Raport Gabinetu Cieni RPP 2007-01

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE FINANSÓW MIĘDZYNARODOWYCH
http://www.sgh.waw.pl/sknfm/
GABINET CIENI RADY POLITYKI PIENIĘśNEJ
Warszawa, 26 stycznia 2007 r.
Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni Rady Polityki PienięŜnej
w dniu 26 stycznia 2007 r.
Rada postanowiła utrzymać stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie:
stopa referencyjna 4,00% w skali rocznej;
stopa lombardowa 5,50% w skali rocznej;
stopa depozytowa 2,50% w skali rocznej;
stopa redyskonta weksli 4,25% w skali rocznej:
Od poprzedniego spotkania Gabinetu Cieni Rady Polityki PienięŜnej aktywność
w sektorze wytwórczym gospodarki USA wzrosła do 51,5, co oznacza rozwój
przedsiębiorstw prywatnych. Zmniejszył się takŜe deficyt handlowy z zakładanych 60 do
58,2 mld dolarów. Wzrost wskaźników sprzedaŜy detalicznej i produkcji przemysłowej odbił
się pozytywnie na rynku amerykańskim, jednakŜe wzrost wykorzystania mocy produkcyjnych
do 82,8% powoduje powstawanie presji inflacyjnej.
W strefie euro wzrost gospodarczy w III kwartale 2006 roku wyniósł 0,5%, zaś
w krajach EU25 0,6%. Oznacza to spadek tempa wzrostu gospodarczego dla obu stref, gdyŜ
w poprzednim kwartale gospodarki tych obszarów rosły w tempie 1%. W porównaniu
z poprzednim rokiem tempo wzrostu PKB w strefie euro spadło o 0,2 pp (z 2,9% do 2,7%),
podczas gdy w całej Unii Europejskiej utrzymało się na niezmienionym poziomie (3%).
W strefie euro inflacja utrzymuje się na stabilnym poziomie. W grudniu tempo inflacji
wyniosło 1,9% r/r i nie zmieniło się od listopada 2006 roku. ZauwaŜalny jest jednak spadek
tempa wzrostu cen w tej części gospodarki światowej, gdyŜ w porównaniu z poprzednim
rokiem inflacja w strefie euro obniŜyła się o 0,2 pp.
Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP – styczeń 2007
2
W państwach Europy Środkowej: Czechach, Słowacji, na Węgrzech, nie ma podstaw
do podnoszenia stóp procentowych. Jedynie Węgry, gdzie na koniec grudnia 2006 roku
odnotowano wysoką inflację (6,6%), mają przesłanki dla zaostrzenia polityki monetarnej.
Według szacunków Ministerstwa Finansów, tempo wzrostu gospodarczego w Polsce
w IV kwartale 2006 roku mogło sięgnąć 6,3%, wobec oczekiwanych wcześniej 6,0%, zaś
w całym ubiegłym roku mogło wynieść nawet 5,7%. Według ekonomistów prognoza ta jest
optymistyczna, ale realna. W październiku NBP oszacował, Ŝe tempo wzrostu PKB utrzyma
się z 50-procentowym prawdopodobieństwem na poziomie 4,1-6,2% w 2007 roku oraz 4,57,0% w 2008 roku.
Zgodnie z danymi GUS, w stosunku do III kwartału nieznacznie zwiększyło się
wykorzystanie mocy produkcyjnych. Produkcja sprzedana przemysłu po wyeliminowaniu
wpływu zmian cen była w grudniu 2006 roku o 5,7% wyŜsza niŜ w grudniu 2005 roku, ale
o 6,8% niŜsza w porównaniu z listopadem 2006 roku. Jednak po wyeliminowaniu czynników
sezonowych produkcja sprzedana ukształtowała się na poziomie o 1,3% wyŜszym niŜ
w listopadzie. Dobre rezultaty były efektem sprzyjających warunków atmosferycznych.
W styczniu ocena ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym jest
optymistyczna. Wpływa na to wzrost bieŜącego, jak i przyszłego portfela zamówień
oraz produkcji. W najbliŜszych miesiącach moŜna oczekiwać dalszej poprawy sytuacji
finansowej przedsiębiorstw. Ogólny klimat koniunktury w budownictwie równieŜ oceniany
jest pozytywnie. Oceny bieŜącego portfela zamówień, produkcji budowlano-montaŜowej
oraz sytuacji finansowej są korzystne, ale ostroŜniejsze i nieco mniej optymistyczne niŜ
przed miesiącem.
Na rynku pracy w dalszym ciągu zachodzą pozytywne zmiany. Stopa bezrobocia
(począwszy od stycznia 2006 roku) nadal maleje. Bezrobocie rejestrowane na koniec
listopada wynosiło 14,8%, czyli spadło w stosunku do poprzedniego miesiąca o 0,6% oraz –
w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego – o 16,0% (w październiku 2006 –
14,9%; w listopadzie 2005 – 17,3%). Dane pochodzące z Badania Aktywności Ekonomicznej
Ludności (BAEL) w III kwartale 2006 roku równieŜ wskazują na spadek stopy bezrobocia
do poziomu 13%, czyli o 4,4 pp w stosunku do poprzedniego roku. Wyznacznikiem dobrej
sytuacji na rynku pracy jest dynamicznie rosnący popyt na pracę. Od grudnia 2004 roku
obserwujemy coraz szybszy wzrost zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw, który
wg wstępnych danych wyniósł w grudniu 2006 roku 4,1% r/r, czyli więcej niŜ w listopadzie
(3,8% r/r). Wzrostowi popytu na pracę towarzyszy wzrost nominalnych płac. W październiku
wzrost ten wyniósł 8,6% r/r. Przyspieszenie tempa wzrostu płac nominalnych przekłada się
na przyspieszenie wzrostu płac realnych w warunkach niskiej inflacji, co powoduje
powstawanie presji inflacyjnej.
Sytuacja na rynku terminowych stóp procentowych nie uległa istotnej zmianie
w stosunku do poprzedniego miesiąca – rynek przewiduje podwyŜkę stóp o 25 punktów
bazowych do końca pierwszego kwartału 2007 roku, zaś w całym roku 2007 o nie więcej niŜ
50 punktów bazowych. Rynek kapitałowy notuje kolejne rekordy zwyŜek przy względnym
spokoju inwestorów, a tzw. efekt stycznia zaznaczył się jedynie niewielką korektą. Rynek
funduszy inwestycyjnych w grudniu zanotował kolejne wzrosty, ale osłabienie grudniowej
dynamiki m/m (do 4%) nie pozwoliło wartości aktywów funduszy przekroczyć na koniec
roku granicy 100mld zł. Spowolnienie to spowodowane było okresem świątecznym
(przesunięcie wydatków z oszczędności na konsumpcję).
Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP – styczeń 2007
3
Na rynku kredytowym nie odnotowano niepokojącego wzrostu tempa akcji
kredytowej, które utrzymuje się na wysokim i rosnącym – przede wszystkim z racji trwającej
dobrej koniunktury w gospodarce – poziomie. Zmiany związane z wprowadzaniem
przez banki zaleceń zawartych w Rekomendacji S przestały wywierać istotny wpływ
na spowolnienie akcji kredytowej w grupie kredytów mieszkaniowych. NajwaŜniejszym
wyzwaniem dla sektora bankowego w 2007 roku jest implementacja postanowień
wynikających z Nowej Umowy Kapitałowej, w związku z którą naleŜy oczekiwać
przejściowych trudności w fazie jej wprowadzania. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe bieŜące
monitorowanie jakości zarządzania ryzykiem kredytowym w sektorze bankowym jest
warunkiem koniecznym utrzymania jego stabilności. Na chwilę obecną nie ma podstaw,
by oceniać sytuację banków w razie nawet silnych zawirowań jako niestabilną.
W sektorze polityki fiskalnej zakończono rok budŜetowy. Rezultaty realizacji budŜetu
okazały się lepsze niŜ oczekiwano. Deficyt budŜetu państwa w 2006 roku wyniósł
szacunkowo nieznacznie ponad 25 mld złotych (2,45% PKB), czyli był mniejszy
od planowanego o prawie 5,5 mld złotych. Przyczynami tak niskiego deficytu budŜetowego
są: realizacja dochodów na poziomie wyŜszym niŜ planowano o 1,2% oraz realizacja
wydatków na poziomie niŜszym o 1,4% niŜ przewidywano w projekcie ustawy budŜetowej.
Tempo wzrostu cen w grudniu w porównaniu do poprzedniego miesiąca
obniŜyło się o 0,2 pp, zaś inflacja w stosunku rocznym wyniosła 1,4%, czyli ukształtowała się
poniŜej 90-procentowego przedziału ufności wyznaczonego w październikowej projekcji
inflacji. W 2006 roku największy wpływ na wskaźnik inflacji miał wzrost cen związanych
z uŜytkowaniem mieszkania oraz Ŝywności, zaś do obniŜenia dynamiki inflacji przyczynił się
w największym stopniu spadek cen odzieŜy oraz cen związanych z transportem.
W porównaniu z grudniem 2005 roku, czyli po wyłączeniu wahań sezonowych, znacznie
wyŜsze okazały się ceny Ŝywności (mąki o 13,6%, warzyw o 10,9%, pieczywa o 6,4%, cukru
o 6,0%), na co wpływ miały panujące w ubiegłym roku susze. W stosunku rocznym o 3,8%
wzrosły równieŜ ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem (w tym nośników energii
o 6,3%: gazu o 21,2%, opału o 5,5%, energii elektrycznej o 4,2%). Tańsza niŜ przed rokiem
jest natomiast odzieŜ i obuwie (odpowiednio o 5,9% i 9,4%), a takŜe paliwa (o 6,3%).
Sytuacja na rynku paliwowym przedstawia się optymistycznie; ze względu na lekką zimę
ewentualne wzrosty cen ropy wywołane cięciami zapowiadanymi przez OPEC hamowane są
najniŜszym od trzech lat popytem na ten surowiec w Stanach Zjednoczonych. Co więcej,
Międzynarodowa Agencja Energii obniŜyła prognozy wzrostu popytu światowego na ropę
w 2007 roku z 1,7% do 1,6%. Od początku roku ceny ropy Brent Crude spadły o kilkanaście
procent do poziomu około 54 dolarów za baryłkę. Jeszcze większy spadek odnotowano
na rynku kontraktów terminowych na ropę, gdzie za baryłkę z dostawą na luty trzeba zapłacić
50-52 dolarów (przed miesiącem cena wynosiła około 63 dolarów). Analitycy nie wykluczają,
Ŝe cena spadnie wkrótce poniŜej 50 dolarów.
Sytuacja na rynku walutowym równieŜ nie wskazuje na ryzyko wyjścia inflacji
poza przedział wahań wokół celu inflacyjnego. Złoty pozostaje pod wpływem
długookresowego trendu aprecjacyjnego. Składają się na to korzystnie kształtujące się
czynniki fundamentalne: szybkie tempo wzrostu gospodarczego Polski, poprawiająca się
sytuacja w bilansie obrotów bieŜących, napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich
oraz środków pochodzących z UE.
W grudniu 2006 roku podaŜ pieniądza M3 wyniosła 477 mld złotych i wzrosła
w stosunku do poprzedniego miesiąca o 11,4 mld złotych. Za tak duŜą dynamikę odpowiada
w mniejszym stopniu wzrost M0 (z 66 do 68,9 mld złotych), w większym zaś wzrost wartości
4
Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP – styczeń 2007
depozytów bankowych (gospodarstw domowych o 8,4 mld, przedsiębiorstw o 8 mld). Fakt
znacznej ekspansji monetarnej na rynku pienięŜnym moŜe stanowić niebezpieczeństwo
przyspieszenia tempa wzrostu cen w przyszłości.
Gabinet Cieni Rady Polityki PienięŜnej podjął decyzję o pozostawieniu stóp
procentowych na niezmienionym poziomie. Głównymi motywami naszej decyzji była niska
inflacja, której wartości kształtowały się znacznie poniŜej projekcji inflacyjnej z października
2006 roku, a takŜe niŜszy niŜ oczekiwano deficyt budŜetu państwa. Decyzja znajduje swoje
uzasadnienie równieŜ w wysokim tempie wzrostu gospodarczego oraz bardzo dobrej sytuacji
na rynku pracy.
Bilans ryzyk dla inflacji
Czynniki proinflacyjne
wzrost akcji kredytowej dla gospodarstw
domowych
i przedsiębiorstw
(łącznie
z rozszerzeniem oferty i rozluźnieniem
wymagań)
przewidywania podwyŜek stóp procentowych
przez rynek stóp terminowych
tempo wzrostu płac realnych
wysokie i rosnące tempo wzrostu PKB
dobra koniunktura w przemyśle
Czynniki antyinflacyjne
niski deficyt budŜetowy (mniejszy o 5,5 mld
złotych od planowanego)
tempo inflacji poniŜej oczekiwań
Opieka naukowa
Dr Cezary Wójcik
[email protected]
adiunkt w SGH i PAN. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent IFDP w IESE Business School oraz
ASP w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki
monetarnej i kursowej wydanych w kraju i za granicą. W 2004 r. powołany na członka Rady Makroekonomicznej
przy Ministrze Finansów RP, w latach 2005-2006 doradca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w
Europejskim Banku Centralnym, Narodowym Banku Austrii, Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów
Porównawczych. Stypendysta Fulbright’a, Komisji Europejskiej, Tygodnika „Polityka”, Fundacji na Rzecz Nauki
Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator GC RPP.
Skład Gabinetu Cieni Rady Polityki PienięŜnej
Sektor finansów publicznych / Kierownik projektu
Tomasz Wersocki
[email protected]
student IV roku SGH (Finanse i Rachunkowość) i Studium Pedagogicznego SGH. Naukowo interesuje się
szeroko pojętą polityką makroekonomiczną oraz kryzysami bankowymi. Biegle włada językiem angielskim
i dobrze rosyjskim, uczy się języka niemieckiego. W 2006 roku odbył praktykę w Departamencie BudŜetu
Państwa Ministerstwa Finansów. Członek SKN FM od 2005 r., pełni w nim funkcję kierownika sekcji
makroekonomicznej oraz przewodniczy GC RPP.
Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP – styczeń 2007
5
Sektor realny
Joanna Jarosz
[email protected]
studentka III roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Jej naukowe zainteresowania obejmują międzynarodowe
rynki finansowe oraz bankowość inwestycyjną. Włada bardzo dobrze językiem angielskim i dobrze francuskim.
Odbyła praktyki w ING Bank Śląski w Wydziale Operacji Rynków Finansowych. Jest członkiem SKN FM od
października 2006 r.
Izabela śukowska
[email protected]
studentka IV roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Naukowo interesuje się finansami przedsiębiorstw,
podatkami, finansami międzynarodowymi. Zna język angielski, niemiecki i hiszpański. Do SKN FM naleŜy od
jego załoŜenia i czynnie bierze udział w realizowanych przez nie projektach. W GC RPP zakres jej badań
obejmuje dane dotyczące sytuacji na rynku pracy.
Sektor zagraniczny
Kamil Kryński
[email protected]
student III roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się bankowością inwestycyjną i badaniem
konkurencyjności Polski na tle inwestycyjnym. Włada biegle językiem angielskim i dobrze niemieckim. Jest
członkiem SKN FM od maja 2006 r. Kieruje w nim sekcją „Nowoczesne Państwo”.
Joanna Pluta
[email protected]
studentka IV roku SGH (Finanse i Rachunkowość oraz Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne).
Zainteresowania naukowe: inwestycje, rozwój azjatyckich rynków finansowych, kryzysy walutowe, globalizacja
a równowaga walutowa na świecie. Posługuje się biegle językiem angielskim, niemieckim i rosyjskim. Odbyła
praktyki w Citibank Handlowy. Jest członkiem SKN FM od 2005 r. W 2006 r. zorganizowała konferencję „Made in
China” (nt. społeczno – ekonomicznych aspektów rozwoju gospodarki chińskiej).
Sektor rynków finansowych
Krzysztof Gołębiowski
[email protected]
student IV roku SGH (Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne) i absolwent Wydziału Matematyki,
Informatyki i Mechaniki UW (Informatyka). Przewodniczy Radzie Kół Naukowych SGH. Interesuje się rynkami
finansowymi, optymalizacją i informatycznym wspomaganiem zarządzania. Zna język angielski i niemiecki. Jest
członkiem-załoŜycielem SKN FM, od początku w jego Zarządzie.
Michał Konopczak
[email protected]
student IV roku SGH (Finanse i Rachunkowość, specjalność: Bankowość inwestycyjna) oraz II roku Wydziału
Historycznego UW (Historia), nagrodzony Stypendium Prezesa Rady Ministrów. Interesuje się inŜynierią
finansową, rynkami finansowymi i historią myśli ekonomicznej. Biegle włada językiem angielskim i niemieckim;
uczy się języka rosyjskiego i łaciny. Ukończył praktyki w Banku Przemysłowo-Handlowym (2004), Kredyt Banku
(2004), Centrali Banku Pekao SA (2005) oraz BNP Paribas (2006). Przewodniczący SKN FM od jego załoŜenia
do dziś. Redaktor SPES, autor publikowanych tamŜe artykułów i prac.
Sektor monetarny
Karolina Filipek
[email protected]
studentka IV roku SGH (Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne oraz Ekonomia) i II roku Wydziału
Filozofii i Socjologii UW (Socjologia). Interesuje się ilościowym modelowaniem zjawisk społecznych,
w szczególności ekonometrią, teorią gier i badaniami rynku. Biegle posługuje się językiem angielskim i
niemieckim. Jest członkiem-załoŜycielem SKN FM, od października 2006 r. w jego Zarządzie. Opiekuje się
sekcją analiz i prognoz ekonomicznych oraz publikuje artykuły w SPES.
Tomasz Wałkuski
[email protected]
student IV roku SGH (Finanse i Rachunkowość; specjalność: Międzynarodowe Rynki Finansowe). Interesuje się
zagadnieniami z zakresu polityki gospodarczej oraz rynkami finansowymi. Biegle posługuje się językiem
angielskim, dobrze zna niemiecki. Jest członkiem SKN FM od grudnia 2006. Obecnie odbywa praktykę w firmie
Ernst&Young.