w 2016 r. zostało pobranych do badania 2 próbki z podmiotu wykonującego stacjonarne
i całodobowe świadczenia zdrowotne tj. Centrum Opiekuńczo-Pielęgnacyjnego „Anna”
w Skarżysku Kościelnym. Jakość wody ciepłej nie była kwestionowana.
3.2. Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego
W analizowanym okresie zostało pobranych do badania 4 próbki z 2 obiektów tj. z hotelu
„Aramis” w Skarżysku - Kamiennej oraz z hostelu „Malibu” w Suchedniowie. Przeprowadzone
badania nie wykazały obecności tych bakterii. Jakość wody ciepłej spełniała wymagania
określone w obowiązujących przepisach.
4. Podsumowanie
Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że mieszkańcy powiatu
skarżyskiego korzystają z wody do spożycia o jakości odpowiadającej stawianym jej
wymaganiom.
36
III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny
Inspekcja Sanitarna podejmowała działania profilaktyczne w zakresie zapobiegawczego
nadzoru sanitarnego polegające na sprawowaniu nadzoru nad nowopowstającymi lub
adaptowanymi obiektami, od momentu ustalania miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego, poprzez udział w postępowaniu mającym na celu uzyskanie decyzji
środowiskowych, opiniowanie dokumentacji projektowych, kontrole przedsięwzięć w trakcie
prowadzonych inwestycji, aż do momentu przekazania obiektów do użytkowania.
W roku 2016 ogólna liczba załatwianych przez Nadzór Zapobiegawczy spraw spadła
w stosunku do roku 2015 o około 20% i wyniosła 103. ( w roku 2015 było łącznie 123 sprawy)
W zasadzie we wszystkich rodzajach załatwianych spraw można było odczuć ich mniejszą ilość.
Wyjątek stanowiły postępowania dotyczące decyzji środowiskowych i to zarówno na etapie
opinii o konieczności przeprowadzenia postępowania jak i na etapie uzgodnienia warunków
realizacji przedsięwzięcia. Ilość przeprowadzanych kontroli również spadła z 59 do 36.
Sprawy załatwiane w 2016 roku przez Nadzór Zapobiegawczy to:
1. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko - 10;
Z czego :
- 3 przypadki dotyczyły uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości
informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko,
- 7 dotyczyło opiniowania Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko,
2. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - 15;
- 13 spraw dotyczyło opinii o konieczności przeprowadzenie oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – określenie zakresu
raportu oddziaływania na środowisko.
-
2
sprawy
dotyczyły
opinii
przed
wydaniem
decyzji
o
środowiskowych
uwarunkowaniach.
37
3. Uzgodnienia dokumentacji projektowych w zakresie wymagań higienicznych
i zdrowotnych – projekty budowlane oraz projekty zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń
w łącznej ilości - 25;
- 13 uzgodnień dotyczyło obiektów spożywczych takich jak sklepy, bary,
- 5 to zakłady przemysłowe,
- 4 to zakłady lecznicze, apteka, punkt apteczny,
- 3 to inne uzgodnienia występujące pojedynczo;
4. Wyrażenie zgody na użytkowanie obiektów - 16;
z czego 11 to odbiory dokonane na mocy art. 56 ustawy Prawo budowlane, 5 na mocy art.
3 ust. 3 ustawy o PIS w formie opinii sanitarnej.
Przykładami najciekawszych obiektów przekazywanych do użytkowania w minionym
roku były :
- Restauracja MC Donald’s przy stacji paliw LOTOS przy drodze ekspresowej S-7
w miejscowości Suchedniów po remoncie i modernizacji,
- Przychodnia weterynaryjna w Skarżysku – Kamiennej przy ul. Sokolej 50 a,
- Zakład mechaniczny wyrobów precyzyjnych „ZAMEL” ul. Paryska 111A, 26-110
Skarżysko – Kamienna po rozbudowie i modernizacji
5. Decyzje o spełnieniu wymagań przez podmioty lecznicze - 17;
W minionym roku nie zanotowano przypadków inwestycji w zakresie ochrony zdrowia
zasługujących na specjalne wyróżnienie. Były to w zasadnie pojedyncze specjalistyczne gabinety
lekarskie w nowych pomieszczeniach lub po prostu decyzje wydawane były na gabinety
lekarskie w już istniejących
i funkcjonujących pomieszczeniach z zachowaniem rozdziału
czasowego.
Podsumowując, zauważyć można że, ilości spraw załatwianych przez nadzór
zapobiegawczy na
przestrzeni
kilku
lat
sukcesywnie
się
zmniejsza.
Odzwierciedla
to prawdopodobnie trudną sytuację ekonomiczną i gospodarczą powiatu skarżyskiego, która nie
zmienia się już od wielu lat.
38
IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk
1. Wprowadzenie
W 2016 roku na terenie powiatu skarżyskiego bieżącym nadzorem sanitarnym objętych
było 217 obiektów użyteczności publicznej. Powyższa liczba obejmuje również 1 kąpielisko
i 4 miejsca wykorzystywane do kąpieli. W analizowanym okresie skontrolowano 174 obiektów,
co stanowi 80% wszystkich ujętych w ewidencji. W obiektach tych przeprowadzono łącznie 189
kontroli. Ponadto w związku z odbywającymi się XXXI Światowymi Dniami Młodzieży
i wytycznymi GIS-u wzmożono nadzór nad obiektami użyteczności publicznej, dworcami oraz
środkami transportu publicznego pod kątem zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego
50-cio osobowej grupy pielgrzymów z Białorusi przebywającej na terenie powiatu skarżyskiego
zakwaterowanej w domach prywatnych.
Tab. 7 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznych, kąpielisk w 2016 r.
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Inne zakłady, w których świadczone
są łącznie więcej niż jedna z usług
fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy
biologicznej, tatuażu
Dworce i stacje kolejowe
Tereny rekreacyjne
Cmentarze
Domy przedpogrzebowe
Inne
Kąpieliska
Miejsca wykorzystywane do
19
kąpieli
RAZEM
Liczba złych
obiektów pod
względem
Działalność kontrolno - represyjna
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
3
0
0
0
0
0
0
0
0
1
7
2
1
7
2
1
7
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3
3
3
0
0
0
0
0
0
0
0
68
28
7
57
24
5
58
25
5
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
7
6
6
0
0
0
0
0
0
0
0
2
19
12
4
47
1
2
17
10
4
26
1
3
17
10
4
30
2
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
200
0
0
0
0
0
0
0
4
4
8
0
0
0
0
0
0
0
0
217
174
189
3
1
3
2
0
1
200
0
39
Inne
0
0
Kwoty
mandatów zł
0
0
Ilość mandatów
0
0
Zalecenia
pokontrolne
0
0
Decyzje
prolongujące
3
1
Decyzje
administracyjne
2
1
Sanitarno
porządkowym
2
1
Technicznym
Ustępy publiczne
Pływalnie kryte
Inne jednostki organizacyjne
pomocy społecznej
Placówki zapewniające
całodobową opiekę
Noclegowanie
Hotele
Kempingi
Inne obiekty, w których
świadczone są usługi hotelarskie
Zakłady fryzjerskie
Zakłady kosmetyczne
Zakłady odnowy biologicznej
Przeprowadzonych kontroli
1
2
Liczba obiektów /
urządzeń
Skontrolowanych
Rodzaj obiektu/
urządzenia
Wg ewidencji
Lp.
2. Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń
2.1. Ustępy publiczne
W analizowanym okresie stałym nadzorem sanitarnym objęte były 2 ustępy publiczne:
- toaleta wolnostojąca zlokalizowana przy ul. Słowackiego w Skarżysku – Kamiennej,
- ustęp publiczny znajdujący się w budynku dworca PKP w Skarżysku – Kamiennej.
Stan sanitarno-higieniczny obu ustępów utrzymywał się na poziomie dobrym, nie
stwierdzono zaniedbań w zakresie bieżącej czystości. Obie nadzorowane toalety są
skanalizowane, dostosowane dla osób niepełnosprawnych, zaopatrzone w podstawowe środki
higieny i poddawane systematycznej dezynfekcji. Urządzenia sanitarne były sprawne.
Podobnie jak w latach poprzednich ilość ustępów na nadzorowanym terenie jest
niewystarczająca, szczególnie przejawia się to w sezonie letnim, w miejscach dużych skupisk
ludności.
2.2. Obiekty pomocy społecznej
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku - Kamiennej
znajdują się: Dzienny Środowiskowy Dom Samopomocy w Skarżysku - Kamiennej przy
ul. Zielnej 12 i Dom Opieki „Liliowy Dworek” w Łącznej oraz noclegownia dla bezdomnych
w Skarżysku - Kamiennej przy ul. Wileńskiej 34.
Dom Opieki „Liliowy Dworek” w Łącznej przystosowany jest do potrzeb osób
niepełnosprawnych, wyposażony w windę. W placówce zapewnionych jest 108 miejsc,
w pokojach jedno i dwuosobowych oraz jeden pokój przystosowany dla 4 leżących
pensjonariuszy. Każdy pokój ma bezpośrednie połączenie z węzłem higieniczno-sanitarnym.
Obiekt spełnia wymagania w zakresie ilości łazienek i toalet, we wszystkich zapewniono
podstawowe środki higieny: papier toaletowy, mydło w płynie i ręczniki. Pensjonariusze mają
zapewniony opiekę pielęgniarską, lekarską oraz opiekę rehabilitanta. W obiekcie tym
przeprowadzono 1 kontrolę planową, która nie wykazała nieprawidłowości w zakresie stanu
sanitarno-higienicznego. Dodatkowo przeprowadzono 2 kontrole interwencyjne w Domu Opieki
„Liliowy Dworek” w Łącznej. Pierwsza z nich dotyczyła nieprzyjemnego zapachu panującego w
obiekcie i dużej ilości much wewnątrz i na zewnątrz placówki. Zalecono wpisem do książki
przeprowadzenie dezynsekcji przez firmę zewnętrzną celem rozwiązania problemu, co zostało
wykonane. Natomiast druga interwencja dotyczyła niewłaściwego stanu sanitarnego, obecności
nieprzyjemnego zapachy w pokojach i golenia jedną maszynką kilku osób. Przeprowadzona
kontrola nie potwierdziła zasadności skargi.
40
Skontrolowano również noclegownię dla bezdomnych mężczyzn Stowarzyszenia
Bractwa Matki Bożej Miłosierdzia zlokalizowaną w Skarżysku - Kamiennej przy ul. Wileńskiej
34. W dniu kontroli noclegownia przygotowywała się na rozpoczęcie sezonu, który trwa
w okresie od 15 października do 15 kwietnia w godz. od 18:00 do 8:00. Noclegownia
przeznaczona jest dla 25 osób, istnieje możliwość zwiększenia liczby miejsc o 6 osób. Miejsca
noclegowe znajdują się w pokojach na I i II piętrze. We wszystkich pokojach znajduje się
umywalka, a na każdym piętrze pomieszczenie higieniczno-sanitarne. Dodatkowo w łazience
na I piętrze zapewniono dostęp do pralki wirnikowej (wykorzystywanej do prania odzieży) oraz
raz w tygodniu istnieje możliwość kąpieli dla osób potrzebujących z terenu miasta.
Pomieszczenia mieszkalne i sanitarne wyposażone są w podstawowy sprzęt i środki
czystościowe, czystość bieżąca była zachowana. Obiekt ten jest o niskim standardzie.
W 2016 r. skontrolowano Dzienny Środowiskowy Dom Samopomocy w Skarżysku Kamiennej przy ul. Zielnej 12, przeznaczony dla około 33 osób z zaburzeniami psychicznymi,
które korzystają tam z zajęć wspierająco-aktywizujących. Stan sanitarno-higieniczny
skontrolowanych sal zajęciowych: plastycznej, muzycznej, robótek ręcznych, informatycznej
oraz sali konferencyjnej i sali do ćwiczeń, szatni, gabinetu psychologa, pielęgniarki, toalet
i zaplecza kuchennego nie budził zastrzeżeń. We wszystkich toaletach stwierdzono podstawowe
środki higieny w dostatecznej ilości, urządzenia sanitarne sprawne, dezynfekowane i myte
na bieżąco. Ponadto ośrodek dysponuje całodobowym pokojem, wyposażonym w 2 kanapy
z pościelą, szafki przyłóżkowe, szafę ubraniową, stolik, biurko i krzesło.
Osoby korzystające z tego domu mają dostęp do kuchni z pełnym wyposażeniem,
łazienki z prysznicem i toalety. W ostatnim czasie odmalowano pokój do muzykoterapii. Z zajęć
w ośrodku korzysta 33 osoby w godz. od 7.30 do 15.30 oraz w godzinach popołudniowych
otwarty jest Klub Samopomocy.
Obiekt przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych – posiada platformę, krzesełko
kąpielowe pod natryskiem i poręcz w toalecie.
2.3. Obiekty hotelarskie
Do tej grupy zakwalifikowano 7 hoteli, 2 obiekty wczasowo turystyczne, gospodarstwo
agroturystyczne oraz 2 obiekty, w których świadczone są usługi noclegowe. W porównaniu
z rokiem ubiegłym liczba obiektów hotelowych zwiększyła się o 1, przybył Hotel „Aramis”
w Skarżysku – Kamiennej.
41
Wszystkie hotele znajdujące się w ewidencji są skategoryzowane, z czego
6 zlokalizowanych jest w mieście i 1 na terenie wiejskim:

Hotel „Promień”, w Skarżysku-Kamiennej,

Hotel „Komes” w Skarżysku-Kamiennej,

Hotel „Aramis” w Skarżysku-Kamiennej

Hotel „Paradiso” w Suchedniowie,

Hotel „Świętokrzyski” w Suchedniowie,

Hotel „Stary Młyn” w Suchedniowie,

Hotel „Magnat” w Mostkach.
W analizowanym okresie wszystkie obiekty skontrolowano. Stan sanitarny i techniczny
hoteli oceniono jako dobry. Należy podkreślić, że właściciele starają się podnosić standard
świadczonych usług – przeprowadzają remonty i modernizują oraz wymieniają wyposażenie
pokojów. Wzrasta poziom świadczonych usług, higieny oraz dbałość o teren wokół budynków
hoteli i jego zagospodarowanie. Po raz pierwszy skontrolowano hotel „Aramis” w Skarżysku Kamiennej przy ul. Szkolnej. Obiekt jest skategoryzowany, nadano mu **, posiada 40 miejsc
noclegowych w 12 jednostkach mieszkalnych, przy każdej znajduje się węzeł higienicznosanitarny. Ponadto do dyspozycji gości także są sale konferencyjne, restauracja i toalety
ogólnodostępne oddzielne dla kobiet i mężczyzn.
Nadzorem objęto również 2 ośrodki wypoczynkowe tj. Ośrodek Wypoczynkowy
„Rejów” w Skarżysku - Kamiennej oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie. Obiekty
te zostały skontrolowane w trakcie sezonu. Stan sanitarno-higieniczny tych obiektów nie był
kwestionowany.
Skontrolowano także Gospodarstwo Agroturystyczne zlokalizowane w Ostojowie
w gminie Suchedniów. Stan sanitarny i techniczny kontrolowanych pomieszczeń spełniał
wymagania obowiązujących przepisów. W obiekcie tym nie prowadzi się działalności
gastronomicznej, goście żywią się we własnym zakresie. Teren wokół obiektu jest
zagospodarowany i czysty.
Hostel „Malibu w Suchedniowie przy ul. Kościuszki” nie jest zaszeregowany do żadnej
kategorii, świadczy usługi noclegowe w 5 pokojach i 1 apartamencie przez cały rok.
Do dyspozycji gości jest aneks kuchenny. Stan sanitarny i techniczny został oceniony na dobry.
Właściciele planują rozbudowę hostelu celem zwiększenia liczby miejsc noclegowych.
42
W 2016 r. nadzorem objęto również Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego „Ostra
Brama” przy ul. Wileńskiej w Skarżysku - Kamiennej. Obiekt nowoczesny, o wysokim
standardzie, przystosowany dla osób niepełnosprawnych (m.in. winda), dysponuje 72 miejscami.
Każdy pokój posiada własny węzeł higieniczno-sanitarny. Ponadto do dyspozycji gości jest
klimatyzowana sala konferencyjna z multimediami, kawiarenka internetowa i wypożyczalnia
rowerów. Przeprowadzona kontrola nie wykazała naruszeń wymagań higieniczno-sanitarnych.
2.4. Zakłady fryzjerskie, gabinety kosmetyczne i odnowy biologicznej
Podobnie, jak w roku ubiegłym, w tej grupie obiektów nadzorem sanitarnym objęto 110
zakładów usługowych. Liczbę tych zakładów w latach 2015-2016 prezentuje poniższa rycina.
Ryc. 14. Liczba zakładów usługowych objętych nadzorem w latach 2015-2016
Natomiast udział procentowy różnych rodzajów zakładów tej grupy w 2016 przedstawia
diagram poniżej.
43
Ryc. 15. Struktura zakładów usługowych w 2016 roku na terenie powiatu skarżyskiego.
Znaczna część tych obiektów znajduje się w mieście – 104, a jedynie 6 na terenach
wiejskich. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 86% zakładów usługowych, łącznie
przeprowadzono w nich 94 kontrole. W większości skontrolowanych obiektach w zakresie
świadczonych usług nieprawidłowości nie stwierdzono. W przypadku jednego zakładu
fryzjerskiego wydano decyzję administracyjną zarządzającą doprowadzenie do należytego stanu
sanitarno-higienicznego ściany w pomieszczeniach obiektu w terminie do 30.06.2016 r. Kontrola
sprawdzająca wykazała wykonanie obowiązku nałożonego decyzją.
Podczas przeprowadzanych kontroli szczególną uwagę zwracano na przestrzeganie zasad
dezynfekcji i sterylizacji narzędzi i sprzętu stosowanego do obsługi klientów. Dezynfekcja
i sterylizacja narzędzi prowadzona była zgodnie z procedurami postępowania aseptycznego.
Stosowane środki dezynfekcyjne były prawidłowo dobrane, o szerokim spektrum działania
na mikroorganizmy, przestrzegane było ich właściwe stężenie robocze, czas dezynfekcji oraz
terminy ważności. Narzędzia mogące naruszyć ciągłość tkanki zabezpieczone w sterylnych
pakietach, przechowywane w pojemnikach, w szafkach. W większości zakładów stosowana jest
bielizna jednorazowego użycia.
Stan sanitarno-techniczny ocenianej grupy obiektów z roku na rok ulega poprawie,
dostrzega się dbałość o higienę i estetykę pomieszczeń oraz standard posiadanego wyposażenia.
44
2.5. Obiekty komunikacji publicznej
W analizowanym okresie stałym nadzorem sanitarnym objęte były 2 dworce PKP:
w Skarżysku - Kamiennej oraz w Suchedniowie. Przeprowadzone kontrole nie wykazały
nieprawidłowości.
Skontrolowano również środki transportu publicznego tj. 6 autobusów komunikacji miejskiej
i 2 pociągi osobowe. Wśród skontrolowanych środków transportu pojazdów ze złym stanem
sanitarnym nie stwierdzono. Należy nadmienić, że kontrole środków transportu odbywają się
na terenie bazy lub bocznicy kolejowej, gdzie ocenia się stopień ich przygotowania do wyjazdu
na trasę.
W związku z obchodami XXXI Światowymi Dniami Młodzieży dodatkowo w czerwcu
skontrolowano dworzec PKP w Skarżysku - Kamiennej oraz środki transportu publicznego
należące do MKS Sp. z o.o. Skarżysko-Kamienna, wyznaczone do przewozu pielgrzymów
w czasie ich pobytu w Skarżysku - Kamiennej.
2.6. Cmentarze
W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku - Kamiennej,
znajduje się 12 cmentarzy- skontrolowano 10 ujętych w planie kontroli na rok 2016. Podczas
kontroli tych obiektów zwracano uwagę głównie na utrzymanie porządku w ich obrębie,
właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także
stanu ogrodzenia oraz punktów poboru wody. Podczas przeprowadzonych kontroli drobne
nieprawidłowości były omawiane w trakcie kontroli i usuwane na bieżąco, stan sanitarny nie był
kwestionowany.
2.7. Domy przedpogrzebowe
Na nadzorowanym terenie znajdują się 4 domy przedpogrzebowe. Wszystkie zostały
skontrolowane, a ich stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń.
Po raz pierwszy w 2016 r. kontrolą objęto Centrum Nekropolis w Skarżysku Kamiennej przy ul. Obuwniczej 5, świadczące usługi w zakresie przechowania zwłok,
przygotowania do ceremonii pogrzebowych, transportu zwłok i szczątków ludzkich, usług
florystycznych oraz spopielania zwłok. Nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno higienicznego nie stwierdzono.
Podczas
przeprowadzanych
kontroli
zakładów
pogrzebowych
skontrolowano
8 samochodów przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków ludzkich. Każdy z nich jest
trwale oznakowany w sposób wskazujący na jego przeznaczenie, a kabina kierowcy jest
odizolowana na trwałe od części przeznaczonej na umieszczenie zwłok lub szczątków ludzkich.
45
Skontrolowane środki transportu spełniają wymagania techniczne i sanitarne określone w § 4
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27.12.2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń
i zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich. W dowodach rejestracyjnych tych
samochodów znajdują się wpisy dotyczące przeznaczenia samochodu.
2.8. Inne obiekty użyteczności publicznej
W tej licznej i zróżnicowanej grupie nie odnotowano znaczących zmian tak w ilości, jak
i w jakości świadczonych usług. W 2016 r. w ewidencji znajdowało się 66 obiektów, w tym:
25 aptek, 1 punkt apteczny, 10 obiektów kultury i sportu, 7 stacji paliw, 1 miejsce obsługi
podróżnych kategorii I, 19 placów zabaw i 3 pralnie. Skontrolowano łącznie 43 obiekty, czyli
65 % ujętych w ewidencji i przeprowadzono w nich 47 kontroli. W zdecydowanej większości
nie stwierdzono naruszeń wymagań sanitarno-higienicznych, natomiast w wielu nastąpiła
poprawa stanu sanitarno-technicznego.
Nadzorowana pralnia przemysłowa należąca do TOM-MARG ZPCH sp. z o.o.
zlokalizowana w Skarżysku - Kamiennej jest obiektem nowoczesnym. Pralnia ta świadczy
usługi w zakresie prania i sterylizacji bielizny szpitalnej. Stan sanitarno-techniczny obiektu
oceniono jako dobry. Prowadzona jest kontrola skuteczności procesu sterylizacji, kontrola
chemiczna – każdy wsad i kontrola mikrobiologiczna – średnio raz w miesiącu. Regularnie
prowadzona jest również kontrola mikrobiologiczna czystości bielizny, sprzętu, pobierane są
także wymazy z rąk pracowników i badania na czystość powietrza. Pralnia utrzymuje wysoki
poziom jakości świadczonych usług, co potwierdzają przyznawane certyfikaty.
W ciągu roku dodatkowo objęto nadzorem 2 pralnie zlokalizowane w Suchedniowie przy
ul. Fabrycznej 5, w związku z wpływającymi skargami dotyczącymi warunków pracy w tych
zakładach.
Przeprowadzone
kontrole
w
obu
pralniach
wykazały
szereg
rażących
nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego obiektów. Stwierdzono brak
zaopatrzenia w wodę bieżącą do celów socjalno-bytowych dla pracowników (zapewniono im
do picia wodę butelkowaną). Natomiast woda do celów technologicznych pobierana jest ze
studzienki wód opadowych. Przeprowadzone badania tej wody wykazały jej silne
zanieczyszczenie bakteriologiczne i fizyko-chemiczne. W związku ze stwierdzonymi
uchybieniami wydano na obie pralnie decyzje administracyjne zarządzające: zaopatrzyć zakład
w wodę bieżącą o dobrej jakości do celów socjalno-bytowych, doprowadzić do należytego stanu
sanitarno-technicznego halę pralni oraz pomieszczenia higieniczno-sanitarne przeznaczone dla
pracowników w terminach do 15.02.2017 r. oraz 20.04.2017 r.
46
W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba placów zabaw objętych nadzorem nie zmieniła
się. Kontrolą objęto 17 placów zabaw (89% znajdujących się w ewidencji). Stan sanitarnotechniczny kontrolowanych piaskownic i urządzeń zabawowych nie budził zastrzeżeń.
Nie pobierano próbek piasku z piaskownic do badań, czystość piasku oceniano wizualnie.
Większość nowych urządzeń zabawowych posiada certyfikaty zgodności wykonania
z obowiązującymi normami, co zapewnia bezpieczeństwo korzystających z nich dzieci.
Zauważalne jest, że piaskownice ogólnodostępne są bardziej narażone na uszkodzenia lub
zabrudzenia przez zwierzęta domowe. Piaskownice w przedszkolach są z reguły przykryte
i znajdują się na terenach ogrodzonych.
Nadal na terenie miasta nie rozwiązany jest problem wyprowadzania zwierząt, głównie psów na
ogólnodostępne tereny rekreacyjne, piaskownice i place zabaw dla dzieci.
2.9. Kąpieliska i baseny kąpielowe
W 2016 r., zgodnie z przyjętą uchwałą Rady Miejskiej w Suchedniowie, zostało
wyznaczone kąpielisko na terenie zalewu Suchedniowskiego. Organizatorem kąpieliska, tak jak
w latach poprzednich, był Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie przy ul. Ogrodowej.
Sezon kąpielowy trwał tam od 1 lipca do 31 sierpnia. Kąpielisko to zostało skontrolowane
dwukrotnie, przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie sezonu. Stan sanitarno-techniczny
kąpieliska nie był kwestionowany. Obiekt był właściwie oznakowany - posiadał regulamin
i stosowną tablicę informacyjną. Zaplecze sanitarne zorganizowane w pawilonie sanitarnym
utrzymane było w należytym stanie sanitarnym. Przy kąpielisku znajdowały się przebieralnie
oraz natryski. Teren plaży wyposażono w wystarczającą ilość koszy na odpadki. Przy plaży
znajdował się ogrodzony plac zabaw dla dzieci, jak również boisko do piłki plażowej. W czasie
trwania sezonu zapewniona była opieka ratowników.
Istotnym elementem nadzoru sanitarnego nad kąpieliskami jest ocena jakości wody
sezonu. W ocenie przydatności wody do kąpieli uwzględniono przede wszystkim wskaźniki
mikrobiologiczne wody oraz zakwity sinic.
Jakość wody pobranej do badania w ramach kontroli urzędowej, oceniana była przed
rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego. Natomiast w czasie trwania sezonu, woda w kąpielisku
w Suchedniowie była badana czterokrotnie w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez
organizatora. Przeprowadzone badania próbek wody wykazały, że jej jakość odpowiadała
wymaganiom sanitarnym.
47
Analizując wynik badań próbek wody pobranych z w/w kąpieliska w sezonach
kąpielowych 2013-2016 oraz wartości percentyla dla wyliczenia mikrobiologicznego, jakość
wody w kąpielisku zaklasyfikowano jako dostateczną.
W czasie trwania sezonu kąpielowego na bieżąco aktualizowano dane zawarte w Serwisie
kąpieliskowym dostępnym na stornie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego pod
adresem http://sk.gis.gov.pl/.
W 2016 r. w powiecie skarżyskim zostały wyznaczone 4 miejsca wykorzystywane
do kąpieli tj. w Mostkach gm. Suchedniów, którego organizatorem była F.H.U. Awim-Anita
Warchałowska, miejsce wykorzystywane do kąpieli Jaśle, którego organizatorem była Gmina
Łączna, miejsce wykorzystywane do kąpieli w Bliżynie – organizator Gmina Bliżyn, miejsce
wykorzystywane do kąpieli Rejów „Dzika Plaża”- organizator Miejskie Centrum Sportu
i Rekreacji w Skarżysku - Kamiennej. Obiekty te zostały skontrolowane dwukrotnie, przed
rozpoczęciem sezonu oraz w jego trakcie.
Miejsca te były oznakowane odpowiednimi tablicami informacyjnymi. Przez cały sezon
wszystkie miejsca wykorzystywane do kąpieli były strzeżone, nad bezpieczeństwem osób
kapiących się czuwali przeszkoleni ratownicy.
Jakość wody oceniana była na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych
w ramach kontroli wewnętrznej, prowadzonej przez organizatorów miejsc do kąpieli przed
rozpoczęciem sezonu oraz 1 raz w trakcie jego trwania. Przeprowadzone badania wykazały,
że jakość wody spełniała wymaganiom zawarte w obowiązujących przepisach.
Nadzorem sanitarnym objęto Krytą Pływalnię zarządzaną przez Miejskie Centrum
Sportu i Rekreacji w Skarżysku - Kamiennej mieszczącą się przy ul. Spółdzielczej 19. Baseny
kąpielowe, z uwagi na ryzyko zakażeń związane z korzystaniem z nich, wymagają szczególnego
nadzoru sanitarnego, który obejmuje jakość wody w niecce basenowej, w tym kontrolę
skuteczności jej dezynfekcji oraz warunki higieniczne i techniczne panujące w obiekcie. W ciągu
pierwszego półrocza przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Skarżysku Kamiennej prowadzone były regularne badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne wody
z niecki basenowej, celem zapewnienia bezpieczeństwa osobom korzystającym z pływalni.
Pobrano 12 próbek wody na pływalni. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym i nie
była kwestionowana. Natomiast w czerwcu 2016 r. nastąpiła bardzo istotna zmiana zasad
nadzoru nad jakością wody w pływalniach wynikająca z zapisów rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 09.11.2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda
na pływalniach. Zgodnie z nowymi przepisami to zarządzający pływalnią odpowiada
48
za zapewnienie wody odpowiedniej jakości dla korzystających z pływalni i prowadzi
wewnętrzną kontrolę jakości wody oraz informuje ludność o jakości wody na pływalni.
Częstotliwość pobierania próbek wody do badania w zakresie wymagań mikrobiologicznych
i fizykochemicznych na pływalniach określa załącznik nr 3 do ww rozporządzenia.
W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 1 kontrolę pływalni, podczas której nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego pływalni. Urządzenia
uzdatniające wodę były sprawne. Proces uzdatniania wody był na bieżąco kontrolowany, badana
była zawartość chloru wolnego i związanego, mierzony potencjał redox, temperatura i pH wody
(pomiar automatyczny). Dokumentacja wyników badań wody na pływalni prowadzona
prawidłowo. Zarządzający pływalnią, jako odpowiedzialny za zapewnienie odpowiedniej jakości
wody, prowadził również badania jakości wody w ramach kontroli wewnętrznej zgodnie
z zatwierdzonym harmonogramem. Badania wykonywane były przez laboratoria, które uzyskały
akredytację Polskiego Centrum Akredytacji tj. laboratoria Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w
Skarżysku - Kamiennej oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej w Kielcach.
Wszystkie wyniki badań przekazywano do Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Skarżysku - Kamiennej. Na ich podstawie stwierdzono, że jakość wody
na pływalni była zgodna z normatywami. Ponadto zarządzający pływalnią umieszczał na tablicy
informacyjnej, zlokalizowanej w miejscu widocznym dla osób korzystających z niej, komunikat
o ostatniej ocenie jakości wody wraz z aktualnymi wynikami z badań wody z niecki basenowej.
W celu oceny stopnia skolonizowania instalacji wody ciepłej pałeczkami Legionella sp.
w 2016 r. zostały pobrane do badania 2 próbki wody ciepłej z pryszniców w łazienkach dla
kobiet i mężczyzn. W obu badanych próbkach wody nie stwierdzono obecności bakterii
Legionella sp.
3. Podsumowanie
Nadzór sprawowany nad obiektami użyteczności publicznej w analizowanym okresie
wykazał 3 obiekty ze złym stanem sanitarnym tj. 2 pralnie zlokalizowane w Suchedniowie oraz
zakład fryzjerski w Skarżysku - Kamiennej. W większości obiektów świadczących usługi nie
stwierdzono uchybień w zakresie utrzymania bieżącego stanu sanitarnego, natomiast drobne
nieprawidłowości omawiano w trakcie kontroli i były usuwane na bieżąco. Zauważalne jest
utrzymywanie
coraz
wyższych
standardów
higieny
i
reżimu
sanitarnego.
Wyniki
przeprowadzonych kontroli dowodzą, że sytuacja sanitarno-higieniczna na terenie powiatu
skarżyskiego była stabilna.
49
V. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą
1. Wprowadzenie
W 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku - Kamiennej
nadzorował 210 podmiotów leczniczych udzielających świadczeń w zakresie ochrony zdrowia:

1 zakład opiekuńczo-leczniczy,

2 zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze,

25 przychodni, poradni, ośrodków zdrowia,

1 medyczne laboratoria diagnostyczne,

2 zakłady rehabilitacji leczniczej,

1 stacja krwiodawstwa,

1 pogotowie ratunkowe,

3 punkty pobrań materiału biologicznego do badań,

1 zakład pielęgniarskiej, długoterminowej opieki domowej,

138 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, w tym 6 w zakresie
stomatologii,

27 indywidualnych praktyk lekarskich stomatologicznych,

1 grupowa praktyka lekarska w zakresie stomatologii,

1 gabinet fizjoterapii i masażu ,

1 gabinet przy TOM-MARG ZPCh

5 pracowni protetycznych.
Ryc. 16. Podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia.
50
W ciągu 2016 roku skontrolowano 91 placówek ochrony zdrowia i przeprowadzono
w nich 93 kontrole z zakresu wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia podmiotu prowadzącego działalność leczniczą.
W podmiotach leczniczych oceniano: zaopatrzenie w ciepłą i zimną wodę, postępowanie
z odpadami medycznymi bezpośrednio po ich wytworzeniu, rodzaj odpadów, sposób ich
usuwania i transportu do miejsca składowania, warunków i czasu przechowywania ich
w placówce do momentu odebrania przez odpowiednią firmę. Kontrola uwzględniała również
postępowanie z odpadami komunalnymi. Każda placówka medyczna jest kontrolowana
w zakresie stanu higieniczno-technicznego pomieszczeń i urządzeń, rodzaju wykonywanych
zabiegów, wyposażenia stanowisk do mycia i dezynfekcji rąk, stosowanych wyrobów
medycznych, wyposażenia w preparaty do aseptyki i antyseptyki, postępowania ze sprzętem
wielorazowego użytku podlegającym sterylizacji, metod sterylizacji, sposobu przechowywania
narzędzi sterylnych. Ponadto zwracano uwagę na postępowanie z czystą i brudną bielizną,
sposób jej składowania, transportu, prania. Oceniano sposób sprzątania pomieszczeń, rodzaj
sprzętu przeznaczonego do tego celu, rodzaj preparatów dezynfekcyjnych. Kontrole
uwzględniały zgłaszalność chorób zakaźnych i zakażeń. Ponadto w placówkach medycznych
posiadających
punkty
szczepień
oceniano:
warunki
przechowywania
preparatów
szczepionkowych, sposób zapewnienia łańcucha chłodniczego, wyszczepialność, prowadzoną
gospodarkę preparatami szczepionkowymi jak też kwalifikacje personelu odpowiedzialnego za
wykonawstwo szczepień ochronnych.
Kontrolą objęte są też wdrożone procedury postępowania, opracowane w celu
zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, sposób prowadzenia
i przechowywania dokumentacji. 21% placówek wyposażonych jest w odpowiednie urządzenia
do sterylizacji narzędzi medycznych wielorazowego użycia, 3% podmiotów zleca usługi
w zakresie sterylizacji innym podmiotom, pozostałe placówki korzystają ze sprzętu medycznego
jednorazowego użycia.
2. Szpitale
Na terenie powiatu skarżyskiego znajduje się 1 Szpital Powiatowy podlegający
Zespołowi Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej. Od 2010 r. nadzór sanitarny nad tym
obiektem sprawuje nadal Świętokrzyski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny.
51
3. Podmioty lecznicze realizujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne
(przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie)
W 2016 roku nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku Kamiennej objęto 25 podmiotów prowadzących ambulatoryjną działalność leczniczą.
Skontrolowano 23 placówki, przeprowadzając w nich 25 kontroli.
3.1. Stan sanitarno-techniczny
Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzono, że większość placówek
spełnia wymagania sanitarne stawiane tego typu obiektom. Niektóre placówki poprawiają swój
stan sanitarno-techniczny wymieniając na nowy sprzęt medyczny i biurowy. Jedynie w 1
placówce stwierdzono nieprawidłowości typu technicznego, wydano stosowne zalecenia.
W placówkach tych przeprowadzono również kontrole z zakresu zgłaszalności chorób
zakaźnych i zakażeń u ludzi. Wszystkie skontrolowane obiekty prowadzą wewnętrzne rejestry
zgłoszeń podejrzeń i rozpoznań chorób zakaźnych. Podmioty posiadają opracowane procedury
mające na celu zapobiegać szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, dokumentacja
z tego zakresu prowadzona i przechowywana jest zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem.
W 2016 r. dodano do rejestru podmiot leczniczy „Twoje Gabinety” – DR spółka cywilna
świadczący ambulatoryjne usługi medyczne w zakresie: urologii, chirurgii urazowoortopedycznej, neurochirurgii, chorób wewnętrznych, reumatologii, leczenia ran trudnogojących
się, stomatologii, dietetyki, pracowni rtg. Podmiot wyposażono w urządzenie sterylizujące –
autoklaw.
3.2. Zaopatrzenie w wodę
Obiekty lecznictwa otwartego zaopatrywane są w wodę wodociągową o dobrej jakości
pochodzącą z wodociągów publicznych. W placówkach tych zapewniono dostęp do bieżącej
zimnej i ciepłej wody. W zakresie gospodarki ściekowej nieprawidłowości nie stwierdzono.
Większość placówek podłączona jest do komunalnej kanalizacji sanitarnej, tylko nieliczne (te
usytuowane na terenach wiejskich) do zbiorników bezodpływowych, które opróżniane były
na bieżąco przez firmy asenizacyjne.
52
3.3. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi
Postępowanie
z
odpadami
pochodzenia
medycznego
odbywało
się
zgodnie
z przygotowanymi i wdrożonymi procedurami i instrukcjami. Segregacja odpadów odbywa się
już w miejscu ich powstania na odpady komunalne i niebezpieczne odpady medyczne.
Niebezpieczne odpady medyczne zbierano do worków jednorazowego użytku umieszczonych
w sztywnych pojemnikach lub jednorazowych, sztywnych, odpornych na przekłucie,
oznakowanych pojemnikach. Właściwie zabezpieczone, do czasu odbioru przez spalarnię,
przechowywane były w wydzielonych pomieszczeniach lub w urządzeniach chłodniczych
przeznaczonych wyłącznie do tego celu. Wszystkie obiekty posiadały umowy na odbiór
i unieszkodliwiane odpadów medycznych oraz dokumenty stwierdzające stałe przekazywanie
tych odpadów. Odpady o charakterze komunalnym gromadzono w workach foliowych,
a następnie usuwano do kontenerów, opróżnianych na bieżąco w ramach umów zawartych
z wyspecjalizowanymi podmiotami.
3.4. Gospodarka bielizną
W skontrolowanych placówkach postępowanie z bielizną było prawidłowe. Bielizna
czysta i brudna przechowywana jest w wydzielonych szafach lub magazynach. Coraz częściej
w podmiotach świadczących usługi zachowawcze stosowana jest bielizna jednorazowego
użytku. Pranie bielizny zlecane jest firmom pralniczym, co jest udokumentowane dowodami
zapłaty.
3.5. Dezynfekcja i sterylizacja
Na wyposażeniu placówek lecznictwa otwartego znajduje się 12 autoklawów, pozostałe
korzystają wyłącznie ze sprzętu jednorazowego użytku. Kontrole skuteczności procesów
sterylizacji
wskaźnikami
chemicznymi
i
biologicznymi
prowadzone
są
prawidłowo,
a dokumentacja z tego zakresu jest archiwizowana. Sterylny sprzęt i narzędzia medyczne
przechowywane w odpowiednich warunkach z przestrzeganiem dat ważności
Preparaty dezynfekcyjne stosowane są zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych
i
produktach
biobójczych.
Dezynfekcja
i mycie
narzędzi
wielokrotnego
użycia
odbywała się w odpowiednich i dostosowanych do ilości narzędzi pojemnikach. Placówki
posiadają
opracowane
procedury
przygotowania
roboczych
roztworów
środków
dezynfekcyjnych oraz ich stosowania. Preparaty dezynfekcyjne dobierane są właściwie,
co do spektrum działania, czasu i zastosowania, przechowywane prawidłowo. Stanowiska
do mycia i dezynfekcji rąk wyposażone odpowiednio.
53
W skontrolowanych placówkach nie stwierdzono braków w zaopatrzeniu w preparaty
dezynfekcyjne stosowane do aseptyki i antyseptyki, bądź preparatów po zakończonym terminie
ważności. Sprzątanie pomieszczeń prowadzone jest przez zatrudniony personel lub przez
zewnętrzną firmę sprzątającą.
4. Praktyki zawodowe
Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w SkarżyskuKamiennej w roku 2016 było zarejestrowanych 27 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów,
138 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich (w tym specjalistyczne praktyki
lekarzy stomatologów, ginekologów, chirurgów, okulistów, laryngologów, kardiologów,
diabetologów, dermatologów i wenerologów, neurologów, alergologów, pediatrów, internistów
i medycyny pracy) oraz 1 grupowa praktyka lekarska stomatologiczna. W analizowanym okresie
kontrolą objęto 44 obiekty. W skontrolowanych placówkach nie kwestionowano stanu sanitarnohigienicznego. Indywidualne i specjalistyczne praktyki dentystyczne sukcesywnie poprawiają
stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i sprzętu medycznego. W jednym z gabinetów
przeprowadzono generalny remont z wymianą sprzętu medycznego, sterylizującego oraz mebli.
W 32 gabinetach lekarskich sterylizacja prowadzona była w autoklawach znajdujących
się na wyposażeniu, 7 gabinetów zlecało sterylizację innym podmiotom, pozostałe praktyki
korzystają ze sprzętu jednorazowego użycia. Kontrole procesów sterylizacji wskaźnikami
chemicznymi i biologicznymi prowadzone były prawidłowo. Dokumentacja z tego zakresu jest
archiwizowana.
W
trakcie kontroli
nie
kwestionowano preparatów dezynfekcyjnych
przeznaczonych do aseptyki i antyseptyki. Skontrolowane placówki posiadają opracowane
procedury postępowania w celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
dokumentacja z tego zakresu prowadzona jest i przechowywana w sposób prawidłowy.
Sprzątanie pomieszczeń wykonywane jest we własnym zakresie.
4.1. Zaopatrzenie w wodę
Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę do spożycia tych placówek były wodociągi
sieciowe. Jakość dostarczanej wody pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym nie
była kwestionowana.
54
4.2. Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi
Postępowanie z odpadami medycznymi od momentu ich wytworzenia do utylizacji nie
budziło zastrzeżeń. Zabezpieczone odpady medyczne gromadzone są w specjalnie do tego celu
przeznaczonych
urządzeniach
chłodniczych,
w
szczelnie
zamkniętych
pojemnikach.
Skontrolowane placówki miały zawarte umowy ze specjalistycznymi firmami uprawnionymi
do odbioru i utylizacji odpadów medycznych, jak również karty przekazania odpadów. Odpady
komunalne
zabierane
były
z
obiektów
również
w
ramach
umów
zawartych
z wyspecjalizowanymi podmiotami. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości
w tym zakresie.
4.3. Gospodarka bielizną
Bielizna czysta i brudna w placówkach przechowywana była w wydzielonych szafach.
Postępowanie z bielizną czystą i brudną nie budziło zastrzeżeń. Coraz więcej placówek stosuje
bieliznę jednorazowego użytku.
5. Podsumowanie
Z każdym rokiem ulega poprawie stan higieniczno-techniczny podmiotów leczniczych.
Dzięki prowadzonym remontom i wymianie sprzętu medycznego na bardziej nowoczesny,
podnoszona jest jakość świadczonych usług.
55
VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy
Głównym celem działania
Sekcje Nadzoru Środowiska Pracy
w 2016r. było
prowadzenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia
ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych
i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy oraz sprawowanie nadzoru nad
substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, detergentami i prekursorami narkotyków
kat. 2 i 3.
Wszystkie wymienione zadania były realizowane w podległych zakładach pracy.
W ewidencji Sekcji Nadzoru Środowiska Pracy znajduje się 225 obiektów, z czego
178 stanowią zakłady pracy, a 47 to placówki ochrony zdrowia, sklepy w których
przeprowadzane są kontrole doraźne i akcyjne.
Tabela 1 Struktura zakładów pracy według liczby zatrudnionych.
Liczba pracowników
zatrudnionych w
zakładzie
Liczba zakładów
pracy
Procent udziałowy w
ogólnej ilości zakładów
[%]
do 9
126
56
10-49
76
34
50-249
20
9
>250
3
1
Ogółem
225
100
Liczba zakładów pracy
do 9
10-49
50-249
>250
Ryc. 1 Struktura zakładów pracy ze względu na liczbę osób zatrudnionych
56
Największą grupę nadzorowanych obiektów w stosunku do wszystkich zakładów
objętych ewidencją stanowią przedsiębiorstwa małe, zatrudniające do 9 pracowników,
co stanowi (56 %) tj. 126 zakładów oraz zakłady zatrudniające 10 - 49 pracowników,
co stanowi 34 % tj. 76 zakładów. Natomiast znacznie mniejszą grupę obiektów
nadzorowanych stanowią zakłady zatrudniające 50-249 pracowników co stanowi 9 % tj. 20
zakładów oraz 250 i więcej pracowników co stanowi 1 % tj. 3 zakłady.
1. Zakres kontroli warunków pracy
W 2016 roku przeprowadzono łącznie 85 kontroli w tym: 59 kontroli w zakresie
warunków pracy, 12 kontroli w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie
podejrzenia choroby zawodowej oraz przeprowadzono 14 wizytacji zakładów pracy
w związku ze zgłoszeniem podejrzenia choroby zawodowej. Łącznie przeprowadzono
kontrole w 53 zakładach zatrudniających 2909 pracowników.
Intensywność sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego uzależniona była od ryzyka
zawodowego występującego w zakładach pracy, związanego z występowaniem czynników
szkodliwych i uciążliwych oraz od liczby zatrudnionych. Kryteria, które brane były pod
uwagę podczas sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego to:
–
występowanie czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy;
–
występowanie przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i najwyższych
dopuszczalnych natężeń (NDN);
–
stosowanie i dystrybucja: substancji chemicznych i ich mieszanin, prekursorów
narkotyków kategorii 2 i 3 czy preparatów biobójczych;
–
zapadalność na choroby zawodowe.
Na terenie powiatu skarżyskiego w 2016 roku nie funkcjonowały rozpoznane
podmioty w zakresie wprowadzania do obrotu i produkcji środków zastępczych.
Prokuratura Rejonowa w Skarżysku
z umorzeniem dochodzeń,
- Kamiennej przekazała,
w związku
Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi
Sanitarnemu
w Skarżysku - Kamiennej środki zastępcze pochodzące od osób fizycznych. Biorąc pod
uwagę fakt, iż zatrzymane środki zastępcze stwarzają uzasadnione podejrzenie zagrożenia
życia lub zdrowia ludzi i nie mogą być zwrócone stronie z obawy o jego zdrowie,
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny podejmuje działania prewencyjne zmierzające
do zniszczenia zabezpieczonych środków zastępczych. W/w produkty zostały przekazane
do depozytu Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach do czasu zakończenia
postępowania administracyjnego.
W 2016r zgłoszono Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu
w Skarżysku - Kamiennej 5 zatruć środkami zastępczymi .
57
2. Postępowanie administracyjno-egzekucyjne
W wyniku przeprowadzonych kontroli w 2016 r. wydano 24 decyzje merytoryczne
i płatnicze w tym m.in. :
1) w zakresie wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi:
2 decyzje merytoryczne, 2 decyzje płatnicze , 2 decyzje o nałożeniu kary pieniężnej
2) w związku ze sprawowaniem bieżącego nadzoru sanitarnego: 9 decyzji
merytorycznych oraz 9 decyzji płatniczych .
Decyzje wydane w zakresie sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem przepisów
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii tj. wprowadzania do obrotu produktów, co do
których istniało uzasadnione podejrzenie, że są to środki zastępcze zawierały nakazy
dotyczące:
- wycofania z obrotu produktów będących środkami zastępczymi – 2 nakazy,
- zakazu wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi – 2
nakazy,
- zniszczenia
na koszt strony postępowania produktów będących środkami
zastępczymi - 2 nakazy,
- orzeczenia o przepadku na rzecz skarbu państwa zatrzymanych środków- 2 nakazy,
- obciążenia strony kosztami badań oraz opłatą w wysokości kosztów kontroli,
- nałożenia kary pieniężnej za wprowadzanie do obrotu środków zastępczych lub
nowych substancji psychoaktywnych.
Za wprowadzanie do obrotu produktów będących środkami zastępczymi nałożono
kary pieniężne na łączną kwotę 40 000 złotych .
Wydane decyzje dotyczące nadzoru nad warunkami pracy w zakładach zawierały
nakazy dotyczące :
- wykonania pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy ;
- obniżenia najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu, stężenia zapylenia oraz
stężenia czynników chemicznych na stanowiskach pracy ;
- uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego narażenia na czynniki chemiczne ;
- zaktualizowania spisu substancji i mieszanin chemicznych stosowanych w zakładzie ;
- zaopatrzenia zakładu w aktualne karty charakterystyki stosowanych substancji i mieszanin
chemicznych oraz zapoznania pracowników z treścią tych kart.
58
Tabela 2 Liczba stwierdzonych nieprawidłowości w latach 2015-2016
Liczba stwierdzonych nieprawidłowości
Rok 2015
Rok 2016
Zły stan pomieszczeń
socjalnych
0
0
Zły stan pomieszczeń pracy
0
0
Brak pomiarów czynników
szkodliwych
2
6
Przekroczenia NDS i NDN
1
2
Brak lub nieprawidłowa
ocena ryzyka zawodowego
0
1
Uchybienia w zakresie
substancji i mieszanin
chemicznych
0
3
3. Nadzór nad warunkami pracy – przekroczenia NDS i NDN .
3.1. Nadzór nad warunkami pracy na stanowiskach, gdzie występowały
przekroczenia NDS I NDN
W 2016 roku skontrolowano 53 zakłady zatrudniające 2909 osób. W ewidencji
odnotowane są 2 zakłady pracy, w których 12 osób pracuje w przekroczeniach NDS
i NDN w tym:
- 1 osoba w przekroczeniach NDS czynników chemicznych ;
- 3 osoby w przekroczeniach NDS pyłów oraz NDN hałasu;
- 8 osób w przekroczeniach NDN hałasu .
Wszyscy pracownicy pracujący w narażeniu na czynniki szkodliwe mieli
zapewnione ochrony indywidualne.
Tabela 3 Występowanie przekroczeń NDS i NDN w zakładach pracy według PKD
Dział
PKD
(z 2007r)
Rodzaj działalności
Liczba zakładów pracy,
w których występowało
przekroczenia NDS/NDN
Liczba osób
pracujących w
przekroczeniu
23
PRODUKCJA WYROBÓW Z
POZOSTAŁYCH
MINERALNYCH SUROWCÓW
NIEMETALICZNYCH
1
5
29
PRODUKCJA POJAZDÓW
SAMOCHODOWYCH,
PRZYCZEP I NACZEP, Z
WYŁĄCZENIEM MOTOCYKL
1
7
59
Tabela 4 Liczba zakładów pracy w których występują przekroczenia NDS i NDN oraz ilość
osób w nich pracujących w latach 2014-2015.
Rok 2015
Rok 2016
Liczba zakładów pracy,
w których stwierdzono
przekroczenia NDS/NDN
3
2
Liczba osób pracujących
w przekroczeniu
9
12
3.2. Substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz prekursory narkotyków.
W
2016 roku przeprowadzono 10 kontroli w 9 zakładach
w zakresie substancji
chemicznych i ich mieszanin w tym:
- 2 kontrole u dalszych użytkowników (formulatorów),
- 1 kontrolę u dystrybutora ,
- 7 kontroli u stosujących substancje chemiczne.
W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości i wydano 3 decyzje administracyjne.
Ponadto przeprowadzono 4 kontrole w :
- 3 zakładach
zajmujących się wprowadzaniem do obrotu prekursorów narkotyków
kat. 2 i 3,
- 1 zakładzie stosujących prekursory narkotyków kat. 2 i 3 .
W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości zarówno w zakresie wprowadzania do
obrotu jak i stosowania prekursorów narkotyków kat. 2 i 3.
W ramach kontroli nad produktami biobójczymi, przeprowadzono 3 kontrole w tym:
- 2 kontrole w zakresie stosowania w działalności zawodowej produktów biobójczych;
- 1 kontrole w zakresie wprowadzania do obrotu produktów biobójczych.
W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie wprowadzania do obrotu
i stosowania w działalności gospodarczej środków biobójczych.
60
3.3. Czynniki rakotwórcze i mutagenne
Zgodnie z § 4 ust.2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 roku
w
sprawie
substancji
chemicznych,
ich
mieszanin,
czynników
lub
procesów
technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy pracodawca ma obowiązek przekazania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu
inspektorowi sanitarnemu „Informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach,
czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”
występujących w jego zakładzie, za dany rok kalendarzowy. Informacje te trafiają
następnie do właściwego powiatowego inspektora sanitarnego, który sporządza zbiorcze
zestawienie i przesyła informacje z całego powiatu do Centralnego Rejestru Czynników
Rakotwórczych Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi w terminie wskazanym przez Instytut.
Obecnie w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej znajduje się 12
zakładów pracy, gdzie narażonych na czynniki rakotwórcze jest 48 pracowników.
W kontakcie z w/w czynnikami pracują osoby zatrudnione min.: w służbie zdrowia,
pracownicy stacji paliw, zakładów przemysłowych, galwanizerni. Najczęściej występujące
czynniki rakotwórcze to promieniowanie jonizujące oraz substancje chemiczne takie jak:
dwuchromian sodu; benzen; benzyna niskowrząca, bezwodnik chromowy.
W zakresie przestrzegania przepisów dotyczących czynników rakotwórczych
i mutagennych w 2016 r. przeprowadzono 2 kontrole sanitarne w 2 zakładach pracy,
w którym nie stwierdzono nieprawidłowości.
4. Czynniki biologiczne
W ewidencji PSSE
znajduje się 77 zakładów , w których występują szkodliwe
czynniki biologiczne. W roku sprawozdawczym skontrolowano 5 zakładów pracy,
w których na szkodliwe czynniki biologiczne grupy 2 i 3 narażonych
było
154
pracowników. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości.
Do czynników biologicznych zaliczanych do grupy 2 zagrożenia – tzn. takie, które
mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale
rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne oraz dla których
istnieją skuteczne metody profilaktyki lub leczenia - zaliczamy m.in. laseczkę zgorzeli
gazowej, Escherichia coli, wirus zapalenia wątroby typu A. Natomiast do czynników
biologicznych zaliczanych do grupy 3 – czyli mogących wywoływać u ludzi ciężkie
choroby, niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej
jest bardzo prawdopodobne oraz dla których istnieją w stosunku do nich skuteczne metody
profilaktyki lub leczenia - zaliczamy m.in. wirus zapalenia wątroby typu B lub typu C.
61
5. Choroby zawodowe.
W 2016 roku przeprowadzono 14 wizytacji w ramach postępowań wyjaśniających
dotyczących chorób zawodowych, w wyniku których sporządzono 12 kart oceny narażenia
zawodowego i wydano 5 decyzji administracyjnych, w tym: 4 decyzje o stwierdzeniu
choroby zawodowej, 1 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej .
Tabela 5 Stwierdzone choroby zawodowe w latach 2015-2016 .
Lp.
Pozycja w
wykazie chorób
zawodowych
Liczba stwierdzonych chorób
Choroba zawodowa zgodnie z wykazem
2015
2016
Pylice płuc
1
2
17.3
nowotwory złośliwe powstałe
w następstwie działania czynników
występujących w środowisku pracy, uznanych
za rakotwórcze u ludzi : nowotwór układu
krwiotwórczego
0
1
3
21
obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu
typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego
spowodowany hałasem , wyrażony
podwyższeniem progu słuchu o wielkości co
najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym ,
obliczony jako średnia arytmetyczna dla
częstotliwości audiometrycznych 1,2i 3 kHz
1
0
4
22.1
zespół wibracyjny – postać naczyniowonerwowa
1
0
5
26
Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo
ich następstwa
1
1
1
3.1
–
2
Tabela 12 Powiązanie stwierdzonych chorób zawodowych z wykonywaną pracą w 2016r.
PKD
Nazwa grupowania PKD
Numer choroby
zawodowej
Nazwa choroby zawodowej
z wykazu
Liczba
stwierdzonych
chorób
02
Leśnictwo i pozyskiwanie
drewna
26
Choroby zakaźne lub pasożytnicze
albo ich następstwa
1
08
Produkcja wyrobów z
pozostałych mineralnych
surowców
3.1
Pylice płuc
2
nowotwory złośliwe powstałe
w następstwie działania czynników
występujących w środowisku pracy ,
uznanych za rakotwórcze u ludzi :
nowotwór układu krwiotwórczego
1
–
24
Produkcja metali
17.3
62
5. Działalność w zakresie promocji zdrowia w środowisku pracy :
Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej podczas kontroli zakładów pracy, jak
również poprzez umieszczanie na stronach internetowych odpowiednich informacji,
realizowali zadania dotyczące promocji zdrowia w miejscu pracy, a mianowicie:
• W ramach kampanii Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy
z siedzibą w Bilbao, rozpowszechniano materiały informacyjne nt. bezpiecznych
warunków pracy,
• Realizowanego programu „Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego” ,
ograniczania zdrowotnych następstw palenia tytoniu w zakładach pracy;
• W zakładach pracy stosujących „chemikalia”, informowano o ulotce opracowanej
przez Europejską Agencję Chemikaliów ECHA, m.in. „Bezpieczeństwo chemikaliów,
a twoja firma”
6. Podsumowanie
Nadzór środowiska pracy realizowany był w celu ochrony zdrowia pracowników
przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących
w miejscu pracy. W wyniku sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego stwierdzono,
że tylko w 2 zakładach pracy stwierdzono przekroczenia NDN co stanowi 3,7 %
wszystkich skontrolowanych zakładów . W związku z powyższym należy pozytywnie
ocenić warunki w kontrolowanych zakładach .
Pracodawcy w miarę możliwości finansowych i technicznych poprawiali warunki
pracy poprzez zakup nowych maszyn i urządzeń oraz systematyczne przeglądy,
konserwacje i naprawy maszyn. Ponadto, w przypadkach, gdzie zmniejszenie do granic
NDS i NDN działania czynników szkodliwych było niemożliwe ze względów
technologicznych, wprowadzano rozwiązania organizacyjne, mające na celu zmniejszenie
narażenia zawodowego poprzez stosowanie indywidualnych ochron, rotacji pracowników
oraz izolowanie stanowisk pracy.
Stan sanitarny pomieszczeń pracy i pomieszczeń socjalnych nie budził większych
zastrzeżeń ze strony Inspekcji Sanitarnej. Przedsiębiorcy w coraz większym stopniu dbają
o poprawę warunków pracy.
Rośnie świadomość z zakresu bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Jednym z problemów, z jakim borykają się przedsiębiorcy, to przede wszystkim słaby
rozwój gospodarki, a tym samym coraz większe trudności finansowe, z którymi
niejednokrotnie związane są zwolnienia pracowników czy zamykanie zakładów pracy.
63
Oceniając obszar środków zastępczych należy stwierdzić, że pomimo likwidacji
sklepu wprowadzającego do obrotu środki zastępcze, są one nadal powodem zatruć,
zgłaszanych do organu inspekcji. Środki te są kupowane w sklepach internetowych
i dostarczane pocztą oraz zakupowane w innych miastach .
64
VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami
wypoczynku dzieci i młodzieży
W 2016 roku skontrolowano wszystkie nadzorowane placówki nauczania i wychowania,
tj. 54 placówki oświatowo–wychowawcze oraz 15 form wypoczynku zimowego i letniego dzieci
i młodzieży szkolnej.
W
roku szkolnym 2016/2017, tj. od 01 września 2016 r. wznowiono działalność
funkcjonującego od 2006 roku
Prywatnego
Zespołu
Szkół
w budynku
przejętym
po gimnazjum przeniesionym w inne miejsce, na terenie miasta Skarżysko-Kamienna.
Utworzono 1 niepubliczne gimnazjum (Niepubliczne Gimnazjum nr 7) w budynku przy
Szkole Podstawowej nr 9 w Skarżysku - Kamiennej. Ponadto przekazano pod nadzór sanitarny
Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Kielcach 1 zespół szkół
ponadpodstawowych w gminie Suchedniów (Zespół Szkół im. Henryka Sienkiewicza w
Suchedniowie) na mocy porozumienia zawartego dnia 05.07.2016 r. pomiędzy powiatem
skarżyskim a gminą Suchedniów.
Przeprowadzono łącznie 124 kontrole sanitarne, wydano 4 decyzje administracyjne,
ogółem wyegzekwowano wykonanie zarządzeń 3 decyzji z lat ubiegłych, tj. z 2015 roku.
Do wszystkich nadzorowanych placówek uczęszczało 8 055 uczniów.
Kontrole sanitarne wykazały, że:
- 6 placówek korzysta z systemu kanalizacji lokalnej (11,1 %)
- w 7 placówkach na 1 urządzenie ustępowe przypadała ponadnormatywna liczba
uczniów (13,0 %).
W celu oceny warunków na stanowisku pracy ucznia wykonano 1481 badań.
65
14
14
12
12
9
9
10
8
6
4
4
4
2
2
0
żłobki/kluby dziecięce
szkoły podstawowe
placówki opiekuńczo-wychowawcze
zespoły szkół ponadpodstawowych
przedszkola
gimnazja
zespoły szkół ogólnokształcących
Ryc.1 Placówki nauczania i wychowania objęte nadzorem w 2016 roku
1. Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów, prawidłowość tygodniowych rozkładów
lekcji oraz posiadana infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego
w szkołach
Ocenę dostosowania mebli szkolnych do wzrostu uczniów przeprowadzono w 12
placówkach w 69 oddziałach na 1481 stanowiskach pracy uczniów, tj. w 1 szkole podstawowej,
3 gimnazjach i w 8 zespołach szkół.
W badanych placówkach stwierdzono 21 stanowisk nieprawidłowych w 10 oddziałach
w 2 placówkach.
Skontrolowano tygodniowy rozkład lekcji w 11 placówkach w 108 oddziałach (w 40
oddziałach w 9 szkołach podstawowych oraz w 68 oddziałach w 8 gimnazjach).
Niezgodności z zasadami higieny stwierdzono w 4 szkołach w 27 oddziałach (w 9
oddziałach w 3 szkołach podstawowych i w 18 oddziałach w 4 gimnazjach).
66
ERGONOMIA MEBLI SZKOLNYCH
I PRZEDSZKOLNYCH
Ocenie poddano
rozkład zajęć
szkolnych
Oceniono
dostosowanie mebli
do wzrostu uczniów
1
2
przedszkola
szkoły
6
podstawowe
3
4
5
w ilu
oddziałach
w ilu
placówkach
Nieprawidłowe
stwierdzono
w ilu
placówkach
w ilu
oddziałach
w ilu
placówkach
Nieprawidłowe
stwierdzono
w ilu
oddziałach
w ilu
placówkach
HIGIENICZNA OCENA
ROZKŁADÓW
ZAJĘĆ LEKCYJNYCH
oddziałów
RODZAJ PLACÓWEK
Tabela 1 Higiena procesu nauczania
6
7
8
9
0
0
0
0
2
0
0
2
1
0
0
27
gimnazja
zespoły
75
szkół
szkoły
34
podstawowe
2
4
1
17
3
5
1
7
23
3
50
8
5
1
7
9
3
21
1
5
1
gimnazja
6
14
3
23
6
0
0
ponadgimna
-zjalne
0
szkoły
zawodowe
0
0
0
6
1
0
0
razem
11
27
4
69
12
10
2
41
108
Na 32 skontrolowane placówki oświatowe 31 posiadało salę gimnastyczną.
Z obiektów posiadających salę gimnastyczną 14 szkół miało salę gimnastyczną z zapleczem
sanitarnym (z natryskami, ustępami, przebieralniami), 17 zastępczą salę gimnastyczną.
W 1 szkole stwierdzono jej brak (Szkoła Podstawowa w Grzybowej Górze).
67
Podczas kontroli stwierdzono, że w szkołach posiadających salę gimnastyczną
z zapleczem sanitarnym nie jest ono w pełni wykorzystane, gdyż:
- w 9 placówkach natryski były czynne, ale nieużywane
- w 3 placówkach natryski były używane sporadycznie po zajęciach WF
- w 2 placówkach natryski były używane tylko po dodatkowych zajęciach sportowych.
Możliwość korzystania z basenu mieli uczniowie z 19 szkół, a z hali sportowej z 5 szkół.
Ryc. 2 Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach
2. Opieka medyczna w szkołach
Nadal aktualnym problemem jest brak opieki medycznej w szkołach. Skontrolowano 32
szkoły. Stwierdzono, że:
- w 32 placówkach nie jest zapewniona podstawowa opieka lekarska (100 %)
- w 12 placówkach brak jest gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej
(opieka pielęgniarska zapewniona we wszystkich szkołach, lecz poza placówką, lub pielęgniarka
przyjeżdża do szkoły z innej placówki (37,5 %)
- w 30 szkołach nie zapewniono opieki stomatologicznej (93,8 %).
W placówkach szkolnych, w których nie zapewniono opieki medycznej, uczniowie
korzystają z profilaktycznej opieki zdrowotnej w przychodni lub ośrodku zdrowia.
68
3. Działalność prowadzona w zakresie dożywiania
Dożywianie w szkołach prowadzone jest w formie śniadań, obiadów jedno - lub
dwudaniowych. Z w/w form dożywiania w 2016 roku skorzystało 2 339 uczniów w 28
placówkach. Na 28 skontrolowanych placówek prowadzących dożywianie:
- 10 placówek (35,7 %) wydawało posiłki dwudaniowe, z których korzystało 1 014 dzieci
- 17 placówek (60,7 %) wydawało posiłki jednodaniowe, z których korzystało 1 318 dzieci
- 1 placówka (3,6 %) wydawała śniadania szkolne, z których korzystało 7 dzieci.
Z posiłków dofinansowanych przez Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej
korzystało 569 uczniów (24,3 %).
4. Wypoczynek dzieci i młodzieży
W 2016 roku w powiecie skarżyskim zorganizowano wypoczynek dzieci i młodzieży
w formie wyjazdowej (kolonie i obozy sportowo-rekreacyjne) oraz w miejscu zamieszkania,
jako półkolonie.
Z wypoczynku zimowego oraz letniego dzieci i młodzieży w powiecie skarżyskim
skorzystało ogółem 506 osoby na 15 formach wypoczynku (5 wypoczynkach zimowych
i 10 letnich).
Przeprowadzono 15 kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży- 5 w trakcie wypoczynku
zimowego i 10 podczas wypoczynku letniego. W żadnym z obiektów nie stwierdzono zaniedbań
w zakresie porządku i czystości. Na wszystkich wypoczynkach wyjazdowych zapewniona była
opieka medyczna.
5. Podsumowanie
Z roku na rok obserwuje się stopniową, niewielką poprawę stanu sanitarno-technicznego
placówek oświatowo - wychowawczych, m.in. w zakresie zapewnienia bieżącej ciepłej wody,
wyposażenia w dostosowane do wzrostu uczniów, certyfikowane meble szkolne i poprawy stanu
sanitarno-technicznego pomieszczeń szkolnych (wymiana okien, podłóg, remont elewacji).
We wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych objętych nadzorem zapewniona
jest przez cały rok bieżąca ciepła woda w łazienkach uczniów.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku - Kam. będzie podejmował
działania mające na celu wyegzekwowanie centralnego zaopatrzenia placówek w bieżącą ciepłą
wodę.
69
W wyniku kontroli (w porównaniu z rokiem 2015) stwierdzono:
- mniejszą liczbę placówek korzystających z systemu kanalizacji lokalnej,
- podobną liczbę placówek z ponadnormatywną liczbą uczniów przypadającą na urządzenia
sanitarne
- większą liczbę placówek oświatowych z meblami szkolnymi (stolikami i krzesłami),
a także sprzętem sportowym wyposażonymi w certyfikaty zgodności i atesty bezpieczeństwa.
W porównaniu z latami ubiegłymi w roku 2016 obserwuje się spadek liczby uczniów
dożywianych w szkołach (2339 uczniów). Od roku 2015 dożywianie uczniów w szkołach
wykazywało tendencję wzrostową, tzn. 2548 dożywianych dzieci w 2015 r., 2457 w 2014 r.,
2 416 w 2013 r., przy równoczesnym spadku liczby uczniów korzystających z posiłków
dofinansowanych: 569 w 2016 r., 685 w 2015 r., 728 w 2014 r., 840 w 2013 r.
W ostatnich trzech latach liczba wypoczywających dzieci przedstawiała się następująco:
Ogółem w roku 2016 skorzystało 506 uczestników w 15 formach wypoczynku zimowego
i letniego; w roku 2015 skorzystało 663 uczestników w 19 formach wypoczynku zimowego
i letniego; w roku 2014 korzystało 347 osób w 10 formach wypoczynku zimowego i letniego.
Nadal
nierozwiązanym
problemem
jest
niedostateczna
liczba
typowych
sal
gimnastycznych w szkołach, z pełnym zapleczem sanitarnym. Szkoła wykazana jako nie
posiadające żadnej sali gimnastycznej prowadzi zajęcia z kultury fizycznej na korytarzach,
boiskach sportowych lub korzysta z małych, zastępczych pomieszczeń do gimnastyki
korekcyjnej na terenie szkoły.
Dane statystyczne za 2016 rok wykazały, iż podobnie jak w roku 2015 ilość gabinetów
opieki medycznej (lekarskiej, pielęgniarskiej, stomatologicznej) usytuowanych na terenie
placówek oświatowych jest mała (tylko 20 placówek na 32 posiada gabinet profilaktyki
zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej).
We wszystkich skontrolowanych placówkach nie zapewniono podstawowej opieki
lekarskiej (100%), w 2 szkołach zapewniono opiekę stomatologiczną (6,3 %), opiekę
pielęgniarską na miejscu w szkole zapewniono w 62,5 % placówek. Stwierdzono zupełny brak
opieki medycznej w przedszkolach.
Niewielkiej poprawie uległ stan sanitarno-techniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych
uczniów oraz stan ich wyposażenia w środki do utrzymania higieny osobistej w placówkach
oświatowych powiatu skarżyskiego. Na podstawie przeprowadzonych kontroli, dotyczących
oceny warunków do utrzymania higieny osobistej przez uczniów stwierdzono 1 placówkę
w złym stanie technicznym.
70
W 2016 roku prowadzono jedno postępowanie administracyjne dotyczące niewłaściwego
stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń (w roku 2015 i 2014 stwierdzono po 2 placówki
o złym stanie technicznym pomieszczeń szkolnych).
Jak wynika z przeprowadzonych kontroli oraz z informacji uzyskanych od dyrektorów
szkół w czasie wakacji we wszystkich szkołach prowadzone były prace porządkowe (mycie
okien, pranie firan, czyszczenie wykładzin, mebli szkolnych, sprzętu sportowego, urządzeń oraz
porządkowanie terenu wokół budynku placówki). Dodatkowo w szkołach prowadzono remonty:
● sal lekcyjnych (malowanie, remont podłóg, wymiana lub malowanie stolarki okiennej)
● bloku żywieniowego i zaplecza (malowanie, wymiana podłóg)
● bloków sportowych i zaplecza (malowanie, cyklinowanie podłogi)
● zaplecza sanitarnego (położenie lub wymiana glazury i terakoty, wymiana urządzeń
sanitarnych i instalacji wodociągowej, wymiana drzwi wejściowych do kabin ustępowych,
montowanie wentylacji mechanicznej)
● korytarzy i świetlic szkolnych (malowanie, wymiana nawierzchni podłóg)
● dachu, ogrodzenia szkolnego, elewacji, nawierzchni, schodów wejściowych i podjazdu
do szkoły.
Ponadto w niektórych placówkach prowadzono prace związane z rozbudową, m.in.:
budowano parkingi, chodniki.
W dalszym ciągu stwierdza się trudności z realizacją zarządzeń decyzji administracyjnych
wydawanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Skarżysku Kamiennej w placówkach oświatowo-wychowawczych powiatu skarżyskiego, co związane jest
prawdopodobnie z niedostatecznym finansowaniem w/w placówek przez organy prowadzące
(nadal pozostają do realizacji 2 decyzje administracyjne wydane w latach 2007-2009).
71
VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku
W 2016 roku z 760 zakładów znajdujących się w ewidencji, skontrolowano 397 obiektów
tj. 52,2%. Kontrolą objęto: obiekty produkcji i obrotu żywnością, obiekty żywienia zbiorowego
typu „otwartego” i „zamkniętego”, zakłady małej gastronomii, środki transportu żywności,
wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotów użytku oraz wytwórnie i miejsca obrotu kosmetyków.
W skontrolowanych obiektach:
- przeprowadzono łącznie 552 kontrole sanitarne i rekontrole,
- wydano 187 decyzji, w tym 6 administracyjnych, 1 decyzję zarządzającą
natychmiastowe wstrzymanie działalności produkcyjnej w piekarni, 1 decyzja wznawiająca tę
działalność;
- zatwierdzono zgodnie z art.63 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie
żywności żywienia 63 zakłady j/w : 8,2 % nadzorowanych;
- nałożono 23 mandaty karne na kwotę 5500,00 zł .
12
11
10
11
10
8
8
6
6
6
4
4
1
2
0
0
2014
obrót
2015
zakłady żywienia zbiorowego
2016
obiekty produkcji żywności
Ryc.20. Stan sanitarno-higieniczny obiektów w latach 2014-2016 według ilości nałożonych
mandatów karnych.
72
1. Stan sanitarny w poszczególnych grupach zakładów
1.1. Zakłady produkcji żywności
W obiektach tych przeprowadzono ogółem 41 kontroli i rekontroli. Skontrolowano 27
zakładów produkcji żywności znajdujących się w ewidencji, w 22 zakładach dokonano oceny
stanu sanitarno-higienicznego wg „Arkusza oceny stanu sanitarnego zakładu produkcji
żywności”. Jeden zakład otrzymał ocenę „niezgodny z wymaganiami”.
W 2016 roku w zakładach produkcyjnych wydano 5 decyzji administracyjnych w tym:
1 decyzję zarządzającą natychmiastowe wstrzymanie działalności produkcyjnej, 1 zezwalającą
na wznowienie działalności produkcyjnej oraz 3 zarządzające poprawę stanu sanitarno technicznego zakładów.
Decyzje zarządzające dotyczyły:
- doprowadzenia do należytego stanu
sanitarno - technicznego
ścian, sufitów
w pomieszczeniach hali produkcyjnej, magazynie mąki, ekspedycji pieczywa i opakowań
transportowych - z terminem: 30.06.2017r.
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego maszyn oraz urządzeń
wykorzystywanych w procesie produkcyjnym - wykonanie w/w zarządzeń do 22.08.2017r.
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego sprzętu produkcyjnego
(przeznaczonego do ubijania mas kremowych) oraz wyposażenia zakładu (zlewozmywak przy
stanowisku naświetlania jaj) – zarządzenia w/w decyzji zostały w całości zrealizowane.
Decyzja zarządzająca natychmiastowe wstrzymanie działalności produkcyjnej w piekarni
w Skarżysku - Kamiennej wynikała z rażących zaniedbań higieniczno-sanitarnych takich jak:
obecność szkodników zbożowo-mącznych w pomieszczeniu produkcyjnym;
- brudne ściany, sufity;
- brak bieżącej ciepłej i zimnej wody przy umywalce w pomieszczeniu ekspedycji
pieczywa,
- brudne opakowania transportowe,
- brak preparatów myjąco-dezynfekcyjnych, zabiegi mycia i dezynfekcji drobnego
sprzętu przeprowadzane nieprawidłowo,
- brak czystości i porządku w pomieszczeniach zakładu,
- brak prawidłowo prowadzonej kontroli wewnętrznej przez prowadzących działalność.
Za w/w nieprawidłowości stwierdzone w piekarni nałożono 4 mandaty karne na kwotę 2000 zł
W związku pismem Spółki informującym o
usunięciu
nieprawidłowości wykazanych
w decyzji, przeprowadzono kontrolę sprawdzającą podczas której potwierdzono, iż wszystkie
nieprawidłowości zostały usunięte. Wydano więc decyzję zezwalającą na wznowienie
działalności produkcyjnej.
73
1.2. Zakłady obrotu żywnością
Z 571 zakładów obrotu żywnością znajdujących się w ewidencji sklasyfikowano 187.
Żaden z zakładów nie otrzymał oceny zakład „niezgodny z wymaganiami”. W obiektach obrotu
żywnością przeprowadzono ogółem 343 kontrole i rekontrole.
W 3 obiektach wydano zalecenia pokontrolne które dotyczyły:
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno - higienicznego ścian, sufitów
na zapleczu sklepu oraz na sali sprzedażowej,
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego sprzętu i urządzeń
w zakładzie,
- zapewnienia możliwości mycia i dezynfekcji drobnego sprzętu pomocniczego,
- zapewnienia prawidłowego odprowadzenia nieczystości płynnych,
Zalecenia pokontrolne zostały wykonane w całości, co potwierdziły przeprowadzone kontrole
sprawdzające.
Nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 2150 zł za następujące nieprawidłowości:
- brak czystości i porządku w pomieszczeniach sali sprzedażowych i magazynowych,
- brak prawidłowych preparatów myjąco-dezynfekcyjnych do rąk, sprzętu i urządzeń,
- sprzedaż przeterminowanych artykułów spożywczych oraz wyrobów garmażeryjnych
bez oznakowania,
- brak bieżących rejestrów kontroli temperatur w urządzeniach chłodniczych i przy
dostawach towarów łatwopsujących się,
- brak właściwej odzieży ochronnej,
- brudne urządzenia chłodnicze, brak zachowanej segregacji.
Nieprawidłowości zostały usunięte, co potwierdziły kontrole sprawdzające.
Wydano 3 decyzje administracyjne, które dotyczyły:
-
doprowadzenia
do
należytego
stanu
sanitarno-technicznego
ścian,
sufitów
w pomieszczeniach sklepu, podłóg oraz otworów drzwiowych i okiennych,
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego wyposażenia pomieszczeń
socjalnych i urządzeń chłodniczych,
- zapewnienie prawidłowych warunków przy sprzedaży pieczywa niepakownego,
Zarządzenia jednej decyzji administracyjnej zostały wykonane w całości, co potwierdziła
przeprowadzona kontrola sprawdzająca, natomiast zarządzenia pozostałych 2 decyzji mają
termin wykonania: 30.06.2017r i 30.08.2017r.
74
W porównaniu z rokiem 2015 nastąpiła zdecydowana
poprawa
we wdrożeniu
i przestrzeganiu instrukcji dobrej praktyki higienicznej opartych na zasadach systemu HACCP.
Zatrudniony personel posiada wiedzę w tym zakresie, co pozwala na lepszą ocenę ogólnego
stanu sanitarno- higienicznego tych zakładów.
1.3. Zakłady żywienia zbiorowego
Ze 145 zakładów żywienia zbiorowego znajdujących się w ewidencji sklasyfikowano
103. W zakładach żywienia zbiorowego przeprowadzono ogółem 153 kontroli i rekontroli.
Do grupy tej zaliczamy: zakłady żywienia zbiorowego typu „otwartego”, w tym zakłady małej
gastronomii oraz zakłady żywienia zbiorowego typu „zamkniętego”
1.3.1. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego:
Na terenie naszego działania znajdują się 43 zakłady żywienia zbiorowego otwartego.
W 2016r. sklasyfikowano 34 zakłady zgodnie z arkuszem oceny stanu sanitarnego. Żaden
z zakładów nie otrzymał oceny zakład „niezgodny z wymaganiami”.
W 2 obiektach wydano zalecenia pokontrolne które dotyczyły:
- doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-higienicznego ścian, podłóg, otworów
drzwiowych i sprzętu produkcyjnego,
- usunięcia zbędnego sprzętu kuchennego z pomieszczenia magazynowego artykułów
spożywczych,
- zaopatrzenia personelu w prawidłową odzież roboczą.
Nałożono 2 mandaty karne na łączną kwotę 400 złotych za:
- brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych,
- brudne urządzenia chłodnicze i sprzęt produkcyjny,
- wykorzystywanie pomieszczeń niezgodnie z ich przeznaczeniem,
- brak prawidłowych preparatów myjąco- dezynfekcyjnych,
- brak prawidłowo prowadzonej kontroli wewnętrznej.
Nieprawidłowości stwierdzone przy ocenie zakładu, które zostały wpisane do książki kontroli
zostały usunięte, co potwierdziły kontrole sprawdzające.
Wydano 4 decyzje zatwierdzające w związku z wniesionymi wnioskami o zatwierdzenie
zakładu i o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS.
W 3 zakładach zostały przeprowadzone kontrole sanitarne tematyczne, które dotyczyły
wzmożenia nadzoru nad legalnością wprowadzanej do obrotu żywności pochodzenia
zwierzęcego oraz zagospodarowania odpadów kategorii 3.
75
Wszystkie zakłady posiadają opracowane i wdrożone instrukcje dobrej praktyki higienicznej,
produkcyjnej oraz właściwie stosują dokumentację.
1.3.2. Zakłady małej gastronomii:
Na terenie działania znajduje się 60 zakładów małej gastronomii, arkusz oceny zakładu
sporządzono w 33 obiektach. Żaden
z zakładów nie otrzymał oceny zakład „niezgodny
z wymaganiami”.
Wydano 15 decyzji zatwierdzających w związku z wniesionymi wnioskami
o zatwierdzenie zakładu i o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli
organów PIS, bądź o dokonanie zmian w rejestrze w związku z planowanym rozszerzeniem
zakresu prowadzonej działalności.
Nałożono 6 mandatów karnych na łączną kwotę 950zł za:
- brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych,
- brudne urządzenia chłodnicze i sprzęt pomocniczy,
- brak prawidłowych preparatów myjąco- dezynfekcyjnych do rąk, sprzętu, urządzeń
oraz powierzchni,
- brak prawidłowej odzieży ochronnej,
- brak identyfikowalności surowców znajdujących się w zakładzie,
- brak bieżącej rejestracji kontroli temperatur z urządzeń chłodniczych oraz temperatur
dostaw towarów łatwopsujących się,
Nieprawidłowości te zostały usunięte, co potwierdziły kontrole sprawdzające.
Wszystkie skontrolowane zakłady opracowały i wdrożyły instrukcje dobrej praktyki
higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej oparte na zasadach systemu HACCP.
1.3.3. Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego
Bloki żywienia w domach opieki społecznej:
Na terenie działania tutejszej PSSE nadzorem objęte są bloki żywienia w 3 domach
opieki społecznej (w tym 2 zakłady prowadzą żywienie w systemie cateringowym).
W zakładach tych przeprowadzono trzy kontrole sanitarne z wypełnieniem arkusza oceny
zakładu - nieprawidłowości stanu sanitarno – higienicznego nie stwierdzono.
Wszystkie zakłady posiadają opracowane i wdrożone instrukcje dobrej praktyki
higienicznej, produkcyjnej
oparte na zasadach systemu HACCP oraz właściwie stosują
dokumentację.
76
Stołówki szkolne i przedszkolne:
Na terenie działania znajduje się 36 stołówek szkolnych i przedszkolnych, w tym 7
stołówek prowadzących żywienie w systemie cateringowym.
W roku 2016 cztery zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego, prowadzące żywienie
w systemie cateringowym zostały wpisane do rejestru zakładów podlegających urzędowej
kontroli organów PIS, w związku z wniesionymi wnioskami. Wszystkie placówki opracowały,
wdrożyły i przestrzegają instrukcji dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz wdrożyły
system HACCP.
2. Działania podejmowane w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego
żywności, żywienia i przedmiotów użytku
2.1. Nadzór nad bazą żywnościowo – żywieniową
W celu oceny bazy żywnościowo – żywieniowej zlokalizowanej w miejscowościach
wypoczynkowych i przy trasach turystycznych w sezonie letnim skontrolowano ogółem:
40 obiektów, w tym:
22 sklepy, 7 zakładów małej gastronomii, 11 zakładów żywienia
zbiorowego otwartego. Przeprowadzono łącznie 40 kontroli sanitarnych. Nieprawidłowości
sanitarno -higienicznych nie stwierdzono. Okazana dokumentacja w zakresie procedur GHP,
GMP jest zgodna z zasadami systemu HACCP i wystarczająca do spełnienia wymogu zawartego
w art.5 Rozporządzenia (WE) nr.852/2004. Stwierdzono, że personel postępował zgodnie
z procedurami i instrukcjami opracowanej dokumentacji.
2.2. Nadzór nad żywieniem dzieci i młodzieży podczas wypoczynku
Dokonano oceny obiektów żywieniowych podczas wypoczynku dzieci i młodzieży
zarówno letniego jak i zimowego. Podczas wypoczynku letniego skontrolowano 2 zakłady
żywienia zbiorowego otwartego i 3 placówki szkolne, gdzie zorganizowany był wypoczynek
w formie półkolonii. Przeprowadzono w nich łącznie 10 kontroli tematycznych, podczas których
nie stwierdzono nieprawidłowości w stanie sanitarno – higienicznym placówek jak też
i żywieniu dzieci i młodzieży. Wypoczynek zimowy dzieci zorganizowany był w 3 szkołach
podstawowych i w 1 zakładzie żywienia zbiorowego otwartego. Przeprowadzono 4 kontrole
wspólnie z Sekcją Higieny Dzieci i Młodzieży. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Podczas
trwania wypoczynku zarówno letniego jak i zimowego nie wpłynęły do PSSE żadne skargi
czy interwencje dotyczące stanu sanitarnego jak też funkcjonowania w/w obiektów.
77
2.3. Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej
Na terenie powiatu skarżyskiego współpraca ta oparta jest o porozumienie podpisane
w dniu 17.03.2008r. przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Skarżysku Kamiennej i Powiatowego Lekarza Weterynarii w Skarżysku - Kamiennej uwzględniające
zapisy porozumienia ramowego zawartego pomiędzy Państwowym Wojewódzkim Inspektorem
Sanitarnym a Świętokrzyskim Lekarzem Weterynarii w Kielcach dnia 21.11.2007r.
W 2016r. nie przeprowadzono żadnej wspólnej kontroli. Obiekt, który znajdował się pod
wspólnym nadzorem w miesiącu lipcu zawiesił działalność w zakresie porcjowania mięsa
na półfabrykaty i
produkcję mięsa mielonego. Nadzór nad tą działalnością sprawował
Powiatowy Lekarz Weterynarii. W związku z powyższym na terenie naszego działania brak jest
zakładów nadzorowanych
wspólnie przez
Państwową Inspekcję Sanitarną i Inspekcję
Weterynaryjną.
W roku sprawozdawczym otrzymano pismo od Powiatowego Lekarza Weterynarii
w Katowicach dotyczące stwierdzenia obecności Salmonella Enteritidis w filetach drobiowych.
Przeprowadzono
kontrolę
sanitarną
podczas
której,
nie
stwierdzono
w
sprzedaży
kwestionowanego produktu, został on sprzedany klientom indywidualnym.
W związku z powiadomieniem alarmowym zgłoszonym przez Głównego Lekarza
Weterynarii w sprawie wykrycia doksycykliny w mięśniach i nerkach świni wykorzystanej
do produkcji mięsa, przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli wycofano z obrotu
6,185 kg szynki konserwowej Morliny wyprodukowanej z tej wieprzowiny. Okazano fakturę
korygującą potwierdzającą zwrot kwestionowanego produktu.
2.4 Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Farmaceutycznej
Współpraca z Inspekcją Farmaceutyczną oparta jest o porozumienie ramowe z dnia
14.07.2008r. o współpracy Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji
Sanitarnej oraz Porozumienie z dnia 10.10.2008r. o współpracy organów Państwowej Inspekcji
Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej w województwie świętokrzyskim, zawartych
w celu zapewnienia sprawnego nadzoru nad obrotem suplementami diety lub środkami
spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w placówkach objętych jednocześnie
nadzorem Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej i Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
W 2016r w 1 aptece dokonano oceny 3 suplementów diety w zakresie oświadczeń
zdrowotnych i znakowania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Nieprawidłowości
w tym zakresie nie stwierdzono.
W roku sprawozdawczym nie dokonywano wpisu nowych aptek do rejestru zakładów
podlegających urzędowej kontroli organów PIS.
78
2.5
Współpraca Inspekcji tj. Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Ochrony Roślin
i Nasiennictwa oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych.
Współpraca tych Inspekcji oparta jest o porozumienie ramowe z dnia 22.04.2009r.
W roku sprawozdawczym przeprowadzono wspólną kontrolę z przedstawicielami Państwowej
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w gospodarstwie rolnym uprawiającym borówkę
wysoką w Brześciu Nr 36A, 26-120 Bliżyn. Podczas kontroli przedstawiciele PIORiN w ramach
opracowanego harmonogramu pobrali próbkę borówki wysokiej oraz próbkę ziemi do badania.
2.6. Działania w ramach Systemu Szybkiego Ostrzegania dla Żywności i Pasz –
RASFF
W 2016r. przeprowadzono 19 kontroli sanitarnych - w związku z powiadomieniami
alarmowymi, które dotyczyły:
- stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnego limitu dla kwasu sorbowego w produkcie
pn: „Śliwki suszone 150g - nie stwierdzono na stanie kwestionowanego produktu,
pn: „Śliwki suszone 150g”z inną partią - nie stwierdzono obecności poszukiwanego produktu,
-
stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych limitów
z obszaru obrzeża „Kubka szklanego kwadraty 350ml” -
migracji ołowiu
i kadmu
nie stwierdzono w sprzedaży
kwestionowanego produktu,
pn. „Morele suszone TESCO”, nie stwierdzono w obrocie artykułu objętego powiadomieniem,
- stwierdzenia fragmentów plastiku w produktach pn. „Knixx Kaszka manna
śmietankowa z wsadem truskawkowo-malinowym 175g”, nie stwierdzono na stanie
kwestionowanego produktu,
- stwierdzenia bakterii Salmonella w trzech z pięciu próbek produktu pn.: „Pieprz czarny
mielony – nie stwierdzono w sprzedaży kwestionowanego produktu,
- produktu pn. Super jaja, 10 sztuk, rozmiar M klasa A, jaja z chowu klatkowego nie
stwierdzono w obrocie produktu objętego powiadomieniem,
79
- produktu pn. Łakomy kąsek szynkowa extra” o nr partii 111132, do produkcji którego
użyto mięsa wieprzowego kwestionowanego za przekroczenie dopuszczalnego poziomiu
sulfadiazyny. Stwierdzono w sprzedaży szynkę, którą wycofano z obrotu w ilości 11,63 kg
na kwotę 193 zł. Okazano dokument wycofania i dalszego postępowania z w/w produktem.
Przeprowadzono również 6 kontroli sanitarnych i 2 rozmowy telefoniczne - w związku
z powiadomieniami informacyjnymi, które dotyczyły:
- przekroczenia dopuszczalnego poziomu barwnika E151- czerń brylantowa w produkcie
pn. Ikra rybia z gromadnika, czarna, solona;
- środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz suplementu diety
pn.: OstroVit GH Booster 210 g;
- produktu pn. sok pomarańczowy „Pure Fruit Orange” ;
- produktu pn. Woda źródlana niegazowana „Staropolanka Zdrój”;
Żaden z produktów objętych powiadomieniami nie znajdował się w sprzedaży
w kontrolowanych sklepach.
W 2016r. przeprowadzono 13 kontroli sanitarnych - w związku z powiadomieniami nie
alarmowymi, które dotyczyły:
- obecności szkodników w cukierkach dwustronnych w czekoladzie „JA i TY” o smaku
jogurtu i kiwi - nie stwierdzono w obrocie produktu objętego powiadomieniem;
-
przekroczenia
węglowodorów
najwyższego
dopuszczalnego
poziomu
wielopierścieniowych
aromatycznych (WWA) w suplemencie diety pn: „Zioła Mnicha Herbata Pu-
erh na odchudzanie” nie stwierdzono na stanie w sklepie;
- produktu pn. Żywioł Żywiec Zdrój mocno gazowany o pojemności 0,5 litra, - nie
stwierdzono w sprzedaży kwestionowanego produktu;
w
przekroczenia
maksymalnego
dopuszczalnego
poziomu
kwasu
sorbowego
produkcie pn. „Napój niegazowany Jurajska o smaku poziomkowym który wycofano
z obrotu w ilości 17 szt. o wartości 25,50 zł. Okazano dokument wycofania i dalszego
postępowania z w/w produktem.
2.7. Działania podejmowane w związku z powiadomieniami w systemie RAPEX
W 2016r. nie otrzymano żadnych powiadomień w systemie RAPEX.
80
3. Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
W 2016r. zaplanowano pobór 206 próbek w ramach urzędowej kontroli i monitoringu,
do badania mikrobiologicznego i chemicznego zgodnie z określonymi kierunkami badań.
Łącznie pobrano i zbadano 249 próbek, w tym 43 próbki ponad plan w zakresie
mikrobiologicznym i chemicznym. Były to próbki
związane z interwencjami konsumenta
lub zlecone przez Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
Wyniki badań pobranych próbek nie kwestionowały ich jakości zdrowotnej.
W 2016r. w ramach przeprowadzonych kontroli sanitarnych zakwestionowano i wycofano
z obrotu środki spożywcze na łączną kwotę 1.488.75 zł. w tym:

przeterminowane na kwotę 382,70zł,

w ramach systemu RASFF na kwotę 760,07zł.

z powodu braku znakowania 345,98zł.
4. Stan wdrożenia systemu HACCP w latach 2012-2014
434
450
399
396
400
350
300
obrót
250
155
200
146
zakłady żywienia zbiorowego
146
obiekty produkcji żywności
150
100
31
26
25
50
0
2014
2015
2016
Rys. 21 Stan wdrożenia systemu HACCP w obiektach produkcji żywności, zakładach żywienia
zbiorowego oraz w zakładach obrotu żywnością w latach 2014 – 2016
81
Stan wdrożenia zasad systemu HACCP w zakładach produkcji żywności, zakładach
żywienia zbiorowego oraz miejscach obrotu żywnością na terenie powiatu jest zadawalający.
Na koniec 2016 r. zasady systemu HACCP zostały wdrożone w 31 zakładach produkcyjnych ,
w 103 zakładach żywienia zbiorowego otwartego, w 43 zakładach żywienia zbiorowego
zamkniętego oraz w 399 – zakładach obrotu. Jeżeli występują nieprawidłowości w prowadzeniu
i dokumentowaniu systemu HACCP , to głównie w małych przedsiębiorstwach, zatrudniających
jednego lub dwóch pracowników.
5. Podsumowanie
Oceniając stan sanitarno - higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych na terenie
powiatu, należy stwierdzić, że uległ nieznacznie pogorszeniu w stosunku do roku 2015r.
W wyniku przeprowadzonych klasyfikacji w zakładach produkcyjnych, jeden zakład (piekarnia)
był oceniony jako „niezgodny z wymaganiami.
Stwierdzony stan sanitarno-higieniczny i techniczny zakładu świadczył o braku kontroli
wewnętrznej ze strony osób kierujących zakładem.
Pomimo przeprowadzanych szkoleń wewnętrznych zatrudniony personel, nie posiadał
wystarczającej wiedzy z zakresu przestrzegania należytej higieny w zakładzie.
Ilość wydanych decyzji administracyjnych, zaleceń pokontrolnych odnośnie poprawy
stanu sanitarnego i nałożonych mandatów karnych uległ zwiększeniu w stosunku do ubiegłego
roku, co świadczy o nie przestrzeganiu należytej higieny przez zatrudniony personel oraz brak
kontroli wewnętrznej ze strony przedsiębiorców.
Podczas
przeprowadzanych
kontroli
sanitarnych,
interwencyjnych
stwierdzano,
że w większości przypadków interwencje zgłaszane przez konsumentów nie były potwierdzane,
artykuły spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej były zabezpieczane i wycofywane
z obrotu przez osoby wprowadzające je do sprzedaży. Fakt ten świadczy o prawidłowym
stosowaniu procedur dotyczących zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie
odpowiadających wymaganiom zdrowotnym.
82
IX. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna
Działania podejmowane w 2016 roku przez Sekcję Promocji Zdrowia i Oświaty
Zdrowotnej w Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Skarżysku - Kamiennej
wynikały z:
- Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z 14 marca 1985 roku
- Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020
- zaleceń Ministerstwa Zdrowia oraz Światowej Organizacji Zdrowia,
- sytuacji epidemiologicznej na świecie, w Polsce oraz w województwie świętokrzyskim
i powiecie skarżyskim.
W 2016 roku kontynuowane były zadania związane z programami edukacyjnymi,
kampaniami społecznymi i akcjami profilaktycznymi inicjowanymi przez Głównego Inspektora
Sanitarnego oraz wynikające z założeń „Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw
Palenia Tytoniu w Polsce”. Cele i zadania na lata 2014-2018” i „Krajowego Programu
Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV opracowanego na lata 2012-2016”. Biorąc
pod uwagę powyższe inicjowano, organizowano, koordynowano i nadzorowano działania
oświatowo-zdrowotne w zakresie: promocji zdrowego stylu życia, profilaktyki zażywania
środków zastępczych tzw. dopalaczy, zapobiegania nałogom, zapobiegania chorobom zakaźnym
i niezakaźnym, propagowaniu szczepień ochronnych, kształtowania postaw i zachowań
zdrowotnych dotyczących prawidłowego żywienia i promocji aktywności fizycznej oraz
profilaktyki antytytoniowej. Prowadzono także działania w zakresie profilaktyki nowotworowej,
której celem było podnoszenie świadomości, wykształcenie pozytywnych nawyków, zachowań
i troski społeczeństwa o zdrowie własne i innych.
W 2016 r. realizowane były następujące programy edukacyjne o zasięgu krajowym
inicjowane przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz programy wojewódzkie inicjowane
przez Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
1. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce”
Zasadniczym celem realizacji Programu jest ograniczenie ekspozycji na dym tytoniowy
(w odniesieniu do czynnego i biernego palenia tytoniu) w społeczeństwie polskim. Zmiana
postaw społeczeństwa w stosunku to nałogu tytoniowego stanowi jeden z priorytetów w zakresie
poprawy i ochrony zdrowia Polaków.
83
W ramach Krajowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
realizowane są następujące zadania:
Programy edukacji antynikotynowej: „Czyste powietrze wokół nas”, „Nie pal przy
mnie proszę”, „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
W 2016 roku realizowano kolejne edycje programów edukacji antytytoniowej
w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach. Programy realizowane były według
gotowych
scenariuszy
zajęć
zawartych
w
podręcznikach
programowych.
Ponadto
przedszkola/szkoły rozszerzały realizację programów przeprowadzając m.in. konkursy,
wystawy, prelekcje, imprezy środowiskowe itp. 25 listopada 2015 roku odbyły się szkolenia
wdrożeniowe dla przedszkolnych i szkolnych koordynatorów programu w roku szkolnym
2015/2016. W szkoleniach wzięło udział 30 osób. Koordynatorzy, którzy nie mogli uczestniczyć
w powyższych szkoleniach zostali przygotowani do realizacji programów poprzez narady
wdrożeniowe.
Zasięg programów w powiecie skarżyskim:
„Czyste powietrze wokół nas”
Adresaci programu: dzieci w wieku 5 - 6 lat uczęszczające do przedszkoli lub oddziałów
„0” szkół podstawowych oraz ich rodzice i opiekunowie. Zasięg programu na terenie powiatu
skarżyskiego to 20 placówek realizujących program - 914 dzieci, w tym: 13 przedszkoli – 785
dzieci i 6 oddziałów przedszkolnych (klasa”0”) – 119 dzieci i 1 szkoła podstawowa - 10 dzieci
oraz 396 rodziców ogółem, co stanowi 76,5% przedszkoli i 54% szkół podstawowych
z oddziałem „0” objętych programem. Pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej
przeprowadził 4 wizytacje oceniające realizację programu w przedszkolach.
„Nie pal przy mnie proszę”
Adresaci programu: uczniowie klas I – III szkół podstawowych. Zasięg programu
na terenie powiatu skarżyskiego: 15 szkół podstawowych realizujących program, w tym 643
dzieci i 413 rodziców co stanowi 58% szkół podstawowych na terenie powiatu objętych
programem. Pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej przeprowadził 2 wizytacje
oceniające realizację programu w szkołach.
„Znajdź właściwe rozwiązanie”
Adresaci programu: uczniowie klas V-VI szkół podstawowych i klas I-III gimnazjów.
Zasięg programu na terenie powiatu skarżyskiego: 14 szkół podstawowych – 565 dzieci i 246
rodziców oraz 5 szkół gimnazjalnych – 455 uczniów i 56 rodziców, co stanowi 54% szkół
podstawowych i 62,5% szkół gimnazjalnych objętych programem. Pracownik sekcji promocji
zdrowia i oświaty zdrowotnej przeprowadził 2 wizytacje oceniające realizację programu
w szkołach.
84
Kampanie społeczne: Światowy Dzień Bez Tytoniu (31 maj) i Światowy Dzień
Rzucania Palenia (trzeci czwartek listopada).
Realizacja obu kampanii odbywała się w formie konkursów, spotkań edukacyjnych,
wystaw, rozdawnictwa materiałów edukacyjnych oraz nagłośnienia akcji w lokalnych mediach.
Podczas realizacji działań współpracowano z placówkami oświatowo - wychowawczymi,
władzami samorządowymi, instytucjami użytku publicznego oraz zakładami opieki zdrowotnej.
Wszystkie podejmowane działania profilaktyczne i promocyjne miały na celu zwrócić uwagę na
konsekwencje zdrowotne zarówno czynnego jak i biernego palenia tytoniu, promować modę na
niepalenie oraz informować o korzyściach wynikających z rzucenia nałogu tytoniowego.
31 maja Światowy Dzień Bez Tytoniu
W ramach obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu 2015, Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Skarżysku-Kamiennej ogłosiła trzy konkursy plastyczne:
- „Czyste powietrze wokół nas”
- „Nie pal przy mnie proszę”
- „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Konkursy były wzmocnieniem realizacji programów edukacyjnych pod tymi samymi nazwami.
Do konkursów łącznie przystąpiło 62 dzieci, w tym: 34 dzieci do konkursu „Czyste powietrze
wokół nas”, 18 dzieci do konkursu „Nie pal przy mnie, proszę” i 10 uczniów do konkursu
„Znajdź
właściwe
rozwiązanie”.
Rozstrzygnięcie
konkursów
oraz
wręczenie
nagród
i pamiątkowych dyplomów odbyło się 06 czerwca 2016 r. w Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej podczas spotkania edukacyjnego zorganizowanego w ramach obchodów
Światowego Dnia Bez Tytoniu’2016.
Światowy Dzień Rzucania Palenia
W ramach obchodów Światowego Dnia Rzucania Palenia’2016, Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Skarżysku-Kamiennej zorganizowała happening profilaktyczny w Centrum
Handlowym Hermes w Skarżysku-Kam. Uczestnicy happeningu mieli możliwość skorzystania
z porad profilaktycznych, bezpłatnego badania ciśnienia tętniczego krwi, obejrzeć pokaz
pierwszej pomocy przedmedycznej oraz występy wokalno-taneczne uczennic jednej ze szkół
podstawowych w Skarżysku-Kamiennej. Tego dnia odbywały się również różnego rodzaju gry
i zabawy oraz prowadzona była dystrybucja materiałów oświatowych o tematyce antytytoniowej
wśród odwiedzających centrum handlowe. W akcji udział wzięło ok 150 osób
Monitoring obiektów w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu w powiecie
skarżyskim w 2016 roku
Pracownicy poszczególnych sekcji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Skarżysku-Kamiennej sprawujący bieżący nadzór sanitarny w placówkach oświatowo85
wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pracy, zakładach gastronomicznych,
obiektach kultury i wypoczynku, obiektach sportowych, obiektach służących obsłudze
podróżnych oraz w innych obiektach użytku publicznego, w trakcie przeprowadzania kontroli
sprawdzali czy w powyższych obiektach przestrzegany jest zakazu palenia tytoniu. W roku 2016
przeprowadzono na terenie powiatu skarżyskiego 505 takich kontroli. Nie stwierdzono,
by w którymś z obiektów zakaz palenia nie był respektowany.
2. Profilaktyka nadwagi i otyłości, program edukacyjny „Trzymaj Formę”.
W 2016 roku na terenie powiatu skarżyskiego realizowana była
jubileuszowa X edycja ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” dla uczniów
ze szkół podstawowych i gimnazjalnych. Celem programu była edukacja w zakresie
kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez
promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność
indywidualną i wolny wybór jednostki. Realizacja programu w roku szkolnym 2015/2016
przebiegała pod hasłem „Teraz Polska Trzyma Formę”. Do realizacji X edycji programu
przystąpiło 13 szkół podstawowych i 4 szkoły gimnazjalne, łącznie uczestniczyło w nim 1084
uczniów i 648 rodziców. W ramach wdrożenia programu do realizacji, dnia 04.11.2015 r. oraz
12.01.2016 r. w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku-Kamiennej
przeprowadzono 2 szkolenia, w których uczestniczyło 47 osób. Z osobami, które nie mogły
uczestniczyć w szkoleniach przeprowadzono indywidualne narady wdrożeniowe. Realizacja
programu „Trzymaj Formę” opierała się na przeprowadzeniu różnorodnych działań promujących
zbilansowaną dietę oraz aktywny tryb życia np. układanie jadłospisów, zawody sportowe,
konkursy plastyczne, konkursy kulinarne, Dni Zdrowia, wspólne przygotowywanie potraw,
rajdy, happeningi, zielone szkoły i wiele innych. W/w program przyczynił się do rozwijania
różnych form aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej.
W ramach nadzoru nad realizacją programu w placówkach oświatowo-zdrowotnych
pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej przeprowadził 4 wizytacje oceniające
realizację programu w szkołach.
86
3. Krajowy Program Zwalczania AIDS i zapobiegania
zakażeniom HIV
Realizacja działań w zakresie profilaktyki HIV/AIDS prowadzona jest przez Inspekcję
Sanitarną przez cały rok. Działania te mają na celu zapobieganie nowym zakażeniom HIV
poprzez podnoszenie poziomu wiedzy społeczności lokalnej na temat zapobiegania
rozprzestrzeniania się wirusa HIV. W ramach realizacji zadań prowadzono spotkania
edukacyjne, kampanie społeczne dot. profilaktyki HIV/AIDS oraz dystrybucję materiałów
oświatowo-zdrowotnych
do
zakładów
opieki
zdrowotnej
i
placówek
oświatowo-
wychowawczych.
W ramach obchodów Światowego Dnia Walki z AIDS Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna zorganizowała dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych konkurs
multimedialny „Razem przeciwko HIV/AIDS”. Celem konkursu było upowszechnienie wśród
młodzieży wiedzy dotyczącej profilaktyki HIV/AIDS, podniesienie poziomu akceptacji
i tolerancji dla osób żyjących z HIV i chorych na AIDS oraz uświadomienie na temat
konsekwencji wynikających z ryzykownych zachowań zdrowotnych. Do konkursu przystąpiło 8
szkół, które łącznie zgłosiły 12 prac. Rozstrzygnięcie konkursu oraz wręczenie nagród nastąpiło
podczas spotkania edukacyjnego, gdzie młodzież miała okazję wysłuchać wykładów
prowadzonych przez psychologa i terapeutę uzależnień. W spotkaniu udział wzięło ok. 60 osób.
4. Program edukacyjny „Podstępne WZW”
W 2016 r. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna realizowała kolejną edycję
programu edukacyjnego „Podstępne WZW” adresowanego do uczniów drugich klas szkół
ponadgimnazjalnych. Celem powyższego programu jest upowszechnienie wśród młodzieży
wiedzy na temat wirusowego zapalenia wątroby typu B i C. W roku szkolnym 2015/2016
program realizowało 171 uczniów z 3 szkół ponadgimnazjalnych. Koordynatorzy zostali
wdrożeni do realizacji programu poprzez udział w szkoleniu w Świętokrzyskim Centrum
Onkologii oraz przez udział w naradzie wdrożeniowej. Pracownik sekcji promocji zdrowia
i oświaty zdrowotnej przeprowadził 1 wizytację oceniającą realizację programu w szkołach.
87
5.Dopalacze
W 2016 roku kontynuowano realizację działań z zakresu profilaktyki zażywania nowych
narkotyków, tzw. „dopalaczy”. Podobnie jak w roku ubiegłym moda na sięganie po środki
zastępcze wśród młodych osób nie zmniejszyła się i dopalacze wciąż stanowią zagrożenie dla
życia i zdrowia. W 2016 roku pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej
przeprowadził 19 spotkań edukacyjnych i prelekcji dla rodziców, uczniów i nauczycieli oraz 2
szkolenia i 4 narady dla nauczycieli i pedagogów. Łącznie w działaniach tych uczestniczyło
blisko 1000 osób. Celem prowadzonych działań było apelowanie o niezażywanie środków
psychoaktywnych, przestrzeganie przed zgubnymi skutkami ich zażywania oraz uświadomienie
o skali zagrożenia jakim niewątpliwie są dopalacze. Dodatkowo systematycznie przekazywane
były materiały profilaktyczno-zdrowotne do placówek oświatowych na terenie powiatu
skarżyskiego.
6. Akcja Zimowa – Bezpieczne ferie’2016
W ramach Akcji Zimowej Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w okresie
ferii zimowych prowadziła kampanię edukacyjną, której celem było propagowanie
prozdrowotnych zachowań wśród dzieci przebywających na wypoczynku zimowym –
półkoloniach zimowych i zimowiskach, zorganizowanych na terenie powiatu skarżyskiego. W
ramach przeprowadzonych w okresie od 20 stycznia do 04 lutego 2016 r. działań
przeprowadzono 3 spotkania edukacyjne, których tematyka dotyczyła szeroko rozumianej
promocji zdrowia ze szczególnym naciskiem na profilaktykę grypy, profilaktykę antytytoniową
oraz promowanie zasad racjonalnego żywienia i wpływu aktywności fizycznej na zdrowie.
W spotkaniach wzięło udział 85 dzieci. Wśród uczestników wypoczynków zimowych
prowadzona była dystrybucja materiałów oświatowo - zdrowotnych dotyczących profilaktyki
grypy i promocji zdrowego stylu życia.
88
7. Akcja Letnia - Bezpieczne wakacje’2016
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna realizując Akcję Letnią – Bezpieczne
Wakacje 2016 prowadziła działania skierowane do dzieci i młodzieży przebywających
na półkoloniach, koloniach i obozach organizowanych na terenie powiatu skarżyskiego oraz do
ich opiekunów. W ramach działań edukacyjnych pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty
zdrowotnej przeprowadził: 8 spotkań edukacyjnych, w których uczestniczyło 241 osób oraz 3
projekcje filmu edukacyjnego „Kleszcz mały czy duży nic dobrego nie wróży”. Tematyka
prowadzonych spotkań dotyczyła bezpieczeństwa nad wodą, bezpiecznego grzybobrania,
promocji zdrowego stylu życia, profilaktyki uzależnień oraz zagrożeń ze strony środowiska
naturalnego, tj. zasad postępowania w przypadku ukąszenia przez żmiję i użądlenia przez owady
oraz zapobiegania chorobom zakaźnym (borelioza, bąblowica). Wśród uczestników akcji
prowadzona była dystrybucja materiałów oświatowo - zdrowotnych dotyczących profilaktyki
HIV/AIDS, profilaktyki antytytoniowej oraz profilaktyki zażywania środków zastępczych.
Na stronie internetowej PSSE w Skarżysku-Kamiennej ukazały się 2 ulotki opracowane przez
GIS tj. „Zasady bezpieczeństwa podczas upałów” oraz „Ciesz się latem – bezpieczne wakacje!”.
Ponadto zorganizowano kącik informacyjny w holu PSSE.
8. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu,
tytoniu i innych środków psychoaktywnych.
Program jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach Szwajcarsko-Polskiego
Programu Współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej i będzie realizowany
do końca 2016 r. Realizatorem Projektu jest Główny Inspektorat Sanitarny. Grupą docelową
objętą programem są kobiety w ciąży oraz kobiety w wieku prokreacyjnym tj. miedzy 15 a 49
rokiem życia, zaś grupą pośrednią są: partnerzy, znajomi, rodziny tych kobiet, nauczyciele,
pracodawcy oraz ogół społeczeństwa.
W 2016 r. w ramach Profilaktycznego programu w zakresie przeciwdziałania
uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych realizowane są
następujące zadania:
Program edukacyjny „ARS, czyli jak dbać o miłość”
89
Adresatami programu są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W roku szkolnym
2015/2016 realizowana była trzecia edycja programu w 6, co stanowi 55% wszystkich szkół
ponadgimnazjalnych na terenie powiatu skarżyskiego. Łącznie w programie udział wzięło 370
uczniów i 258 rodziców. Pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej przeprowadził
4 wizytacje oceniające realizację programu.
Kampania społeczna „Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu”
Kampania realizowana była poprzez nagłośnienie jej wśród społeczności lokalnej
poprzez dystrybucję materiałów kampanijnych (ulotek, broszur, plakatów) do zakładów opieki
zdrowotnej i placówek oświatowo-wychowawczych oraz w mediach, tj. zamieszczenie
informacji prasowej i spotów edukacyjnych na stronie internetowej PSSE oraz na tablicy
informacyjnej w holu Stacji.
Spotkania edukacyjne z zakresu profilaktyki uzależnień
W 2016 roku pracownik sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej przeprowadził 13
spotkań edukacyjnych dla młodzieży, rodziców i nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów
i szkół ponadgimnazjalnych. Tematyka spotkań dotyczyła niebezpieczeństw i skutków
zdrowotnych wynikających z zażywania substancji uzależniających, tj. alkoholu, tytoniu,
narkotyków i innych substancji psychoaktywnych. Ogółem we wszystkich spotkaniach udział
wzięło 660 osób.
9. Świętokrzyskie Dni Profilaktyki’2016 - „Rodzina, Twój przyjazny świat”
W ramach obchodów Świętokrzyskich Dni profilaktyki 2016 w powiecie skarżyskim
zorganizowano spotkanie edukacyjne dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej. W czasie
spotkania odbyły się 3 wykłady, podczas których zwrócono uwagę młodzieży na zaburzenia
w funkcjonowaniu rodziny, fundamentalne wartości kształtujące rodzinę oraz jaki wpływ
na kształtowanie i funkcjonowanie rodziny mają uzależnienia. Wykłady prowadzone były przez
psychologa, policjanta oraz terapeutę uzależnień. W spotkaniu udział wzięło 120 osób.
Wzmocnieniem obchodów Świętokrzyskich Dni profilaktyki’2016 był konkurs
multimedialny zorganizowany dla młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, którego
rozstrzygnięcie odbyło się podczas spotkania edukacyjnego. Konkurs miał na celu m. in.
ukazanie rodziny jako wartości w XXI wieku, ukazanie wartości rodziny na tle innych wartości,
wskazanie negatywnego wpływu uzależnień na funkcjonowanie rodziny, wskazanie zagrożeń dla
rodziny wynikających z zażywania „dopalaczy”, kształtowanie współodpowiedzialności
młodych ludzi za właściwe funkcjonowanie rodziny oraz kształtowanie pozytywnych wartości
w relacjach międzyludzkich na podstawie właściwych wzorców zachowań. W konkursie udział
wzięło 7 uczniów.
90
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Skarżysku-Kamiennej włączyła się
również w działania profilaktyczne innych instytucji i była partnerem m.in. konkursu
kulinarnego „Festiwal Roladek” w Zespole Szkół Samochodowo-Usługowych oraz spotkania
edukacyjnego Oddziału Rejonowego PCK w Przedszkolu Publicznym nr 4 dotyczącego
pierwszej pomocy przedmedycznej. PSSE przeprowadziła również spotkanie edukacyjne
w Szkole Podstawowej nr 4 w Skarżysku-Kamiennej.
10. Światowy Dzień Zdrowia - „Pokonaj cukrzycę”
Państwowa Inspekcja Sanitarna co roku włącza się w obchody Światowego Dzień
Zdrowia, przypadającego na dzień 7 kwietnia. W ramach obchodów Powiatowa Stacja
Sanitarno-Epidemiologiczna w Skarżysku–Kamiennej przeprowadziła następujące akcje
profilaktyczne:
- Spotkania edukacyjne dotyczące zasad zdrowego żywienia i cukrzycy w Przedszkolu
Publicznym nr 4 w Skarżysku-Kamiennej, w Szkole Podstawowej nr 4 w Skarżysku-Kamiennej,
w Dziennym Środowiskowym Domu Samopomocy w Skarżysku-Kamiennej oraz z Zespole
Placówek Edukacyjno-Wychowawczych w Skarżysku-Kamiennej. Łącznie w spotkaniach udział
wzięło 145 osób.
- Konkurs profilaktyczny IX Powiatowy Festiwal Piosenki o Zdrowiu dla przedszkolaków
i uczniów szkół podstawowych, który odbył się 07 kwietnia 2016 r. W Festiwalu udział wzięło
60 dzieci z 8 przedszkoli i 6 szkół podstawowych. Zadaniem uczestników było wykonanie
utworów wokalnych na podstawie autorskiego tekstu piosenki, których tematyka powinna
dotyczyć promocji zdrowia. Łącznie w Festiwalu uczestniczyło ok. 100 osób–dzieci i ich
opiekunowie, rodzice, dziadkowie oraz zaproszeni goście.
Ponadto do zakładów opieki zdrowotnej, jednostek samorządu terytorialnego oraz
mediów lokalnych przekazano informację dotyczącą Hasła Roku 2016. Informacje dotyczące
Światowego Dnia Zdrowia 2016 zostały również umieszczone na stronie internetowej
Powiatowej
Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej
w
Skarżysku-Kam.
oraz
na
tablicy
informacyjnej w holu Stacji.
11. VII Skarżyski Marsz Różowej Wstążeczki
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we współpracy ze Stowarzyszeniem
Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych „Chcieć znaczy móc”, Miejskim Centrum
Kultury oraz Szpitalem Powiatowym dnia 07 października 2016 roku zorganizowała ,,VII Marsz
Różowej Wstążeczki”. Marsz odbył się pod honorowym patronatem Starosty Powiatu
skarżyskiego oraz Prezydenta Miasta Skarżyska-Kamiennej.
91
Celem Marszu było szerzenie wiedzy na temat profilaktyki raka piersi oraz zachęcanie
kobiet do wykonywania badań profilaktycznych w kierunku wykrycia raka piersi. Marsz
połączony był z piknikiem profilaktycznym z licznymi atrakcjami dla osób w różnych grupach
wiekowych.
Tego dnia dla uczestników imprezy przygotowane były:
- stoisko dietetyczne, na którym można było skorzystać z bezpłatnych porad dietetyka,
zmierzyć zawartość tłuszczu w organizmie oraz wyliczyć współczynnik BMI,
- stoisko kosmetyczne, na którym można było bezpłatnie wykonać profesjonalny makijaż
oraz skorzystać z porad wizażysty,
- stoisko medyczne, na którym można było bezpłatnie zmierzyć zawartość tlenku węgla
w wydychanym powietrzu, zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi, zbadać poziom cukru we krwi,
a także skorzystać z porad psychoonkologa oraz nauki prawidłowego wykonywania
samobadania gruczołu piersiowego z wykorzystaniem modeli piersi.
Jak co roku pod MCK w dniu imprezy był podstawiony MAMMOBUS, w którym
kobiety w wieku 50-69 lat będą mogły skorzystać z bezpłatnego badania mammograficznego
piersi. W trakcie całego pikniku odbywały się konkursy, występy muzyczne Studium
Instrumentów Etnicznych, wokalistów ze Studia Wokalnego Pani Sylwii Nadgrodkiewicz oraz
pokazy taneczne grupy Art. Dance–Teatr Tańca. Dla uczestników Marszu został również
przygotowany poczęstunek potraw regionalnych.
Podczas imprezy nastąpiło rozstrzygnięcie oraz wręczenie nagród dla uczestników
wcześniej ogłoszonego w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych konkursu plastycznego
„Niech Każda Kobieta będzie zawsze piękna i zdrowa–dla tych których kocha”. Komisja
konkursowa w składzie: p. Katarzyna Piwnik–przewodnicząca oraz członkowie: p. Jolanta
Jelonek, p. Grażyna Pająk oraz p. Monika Pogodzińska postanowiła przyznać ex aequo dwa
I miejsca dla:
Pauliny Śmigiel z Gimnazjum Suchedniowie oraz
Marii Kloch z Zespołu Szkół Ekonomicznych.
Nagrody w konkursie ufundował: Urząd Miasta Skarżyska-Kamiennej. Ogółem w Marszu
uczestniczyło około 300 osób.
12. Profilaktyka grypy
W związku ze wzmożoną liczbą zachorowań na grypę na początku 2016 roku pracownik
sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej PSSE prowadził działania oświatowo-zdrowotne
w zakresie profilaktyki grypy. Zorganizowano 5 spotkań edukacyjnych dla uczniów szkół
podstawowych, w których łącznie uczestniczyło 185 dzieci. Dodatkowo na stronie internetowej
92
Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej oraz na tablicy informacyjnej w holu Stacji
zamieszczono informacje i ulotki dotyczące profilaktyki grypy. Ponadto w I i IV kwartale 2016r.
prowadzono dystrybucję materiałów oświatowych do placówek szkolno-wychowawczych oraz
zakładów opieki zdrowotnej.
13. Inne działania
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, oprócz działań opisanych powyżej,
prowadziła wiele innych z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej o mniejszym zasięgu.
Dotyczyły one takich akcji jak: Europejski Tydzień Szczepień, Europejski Dzień Wiedzy
o Antybiotykach, Światowy Dzień Krwiodawcy, Młodzieżowy Lider Zdrowia, konkurs „Oddal
to” i kampania „Lekki tornister”. Działania te realizowane były najczęściej poprzez dystrybucję
materiałów oświatowych, zamieszczanie informacji na stronie internetowej PSSE i na tablicy
informacyjnej w holu Stacji oraz informowanie placówek oświatowych o prowadzonych akcjach
i konkursach.
Współpraca z lokalnymi mediami
W mediach lokalnych (TV Dami, gazeta Echo Dnia, Tygodnik Skarżyski, serwis
informacyjny TSK24, portal informacyjny skarżysko.24, portal informacyjny spottedskarzysko
oraz serwis informacyjny proskarzysko) na bieżąco ukazywały się artykuły dotyczące działań
i przedsięwzięć realizowanych przez PSSE w zakresie promocji zdrowia, ogólnopolskich
kampanii społecznych realizowanych przez PIS i innych działań wynikających z zaistniałej
sytuacji epidemiologicznej. Współpraca z mediami przebiega bardzo dobrze, media chętnie
przybywają na akcje, konkursy, spotkania edukacyjne i inne działania organizowane przez
PSSE, z których zamieszczane są obszerne informacje i fotorelacje.
Podsumowanie
W 2016 r. zadania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowane były
zgodnie z przyjętymi założeniami. Dotyczyły one kontynuacji i wdrożenia nowych programów
edukacyjnych oraz realizacji kampanii i akcji prozdrowotnych. Prowadzone działania
realizowane były we współpracy z władzami samorządowymi, instytucjami publicznymi,
placówkami
oświatowo-wychowawczymi,
zakładami
opieki
zdrowotnej
oraz
z przedstawicielami lokalnych mediów. Podczas prowadzonych działań, wizytacji i szkoleń dało
się zauważyć duże zainteresowanie tematyką prozdrowotną wśród uczniów, nauczycieli oraz
społeczności lokalnej, którzy chętnie uczestniczą w programach i działaniach PSSE. Dużą rolę
w edukacji społeczeństwa odgrywają lokalne media.
93
Bardzo ważnym elementem w realizacji zadań prozdrowotnych jest współpraca
z samorządami lokalnymi i instytucjami pożytku publicznego, a szczególnie wsparcie finansowe,
bez którego realizacja wielu zadań byłaby niemożliwa.
W realizacji powyższych zadań współpracowano z następującymi organizacjami
i instytucjami:
1.
Urząd Miasta w Skarżysku-Kamiennej
2.
Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
3.
Starostwo Powiatowe Skarżysko-Kamienna
4.
Miejskie Centrum Kultury w Skarżysku-Kamiennej
5.
Komenda Powiatowa Policji w Skarżysku-Kamiennej
6.
Powiatowe Centrum Rozwoju Edukacji
7.
Oddział Rejonowy PCK Skarżysko-Kamienna
8.
Stowarzyszenie „Arka Noego”
9.
Szpital Powiatowy w Skarżysku-Kamiennej
10.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
11.
Stowarzyszenie „Skarżyski Klub Amazonek”
12.
Powiatowy Urząd Pracy
13.
Centrum Integracji Społecznej
14.
P.H.U.T ŁUKASZ Łukasz Wilczyński
15.
Miejska Komunikacja Samochodowa
16.
Świętokrzyskie Centrum Onkologii
17.
Centrum Edukacji Zawodowej
18.
Centrum Dietetyczne Natur Hause
19.
Firma MEDOS Parapety
20.
Skarżyskie Stowarzyszenie Przedsiębiorczości i Innowacji
21.
Telewizja Dami
22.
„Tygodnik skarżyski”
23.
„Echo Dnia”
24.
Serwis informacyjny TSK24
25.
Portal informacyjny skarżysko.24
26.
Portal informacyjny spottedskarzysko
27.
Portal informacyjny proskarzysko
94
X. Działalność Laboratoryjna
Oddział Laboratoryjny wykonuje badania i pomiary zgodnie z normami polskimi,
europejskimi,
międzynarodowymi.
W
przypadku
braku
możliwości
skorzystania
ze znormalizowanych metod, zostały opracowane własne procedury badawcze.
Pomieszczenia laboratoryjne są odpowiednio przygotowane do badań oraz wyposażone
w sprzęt pomiarowy, badawczy, pomocniczy, właściwie obsługiwany i nadzorowany przez
upoważnionych analityków.
Oddział Laboratoryjny utrzymuje wysoki poziom jakości wykonywanych badań,
przestrzega procedur zachowania poufności, ochrony praw własności i praw klienta do składania
skarg.
Potwierdzeniem kompetencji technicznych laboratorium jest posiadanie od 02.02.2006 r.
certyfikatu akredytacji nr AB 678 nadanego przez Polskie Centrum Akredytacji.
Ważność certyfikatu w 2014 roku została przedłużona na kolejne cztery lata.
95
Laboratoria Oddziału zgodnie ze specjalizacją, wykonują:
badania w zakresie higieny środowiska w kierunku:
 parametrów fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych:
- wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
- wody z basenów kąpielowych
 parametrów mikrobiologicznych
- wody naturalnej, mineralnej, źródlanej i stołowej,
- wody z kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli,
- wody użytkowej ciepłej w kierunku oznaczania liczby bakterii z rodzaju Legionella.
W 2016 roku wykonano 671 badań.
Oznaczeń chemicznych – 445, fizycznych – 957, a mikrobiologicznych – 584.
96
badania w zakresie higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku dotyczą:
 próbek żywności pobranych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu celem określenia
zanieczyszczeń mikrobiologicznych,
 próbek środowiskowych z obszaru produkcji i obrotu żywnością potwierdzających
skuteczność prowadzonych zabiegów mycia i dezynfekcji,
 wyrobów kosmetycznych.
W 2016 roku wykonano łącznie 984 badania.
Oznaczeń mikrobiologicznych – 3222.
badania i pomiary w zakresie środowiska pracy obejmują:
 czynniki szkodliwe dla zdrowia na stanowiskach pracy tj. natężenie poziomu dźwięku,
stężenie pyłu frakcji wdychanej i respirabilnej, oznaczenie wolnej krystalicznej krzemionki
w pyle, stężenie tlenku węgla, mikroklimat gorący
 czynniki uciążliwe dla zdrowia na stanowiskach pracy tj.
mikroklimat umiarkowany,
natężenie i równomierność oświetlenia
 zgodnie z obowiązującymi przepisami wszystkie badania i pomiary z zakresu higieny
środowiska pracy są wykonywane metodami akredytowanymi.
97
W 2016 roku przeprowadzono 120 badań czynników szkodliwych i uciążliwych
dla zdrowia na stanowiskach pracy. Wykonano 22 oznaczenia chemiczne, 438 oznaczeń
fizycznych, pobrano do badania 75 próbek.
w zakresie epidemiologii prowadzone są badania:
 pracowników branżowych w kierunku wykrywania zakażeń pałeczkami duru brzusznego,
durów rzekomych A, B, C, innymi pałeczkami z rodziny Salmonella i Shigella, które
wywołują stany chorobowe wykluczające wykonywanie prac, w których istnieje
możliwość przeniesienie zakażenia na inne osoby,
 nosicieli i ozdrowieńców po durze brzusznym, durach rzekomych A, B, C, salmonellozach
i czerwonce wywołanej pałeczką Shigella, mające na celu wykrywanie zakażeń i chorób
zakaźnych
 testów biologicznych monitorujących skuteczność procesu sterylizacji
 identyfikacji biochemicznej i serologicznej szczepów z rodzaju Salmonella dla placówek
służby zdrowia.
W roku 2016 wykonano 1990 badań.
Oznaczeń mikrobiologicznych – 3944.
98
Zakończenie
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Skarżysku-Kamiennej w roku 2016
wykonywała działania określone ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji
Sanitarnej.
Działalność przeciwepidemiczna
W roku 2016 sytuacja epidemiologiczna rejestrowanych chorób zakaźnych nie zagrażała
bezpieczeństwu zdrowotnemu mieszkańców naszego powiatu. Była korzystna szczególnie dla
takich chorób jak:
- wirusowe zapalenie wątroby typu A, zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych,
zakażeń HIV i zachorowań na AIDS - których nie rejestrowano,
- świnki, różyczki, ospy wietrznej, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, gdzie
zachorowania utrzymywały się na bardzo niskim poziomie, lub nastąpił ich spadek,
Mniej korzystna sytuacja była dla takich chorób jak:
- podejrzenia zakażenia wirusem wścieklizny,
- zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki z grupy z Salmonella
Niepokojący jest natomiast utrzymujący się dość wysoki współczynnik zapadalności na
boreliozę - wzrost zachorowań o 49%, i ponad 48% wzrost bakteryjnych zakażeń jelitowych.
Mimo to, że w roku 2016 nastąpił spadek zachorowań na gruźlicę, to odnotowano więcej osób
uchylających się od leczenia szpitalnego jak też poszpitalnego.
Zaopatrzenie ludności w wodę
Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że mieszkańcy powiatu
skarżyskiego korzystają z wody do spożycia o jakości odpowiadającej stawianym jej
wymaganiom.
Obiekty Użyteczności Publicznej
Nadzór sprawowany nad obiektami użyteczności publicznej w analizowanym okresie
wykazał 3 obiekty ze złym stanem sanitarnym tj. 2 pralnie zlokalizowane w Suchedniowie oraz
zakład fryzjerski w Skarżysku - Kamiennej. W większości obiektów świadczących usługi nie
stwierdzono uchybień w zakresie utrzymania bieżącego stanu sanitarnego, natomiast drobne
nieprawidłowości omawiano w trakcie kontroli i były usuwane na bieżąco. Zauważalne jest
utrzymywanie
coraz
wyższych
standardów
higieny
i
reżimu
sanitarnego.
Wyniki
przeprowadzonych kontroli dowodzą, że sytuacja sanitarno-higieniczna na terenie powiatu
skarżyskiego była stabilna.
99
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
Podsumowując rok 2016 Stwierdzić należy że, ilość spraw załatwianych przez nadzór
zapobiegawczy na
przestrzeni
kilku
lat
sukcesywnie
się
zmniejsza.
Odzwierciedla
to prawdopodobnie trudną sytuację ekonomiczną i gospodarczą powiatu skarżyskiego, która nie
zmienia się już od wielu lat.
Placówki Ochrony Zdrowia
Z każdym rokiem ulega poprawie stan higieniczno-techniczny podmiotów leczniczych.
Dzięki prowadzonym remontom i wymianie sprzętu medycznego na bardziej nowoczesny,
podnoszona jest jakość świadczonych usług.
Zakłady Pracy
Pracodawcy w miarę możliwości finansowych i technicznych poprawiali warunki
pracy poprzez zakup nowych urządzeń oraz systematyczne przeglądy, konserwacje
i naprawy maszyn. Ponadto, w przypadkach, gdzie zmniejszenie do granic NDS i NDN
działania czynników szkodliwych było niemożliwe ze względów technologicznych,
wprowadzano rozwiązania organizacyjne, mające na celu zmniejszenie narażenia
zawodowego poprzez stosowanie ochron indywidualnych, rotacji pracowników oraz
izolowanie stanowisk pracy.
Stan sanitarny pomieszczeń pracy i pomieszczeń socjalnych nie budził większych
zastrzeżeń ze strony Inspekcji Sanitarnej. Przedsiębiorcy w coraz większym stopniu dbają
o poprawę warunków pracy. Rośnie świadomość z zakresu bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Jednym z problemów, z jakim borykają się przedsiębiorcy, to przede wszystkim słaby
rozwój gospodarki, a tym samym coraz większe trudności finansowe, z którymi
niejednokrotnie związane są zwolnienia pracowników czy zamykanie zakładów pracy.
Placówki Oświatowo - Wychowawcze
Z roku na rok obserwuje się stopniową, niewielką poprawę stanu sanitarno-technicznego
placówek oświatowo - wychowawczych, m.in. w zakresie zapewnienia bieżącej ciepłej wody,
wyposażenia w dostosowane do wzrostu uczniów, certyfikowane meble szkolne i poprawy stanu
sanitarno-technicznego pomieszczeń szkolnych (wymiana okien, podłóg, remont elewacji).
We wszystkich placówkach objętych nadzorem zapewniona jest przez cały rok bieżąca
ciepła woda w łazienkach uczniów.
100
W porównaniu z latami ubiegłymi w roku 2016 obserwuje się spadek liczby uczniów
dożywianych w szkołach (2339 uczniów). Do roku 2015 dożywianie uczniów w szkołach
wykazywało tendencję wzrostową, tzn. 2548 dożywianych dzieci w 2015 r., 2457 w 2014 r.,
2 416 w 2013 r., przy równoczesnym spadku liczby uczniów korzystających z posiłków
dofinansowanych: 569 w 2016 r., 685 w 2015 r., 728 w 2014 r., 840 w 2013 r.
Nadal
nierozwiązanym
problemem
jest
niedostateczna
liczba
typowych
sal
gimnastycznych w szkołach, z pełnym zapleczem sanitarnym. Szkoły wykazane jako nie
posiadające żadnej sali gimnastycznej prowadzą zajęcia z kultury fizycznej na korytarzach,
boiskach sportowych lub korzystają z małych, zastępczych pomieszczeń do gimnastyki
korekcyjnej na terenie szkoły.
Niewielkiej poprawie uległ stan sanitarno-techniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych
uczniów oraz stan ich wyposażenia w środki do utrzymania higieny osobistej w placówkach
oświatowych powiatu skarżyskiego.
Obiekty związane z produkcją i obrotem środkami spożywczymi
Oceniając stan sanitarno - higieniczny obiektów żywnościowo - żywieniowych na terenie
powiatu, należy stwierdzić, że uległ nieznacznie pogorszeniu w stosunku do roku 2015r.
W wyniku przeprowadzonych klasyfikacji w zakładach produkcyjnych, jeden zakład
(piekarnia) był oceniony jako „niezgodny z wymaganiami.
Stwierdzony stan sanitarno-higieniczny i techniczny zakładu świadczył o braku kontroli
wewnętrznej ze strony osób kierujących zakładem.
Pomimo przeprowadzanych szkoleń wewnętrznych zatrudniony personel, nie posiadał
wystarczającej wiedzy z zakresu przestrzegania należytej higieny w zakładzie.
Ilość wydanych decyzji administracyjnych, zaleceń pokontrolnych odnośnie poprawy
stanu sanitarnego i nałożonych mandatów karnych uległ zwiększeniu w stosunku do ubiegłego
roku,
co świadczy o nie przestrzeganiu należytej higieny przez personel zakładów
żywnościowych oraz brak kontroli wewnętrznej ze strony przedsiębiorców.
Podczas
przeprowadzanych
kontroli
sanitarnych,
interwencyjnych
stwierdzano,
że w większości przypadków interwencje zgłaszane przez konsumentów nie były potwierdzane,
artykuły spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej były zabezpieczane i wycofywane
z obrotu przez osoby wprowadzające je do sprzedaży. Fakt ten świadczy o prawidłowym
stosowaniu procedur dotyczących zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie
odpowiadających wymaganiom zdrowotnym.
101
Działalność prozdrowotna
W 2016 roku zadania realizowane w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej
były zgodne z przyjętymi założeniami. Dotyczyły one kontynuacji istniejących i wdrożenia
nowych programów edukacyjnych oraz realizacji kampanii i akcji prozdrowotnych.
Programy edukacyjne i akcje prozdrowotne realizowane były we współpracy z władzami
samorządowymi, instytucjami publicznymi, placówkami nauczania i wychowania, zakładami
opieki zdrowotnej, oraz z przedstawicielami środków masowego przekazu. Podczas
prowadzonych akcji, wizytacji, szkoleń stwierdza się duże zainteresowanie tematyką
prozdrowotną wśród uczniów, nauczycieli oraz społeczności lokalnej, którzy chętnie uczestniczą
w programach i działaniach PIS. Dużą rolę w edukacji społeczeństwa odgrywają lokalne media.
Bardzo ważnym elementem w realizacji zadań dotyczących promowania zdrowego stylu
życia i wszelkich kampanii prozdrowotnych jest współpraca z samorządami lokalnymi
i instytucjami publicznymi, a szczególnie wsparcie finansowe, które umożliwia przeprowadzenie
wielu działań.
Nadzór Nad Środkami zastępczymi „Dopalaczami”
Oceniając obszar środków zastępczych w roku 2016 należy stwierdzić, że pomimo
likwidacji sklepu wprowadzającego do obrotu środki zastępcze, są one nadal powodem
zatruć, zgłaszanych do organu inspekcji. Środki te są kupowane w sklepach internetowych
i dostarczane pocztą oraz zakupowane w innych miastach .
Niniejsza
ocena
jest
dostępna
na
stronie
Powiatowej
Stacji
Sanitarno-
Epidemiologicznej w Skarżysku-Kamiennej www.psseskarzysko.pl
102

Stan Sanitarny Powiatu Skarżyskiego w roku 2016

Transkrypt

Podobne dokumenty

ekslibris - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

Wersja do druku / pobrania

Plakat projektu

Formularz oferty - BIP Jastrzębski Zakład Wodociągów i Kanalizacji SA

Medale dla rodziców

Basen sanitarny płaski,bez pokrywki,(Rowlam),2l,1szt

Poziom Nr pomieszczenia Powierzchnia -4,8

„Pneumokoki. Czym grożą? Jak je powstrzymać?”