Pytaniom odpowiedź, głosom echo

Pytaniom odpowied ,
głosom echo
O poezji
prof. Grzegorza Białkowskiego
(1932-1989)
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki UR
Rymanów 12 XII 2006
Prof. Grzegorz Białkowski
W dorosłym yciu zadajemy sobie pytanie:
co zawdzi czamy swoim nauczycielom.
W przypadku prof. Grzegorza Białkowskiego
odpowied jest prosta.
Zawsze pobudzał zainteresowanie otaczaj c nas
rzeczywisto ci fizyczn i zjawiskiem fizycznym.
Kładł nacisk na rozumienie jego istoty.
Uczył poszukiwania dróg porozumienia pomi dzy
„przyrodnikami” a „humanistami”.
Zyskał przydomek fizyka-humanisty.
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
Fizyka teoretyczna
Jako fizyk – G. Białkowski – był uczniem, a potem
współpracownikiem wybitnego fizyka polskiego –
prof. Wojciecha Królikowskiego.
Jako fizyk teoretyk zajmował si
teori cz stek elementarnych.
Kierował Zakładem Fizyki
Teoretycznej Wysokich Energii
Uniwersytetu Warszawskiego.
Był pierwszym polskim go ciem
w Departamencie Teorii w CERN,
gdzie sp dził rok.
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
Działalno
publiczna
Prof. Grzegorz Białkowski był Rektorem
Uniwersytetu Warszawskiego.
Funkcj t pełnił w niełatwych czasach –
od 1985 do chwili mierci (1989).
Został wybrany – jako jedyny
kandydat niezale ny – na senatora
w pierwszych wyborach do Senatu
RP w 1989.
Niestety - Profesor zmarł nagle –
29 czerwca1989 r., tu przed
pierwszym posiedzeniem Senatu.
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
Dydaktyka
!
"
G. Białkowski jako fizyk napisał m.in.:
Cz stki elementarne (1971, współautor),
Mechanika klasyczna (1974),
Stare i nowe drogi fizyki (1980-1985, 3 cz ci),
Mechanika kwantowa - o czym to jest? (1982).
Atmosfera spotka dydaktycznych, które inicjował była wyj tkowa.
Propagował idee „Fizyki dla humanistów” .
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
Poeta
Jako poeta Grzegorz Białkowski zadebiutował maj c
30 lat w 1962 roku, na łamach Współczesno ci.
Swoje wiersze i szkice literackie zamieszczał m.in.
w Twórczo ci, Odrze, Poezji.
Wydał równie kilka tomów poetyckich (7).
Najbardziej znane to:
Mgła, 1964
Odwijanie ze ródła, 1967
Przemienienie, 1973
Całopalenie, 1986
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
Pisa poezj …
Stare Dobre Mał e stwo
Słowa: Jan Rybowicz
Muzyka: Krzysztof Myszkowski
Płyta: Tabletki ze słów (2006)
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
…twój j zyk taki sam a inny…
mówisz co do mnie w j zyku
którego zupełnie nie znam
cho reguły gramatyki s zapewne
podobne do moich
wymieniamy mi dzy sob gesty:
handel z obu stron nieuczciwy
(...)
przykro odczuwam brak
mojego podr cznego translatora
(...)
bez niego
na nic wszystkie zakl cia
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, science fiction (Całopalenie)
…naprawd wa ne jest to, co prze ywamy…
G. Białkowski tworz c
poszukiwał nie tylko
własnych prze y , ile tego
co Go przerastało i stale
wymykało: opisywane
wydarzenia maj gł bi
perspektywiczn ,
naznaczon tajemnic ,
niesko czono ci ,
dramatem ...
...
jest porozumienie mi dzy
tratowan traw
a mn
Ł czy nas
nie miertelno
któr trzeba ud wign
Przemienienie; XXXV (on ju wie...)
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
…na dramat spojrze oczyma staro ytnych…
…
pojawiaj si pierwsze
zm tnienia rzeczy
wida je nawet
przez zaci ni te powieki
lepnie od nich serce
które dotychczas nie pytało
o sens cel i przyczyn
mo e nie było tak głodne
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, głód (Całopalenie)
…koniec zawsze obecny w ka dej chwili…
...
widz jasno i wyra nie dla mnie przygotowany
krok czy mo e słowo czy mo e
włos
poło ony na drodze
którego nie rozpoznam cho to on
b dzie ko cem
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, przypadek (Całopalenie)
…koniec zapisany w warunkach pocz tkowych…
...
to co b dzie
zbyt dobrze pami tam
...
w tej przyszło ci siedziałem
na krze le
usiłowałem na ziemi nagiej odnale
którym tam przyszedłem
trop
by odej
niczyjej dłoni nie maj c i mo e
nie potrzebuj c
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, wehikuł konieczno ci (Całopalenie)
…do wiadczenie osamotnienia w ród ludzi…
...
a ty patrzysz na mnie wielkim wzrokiem
nie widz c
G.Białkowski, martwa natura (Całopalenie)
...
jakie s te dni u drzwi
upalnej twej nieobecno ci
G.Białkowski, dni czerwcowe od witu (Mgła)
jak drzwi pieca otwieram
płon ce powieki
samotny
G.Białkowski, całopalenie (Całopalenie)
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
…nie-samotno
po ród gwiazd…
...
mija ostatnia chwila
przed stworzeniem wiata
ju dobija si kto
do drzwi
naszego nieistnienia
poza nami
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, chwila (Całopalenie)
Ani jednej my li… wieczno !
Stare Dobre Mał e stwo
Słowa: Jan Rybowicz
Muzyka: Krzysztof Myszkowski
Płyta: Tabletki ze słów (2006)
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
dokonało si , a po bł kitniej cy kres
…
wietrze rozwiej mnie
płon cy li
o prawie ludzkim kształcie
mój popiół
na wasze głowy
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006
G.Białkowski, całopalenie (Całopalenie)
ródła
G. Białkowski: Całopalenie, Mgła, Przemienienie.
M. Klisowska, Pytaniom odpowied , głosom echo.
O poezji prof. Grzegorza Białkowskiego,
Fizyka w Szkole 4, 218 (2000).
Zdj cia i obrazy:
Janusz Sobolewski, www.fotoinfo.pl
Blake William, http://www.malarze.walhalla.pl/galeria.php5?art=95
Zasoby własne – M.Klisowska.
Media:
SDM, Tabletki ze słów (2006), p. 12,13 (do celów edukacyjnych).
Pytaniom odpowied , głosom echo
Rymanów 12 XII 2006