DEKLARACJA PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH przyjęta

DEKLARACJA PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 9 grudnia 1975 roku (Rezolucja
3447 (XXX)
Zgromadzenie Ogólne,
W pełni świadomi deklaracji dokonanej przez Kraje Członkowskie zawarte w Karcie Narodów
Zjednoczonych w połączeniu wspólnych jak również od- dzielnych starań we współpracyz Organizacją
do promowania wyższych stan- dardów życia, pełnego zatrudnienia oraz warunków ekonomicznego i
socjalne- go postępu i rozwoju,
Potwierdzając ich wiarę w prawa człowieka, fundamentalne wolności oraz zasady pokoju, godności i
wartości jednostki ludzkiej i sprawiedliwości spo- łecznej proklamowanych w Karcie,
Przywołując zasady Uniwersalnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynaro- dowy Zbiór Praw
Człowieka, Deklaracje Praw Dziecka, Deklaracje Praw Osób Upośledzonych Umysłowo jak również
zasad już ustanowionych dotyczących postępu społecznego,
Zawartych w konstytucji , konwencjach, poleceniach i rezolucjach Między- narodowej Organizacji
Pracy, Edukacji Narodów Zjednoczonych, Organizacji Nauki i Kultury, Światowej Organizacji Zdrowia,
Funduszu Pomocy Dzieciom Narodów Zjednoczonych i innych organizacji zaangażowanych,
Przywołując również rezolucje 1921 (LVIII) Rady Społeczno – Ekonomicznej z 6 maja 1975 roku
dotyczącej profilaktyki niepełnosprawności oraz rehabilita- cji osób niepełnosprawnych,
Należy podkreślić, iż Deklaracja Społecznego Postępu i Rozwoju została pro- klamowana z
konieczności ochrony praw oraz zapewnienia dobrobytu jak rów- nież rehabilitacji osób z fizycznymi
lub psychicznymi dysfunkcjami,
Świadomi, że poszczególne kraje w danym stanie rozwoju są w stanie po- nieść określony wysiłek,
Proklamowanie powyższej Deklaracji Praw Osób Niepełnosprawnych zapo- czątkowuje narodowe i
międzynarodowe działania które zapewnią, że będzie ona stosowana jako podstawa i będzie
dostarczać informacji do przestrzegania tych praw:
1. Termin “osoba niepełnosprawna” oznacza osobę niezdolną do zapewnie- nia sobie częściowo
lub całkowicie warunków koniecznych do prawidło- wego funkcjonowania w społeczeństwie w
rezultacie braku jak również nabytych lub wrodzonych fizycznych lub umysłowych funkcji.
2. Wszystkie prawa zawarte w tej Deklaracji wychodzą naprzód oczekiwa- niom osób
niepełnosprawnym bez wyjątku jak również zróżnicowania oraz bez dyskryminacji z uwagi na rasę,
kolor skory, płeć, język, wyznawa- ną religię, opcje polityczną lub inne opinie, narodowe lub
społeczne po- chodzenie, stan zamożności, urodzenie lub też z innych powodów mogą- cych pojawić
się, dotyczących zainteresowanej osoby niepełnosprawnej czy też jej rodziny.
3. Osoby niepełnosprawne mają pełne prawo do poszanowania ludzkiej godności. Osoby
niepełnosprawne bez względu na pochodzenie, naturę, zaawansowanie dysfunkcji oraz
niepełnosprawności posiadają te same fundamentalne prawa jak ich rówieśnicy, co oznacza pierwsze
i nadrzęd- ne prawo do radości z pełni życia tak jak to możliwe.
4. Osoby niepełnosprawne mają te same obywatelskie i polityczne prawa co inni członkowie
społeczeństwa; wszelkie możliwe ograniczenia czy też zniesienia praw dla ludzi z
niepełnosprawnością umysłową ukazuje para- graf 7 Deklaracji Praw Osób z Upośledzeniem
Umysłowym.
5. Osoby niepełnosprawne są uprawnione do dostępu do wszystkich środ- ków umożliwiającym im
stać się tak niezależnymi jak to możliwe.
6. Osoby niepełnosprawne mają prawo do opieki medycznej, psychologicz- nej, dostępu do
funkcjonalnych środków włączając w to sprzęt protetycz- ny oraz ortopedyczny, do medycznej i
społecznej rehabilitacji, edukacji, przysposobienia zawodowego i rehabilitacji, pomocy i środków,
doradz- twa, biur pośrednictwa i innych które umożliwią rozwój zdolności oraz kwalifikacji do
maksimum i przyspieszą ich proces społecznej integracji lub reintegracji.
7. Osoby niepełnosprawne mają pełne prawo do ekonomicznej i społecz- nej ochrony oraz do
satysfakcjonującego, odpowiedniego poziomu życia. Mają oni prawo według ich zdolności do
zapewnienia, spokojnego, sta- bilnego zatrudnienia oraz pełnego, pożytecznego zaangażowania w
pro- duktywnych i dobrze płatnych zawodach. Mają też prawo do zrzeszania się w związkach
zawodowych.
8. Osoby niepełnosprawne mają prawo do zamieszkania ze swoimi rodzina- mi oraz ze swoim
przybranymi rodzicami, mają prawo do brania udziału we wszystkich społecznych, twórczych i
rekreacyjnych zamierzeniach.
9. Jeśli pobyt osoby niepełnosprawnej w wyspecjalizowanym ośrodku poby- tu jest nieodzowny,
środowisko w jakim przebywa oraz warunki życia w ja- kich się znajduje powinny możliwie nie
odbiegać od normalnych warun- ków życia stosownych do wieku tej osoby. Żadna osoba
niepełnosprawna nie może być rozpatrywana w kontekście swojego stanu posiadania, co dotyczy
zróżnicowanego traktowania innego niż jego/ jej stan wymaga, dla jego poprawienia, z którego
mogłaby czerpać korzyści.
10. Osoby niepełnosprawne będą chronione przed wykorzystywaniem w każ- dej formie, wszystkim
zasadom traktowania dyskryminacyjnego, wyrzą- dzającego szkodę i wypaczającego naturę.
11. Osoby niepełnosprawne będą mogły skorzystać z wykwalifikowanej, le- galnej pomocy, opieki,
gdy taka pomoc okazuje się nieodzowna do ochro- ny tych osób lub ich mienia. W przypadku gdy
toczy się postępowanie sądowe przeciwko tym osobom, jak ukazuje procedura prawa, ich stan
psychiczny oraz fizyczny powinien być wzięty w pełni pod uwagę.
12. Organizacje osób niepełnosprawnych mogą być przydatne w konsulta- cjach we wszystkich
sprawach odnośnie praw osób niepełnosprawnych.
13. Osoby niepełnosprawne, ich rodziny oraz środowiska powinny być w peł- ni informowane przez
odpowiednie media o prawach zawartych w tej Deklaracji.