Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej

Transkrypt

Strategia informatyzacji
Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska
na lata 2004-2006
MINISTERSTWO NAUKI I
INFORMATYZACJI
grudzień 2003 r.
WPROWADZENIE _________________________________________________________ 4
Kontekst__________________________________________________________________ 5
Wizja informatyzacji Polski________________________________________________ 10
Obszary i priorytety informatyzacji Polski __________________________________ 16
ZAPEWNIENIE WSZYSTKIM OBYWATELOM I FIRMOM TANIEGO, SZEROKOPASMOWEGO I
BEZPIECZNEGO DOSTĘPU DO INTERNETU
____________________________________________ 16
TWORZENIE SZEROKIEJ I WARTOŚCIOWEJ OFERTY TREŚCI I USŁUG DOSTĘPNYCH W
INTERNECIE ____________________________________________________________________ 18
POWSZECHNA UMIEJĘTNOŚĆ POSŁUGIWANIA SIĘ TELEINFORMATYKĄ ______________________ 22
Omówienie działań w ramach priorytetów z uwzględnieniem kompetencji
poszczególnych podmiotów_______________________________________________ 23
A1 Internet szerokopasmowy dla szkół____________________________________________ 23
A2 Internet szerokopasmowy w administracji publicznej _____________________________ 23
A3 Infrastruktura dostępu _______________________________________________________ 24
A4 Infrastruktura teleinformatyczna dla nauki ______________________________________ 24
A5 Bezpieczeństwo w sieci______________________________________________________ 24
B1 Wrota Polski _______________________________________________________________ 25
B2 Wrota Polski do Europy______________________________________________________ 26
B3 Centralne bazy danych administracji i rejestry __________________________________ 27
B4 Polskie treści w Internecie ___________________________________________________ 27
B5 Nauczanie na odległość _____________________________________________________ 28
B6 Usługi medyczne na odległość________________________________________________ 28
B7 Handel elektroniczny ________________________________________________________ 29
B8 Strategia wprowadzania naziemnej radiofonii i telewizji cyfrowej ___________________ 29
C1 Powszechna umiejętność posługiwania się komputerem _________________________ 29
C2 Zapobieganie wykluczeniu informacyjnemu ____________________________________ 31
C3 Zwiększenie informatycznego przygotowania zawodowego _______________________ 31
Inne działania _________________________________________________________________ 31
Załącznik A: opis projektów priorytetowych _______________________________ 33
A1 Internet szerokopasmowy dla szkół____________________________________________ 33
A2 Internet szerokopasmowy w administracji publicznej _____________________________ 33
A3 Infrastruktura dostępu _______________________________________________________ 33
A4 Infrastruktura teleinformatyczna dla nauki ______________________________________ 34
A5 Bezpieczeństwo w sieci______________________________________________________ 34
B1 Wrota Polski _______________________________________________________________ 34
B2 Wrota Polski do Europy______________________________________________________ 35
B3 Centralne bazy danych administracji i rejestry __________________________________ 36
B4 Polskie treści w Internecie ___________________________________________________ 36
B5 Nauczanie na odległość _____________________________________________________ 37
B6 Usługi medyczne na odległość________________________________________________ 38
B7 Handel elektroniczny ________________________________________________________ 38
C1 Powszechna umiejętność posługiwania się komputerem _________________________ 38
C2 Zapobieganie wykluczeniu informacyjnemu ____________________________________ 39
C3 Zwiększenie informatycznego przygotowania zawodowego _______________________ 39
Załącznik B: przegląd obecnych inicjatyw związanych z informatyzacją _____ 40
Inicjatywy dotyczące udostępniania treści i usług na stronach internetowych ___________ 40
Inicjatywy dotyczące tworzenia baz danych________________________________________ 44
Inicjatywy dotyczące rozwoju wewnętrznej infrastruktury administracji publicznej _______ 46
Inicjatywy dotyczące rozwoju infrastruktury dostępu dla społeczeństwa________________ 48
Pozostałe inicjatywy związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego_____________ 49
Załącznik C: możliwe źródła finansowania _________________________________ 50
Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 ______________________________________________ 50
Budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego _______________________ 52
Partnerstwo publiczno – prywatne________________________________________________ 52
Oszczędności budżetowe _______________________________________________________ 52
Załącznik D: metodologia wyboru priorytetów _____________________________ 53
3
WPROWADZENIE
Możliwości techniczne oferowane przez rozwijające się technologie
informacyjne - telekomunikację i informatykę oraz cyfrowe media
audiowizualne, a także aspiracje cywilizacyjne Polski urzeczywistniane w
procesie integracji europejskiej, stawiają przed rządem wyzwanie
przeprowadzenia przemyślanej i skoordynowanej informatyzacji kraju
obejmującej krytyczne dla jego rozwoju obszary aktywności gospodarczej i
społecznej.
Strategia informatyzacji wytycza kierunek rozwoju informatyzacji, zgodny z
planami Unii Europejskiej. Do dokumentu będą tworzone szczegółowe plany
działania, zawierające szereg konkretnych i kompleksowych rozwiązań.
Stopień informatyzacji jest jednym z mierników rozwoju krajów i
społeczeństw. Skuteczna informatyzacja jest w stanie zmniejszyć dystans
pomiędzy Polską a krajami Unii Europejskiej w tej dziedzinie.
Strategia informatyzacji jest wyborem obszarów, dla których - w istniejących
warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych – są przesłanki i
warunki do przeprowadzenia skutecznych projektów.
Są to obszary:
- powszechność dostępu do treści i usług udostępnianych
elektronicznie,
- tworzenie szerokiej i wartościowej oferty treści i usług
dostępnych w Internecie,
- powszechna umiejętność posługiwania się teleinformatyką.
W wymienionych trzech obszarach określono 12 działań priorytetowych, a
spośród nich wskazano, wymienione poniżej, działania o największym,
krytycznym dla informatyzacji Polski znaczeniu w ciągu najbliższych 3 lat:
szerokopasmowy dostęp do Internetu w każdej szkole,
„Wrota Polski” (zintegrowana platforma usług administracji
publicznej dla społeczeństwa informacyjnego),
polskie treści w Internecie,
powszechna edukacja informatyczna.
Dla wszystkich projektów określono kluczowe miary efektywności i pożądane
docelowe wartości miar. Stworzono ramowe plany działań, ze wskazaniem
odpowiedzialnych podmiotów.
4
KONTEKST
Rozwój telekomunikacji i informatyki (zwanych dalej łącznie teleinformatyką)
przyrównywany jest do fundamentalnych rewolucji cywilizacyjnych: agrarnej i
przemysłowej, decydujących o obliczu świata.1 Dokładne określenie wpływu
nowych technologii informacyjnych na życie społeczne i gospodarcze, a w
szczególności na wzrost gospodarczy, nie jest dzisiaj możliwe. Jest jednak
oczywiste, że wpływ ten jest decydujący dla pozycji kraju na globalnym rynku
produktów i usług – w tym usług opartych na wiedzy.
Wpływ teleinformatyki na życie społeczeństw opiera się na poniższych
zjawiskach:
Multimedialna komunikacja pomiędzy dowolnymi punktami na Ziemi –
oznacza skrócenie dystansu, m.in. pomiędzy dostawcą informacji lub
innych treści i usługi a odbiorcą.
Dostęp do każdej informacji, jaka została zapisana – daje możliwość
powszechnego uczestniczenia w korzystaniu z informacji oraz zwiększenie
efektywności w dostępie do informacji (np. potrzebnych do pracy lub
działalności gospodarczej.)
Przetwarzanie informacji, tzn. produkowanie nowej informacji, o dodatkowej
wartości w stosunku do informacji pierwotnej; - wprowadza nową jakość we
wspomaganiu procesu podejmowania decyzji.
Wyeliminowanie potrzeby pracy ludzkiej w czynnościach niewymagających
inteligentnego lub twórczego zaangażowania – zwiększa efektywność
pracy.
Możliwość nadzorowania dowolnie skomplikowanego procesu, np. ruchu
samochodowego,
ograniczenie
migracji
zjawisk
niebezpiecznych,
ludności
–
niepożądanych
kradzieży
oznacza
(np.
samochodów)
porzucania
i
działalności (np. zwiększenie przepustowości dróg).
1 Zob. A. Toffler, Trzecia fala.
5
lepszą
koordynację,
materiałów
ograniczenie
kosztów
Zastosowanie teleinformatyki w konkretnych sytuacjach społecznych i
gospodarczych może pozwolić na osiągnięcie znacznych korzyści:
Ilościowych, do których należą:
obniżenie kosztów działalności gospodarczej;
oszczędności dla państwa (społeczeństwa), wynikające z
lepszej kontroli i racjonalizacji procesów;
Jakościowych, tj.:
zadowolenie obywateli
tradycyjnych usług;
z
lepszego
dostępu
do
możliwości świadczenia i korzystania z nowych usług;
możliwości zdobywania wiedzy i podnoszenia kwalifikacji
– rozwoju osobowego, niezależnie od pochodzenia
społecznego i geograficznego;
udział w życiu społecznym i politycznym, eliminowanie
podziału społecznego, a nawet renesans demokracji
bezpośredniej.
Rządy wielu państw dostrzegając ten potencjał, zdały sobie sprawę, że jego
pełne wykorzystanie nie będzie mogło nastąpić bez istotnych zmian w
otoczeniu prawnym, przedefiniowania roli państwa w zakresie rozbudowy
infrastruktury telekomunikacyjnej oraz bez włączenia administracji publicznej
do wykorzystywania nowych możliwości technicznych.2 Zaowocowało to
rozpoczęciem działań określanych mianem informatyzacji, których misją jest
stworzenie warunków do zaistnienia społeczeństwa informacyjnego.
W społeczeństwie informacyjnym (1) znacząca część dochodu narodowego
pochodzi ze sprzedaży usług uzyskiwania, przetwarzania, gromadzenia i
udostępniania informacji lub komunikacji elektronicznej, (2) „tradycyjne”
gałęzie przemysłu zawdzięczają swoją przewagę konkurencyjną nad innymi
krajami
efektywnym
mechanizmom
uzyskiwania,
przetwarzania
lub
gromadzenia informacji oraz komunikacji, (3) teleinformatyka zwiększa
komfort obywateli, świadcząc im szereg usług w sposób bardziej efektywny,
czy wręcz świadcząc nowe usługi oraz (4) media audiowizualne, będące
elementem
szerszego,
zintegrowanego
sektora
telekomunikacyjno-
informatycznego, zapewniają dostęp do otwartego, światowego systemu
2 Najbardziej znaczącą zmianą pod tym względem jest, rozpoczęta w latach 70. w Stanach
Zjednoczonych i 80. w Europie, liberalizacja rynku telekomunikacyjnego, polegająca na likwidacji
monopoli (za wyjątkiem Stanów Zjednoczonych – państwowych) i wprowadzeniu nowej koncepcji
regulacji rynku.
6
przepływu informacji, kultury i rozrywki, stając się rosnącym działem
gospodarki.
7
POLSKA W
UE
Unia Europejska realizuje informatyzację w ramach inicjatywy eEurope,
zdefiniowanej przez dwa Plany działań: 2002 i 2005. Pierwszy z nich wyróżnił
jedenaście zadań służących realizacji trzech głównych celów. Natomiast
drugi, uznając, że część zadań np. związanych z dostępem do Internetu
została zrealizowana, wskazał priorytety dalszych działań. Centralnym
pojęciem Planu działania eEurope 2005 stała się usługa. W ten sposób w
centrum uwagi znalazł się użytkownik. Wcześniej zbyt dużo uwagi
przywiązywano do samej techniki, zapominając, że istnieje ona nie dla samej
siebie, lecz aby służyć zaspokajaniu potrzeb.
„Jeszcze w listopadzie 1999 r. Komisja Europejska przedstawiła inicjatywę
eEurope, właśnie w celu zorganizowania przejścia do społeczeństwa
informacyjnego, zarówno w przypadku członków Unii, jak i krajów
kandydujących z Europy Środkowej i Wschodniej. Celem eEurope jest
zapewnienie każdemu obywatelowi Unii Europejskiej, każdej szkole, firmie,
urzędowi
dostępu
wykorzystania.
do
Oznacza
nowych
to
technik
między
teleinformatycznych
innymi
stosowanie
i
ich
Internetu
w
codziennych zajęciach, usługach i produktach takich jak edukacja, usługi
administracji publicznej, zdrowie, kultura i rozrywka.
Tak więc w eEurope nie chodzi wyłącznie o zwiększenie konkurencyjności
europejskiego przemysłu, ale także o to, aby wszyscy europejscy
obywatele, szczególnie ci o specjalnych potrzebach, mieli dostęp do
nowoczesnych technik komunikacji w celu polepszania jakości życia.
Muszą oni mieć bezpośredni, interaktywny, elektroniczny dostęp do wiedzy,
edukacji, szkolenia, administracji publicznej, usług medycznych, kultury i
rozrywki,
usług
finansowych
i
wielu
innych.
We
współczesnym
społeczeństwie dostęp do Internetu stał się fundamentalnym prawem
obywatelskim
i
obowiązkiem
odpowiedzialnych
rządów
jest
jego
zapewnienie.”3
Z powodu aspiracji europejskich i przystąpienia do Unii Europejskiej
informatyzacja Polski powinna odwoływać się do metod i doświadczeń krajów
Unii. W szczególności powinna odwoływać się do celów i działań zawartych w
Planie działania eEurope 2002, uwzględniając jednocześnie priorytety
przyjęte przez Plan działania eEurope 2005 (czyli koncentrować się na
dostarczaniu wartości dla użytkownika), a poza tym brać pod uwagę polską
specyfikę - przede wszystkim opóźnienie rozwoju infrastruktury dostępu do
Internetu. Strategia informatyzacji jest zgodna z celami wyznaczonymi w obu
Planach działań, zachowując proporcje w rozwoju Polski i krajów Unii
3 Towards a knowledge-based Europe. The European Union and the information society, Komisja
Europejska 2002.
8
Europejskiej. Strategia realizuje postanowienia Narodowego Planu Rozwoju
(NPR) oraz Podstaw Wsparcia Wspólnoty (PWW), które przewidują znaczące
środki na rozwój społeczeństwa informacyjnego. W okresie programowania
funduszy strukturalnych UE na lata 2000-2006 społeczeństwo informacyjne
zostało uznane za politykę horyzontalną. Działania dotyczące informatyzacji
kraju przewidziano przede wszystkim w trzech programach operacyjnych:
• Sektorowym Programie Operacyjnym Wzrost Konkurencyjności
Przedsiębiorstw (SPO WKP);
• Sektorowym Programie Operacyjnym Rozwój Zasobów
Ludzkich (SPO RZL);
• Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego
(ZPORR).
Należy dążyć do wykorzystania wszystkich alokowanych środków na
działania związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego w ramach
NPR. Integracja z Unią Europejską pozwoli w pełni uczestniczyć w
programach europejskich wspierających rozwój i zastosowanie technologii
informacyjnych i komunikacyjnych.
9
WIZJA INFORMATYZACJI POLSKI
Biorąc pod uwagę obecny stan informatyzacji, w perspektywie najbliższych
trzech lat nadrzędnym wyzwaniem dla Polski jest:
Tworzenie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy oraz
poprawa jakości życia mieszkańców poprzez skuteczną
informatyzację w zakresie:
CEL
A.
POWSZECHNOŚCI
DOSTĘPU
DO
TREŚCI
I
USŁUG
UDOSTĘPNIANYCH ELEKTRONICZNIE
B.
TWORZENIA WARTOŚCIOWEJ
OFERTY TREŚCI
I
USŁUG
DOSTĘPNYCH W INTERNECIE
C.
ZDOLNOŚCI ICH WYKORZYSTANIA
Istnieje dystans pomiędzy Polską a krajami kandydującymi i państwami Unii
Europejskiej w dziedzinie rozwoju i zastosowania technologii informacyjnych i
komunikacyjnych. Świadczą o tym porównania następujących wskaźników:
penetracja telefonii i komputerów – rys. 1 i 2;
poziom elektronicznego świadczenia usług publicznych – rys. 3;
penetracja Internetu w krajach kandydujących do UE – rys. 4;
penetracja dostępu do Internetu w gospodarstwach domowych –
rys. 5.
PENETRACJA TELEFONII STACJONARNEJ I KOMÓRKOWEJ W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH
procent populacji, 2002
Rysunek 1
Telefonia stacjonarna
Telefonia komórkowa
71,8
63,5
30,8
Polska
37,4 37,4
89,7
82,9 84,0
68,4
64,2
43,1
Czechy
Niemcy
Szwecja
Węgry
Hiszpania
36,0
Polska
Źródło: ITU, EMC
10
Węgry
Czechy
Niemcy
Szwecja
Hiszpania
PENETRACJA KOMPUTERÓW W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH
jako procent populacji, 2002
Rysunek 2
Polska
14
12
10
8
Węgry
Czechy
51
34
Hiszpania Niemcy
Szwecja
Źródło: ITU
POZIOM ELEKTRONICZNEGO ŚWIADCZENIA USŁUG PUBLICZNYCH W POLSCE I KRAJACH
UNII EUROPEJSKIEJ
w procentach, 2002
Rysunek 3
59
15
LUX
19
PL
37
38
39
39
40
40
NL
ICE
IT
GR
DE
AUS
49
50
50
51
FR
UK
SP
PT
61
63
SE
NO
66
68
23
BE
DK
FIN
IRE
Źródło: Cap Gemini Ernst &Young
PENETRACJA UŻYTKOWNIKÓW INTERNETU W KRAJACH KANDYDUJĄCYCH DO UNII
EUROPEJSKIEJ
w procentach, 2003
Rysunek 4
42
41
30 30
29
16 14
8
Bułgaria
Czechy
Cypr
20
23
9
16
4
Węgry
Litwa
Słowacja
Turcja
Polska
Estonia
Łotwa
Malta
Rumunia
Słowenia
Źródło: Trzeci Raport monitorujący rozwój sektora telekomunikacyjnego w krajach kandydujących do Unii Europejskiej, wykonany przez firmę
IBM na zlecenie Komisji Europejskiej, opublikowany 16 czerwca 2003 r. Stan na 31 stycznia 2003 r.
11
PENETRACJA DOSTĘPU DO INTERNETU W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH W
KRAJACH KANDYDUJĄCYCH DO UNII EUROPEJSKIEJ
w procentach, 2003
Rysunek 5
Średnia UE 45,0%
17
2
Bułgaria
Czechy
Cypr
38
31
21
11
12
7
12
Brak danych
33
4
5
Węgry
Litwa
Słowacja
Turcja
Polska
Estonia
Łotwa
Malta
Rumunia
Słowenia
Źródło: Trzeci Raport monitorujący rozwój sektora telekomunikacyjnego w krajach kandydujących do Unii Europejskiej, wykonany przez firmę
IBM na zlecenie Komisji Europejskiej, opublikowany 16 czerwca 2003 r. Stan na 31 stycznia 2003 r.
Nasze aspiracje cywilizacyjne i europejskie wymagają podjęcia
zdecydowanych działań w celu zmniejszenia dystansu, jaki dzieli nas nawet
w stosunku do najmniej zaawansowanych krajów Unii i państw
kandydujących. Następnie powinniśmy dążyć do osiągnięcia średniego
poziomu europejskiego, a w niektórych dziedzinach aspirować do
dołączenia do europejskiej i światowej czołówki.
DOSTĘP
Powszechny dostęp oznacza, że przeważająca większość obywateli i
przedsiębiorstw posiada możliwości techniczne korzystania z oferowanych
treści i usług. W praktyce oznacza to powszechny, bezpieczny i
szerokopasmowy dostęp do Internetu. Należy dążyć do sytuacji, w której
dostęp do Internetu w gospodarstwie domowym będzie tak oczywisty jak
posiadanie dostępu do wody lub prądu. Biorąc pod uwagę ograniczenia
związane z poziomem dochodów w Polsce, priorytetem działań w
pierwszym okresie, powinno być ułatwienie korzystania z Internetu we
wszystkich szkołach, administracji publicznej oraz w publicznych
punktach dostępu do Internetu, zarówno tych prowadzonych przez
administrację, jak i komercyjnych.
Wśród środków dostępu do treści i usług udostępnianych elektronicznie
należy wymienić komputer, telewizję kablową, telewizję cyfrową, telefonię
UMTS oraz sieci R-LAN.
Warunkiem powszechności jest przede wszystkim fizyczna instalacja łącza,
dokonana w akceptowalnym czasie od zgłoszenia zamówienia. Przeważnie
oznacza to sprawną instalację telefonu. Szerokopasmowy dostęp może być
świadczony z wykorzystaniem tej samej linii telefonicznej, pod warunkiem
że operator telekomunikacyjny zainwestuje w centralę i udostępni linię
telefoniczną innym, zainteresowanym operatorom.
12
Drugim aspektem powszechności jest cena, która nie będzie stanowić
bariery dla większości użytkowników. W przypadku usług świadczonych
elektronicznie, tani dostęp do Internetu to taki, który pozwala uzyskać
usługę za porównywalny lub niższy koszt niż w przypadku metody
tradycyjnej. Użytkownikowi musi się opłacać przekazywać przez Internet
swoje zeznanie podatkowe.
Oprócz łącza, dostęp do Internetu wymaga też posiadania - lub możliwości
użytkowania
urządzenia
końcowego
(m.in.
komputera,
telewizora
cyfrowego, bądź telefonu UMTS). Tak więc powszechny dostęp to m.in.
obecność komputera w każdym domu, tak jak telewizora albo lodówki.
Zanim do tego dojdzie, Internet musi być dostępny w każdej szkole, także
po lekcjach. Punkty dostępu powinny prowadzić też urzędy, przynajmniej
do załatwiania w ten sposób spraw. Należy dążyć do stanu, w którym
komercyjny dostęp do Internetu w kawiarenkach internetowych, na
dworcach, pocztach i w centrach handlowych będzie atrakcyjny cenowo dla
możliwie szerokiej grupy konsumentów.
TREŚĆ
Wymóg istnienia treści oznacza, że w Internecie znajduje się oferta, która
może mieć wartość dla potencjalnego użytkownika, od prostych informacji do
usług, w których ma miejsce interakcja usługobiorcy i podmiotu świadczącego
usługę.
Usługami uznanymi za priorytetowe przez Unię Europejską są:
- usługi publiczne realizowane drogą elektroniczną (e-government);
- usługi medyczne świadczone na odległość (e-health);
- nauczanie na odległość (e-learning), a także
- handel elektroniczny (e-commerce, e-business).
W Polsce priorytetem będą usługi publiczne, a także tworzenie
wartościowych treści w Internecie. Istniejące doświadczenia w tym zakresie
np. przekazywanie dokumentów do ZUS i urzędów celnych oraz godne uwagi
inicjatywy lokalne jak Wrota Małopolski - stanowią dobrą podstawę dla
rozwoju tej dziedziny.
Wśród usług publicznych na szczególne wyróżnienie zasługują zamówienia
publiczne. Przykłady z innych krajów4, które przeprowadziły podobne
projekty wskazują na bardzo duży potencjał możliwych oszczędności
budżetowych. Promowanie np. elektronicznego dokonywania zamówień
publicznych przyśpieszy upowszechnienie podobnego sposobu działania
4 Np. centralna administracja publiczna Włoch była w stanie obniżyć wartość zakupów publicznych w
latach 2000 – 2002 o 30%, w tym między innymi koszt połączeń przez telefony komórkowe o 75%,
koszt usług kserograficznych o 30%, koszt sprzętu komputerowego o 25%, drukarek o 35%.
13
wśród firm komercyjnych, co będzie wspierać realizację celu Strategii, jakim
jest wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki i polepszenie jakości życia
mieszkańców.
Inną specyficzną usługą publiczną, która nabiera szczególnego znaczenia po
szczycie w Kopenhadze, jest wspomaganie pozyskiwania funduszy Unii
Europejskiej5.
W momencie wejścia w życie ustawy o podpisie elektronicznym zaistniały
podstawy prawne do stosowania na szerszą skalę komunikacji elektronicznej
w załatwianiu spraw urzędowych i działalności gospodarczej. Stosowanie i
promowanie tej formy komunikacji w przypadku relacji obywatel-urząd
powinno przełożyć się na wzrost zainteresowania nią w innych relacjach m.in.
klient-firma.
Istotne jest także wsparcie dla usług i treści internetowych najbardziej
pożądanych przez osoby podejmujące i prowadzące, lecz również likwidujące
prowadzoną działalność gospodarczą.
Potencjalny popyt na usługi medyczne i nauczanie na odległość jest
bardzo wysoki. Te dwie dziedziny mogą być szczególnie pomocne w
polepszeniu szans zawodowych mieszkańców terenów wiejskich i małych
miastach oraz ich jakości życia.
Sposobem na uzyskanie już dzisiaj wymiernych korzyści jest publikowanie i
ewentualne adaptowanie treści istniejących w zasobach informacyjnych
państwa. Należą do nich wszelkie informacje, których przetłumaczenie i
umieszczenie w Internecie może przyczynić się do promocji Polski, zarówno
wśród potencjalnych inwestorów, jak i turystów.
Treści dostępne w Internecie mogą stanowić zarówno proste informacje,
np. turystyczne lub dotyczące cen, a także wykonaną automatycznie w
odpowiedzi na zadane pytanie usługę np. wybór optymalnej lokalizacji
zakładu przemysłowego pod względem kosztów przyłączeń mediów i
odległości od drogi.
Przykłady
usług
publicznych
to
bezpieczne
składanie
dokumentów
podatkowych (wypełnianie i przesyłanie druków PIT, CIT i VAT, wniosków o
dowód osobisty, paszport, prawo jazdy czy koncesję) albo udział w
przetargu, który dzięki automatyzacji, przejrzystości oraz prowadzeniu
rejestru wiarygodności przedsiębiorstw jest znacznie mniej czasochłonny i
podatny na nieprawidłowości niż proces „papierowy”.
5 Chodzi o edukację oraz techniczną pomoc w wypełnianiu wniosków.
14
Usługi medyczne świadczone na odległość oznaczają w najprostszej
postaci możliwość elektronicznego przekazywania dokumentacji pacjenta
(np. wyniki badań rentgenowskich). W wersji zaawansowanej może to być
konsultacja medyczna przeprowadzona przy pomocy wideokonferencji.
ZDOLNOŚĆ
Trzecim obszarem realizacji procesu informatyzacji kraju jest zdolność
wykorzystania dostępnej oferty, która wymaga zarówno odpowiednich
umiejętności posługiwania się komputerem (piśmienności informatycznej), jak
i przełamania bariery psychicznej, zaakceptowania Internetu jako wygodnego
i bezpiecznego narzędzia ułatwiającego życie.
Priorytetem dla Polski powinno być osiągnięcie stanu, w którym każdy
absolwent szkoły średniej potrafi posługiwać się komputerem i
Internetem oraz zdaje sobie sprawę z korzyści, jakie niesie komunikacja
elektroniczna. Drugim priorytetem jest uczynienie z telepracy realnego
narzędzia aktywizacji zawodowej. W tym przypadku komputer i odpowiednie
przeszkolenie może stać się szansą na znalezienie pracy i rozwój zawodowy.
Zdolność wykorzystywania zasobów Internetu w życiu prywatnym i
zawodowym powinna być przekazywana już w szkole, tak samo jak
umiejętność korzystania ze źródeł pisanych, encyklopedii i słowników, czy
też umiejętność posługiwania się tradycyjnym katalogiem bibliotecznym.
Piśmienność informatyczna to umiejętność korzystania z komputera, w tym
umiejętność korzystania z Internetu. Aby uściślić znaczenie tej kategorii,
można wprowadzić konkretne kryteria, których spełnienie świadczy o
piśmienności informatycznej:
umiejętność
napisania
listu
w
edytorze
tekstu
i
jego
wydrukowania;
umiejętność odbierania i wysyłania poczty elektronicznej;
umiejętność posługiwania się przeglądarką internetową, w tym
umiejętność przeszukiwania zasobów Internetu.
Zdolność wykorzystywania Internetu oprócz wygody, oszczędności czasu i
pieniędzy, może być narzędziem integracji społecznej. Przykładem jest
telepraca, która potencjalnie umożliwia karierę zawodową oraz stanowi
źródło utrzymania dla osób, które nie mogą pracować w sposób tradycyjny
– osobom niepełnosprawnym, wychowującym dzieci lub nie mogącym się
przeprowadzić w pobliże miejsca pracy.
15
Zmniejszenie odległości jakie daje Internet może, przynajmniej częściowo,
zacierać różnice pomiędzy dużymi miastami, uprzywilejowanymi pod
względem dostępu do wiedzy, kultury i usług, a miasteczkami i wsią.
Umożliwiając lepszą naukę, studia oraz kształcenie zawodowe dorosłych,
można pomóc przerwać dziedziczenie biedy.
OBSZARY I PRIORYTETY INFORMATYZACJI POLSKI
Osiąganie przedstawionej wizji wymaga przeprowadzenia konkretnych
projektów, które realizują cel i skupiają się wokół trzech obszarów będących
składnikami wyżej opisanej wizji.
OBSZAR A
ZAPEWNIENIE WSZYSTKIM OBYWATELOM I FIRMOM TANIEGO,
SZEROKOPASMOWEGO I BEZPIECZNEGO DOSTĘPU DO INTERNETU
Działanie o najwyższym priorytecie w okresie najbliższych trzech lat:
A1 Internet szerokopasmowy dla szkół – zapewnienie wszystkim
szkołom szerokopasmowego dostępu do Internetu, łącznie ze
środkami na jego wykorzystywanie, w ilości pokrywającej
zapotrzebowanie wynikające z nauczania i zajęć pozalekcyjnych
Pozostałe działania priorytetowe:
A2 Internet szerokopasmowy w administracji publicznej –
zapewnienie
jednostkom
administracji
publicznej
szerokopasmowego dostępu do Internetu, co umożliwi świadczenie
usług publicznych drogą elektroniczną
A3 Infrastruktura dostępu – rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej
i stymulowanie zwiększenia dostępności Internetu, w tym dostępu
szerokopasmowego, a także dostępu poprzez publiczne punkty
dostępu w każdej gminie
A4 Infrastruktura teleinformatyczna
akademickich sieci komputerowych
dla
nauki
–
rozwój
A5 Bezpieczeństwo w sieci – zwiększenie bezpieczeństwa i
budowanie zaufania do komunikacji elektronicznej
16
Działanie
A1
Internet
szerokopasmowy
dla szkół
A2
Internet
szerokopasmowy
w administracji
publicznej
A3
Infrastruktura
dostępu
A4
Infrastruktura
teleinformatyczna
dla nauki
A5
Bezpieczeństwo
w sieci
Oczekiwany efekt końcowy
Liczba komputerów z dostępem do
Internetu wystarczająca do prowadzenia
zajęć z informatyki, w czasie których z
jednego komputera korzysta do 2 uczniów.
W przypadku realizacji zajęć o charakterze
rozszerzonym
w
szkole
średniej
zapewnienie
uczniowi
na
lekcji
samodzielnego dostępu do komputera
Każda pracownia w szkole posiada
szerokopasmowy dostęp do Internetu
Każda jednostka administracji publicznej
posiada szerokopasmowy dostęp do
Internetu
Termin
I połowa 2006
Implementacja Protokołu Internetowego
IPv6
10%
gospodarstw
domowych
ma
szerokopasmowy dostęp do Internetu
Penetracja komputerów na poziomie 30%
Koszt dostępu do Internetu nie jest wyższy
o więcej niż 10% w porównaniu do Czech i
Węgier (z uwzględnieniem różnicy w sile
nabywczej)
Każdy urząd miasta i gminy udostępnia
publicznie Wrota Polski
Ukończony projekt PIONIER
II połowa 20066
Opracowanie
i
wejście
w
życie
rozporządzeń do ustawy o informatyzacji
działalności
niektórych
podmiotów
realizujących zadania publiczne oraz
wskazówek
określających
polityki
bezpieczeństwa
informatycznego
dla
poszczególnych działów administracji i
gospodarki zgodnie ze standardami UE
Projekty w ramach SPO WKP, SPO RZL,
ZPORR i pomocy technicznej uwzględniają
w
znaczącym
stopniu
kwestie
bezpieczeństwa sieci
II połowa 2006
II połowa 2005
II połowa 2005
II połowa 2005
II połowa 2004
I połowa 2005
II połowa 2005
2004
2006
6 Termin realizacji wynika z określonych zapisów eEurope 2005 oraz Komunikatu Komisji Europejskiej
do Rady UE oraz PE Next Generation Internet – priorities for action in migrating to the new Internet
protocol IPv6.
17
OBSZAR B
TWORZENIE SZEROKIEJ I WARTOŚCIOWEJ OFERTY TREŚCI I USŁUG
DOSTĘPNYCH W INTERNECIE I CYFROWYCH MEDIACH AUDIOWIZUALNYCH
Działania o najwyższym priorytecie w okresie najbliższych trzech lat:
B1 Wrota Polski – zwiększenie efektywności administracji publicznej
dzięki przeniesieniu usług publicznych – w tym zamówień
publicznych - na platformę elektroniczną
B2 Wrota Polski do Europy – zwiększenie skuteczności Polski w
uzyskiwaniu
dofinansowania
z
europejskich
funduszy
przedakcesyjnych, a po przystąpieniu do Unii – z Funduszu
Spójności i funduszy strukturalnych oraz programów europejskich,
informatyczne wsparcie dla procesów: identyfikacji celów
możliwych do skutecznego finansowania, ich selekcji, zarządzania
projektami i monitoringu
B3 Centralne bazy danych administracji – racjonalizacja
funkcjonowania baz danych administracji publicznej m.in.
związanych z ewidencją ludności, podatników, pojazdów, osób
skazanych
B4 Polskie treści w Internecie – promowanie twórczości i
adaptowanie dostępnych treści, w tym szeroko rozumianych
informacji publicznej, do celów publikowania w Internecie,
realizowanych między innymi na bazie Biuletynu Informacji
Publicznej i Polskiej Biblioteki Internetowej, wspieranie tłumaczenia
treści, które mogą przyczynić się do promocji Polski, jak również
wspieranie internetowej działalności publicznych i prywatnych
radiofonii i telewizji oraz mediów drukowanych dysponujących
szerokimi zasobami informacyjnymi i programowymi, których
udostępnienie drogą elektroniczną zasadniczo wzbogaci polskie
treści w Internecie
B5 Nauczanie na odległość – wspieranie programów pozwalających
na wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży, niezależnie od
pochodzenia, oraz programów kształcenia dorosłych, w celu
zmniejszenia bezrobocia oraz zmiany zawodu i podnoszenia
umiejętności zawodowych
B6 Usługi medyczne na odległość – wspieranie wykorzystywania
komunikacji elektronicznej do zwiększenia efektywności ochrony
zdrowia przez lepsze używanie rozproszonych zasobów oraz
18
niwelowanie różnic w zakresie jakości oferty w różnych miejscach
Polski
B7 Handel elektroniczny – wspieranie rozwoju e-commerce oraz
usuwanie barier w powszechnym stosowaniu komunikacji
elektronicznej w gospodarce
B8 Naziemna radiofonia i telewizja cyfrowa – przyjęcie
i rozpoczęcie wdrażania strategii konwersji cyfrowej w naziemnej
radiofonii i telewizji
Jedną z metod usuwania barier dotyczących stosowania komunikacji
elektronicznej jest standaryzacja.
Standaryzacja może dotyczyć trzech aspektów komunikacji:
•
Formatów danych – dla lepszego zrozumienia można posłużyć się
analogią do różnych alfabetów: zrozumienie tekstu zapisanego
cyrylicą wymaga przede wszystkim znajomości liter tego alfabetu, a
dopiero w drugiej kolejności znaczenia słów, gramatyki, frazeologii i
kontekstu historyczno-kulturowego. W zakresie informatyzacji ta
część
standaryzacji
oznacza
standardy
kodowania
znaków,
kompresji oraz formaty plików;
•
Komunikowanych treści – możliwość wyrażania tej samej treści na
wiele
sposobów
może
stanowić
problem
w
komunikacji,
szczególnie, jeśli interpretacji treści będzie dokonywać maszyna.
Standaryzacja treści musi zapewniać jednoznaczną interpretację.
Do tego zakresu standaryzacji należą metadane i słowniki;
•
Mechanizmów komunikacji – analogia z życia codziennego to zgoda
stron umowy na prowadzenie korespondencji handlowej przy
pomocy faksu (w odróżnieniu od poczty). Standardowe mechanizmy
komunikacji
elektronicznej
to
protokoły,
czyli
standaryzacja
mechanizmów komunikacji. Szczególnym aspektem mechanizmów
komunikacji jest zapewnienie jej bezpieczeństwa.
19
Działanie
B1
Wrota Polski
B2
Wrota Polski do
Europy
B3
Centralne bazy
danych administracji
i rejestry
B4
Polskie treści w
Internecie
Stopień elektronicznego świadczenia
podstawowych usług publicznych na
średnim poziomie europejskim
Potencjalna efektywność administracji
publicznej zwiększona o 40%
Zakupy urzędów centralnych poddane
są konsolidacji popytu, a zamówienia
składane są elektronicznie (katalogi
elektroniczne i aukcje elektroniczne)7
Polska wykorzystuje w znaczącym
stopniu
(co
najmniej
70%)
przypadających na nią funduszy
przedakcesyjnych oraz funduszy dla
członków Unii
Wszystkie centralne bazy danych
funkcjonują wg ustalonego modelu
danych i standardów komunikacji,
przyjętych we Wrotach Polski
Ponad 6 tys. pozycji opublikowanych w
Polskiej Bibliotece Internetowej oraz
możliwości organizacyjne i finansowe
zapewniające przyrost zasobów w
liczbie, co najmniej 5000 pozycji
rocznie8
Archiwa w Internecie – dostęp do
katalogów
opisujących
zasób
archiwalny
wraz
z
możliwością
obejrzenia
wybranych
zdigitalizowanych zasobów archiwów
polskich
(dostęp
do
treści
najważniejszych
dokumentów
w
postaci cyfrowej, w tym dostęp do
zbiorów fotograficznych)
Muzea w Internecie (dostęp do
wizerunków eksponatów muzealnych w
wersji elektronicznej) oraz katalog
zabytków w Internecie
Wszystkie
jednostki
administracji
publicznej publikują informacje w
ramach BIP, zgodnie z przyjętymi
standardami
Wszystkie
organy
administracji
publicznej, zobowiązane na podstawie
art.19 ust.6 Prawa ochrony środowiska
do prowadzenia Publicznie dostępnych
wykazów
o
dokumentach
zawierających informacje o środowisku
i jego ochronie, udostępniają wykazy w
internecie
Termin
II połowa 2005
II połowa 2005
II połowa 2004
2004-2006
II połowa 2005
II połowa 2003
Praca ciągła
II połowa 2006
II połowa 2003
I połowa 2004
7 Aukcje elektroniczne są przewidziane w projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych.
8 Planuje się rozszerzenie zadań Polskiej Biblioteki Internetowej o gromadzenie publikacji
elektronicznych tzw. „born digital”.
20
B5
Nauczanie na
odległość
B6
Usługi medyczne na
odległość
B7
Handel elektroniczny
B8
Strategia wprowadzania
naziemnej radiofonii i
telewizji cyfrowej
Pierwsze
studia
(przynajmniej
uzupełniające) oferowane w trybie na
odległość9
Budowa portalu edukacyjnego dla
uczniów, studentów i nauczycieli
Pierwsze
kursy
podnoszenia
kwalifikacji, zakończone egzaminem,
oferowane przez zakład edukacyjny w
trybie na odległość11
Co
najmniej
5%
jednostek
medycznych stosuje usługi z zakresu ezdrowia
oraz
umożliwia
kontakt
pacjentom z placówką przez Internet.
Co najmniej 10% firm w bieżącej
działalności
korzysta
z
handlu
elektronicznego
do
sprzedaży
i
zaopatrzenia w tym platform B2B
Realizacja projektów w ramach SPO
WKP
dotyczących
handlu
elektronicznego
Wdrożenie odpowiednich przepisów
prawnych,
niwelowanie
barier
legislacyjnych dotyczących handlu
elektronicznego
Promocja i wspieranie dynamicznie
rozwijającego się środowiska ebusiness
Przyczynianie się do zwiększenia
zaufania i wiarygodności handlu
elektronicznego
Aktywne włączenie się w proces
promowania rozwoju e-business w
Europie
Włączenie się w europejską inicjatywę
„eEurope Action Plan for Standarisation
2005”, mającą na celu propagowanie i
upowszechnianie
standardów
dotyczących
obszaru
e-business,
infrastruktury i kwestii bezpieczeństwa
Ostateczne opracowanie i przyjęcie
przez rząd strategii na podstawie
dostępnych opracowań MI, KRRiT i
URTiP
I połowa 200510
II połowa 2005
I połowa 2004
II połowa 2005
II połowa 2004
2004-2006
II połowa 2004
Praca ciągła
Praca ciągła
Praca ciągła
2004
II połowa 2004
9 Dowolne medium, może być to np. telewizja, na wzór brytyjskiego Open University.
10 Termin ma charakter aspiracji, jego realizacja zależy w ograniczonym stopniu od działań rządu.
11 Chodzi tu o wykorzystanie komunikacji elektronicznej do rozszerzenia istniejącej oferty instytucji
edukacyjnych, nie zaś np. o sprzedaż programów do nauki języków obcych.
21
POWSZECHNA UMIEJĘTNOŚĆ POSŁUGIWANIA SIĘ
OBSZAR C
TELEINFORMATYKĄ
Działanie o najwyższym priorytecie w okresie najbliższych trzech lat:
C1 Powszechna
umiejętność
posługiwania
się
komputerem
–
doprowadzenie do stanu, w którym każdy absolwent szkoły średniej
potrafi posługiwać się komputerem oraz czerpać korzyści z posługiwania
się Internetem
C2 Zapobieganie wykluczeniu informacyjnemu12
–
zapewnienie
technicznych możliwości wyrównania szans pełnego uczestnictwa w
społeczeństwie informacyjnym dla osób wymagających dokształcenia
„średniego pokolenia” oraz osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem
metod e-learningu, promowanie telepracy jako metody aktywizacji
zawodowej
C3 Zwiększenie informatycznego przygotowania zawodowego –
wspieranie programów szkoleń komputerowych dla dorosłych ze
szczególnym uwzględnieniem szkoleń dla bezrobotnych
Działanie
C1
Powszechna
umiejętność
posługiwania się
komputerem
C2
Zapobieganie
„wykluczeniu
informacyjnemu”
Przynajmniej jedna lekcja tygodniowo w
szkole średniej, w czasie której uczeń
pracuje z komputerem
Wszyscy
absolwenci szkół średnich
legitymują się piśmiennością informatyczną
Opracowanie
przejrzystych
zasad
finansowania
i
dystrybucji
sprzętu
teleinformatycznego dla wyrównania szans
edukacyjnych oraz dostępu do rynku pracy
osób niepełnosprawnych
Podjęcie niezbędnych kroków w celu
ułatwienia dostępu do Internetu wszystkim
grupom społecznym ze szczególnym
uwzględnieniem
osób
starszych
i
niepełnosprawnych
Praktykowanie
i
rozpowszechnianie
zwyczaju
“dobrych
praktyk”
–
rekomendowane przez eEurope 2005 na
poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym
Telepraca
staje
się
znaczącym13
narzędziem zmniejszenia bezrobocia i
aktywizacji zawodowej
Termin
Od roku szkolnego
2004/2005
I połowa 2005
II połowa 2004
Praca ciągła
Praca ciągła
I połowa 2004
12 Digital divide
13 Trudno jest wskazać konkretne wartości. Każda nowa praca będzie tu sukcesem. Na pewno bardzo
dużym osiągnięciem byłoby osiągnięcie kilku procent w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych.
22
C3
Zwiększenie
informatycznego
przygotowania
zawodowego
Co najmniej 30% dorosłych mieszkańców
posiada umiejętność posługiwania się
komputerem i Internetem
Wdrożenie
ogólnopolskiego
systemu
szkoleń informatycznych dla bezrobotnych
oraz ludzi pragnących poszerzyć swoje
kwalifikacje
OMÓWIENIE
DZIAŁAŃ
W
RAMACH
UWZGLĘDNIENIEM
KOMPETENCJI
PODMIOTÓW
A1
A1
1.1
1.2
1.3
2.2
2.3
I połowa 2004
PRIORYTETÓW
Z
POSZCZEGÓLNYCH
Internet szerokopasmowy dla szkół
Działanie
Wyposażanie
szkół
w
komputery
i
dostęp
szerokopasmowy14
Koordynacja działań sponsorów
prywatnych,
tworzenie
przedsięwzięć
opartych
o
Partnerstwo
PublicznoPrywatne (PPP)
Nadzór
pedagogiczny
nad
prawidłową realizacją edukacji
informatycznej w placówkach
edukacyjnych
A2
Internet
publicznej
A2
2.1
I połowa 2006
Podmiot odpowiedzialny
MENiS, koordynacja MGPiPS i
MNiI w zakresie SPO RZL15 i
ZPORR16
MNiI, samorządy
Termin
2003-2006 - z tym,
że
proces
nie
zostanie zakończony
MENiS,
kuratorzy oświaty
Praca ciągła
szerokopasmowy
Działanie
Wyposażanie
jednostek
samorządu terytorialnego w
komputery
i
infrastrukturę
dostępu17
Koordynowanie
działań
w
zakresie pozyskiwania funduszy
strukturalnych
na
rozwój
społeczeństwa informacyjnego
Wspieranie inicjatyw lokalnych i
regionalnych
w
zakresie
dostępu szerokopasmowego i
promocja najlepszych praktyk
w
Praca ciągła
administracji
Jednostki
samorządu
terytorialnego oraz MGPiPS w
zakresie ZPORR18
Termin
2003-2006
MNiI19
2004-2006
MNiI, samorządy wojewódzkie
Praca ciągła
14 W maksymalnym stopniu konsolidując popyt.
15 W SPO RZL w działaniu 2.1 przewidziano projekty zakupu komputerów dla szkół
16 W ZPORR w działaniu 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego przewidziano projekty
podłączania szkół do Internetu szerokopasmowego.
17 W maksymalnym stopniu konsolidując popyt.
18 W ZPORR w działaniu 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego przewidziano projekty
podłączania lokalnej administracji publicznej do Internetu szerokopasmowego.
19 MNiI pełni rolę koordynatora wszystkich działań dotyczących społeczeństwa informacyjnego w
ramach Narodowego Planu Rozwoju.
23
A3
A3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
Działanie
Dostosowanie
Prawa
telekomunikacyjnego do pakietu
dyrektyw
2002,
traktowanie
dostępu szerokopasmowego do
Internetu podobnie jak usługę
powszechną
1) Opracowanie
strategii
dotyczącej szerokopasmowego
dostępu do Internetu
2) Opracowanie
Planu
informatyzacji terenów wiejskich
Opracowanie
planu
działań
regulacyjnych
w
kierunku
zwiększenia konkurencyjności na
rynku usług telekomunikacyjnych
Wsparcie
przygotowania
regionalnych
strategii
Tworzenie publicznych punktów
dostępu do Internetu w każdej
gminie
(w
samorządowych
jednostkach organizacyjnych i
budżetowych
m.in.
w
bibliotekach
i
gminnych
ośrodkach kultury – program
Ikonka)
A4
A4
4.1
5.2
5.3
5.4
MI
MNiI
Termin
Styczeń 2004 r. –
przyjęcie przez Radę
Ministrów,
wejście w życie – do
dnia akcesji RP do
UE
II połowa 2003
URTiP
I połowa 2004
Województwa – przygotowanie,
MNiI -wsparcie
2004
MNiI
2004
Infrastruktura teleinformatyczna dla nauki
Działanie
Realizacja programu PIONIER
A5
A5
5.1
Infrastruktura dostępu
MNiI
Termin
2005
Bezpieczeństwo w sieci
Działanie
Stworzenie
technicznych
standardów bezpieczeństwa
Propagowanie
najlepszych
wzorców
dotyczących
bezpieczeństwa
Opracowanie
wymagań
bezpieczeństwa
komunikacji
elektronicznej
związanej
ze
świadczeniem usług publicznych
on-line20
Projekty
w
ramach
NPR
uwzględniają
kwestie
bezpieczeństwa sieci
MNiI/MSWiA
Termin
Praca ciągła
MNiI/MSWiA
Praca ciągła
Resorty
Praca ciągła
MGPiPS/MSWiA/MNiI,
samorządy
oraz
projektodawcy
2004-2006
inni
20 Resorty powinny wskazać te sytuacje w kontaktach z obywatelami i firmami, które wymagają
podpisu elektronicznego lub zaawansowanego podpisu elektronicznego oraz te, w których
wystarcza uwierzytelnienie na podstawie hasła.
24
5.5
5.6
5.7
5.8
5.9
Podjęcie prac związanych z
przeglądem
rozwiązań
zawartych w ustawie o podpisie
elektronicznym
Opracowanie
metody
zaawansowanego
uwierzytelnienia
dostępnego
dla obywateli (tzw. projekt
Zintegrowanego
Pakietu
Dokumentów Osobistych) 21
Tworzenie,
szkolenie
i
wyposażanie specjalistycznych
grup do walki z przestępczością
elektroniczną
Podnoszenie
kwalifikacji
prokuratorów i sędziów w
zakresie
przestępczości
elektronicznej
Utworzenie
jednostki
koordynującej
działania
instytucji
rządowych
w
dziedzinie bezpieczeństwa sieci
B1
B1
1.1.
1.2.
1.3
1.4
MGPiPS/MSWiA/MNiI
I kwartał 2004
MSWiA
II połowa 2004
MSWiA
Praca ciągła
MS
Praca ciągła
MSWiA, MS, MI, ABW, MNiI,
KGW, jednostki badawczorozwojowe
I połowa 2004
MNiI – ustalenie standardów,
resorty – wprowadzenie zmian,
MNiI – ujednolicenie BIP
MNiI, RCL
Termin
I połowa 2004
Wrota Polski
Działanie
Standaryzacja prezentacji stron
internetowych
administracji
rządowej
Elektroniczny
obieg
dokumentów w ramach prac
legislacyjnych
administracji
rządowej (elektroniczna Rada
Ministrów)
Przegląd
możliwości
w
dziedzinie
organizacji
partnerstwa
publicznoprywatnego – wybór sposobu
finansowania
projektów
dotyczących
elektronicznych
usług publicznych
Przeniesienie
priorytetowych
usług publicznych na platformę
elektroniczną
I kwartał 2004
Resorty odpowiedzialne za
daną usługę wspólnie z MNiI22
I połowa 2004
Resorty - modyfikacja procesów
i systemów wsparcia, MNiI
portal
i
MOST23
oraz
koordynacja w ramach SPO
WKP24
I połowa 2005
21 Np. wydanie każdemu obywatelowi karty mikroprocesorowej, pełniącej rolę dowodu (projekt
Zintegrowany Pakiet Dokumentów Osobistych), opracowanie metody składania podpisu
elektronicznego przy pomocy telefonu komórkowego lub opracowanie biometrycznej metody
uwierzytelniania.
22 Dokument Wrota Polski. Wstępna koncepcja projektu zakłada, że organizacją PPP zajmowałby się
specjalny wydział w strukturze Departamentu – Biura Projektów Informatyzacji Kraju.
23 Middleware oraz serwer transakcyjny, odpowiedzialny za tzw. usługi uniwersalne np.
uwierzytelnianie.
24 W SPO WKP w działaniu 1.5 Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług
publicznych on-line przewidziano przenoszenie usług publicznych na platformę elektroniczną.
25
1.5
1.6
1.7
1.8
Doskonalenie
obecnie
dostępnych
usług
świadczonych elektronicznie
Budowa
katalogów
elektronicznych w wybranych
instytucjach
Stworzenie rządowego systemu
obiegu
dokumentów
dla
wybranych procesów25
Modernizacja infrastruktury
ZUS,
MF
(elektroniczne
deklaracje celne)
III kwartał 2004
KPRM, MI, MNiI, MSWiA
I połowa 2004
MNiI – ustalenie standardów,
resorty – wdrożenie systemu
II połowa 2005
Resorty zgodnie z potrzebami
I połowa 2005
MNiI (w uzgodnieniu z MSWiA)
–
przygotowanie
opisu
potrzebnych zmian prawnych
UZP
–
informatyzacja
zamówień publicznych;
URTiP – działania regulacyjne
w zakresie telekomunikacji
MNiI
III kwartał 2004
1.9
Nowelizacja ustaw i działania
regulacyjne
1.10
Działania
promocyjne
1.11
Monitoring wdrożenia projektu
MNiI
Praca ciągła
1.12
Poszerzenie
oferty
elektronicznej
Plan
działań
rozwoju
elektronicznej administracji w
Polsce (egovernment) na lata
2004-2006
Stworzenie platformy usług online
dla
podmiotów
korzystających ze środowiska
Resorty we współpracy z MNiI
Od połowy 2005
MNiI
I połowa 2004
MŚ, MNiI, MSWiA
II połowa 2005
1.13
1.14
B2
B2
2.1
2.2
2.3
edukacyjne
i
Praca ciągła
Wrota Polski do Europy
Działanie
Przygotowanie usług wsparcia
wnioskodawców
o
dofinansowanie z funduszy
UE26
Działania
promocyjne
i
szkoleniowe z zakresu pomocy
finansowej ze środków UE na
projekty informatyczne
Wdrożenie w Polsce systemu
EURES (European Employment
Services)
–
jednolitego
europejskiego
systemu
wymiany informacji o miejscach
pracy oraz warunkach życia i
pracy27.
MGPiPS, MRiRW, MI oraz inne
instytucje odpowiedzialne za
wdrażanie
wsparcia
finansowego UE
MNiI oraz inne resorty w
zakresie pomocy technicznej
Termin
I połowa 2004
MGPiPS
2005
2004-2006
25 Działanie zakłada również zmianę instrukcji kancelaryjnych.
26 Udostępnienie formularzy, możliwość przesyłania projektów wniosków do konsultacji, kursy na
odległość, forum wnioskodawców i inne.
27 Celem systemu EURES jest: udzielanie pracownikom lub osobom zamierzającym pracować za
granicą informacji, konsultacji i rad w zakresie warunków mieszkaniowych i warunków pracy w kraju,
w którym dana osoba chce pracować, udzielanie pomocy pracodawcom w zakresie zatrudnienia
pracownika z innego kraju UE oraz promowanie pracy za granicą.
26
B3
B3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
Działanie
Przygotowanie planu działań
związanego
z
tworzeniem,
integracją
i
racjonalizacją
wykorzystania
baz
danych
związanych
z
ewidencją
ludności, pojazdów i innych
Przygotowanie
(aktualizacja)
planu działania związanego z
Rejestrem Usług Medycznych
MSWiA, we współpracy z MF
(POLTAX)
Termin
I kwartał 2004
MZ
I kwartał 2004
Integracja
rejestrów
państwowych (np. KRS, NIP,
REGON, PESEL)
Opracowanie ogólnopolskiego
modelu danych
Modernizacja
baz
danych,
dostosowywanie do modelu
danych
i
standardów
komunikacji
Przygotowanie
państwowego
archiwum
dokumentów
elektronicznych wyposażonego
w
prawne,
techniczne
i
ekonomiczne
instrumenty
umożliwiające
przejmowanie
dokumentacji
elektronicznej
wytworzonej
przez
administrację, nieprzydatnej w
dalszej pracy bieżącej urzędów
i jednocześnie przeznaczonej
do wieczystego przechowania
MSWiA, MS, GUS, GUGiK, MF.
MNiI koordynacja w zakresie
SPO WKP28
MNiI,
we
współpracy
z
resortami merytorycznymi
Resorty odpowiedzialne za
poszczególne bazy danych
2004-2006
Naczelna Dyrekcja Archiwów
Państwowych
II połowa 2006
Informatyzacja
nieruchomości
GUGiK
2004-2006
B4
B4
4.1
4.2
4.3
4.4
Centralne bazy danych administracji i rejestry
katastru
I połowa 2004
2004-2005
Polskie treści w Internecie
Działanie
Digitalizacja
i
publikacja
zbiorów
Polskiej
Biblioteki
Internetowej
Pozyskiwanie praw autorskich
dla PBI
MNiI
Termin
Praca ciągła
MNiI
Praca ciągła
Utworzenie
Internetowego
Serwisu Informacji Turystycznej
Tłumaczenie polskich treści na
inne języki (udział w programie
e-Content
MNiI,
MGPiPS,
POT,
samorządy, udział firm
MNiI, MSZ, przy udziale uczelni
i firm
I kwartał 2004
Praca ciągła
28 W SPO WKP w działaniu 1.5 Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług
publicznych on-line przewidziano projekty dotyczące integracji rejestrów państwowych.
27
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
Mapy Polski w Internecie
Zbudowanie
dostępnego
krajowego systemu informacji
młodzieżowej
Analiza skutków finansowych
uznania za publiczne niektórych
informacji
udostępnianych
29
obecnie za opłatą
Digitalizacja
dóbr
kultury
i
udostępnienie ich w Internecie30
5.2
5.3
5.4
Program
MNiI
Praca ciągła
II połowa 2005
I kwartał 2004
2004-2006
I połowa 2004
II połowa 2003
Nauczanie na odległość
Działanie
Legalizacja studiów w trybie na
odległość
i
określenie
szczegółowych
warunków
dopuszczalności tej formy
Budowa portalu edukacyjnego dla
uczniów, studentów i nauczycieli
Kursy dla uczniów, studentów i
nauczycieli w zakresie ICT
Szkolenia
z
zakresu
wykorzystania Internetu dla osób
dorosłych i kadry przedsiębiorstw
B6
B6
6.1
MNiI,
Projektodawcy
w
ramach
ZPORR31, MGPiPS i MNiI –
koordynacja, NDAP
Przygotowanie projektu zmian w MNiI
ustawie o dostępie do informacji
publicznej,
poszerzającej
znaczenie tej kategorii
Ocena potrzeb potencjalnych MGPiPS, PAIiIZ
inwestorów
zagranicznych
w
Polsce, porównanie z dzisiejszą
ofertą
pomocy
ze
strony
administracji i modyfikacja tej
oferty32
B5
B5
5.1
GUGiK
MENiS,
Młodzież
MENiS
Termin
II połowa 2004
MENiS w ramach SPO RZL33.
MGPiPS i MNiI koordynacja
MENiS oraz MGPiPS i MNiI w
ramach SPO RZL
Projektodawcy
w
ramach
ZPORR i SPO RZL. MGPiPS i
MNiI – koordynacja
II połowa 2005
2004-2006
2004-2006
Usługi medyczne na odległość
Działanie
Ocena stanu prawnego w
zakresie
transferu
danych
pacjentów i wykorzystywania
komunikacji elektronicznej do
świadczenia usług medycznych
MZ
Termin
I połowa 2004
29 Np. danych statystycznych, geologicznych, norm i ekspertyz wykonanych ze środków publicznych.
30 Dotyczy takich działań jak archiwa, muzea i katalog zabytków w Internecie.
31 W ZPORR w działaniu 1.4 Zachowanie i odbudowa dziedzictwa kulturowego przewidziano projekty z
zakresu digitalizacji dóbr kultury.
32 Chodzi tu głównie o lepszą pomoc w przezwyciężaniu problemów biurokratycznych. Ministerstwo
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej i Państwowa Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych
powinny, analogicznie do Wrót Polski, zaproponować usprawnienia świadczenia usług istotnych z
punktu widzenia inwestorów.
33 W drugim priorytecie w SPO RZL i ZPORR przewidziano projekty dotyczące m.in. budowy portalu
edukacyjnego, szkoleń z zakresu technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
28
6.2
Opracowanie
zaleceń
dla
szpitali i przychodni, w sprawie
elektronicznego przekazywania
danych pacjentów
MZ
II połowa 2004
6.3
Ogłoszenie
konkursu
na
najlepsze
wykorzystanie
komunikacji elektronicznej do
świadczenia usług medycznych
na odległość
Przygotowanie
założeń
do
projektów
wdrożenia
najlepszych pomysłów, łącznie
ze źródłami finansowania
Przygotowanie strategii rozwoju
usług medycznych na odległość
w Polsce na lata 2004-2006
MZ wspólnie ze środowiskiem
akademickim
II połowa 2004
MZ
I połowa 2005
MZ
I połowa 2004
MGPiPS
Termin
I połowa 2004
MGPiPS
II połowa 2004
Projektodawcy w ramach SPO
WKP35. PARP, MGPiPS i MNiI
– koordynacja
2004-2006
Forum
Rozwoju
Oprogramowania,
koordynacja
I połowa 2004
6.4
6.5
B7
B7
7.1
7.2
7.3
7.4
Działanie
Uruchomienie
dobrowolnej
akredytacji stron oferujących
sprzedaż przez Internet dla
konsumentów34
Stworzenie
elektronicznego
rejestru
wiarygodności
przedsiębiorstw
do
celów
postępowań administracyjnych:
o
udzielenie
zamówienia
publicznego,
o
udzielenie
finansowego
wsparcia
inwestycji, itp.
Wykorzystanie
technologii
gospodarki elektronicznej w
przedsiębiorstwach w ramach
SPO WKP
Przygotowanie
Narodowej
Strategii Rozwoju Wolnego
Oprogramowania
Wolnego
MNiI
-
B8
Strategia wprowadzania naziemnej radiofonii i
telewizji cyfrowej
B8
8.1
Działanie
Nowelizacja ustawy o radiofonii
i telewizji m.in. w zakresie
dotyczącym
naziemnej
radiofonii i telewizji cyfrowej
MK, RM
Termin
II połowa 2004
34 W celu zwiększenia zaufania konsumentów do tej formy handlu.
35 W SPO WKP w działaniu 2.2 i 2.3 przewidziano projekty dotyczące wykorzystania handlu
elektronicznego w przedsiębiorstwach.
29
8.2
Opracowanie
narodowej
strategii i programu wdrażania
radiofonii i telewizji cyfrowej w
Polsce
8.3
Opracowanie
cyfrowych
i
częstotliwości
planu
sieci
koordynacja
C1
Powszechna
komputerem
C1
1.1
1.2
Międzyresortowy Zespół do
Spraw Wprowadzania Telewizji
i Radiofonii Cyfrowej z udziałem
MI,
MK,
KRRiT,
URTiP,
nadawców
i
innych
zainteresowanych podmiotów
URTiP
umiejętność
Działanie
Szkolenie
nauczycieli
w
zakresie
posługiwania
się
komputerem i wykorzystywania
informatyki
i
Internetu
w
nauczaniu
Nadzór nad opracowaniem
materiałów, w tym kursów na
odległość
i
edukacyjnych
programów komputerowych do
samokształcenia nauczycieli
posługiwania
II połowa 2004
2005
się
MENiS i projektodawcy w
ramach SPO RZL. MGPiPS i
MNiI - koordynacja
Termin
2004-2006
MENiS
Praca ciągła
1.3
Wprowadzenie
wymogu
przygotowania
nowo
zatrudnianych
nauczycieli
zgodnie
ze
standardem
przygotowania nauczycieli w
zakresie
technologii
informacyjnych i informatyki
MENiS
II połowa 200636
1.4
Wprowadzenie
wymogu
osiągnięcia przez wszystkich
zatrudnionych
w
szkołach
nauczycieli
przygotowania
zgodnego
ze
standardem
przygotowania nauczycieli w
zakresie
technologii
informacyjnych i informatyki
Tworzenie
warunków
wykorzystywania Internetu w
nauczaniu przedmiotów innych
niż informatyka
Przygotowanie
zasad
standaryzacji
i
akredytacji
kursów na odległość
MENiS
II połowa 2006
MENiS
Praca ciągła
MENiS
II połowa 2004
1.5
1.6
36 Od 1 października 2003 r. każdy przygotowywany do zawodu student kierunków nauczycielskich
uzyskuje przygotowanie w zakresie korzystania z technologii informacyjnych i komunikacyjnych w
nauczaniu. Konsekwencją tego faktu, jest to, że pierwsi absolwenci objęci w pełni tym systemem
trafią do szkół w 2008 r. Z drugiej strony wymóg osiągnięcia przez wszystkich nauczycieli w
szkołach przygotowania zgodnego ze standardami przygotowania nauczycieli w zakresie technologii
informacyjnych wchodzi w życie z końcem 2006 r.
30
C2
C2
2.1
2.2
Zapobieganie wykluczeniu informacyjnemu
Działanie
Dostosowanie
obecnych
programów
wspomagania
niepełnosprawnych
przy
zakupie
sprzętu
komputerowego
Propagowanie
zakończonych
sukcesem
przypadków
wykorzystania telepracy do
wyjścia z bezrobocia
C3
Zwiększenie
zawodowego
C3
3.1
3.2
3.3
3.4
MGPiPS, PFRON
Termin
II połowa 2003
MGPiPS
Praca ciągła
informatycznego
przygotowania
Działanie
Propagowanie
korzyści
płynących
z
wykorzystania
komputerów i Internetu w życiu
prywatnym i zawodowym
Stworzenie w ramach Polskiej
Biblioteki Internetowej działu
podręczników informatycznych
MNiI
Termin
Praca ciągła
MNiI
II połowa 2004
Szkolenie
osób
niepełnosprawnych w zakresie
komunikacji elektronicznej i
informatyki
systemu
Zorganizowanie37
szkoleń informatycznych dla
bezrobotnych
PFRON, samorządy
Praca ciągła
MGPiPS,
samorządy
oraz
projektodawcy w ramach SPO
RZL38, MNiI - koordynacja
2004-2006
Inne działania
Jednym z zasadniczych działań jest zapewnienie podstaw prawnych dla
procesu informatyzacji administracji publicznej. Cel ten zostanie osiągnięty
dzięki uchwaleniu ustawy o informatyzacji działalności niektórych podmiotów
realizujących zadania publiczne. Wejście w życie przepisów ustawy powinno
nastąpić w pierwszej połowie 2004 r. Innym działaniem, które przyczyni się do
wzmocnienia informatyzacji administracji jest przegląd stanu infrastruktury
informatycznej w resortach oraz bieżących i planowanych projektów, który
powinien zakończyć się w pierwszym kwartale 2004 r.
37 Np. zlecenie w formie partnerstwa publiczno-prywatnego.
38 W SPO RZL w działaniu 1.3 przewidziano projekty szkoleń osób długotrwale bezrobotnych.
31
Realizacja postanowień Strategii zakłada przygotowanie systemu monitoringu
opartego o zestaw wskaźników społeczeństwa informacyjnego, które w
części będą pozyskiwane przez Główny Urząd Statystyczny.
Resorty przygotują w I kwartale 2004 r. swoje plany informatyzacji,
uwzględniając priorytety zawarte w Strategii. Nie wyklucza się realizacji
innych przedsięwzięć, w ramach projektów sektorowych, pod warunkiem, że
nie są one sprzeczne ze Strategią i nie będą powodowały utrudnień
(opóźnień) w realizacji projektów priorytetowych. Szczególnie istotne będą
inicjatywy związane z elektronicznym obiegiem dokumentów w resortach oraz
zapewnienie komunikacji elektronicznej z obywatelami (elektroniczne
formularze, książki adresowe, usługi publiczne on-line).
32
ZAŁĄCZNIK A:
OPIS PROJEKTÓW PRIORYTETOWYCH
A1
Internet szerokopasmowy dla szkół
Projekt powinien zostać zrealizowany do roku 2006. W krótszej perspektywie,
w 2004r., należy osiągnąć stan, w którym wszystkie szkoły posiadają
przynajmniej „zwykły”, wydzwaniany dostęp do Internetu. Ważne jest, aby
dostęp ten był rzeczywiście wykorzystywany w czasie zajęć z informatyki, ale
też i innych przedmiotów. Należy dążyć do sytuacji, w której przynajmniej
szkoły średnie mogą zaoferować uczniom zajęcia, w czasie których każdy
uczeń ma do dyspozycji odrębny komputer. Ponadto istniejące pracownie
powinny być dostępne po lekcjach w ramach kół zainteresowań lub jako
„otwarte pracownie komputerowe”. Z powodu sytuacji budżetu, integralną
częścią projektu powinno być poszukiwanie sponsorów. W szczególności
należy pozyskiwać operatorów telekomunikacyjnych do preferencyjnego
traktowania szkół korzystających z Internetu.
A2 Internet szerokopasmowy w administracji publicznej
Plan działań eEurope 2005 nakłada na państwa członkowskie obowiązek
zapewnienia jednostkom administracji publicznej szerokopasmowego
dostępu do Internetu. Działanie to będzie realizowane przede wszystkim w
oparciu o Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w
szczególności w samorządach gminnych na terenach wiejskich i małych
miastach. Doświadczenia innych krajów pokazują, że inicjatywy lokalne, które
powstają w oparciu o lokalne społeczności czy samorząd terytorialny
znacznie wzbogacają proces informatyzacji.
A3
Infrastruktura dostępu
Raport Komisji Europejskiej, na temat postępów Polski w związku z akcesją,
odnosząc się do prawa telekomunikacyjnego, stwierdza: „Wymagane są
dalsze wysiłki legislacyjne w celu osiągnięcia pełnej zgodności w obszarze
telekomunikacji. W szczególności prawo telekomunikacyjne wciąż wymaga
dalszych poprawek, dotyczących definicji usługi powszechnej, warunków
świadczenia usługi powszechnej, operatora domyślnego, wyboru operatora,
stosunków pomiędzy operatorem o znaczącej pozycji rynkowej a pozostałymi
(regulacje asymetryczne), połączenia sieci operatorów, definicji rynku,
przenoszalności numerów i uwolnienia pętli lokalnej”.
33
Ministerstwo Infrastruktury przygotowało odpowiedni projekt nowelizacji. Jego
przyjęcie powinno przyczynić się do liberalizacji rynku usług
telekomunikacyjnych,
w
tym
usług
dostępu
szerokopasmowego,
świadczonego dzięki uwolnieniu pętli lokalnej.
Oprócz działań czysto legislacyjnych mogą być również niezbędne działania
regulacyjne, głównie ze strony Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty.
Drugim elementem infrastruktury dostępu jest posiadanie lub możliwość
używania urządzenia dostępu do Internetu. Podstawowym urządzeniem
powinien być prywatny komputer osobisty. Zwiększenie penetracji
komputerów, a w szczególności zwiększenie odsetka gospodarstw
domowych wyposażonych w komputer, może być ułatwione przez
wprowadzenie dodatkowych zachęt podatkowych.
Poziom zamożności obywateli będzie w najbliższym czasie przeszkodą w
szybkim zwiększeniu liczby prywatnych komputerów, dlatego należy wspierać
inne metody publicznego dostępu do Internetu (zarówno punkty komercyjne
jak i niekomercyjne). Szczególną postacią takich punktów są infomaty.
Powinny one udostępniać różne informacje i usługi, nie ograniczając się tylko
do treści związanych z urzędem, który je zainstalował. Można przyjąć regułę,
że każdy infomat powinien umożliwiać dostęp do usług Wrót Polski, czyli
podstawowych usług publicznych.
A4
Infrastruktura teleinformatyczna dla nauki
Projekt ten jest tożsamy z projektem PIONIER, czyli Polskim Internetem
Optycznym Zaawansowane Aplikacje, Usługi i Technologie dla
Społeczeństwa Informacyjnego.
A5
Bezpieczeństwo w sieci
Zbiorcza nazwa dla różnych inicjatyw, których wspólnym mianownikiem jest
ograniczenie do minimum nadużyć, oszustw i innych wykroczeń oraz
przestępstw popełnianych z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej.
Jednym z priorytetów informatyzacji jest edukacja informatyczna i
przygotowanie młodzieży do wykorzystywania Internetu. Należy podejmować
działania w celu ograniczania dostępu osób nieletnich do treści dla nich
nieodpowiednich.
B1
Wrota Polski
Przygotowana została wstępna koncepcja projektu zakładająca przeniesienie
na platformę elektroniczną 26 podstawowych usług publicznych. W pierwszej
kolejności będą to:
34
Sześć usług dla obywateli: składanie deklaracji, informacji i innych
dokumentów w celu rozliczenia podatków wynikających z ustaw
podatkowych dotyczących między innymi podatku dochodowego od
osób fizycznych, podatku od czynności cywilnoprawnych,
przeszukiwanie ofert pracy i pomoc w jej znalezieniu, uzyskanie
praw do wypłat zasiłków z ZUS-u, uzyskanie dowodu osobistego,
prawa jazdy i paszportu, dostęp do katalogów bibliotek publicznych i
ich przeszukiwanie, zapisanie się na wizytę u lekarza.
Pięć usług dla firm: rejestracja oraz rozliczenie dotyczące
obowiązku ubezpieczenia społecznego pracowników, zgłoszenia
celne, składanie deklaracji, informacji i innych dokumentów w celu
rozliczenia podatków wynikających z ustaw podatkowych
dotyczących między innymi podatku dochodowego od osób
prawnych, VAT-u i akcyzy oraz zgłoszeń celnych, przekazanie
danych statystycznych, udział w zamówieniach publicznych.
Zakłada się, że stworzenie odpowiedniej platformy komunikacji elektronicznej
obywatel-urząd i firma-urząd, łącznie z reorganizacją niektórych procesów w
urzędach oraz wspierającymi je systemami informatycznymi, pozwoli na
zwiększenie efektywności pracy administracji o 40 procent, w przypadku
spraw załatwianych elektronicznie. Miarą efektywności będzie czas
oczekiwania na załatwienie sprawy oraz inne wskaźniki czasowe i kosztowe.
Plan Wrót Polski obejmuje działania organizacyjne, ale także prawne i
regulacyjne. Między innymi planuje się wdrożenie standardów komunikacji
elektronicznej (w zakresie formatów plików stosowanych do komunikacji,
słowników, metadanych i protokołów), niewymagających inwestycji w sprzęt i
oprogramowanie. Dzięki temu realizacja planu przygotuje grunt pod
zwiększenie wykorzystania Internetu w świadczeniu innych usług, przede
wszystkim handlu elektronicznego oraz nauczania i usług medycznych na
odległość. Projekty przenoszące na platformę elektroniczną centralne usługi
publiczne dla przedsiębiorstw będą finansowane w ramach SPO WKP (w
ramach działania 1.5 - Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do
informacji i usług publicznych on-line). Natomiast usługi świadczone
regionalnie i lokalnie będą mogły być finansowane w ramach ZPORR
(działanie 1.5 - Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego).
B2
Jako kraj kandydujący do Unii Europejskiej, Polska ma prawo korzystania z
funduszy przedakcesyjnych: PHARE, SAPARD i ISPA. Będąc członkiem Unii,
uzyska uprawnienia do pieniędzy z Funduszu Spójności i funduszy
35
strukturalnych. Ponadto Polska uczestniczy (opłacając składkę) w
programach współpracy europejskiej w dziedzinie edukacji i nauki. Udział
polskich gmin, przedsiębiorstw, uczelni i osób prywatnych w tych programach
jest ograniczany brakiem funduszy na wkład własny strony polskiej
(przykładem jest program SAPARD), nieznajomością możliwości i brakiem
umiejętności przygotowania dokumentacji projektowej.
Wiedzę
i
doświadczenie
pracowników
jednostek
administracji
odpowiedzialnych za wykorzystywanie funduszy unijnych należy udostępniać
wszystkim potencjalnym wnioskodawcom w sposób dla nich najdogodniejszy.
Jedną z metod może być wykorzystanie Internetu, zarówno do udostępniania
formularzy, jak i prezentowania wzorcowej dokumentacji oraz wymiany
dokumentów w celu ich recenzji i pomocy w polepszeniu jakości oferty.
B3
Centralne bazy danych administracji i rejestry
Racjonalizacji musi zostać poddane gromadzenie danych w bazach danych.
Należy koordynować tworzenie i działanie kluczowych baz danych
administracji publicznej związanych z ewidencją ludności, pojazdów,
skazanych, rejestrami sądowymi, rejestrami związanymi z informacjami o
nieruchomościach, baz danych dotyczących podatków oraz innych, pod
kątem:
stosowania spójnych modeli danych i standardowych metadanych;
unikania powielania informacji;
eliminowania dublujących się identyfikatorów np. PESEL i NIP39;
tworzenia interfejsów;
integralności baz rozproszonych;
zapewnienia
publicznych;
nowoczesnych
metod
dostępu
do
rejestrów
zapewnienia przestrzennego odniesienia informacji zawartych w
różnych bazach danych.
B4
Polskie treści w Internecie
Wysoki priorytet tego działania wynika z dwóch kwestii. Po pierwsze, dwie
inicjatywy: Biuletyn Informacji Publicznej i Polską Bibliotekę Internetową
39 NIP jest podstawą funkcjonującego w Polsce systemu podatkowego, wprowadzonego ustawą z dnia
13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
36
stosunkowo niewielkim wysiłkiem można rozwinąć i uczynić z nich
wartościowe źródło informacji i wizytówkę Polski w świecie. Po drugie, w
przededniu wstąpienia do Unii Europejskiej ważne jest, aby Polska
przystąpiła do ofensywy kulturalnej, wskazującej nasz wkład w kulturowy
dorobek europejski i promującej naszą tożsamość. Ewentualne podjęcie tych
działań, może przyczynić się do przekształcenia często powtarzanej tezy o
turystycznej atrakcyjności Polski w konkretne zwiększenie liczby turystów.
Po trzecie, polskie treści w Internecie, dostępne w językach światowych,
powinny przyczyniać się do zwiększenia inwestycji w Polsce, ułatwiać
potencjalnym inwestorom dostęp do informacji mających wpływ na
podejmowanie decyzji gospodarczych. W drugiej kolejności, analogicznie do
podstawowych usług publicznych, usprawnione i przeniesione na platformę
elektroniczną powinny być usługi ważne dla inwestorów.
Po czwarte, działalność internetowa jest naturalnym kierunkiem rozszerzania
działalności istniejących mediów drukowanych i elektronicznych, a także
nowym elementem łańcucha tworzenia wartości w mediach, co pozwala
zarówno na tworzenie i oferowanie wielu nowych usług, jak i na
wykorzystywanie zasobów informacyjnych oraz ludzkich mediów dla
znacznego zwiększania wolumenu i podnoszenia jakości polskich treści w
Internecie.
B5
Nauczanie na odległość
Nauczanie na odległość obejmuje dwa tematy: możliwość regularnych
studiów wyższych na odległość oraz oferowanie kursów np. szkoleń
zawodowych na odległość. Studia wyższe, a szczególnie nadawanie tytułów
zawodowych jest regulowane przez państwo. Dopuszczenie nowej formy
studiów może wymagać zmian prawnych, przede wszystkim dostosowania
przepisów regulujących finansowanie szkolnictwa wyższego do nowej
sytuacji. Należy jednak pamiętać, że proponowana forma jest zbliżona do
znanego trybu zaocznego i analiza prawna może wykazać, że studia na
odległość z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej uznane zostaną za
odmianę studiów zaocznych.
Należy opracować mechanizm zapewniający odpowiedni poziom nauczania i
egzaminowania. Jeśli chodzi o inne kursy na odległość, to rolą państwa
powinno być tylko promowanie tego typu inicjatyw. Proponuje się, aby
jednorazowo ogłosić przetarg (konkurs) na zorganizowanie wzorcowego
szkolenia zawodowego na odległość.
Promując różne odmiany nauczania na odległość nie możemy ograniczać się
do komunikacji internetowej. Nawiązując do tradycji Nauczycielskiego
Uniwersytetu
Radiowo-Telewizyjnego
i
telewizyjnych
programów
37
oświatowych dla szkół, należy starać się o kontakt z telewizją publiczną i
telewizjami komercyjnymi. Niezbędne jest też korzystanie z przykładów
zagranicznych, np. brytyjskiego Open University.
B6
Świadczenie usług medycznych na odległość, czy też bardziej ogólnie stosowanie komunikacji elektronicznej w medycynie, zależy od dostrzeżenia
w tym wartości przez środowisko medyczne. Rola państwa powinna polegać,
w mniejszym zakresie, na „stwarzaniu warunków”, w większym zaś na
wskazywaniu korzyści i promowaniu najlepszych rozwiązań.
W ramach projektu Wrota Polski, planuje się przenoszenie na platformę
elektroniczną rejestracji do lekarza. Bardzo duża liczba udzielanych porad
sprawia, że racjonalizacja procesu rejestracji (np. przez jakąś formę jej
centralizacji, rejonizacji lub zlecenia na zewnątrz i automatyzacji) mogłaby
przyczynić się do lepszego wykorzystania zasobów oraz znacznych
oszczędności. Wykazanie takich oszczędności powinno być zdyskontowane
do promowania szerszego wykorzystania komunikacji elektronicznej w
medycynie.
B7
W Polsce istnieją prawne warunki do stosowania handlu elektronicznego. Tak
więc oprócz ewentualnej nowelizacji ustawy o podpisie elektronicznym rola
państwa powinna ograniczać się do działań mających zwiększyć zaufanie do
handlu elektronicznego.
Jednym z tych działań jest odrębny projekt „Bezpieczeństwo w sieci”. Innym
pomysłem jest stworzenie elektronicznego rejestru wiarygodności
przedsiębiorstw. Inicjatywa Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej pierwotnie miała służyć do oszczędności czasu i eliminowania
nadużyć w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. W
rejestrze gromadzone byłyby i automatycznie aktualizowane zaświadczenia
wydawane przez różne jednostki administracji publicznej firmom ubiegającym
się o zamówienie publiczne. Mógłby on służyć także do wystawiania
„świadectwa uczciwości elektronicznej”.
C1
Powszechna
komputerem
umiejętność
posługiwania
się
Głównym celem tego projektu jest uczynienie z informatyki jednego z
pełnoprawnych przedmiotów, którego opanowanie jest wymagane do
ukończenia szkoły średniej oraz przygotowanie nauczycieli i szkół do
38
realizacji tego postulatu. Dodatkowo, należy zwiększyć wykorzystywanie
technik telekomunikacyjnych i informatycznych w nauczaniu innych
przedmiotów.
C2
Zapobieganie wykluczeniu informacyjnemu
Komunikacja elektroniczna może być narzędziem niwelującym różnice
wynikające z miejsca zamieszkania, pochodzenia, niesprawności lub trudnej
sytuacji rodzinnej. Państwo powinno stworzyć formalne i praktyczne warunki
do uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym każdemu, kto chce i komu
możliwości teleinformatyki mogą dać taką możliwość.
C3
Zwiększenie
zawodowego
informatycznego
przygotowania
Inwestowanie w młodzież – jeden z głównych priorytetów – przyniesie efekty
w wyniku naturalnej wymiany pokoleniowej. Nie można jednak zapominać o
ludziach w średnim wieku, a nawet starszym pokoleniu, dla których
wielokrotnie jedynie brak umiejętności komputerowych uniemożliwia podjęcie
nowej pracy.
39
ZAŁĄCZNIK B:
PRZEGLĄD OBECNYCH INICJATYW ZWIĄZANYCH Z
INFORMATYZACJĄ 40
Inicjatywy dotyczące udostępniania treści i usług na
stronach internetowych
Przekazywanie do ZUS dokumentów dotyczących ubezpieczeń
społecznych. Po pobraniu i zainstalowaniu programów Płatnik
i Płatnik – Przekaz elektroniczny oraz po certyfikacji, użytkownik
uzyskuje możliwość weryfikacji i przekazywania wszystkich
miesięcznych raportów dotyczących ubezpieczeń pracowników w
dwojaki sposób: za pomocą ekstranetu, czyli łącząc się specjalnym
numerem telefonicznym bezpośrednio z siecią ZUS lub za pomocą
Internetu. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
zobowiązuje płatników, rozliczających składki za więcej niż 20 osób
do przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych w formie
elektronicznej utworzonej w aktualnej wersji programu Płatnik.
Pozostali płatnicy mogą stosować tę formę fakultatywnie. W czasie
uwierzytelniania przekazywanych dokumentów elektronicznych
używa się hasła, które otrzymuje się na okres jednego roku w wyniku
certyfikacji podczas osobistej wizyty płatnika (lub osoby uprawnionej)
w placówce ZUS.
Biuletyn Informacji Publicznej – system stron internetowych
utworzony zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji
publicznej41. Jego standard reguluje rozporządzenie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji42. Ustawa zakłada, że organy
administracji i inne podmioty wykonujące zadania publiczne (między
innymi związki zawodowe i partie polityczne) przekazują ministrowi,
właściwemu dla spraw administracji publicznej, informacje
niezbędne do zamieszczenia na stronie głównej Biuletynu oraz
tworzą własne strony podmiotowe. Udostępnione informacje
znajdują się pod adresem www.bip.gov.pl. Projekt ustawy o
informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących
zadania publiczne przewiduje przekazanie ministrowi właściwemu do
40 Na podstawie dokumentu Wrota Polski. Wstępna koncepcja projektu, w którym wykorzystano Raport
o stanie realizacji zadań w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce w II kw.2002 r.
41 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112 poz. 1198).
42 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 maja 2002 r. w sprawie
Biuletynu Informacji Publicznej (Dz.U. Nr 67 poz. 619).
40
spraw informatyzacji zadań w zakresie tworzenia i prowadzenia
strony głównej Biuletynu.
Formularze rozliczeń podatkowych – Ministerstwo Finansów
udostępnia na swojej stronie (www.mf.gov.pl) formularze podatkowe
oraz adresy i numery kont bankowych urzędów skarbowych. W roku
2003 rozpoczęto prace nad projektem o nazwie „System e-Podatki”.
Jest to zespół działań (organizacyjnych, prawnych i informatycznych)
mających
na
celu
wyposażenie
administracji
skarbowej
w nowoczesne narzędzia zarządzania informacją, wspierające
realizację zadań ustawowych administracji skarbowej. Prace te były
poprzedzone dwoma pilotażami, w których sprawdzono w praktyce
pewne rozwiązania o charakterze technicznym i organizacyjnym
związane z przesyłaniem przez podatnika dokumentów podatkowych
w formie elektronicznej z zachowaniem zasad bezpieczeństwa,
wiarygodności i niezaprzeczalności. W ramach projektu
przygotowywana jest obecnie specyfikacja istotnych warunków
zamówienia publicznego na wykonanie aplikacji umożliwiającej
składanie deklaracji podatkowych drogą elektroniczną.
System Wspomagania Obsługi Zgłoszeń Celnych CELINA –
najważniejszy system z punktu widzenia sprawności działania Służb
Celnych. System jest w trakcie realizacji wdrożenia ogólnopolskiego.
Zakończono wdrożenie I-ej i II-ej transzy oraz szkolenie trenerów
i administratorów technicznych. System pracuje w 35 jednostkach
organizacyjnych. Istnieje w nim możliwość przyjmowania pocztą
elektroniczną zgłoszeń celnych w formacie XML, co nie narzuca
żadnych
wymagań
dotyczących
zakupu
dedykowanego
oprogramowania.
System Zintegrowanej Taryfy Celnej - ISZTAR. Dostarcza
automatycznych narzędzi do tworzenia i utrzymywania bazy danych
Taryfy Zintegrowanej, która zawiera dane taryfowe i pozataryfowe,
tj. nomenklaturę, wyjaśnienia do Taryfy Celnej, wiążące i niewiążące
informacje taryfowe, wyjaśnienia dotyczące wartości celnej, decyzje i
orzeczenia oraz indeks towarów. Oprogramowanie jest nadal
testowane, a ewentualne błędy poprawiane przez wykonawcę w
kolejnych dostawach. Trwają prace nad przygotowywaniem umowy
na dalszy rozwój i pełne dostosowanie systemu ISZTAR2 do
współpracy z TARIC2 - systemem funkcjonującym w UE.
IPE-PN – Komponent Zintegrowanego Systemu Katastralnego,
realizowany w ramach współpracy międzyresortowej. System
41
(oprogramowanie IPE-PN), umożliwi wyszukiwanie różnic między
danymi z powiatowych baz geodezyjnych EGiB i gminnych ewidencji
podatkowych PN. IPE-PN pozwoli także na otrzymywanie
komunikatów o zmianach istotnych z punktu widzenia wymiaru
podatków od nieruchomości, które zaszły w EGiB. Wykonano
i wdrożono oprogramowanie aplikacyjne IPE-PN w siedmiu
jednostkach (gminach) pilotażowych.
SIMIK - System Informatyczny Monitoringu i Kontroli Finansowej
Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności. Umożliwi on
zarządzanie środkami europejskimi w ramach programów
współfinansowanych przez Unię Europejską, monitorowanie
wskaźników
finansowych,
monitorowanie
efektów
zadań,
dostarczanie Komisji Europejskiej wymaganej sprawozdawczości,
monitorowanie i zarządzanie każdym projektem. Zakończono prace
nad prototypem i Projektem Generalnym Systemu. Trwają prace nad
realizacją sieci rozległej oraz organizacją zakupu i instalacji sprzętu
komputerowego dla potrzeb jednostki centralnej SIMIK. Prowadzone
są testy akceptacyjne systemu SIMIK w zakresie wybranych
modułów.
System Informatyczny do Obsługi Zadań Generalnego Inspektora
Informacji Finansowej – SI*GIIF. System ma wspomagać
przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości
majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych
źródeł oraz przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu. Do końca
2003 r. nastąpi odebranie prototypu a do końca I kwartału 2004 r.
system zostanie wdrożony.
Homologacje pojazdów – Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło
prace nad elektronicznym świadczeniem usługi, opartej na prostym
systemie elektronicznego obiegu dokumentu.
Portal „Pierwsza Praca” www.1praca.gov.pl – Ministerstwo
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej utworzyło stronę z
informacjami na temat urzędów pracy, zakładania własnych firm,
praktyk i staży oraz wolontariatu.
Biuletyn Zamówień Publicznych w Internecie – Urząd Zamówień
Publicznych udostępnia w Internecie Biuletyn oraz umożliwia
umieszczanie za pośrednictwem Internetu ogłoszeń w Biuletynie.
SIMAP – Urząd Zamówień Publicznych tworzy program
komputerowy wspomagający zamawiających w przeprowadzaniu
42
postępowań przetargowych, zgodny z europejskim systemem
SIMAP wraz z towarzyszącym programem dla dostawców i
wykonawców,
wspomagającym
przygotowanie
niezbędnej
dokumentacji przetargowej. Prace wstrzymuje brak projektu
ostatecznego kształtu systemu, który powinna podać Komisja
Europejska. Program dla dostawców i wykonawców ma być gotowy
do końca 2004 r.
Przyjmowanie zamówień na zagraniczne pozwolenia przewozowe –
w chwili obecnej istnieje już możliwość zamawiania przez
zainteresowanych przewoźników zezwoleń zagranicznych na
międzynarodowy transport drogowy rzeczy drogą elektroniczną za
pośrednictwem Biura Obsługi Transportu Międzynarodowego.
Portal morski – Ministerstwo Infrastruktury nadzoruje tworzenie
strony Platforma Logistyczna dla Portów Morskich i Obrotu PortowoMorskiego. Projekt jest realizowany w ramach regionalnego
bałtyckiego programu TEDIM – Telematyka w Transporcie Morskim i
Logistyce - koordynowanego przez Finlandię. Projektowanemu
portalowi będzie towarzyszył program NeLoC – Sieć Centrów
Logistycznych w Regionie Bałtyku.
Rejestr zakładów opieki zdrowotnej i aptek – utworzenie przez
Ministerstwo Zdrowia elektronicznego rejestru umożliwiającego
dostęp (strona internetowa i centra telefoniczne) do informacji
medycznych dla pacjentów. Informacje przekazywać będą
wojewódzkie inspektoraty farmaceutyczne oraz organy rejestrowe
zespołów opieki zdrowotnej.
Udostępnianie informacji rolniczych – Ministerstwo Rolnictwa i
Rozwoju Wsi prowadzi prace związane z budową i udostępnianiem
w Internecie katalogu Centralnej Biblioteki Rolniczej oraz utworzyło
katalog polskich stron rolniczych.
Internetowy Serwis Informacji Turystycznej – na zlecenie MNiI
opracowano projekt serwisu. Jego cechą charakterystyczną jest to,
że nie narzuca on żadnej konkretnej platformy sprzętowej i
programowej. Umożliwi to łatwe włączenie do systemu jego
przyszłych uczestników – lokalnych urzędów i organizacji, które
będą źródłem udostępnianych informacji.
43
Inicjatywy dotyczące tworzenia baz danych
Centralna Baza Danych Ministerstwa Infrastruktury – kompleksowa
baza danych o transporcie zawierać będzie ewidencję podmiotów,
które otrzymały licencje na międzynarodowy transport drogowy.
Obejmować ona będzie także listę osób posiadających Certyfikaty
Kompetencji Zawodowych w zakresie międzynarodowego i
krajowego transportu drogowego osób i rzeczy.
Ministerstwo Infrastruktury prowadzi z IBDiM i GDDKiA rozmowy na
temat uaktualnienia i unowocześnienia tej bazy, która jest jednolitą i
kompleksową bazą danych o transporcie, spełniającą potrzeby
informacyjne resortu działającą niezależnie od bazy dotyczącej
zagadnień wchodzących w zakres działania GDDKiA.
W obecnej postaci CBD zawiera:
bazę danych Systemu Oceny Stanu Nawierzchni,
bazę danych Generalnego Pomiaru Ruchu 2000,
bazę danych wypadków drogowych za lata 2000-2001,
bazę danych meteorologicznych z ogólnopolskiego systemu
drogowych stacji pogodowych.
Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK) – w
Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji przeprowadzono
zamówienie publiczne na ww. system. Według Ogólnej koncepcji
systemu CEPiK funkcjonalność ma obejmować ponad 20 usług
ewidencji pojazdów, 13 usług ewidencji kierowców oraz współpracę
z Funduszem Ubezpieczeń Gwarancyjnych. Użytkownikami bazy
będą MSWiA, Policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa
Wewnętrznego,
Agencja
Wywiadu,
MON,
towarzystwa
ubezpieczeniowe, jednostki administracji.
Modernizacja systemu PESEL (stworzenie PESEL-2) – MSWiA
prowadzi modyfikację systemu. Rozpoczęło też prace nad
przekształceniem go w system referencyjny (tzn. państwo
gwarantuje prawdziwość danych i przyjmuje odpowiedzialność za
błędy) PESEL-2. Nowy system miałby być scentralizowany.
Aktualnie trwają prace studialne.
Krajowa Ewidencja Podatników (KEP) jest to na bieżąco
aktualizowana danymi przesyłanymi z urzędów skarbowych za
44
pośrednictwem resortowej sieci WAN baza danych rejestracyjnych
podmiotów systemu podatkowego. Dane zgromadzone w bazie KEP
są obecnie intensywnie wykorzystywane przez departamenty
Ministerstwa Finansów do wykrywania nieprawidłowości w
postępowaniu podmiotów systemu podatkowego (płatników i
podatników). Wykonywana jest również centralna weryfikacja
danych zgromadzonych w bazie KEP. Celem tej weryfikacji jest
wykrycie i korekta błędów w danych rejestracyjnych podmiotów
systemu podatkowego, a następnie utworzenie centralnego rejestru
podmiotów (CPR) i wdrożenie systemu rejestracji centralnej.
Sieć teleinformatyczna i Zintegrowany System Ewidencji Straży
Granicznej – Straż Graniczna oddaje funkcjonalność działającego od
1998 r. Zintegrowanego Systemu Ewidencji, służącego do realizacji
czynności zleconych przez właściwe organy państwowe wobec
osób, a także ewidencji osób przekraczających granicę państwową.
Rozbudowa systemu obejmować będzie włączenie nowych modułów
umożliwiających kontrolę i ewidencję pojazdów przekraczających
granicę, a także ujawnianie utraconych dokumentów. Aktualnie
trwają prace nad realizacją dostępu do baz danych, z
wykorzystaniem przenośnych terminali radiowych. W przyszłości
system ten będzie umożliwiał dokonywanie sprawdzeń w
zewnętrznych bazach danych, w tym CEPIK, KSI, SIS II.
Krajowy System Informacyjny Policji – Komenda Główna Policji
uzupełniła system o kilka nowych modułów: interfejs do systemu
PESEL, moduł BROŃ I LICENCJA, REGON oparty o dane z GUS-u.
Wyjaśnienia wymaga stopień integracji z innymi systemami oraz
uzyskane korzyści dla Policji i obywatela.
Zintegrowany Pakiet Dokumentów Osobistych – MSWiA rozpoczęło
prace nad stworzeniem systemu identyfikacji opartego na jednym
dokumencie identyfikacyjnym. System przewiduje, że dowód
osobisty spełniałby jednocześnie rolę karty ubezpieczenia
zdrowotnego i podpisu elektronicznego. Projekt nie został
rozpatrzony przez Radę Ministrów. Aktualnie trwają prace studialne.
Nowa Księga Wieczysta i Krajowy Rejestr Sądowy – Ministerstwo
Sprawiedliwości prowadzi prace nad informatyzacją ksiąg
wieczystych. Zakończono natomiast informatyzację Krajowego
Rejestru Sądowego. W chwili obecnej jest on rozwijany oraz
dostosowywany do zmieniających się przepisów prawnych.
45
Wspomaganie nowej polityki wizowej – Ministerstwo Spraw
Zagranicznych prowadzi prace, w ramach współpracy z Systemem
Informacyjnym Schengen, nad opracowaniem nowego programu do
wspomagania obsługi wizowej.
Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli (IACS) – Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wdraża system
pozwalający na stosowanie dopłat do produkcji rolnej po
przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
System informacji oświatowej – Ministerstwo Edukacji Narodowej i
Sportu przygotowuje nowy system informacyjny administracji
publicznej, który zintegruje i zinformatyzuje badania administracyjne
w obszarze oświaty i wychowania dotyczący około 50 tys. szkół i
placówek oświatowych, 7 mln uczniów, ponad 700 tys. nauczycieli
oraz pozostałej kadry oświaty. Bazy danych oświatowych prowadzić
będą szkoły i placówki oświatowe, jednostki samorządu
terytorialnego, kuratorzy oświaty, właściwi ministrowie oraz minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania.
Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego prowadzi:
państwowy rejestr cywilnych statków powietrznych;
rejestr cywilnego personelu lotniczego;
rejestr lotnisk.
Inicjatywy dotyczące rozwoju wewnętrznej infrastruktury
administracji publicznej
Zintegrowany System Informatyczny Ministerstwa Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej – zakończono pierwszy etap budowy
systemu obiegu dokumentów dla pięciu procesów: rozpatrzenie
wniosku o finansowe wsparcie inwestycji, rejestr Rządowego
Centrum Legislacji, uzgodnienia wewnętrzne, uzgodnienia
zewnętrzne, uzgodnienia międzynarodowe. Dokumenty dostarczane
z zewnątrz są skanowane.
Zintegrowany System Informatyczny Ministerstwa Skarbu Państwa
– audyt systemu dokonany przez Ministerstwo umożliwił
dostosowanie
Podsystemu
Monitorowania
Przekształceń
Własnościowych do zmieniających się przepisów oraz modyfikacje
46
kilku modułów w zakresie archiwizowania, bezpieczeństwa danych i
kontroli dostępu. Między innymi planuje się elektroniczne zbieranie
ankiet dotyczących ewidencji majątku Skarbu Państwa oraz
elektronizację obiegu dokumentu i archiwizację, łącznie ze
skanowaniem i rozpoznawaniem znaków (OCR).
Modernizacja sieci PESEL-NET na potrzeby systemu IDA
(Interchange of Data between Administrations) – Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych i Administracji prowadzi modernizację sieci PESELNET oraz integrację systemu wydawania dokumentów z rejestrami
(m.in. z systemem PESEL). Sieć funkcjonuje na bazie łączy
dzierżawionych od TP S.A. Modernizacja dotyczy zwiększenia
przepustowości i zasięgu – przynajmniej o wszystkie powiaty.
Dokumenty, które nie mogą być przesyłane elektronicznie, będą
przesyłane do obywatela pocztą kurierską.
Ministerstwo Finansów wdrożyło we wszystkich Izbach Celnych
System Rozliczeń Celno-Podatkowych i Księgowości Budżetowej
ZEFIR. System ujednolicił procesy finansowo-księgowe i jest
użytkowany z bilansem otwarcia od stycznia 2003 r. Obecnie
realizowane jest rozszerzenie funkcjonalności o obsługę akcyzy
importowej i wewnętrznej.
POLTAX – system informatyczny wspomagający wszystkie funkcje
w urzędzie skarbowym w obszarze systemu podatkowego. System
jest eksploatowany w 358 urzędach skarbowych w kraju. W skład
systemu POLTAX wchodzą następujące zintegrowane podsystemy
działające na jednym modelu danych:
- REJESTRACJA – rejestracja podmiotów na podstawie formularzy
NIP, gromadzenie i utrzymywanie danych o podmiotach i ich
działalności;
- WYMIAR – ewidencja i obsługa deklaracji, decyzji i innych
dokumentów w zakresie poszczególnych podatków;
- RACHUNKOWOŚĆ – ewidencja podatków i niepodatkowych
należności budżetowych (przypisy, odpisy, wpłaty i zwroty), rozliczenie
i przekazywanie wpływów poszczególnym budżetom i innym
wierzycielom;
- EGAPOLTAX - wspomaganie windykacji należności prowadzonych
przez urzędy skarbowe;
47
- KONTROLA – planowanie kontroli, typowanie podmiotów do kontroli
(ręczne i automatyczne), obsługa i dokumentowanie postępowania
kontrolnego;
- MANDATY – ewidencja mandatów karnych oraz repertorium spraw
karnych – skarbowych.
Ponadto dla potrzeb wymagalnej na wszystkich szczeblach resortu
sprawozdawczości
tworzone
są
i
utrzymywane
hurtownie
(EGASPRAWY,
ZALEGŁOŚCI,
CIT,
PIT
itp.)
zawierające
zagregowane dane z baz POLTAX-u z wszystkich urzędów
skarbowych.
Sieci komputerowe MON – Ministerstwo Obrony Narodowej
rozbudowywało
infrastrukturę
czterech
resortowych
sieci
komputerowych.
WIZA-KONSUL – Ministerstwo Spraw Zagranicznych rozstrzygnęło
przetarg na wykonawstwo systemu Centralnego (Krajowego)
Rejestru Aplikacji Wizowych i wydanych w sprawach wizowych
decyzji oraz systemu wspomagania czynności konsularnych.
Inicjatywy dotyczące rozwoju infrastruktury dostępu dla
społeczeństwa
Infomaty – Urząd Służby Cywilnej zainstalował siedem
pilotażowych multimedialnych kiosków tzw. infomatów, poprzez które
emituje informacje o podstawowych usługach świadczonych
społeczeństwu przez administrację. Nie planuje się wykorzystania
kiosków do komunikacji od obywatela do urzędu, ani do załatwiania
spraw. Informacje udostępniane są też poprzez około 100 infomatów
firmy Magnus Info System, a także przez stronę internetową
www.infoobywatel.gov.pl. Ponadto Urząd Służby Cywilnej
udostępnia poprzez wyszukiwarkę na swojej stronie internetowej
informacje na temat wolnych miejsc pracy w Służbie Cywilnej.
Wyposażenie gimnazjów w komputery – Ministerstwo Edukacji
Narodowej i Sportu przeprowadziło przetargi i złożyło zamówienia na
około 15 tysięcy komputerów dla 1115 szkół gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych. Koszty utrzymania sprzętu w następnych
latach oraz koszty podłączenia do sieci poniosą szkoły.
48
Ministerstwo Finansów planuje instalację infomatów w siedzibach
izb i urzędów skarbowych. Będą tam udostępniane informacje o
administracji podatkowej i prawie podatkowym.
Pozostałe
inicjatywy
związane
z
rozwojem
Przeszkolenie nauczycieli – Ministerstwo Edukacji Narodowej i
Sportu z pomocą firm Intel i Microsoft przeszkoliło około 20 tys.
nauczycieli w zakresie pakietów biurowych, tworzenia prezentacji i
publikacji oraz wykorzystania Internetu. Ponadto w ramach
tworzenia pracowni komputerowych przeprowadzono 37 tys. kursów.
Polska Biblioteka Internetowa (PBI) – Rada ds. Edukacji
Informatycznej przy Ministrze Edukacji Narodowej i Sportu uznała za
priorytetowy rozwój PBI. Przewiduje się wykonanie tego projektu w
formie partnerstwa publiczno-prywatnego, a założeniem jest
uzyskanie elektronicznego dostępu do 100 tysięcy woluminów.
Projekt EURODESK – Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
wspólnie z Narodową Agencją Programu Młodzieży przystąpiło do
tworzenia otwartej sieci informacyjnej, przeznaczonej dla młodych
ludzi i osób z nimi pracujących. Program ten ma zapewnić łatwy
dostęp do aktualnej i pełnej informacji krajowej i unijnej, m.in. o
programach
i
inicjatywach
młodzieżowych,
funduszach
młodzieżowych, pracy i możliwości studiowania, wydarzeniach
edukacyjnych i kulturalnych. Program EURODESK realizowany jest
ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu oraz funduszy
europejskich i jest inwestycją długofalową.
Program "Ikonka" - projekt realizowany przez Ministerstwo Nauki i
Informatyzacji, polegający na uruchomieniu punktów powszechnego
dostępu do Internetu w bibliotekach publicznych wszystkich gmin
danego województwa, w celu zapewnienia taniego i powszechnego
dostępu do Internetu. W ramach tego programu biblioteki otrzymują
bezpłatnie zestaw 3 komputerów, router oraz bezprzewodową sieć
typu Wi-Fi umożliwiającą łączenie się z Internetem w bezpośrednim
sąsiedztwie biblioteki. Dotychczas programem objęte zostały 3
województwa: podlaskie, lubelskie, łódzkie. Planowane jest
rozszerzenie akcji na kolejne województwa.
49
ZAŁĄCZNIK C:
MOŻLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Narodowy Plan Rozwoju 2004-200643
Celem Narodowego Planu Rozwoju jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki
opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długofalowego,
harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę
spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na
poziomie regionalnym i krajowym.
W ramach NPR rozwój społeczeństwa informacyjnego uzyskał charakter
horyzontalny. Zostanie on uwzględniony we wszystkich programach
sektorowych i regionalnych. Ponadto przewidziano realizację działań
bezpośrednio zmierzających do rozwoju społeczeństwa informacyjnego w
Polsce w niektórych Programach Operacyjnych.
W ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost
Konkurencyjności Przedsiębiorstw przewidziano priorytet 1 działanie
5 - Rozwój systemu dostępu przedsiębiorstw do informacji i usług
publicznych on-line oraz priorytet 2 działanie 2 – Wsparcie
konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw oraz
działanie 3 – Wzrost konkurencyjności małych i średnich
przedsiębiorstw poprzez inwestycje. Celem działania 1.5 jest
poprawa warunków funkcjonowania gospodarki poprzez zwiększenie
i poprawę jakości dostępu do informacji i usług świadczonych via
Internet przez instytucje sektora publicznego na rzecz
przedsiębiorców i obywateli z wykorzystaniem nowoczesnych
technologii informacyjnych. Działanie to zostanie osiągnięte poprzez
budowę elektronicznej platformy, dzięki której dostęp do tanich,
szybkich i o wysokiej jakości usług i informacji publicznych uzyskają
przedsiębiorstwa i obywatele, zwiększenie liczby usług publicznych
świadczonych on-line oraz integrację rejestrów osób i firm oraz
zapewnienie ich bezpieczeństwa. Celem działania 2.2 oraz 2.3 jest
między innymi wsparcie inwestycji w nowe technologie
wykorzystywane w przedsiębiorstwach w zakresie handlu
elektronicznego i zarządzania.
Całkowite środki na działanie 1.5 wynoszą 153,284 mln euro. Wkład
z ERDF44 wynosi 114,986 mln, z budżetu państwa 38,300 mln euro.
43 Na podstawie programów operacyjnych z grudnia 2003 r.
44 ERDF – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
50
Środki na działanie 2.2 wynoszą 724,272 mln euro. Wkład z
funduszy unijnych wynosi 253,472 mln, z budżetu państwa 116,600
mln, natomiast ze środków prywatnych 354,200 mln euro. Na
działanie 2.3 przeznaczono ogółem 718,028 mln euro, z czego
251,328 mln to środki unijne, 107,700 mln pochodzi z budżetu
państwa, a 359 mln euro to wkład prywatny.
W ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego przewidziano działanie 1.5 - Infrastruktura
społeczeństwa informacyjnego w priorytecie 1 Rozbudowa i
modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności
regionów. Środki na działanie 1.5 wynoszą: 136,409 mln euro, z
czego 93,194 mln stanowi wkład ERDF, 12,426 mln budżetu
państwa, 18,639 samorządu terytorialnego, a 12,15 mln sektora
prywatnego.
W SPO Rozwój Zasobów Ludzkich w priorytecie 2 – Rozwój
społeczeństwa opartego na wiedzy – przewidziano szereg działań,
które będą skierowane do uczniów, studentów, nauczycieli,
przedsiębiorców i innych grup zmierzających do poprawy
wykształcenia osób znajdujących się lub wchodzących na rynek
pracy. Działanie 2.1 ma na celu promocję kształcenia ustawicznego.
W działaniu 2.2 Podnoszenie jakości edukacji w odniesieniu do
potrzeb rynku pracy będą realizowane takie projekty jak:
zaopatrywanie szkół w sprzęt komputerowy i pomoce multimedialne
oraz szkolenia z zakresu posługiwania się ICT. Działanie 2.3
skierowane jest do przedsiębiorców i dotyczy rozwoju kadr dla
nowoczesnej gospodarki. Działanie 2.4 ma na celu wzmocnienie
zdolności administracyjnych instytucji szczebla centralnego i
regionalnego poprzez organizacyjne i finansowe wsparcie szkoleń.
Na realizację działania 2.1 przeznaczono kwotę 278,028 mln euro, w
tym 208,507 mln pochodzi z ESF45, a 69,521 to środki z budżetu
państwa. Realizacja działania 2.2 będzie wiązać się z wydatkiem
337,911 mln euro ze środków unijnych oraz 112,634 mln z budżetu
państwa. Na działanie 2.3 przeznaczono 253,325 mln euro, w tym ze
środków Unii Europejskiej 189,981 mln, a z budżetu państwa 63,343
mln euro. Na działanie 2.4 przeznaczono kwotę 6,667 mln euro,
z czego 5 mln to środki unijne a 1,667 mln euro to wkład budżetu
państwa.
45 ESF – Europejski Fundusz Społeczny.
51
Budżet państwa
terytorialnego
i
budżety
jednostek
samorządu
W budżecie na 2003 r. w części 83 rezerwy celowej budżetu
państwa przewidziano kwotę 48,525 mln złotych na program rozwoju
nowoczesnych technologii oraz realizację sieci światłowodowych. W
ramach rozwoju nowoczesnych technologii głównymi pozycjami są
prace projektowe budowy rządowego systemu e-government pod
nazwą „Wrota Polski”, portal administracji publicznej – gov.pl oraz
dofinansowanie w postaci dotacji lokalnych systemów e-government
budowanych w Krakowie i Białymstoku.
Ponadto przewiduje się pokrywanie części wydatków związanych z
informatyzacją z części budżetowych odpowiednich dysponentów.
Trudno jest w dniu dzisiejszym oszacować wysokość dostępnych
środków. Realizacja projektów informatycznych o publicznym
zastosowaniu w jednostkach samorządu terytorialnego, ich
organach i związkach będzie odpowiednio wymagała nakładów
finansowych właściwych podmiotów samorządu terytorialnego.
Partnerstwo publiczno – prywatne
Ważną rolę w zmniejszaniu nakładów budżetowych na budowę
poszczególnych systemów priorytetowych mogą odegrać tzw. partnerstwa
publiczno-prywatne, czyli umowy (koncesje) zawarte pomiędzy jednostką
administracji publicznej a firmą, na mocy której firma finansuje utworzenie
infrastruktury potrzebnej do świadczenia usługi publicznej, a następnie
świadczy tę usługę i pobiera opłatę za świadczenie tej usługi.
Oszczędności budżetowe
Dobrym rozwiązaniem będzie przeznaczanie ok. 10 proc. zaoszczędzonych
środków budżetowych na dalsze inwestycje w informatyzację administracji
publicznej. W ten sposób sam proces nabierze zdecydowanej dynamiki,
zapewni trwałą poprawę efektywności działania administracji oraz obniży
koszty jej
funkcjonowania.
52
ZAŁĄCZNIK D:
METODOLOGIA WYBORU PRIORYTETÓW
Zaproponowane działania obejmują priorytety z inicjatyw europejskich oraz dodatkowe zadania, wynikające ze specyfiki Polski,
mające na zadanie realizację celu Strategii informatyzacji.
Za priorytetowe uznano te działania, dla których można wykorzystać istniejące inicjatywy, a jednocześnie osiągnąć największy i
dostrzegalny wpływ na życie społeczne i gospodarcze.
Tworzenie inteligentnych systemów transportu zostało celowo wyłączone z listy priorytetów, gdyż przed Polską stoi przede
wszystkim zadanie budowy autostrad, polepszenia jakości dróg i liberalizacji transportu kolejowego, zanim tworzone będą systemy
inteligentne.
46 Jako program e-Content.
47 Wyłączone do odrębnego programu e-Safe.
54
eEurope Plan
działania 2005
eEurope+
Strategia
Informatyzacji
RP
Tańszy i szybszy dostęp do Internetu/ Infrastruktura dostępu
Szybszy Internet dla naukowców oraz uczniów i studentów/ Infrastruktura teleinformatyczna dla nauki
Bezpieczne sieci i wykorzystanie kart mikroprocesorowych/ Bezpieczeństwo w sieci
Młodzież europejska w dobie elektronicznej / Internet szerokopasmowy dla szkół, powszechna umiejętność
posługiwania się komputerem
Praca w gospodarce opartej na wiedzy/ Zwiększenie informatycznego przygotowania zawodowego
Obywatele i firmy w gospodarce opartej na wiedzy/ Nauczanie na odległość, zapobieganie wykluczeniu
informacyjnemu
Przyspieszenie rozwoju handlu elektronicznego
Rząd elektroniczny: elektroniczne świadczenie usług publicznych/ Wrota Polski
Europejska treść cyfrowa dla sieci globalnych/ Polskie treści w Internecie
Inteligentne systemy transportu
Zwiększenie dostępności usług telekomunikacyjnych/ Infrastruktura dostępu
Dostosowanie prawa/ Część Wrót Polski
Wykorzystanie Internetu w wymianie informacji dot. środowiska naturalnego
Centralne bazy danych administracji
eEurope Plan
działania 2002
Nazwa zadania inicjatywy eEurope / nazwa działania proponowanego w Polsce
46
47
55

Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej

Transkrypt

Podobne dokumenty

Arkusz obserwacji – Interakcje i aktywność

załączniku

Download: SpolecznoscGNU

Zagadnienia do powtórzenia – początki cywilizacji 1. Historia i

Projekt „Nie – bo nie mam czasu”

Katarzyna Jedynakiewicz

Historia - odpowiedzi

Skuteczne prowadzenie projektów IT w administracji w Polsce

Cennik reklam i ogłoszeń w miesięczniku Kurier Libiąski

Instytucje partnerskie PWSZ AS w Wałbrzychu