D - Sąd Okręgowy w Szczecinie

Sygnatura akt VIII Ga 99/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 maja 2014 roku
Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska
Sędziowie: SSO Natalia Pawłowska – Grzelczak
SSO Piotr Sałamaj (spr.)
Protokolant: st. sekr. sąd. Monika Stachowiak
po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2014 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa J. K.
przeciwko A. Z.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 17 stycznia 2014
roku, sygnatura akt X GC 101/13
I. oddala apelację;
II. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów
postępowania apelacyjnego.
SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSO A. Budzyńska SSO P. Sałamaj
Sygn. akt VIII Ga 99/14
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 13.10.2012 r. do Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie, powódka J. K. wniosła o
zasądzenie od pozwanego A. Z. kwoty 21.753,78 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty
wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych.
Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że w listopadzie 2011 r. wykonała na rzecz pozwanego roboty ziemne
oraz świadczyła usługi transportowe. W oparciu o sporządzane raporty dzienne pracy sprzętu i karty drogowe powódka
w dniu 30.11.2011 r. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 21.753,78 zł, z terminem zapłaty do 14.12.2012 r.
Kierowane do pozwanego wezwania do zapłaty pozostały bez odpowiedzi i nie przyniosły spodziewanego rezultatu.
Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie nakazem zapłaty z dnia 31 października 2012 r. wydanym w elektronicznym
postępowaniu upominawczym uwzględnił powództwo.
Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie
sprzeciwu przez pozwanego oraz utratę mocy nakazu zapłaty i zgodnie z art. 50536 §1 k.p.c. przekazał sprawę do
rozpoznania sądowi właściwości ogólnej pozwanego, tj. do Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie.
W uzupełnieniu sprzeciwu pozwany wniósł o oddalenie roszczenia. Podniósł, iż nie zawierał z powódką żadnej umowy
w zakresie realizowania na jego rzecz usług budowlanych. Potwierdził jedynie, że powódka okazjonalnie świadczyła
prace na rzecz pozwanego, ale nie w zakresie i wymiarze dochodzonym pozwem. Pozwany wskazał, że przedłożona
faktura VAT jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. nie dowodzi treści ewentualnie łączącego strony
stosunku zobowiązaniowego, ewentualnej ceny usługi czy zakresu zlecenia. Podkreślił, że nie podpisywał faktury VAT
wystawionej przez powódkę, ani nie potwierdzał zakresu ewentualnie prowadzonych na jego rzecz prac budowlanych.
Zdaniem pozwanego powódka nie wykazała zasadności i wysokości roszczenia zgłoszonego w pozwie.
Wyrokiem z dnia 17 stycznia 2014 r. (sygn. akt XI GC 101/13) Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie zasądził
od pozwanego A. Z. na rzecz powódki J. K. kwotę 21.753,78 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2011 r. do
dnia zapłaty oraz kwotę 2695,39 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następującym stanie faktycznym.
Powódka J. K., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. (...) J. K. w S., w listopadzie 2011 r. przez
okres kilku dni wykonała na rzecz pozwanego A. Z., prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą
w R., usługę polegającą na wynajęciu sprzętu budowlanego (koparki, wywrotki) celem wykonania prac na budowie
przy ulicy (...) w S. połączonej ze sprzedażą piasku zgodnie z zawartą w formie ustnej umową. Ze strony powódki
z pozwanym współpracował G. R. (zięć J. K.) zajmujący się zarządzaniem w firmie, który po przeprowadzonej
negocjacji ustalił z pozwanym A. Z. stawkę godzinową za pracę sprzętu wynoszącą 100 zł netto za koparkę oraz 80
zł netto za wywrotkę, a także cenę sprzedaży piasku – 17 zł netto za tonę. Ustalił także dzień podstawienia koparki i
wywrotki na plac budowy inwestora (pozwanego) przy ulicy (...) w S. oraz cenę zakupu piasku. M. S. (1) zatrudniony
przez powódkę na stanowisku operatora koparki świadczył przez okres około tygodnia prace na wskazanym terenie
budowy polegające na ładowaniu ziemi na samochody należące do powódki w celu wykonania wykopu. Ewidencja
czasu pracy sprzętu była każdorazowo potwierdzana przez S. N. (1) – pracownika zatrudnionego przez wykonawcę
R. M. realizującego zadania w zakresie prac żelbetonowych. S. N. (1) potwierdzał także ilość dowiezionego przez
powódkę piasku potrzebnego do realizacji kolejnego etapu budowy, tj. prac murarskich. Czynności te wykonywał za
przyzwoleniem i wiedzą kierownika budowy D. G. (1). Pozwany oraz kierownik budowy nie kwestionowali czasu pracy
sprzętu oraz ilości i jakości dostarczonego piasku.
W dniu 30 listopada 2011 r. powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę 21.753,78 zł brutto tytułem
wykonania usługi transportowej oraz sprzedaży piasku w ilości 598 ton, z terminem płatności na dzień 14.12.2011 r.
Powódka pismem z dnia 5.09.2012 r. wezwała pozwanych do zapłaty należności z faktury nr (...) z dnia 30.11.2011 r.
Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.
W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne. Wskazał, że powódka dochodziła
niewypłaconego jej wynagrodzenia za wynajem sprzętu budowlanego koparki i wywrotki oraz ceny sprzedaży piasku
w ilości 598 ton. Powództwo oparte zostało zatem zarówno na przepisie art. 659 §1 k.c., jak i na art. 535 k.c. i
nast. Z twierdzeń powódki podniesionych w uzasadnieniu żądania oraz z treści przedstawionej faktury VAT nr (...)
wywnioskować można, że treść wiążącej strony umowy miała charakter mieszany i obejmowała także sprzedaż piasku
dostarczonego pozwanemu na wskazany teren budowy.
Sąd Rejonowy zauważył, że pozwany w treści złożonego sprzeciwu w zasadzie nie kwestionował faktu zawarcia
z powódką umowy wynajęcia sprzętu oraz zakupu piasku. Nie negował prawidłowości i sposobu wykonywania
umowy przez stronę powodową. Pozwany podważał wiarygodność dołączonych do pozwu kart drogowych i raportów
dziennych stanowiących podstawę dla wyliczonych w przedmiotowej fakturze należności. Podniósł, iż faktura ta nie
została przez niego zaakceptowana i jako dokument rozliczeniowy nie może zatem stanowić podstawy dla ocenienia
zasadności roszczenia zgłoszonego w pozwie. W ocenie pozwanego powódka okazjonalnie świadczyła prace na rzecz
pozwanego, ale nie w zakresie i wymiarze dochodzonym pozwem. Tym samym jedyną sporną kwestią okazała się
podstawa do naliczenia wynagrodzenia za wynajem zamówionego sprzętu i ceny oraz ilości zakupionego piasku.
Na gruncie przedmiotowego sporu oczywistym było, że to na powódce ciążył obowiązek wykazania, że miały
miejsce ustalenia stron w zakresie przyjętych stawek oraz doszło do sprzedaży piasku w podanej ilości. Na poparcie
swych twierdzeń powódka przedłożyła karty drogowe i raporty dzienne każdorazowo podpisane przez pracownika
zatrudnionego na budowie strony pozwanej – S. N. (1) oraz powołała się na zeznania świadków.
Dokumenty przedstawione przez powódkę należało zaliczyć do dokumentów prywatnych. Faktura VAT nie może
być traktowana jako samodzielna podstawa stwierdzająca istnienie stosunku cywilnoprawnego. Sąd jednak przy
uwzględnieniu wszystkich okoliczności danej sprawy pozostaje władny przyjąć, że podane w niej informacje
odpowiadają rzeczywistości. W niniejszej sprawie w świetle zebranego materiału dowodowego i ustalonego na jego
podstawie stanu faktycznego możliwym było ustalenie, że strony ustnie umówiły się w zakresie wysokości przyjętych
stawek. Powołani w sprawie świadkowie G. R., M. S. (1), czy R. M. w sposób tożsamy przedstawili sposób realizacji
umowy zawartej przez strony, jak i wskazali zbliżone wysokości przyjętych do rozliczenia kwot. Sąd pierwszej instancji
na podstawie ich zeznań ustalił relacje stron i sposób wykonywania umowy przez powódkę na rzecz pozwanego. Z
uwagi na wewnętrzną spójność i logiczność wypowiedzi niezależnych od siebie świadków zeznania te należało uznać
za wiarygodne. Z ich zeznań wynikało bowiem, iż stawka za godzinę pracy koparki wynosiła 100 zł netto, ustalona
zaś cena zakupu piasku stanowiła kwotę 17 zł netto za tonę. Czas pracy koparki i ilość dowożonego piasku była zaś
potwierdzana przez S. N. (1) – pracownika zatrudnionego na terenie budowy przez wykonawcę R. M.. Dodatkowo
świadek S. N. potwierdził swoje podpisy na okazanych dokumentach i podał, że czynności w tym zakresie wykonywał
za zgodą R. M. i wiedzą kierownika budowy. Sąd Rejonowy ustalił, iż na plac budowy dostarczono także wywrotkę
należącą do powódki, na którą była ładowana ziemia przez operatora koparki M. S. (1). Zważyć należy, iż w niniejszej
sprawie pozwany nie zdołał skutecznie podważyć dowodów przedstawionych przez powódkę. W złożonym sprzeciwie
pozwany kwestionując wysokość godzinowych stawek i ilość dostarczonego piasku powołał się jedynie na dowód z
zeznań świadka D. G. (1) zatrudnionego na stanowisku kierownika budowy. W ocenie Sądu jego zeznania nie mogły w
sposób skuteczny podważyć zasadność i wysokość roszczenia dochodzonego przez powódkę. Wskazał on co prawda,
że nie nadzorował pracy koparki i ilości dostarczonego piasku, ale jednocześnie swymi zeznaniami nie podważył
skutecznie zeznań pozostałych świadków. Potwierdził bowiem, że powódka dostarczyła sprzęt na plac budowy oraz
piasek. Podał również, że na budowie zatrudniony był jako wykonawca R. M.. Nie potrafił jednak podać zakresu i
rozmiaru świadczonych przez powódkę usług.
Pozwany w toku postępowania nie przedstawił innych dowodów świadczących o odmiennych ustaleniach stron w
zakresie stawek godzinowych, kosztów wynajmu sprzętu i ilości piasku, niż tych które wynikają z przedłożonego
przez powoda materiału dowodowego. Nie podał także, że w jakimkolwiek stopniu uregulował należności powódce
za wynajęty sprzęt czy dostarczony piasek. Jego zarzuty ograniczyły się do podważenia stawek przyjętych w fakturze.
Sąd Rejonowy zaznaczył, że pozwany nie zanegował tych stawek oraz sporządzanych raportów czasu pracy sprzętu na
etapie wystosowanego do niej wezwania do zapłaty. Nie wykazał także, iż ustalił zakres wykonanych przez powódkę
świadczeń. W ocenie Sądu stanowisko pozwanego uległo zmianie dopiero z chwilą wytoczenia przeciwko niemu
powództwa. Twierdzenia podnoszone przez niego zostały zatem przygotowane wyłącznie na potrzeby tego procesu.
W świetle powyższych informacji Sąd pierwszej instancji uznał, że nastąpiło zrealizowanie przez powódkę na rzecz
pozwanego usługi wynajmu, jak i sprzedaży w zakresie wskazanym w fakturze VAT nr (...) oraz za stawki w niej
wskazane. Z tym natomiast wiąże się powstanie wzajemnego zobowiązania pozwanego, polegającego na obowiązku
zapłaty czynszu za czas najmu sprzętu budowlanego oraz ceny zakupu wydanej ilości piasku.
Z powyższych względów Sąd Rejonowy uznał, za w pełni uzasadnione roszczenie powoda wobec pozwanej o zapłatę
kwoty 21.753,78 zł. Odsetki ustawowe za opóźnienie przyznano na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zaznaczyć przy
tym należy, iż powód wniósł o zasądzenie odsetek od dnia upływu terminu płatności wskazanego w przedłożonych
fakturach. Sąd przyjął stanowisko powódki za zasadne i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu tj. uwzględnił termin
spełnienia świadczenia określony w fakturze VAT nr (...).
O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
Pozwany wniósł apelacje od powyższego wyroku zaskarżając go w całości oraz zarzucając mu:
1) naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 k.p.c. poprzez dowolne, a
nie swobodne ocenienie zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji uznanie za uzasadniających
żądanie pozwu: faktury VAT nr (...) (k. 25), kart drogowych (k. 26-27), raportów dziennych pracy sprzętu (k.
28-29) w sytuacji gdy przedmiotowe dokumenty prywatne w żadnym zakresie nie wskazują na treść oraz zakres
ewentualnie łączącego strony stosunku zobowiązaniowego oraz ponadto przyjęciu za udowodnione okoliczności
łączącego strony zobowiązania, godzin pracy sprzętu budowlanego oraz ilość wywiezionego/przywiezionego piasku
w oparciu o zeznania świadków G. R., S. N. (1), M. S. (2) oraz R. M., w sytuacji gdy świadkowie ci nie wskazują
żadnych okoliczności na poparcie zeznań powoda w zakresie stosunku zobowiązaniowego, nie wskazują podstaw
dla wyliczenia ilości sprzedanego piasku oraz zakresu i czasu pracy sprzętu budowlanego, a także odmówieniu
wiarygodności zeznaniom D. G. (1), który zeznał, iż powódka nie dostarczyła sprzętu budowlanego i piasku na teren
budowy pozwanego, co finalnie doprowadziło do poczynienia przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych co do istnienia
stosunków gospodarczych objętych żądaniem pozwu pomiędzy stronami, których w rzeczywistości nie było;
2) naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, tj.:
- art. 6 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że na pozwanym ciążył obowiązek przedstawienia dowodów na istnienie i zakres
stosunku zobowiązaniowego, łączącego go z powódką, w sytuacji gdy to na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia
okoliczności, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki, któremu to obowiązkowi powódka nie sprostała i nie
wykazała podstawy i zakresu dochodzonego roszczenia,
- art. 659 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie tego przepisu, w sytuacji gdzie strony nie zawierały między sobą umowy
najmu sprzętu budowlanego,
- art. 535 k.c. poprzez błędne zastosowanie tego przepisu, w sytuacji gdzie strony nie zawierały pomiędzy sobą umowy
sprzedaży piasku.
Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz
zasądzenie kosztów postępowania za obie instancję.
W uzasadnieniu wskazał, że przedłożone przez powoda faktura VAT, raporty pracy sprzętu i karty drogowe stanowią
tylko dokumenty prywatne i nie mogą być podstawą do określenia stosunku umownego łączącego strony. Z
dokumentów tych nie wynika jak została ustalona pomiędzy stronami stawka za wykonane prace, w tym także jak
została ustalona ilość przywiezionego piasku. Podstawą do takich ustaleń nie mogą być także zeznania przesłuchanych
w sprawie świadków. Świadkowie ci nie potrafili bowiem dokładnie wskazać ile pisaku zostało przewiezione na budowę
oraz nie podali konkretnie poczynionych z pozwanym ustaleń co do treści stosunku prawnego, w tym podstawy
ewentualnie ustalonych stawek. Skarżący zarzucił, iż błędny jest pogląd Sądu Rejonowego o tym, że pozwany nie
kwestionował czasu pracy sprzętu oraz ilości i jakości dostarczonego piasku. Kwestionował zakres oraz wysokość
roszczenia dochodzonego pozwem, co więcej wskazywał, że nie zawierał z powódką umowy w zakresie dochodzonym
pozwem.
W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania
apelacyjnego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja okazała się oczywiście bezzasadna.
Sąd Okręgowy jako sąd meriti w granicach wniesionej apelacji, co wynika z dyspozycji art. 378 § 1 k.p.c., rozważa
na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym dokonuje jego samodzielnej oceny prawnej. Powyższa
analiza pozwala stwierdzić, że stanowisko Sądu drugiej instancji, zarówno w zakresie ustaleń faktycznych oraz ich
oceny prawnej w całości pokrywa się z argumentacją zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, tym samym
niecelowym jest jej powtarzanie. Wywody zaprezentowane w apelacji, w tym podniesione zarzuty, nie stanowiły
wystarczającej podstawy do weryfikacji orzeczenia Sądu Rejonowego w postulowanym przez apelującego kierunku,
zwłaszcza że Sąd ten przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący, a zebrany w sprawie materiał
poddał wszechstronnej i wnikliwej ocenie, z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów.
Zarzuty apelacji sprowadzają się do kwestionowania prawidłowości dokonanej przez Sąd pierwszej instancji oceny
zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz podważenia wyrażonego przez ten Sąd stanowiska co do istnienia
pomiędzy stronami stosunku prawnego o treści odzwierciedlonej, w wystawionej przez powódkę pozwanemu, w
fakturze VAT nr (...).
Odnosząc się do powyższych zarzutów wskazać należy, że do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art.
233 § 1 k.p.c. konieczne jest wskazanie przez skarżącego konkretnych przyczyn dyskwalifikujących wywody sądu
pierwszej instancji w tym zakresie. W szczególności strona skarżąca powinna wskazać, jakie kryteria oceny naruszył
sąd analizując materiał dowodowy, uznając brak wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów lub
niesłusznie im ją przyznając (tak Sąd Najwyższy m.in. w orzeczeniach z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00,
(...) Prawnej LEX nr 52753; z dnia 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99, LEX nr 52347; z dnia 10 stycznia 2002 r., II
CKN 572/99, LEX nr 53136). Jako zasadnicze kryteria tej oceny wyróżnia się zgodność wniosków sądu z zasadami
logiki i doświadczenia życiowego oraz komplementarność (spójność) argumentacji polegającej na wyprowadzaniu
poprawnych wniosków z całokształtu materiału procesowego. Spójność ta będzie więc naruszana w przypadku
nieuzasadnionego pominięcia w argumentacji wniosków przeciwnych wynikających z części dowodów.
Dla podważenia prawidłowości oceny dowodów przedstawionej przez Sąd pierwszej instancji skarżący winien więc
wykazać w jakich konkretnie fragmentach argumentacja Sądu Rejonowego jest sprzeczna z zasadami logiki lub
doświadczenia życiowego, względnie które elementy materiału dowodowego (dowody) zostały przez ten Sąd wadliwie
pominięte i jakie wnioski faktyczne, z tychże fragmentów materiału procesowego powinny być w sposób poprawny
wyprowadzone.
Takiego wywodu skarżący w apelacji nie przeprowadził. Pozwany powołując się na powyższy zarzut ograniczył się
jedynie do przedstawienia własnej fragmentarycznej oceny poszczególnych przeprowadzonych w sprawie dowodów
w oderwaniu od całokształtu okoliczności sprawy.
Wskazać należy, że zarzuty pozwanego, odnoszące się do przedstawionych przez powódkę dowodów z dokumentów
sprowadzały się do twierdzenia, że dokument prywatny jest niewystarczający do wykazania zasadności roszczenia
dochodzonego pozwem. Ustosunkowując się do tych twierdzeń podnieść trzeba, że dokument prywatny jest jednym
ze środków dowodowych w sprawie i podlega ocenia, tak jak inne dowody, w kontekście stanowisk stron oraz całego
zebranego w sprawie materiału dowodowego.
Zaakcentowania wymaga, że pozwany nie negował wiarygodności przedłożonych przez powódkę dokumentów
twierdząc jedynie, że faktura VAT oraz raporty pracy sprzętu nie stanowią dowodu zawarcia umowy (k. 38). Trafnie
przy tym Sąd Rejonowy przyjął, że pozwany nie kwestionował ilości godzin wynajmu sprzętu, ceny jednostkowej oraz
ilości sprzedanego pisaku, wskazanego w tych dokumentach prywatnych. Samo stwierdzenie przez pozwanego, że
zaprzecza wszelkim wyraźnie nieprzyznanym zarzutom, dowodom oraz twierdzeniom pozwu było niewystraczające
( k. 37). Nie można bowiem odpowiadając na pozew twierdzić, że się nie zgadzając z pozwem "przeczy wszystkim
faktom powołanym przez powoda, poza tymi, które wyraźnie się przyzna". Fakty i dowody związane z konkretnymi
okolicznościami, z którymi się pozwany nie zgadza powinien on wskazać, jeśli ma to służyć obronie jego racji,
powinien się on ustosunkować do twierdzeń strony powodowej (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2009
r., III CSK 341/08). Pozwany zaś nie sformułował konkretnych zarzutów oraz nie zaoferował żadnych dowodów
pozwalających na przyjęcie, że podane w fakturze VAT ceny oraz ilości godziny pracy sprzętu czy też ilości sprzedanego
piasku nie odpowiadają rzeczywistości. Do zanegowania wiarygodności wystawionej przez powódkę faktury VAT nie
było także wystarczające stwierdzenie pozwanego, iż nie zawierał z powódką umowy o treści w tym dokumencie
odzwierciedlonym. W odniesieniu zresztą do tego zarzutu pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty sam popadł w
sprzeczność, z jednej bowiem strony wskazał, że nie zawierał z powódką żadnej umowy by następnie przyznać, że
jednak okazjonalnie powódka świadczyła na jego rzecz usługi (k. 37).
Wskazać należy, że treść przedstawionych przez powódkę raportów pracy sprzętu i faktury VAT korespondowała z
zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków. Świadek G. R., pracownik powódki, wskazał, że ustalił z pozwanym
stawki najmu sprzętu oraz cenę za piasek. Zeznał, że według uzgodnień stron cena za jedną tonę piasku wynosiła 17 zł,
dodając, że ,,stawka za wywrotkę wynosiła 80 zł na godzinę, za koparkę 100 zł” (k. 61). Podane przez świadka stawki
były zgodne z tymi określonymi w fakturze VAT nr (...) (k. 25). Zeznał także, że sporządzał raporty pracy sprzętu, które
były podpisywane przez pracownika pozwanego – S. N. (k. 62). Taki też podpis widniał na raportach dziennych (k.
28-29). Z kolei świadek M. S. (1) wskazał, że świadczył usługi na rzecz pozwanego jako operator koparki powódki.
Wyjaśnił, że stawka za godzinę pracy koparki wynosiła ok. 100 netto. Podniósł, że S. N. (1), wskazywał mu jakie prace
ma wykonywać oraz decydował o czasie pracy, osoba ta potwierdzała także ewidencję czasu pracy (k. 63). Świadek S.
N. (1) potwierdził, że podpisywał te raporty, a co za tym idzie potwierdzał ilość godzin pracy koparki. Wskazał także,
że potwierdzał ilość dowiezionego piasku (k. 64). Natomiast R. M. zeznał, że pozwany zamawiał piasek u pracownika
powoda – R. (k. 86-87).
Wbrew twierdzeniom pozwanego zeznania świadka D. G. (1) były niemiarodajne do poczynienia ustaleń w niniejszej
sprawie. Jak wynika z zeznań S. N. D. G. jedynie czasami przybywał na budowie - raz na tydzień, raz na dwa tygodnie
(k. 64). Potwierdził to R. M. który wskazał, że kierownik budowy przebywał jedynie okazjonalnie na budowie (k. 87).
Sam D. G. (1) zeznał, że nie wie kto przywoził piasek na budowę i wynajął sprzęt, choć potwierdził, że piasek ten był
dowożony, a koparka pracowała (k. 78). Z tych też względów całkowicie niezrozumiałe było twierdzenie apelacji, iż
świadek D. G. zeznał, iż ,,powódka nie dostarczała sprzętu budowlanego i piasku na teren budowy pozwanego” (k. 105).
Zgodzić się należy z pozwanym, że z zeznań świadków nie wynikało jaką ilość piasku powód dostarczył pozwanemu.
Wskazać jednakże trzeba, że pozwany nie kwestionował ilości tego materiału odzwierciedlonej w treści faktury VAT.
Pozostając przy tej fakturze podnieść należy, że pozwany w niniejszej sprawie nie negował odbioru tego dokumentu
rozliczeniowego. Twierdząc tylko, że „nigdy nie podpisywał żadnej faktury VAT wystawionej przez powódkę, oraz nie
potwierdzał zakresu ewentualnie prowadzonych na jego rzecz prac budowlanych” (vide sprzeciw, k. 38). Wyjaśnienia
zatem wymaga, że poprzez fakt doręczenia faktury odbiorca uzyskuje możliwość weryfikacji czy świadczenie jest
usprawiedliwione co do zasady, jak i wysokości. Poza tym stwierdzenie „ewentualnie prowadzonych na jego rzecz prac
budowlanych” pokazuje, że pozwany nie negował także rzeczonych usług wykonywanych przez stronę powodową.
Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług VAT podatnicy
są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży,
cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane
dotyczące podatnika i nabywcy. Jak wynika z powyższej regulacji wystawienie faktury ma wpływ na powstanie
obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19 ust. 4 tej ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny
być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w
7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Sąd odwoławczy wskazuje, że zazwyczaj w obrocie
gospodarczym faktura jest dokumentem stwierdzającym wykonanie przez sprzedawcę (wynajmującego) łączącej
strony umowy, mniej prawdopodobna jest sytuacja, kiedy faktura stwierdzająca obowiązek zapłaty nie odpowiada
treści umowy, wystawienie bowiem faktury zawierającej nieprawdziwe informacje pociąga za sobą odpowiedzialność
karną skarbową. Ponadto faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego
- z art. 86 ust. 2 pkt 1 tej ustawy wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota wynikająca z faktury, zaś stosownie do
art. 86 ust. 10 pkt 1 tej ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym
podatnik otrzymał fakturę. Prawo do odliczenia wiąże się tylko z otrzymaniem faktury dokumentującej rzeczywisty
obrót gospodarczy. A contrario zatem w przypadku przesłania faktury VAT nie dokumentującej rzeczywistego obrotu
gospodarczego nabywca wskazany w tej fakturze winien ją odesłać. Inaczej rzecz ujmując, sprzeczne z zasadami logiki i
doświadczenia życiowego jest uznanie, że przedsiębiorca, który nie otrzymał wydanego mu towaru w ilości wynikającej
z treści tej faktury lub też nie wynajął sprzętu za stawkę i na okres w niej wskazany, przyjmie fakturę pomimo braku
spełnienia przez sprzedawcę (wynajmującego) świadczenia wzajemnego. Skoro zatem pozwany przyjął przedmiotową
fakturę i jej nie odesłał, to tym samym uznać trzeba, że powódka sprzedała i wydała pozwanemu piasek w ilości
wskazanej w tym dokumencie rozliczeniowym, a ponadto wynajęła mu sprzęt za cenę i na okres z tego dokumentu
wynikający.
Dodać należy, że stosownie do art. 20 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości do ksiąg
rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym
okresie sprawozdawczym. Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie
operacji gospodarczej, w tym m.in. faktury VAT. W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował tego, że dokonał
zaksięgowania wystawionej mu przez powódkę faktury, co prowadzi do wniosku, że zaakceptował jej treść.
Istotnym ponadto było, że pozwany nie zareagował na wezwanie do zapłaty należności z tej faktury. Nie istnieje
oczywiście obowiązek udzielenia odpowiedzi na wezwania do zapłaty, należy jednak uznać za prawidłowość
uzasadnioną obserwacją obrotu gospodarczego, że wezwania do zapłaty, z powołaniem się na wystawioną fakturę VAT,
jeżeli w rzeczywistości sprzedaż czy też wynajem nie miała miejsca, powoduje adekwatną reakcję adresata wezwania.
Za zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego pozostaje w takiej sytuacji, że przedsiębiorca należycie
dbający o swoje interesy, w okolicznościach wyżej wskazanych, wyjaśnia przyczynę wezwania. Tymczasem pozwany
nie przedsięwziął żadnych czynności, które przy założeniu staranności jego działania, zmierzałyby do wyjaśnienia
stanowiska strony powodowej.
Reasumując, stwierdzić należy, że powódka wykazała, iż strony łączyła umowa o treści wynikającej z wystawionej
przez nią faktury VAT. W konsekwencji nie mogło być mowy o naruszeniu prawa materialnego w postaci norm art.
6 k.c., art. 535 k.c. i art. 659 § 1 k.c.
Mając na uwadze powyższe wywody Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanego jako
bezzasadną.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego, które powódka wygrała w całości, oparto na treści art. 98 §
1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. przy zastosowaniu § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
SSO N. Pawłowska-Grzelczak SSO A. Budzyńska SSO P. Sałamaj