Święte Księgi Buddyzmu

Święte Księgi Buddyzmu
Nauka Buddyzmu
●
Buddyzm nie jest religią „księgi” – przez długi czas
nauki buddyzmu były przekazywane ustnie. Dopiero
po jakimś czasie je spisano, ale księgi te nie są
przedmiotem takiego kultu jak to znamy w judaizmie,
chrześcijaństwie czy też islamie. Częściej traktuje się
je jako „instrukcje” do praktyki. Jako że buddyzm nie
jest jednolitą religią – ma wiele szkół i tradycji, tak też
posiada wiele różnych „świętych ksiąg”. Niektóre
teksty w buddyjskich świętych księgach są wspólne
dla wszystkich lub poszczególnych tradycji. Jednak w
większości różnią się one bardzo od siebie treścią,
językiem i organizacją.
Tradycja buddyzmu, sięgając do wczesnobuddyjskich szkół,
wytworzyła pewne podziały sutr buddyjskich. Uznawane są
one we wszystkich tradycjach.
Ze względu na sposób przekazania nauk, wyróżnia się
trzy rodzaje nauk:
●
nauki, które zostały wypowiedziane przez samego Buddę ,
●
nauki, których udzielono za pozwoleniem Buddy
●
nauki, których udzielono przez moc jego błogosławieństwa
Inny podział obejmuje 12 kategorii
spisanych nauk buddyjskich
●
zbiory rozmów
●
sutry łączące w sobie prozę i wiersze
●
wyjaśnienia, odpowiedni na pytania oraz przepowiednie na temat przyszłości uczniów
Buddy
●
nauki wierszowane
●
nauki oparte na szczególnie silnych emocjach, zapisane głównie w formie metrycznej
●
tak zwane nauki wprowadzające
●
porównania
●
powiedzenia
●
opowieści o poprzednich inkarnacjach Buddy
●
obszerne nauki spisane
●
sutry, które opisują wydarzenia o charakterze cudownym czy zdumiewającym
●
nauki ostateczne lub finalne
Buddyzm Theravada
●
Zbiór świętych ksiąg określany jest mianem
Tipitaka czyli Trójkosz lub Trzy Kosze. Tradycja
podaje iż teksty w nim zawarte zostały zebrane
na I soborze buddyjskim w Rajagriha ok. roku
486 p.n.e. tam to zebrano ustne nauki Buddy
zapamiętane przez jego uczniów. Początkowo
były przekazywane ustnie aż do 100 roku gdy to
na Sri Lance król Vattagamani każe go spisać.
Tipitaka jest spisana w języku pali.
Obecnie Tipitaka składa się z:
Vinaya Pitaka – zbiór klasztornej dyscypliny
Sutta Pitaka – zbiór sutt czyli tekstów-mów
Buddy
Abhidhamma Pitaka – zbiór tekstów
dotyczących wyższej nauki
Za święte uznawane są także teksty nie
wchodzące w skład Tipitaki i napisane znacznie
później, jednak Tipitaki dotyczące. Są to:
●
Komentarze
●
Subkomentarze
●
Quasi-kanoniczne teksty
●
Kroniki i historyczne sprawozdania:
●
Żywoty Buddy
●
Przeróżne – niesklasyfikowane
Buddyzm Mahajana
●
W skład świętych tekstów buddyzmu mahajany
wchodzą liczne sutry mahajany. W odróżnieniu od
tekstów Kanonu Palijskiego są spisane w sanskrycie.
Najważniejszymi sutrami mahajany są sutry
(Doskonałości Mądrości). Jest ich wiele wersji.
Najbardziej znana z nich to Sutra Serca. Sutry
Pradżniaparamity to sutry tzw. II Obrotu Kołem
Dharmy. Są też sutry III Obrotu Kołem Dharmy.
Buddyzm tybetański
●
Buddyzm tybetański za święte uznaje wszystkie teksty z
Kanonu Palijskiego, a także sutry i siastry mahajany i
teksty tantryczne. Tybetańczycy stworzyli także ogromny
zbiór komentarzy do sutr i siastr, a także rozliczne teksty
zawierające opisy praktyk. Każdy z tekstów zawierających
odniesienia do Buddy, Dharmy i Sanghi jest traktowany
jako święty. Kanon świętych tekstów został skompilowany
przez Butona (1290-1364), który podzielił go na dwa
zbiory: Kandziur i Tendziur . Kandziur obejmuje winaję,
sutry i tantry. Tendziur zawiera komenatrze, traktaty, prace
dotyczące gramatyki, astrologii i medycyny.
Dziękujemy za uwagę
●
Zosia Młodecka
●
Weronika Stąpała