Chrzypsko Wielkie

Chrzypsko Wielkie
Duża wieś (siedziba władz gminy), położona nad Jez. Chrzypskim, w sąsiedztwie wzgórz moreny czołowej. Szosa KwilczWronki oraz przez Ryżyn do Sierakowa.
Okolice Chrzypska były od dawna zamieszkałe, o czym świadczy znalezienie na jednej z wysp jeziora skarbu srebrnego
oraz śladów osadnictwa z okresu kultury łużyckiej. Nazwa wsi pochodzi od "chrzeptów" tzn. grzbietów, wzgórz. Osada,
znana od 1393r., stanowiła własność szlachecką, m.in. w 1402r. Mikołaja Chrzypskiego, później Opalińskich z
Sierakowa.
Na wzgórzu, nad jeziorem, późnogotycki kościół pw. św. Wojciecha, wzniesiony w latach 1600-09 sumptem
Chrzypskich. Na początku XVIII w. istniał przy kościele szpital. Kościół jest budowlą jednonawową, wspartą przyporami,
z drewnianym stropem. Ołtarze pochodzą z XVII i XVIII w. W lewym ołtarzu znajduje się cenna rzeźba z ok. 1360r.
Matka Boska na Lwie- jedno z najlepszych dzieł rzeźby gotyckiej w Wielkopolsce. W głównym ołtarzu obraz Matki
Boskiej z 1863r., z widokiem Gniezna w tle. Późnogotycki krucyfiks z XVI w. Na dzwonnicy znajduje się stodoła o
konstrukcji szachulcowej z pocz. XIX w.
W centrum wsi dawny pałac z pocz. XX w., z kolumnowym portykiem oraz ośrodek pomocy społecznej (1998r.). W pn.
części duże gospodarstwo ogrodnicze i hurtownia roślin kwiatowych. Wiosną pięknie prezentują się pola kwitnących
kwiatów, szczególnie tulipanów. W dniach 1-3 maja odbywa się tu Święto Tulipana. Nad Jez. Chrzypskim kąpielisko,
pole namiotowe i domki kempingowe. W lipcu organizowane jest gminne święto "Dni Wędzonej Sielawy".
Jezioro Chrzypski - jedno z największych jezior Pojezierza (pow. 304 ha, głęb. maks. 15 m, gł. 2,9 km, szer. 2,2 km)
wyróżnia się urozmaiconą linią brzegową. Jedna z zatok podchodzi pod wieś Łężeczki. Na jeziorze trzy wyspy. W
odległości ok. 1 km na pd. od jeziora wznosi się wzgórze wysokości 108 m n.p.m. Różnica wysokości między lustrem
wody jeziora a wierzchołkiem tego wzgórza przekracza 60m.
Włodzimierz Łęcki "Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie. Przewodnik"