Odszedł Witold Grzebski, honorowy płońszczanin

Płońszczak - Gazeta lokalna - Płońsk, Raciąż, Baboszewo, Czerwińsk, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo
Odszedł Witold Grzebski, honorowy płońszczanin
Przywracał pamięć
W piątek, 4 lutego w Warszawie odbył się pogrzeb honorowego obywatela miasta Płońska, Witolda
Grzebskiego. W latach okupacji hitlerowskiej był jednym z głównych organizatorów powstającej w
powiecie płońskim Tajnej Armii Polskiej, potem komendantem Narodowych Sił Zbrojnych powiatu
płońskiego i zastępcą komendanta obwodu płońskiego Armii Krajowej. Jego działania na rzecz
odkłamywania płońskiej historii są nieocenione.
Kim był&
Witold Grzebski urodził się 2 kwietnia 1921 r. w Jackowie w powiecie pułtuskim. W 1939 roku zakończył
szkołę średnią w Bydgoszczy egzaminem dojrzałości. We wrześniu 1939 roku jako ochotnik w szeregach
Ochotniczych Batalionów Obrony Warszawy uczestniczył w obronie Warszawy. W lutym 1940 roku na
terenie powiatu pułtuskiego Grzebski został zaprzysiężony do niepodległościowej organizacji Tajna Armia
Polska, przyjmując pseudonim Motor. Najpierw był szeregowym żołnierzem, potem szefem wywiadu
TAP, a w 1941 roku został mianowany komendantem i szefem organizacyjnym w sztabie powiatu
płońskiego. Zamieszkał we wsi Czernie (gm. Nowe Miasto). Tamtejszy młyn stał się centralną skrzynką
tej organizacji w powiecie płońskim.
Gdy TAP podporządkowała się Narodowym Siłom Zbrojnym Witold Grzebski został komendantem NSZ
powiatu płońskiego, a później doprowadził do współpracy NSZ i Armii Krajowej. W czerwcu 1944 roku,
gdy te dwie organizacje połączyły się, Grzebski został zastępcą komendanta AK obwód Płońsk. Po
zakończeniu II wojny światowej, gdy Polskę dotknął komunistyczny terror, Motor nadal działał w
konspiracji, odtwarzając - po rozwiązaniu AK - szeregi NSZ. Ujawnił się w 1947 roku podczas amnestii.
Mieszkał wówczas we Wrocławiu. Rok później został jednak bezprawnie aresztowany a w 1949 roku
skazany - przez sąd wojskowy - na 15 lat więzienia, 5 lat pozbawienia praw publicznych wraz z
przepadkiem całego mienia. Komuniści oskarżyli Grzebskiego, m.in. o przynależność w latach 1945-48 do
NSZ, zbieranie wiadomości dotyczących UB i MON. Grzebski przebywał kolejno w więzieniach we
Wrocławiu, Płońsku, Warszawie i Wronkach. Wspomnienia z pobytu w więzieniu we Wronkach opisał w
publikacji pod swoją redakcją Płońsk i Ziemia Płońska w walce w dwoma okupantami 1939 -1956 . Na
wolność wyszedł po 7 latach i 7 miesiącach, jesienią 1955 roku. Studiował a potem pracował jako
laborant w katedrze budowy mostów Politechniki Wrocławskiej. Po studiach wraz z żoną i dziećmi
przeniósł się do Warszawy.
Przywracał pamięć
Witold Grzebski działał na rzecz odkłamywania historii ziemi płońskiej i przywracania rzetelnej wiedzy o
ukrywanych i fałszowanych w latach PRL kartach narodowej historii (jedną z takich inicjatyw była
wspomniana wyżej publikacja, przy jego udziale powstała również książka Płońska konspiracja
patriotyczna 1939 -1956 Janusza Żabowskiego). Inicjował akcje upamiętniające mieszkańców ziemi
płońskiej pomordowanych przez gestapo i NKWD podczas II wojny światowej oraz prześladowanych i
mordowanych przez UB w latach stalinowskich prześladowań, przy jego współpracy powstała pamiątkowa
tablica na ścianie płońskiego poklasztornego budynku, upamiętniająca mieszkańców powiatu poległych w
walce o wolną i niepodległą Polskę w latach 1939-56. Z inspiracji Witolda Grzebskiego przyznano
zmarłym żołnierzom NSZ pośmiertne Krzyże Narodowego Czynu Zbrojnego i zorganizowano wiele
uroczystości patriotycznych. Od 1990 roku współtworzył struktury kombatanckie AK i NSZ, działał
również w Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. W 1992 roku uzyskał unieważnienie
wyroku wydanego w PRL i pełne uprawnienia kombatanckie. Przekazał Pracowni Dokumentacji Dziejów
Płońska wiele materiałów, a podczas jednego ze spotkań w pracowni powiedział: Tyle spośród nas
zginęło. Ja jeszcze żyję i jak długo starczy zdrowia i sił, będę robił wszystko, żeby o Nich pamiętać. To
http://www.plonszczak.pl
Kreator PDF
Utworzono 4 March, 2017, 03:01
Płońszczak - Gazeta lokalna - Płońsk, Raciąż, Baboszewo, Czerwińsk, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo
mój moralny obowiązek. Może dlatego przeżyłem, żeby dziś o Nich nie zapomniano. To płońska
pracownia wystąpiła do rady miasta Płońska z wnioskiem o nadanie Witoldowi Grzebskiemu tytułu
honorowego obywatela Płońska. Tak się stało w 2005 roku. Witold Grzebski zmarł w czwartek, 27
stycznia w Warszawie. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyła delegacja miasta Płońska.
Katarzyna Olszewska
(przygotowano na podstawie materiałów Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska)
foto: Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska
http://www.plonszczak.pl
Kreator PDF
Utworzono 4 March, 2017, 03:01