o_partnerstwach_ RK_kontekst_zatr

Partnerstwa – informacje
podstawowe
Opracowanie Ryszard Kamiński
wykorzystano m.in.:
materiały informacyjne Inicjatywy LEADER,
materiały Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
oraz materiały szkoleniowe
programu Phare2000 Rozwój Zasobów Ludzkich
przygotowanych przez firmę IMC Consulting Limited
Podstawowe informacje:
• PARTNERSTWO - wszelkie formy dobrowolnej
•
współpracy pomiędzy partnerami - publicznymi,
społecznymi i prywatnymi; w zależności od potrzeb
i sytuacji.
Celem działań w ramach partnerstwa jest
przezwyciężenie barier instytucjonalnych
utrudniających współpracę poprzez stworzenie
mechanizmów koordynowania celów i działań.
Partnerstwo – jako forma współpracy instytucji
Partnerstwo
jako
forma
współpracy
jest
powszechnie stosowane w różnych kontekstach w
większości pomiędzy:
–
–
–
władzami publicznymi różnych szczebli,
partnerami z sektora prywatnego,
partnerami z sektora organizacji, pozarządowych
(organizacji społecznych).
Formy współpracy
• W przypadku uzgadniania wspólnego programu
•
wystarczy np. komitet, który będzie działał w
ramach reguł uzgodnionych przez wszystkich
zainteresowanych
Natomiast w przypadku wspólnych inwestycji
konieczne jest bardzo precyzyjne uzgodnienie
form współfinansowania i zarządzania
Partnerstwa w UE
• W przypadku uzgadniania wspólnego programu
•
wystarczy np. komitet, który będzie działał w
ramach reguł uzgodnionych przez wszystkich
zainteresowanych
Natomiast w przypadku wspólnych inwestycji
konieczne jest bardzo precyzyjne uzgodnienie
form współfinansowania i zarządzania
– PARTNERSTWA
– POMOCNICZNOŚCI
PARTNERSTWO w UE
(2)
• Realizacja partnerstwa przejawia się przez
•
współdziałanie Komisji Europejskiej, jako
instytucji zarządzającej funduszami w skali
europejskiej, a władzami szczebla centralnego i
regionalnego kraju korzystającego z pomocy.
Do grona partnerów zapraszani są partnerzy
społeczni, organizacje pozarządowe, instytucje
szkoleniowe, organizacje środowiska biznesu, tak
na poziomie centralnym jak i regionalnym.
Formy prawne
• Dla osiągnięcia celów społecznych wymagana
•
jest mniej skomplikowana forma - może nawet
być to nieformalne organizacja lub
stowarzyszenie
Dla partnerstw instytucjonalnych lub
gospodarczo/ekonomicznych preferowana jest
forma prawna ściśle określająca zakres
współpracy i odpowiedzialności partnerów
Partnerstwo lokalne, terytorialne partnerstwo „trójsektorowe”
Władza publiczna
Biznes
Organizacje
pozarządowe
Rozwój zrównoważony
Rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje
proces integrowania działań politycznych,
gospodarczych i społecznych z zachowaniem
równowagi przyrodniczej oraz trwałości
podstawowych procesów przyrodniczych
w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania
podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności
lub obywateli, zarówno współczesnego pokolenia,
jak i przyszłych pokoleń.
(Art.. 3 Ustawy z dn. 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska)
Definicja Grupy
Partnerskiej (wg. Partnerstwa dla Środowiska)
"Grupa Partnerska (partnerstwo na rzecz
zrównoważonego rozwoju) jest dobrowolnym, otwartym,
formalnym lub nieformalnym porozumieniem co najmniej
3 partnerów - instytucji i osób, reprezentujących co
najmniej
2 sektory (z trzech: publiczny, prywatny, pozarządowy),
którzy zachowując autonomię, wspólnie realizują
praktyczne długofalowe działania na rzecz określonego
regionu, doskonaląc je i monitorując oraz dzieląc
pomiędzy siebie koszty, odpowiedzialność,
ryzyko i korzyści"
Żegocina, wrzesień 2002
Zróżnicowanie partnerstw –
zakres działania
• Projekty rozwoju fizycznego – infrastruktury
– Miejsca na tworzenie inicjatyw gospodarczych lub
nieruchomości przemysłowe
– Rozwój najważniejszych jednostek handlowych lub
urzędów
– Infrastruktura wypoczynkowa
– Mieszkania
– Regeneracja opuszczonych terenów
– Historyczne tereny i budynki
Zróżnicowanie partnerstw –
zakres działania
• Projekty społeczne
• Usługi dla bezdomnych
• Usługi opiekuńcze
• Poprawa stanu środowiska
• Doradztwo biznesowe
• Wzrost kwalifikacji i kompetencji
• Usługi doradcze
• Różne kombinacje powyższych projektów
rozwoju fizycznego i społecznego
Modele partnerstwa trójsektorowego
• Terytorialne (np. w programie LEADER)
• Na rzecz zatrudnienia
• Włączenia społecznego
• Na rzecz środowiska
Motywy udziału w partnerstwie
Władze centralne:
– By ośmielić konkretny sektor do podjęcia przewodnictwa
w konkretnym zagadnieniu rozwoju
– By rozszerzyć zasięg i zakres społecznego i fizycznego
rozwoju
Samorząd regionalny i lokalny:
By polepszyć lokalną gospodarkę
By przysporzyć społeczności korzyści
By zyskać dodatkowe zasoby i wsparcie w planie
rozwoju
– By rozwinąć relacje z innymi sektorami, agencjami i
organizacjami
–
–
–
Motywy udziału w partnerstwie
Agencje i inne „Paraorganizacje”:
– By zwiększyć tempo i zasięg projektów rozwojowych
– By zaangażować prywatne pieniądze do projektów sektora
publicznego
– By działać jako katalizator dla lokalnych planów
Sektor społeczny:
– By polepszyć specyficzne korzyści wspólnoty
– By zaangażować fundusze na rzecz społecznych projektów
Biznes :
– By mieć zyski
– By pracować z „klientami”
– By zyskać dostęp do grantów rządowych i subsydiów
Mocne i słabe strony
partnerstwa
•
•
•
•
•
•
Mocne strony
Atmosfera współpracy
Obecność kluczowych osób (liderzy,
przedsiębiorcy itp..)
Istnienie wiarygodnych lokalnych
zasobów
Zaangażowanie zarządów i członków
Dostęp do funduszy
Szerokie zaangażowanie
społeczności i instytucji
Wyzwania/Trudności
• Brak motywacji ze strony
•
•
•
•
niektórych jednostek w
społeczności
Problemy związane z funduszami:
niewystarczalność i opóźnienia;
problemy z zagwarantowaniem
współfinansowania; niepewna
przyszłość
Niewystarczająca koordynacja
pomiędzy różnymi poziomami i
gremiami
Ograniczony charakter programów
pracy
Niewystarczający poziom rozwoju
umiejętności personelu
Partnerstwo na rzecz
zatrudnienia
• Odchodzi od tradycyjnych procedur szkoleń zawodowych i
•
•
•
•
•
zmian w zakresie przedsiębiorczości
Zastępuje jednorodne narodowe programy innowacyjnymi
sektorowymi i terytorialnymi działaniami
Obejmuje zagadnienie rozwoju gospodarczego (szczególnie
rozwój MSP)
Rozwija się na bardziej kompleksowych i pogłębionych
partnerstwach
Partnerstwo jest szczególnym czynnikiem uaktywniającym
innowacyjną odpowiedź na społeczne potrzeby
Wprowadza operacyjne zindywidualizowanie oceny sytuacji
społecznej w poszczególnych państwach członkowskich
Przyczyny budowania porozumień
na rzecz zatrudnienia
• Rosnące bezrobocie, ale również…
• Nadwyżki siły roboczej
– Jak podaje J. Ryfkin, pod koniec lat
dziewięćdziesiątych XX wieku 20 % ludzi
wystarczało aby wyprodukować wszystkie dobra
materialne, w 2050 wystarczy prawdopodobnie 5 10%!!!
– „...gdyby praca była tak wspaniałą rzeczą, bogaci
dawno by ja zagarnęli” (Mark Twain)
Dobre i złe miejsca pracy
• W latach 1973-1989 w USA powstało 32 miliony
•
•
nowych miejsc pracy
W tym samym okresie cała Europa zachodnia tylko
5 milionów, ... ale
(jak podaje Charles Handy): „ w większości była to
hamburgerowa praca za hamburgerową płacę”
Praca dla każdego, czy dla wybranych?
• 70% Amerykanów i Brytyjczyków ma w wieku
•
•
•
aktywności zawodowej ma płatna pracę.
we Francji 60%
w Hiszpanii 50%
Amerykanie i Brytyjczycy muszą jednak pracować
dłużej i w nietypowych godzinach, muszą
przyjmować więcej pracy niepełnoetatowej i
częściej pracować na własny rachunek – są też
słabiej chronieni.
Przykłady problemów globalnych,
które staja się wyzwaniem na
poziomie lokalnym:
• Likwidacja dużych zakładów pracy (lub instytucji
publicznych)
• Likwidacja transportu publicznego – kolejowego lub
autobusowego.
• Ograniczone zapotrzebowanie na inne usługi komunalne
lub bytowe prowadzące do ich stopniowego
„wygaszania” (poczta, lokalny sklep, przedszkole,
szkoła, kino itp.)
Dwa podejścia do poprawy
sytuacji na rynku pracy:
• Spowodowanie, aby ludzie mieli większe szanse na
zatrudnienie poprzez:
–
–
–
zwiększenie tzw. zdolności adaptacyjnych
zwiększenie własnej przedsiębiorczości
zadbanie o równy dostęp do rynku pracy bez względu na płeć,
wiek (lub wywodzenie się z innych kręgów etnicznych)
• Znalezienie sposobów tworzenia nowych miejsc pracy:
– działania w sferze makroekonomicznej dla poprawy
konkurencyjności,
– uwolnienie rynków i usuwanie barier w handlu
– rozwój przedsiębiorczości gospodarczej
– rozwój regionów sprzyjający tworzeniu nowych miejsc pracy
Co wyróżnia partnerstwo na
rzecz zatrudnienia?
• Odchodzi od tradycyjnych procedur szkoleń zawodowych i
•
•
•
•
zmian w zakresie przedsiębiorczości
Zastępuje jednorodne narodowe programy innowacyjnymi
sektorowymi i terytorialnymi działaniami
Obejmuje zagadnienie rozwoju gospodarczego (szczególnie
rozwój MSP)
Rozwija się na bardziej kompleksowych i pogłębionych
podstawach
Wprowadza operacyjne zindywidualizowanie oceny sytuacji
społecznej dostosowane do lokalnych potrzeb
PARTNERSTWO - odmienne podejście
do pomocy osobom długo pozostającym
bez pracy
RAMY
ZWYKŁE PROGRAMY NA
RYNKU PRACY
PARTNERSTWO INICJATYWY LOKALNE
Perspektywy długookresowych
bezrobotnych
Takie programy często zajmują się
pojedynczymi osobami
traktowanymi jako bierni adresaci
Zajmują się grupami i zachęcają
jednostki do aktywności
Zakres działań
Potrzeby bezpośrednio związane z
doświadczeniem zawodowym i
wykształceniem na stanowisku
pracy, tj. są w zasadzie
„przywiązane do zawodu”
Potrzeby związane z pracą i życiem,
tj. wychowanie, pomoc społeczna,
zdrowie, czas wolny, środowisko
społeczne, ale także zawód
Kontekst
Traktują bezrobotnego jako
jednostkę na rynku pracy.
Traktują człowieka jako część
wspólnoty.
Styl
Zorganizowane „produkty”,
instytucjonalnie, mało
„samopomocy”
„Procesy” niosące pomoc,
często z elementem
„samopomocy”
Model 1
„bezpośrednia realizacja”
• Partnerzy powołują osobny podmiot prawny (np. spółkę;
•
•
•
•
fundację; stowarzyszenie), które staje się partnerstwem
Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety
Partnerstwo projektuje i opracowuje programy
Partnerstwo realizuje programy bezpośrednio
Partnerstwo uzyskuje środki finansowe i wydaje je
bezpośrednio na programy – rozlicza się ze środków
finansowych
Jest to podejście oparte na działaniu
Model 2
„usługi agencyjne”
•
•
•
•
Partnerstwo ma osobowość prawną
Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety
Partnerstwo projektuje i opracowuje programy
Partnerstwo uzyskuje środki finansowe bezpośrednio
i przydziela je podmiotom wdrażającym – ale
partnerstwo ponosi odpowiedzialność za wkład
finansowy
• Wdrażaniem zajmują się inni (mogą to także być
partnerzy) na podstawie kontraktów
Model 3
„Pośrednictwo”
• Partnerstwo ma strukturę formalną, ale niekoniecznie
•
•
•
•
osobowość prawną
Partnerstwo opracowuje strategiczne cele-priorytety
Partnerstwo projektuje i opracowuje programy
Partnerstwo prowadzi lobbying w celu uzyskania funduszy
i popiera wnioski o środki finansowe na swoje programy i
projekty
Realizacją zajmują się inne podmioty lokalne (mogą to
być także organizacje partnerskie), które rozliczają się
ze środków finansowych
Odmienna
charakterystyka różnych
modeli
Model 1 –
bezpośrednia
realizacja
Przydatny w przypadku braku dobrych struktur
do realizacji projektów
Środki wydawane są bezpośrednio
Kluczowa rola w realizacji działań
Model 2 – “Agencja”
Przydzielanie środków innym na realizację
działań
Istotna rola programująca
Model 3 –
“Pośrednik”
W iększa rola w zakresie form ułowania polityki
Rola popierającego
Może wspierać podmioty realizujące działania
(często są to organizacje pozarządowe)
Jeżeli się zdecydujemy…
• Sukces odnoszą te lokalne partnerstwa, którym
udaje się wypracować consensus i podjąć
działanie przy jednoczesnym utrzymaniu różnic
opinii, a te które pogrążają się w konflikcie lub
unikają trudnych kwestii w celu utrzymania
pozorowanego consensusu ponoszą klęskę.
(prof.. Peter Lloyd)
Partnerstwo - PROCES
REGENERACJI
POTRZEBY BEZROBOTNYCH
PRACA
WYKSZTAŁCENIE
+DORADZTWO
WIĘCEJ
PEWNOŚCI
SIEBIE
Tradycyjne programy na rynku pracy
WIĘCEJ
KONTAKTÓW Z
LUDŹMI
PRZYCHODY
ODBUDOWA
STATUSU
SPOŁECZNEGO
(ZINTEGROWANIE ZE SPOŁECZNOŚCIĄ)
PROFILAKTYKA
ZDROWOTNA
POMOC W
PRZEPROWADZC
E
DORADZTWO I
POMOC
RODZINIE
PARTNERSTWO
Procesy inicjowane na szczeblu wspólnoty
Bezrobotni
„Zewnętrzny”
wzrost popytu
na
pracowników
Projekty
poszukiwania
pracy
Doradztwo
zawodowe
i
szkoleniowe
Doradztwo
i pomoc
rodzinie
Szkolenie/
Przekwalifikowanie się
Zwiększenie
wiary w
siebie
Profilaktyka
medyczna
Projekty
podziału
pracy
Ponowne
włączenie się
w sieć
stosunków
społecznych
Własne
opracowania
projektów
szkoleń
Ponowne
wejście na
rynek
pracy
Zwiększona
zdolność do
samodzielnej
pracy lub
współdziałania
Wskazywanie
na pomysły
tworzenia
miejsc pracy
Lepsze
zdrowie
Mobilność
zawodowa
Bodźce do
zatrudniania
nowych
pracowników
Uzyskanie
autorytetu
we
wspólnocie
Lepsza
kondycja
intelektualna
i psychiczna
Uczenie
samodzielnej
działalności
gospodarczej
Specjalne
programy
zatrudnienia
do prac
okresowych
Ponowna
integracja
Mocniejsze
więzy
społeczne i
wzajemna
pomoc
Działania
wspierające
przedsiębiorczość
Wzrost popytu
na siłę roboczą
wywołany „od
wewnątrz”
Przykład polski - partnerstwo na rzecz
zatrudnienia dla powiatu ryckiego.
Powiatowe porozumienie na rzecz
rozwoju zatrudnienia to forum
współpracy ponad podziałami sektora
prywatnego, organizacji społecznych i
samorządów
Czemu ma służyć porozumienie?
• Misją porozumienia jest stworzenie
warunków dla rozwoju społecznogospodarczego oraz poprawy jakości
życia mieszkańców.
Proces formowania Grup Partnerskich
• Identyfikacja partnerów
• Podpisanie porozumienia
• Przyjęcie regulaminu
• Utworzenie wstępnej listy projektów
• Wybór władz, w tym Sekretariatu
• Realizacja projektów
• Opracowanie Agendy 21
Mapa partnerstw w Polsce
- Grupy Partnerskie (FPŚ)
- Inne partnerstwa
- Inicjatywy