Produkcja energii elektrycznej w Portugalii w 2012 r.

Produkcja energii elektrycznej w
Portugalii w 2012 r.
2016-01-11 15:58:06
2
APREN – Portugalskie Stowarzyszenie Energii Odnawialnych i Quercus - Krajowe Stowarzyszenie Ochrony
Przyrody, dokonały bilansu produkcji energii elektrycznej Portugalii za rok 2012, w oparciu o dane
przedsiębiorstwa energetycznego REN - Redes Energéticas Nacionais.
Obserwuje się spadek całkowitej produkcji energii odnawialnych spowodowany suszą, która miała miejsce w
ostatnim roku oraz mniejszym udziałem dużych elektrowni wodnych w produkcji energii odnawialnej. Produkcja
energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w specjalnym systemie nadal rośnie, zwłaszcza energii wiatrowej która stała się drugim najważniejszym źródłem produkcji energii elektrycznej.
Łączna produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych spadła w 2012 roku 18% w porównaniu do 2011.
Odnawialne źródła energii stanowiły 38% całkowitej produkcji energii elektrycznej w kontynentalnej części
Portugalii w roku 2012, podczas gdy w 2011 odsetek ten wynosił 46%. Wynik ten jest bezpośrednią
konsekwencją niższej produkcji dużych elektrowni wodnych. Jednak, przy zastosowaniu korekty wytwarzania
energii wodnej, ​która nie uwzględnia efektu zmienności pomiędzy latami suchymi i deszczowymi, udział
odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej w roku 2012 zwiększa się do 52%, co reprezentuje
wzrost w porównaniu do 47%, odnotowanych w 2011.
Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w ramach specjalnego systemu (tzw. PRE-FER, czyli
produkcja energii ze źródeł odnawialnych, z wyjątkiem produkcji dużych elektrowni wodnych,) wzrosła w
porównaniu do 2011 roku, co stanowi 27% całej energii elektrycznej wytwarzanej w Portugalii kontynentalnej w
2012 roku, w porównaniu do 25% w 2011. Wzrost ten można przypisać głównie energii wiatrowej, która
zapewniła 20% produkcji energii elektrycznej i wzrosła o 11% w stosunku do 2011 roku. Oznacza to, że na każdą
godzinę zużycia energii elektrycznej w 2012 roku, przypadało szesnaście minut pochodzących ze źródeł
odnawialnych (PRE-FER), z czego dwanaście minut zostało wyprodukowane przez elektrownie wiatrowe.
Energia elektryczna produkowana z paliw kopalnych jest nadal głównym sposobem wytwarzania energii
elektrycznej w Portugalii, gdzie węgiel stanowi główne źródło, odpowiadając za 24% produkcji energii, rejestrując
wzrost o 33% w stosunku do 2011, na niekorzyść gazu ziemnego, którego udział spadł o 45%.
Analizując wkład każdego źródła, wiatr zasługuje na wyjątkowe miejsce przy osiągnięciu 10 TWh
(terawatogodzin) rocznej produkcji, zajmując drugie miejsce po węglu jako główne źródło wytwarzania energii
elektrycznej w Portugalii. Dnia 14 grudnia energia wiatrowa zanotowała historyczny udział w całkowitym zużyciu
tego dnia - 54%.
Pomimo wzrostu o 32%, produkcja energii elektrycznej z ogniw fotowoltaicznych stanowi nadal niewielką część w
miksie energetycznym, odpowiadając jedynie za 1% całkowitej produkcji, co pokazuje, że Portugalia nie podjęła
wystarczających kroków w celu ulepszenia korzystania z tego źródła energii odnawialnej.
Na uwagę zasługuje również 181%-owy wzrost salda importowego, który został ustanowiony trzecim co do
wielkości źródłem zaspokojenia zużycia energii elektrycznej w Portugalii, aby przeciwdziałać 46% spadkowi
produkcji dużych elektrowni wodnych w porównaniu do 2011.
Tani węgiel i dwutlenek węgla (CO2) prowadzą do zwiększenia emisji
W 2012 odnotowano w Portugalii ogromny wzrost wykorzystania węgla w produkcji energii elektrycznej w
stosunku do poprzedniego roku: elektrociepłownia w Sines zarejestrowała 26% -owy wzrost, a elektrociepłownia
w Pego o 55%.
Zjawisko to jest konsekwencją obserwowanego od ponad roku spadku cen węgla na rynkach światowych,
wynikającego z rosnącego wydobycia i oferty gazu łupkowego w Stanach Zjednoczonych. Pomimo faktu, iż
elektrownie węglowe reprezentują niski poziom wydajności energetycznej i wysoką emisję dwutlenku węgla
(CO2) na kWh wyprodukowanej energii, duża nadwyżka uprawnień do emisji CO2 na poziomie europejskim,
3
wynikająca z panującego kryzysu gospodarczego, znajduje swoje odzwierciedlenie w cenie węgla, ok. trzykrotnie
niższej niż należałoby się spodziewać, co z kolei prowadzi do zmniejszenia kosztów użytkowania
elektrociepłowni. W wartościach bezwzględnych zostało wyemitowanych ponad 2,7 mln ton CO2 związanych z
wykorzystaniem węgla (wzrost o 39% między 2011 i 2012). Wg ostatecznych danych dot. produkcji energii
elektrycznej, wzrost ten wyniósł 1,6 mln ton, głównie w wyniku znaczącego spadku działalności elektrowni
gazowo-parowych, gdzie emisyjność jest dużo niższa, a także zwiększonego importu. Rejestruje się tym samym
13%-owy wzrost emisji dwutlenku węgla w sektorze wytwarzania energii elektrycznej w porównaniu do 2011.
Począwszy od 2013 r., zgodnie z nowymi przepisami Europejskiego Systemu Handlu Uprawnieniami do emisji
(EU-ETS), wszystkie emisje dwutlenku węgla związane z sektorem wytwarzania energii elektrycznej będą musiały
być nabywane na aukcjach, z wyjątkiem tych, które zostały przeniesione z poprzedniego okresu 2008-2012.
Powinno to przyczynić się do zdrożenia produkcji energii elektrycznej przy użyciu węgla, a także, choć w
mniejszym stopniu, produkcji przy użyciu gazu ziemnego, czyniąc bardziej konkurencyjną produkcję ze źródeł
odnawialnych.
Portugalia zużywa mniej energii elektrycznej - zużycie spadło o 2,8%
Innym ważnym faktem jest zmniejszenie zużycia energii elektrycznej rzędu 2,8% (3,6% przy uwzględnieniu
korekty związanej z dniami wolnymi i klimatem), w porównaniu do 2011 r. Wynik wskazuje jasno na spowolnienie
aktywności gospodarczej związane z przewidywanym spadkiem PKB na poziomie około 3%.
Według APREN i QUERCUS w czasie kryzysu gospodarczego, istotne jest, aby zarządzanie popytem stanowiło
priorytet w polityce energetycznej państwa. Przegląd Krajowego Planu Działań na rzecz Efektywności
Energetycznej (PNAEE - Plano Nacional de Ação para a Eficiência Energética) i wejście w życie funduszu
efektywności energetycznej, powinny dać pierwszeństwo działaniom o największej efektywności kosztów. Istotna
jest również koordynacja między różnymi organami państwowymi (Sekretariat Stanu ds Energii, DGEG - Dyrekcja
Generalna ds. Energii i Geologii oraz ADENE - Agencja ds. Energii).
Postawienie na energie odnawialne umożliwia oszczędność rzędu 610 mln euro. Produkcja energii elektrycznej z
odnawialnych źródeł energii w ramach specjalnego systemu (PRE-FER), pozwoliła w 2012 roku zaoszczędzić 540
mln euro na imporcie paliw kopalnych (gaz ziemny i węgiel) i 72,4 mln na uprawnieniach do emisji CO2. W
sumie, produkcja odnawialnej energii elektrycznej przez producentów niezależnych umożliwiła zaoszczędzić 612
mln euro. Jest to wartość o 212 mln euro mniejsza od uzyskanej w 2011, ze względu na spadek cen węgla za
tonę CO2 na rynkach międzynarodowych.
„W czasach kryzysu państwo powinno wykorzystywać swoje zasoby endogeniczne. Źródła energii odnawialnej
mają ważny wkład w produkcję energii elektrycznej w Portugalii, zmniejszając zależność energetyczną i czyniąc
kraj bardziej odpornym na wahania cen paliw kopalnych. Ponadto odnawialne źródła energii są niezbędne dla
ożywienia gospodarki portugalskiej, przyczyniając się do tworzenia miejsc pracy, wzrostu PKB, rozwoju
regionalnego i przyciągania inwestycji zagranicznych, a Portugalia może korzystać ze swojego dobrego
wizerunku, którym jeszcze może się cieszyć w tej branży", uważa António Sá da Costa, prezes portugalskiego
Stowarzyszenia Energii Odnawialnej.
Francisco Ferreira, koordynator ds. energii i zmian klimatycznych w Quercus, twierdzi natomiast, że „w czasie,
gdy nastąpiła redukcja zużycia energii wskutek wzrostu cen energii elektrycznej oraz spadku siły nabywczej
gospodarstw domowych, ważne jest, aby wykorzystać tę okazję na wdrożenie efektywności energetycznej,
jednak bez utraty pożądanej, jakości życia. W tym celu należy zainwestować w zwiększenie świadomości i
właściwe planowanie sektora energetycznego, również w kierunku wymagającej polityki klimatycznej ".
4