Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych na terenie gmin

Opis zrealizowanych inwestycji komunalnych prowadzonych przez samorząd gminy
Bychawa
w roku 2014, które przyczyniły się do rozwoju gospodarki i
regionu Polski Wschodniej
Gmina Bychawa położona jest we wschodniej części Polski, w województwie i powiecie
lubelskim. Liczba mieszkańców przekracza ponad 12 tys osób. Jest to gmina miejskowiejska. Gmina Bychawa korzysta z różnych form finansowania, by realizować zamierzone
cele
i przedsięwzięcia.
W roku 2014 r. zrealizowała dwie największe inwestycje komunalne. Są to:
1)
wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w trosce o środowisko naturalne oraz 2)
termomodernizacja budynków użyteczności publicznej
Projekt pn.: „Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w trosce o środowisko
naturalnej na terenie gmin: Bełżyce, Bychawa i Zakrzew w Powiecie Lubelskim”
realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na
lata 2007-2013, Oś Priorytetowa VI Środowisko i czysta energia, Działanie 6.2. Energia
przyjazna środowisku, współfinansowany ze środków europejskich.
-rozmach inwestycji w odniesieniu do budżetu i możliwości samorządu,
Całkowita wartość projektu wyniosła 6.587.682,94 zł, uzyskane wsparcie wynosiło
6.061.927,25 zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Montaż finansowy
projektu zakładał udział własny samorządów w wysokości 15%, z czego w gminach 14 %
stanowił udział mieszkańców biorących udział w projekcie, a 1 % udział budżetu
samorządu. Wydatek Gminy Bychawa wyniósł 3.320.528,34 zł, z tego uzyskano środki
unijne w kwocie 2.779.478,71 zł. Jak dotychczas w zakresie wydatków publicznych Gminy
Bychawa był to jeden z największych wydatków inwestycyjnych.
Podczas realizacji projektu miały zastosowanie następujące kryteria:
- funkcjonalność,
Dokonano doboru materiałów do realizacji inwestycji i umiejscowienia instalacji zwracając
szczególną uwagę na funkcjonalność i higienę użytkowania w następujących zakresach:
1.
Ochrony przez skutkami stagnacji jako kluczowy punkt uwzględniony w budowie
kolektorów.
2.
Wyboru rozwiązań technicznych uwzględniając oczekiwania techniczne i cenowe, wybrano
bowiem absorber miedziany. Zastosowanie miedzi pozwala wykonać pokrycie z czarnego
chromu
o wysokich walorach użytkowych.
3.
Uwzględnienia specyfiki naszego klimatu i zastosowano kolektory płaskie. Wynika to
głównie
z faktu porównania ceny zakupu kolektora do uzysków ciepła. Wyższe
ceny kolektorów próżniowych nie przekładają się w takim samym stopniu na wyższe uzyski
ciepła.
4.
Układu komunikacyjnego na działkach inwestycja nie spowodowała kolizji w istniejącym
układzie komunikacyjnym.
5.
Bezpieczeństwa energetycznego - wprowadzono dodatkowe źródło ciepła wpływające
pozytywnie na bezpieczeństwo energetyczne.
6.
Bezpieczeństwa użytkowania - instalacje nie zmieniły warunków sanitarnych,
bezpieczeństwa
i higieny pracy, oświetleniowych. Baterie są objęte 20 letnim
okresem użytkowania. Techniczny czas życia takich instalacji sięga 30 lat. Kotły są objęte
gwarancją producenta na 10 lat. Podobnie jak instalacje nie zmieniają funkcjonalności
systemów grzewczych.
7.
Bezpieczeństwa pożarowego – zostało zapewnione dzięki stosowaniu odpowiednich
rozwiązań materiałowych przestrzennych i wyposażenia zgodnie z wymaganiami ppoż. dla
tego typu instalacji.
8.
Warunków higienicznych, zdrowotnych oraz ochrony środowiska - stosowano materiały
posiadające odpowiednie atesty higieniczne i bezpieczeństwa zgodnie z wymaganiami dla
poszczególnych grup materiałowych. Zastosowane
materiały nie wydzielają gazów
toksycznych
i niebezpiecznego promieniowania, zapewniają ochronę przed
wilgocią, niekontrolowaną infiltracją powietrza zewnętrznego przed przedostawaniem się
gryzoni do wnętrza. Zastosowane kotły emitują znacznie mniej niż kotły obecnie
funkcjonujące.
9.
Oszczędności energii i izolacyjności cieplnej przegród - instalacje pozwalają na
dostarczanie c.w.u. bez emisji gazów cieplarnianych. Zmiana źródeł ciepła z węglowych na
opalane odpadami drzewnymi pozwalają na oszczędności na produkcji energii przy tym
samym zapotrzebowaniu na energię elektryczną czy pracochłonności obsługi źródła ciepła.
-nowatorstwo:
Nowatorskim podczas realizacji był system zarządzania realizacją zadania oraz system
odczytu
i monitoringu efektów realizacji projektu. Projekt realizowano w oparciu o
umowę partnerską. Przedmiotem umowy była wspólna realizacja projektu w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, który
nosi tytuł "Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w trosce o środowisko naturalne na
terenie gmin Bełżyce, Bychawa i Zakrzew w Powiecie Lubelskim”.
Nowatorskim było stworzenie procesu zarządzania i realizacja zadania według tegoż procesu.
Stworzono Zespół Wdrożeniowy Projektu. Z obecnego układu organizacyjnego Urzędu został
wyłoniony zespół ludzi odpowiedzialnych bezpośrednio za realizację i utrzymanie projektu.
Zrealizowano projekt w formule zaprojektuj i wybuduj. Skład ww. zespołu był zasilony
w pierwszym roku rzeczowej realizacji robót budowlanych o podmiot zewnętrzny.
Zrezygnowano
z wynajmowania osób do zarządzania projektem na cały okres
realizacji, ponieważ po roku zdecydowana większość czynności miała charakter powtarzalny.
Działania zespołu realizowane były w poszczególnych etapach określonych przez punkty
kontrolne. System zarządzania projektem, miał na celu zapewnienie sprawnego przepływu
informacji, umożliwienie śledzenia postępu prac oraz nadzorowanie harmonogramu
i wielowymiarowe raportowanie. W ramach zdefiniowanych zadań system automatycznie
przydzielał zadania pracownikom Zespołu Wdrożeniowego oraz rejestrował czas ich
wykonania. W przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych w projekcie istniejący sprawdzony
system obiegu informacji, uruchomiał odpowiednie procedury powiadamiania wyznaczonych
osób i wprowadzenia kroków zaradczych, natomiast
w przypadku zakończenia
poszczególnych etapów system uruchamia odpowiednie procedury odbioru i rozliczenia. W
powiązaniu z innymi procesami możliwe było bieżące śledzenie budżetu projektu
i kontrolowanie wydatków związanych z projektem na etapie tworzenia zapotrzebowań.
Możliwe było monitorowanie obiegu korespondencji oraz śledzenie statusu załatwienia spraw
i kontrola dotrzymania terminów. Poszczególne fazy projektu oznaczono się terminem
"kamieni milowych".
Śledzenie postępu prac
odbywało za pomocą zapisów potwierdzających
wykonywanie prac (konkretnego rodzaju robót) w dzienniku budowy – listy sprawdzającej.
Punkty zdefiniowano zgodnie z przyjętymi założeniami (zdefiniowanymi „kamieniami
milowymi”) podczas konstruowania harmonogramu rzeczowego. Zidentyfikowane kamienie
milowe (punkty kontrolne) to: wykonanie dokumentacji, złożenie wniosku, zawarcie umowy
o dotację, dostawa sprzętu, roboty montażowe i instalacyjne, wykończeniowe, rozliczenie
projektu, promocja projektu.
Nowatorstwo projektu polegało również na połączeniu informatyzacji z aktywizacją osób
niepełnosprawnych oraz blokiem edukacyjnym. W ramach projektu powstały dwa portale
internetowe. Pierwszy z nich obrazowały funkcjonalności instalacji. Każdą instalację
odnajduje się po adresie i indywidualnie można sprawdzić produkcję ciepła dla każdej z
nich. Zasilanie portalu odbywało się za pomocą internetu podczas dokonywania raz na
kwartał oględzin każdej
z instalacji przez zatrudnione osoby niepełnosprawne.
Te osoby były wyposażone w komputer przenośny z dostępem do internetu i oprogramowanie
udostępniające swoje funkcjonalności za pomocą przeglądarki internetowej. Ponieważ układy
automatyki będą rejestrowały produkcję ciepła z kolektorów osoby niepełnosprawne
odczytają wartość z licznika i wprowadzą dane do systemu odrębnie dla każdej instalacji.
Jest to wykonywane podczas odczytów a także są przyjmowane uwagi i wnioski, udzielane
dodatkowe instrukcje użytkownikom. Portal wizualizował produkcję ciepła (domyślnie w
sposób sumaryczny dla wszystkich instalacji) porównując w zestawieniach z alternatywnymi
paliwami. System przelicza ilość paliwa jaka nie jest spalana w związku z produkcją ciepła za
pomocą kolektorów. Portal posiada formularz elektroniczny, za pomocą którego użytkownik
może: zgłosić awarię, poprosić o instrukcję postępowania, zadać pytanie, dowiedzieć się o
nowych produktach czy usługach w zakresie instalacji kolektorów. Drugi portal udostępnia:
interaktywne gry edukacyjne oraz filmy i teksty eksperckie o tym, jak optymalnie
wykorzystywać posiadane przez nas zasoby w życiu codziennym. Adresatami portalu, są
zarówno osoby dorosłe jak i uczniowie szkół. Główne przesłania portalu koncentrują się
wokół najbardziej aktualnych wyzwań ekologicznych XXI wieku, do których należą między
innymi kurczące się zasoby surowców niezbędnych do życia oraz wynikająca z tego
konieczność efektywnego ich wykorzystania. Uruchomienie portalu integruje działania
edukacyjne prowadzone w szkołach i wśród mieszkańców. Portal dostarcza jednocześnie
informacje na temat światowych trendów, pozwalających z jednej strony na zmniejszenie
naszego negatywnego wpływu na środowisko, a z drugiej-zwiększających komfort życia w
mieście. Ekspercka wiedza przekazywana jest poprzez artykuły ilustrowane zdjęciami lub
animowane mini-seriale, zręcznościowe gry flash oraz reportaże edukacyjne tłumaczące
skomplikowane zagadnienia. Do najbardziej atrakcyjnych zasobów portalu należy między
innymi interaktywny kalkulator emisji dwutlenku węgla. Dzięki tej funkcjonalności każdy
użytkownik portalu może obliczyć, ile CO2 jest przez niego emitowane do atmosfery,
głównie poprzez wykonywanie regularnych czynności domowych a także posiadane nawyki
żywieniowe i konsumpcyjne. Nowości w zakresie produktów i usług będą poszukiwane
i umieszczane na stronie przez osoby niepełnosprawne.
Zawartość zasobów portalu opiera się na wyszukiwaniu i przedrukowywaniu po
uzyskaniu odpowiednich zgód materiałów o wspomnianej tematyce. Przykładowy zestaw
menu portalu:
1. AKTUALNOŚCI – informacje o ważnych wydarzeniach, programach i projektach
kierowanych mieszkańców.
2. ŚRODOWISKO - informacje o środowisku gminy, jego stanie oraz ważniejszych
inwestycjach.
3. TERMINARZ – wykaz wydarzeń.
4. FINANSE – informacje dotyczące spraw finansowych.
5. NOWOŚCI – newsletter.
6. PRAWO – akty prawne.
7. PLIKI DO POBRANIA.
8. LINKI – linki do ciekawszych tematycznie stron.
9. SONDA – zadawanie pytań i poznawanie opinii na temat OZE.
10.
GRA QUIZ.
Zastosowane urządzenia do podgrzewania ciepłej wody użytkowej z wykorzystaniem
energii słonecznej (urządzenia solarne) są nowatorskim przedsięwzięciem,
wykorzystującym najnowsze osiągnięcia techniki w zakresie pozyskiwania energii ze
źródeł odnawialnych,w tym przypadku jest to energia słońca.
-współpraca z lokalną społecznością na etapie projektowania inwestycji,
Odbyły się spotkania konsultacyjno – informacyjne, na których przedstawiono budowę,
zasadę działania, efekty i sposób użytkowania instalacji. Uwzględniono wszelkie głosy
i rozwiewano wątpliwości w zakresie doboru materiałów, sposobu wykonania czy warunków
użytkowania. Przeprowadzono analizę uprzednio wykonując ankiety wśród społeczności
w zakresie zainteresowania samym montażem jak i przeprowadzono formę wywiadu
technicznego objaśniając jednocześnie sposób wypełniania formularzy i zasady doboru
instalacji. Zaproponowano i omówiono sposób finansowania, sposób rozliczania,
przedyskutowano warunki umowy, jakie były później zawierane pomiędzy Gmina Bychawa
a poszczególnymi mieszkańcami.
Projekt realizowały trzy samorządy na podstawie umowy partnerskiej zawartej
pomiędzy: Gminą Zakrzew, Gminą Bychawa i Powiatem Lubelskim. Liderem projektu jest
Gmina Zakrzew, natomiast prowadzenie całego zakresu inwestycji spoczywało na Gminie
Bychawa i w związku z tym przedkładamy nasz projekt do konkursu, jako TOP
INWESCTYCJA KOMUNALNA POLSKI WSCHODNIEJ.
W ramach projektu zamontowano 400 instalacji do podgrzewania ciepłej wody użytkowej
energią słoneczną w budynkach indywidualnych na terenie Gminy Bychawa, 228 instalacji –
na terenie Gminy Zakrzew oraz 8 instalacji na budynkach użyteczności publicznej (szpitale,
dom dziecka, budynki ochrony zdrowia) stanowiących własność Powiatu Lubelskiego oraz
wymieniono piece
w dwóch szkołach na terenie Gminy Bychawa oraz
dwóch szkołach na terenie Gminy Zakrzew
z węglowych na
opalane biomasą.
Projekt przyczynił się do poprawy stanu środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie emisji
dwutlenku węgla, zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, zmniejszenia emisji gazów
cieplarnianych.
Mieszkańcy zainteresowani zastosowaniem tego typu rozwiązania do podgrzewania c.w.u,
poprzez realizację tego projektu zyskali możliwość zamontowania w swoich domach
urządzeń z niedużym własnym udziałem finansowym w stosunku do kosztów zamontowania
instalacji.