Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy
Transkrypt
Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy
Miasto Rydułtowy PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO „PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA RYDUŁTOWY” Rydułtowy, wrzesień 2015 r. Zamawiający: Urząd Miasta Rydułtowy ul. Ofiar Terroru 36 44-280 Rydułtowy Wykonawca: ECO SITE Sylwia Brzezicka-Tesarczyk ul. Rudzka 13 44-200 Rybnik Zespół autorski: Sylwia Brzezicka-Tesarczyk Artur Kalicki Aneta Biernacka Karolina Konsek 2 SPIS TREŚCI SPIS TABEL .................................................................................................................................. 3 1 Wstęp ................................................................................................................................. 4 2 Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami ............................................................................................................................. 4 3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy ......................................................... 10 4 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania ................................... 11 5 Analiza i ocena istniejące stanu środowiska .................................................................... 15 5.1 Położenie administracyjne i geograficzne ................................................................. 15 5.2 Rzeźba terenu i geologia............................................................................................ 16 5.3 Gleby .......................................................................................................................... 17 5.4 Surowce naturalne..................................................................................................... 17 5.5 Klimat ......................................................................................................................... 18 5.6 Wody powierzchniowe, podziemne .......................................................................... 18 5.7 Walory przyrodnicze i chronione elementy środowiska ........................................... 19 5.8 Powietrze atmosferyczne .......................................................................................... 21 5.9 Klimat akustyczny ...................................................................................................... 22 5.10 Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne ................................................ 22 5.11 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków ................................................... 23 5.12 Poważne awarie przemysłowe............................................................................... 23 6 Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu ze szczególnym uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie ................................................................................................................................... 24 7 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu ............................................................................................................................... 26 8 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu ........................................ 26 9 Przewidywane znaczące oddziaływanie ........................................................................... 27 10 Rozwiązania alternatywne i kompensujące negatywne oddziaływanie .......................... 30 11 Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ....................... 31 12 Streszczenie w języku niespecjalistycznym ...................................................................... 32 13 Rekomendacje w związku z ustaleniami prognozy .......................................................... 32 SPIS TABEL Tabela 2-1 Zadania obligatoryjne wynikające z zapisów w WPF oraz zadania fakultatywne .... 6 Tabela 4-1 Wskaźniki monitorowania ...................................................................................... 11 Tabela 5-1 Podział terenów miasta Rydułtowy ze względu na rodzaj gruntu wraz z powierzchnią [źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych, Powszechny Spis Rolny 2010]............................................................................................................................... 16 3 1 Wstęp Podstawą wykonania niniejszego opracowania pn. „Prognoza oddziaływania na środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” jest umowa zawarta w dniu 21 stycznia 2015r. pomiędzy Miastem Rydułtowy z siedzibą w Rydułtowach, ul. Ofiar Terroru 36, a firmą ECO SITE Sylwia Brzezicka-Tesarczyk z siedzibą przy ul. Rudzkiej 13 w Rybniku. W niniejszym opracowaniu wzięto pod uwagę następujące uwarunkowania: 1) Charakter działań przewidzianych w dokumencie, w szczególności: a) stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć, b) powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach, c) przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska, d) powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska. 2) Rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności: a) prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość i odwracalność oddziaływań, b) prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych, c) prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla środowiska. 3) Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności: a) obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu, b) formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym. 2 Zawartość, główne cele projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami Diagnoza istniejącego stanu w zakresie jakości powietrza wskazała, że istotną przyczyną przekroczeń poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu jest tzw. „niska emisja”. Emisja ta pochodzi ze spalania paliw w piecach i kotłach domowych jak również ze spalania paliw w silnikach pojazdów samochodowych (tzw. emisja 4 komunikacyjna). Często dochodzą do tego również praktyki spalania w kotłach odpadów z gospodarstw domowych. Cel nadrzędny przedmiotowego Planu to „Poprawa jakości powietrza atmosferycznego na terenie Miasta Rydułtowy poprzez osiągnięcie celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020”. Dla realizacji założonego celu na lata 2015-2020 ustalone zostały następujące cele szczegółowe i kierunki działań: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Definiowanie wzorcowej roli sektora publicznego w zakresie oszczędnego gospodarowania energią – zagadnienie to zostało uwzględnione w wielu krajowych dokumentach strategicznych. Urząd Miasta Rydułtowy realizuje sukcesywnie model miasta podejmującego działania w wielu obszarach swojego funkcjonowania wspierając mieszkańców przede wszystkim poprzez działania systemowe. Zwiększenie efektywności wykorzystania energii i paliw w nieruchomościach prywatnych, budynkach użyteczności publicznej – na terenie Miasta Rydułtowy znajduje się wiele budynków, w których poprzez zadania inwestycyjne związane z szeroko pojęta termomodernizacją można zwiększyć efektywność energetyczną. Bardzo ważną kwestią jest również wprowadzenie monitoringu zużycia energii i paliw w budynkach w celu kontroli i określenia priorytetowych lokalizacji, gdzie niezbędna będzie termomodernizacja. Wzrost świadomości lokalnej społeczności mającej wpływ na lokalną gospodarkę niskoemisyjną – bardzo ważne jest podejmowanie działań edukacyjnych podczas zaplanowanych różnych kampanii promocyjnych w stosunku do lokalnej społeczności, kształtowanie właściwych postaw proekologicznych wśród dzieci, młodzieży. Działania te pozwolą na podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych i eksploatacyjnych związanych z energooszczędnością w budynkach na terenie gminy. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie miasta – działania edukacyjne, promujące odnawialne źródła energii mają wpływ na świadomość mieszkańców, przedsiębiorców i przekładają się na podejmowanie decyzji w tym zakresie. Promocja efektywnego energetycznie oświetlenia na terenie gminy – rozwiązania energooszczędne w sektorze oświetlenia ulicznego stają się coraz bardziej popularne i powszechnie dostępne poprzez promocję różnych rozwiązań finansowania (formuła ESCO). Rynek związany z promocją oświetlenia energooszczędnego LED jest bardzo prężny i elastycznie dopasowany do potrzeb każdego klienta. Ponadto kontynuacja promowania takich właśnie rozwiązań w gminie (w 2010 roku wymieniono 521 lamp rtęciowych na lampy wysokosprawne energetycznie) może przełożyć się na poprawę świadomości lokalnej społeczności. Promocja zrównoważonego transportu publicznego, niepublicznego – miasto poprzez szereg działań promocyjnych, kampanijnych może wpłynąć na świadomość lokalnej społeczności w celu zwiększenia ilości mieszkańców korzystających z transportu publicznego, a także wpłynąć na zachowania proekologiczne mieszkańców użytkujących własne pojazdy. 5 Poniżej w tabeli przedstawiono zadania uwzględnione w przedmiotowym Planie. W harmonogramie tym uwzględniono rodzaj poszczególnych zadań i okres ich realizacji, a także szacunkowe koszty realizacji zadań. Realizacja będzie uzależniona od stopnia decyzyjności UM Rydułtowy oraz od możliwości pozyskania funduszy zewnętrznych. Tabela 2-1 Zadania obligatoryjne wynikające z zapisów w WPF oraz zadania fakultatywne wynikające z Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Okres Szacunkowe realizacji koszty PLN Zadania obligatoryjne (zawarte w WPF) Opracowanie „Planu gospodarki 2015 niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” Inwentaryzacja źródeł emisji CO2 2015 oraz stworzenie bazy danych 54 612,00 Szkolenia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej i odnawialnych 2015 źródeł energii dla pracowników Urzędu Miasta Rydułtowy Poprawa efektywności energetycznej – Szkoła Podstawowa Nr 2013-2016 2 647 542,00 1/oszczędność energii Poprawa efektywności energetycznej – Gimnazjum Nr 1/oszczędność 2013-2016 2 170 000,00 energii Pomoc finansowa dla Miasta Wodzisław Śląski na opracowanie projektu budowy Drogi Głównej Południowej na odcinku od drogi wojewódzkiej nr 935 w Rydułtowach do połączenia z ul. Wodzisławską w 2013-2015 255 585,33 Jastrzębiu Zdroju/poprawa układu komunikacyjnego miasta poprzez zmniejszenie ruchu tranzytowego z ulic o gęstej zabudowie mieszkaniowej Pomoc finansowa na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej budowy Regionalnej Drogi RacibórzPszczyna na odcinku od DK 45 w gminie Rudnik do ul. Sportowej w 2012-2016 358 913,40 Rybniku/poprawa układu komunikacyjnego miasta poprzez zmniejszenie ruchu tranzytowego z ulic o gęstej zabudowie mieszkaniowej Nazwa zadania Budowa drogi bocznej u. R. Traugutta/poprawa układu komunikacyjnego 2014-2015 219 000,00 Jednostki realizujące Źródła finansowania UM Rydułtowy UM Rydułtowy Budżet Miasta, NFOŚiGW Budżet Miasta, NFOŚiGW UM Rydułtowy Budżet Miasta, NFOŚiGW UM Rydułtowy UM Rydułtowy Budżet Miasta,RPO WSL, WFOŚiGW Budżet Miasta,RPO WSL, WFOŚiGW UM Rydułtowy Budżet Miasta UM Rydułtowy Budżet Miasta UM Rydułtowy Budżet Miasta 6 9. Termomodernizacja budynku Straży Pożarnej przy ul. R. Traugutta w Rydułtowach/oszczędność energii 10. Modernizacja ul. Radoszowskiej/poprawa systemu komunikacyjnego Poprawa efektywnosci energetycznej budynku sali sportowej przy ul. Gen. 11. J. Bema w Rydułtowach/oszczednosc energii 2014-2015 857 650,05 UM Rydułtowy Budżet Miasta,WFOŚiGW 2012-2015 3 878 601,47 UM Rydułtowy 2015-2017 2 515 253,90 UM Rydułtowy Budżet Miasta,Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych II etap Budżet Miasta, WFOSiGW, RPO WSL, Zadania fakultatywne (zawarte w PGN) 12. Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym 2018-2020 1 023 310,98 UM Rydułtowy Budżet Miasta, ESCO 13. Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne LED 2016-2020 964 500,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta, ESCO 14. Zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego 2016-2020 231 480,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta, ESCO 15. Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii 2015-2020 20 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta 16. Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kW przez mieszkańców 2 021 776,78 Mieszkańcy Rydułtów, UM Rydułtowy NFOŚiGW, BOŚ 17. Instalacja źródła OZE w postaci pomp ciepła przez mieszkańców 3 080 000,00 Mieszkańcy Rydułtów, UM Rydułtowy NFOŚiGW, BOŚ 18. Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci ciepłowniczej 1 360 000,00 UM Rydułtowy, Ciepłownia Rydułtowy Budżet Miasta, WFOŚiGW 19. Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci gazowej 253 800,00 Mieszkańcy Rydułtów, UM Rydułtowy Budżet Miasta, WFOŚiGW 2015-2020 2015-2020 2015-2020 2015-2020 7 20. Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne 2016-2018 9 864 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta, WFOŚiGW 21. Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie miasta Rydułtowy 2016-2020 2 664 516,13 UM Rydułtowy Budżet Miasta, RPO WSL 22. Promocja i wsparcie transportu publicznego 2015-2020 15 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta 23. Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie ECODRIVING 2015-2020 10 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta 24. Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu. 2015-2020 10 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta 25. Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe 2015-2020 - UM Rydułtowy Budżet Miasta 26. Termomodernizacja i przyłączenie do sieci ciepłowniczej budynków SM Orłowiec 2016-2017 702 300,00 UM Rydułtowy, SM Orłowiec Budżet Miasta, WFOŚiGW, RPO WSL 27. Termomodernizacja i przyłączenie do sieci ciepłowniczej budynków Zakładu Gospodarki Komunalnej 2016-2020 2 170 000,00 UM Rydułtowy, ZGK Budżet Miasta, WFOŚiGW, RPO WSL 28. Wprowadzenie systemu zielonych zamówień publicznych 2015-2020 - UM Rydułtowy - 29. Uwzględnianie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji” pyłów, dwutlenku siarki i tlenków azotu i dwutlenku węgla 2015-2020 - UM Rydułtowy - 8 30. Kontrola gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w urządzeniach grzewczych 2015-2020 - UM Rydułtowy, Straż Miejska Budżet Miasta 31. Poprawa efektywności energetycznej-Os. Karola 21/oszczędność energii 2015-2016 771 116,04 UM Rydułtowy Budżet Miasta, RPO WSL, WFOŚiGW 32. Termomodernizacja budynku Urzędu Miasta 2016-2020 1 000 000,00 UM Rydułtowy Budżet Miasta, RPO WSL, WFOŚiGW Powyższe działania powiązane są z charakterem działań określonych w dokumentach nadrzędnych takich jak: a) na szczeblu krajowym: z ustaleniami i rekomendacjami wynikającymi z „Polityki Energetycznej Państwa do 2030 roku”, ze Strategią rozwoju energetyki odnawialnej, z Polityką Klimatyczną Polski, z ustawą o efektywności energetycznej, z Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, b) na szczeblu wojewódzkim: z wytycznymi Programu Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego, ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”, z Programem ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018, c) na szczeblu lokalnym: z Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Rydułtowy, ze Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020” z Programem Ochrony Środowiska Miasta Rydułtowy, ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. z „Aktualizacją założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Rydułtowy”. Zgodnie z poradnikiem SEAP celem Miasta Rydułtowy jest utrzymanie zeroemisyjnego wzrostu gospodarczego i zaspokajania potrzeb społeczeństwa. Priorytetowe kierunki działań adaptacyjnych, które należy podjąć w najbardziej wrażliwych na zmiany klimatu obszarach przedstawiono w dokumencie Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, obejmują m.in.: Zreformowanie struktur gospodarki wodnej z uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu. Przygotowanie systemu energetycznego do zmienionych warunków z uwzględnieniem szczytu zimowego i letniego zapotrzebowania na energię. 9 Przygotowanie strategii, planów ochrony, programów ochrony lub planów zadań ochronnych w zakresie ochrony przyrody z uwzględnieniem zmian warunków klimatycznych. Opracowanie zasad zabudowy obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i chronionych, obszarów zieleni w miastach, pasa nadbrzeża oraz budowy obiektów użyteczności publicznej. Ograniczenie skutków zdrowotnych stresu termicznego i nadzwyczajnych zdarzeo klimatycznych u wrażliwych grup ludności. 3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy, została sporządzona w ramach procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz. 1235, ze. zm.). Prognozę oddziaływania Planu na środowisko sporządzono zgodnie z art. 51, ust. 2 ww. Ustawy. Analizie i ocenie poddano przede wszystkim: istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu; stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem; istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu; przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe, chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszarów chronionych oraz ich integralność, a także na środowisko, a w szczególności: ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. Przygotowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej zostało poprzedzone wykonaniem inwentaryzacji źródeł niskiej emisji i opracowania na jej podstawie bazy danych zawierającej informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w gminie. Inwentaryzacja objęła obszar w granicach administracyjnych Miasta Rydułtowy. Inwentaryzacją objęte zostały wszystkie 10 emisje gazów cieplarnianych wynikające ze zużycia energii finalnej na terenie miasta. Poprzez zużycie energii finalnej rozumie się zużycie: energii paliw kopalnych (na potrzeby gospodarczo-bytowe, transportowe i usługowe), energii elektrycznej, energii ze źródeł odnawialnych. Dane od mieszkańców miasta zostały zebrane poprzez przeprowadzenie ankietyzacji w terenie. Ponadto wykorzystano powszechnie dostępne dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych dotyczących charakterystyki zasobów środowiska poddanych oddziaływaniu oraz analiz opartych na dostępnych danych. 4 Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania Przyjęte w Planie założenia określone w celach powinny zostać sukcesywnie wdrażane przez Samorząd Miasta, zgodnie z zaprezentowanym harmonogramem. Podstawowym celem monitoringu będzie kontrola prowadzonych inwestycji, która ma się przyczynić do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020. System monitoringu został oparty na wskaźnikach, dostosowanych do celów i pozwalających w łatwy sposób ocenić postępy wdrożenia założeń. Tabela 4-1 Wskaźniki monitorowania Lp. 1 2 3 Wskaźniki monitoringu Opracowanie „Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” Inwentaryzacja źródeł emisji CO2 oraz stworzenie bazy danych Szkolenia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej i odnawialnych źródeł energii dla pracowników Urzędu Miasta Rydułtowy Jednostka miary Oczekiwana wartość wskaźnika Sposób weryfikacji - Przekazanie 3 szt. opracowania wraz z CD Protokół zdawczoodbiorczy, Faktura rozliczeniowa - Przekazanie edytowalnej bazy Excel Protokół zdawczoodbiorczy Ilość uczestników 9-10 pracowników Listy obecności, dokumentacja fotograficzna 4 Poprawa efektywności energetycznej – Szkoła Podstawowa Nr 1/oszczędność energii Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 381,09 Mg CO2/rok 5 Poprawa efektywności energetycznej – Gimnazjum Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego Faktury za rok rozliczeniowy, 11 Nr 1/oszczędność energii 6 7 8 9 10 11 12 Pomoc finansowa dla Miasta Wodzisław Śląski na opracowanie projektu budowy Drogi Głównej Południowej na odcinku od drogi wojewódzkiej nr 935 w Rydułtowach do połączenia z ul. Wodzisławską w Jastrzębiu Zdroju/poprawa układu komunikacyjnego miasta poprzez zmniejszenie ruchu tranzytowego z ulic o gęstej zabudowie mieszkaniowej Pomoc finansowa na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej budowy Regionalnej Drogi Racibórz-Pszczyna na odcinku od DK 45 w gminie Rudnik do ul. Sportowej w Rybniku/poprawa układu komunikacyjnego miasta poprzez zmniejszenie ruchu tranzytowego z ulic o gęstej zabudowie mieszkaniowej Budowa drogi bocznej ul. R. Traugutta/poprawa układu komunikacyjnego Termomodernizacja budynku Straży Pożarnej przy ul. R. Traugutta w Rydułtowach/oszczędność energii Modernizacja ul. Radoszowskiej/poprawa systemu komunikacyjnego Poprawa efektywnosci energetycznej budynku sali sportowej przy ul. Gen. J. Bema w Rydułtowach/oszczednosc energii Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym o 64,62 Mg CO2/rok analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego - Dokumentacja techniczna dotycząca przedsięwzięcia 1 kpl. - Dokumentacja techniczna dotycząca przedsięwzięcia km 0,126km Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 70,96 Mg CO2/rok km 1,122km Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji zgodny w wykonywanym audytem Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 364,89 Mg CO2/rok 1 kpl. Protokół odbioru końcowego inwestycji Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego Protokół odbioru końcowego inwestycji Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników, obliczenie efektu ekologicznego 12 13 Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne LED Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 371,36 Mg CO2/rok 14 Zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 428,43 Mg CO2/rok 15 Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Liczba mieszkańców, przedstawicieli firm, przedsiębiorstw biorących udział w kampanii Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 1921,69 Mg CO2/rok 16 Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kW przez mieszkańców Moc zainstalowanych mikroinstalacji fotowoltaicznych 0,004 MW 17 Instalacja źródła OZE w postaci pomp ciepła przez mieszkańców Moc zainstalowanych pomp ciepła 0,056 MW 18 Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci ciepłowniczej Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 4329,81 Mg CO2/rok 19 Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci gazowej Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 639,57Mg CO2/rok 20 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 3289,89 Mg CO2/rok Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników, obliczenie efektu ekologicznego Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników, obliczenie efektu ekologicznego Aktualizacja bazy danych inwentaryzacji emisji CO2 Protokół zdawczoodbiorczy z inwestycji, dane od TAURON S.A., aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2 Protokół zdawczoodbiorczy z inwestycji, aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2 Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane z Ciepłowni Rydułtowy Sp. z o.o. Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane od operatora sieci gazowej Faktury, obliczenie efektu ekologicznego 13 21 Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie miasta Rydułtowy Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 348,39 Mg CO2/rok 22 Promocja i wsparcie transportu publicznego Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 1425,55 Mg CO2/rok 23 Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie - ECODRIVING Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 2280,88 Mg CO2/rok 24 Kampanie edukacyjnoinformacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu. Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 1425,55 Mg CO2/rok 25 Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 105,06 Mg CO2/rok 26 Termomodernizacja i przyłączenie do sieci ciepłowniczej budynków SM Orłowiec Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 270,00 Mg CO2/rok 27 Termomodernizacja i przyłączenie do sieci ciepłowniczej budynków Zakładu Gospodarki Komunalnej Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 526,52 Mg CO2/rok 28 Wprowadzenie systemu zielonych zamówień publicznych Zamówienia publiczne - 29 Uwzględnianie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów Uchwała - aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2, obliczenie efektu ekologicznego aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2, obliczenie efektu ekologicznego aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2, obliczenie efektu ekologicznego aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2, obliczenie efektu ekologicznego Dane od przewoźników, aktualizacja bazy danych inwentaryzacji CO2, obliczenie efektu ekologicznego Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane z Ciepłowni Rydułtowy Sp. z o.o. oraz ze SM Orłowiec Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane z Ciepłowni Rydułtowy Sp. z o.o. oraz ze ZGK Dokumentacja z przeprowadzonych zamówień publicznych Dokumentacja z podjętych uchwał dotyczących zmian w miejsowym 14 30 dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji” pyłów, dwutlenku siarki i tlenków azotu i dwutlenku węgla Kontrola gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w urządzeniach grzewczych planie zagospodarowania przestrzennego Ilość przeprowadzonych kontroli - 31 Poprawa efektywności energetycznej-Os. Karola 21/oszczędność energii Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 62,44 Mg CO2/rok 32 Termomodernizacja budynku Urzędu Miasta Ilość Mg CO2/rok Szacunkowy efekt redukcji CO2 o 7,13 Mg CO2/rok Protokół z przeprowadznych kontroli Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane od operatora sieci gazowej Faktury za rok rozliczeniowy, analiza stanu liczników mediów, obliczenie efektu ekologicznego, dane od operatora sieci gazowej Waznym aspektem jest rzetelna terminowość i jakość wykonanej aktualizacji. Kontrola nad wdrażaniem zadania lub ewentualnym brakiem możliwości wdrożenia konkretnego zadania zapewni własciwe monitorowanie osiągnięcia celów określonych w dokumencie, mających przyczynić się do realizacji postanowień zawartych w pakiecie klimatycznoenergetycznym do roku 2020, a poza tym pozwoli na szybką reakcję w celu podjęcia dodatkowego zadania w celu wypełnienia obowiązku odpowiedniej redukcji gazów cieplarnianych. 5 Analiza i ocena istniejące stanu środowiska W niniejszym rozdziale przedstawiono podstawowe informacje dotyczące miasta Rydułtowy, istotne z punktu widzenia ochrony środowiska. 5.1 Położenie administracyjne i geograficzne Miasto Rydułtowy położone jest w południowo-zachodniej części województwa śląskiego, wchodzi w skład powiatu wodzisławskiego. Zgodnie z danymi Urzędu Miasta Rydułtowy powierzchnia miasta Rydułtowy wynosi 14,95 km² . Największą powierzchnię miasta zajmują użytki rolne, które stanowią około 55% całkowitej powierzchni 15 analizowanego obszaru oraz grunty zabudowane i zurbanizowane zajmujące powierzchnię 37,8 % (stan na dzień 31.12.2011r.). Tabela 5-1 Podział terenów miasta Rydułtowy ze względu na rodzaj gruntu wraz z powierzchnią [źródło: Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych, Powszechny Spis Rolny 2010] Rydułtowy graniczą z miastami Pszów i Radlin (powiat wodzisławski) oraz miastem Rybnik i gminami wiejskimi: Kornowac (powiat raciborski) i gminą Gaszowice (powiat rybnicki). Rydułtowy leżą na szlaku komunikacyjnym Rybnik Racibórz, który stanowi część drogi wojewódzkiej nr 935 Pszczyna-Opole. Gmina leży w strefie nadgranicznej Czech. Miasto położone jest na Płaskowyżu Rybnickim tworzącym część Wyżyny Śląskiej. W Parku Krajobrazowym Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich zlokalizowana jest północna część Gminy. Głównym elementem gospodarki miasta jest wydobycie węgla kamiennego w Kopalni Węgla Kamiennego „Rydułtowy-Anna” należącej do Kompani Węglowej S.A. To najstarszy czynny zakład wydobywczy na Górnym Śląsku, położony w centralnej i południowozachodniej część Gminy. 75% terytorium miasta znajduje się pod bezpośrednim wpływem eksploatacji górniczej, a około 1.000 mieszkańców znajduje zatrudnienie w sektorze górniczym, co świadczy o typowo górniczym charakterze gminy. 5.2 Rzeźba terenu i geologia Rzeźba terenu miasta jest urozmaicona, położona na wysokości około 280 m n.p.m. Ukształtowanie terenu jest wynikiem działania lodowca i wód płynących. Teren Gminy bogaty jest w różnorodne formy krajobrazu naturalnego oraz wyraźnie zaznaczone elementy pochodzenia antropogenicznego. Jest to skutek działalności przemysłowo-wydobywczej prowadzonej na terenie miasta. W profilu ukształtowania Gminy można wyróżnić trzy wzgórza. Pierwsze z nich mieści się w południowo-zachodniej części tworząc granice z miastem Pszów, drugie zlokalizowane jest w środkowo-wschodniej części przy granicy z Rybnikiem, natomiast trzecie znajduje się w północnośrodkowej części Gminy przy osiedlu mieszkaniowym ”Orłowiec“. 16 Rejon północno-zachodni Gminy, część środkowo-wschodnia doliny rzeki Nacyny oraz rejon graniczący z gminą Gaszowice to najniżej położone miejsca miasta Rydułtowy. Przez Rydułtowy przepływa rzeka Nacyna będąca dopływem rzeki Rudy. Woda tu występująca zanieczyszczona jest ściekami komunalnymi oraz wodami dołowymi z kopalni, które zaliczane są do wód pozaklasowych. Pod względem geologicznym omawiany teren zaliczany jest do niecki głównej górnośląskiego zagłębia węglowego. Budowa geologiczna obszaru Gminy składa się z osadów karbonu z licznymi pokładami węgla, trzeciorzędu i czwartorzędu. Złoża piaszczysto-żwirowe znajdują się w północno-wschodniej, natomiast złoża gliny w południowo-wschodniej części miasta. Węglonośne skały karbońskie w niektórych miejscach pokrywają osady mioceńskie składające się z złóż soli, siarki i gipsu. Na powierzchni mogą zalegać żwiry, gliny i piaski czwartorzędowe. Osady trzeciorzędowe stanowią piaski, sole kamienne, gliny, żwiry i łupki ilaste z gipsem i anhydrytem, oraz iły piaszczyste i margliste. Surowcami naturalnymi powszechnie występującymi na terenie miasta są węgiel kamienny, niewielkie złoża glin ceramicznych i iłów oraz metan. 5.3 Gleby Na terenie gminy Rydułtowy przeważają gleby bielicowe właściwe i pseudobielicowe, brunatne wyługowane, kwaśne wytworzone z piasków gliniastych oraz żwirów. Największą część terenu Gminy stanowią gleby klas IVa i IVb zajmując prawie 80% użytków rolnych. Gleby bielicowe i pseudobielicowe wykształciły się na piaskach gliniastych. W północnej części miasta występują gleby bielicowe właściwe, natomiast w południowej gleby bielowe pyłowe, zaliczane do klasy III i IV. Na terenie Gminy Rydułtowy dominują przede wszystkim użytki rolne, które stanowią około 55 % powierzchni całego miasta. Na gruntach ornych znajdują się gleby: bielicowe, pseudobielicowe oraz gleby brunatne kwaśne. Większość gruntów rolnych jest nieużytkowana z uwagi na czynniki ekonomiczne, silną antropopresję, rozdrobnienie areałów oraz niską przydatność do produkcji rolniczej i znajduje się na etapie wtórnej sukcesji roślinności. Gleby omawianego terenu charakteryzują się podwyższoną kwasowością. Odczyn bardzo kwaśny oraz kwaśny wykazuje około 53% użytków rolnych Gminy Rydułtowy, według danych Okręgowej Stacji Chemiczno Rolniczej w Gliwicach. 5.4 Surowce naturalne Na terenie Gminy Rydułtowy występują różnorodne bogactwa naturalne. Stwierdzono obecność węgla kamiennego, niewielkich złóż glin ceramicznych i iłów oraz metanu wydobywanego przez KWK „Rydułtowy-Anna”. Powołując się na dane Państwowego Instytutu Geologicznego (2013 rok) na terenie Miasta Rydułtowy eksploatowanych było 5 złóż, tj. 3 złoża węgla kamiennego oraz 2 złoża 17 metanu w obszarach eksploatowanych złóż węgla kamiennego. Metan ze złóż węgla kamiennego zostaje odprowadzany do atmosfery. Ze złoża Rydułtowy w 2012 r. w ilości 6,77 mln m³ wentylacją i 12,99 mln m³ poprzez stację odmetanowania. Potencjał energetyczny metanu może służyć do wytworzenia energii elektrycznej i ciepła. 5.5 Klimat Gmina Rydułtowy położona jest w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego z sezonowymi wpływami klimatu kontynentalnego i atlantyckiego. Położenie omawianego terenu u wylotu Bramy Morawskiej powoduje, że klimat Gminy różni się znacznie od klimatu reszty Polski. Dostęp ciepłych i suchych mas powietrza z południa wpływa korzystnie na klimat. Region cechuje wysoki udział mgieł i wysoka wilgotność powietrza w dolinach rzecznych i okolicach zbiorników wodnych. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,5°C, maksimum termiczne osiągane jest w lipcu, minimum w styczniu. Przeciętnie w ciągu roku jest od 170 do 180 dni deszczowych. Średnia roczna suma opadów w ciągu roku należy do stosunkowo wysokich, wynosi 750 mm. Wyjątek stanowią obszary położone w tzw. cieniu opadowym, gdzie opady są znacznie niższe. Najwięcej opadów występuje w lipcu, zaś najmniej w lutym. Na terenie Gminy przeważają wiatry bardzo słabe i słabe, które ograniczają możliwość wymiany mas powietrza. Napływające wiatry z sektora zachodniego i południowozachodniego sprzyjają napływowi ciepłych miast powietrza. Analizowany region charakteryzuje się najkrótszym w województwie śląskim okresem zalegania pokrywy śnieżnej, który trwa zwykle 50-60 dni. W ciągu roku można wyróżnić przeciętnie 110-120 dni pochmurnych, 40-45 dni pogodnych oraz 15-20 dni burzowych. Przejściowa strefa klimatu charakteryzuje się dużą aktywnością burz (zwłaszcza w okresie od maja do września). Mogą występować bardziej długotrwałe opady o dużym natężeniu (deszcze nawalne). 5.6 Wody powierzchniowe, podziemne Wody powierzchniowe Miasto Rydułtowy stanowi obszar źródliskowy, leży w dorzeczu rzeki Odry w znacznej części w dolinie rzeki Nacyna przepływającej przez Gminę z zachodu na wschód. Rzeka Nacyna o długości 13,4 km jest lewym dopływem rzeki Rudy (prawostronny dopływ Odry), w dzielnicy miasta Rybnik- Orzepowice uchodzi do Rudy. Głównymi dopływami rzeki Nacyna przepływającymi przez Rydułtowy są cieki: Rydułtowski i Niewiadomski. Pozostałe dopływy to niewielkie cieki wodne bez nazwy. W mieście wyróżniamy wododziały II rzędu: Rzeka Sumina oraz III rzędu: Nacyna i mający tu swoje źródło potok Gzel, znajdują się tu również Rów Rydułtowski i potok z Polesia. Ciek Gzel wraz z dopływami drenuje wody północnej części Rydułtów w kierunku północnym do Zbiornika Rybnickiego. 18 Rzeka Nacyna to najbardziej zanieczyszczona rzeka w okolicy. Przeważającą część wód cieku stanowią oczyszczone ścieki pochodzące z oczyszczalni „Rydułtowy”. Cieki wodne i stawy położone w Rydułtowach w znacznej ilości powstały wskutek prowadzonej eksploatacji węgla m.in. stawy Zawalisko, Machnikowiec. Wody powierzchniowe zasilane są przez opady atmosferyczne. Wielkości przepływów zależne są od intensywności opadów. Wody podziemne Teren Gminy Rydułtowy znajduje się w regionie XIII przedkarpackim, makroregionie południowym, na pograniczu podregionów XIII2 rybnicko-oświęcimskiego (część południowa) i XIII1 kędzierzyńskiego (część północna), według regionalizacji hydrogeologicznej słodkich wód podziemnych Polski (Paczyński, 1995). Według podziału wód podziemnych Polski (opracowanego w 2004 r.) na 161 JCWPd (jednolitych części wód podziemnych) Rydułtowy w całości leżą w obrębie JCWPd nr 140. Według zweryfikowanego w 2009 r. podziału kraju na 172 JCWPd, wody podziemne obszaru Rydułtów zaliczono do trzech JCWPd: przeważającą część miasta obejmuje JCWPd nr 144, część wschodnią JCWPd nr 142, natomiast część południowa należy do JCWPd nr 155. Gmina zlokalizowana jest poza zasięgiem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. Miasto Rydułtowy nie posiada punktów regionalnego i krajowego monitoringu wód podziemnych. Na obszarze miasta występują wody podziemne zaliczane są do wód II i III klasy czystości. KWK „Rydułtowy-Anna” odpowiedzialna jest za eksploatację wód podziemnych ujmowanych ujęciem wody pitnej i przemysłowej. Woda słabo mineralizowana i woda komunalna wykorzystywana jest przez kopalnię na potrzeby socjalno-bytowe mieszkańców, natomiast woda nadmiernie zasolona i przemysłowa do celów technologicznych. Występowanie wód podziemnych w obrębie miasta Rydułtowy związane jest z przepuszczalnymi osadami karbonu, trzeciorzędu i czwartorzędu. Wody podziemne piętra karbońskiego powiązane są z piaskowcami i zlepieńcami warstw jejkowickich oraz piaskowcami warstw porębskich. Przy ulicy Skalniej w rejonie odkrycia piaskowców oraz szybu Szmidt, możliwa jest bezpośrednia infiltracja wód opadowych do warstw wodonośnych. Trzeciorzędowe piętro wodonośne charakteryzujące się różnorodną miąższością oraz napiętym zwierciadłem wody, utworzone jest z piasków drobnoziarnistych i kurzawkowych oddzielonych osadami ilastymi. Czwartorzędowe piętro wodonośne charakteryzujące się nieznacznym rozprzestrzenieniem i lekkim zwierciadłem wody, występuje w żwirowych i piaszczystych utworach porowych. 5.7 Walory przyrodnicze i chronione elementy środowiska Różnorodność biologiczna obszaru miasta jest niewielka. Większość zbiorowisk roślinnych stanowi formę kadłubową, ubogą florystycznie (brak gatunków 19 charakterystycznych dla niższych taksonów fitosocjologicznych), charakterystyczną dla roślinności porastającej tereny pozostające pod wpływem silnej antropopresji. Brak jest istotnych siedlisk i ostoi, zaś ważne elementy środowiska (lasy, linie brzegów wód, doliny rzeczne) zostały w znaczny sposób przekształcone i zdegradowane. Zbiorowiska antropologiczne rozwijające się na terenach Rydułtów odgrywają dużą rolę w szacie roślinnej gminy. Na obszarze miasta notuje się rzadkie gatunki flory naczyniowej. Do gatunków objętych ochroną prawną należą: Barwinek pospolity, Kosaciec syberyjski, Skrzyp olbrzymi. Do chronionych gatunków fauny należą między innymi (poniższy wykaz obejmuje gatunki występujące na terenach PK CKKRW, w bezpośrednim sąsiedztwie Gminy): Traszka zwyczajna, Kumak nizinny, Ropucha szara, Ropucha zielona, Żaba wodna, Żaba śmieszka, Żaba jeziorkowa, Żaba trawna, Padalec zwyczajny, Jaszczurka zwinka, Jaszczurka żyworodna. Na terenie miasta Rydułtowy lasy zajmują powierzchnię 34 ha, co stanowi około 2,3 % jego powierzchni. Obszary leśne na terenie miasta mają postać izolowanych i stosunkowo niewielkich powierzchniowo wysp leśnych skupionych głównie w zachodniej części miasta. Natura 2000 W granicach administracyjnych miasta Rydułtowy nie występują obszary Natura 2000. Do najbliżej położonych obszarów Natura 2000 należą: - Stawy Łężczok PLH240010 (8,9 km od granicy miasta), - Las koło Tworkowa PLH240040 (9,6 km), - Graniczny Meander Odry PLH240013 (12,7 km), - Stawy Wielikąt i Ligota Tworkowska PLB240003 (6,25 km) - Dolina Górnej Odry (wyznaczony w publikacji Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce, 2010, jako modyfikacja ostoi Stawy Wielikąt i Ligota Tworkowska, 6,2 km) 20 Do innych najbliższych obszarów chronionych znajdujących się co najmniej kilka kilometrów od granicy Gminy zaliczono: - rezerwat Łężczok (8,9 km), - zespół przyrodniczo-krajobrazowy Wielikąt (6,2 km). Park krajobrazowy Otulina Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” obejmuje niewielki fragment Gminy na północ od ul. Raciborskiej o powierzchni 252 ha. Najmniejsza odległość granicy parku krajobrazowego od granicy miasta wynosi 3 km. Użytki ekologiczne Najbliższe użytki ekologiczne znajdują się w Rybniku- Okrzeszyniec (3,2 km) i Meandry rzeki Rudy (7,9 km) oraz w Nędzy- Łąka trzęślicowa w Małej Nędzy (9,6 km). Pomniki przyrody Obecnie na terenie Miasta Rydułtowy znajduje się 7 pomników przyrody ożywionej: drzewa z gatunku buk pospolity (3 sztuki), drzewa z gatunku dąb szypułkowy (2 sztuki), drzewo z gatunku lipa drobnolistna (1 sztuka) oraz drzewo z gatunku klon pospolity (1 sztuka). Tereny zielone Do terenów zielonych w Gminie zaliczono parki, skwery, place zabaw, tereny na których zlokalizowane są: obelisk i pomniki o ogólnej powierzchni 4.05.00 ha, Park Zadumy o powierzchni 0.24.00 ha(Informacja Burmistrza Miasta o stanie mienia komunalnego Miasta Rydułtowy sporządzona według stanu na dzień 30.09.2007 r.) oraz cmentarze parafialne i komunalny o powierzchni 1.84.58.ha. Na terenie miasta występują także cztery kompleksy ogródków działkowych o powierzchni ok. 16 ha. Korytarze ekologiczne Gmina Rydułtowy znajduje się poza ważnymi korytarzami ekologicznymi. Rolę podrzędnych korytarzy ekologicznych spełniają dolina Nacyny na południe od KWK „Rydułtowy - Anna”, obejmująca także przyległe tereny Pszowa i Radlina. Istotne znaczenie mają przylegające do granicy miasta większe kompleksy leśne Las Pański, Kalwaria, Dąbrowiak, na granicy z Pszowem, oraz z Rybnikiem i Radlinem. 5.8 Powietrze atmosferyczne Jakość powietrza atmosferycznego jest niska. Rydułtowy należą do strefy raciborskowodzisławskiej, graniczącej z Aglomeracją Rybnicko-Jastrzębską. Obszary te zostały zaliczone 21 do strefy C, dla których wystąpiły przekroczenia stężeń (poziomów dopuszczalnych i docelowych) pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu, wymagające opracowania programu ochrony powietrza. Główną przyczyną wystąpienia przekroczeń jest emisja niska, zwłaszcza w sezonie grzewczym (poziom stężeń zależy od warunków pogodowych, pory roku i warunków topograficznych). Udział emisji wysokiej, głównie ze źródeł usytuowanych w okolicy miasta, w emisji całkowitej substancji szkodliwych wynosi około 5%. Ruch drogowy (natężenie ruchu, rodzaj samochodów i jakość paliwa, stan techniczny dróg) oraz zwartość zabudowy wpływają także na wielkość stężenia zanieczyszczeń w powietrzu. Działania w ramach programu ochrony powietrza mają na celu redukcję niskiej emisji (Program Ograniczenia Niskiej Emisji - wymiana kotłów węglowych o niskiej sprawności na nowoczesne kotły węglowe, gazowe lub olejowe oraz ogrzewanie elektryczne). Przedmiotowy „Plan gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” jest jednym z kolejnych kroków podejmowanych przez UM Rydułtowy w celu określenia możliwości redukcji niskiej emisji. 5.9 Klimat akustyczny Podstawowym wskaźnikiem klimatu akustycznego jest sumaryczny poziom hałasu danego obszaru. W decydującym stopniu zależy on od jego urbanizacji oraz rodzaju emitowanego hałasu komunikacyjnego (od dróg i szyn), przemysłowego oraz komunalnego (towarzyszącego obiektom sportu, rekreacji i rozrywki). Zasadniczym liniowym źródłem hałasu jest ruch drogowy - na drodze wojewódzkiej nr 935, na większości dróg powiatowych oraz na drogach gminnych o dużym natężeniu ruchu. Hałas wywołany ruchem kolejowym może mieć znaczenie w rejonie bocznicy KWK „Rydułtowy – Anna”, gdzie kumuluje się z hałasem z instalacji przemysłowych. Innym źródłem uciążliwości akustycznej może być hałas linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia (uciążliwe dźwięki o częstotliwości 120 Hz). Instalacje i urządzenia KWK „Rydułtowy - Anna” generują hałas o natężeniu powodującym przekroczenie poziomów dopuszczalnych w porze dziennej i nocnej na terenach zabudowy mieszkaniowej przy ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Obywatelskiej. Źródła hałasu komunalnego stanowią obiekty sportu, rekreacji i rozrywki. Hałas osiedlowy występujący na terenach zwartej zabudowy Rydułtów. 5.10 Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne Do źródeł niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego na terenie miasta Rydułtowy należą liczne napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV, stacja elektroenergetyczna GPZ Rydułtowy z transformatorami 110/20 kV, a także napowietrzne linie średniego napięcia, stacje transformatorowe 20/0.4 kV i stacje bazowe telefonii komórkowej. Zagrożenia promieniowaniem niejonizującym w mieście Rydułtowy są 22 nieznaczne. Wpływ promieniowania elektromagnetycznego zależy od wysokości jego natężenia oraz częstotliwości. Obecnie w mieście i w jego bezpośrednim otoczeniu zlokalizowanych jest kilka stacji telefonii komórkowej. Stacje bazowe są umieszczone w trzech punktach w środkowej części miasta: na wieży kościoła św. Jerzego, na dachu budynku usługowo - mieszkalnego przy ul. Romualda Traugutta 295 oraz na kominach Ciepłowni Rydułtowy, na dachu szkoły przy ul. Raciborskiej 260 w Rybniku, naprzeciw zabudowań na północno - wschodnim skraju Radoszów, a w Pszowie przy ul. Lipowej 71 – maszt telefonii komórkowej. W przypadku urządzeń elektroenergetycznych brak jest przepisów określających strefy ich ponadnormatywnego oddziaływania. Dla urządzeń telekomunikacyjnych zasięg możliwych przekroczeń wartości dopuszczalnych jest określany w raportach oddziaływania na środowisko. W przypadku stacji bazowych wynosi on na ogół od 30 do 100 m w poziomie oraz od 10 do 40 m w pionie. Na terenie Miasta Rydułtowy na rynku, WIOŚ w Katowicach przeprowadził w 2011 r. pomiary promieniowania elektromagnetycznego. Wykonano pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w środowisku, w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. Zmierzona wartość 0,86 V/m jest znacznie poniżej wartości dopuszczalnej (7 V/m), określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). 5.11 Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków Rydułtowy to jedno z wielu miast produkujących największe ilości ścieków w przeliczeniu na jednostkę powierzchni w skali województwa (ponad 300 dam³/km). Jedynie część miasta jest położona w Aglomeracji Rydułtowy. Tylko część miasta jest objęta systemem zbiorczej kanalizacji sanitarnej, z którego korzysta około 50% mieszkańców miasta. Na terenach nieskanalizowanych ścieki są gromadzone w zbiornikach bezodpływowych (około 1,2 tys. zbiorników w mieście) i wywożone do oczyszczalni ścieków lub oczyszczane w części miasta położonej ze względów technicznych i ekonomicznych poza aglomeracją, przewiduje się budowę przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków (Uchwała Nr 23.162.2012 Rady Miasta Rydułtowy z dnia 21 czerwca 2012 r.). Brak jest rozwiniętego systemu kanalizacji deszczowej, co wywołuje problemy na oczyszczalni ścieków (obciążenie oczyszczalni wynosi tylko 50%), a w okresach deszczowych zwiększa zagrożenie powodziowe. 5.12 Poważne awarie przemysłowe Poważna awaria to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z 23 opóźnieniem. W Rydułtowach i w sąsiedztwie miasta nie występują zakłady dużego i zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Zgodnie z danymi Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, w latach 2009-2010 na terenie Miasta Rydułtowy nie wystąpiły żadne zdarzenia o znamionach poważnej awarii. Na terenie Rydułtów nie wyznaczono stałych tras dla przewozu materiałów niebezpiecznych, ani też parkingów dla samochodów przewożących takie materiały. Towary niebezpieczne nie są również przewożone linią kolejową przez teren miasta. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska mogą jednak powstać na skutek wypadków drogowych z udziałem pojazdów przewożących substancje niebezpieczne (m. in. zaopatrujących stacje paliw). Może wówczas nastąpić bezpośrednie skażenie środowiska, polegające na wylaniu substancji do gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych, a także skażenie pośrednie, związane z wybuchem lub pożarem substancji niebezpiecznej. Potencjalny zasięg oddziaływania tych zjawisk może sięgać do 300 m od miejsca wypadku. 6 Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu ze szczególnym uwzględnieniem obszarów podlegających ochronie Spośród zadań zaplanowanych do realizacji w ramach Planu, mogących mieć negatywny wpływ na środowisko wymienić należy przedsięwzięcia inwestycyjne: 1) 2) 3) 4) 5) Termomodernizacje budynków, Wymiana źródeł ogrzewania, Budowa i modernizacja dróg gminnych, modernizacja i budowa ścieżek rowerowych Podłączenie nieruchomości sektora mieszkalnictwa do sieci ciepłowniczej, gazowej Montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii. Pozostałe zadania mają głównie charakter edukacyjno-promocyjny (szkolenia i promowanie poprawnych zachowań wpływających na ograniczenie niskiej emisji). W tym przypadku wyklucza się ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko. Oddziaływanie na środowisko przedsięwzięć inwestycyjnych Działania te nie będą powodowały negatywnych oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska. Niemniej, część z działań inwestycyjnych służących docelowo zmniejszeniu uciążliwości niskiej emisji może mieć uboczne, negatywne skutki dla środowiska na etapie ich realizacji. Przedsięwzięcia te, jakkolwiek same w sobie są bezsprzecznie proekologiczne, to lokalnie mogą powodować oddziaływanie środowiskowe. Na etapie budowy i modernizacji dróg, modernizacji i budowy ścieżek rowerowych, podłączeń do sieci ciepłowniczej lub gazowej, montażu mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, a także prac termomodernizacyjnych obiektów będą to m.in.: 24 naruszenia powierzchni ziemi, zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym: zwiększona emisja spalin i hałasu z ruchu samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie bezpieczeństwa na drodze), wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie nieużytecznych w danym miejscu mas ziemnych, emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych, konieczność ewentualnej wycinki drzew i krzewów. Możliwa jest jednak prawidłowa ich ocena i minimalizacja wpływu wybierając odpowiednie projekty oraz nadzorując estetyczne ich wykonanie. Działania zapisane w Planie będą zatem pozytywnie oddziaływać na środowisko, mimo możliwych krótkotrwałych, negatywnych oddziaływań, które mają znacznie mniejszą skalę oraz wagę. Przed przystąpieniem do prac termomodernizacyjnych Wykonawca robót powinien opracować Informację Zasad Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia przy Wykonywaniu Robót Budowlanych (tzw. Informacja BIOZ). Dokument ten określa prawidłowy sposób prowadzenia prac z zachowaniem wymagań ochrony środowiska, BHP oraz ogólne uwagi dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa. Postępowanie zgodnie z Informacją BIOZ w sposób znaczący ograniczy ewentualne negatywne oddziaływanie na środowisko. W przypadku prowadzenia prac remontowych, modernizacyjnych i termomodernizacyjnych, przed ich rozpoczęciem, zaleca się, aby zarządca budynku zlecił ornitologowi inwentaryzację przyrodniczą w zakresie występowania ptaków gatunków chronionych. W sytuacji gdy zniszczenie schronienia ptaka chronionego jest konieczne, należy zwrócić się do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o wydanie stosownego zezwolenia oraz zapewnić temu gatunkowi zastępcze miejsca lęgowe. Podczas remontu czy termomodernizacji budynku należy zawieszać budki lęgowe dla tych ptaków w miejscach, gdzie dotychczas miały one swoje lęgi. Zgodnie z w/w ustawą oraz rozporządzeniem, w stosunku do ptaków obowiązuje zakaz zabijania, okaleczania, chwytania, niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych, niszczenia gniazd i innych schronień oraz umyślnego płoszenia i niepokojenia oraz niszczenia ich siedlisk i ostoi. Dopuszcza się odstępstwo od zakazu usuwania gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne, ale tylko od dnia 16 października do końca lutego, czyli przed kolejnym okresem lęgowym. Usuwanie nowopowstających gniazd w rozpoczętym okresie lęgowym należy traktować jako rażące naruszenie obowiązujących przepisów. Działania takie można prowadzić jedynie po uzyskaniu zwolnienia z zakazów, które w stosunku do gatunków objętych ochroną ścisłą wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, a w stosunku do gatunków objętych ochroną częściową Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. 25 7 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Celem głównym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy jest ograniczenie emisji (głównie gazów cieplarnianych) do środowiska. W przypadku braku realizacji Planu lub realizacji fragmentarycznej założone w niniejszym Planie cele nie zostaną osiągnięte, a w konsekwencji może nastąpić pogorszenie się stanu środowiska przyrodniczego na terenie miasta. Brak realizacji inwestycji na terenie miasta mogą przyczynić się do nieuzyskania zakładanych w tzw. pakiecie energetyczno-klimatycznym do 2020 roku zobowiązań, m.in.: redukcji emisji o 20% gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 r. , zwiększenia udziału energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii o 20% (dla Polski 15%), zwiększenie efektywności energetycznej o 20%, w stosunku do prognoz BAU (ang. business as usual) na rok 2020. Zgodnie z powyższym można przypuszczać, że brak realizacji inwestycji zaproponowanych w analizowanym Planie, nie tylko nie wpłyną na poprawę jakości powietrza, ale może się przyczynić do pogorszenia jego parametrów. 8 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu Głównym cele Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy powiązane są z charakterem działań określonych w dokumentach nadrzędnych, tj: a) na szczeblu krajowym: z ustaleniami i rekomendacjami wynikającymi z „Polityki Energetycznej Państwa do 2030 roku”, ze Strategią rozwoju energetyki odnawialnej, z Polityką Klimatyczną Polski, z ustawą o efektywności energetycznej, z Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. b) na szczeblu wojewódzkim: z wytycznymi Programu Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego, ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”, z Programem ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018. 26 c) na szczeblu lokalnym: z Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Rydułtowy, ze Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020” z Programem Ochrony Środowiska Miasta Rydułtowy, ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Z „Aktualizacją założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy Rydułtowy”. Cele w zakresie gospodarki niskoemisyjnej wynikające z dyrektyw Unii Europejskiej zostały uwzględnione w Polityce Energetycznej Państwa do 2030 roku. Cele te znalazły odzwierciedlenie w Programie Ochrony Powietrza dla Stref Województwa Śląskiego oraz Programie ochrony środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018. Hierarchiczna zgodność celów w w/w dokumentach nadrzędnych z opracowywanym na szczeblu gminnym Planie gospodarki niskoemisyjnej sprawia, że cele na szczeblu wojewódzkim, krajowym, wspólnotowym i międzynarodowym zostały w nim uwzględnione. Zgodnie z przyjętym w 2009 r. pakietem energetyczno-klimatycznym do 2020 r. Unia Europejska: o 20% zredukuje emisje gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 r., o 20% zwiększy udział energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii (dla Polski 15%), 20% zwiększy efektywność energetyczną, w stosunku do prognoz BAU (ang. business as usual) na rok 2020. o Plany gospodarki niskoemisyjnej mają m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej, a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK). 9 Przewidywane znaczące oddziaływanie Podstawowym celem sporządzenia niniejszej prognozy jest ukazanie potencjalnych skutków realizacji ustaleń Planu na środowisko i mieszkańców, możliwe jest dokonanie jedynie ogólnej ich oceny. 27 W trakcie prowadzenia inwestycji związanych z realizacją zadań określonych w Planie gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy mogą wystąpić oddziaływania krótkotrwałe ograniczone wyłącznie do obszaru, na którym będą realizowane, niewykraczające tym samym poza teren przedmiotowy Miasta. Działania określone w przedmiotowym Planie nie spowodują wystąpienia oddziaływań skumulowanych, nie spowodują także wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi i zagrożenia dla środowiska. Planowane do realizacji przedsięwzięcia (np. związane z termomodernizacją, podłączeniem do scieci ciepłowniczejlub gazowej, remontem dróg, wymianą źródeł ogrzewania, montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii czy edukacją ekologiczną) prowadzone będą na terenach zabudowanych, w związku z tym nie przewiduje się negatywnego wpływu na strukturę obszarów Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” z otuliną oraz pomniki przyrody. Działania te nie naruszą siedlisk przyrodniczych. Planowane do realizacji przedsięwzięcia polegające na termomodernizacji budynków oraz budowie i modernizacji dróg gminnych nie są zaliczane do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, także nie wpłyną znacząco na powierzchnię ziemi i krajobraz. Ponadto wszelkie prace prowadzone będą przez specjalistyczne firmy budowlanoremontowe, w sposób niezagrażający środowisku przyrodniczemu i zdrowiu ludzi (zgodnie z przepisami BHP, prawa budowlanego, prawa ochrony środowiska i ustawy o odpadach). Dlatego realizacja postanowień Planu nie wpłynie negatywnie na wody powierzchniowe i podziemne. Realizacja założeń Planu ma szczególne znaczenie dla poprawy jakości powietrza i klimatu, pozwolą w znaczący sposób ograniczyć emisję gazów cieplarnianych. Tym samym będą miały pozytywny wpływ na zasoby naturalne, głównie na jakość powietrza. Budowa i modernizacja dróg mogą przyczynić się do krótkotrwałych i odwracalnych negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i krajobraz, poprzez naruszenie powierzchni ziemi, zakłócenie ruchu drogowego. Z uwagi na lokalizację planowanych zadań na terenach zurbanizowanych w granicach jednej gminy oraz charakter działań przewidzianych w ramach przedłożonego Planu można uznać, że realizacja postanowień w/w dokumentu nie wpłynie znacząco negatywnie na środowisko przyrodnicze Miasta Rydułtowy. Oddziaływanie na obszary chronione Planowane do realizacji przedsięwzięcia (np. związane z termomodernizacją, budową i modernizacją dróg, ścieżek rowerowych, podłączeniem do sieci ciepłowniczej, gazowej, wymianą źrodeł ogrzewania, montażem mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii czy 28 edukacją ekologiczną) w żadnym elemencie nie będą miały negatywnego wpływu na obszary chropnione. Wdrożenie planowanych działań Planu nie stwarza zagrożenia dla ustanowionych na jego obszarze form ochrony przyrody. Przede wszystkim należy podkreślić, że poprawi się stan czystości środowiska w ich otoczeniu, zwiększeniu ulegną walory krajobrazowe i wzrośnie ich atrakcyjność rekreacyjna. Dlatego ich wpływ na omawiany komponent oceniono jako pozytywny. Oddziaływanie na bioróżnorodność, zwierzęta i rośliny Należy przede wszystkim podkreślić, że działania związane z realizacją postanowień Planu dotyczą terenów zabudowanych – głównie budynków mieszalnych i zabudowy zagrodowej, w odniesieniu do których trudno mówić o bioróżnorodności. Pewne oddziaływania wystąpić mogą w odniesieniu do gatunków zwierząt i ptaków, z uwagi na zakres działań koniecznych do podjęcia oraz założone działania minimalizujące, nie można rozpatrywać ich w kontekście wpływu na bioróżnorodność, a jedynie na gatunki chronione. W przypadku ewentualnego stwierdzenia obecności gatunków chronionych – siedlisk tych gatunków, w obiektach w których planowane jest przeprowadzenie robót mających na celu termomodernizację, przed przystąpieniem do nich należy wystąpić do RDOŚ w Katowicach wydanie zezwolenia zgodnie z art. 56 ust 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody, na odstępstwo od zakazu o którym mowa w art. 52 ust 1 pkt 4 – zezwolenie na niszczenie siedlisk i ostoi ptaków. Wniosek uzupełniony musi być ekspertyzą ornitologiczną, co pozwoli uniknąć wstrzymania prac remontowych. Pozostałe podjęte w Planie działania nie budzą wątpliwości co do ich pozytywnego wpływu na ten komponent środowiska. Oddziaływanie na ludzi W przypadku oddziaływania na ludzi, zadania wskazane do realizacji w Planie, będą miały jedynie pozytywny, bezpośredni, długoterminowy charakter. Zrealizowane działania zawarte w Planie przede wszystkim wpłyną na ograniczenie substancji szkodliwych przedostających się do powietrza, w tym szczególnie dwutlenku węgla. Ponadto termomodernizacja budynków przyczyni się do poprawy ich efektywności energetycznej, a co za tym idzie zmniejszy się zużycie paliwa. Przyniesie to obniżenie kosztów ogrzewania tych obiektów a także poprawę jakości parametrów powietrza. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne Realizacja postanowień Planu nie będzie powodować negatywnych oddziaływań na jakość wód powierzchniowych jak i podziemnych w odniesieniu do oddziaływań jakie obecnie występują w tym zakresie. Wszelkie prace związane z termomodernizacją, przyłączeniem do sieci ciepłowniczej, gazowej będą wykonywane w odpowiednim reżimie technologicznym i z uwzględnieniem obowiązującego prawa. Dlatego też oceniono, że prace te nie będą wpływały negatywnie na wody dobrze izolowane od powierzchni terenu. Oddziaływanie na powietrze i klimat 29 Realizacja założeń Planu ma szczególne znaczenie dla poprawy jakości powietrza i klimatu. Pozwoli m.in. na ograniczenie zużycia paliwa na cele grzewcze, podwyższenie efektywności energetycznej urządzeń i obiektów, wzrośnie wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczone zostanie zużycie energii. Działania edukacyjne i kampanijne zachęcą m.in. mieszkańców miasta Rydułtowy do budowania energooszczędnych budynków. Wszystkie te działania pozwolą w sposób znaczący ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, a co za tym idzie wpłyną na realizację pakietu energetyczno-klimatycznego. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i krajobraz Realizacja zapisów analizowanego dokumentu będzie miała pozytywne, pośrednie oddziaływanie na powierzchnię ziemi z uwagi na modernizację środków transportu i modernizacjęoświetlenia drogowego. W odniesieniu do krajobrazu podejmowane działania będą miały charakter neutralny i nie wpłyną na jego pogorszenie. Oddziaływanie na zasoby naturalne W ujęciu bezpośrednim realizacja postanowień dokumentu będzie miała jedynie pozytywny wpływ na zasoby naturalne (głównie na jakość powietrza). Spodziewana będzie poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie substancji szkodliwych przedostających się do atmosfery, głównie z procesów spalania węgla kamiennego w gospodarstwach domowych. Oddziaływanie na zabytki i dobra materialne Nie stwierdzono negatywnego oddziaływania skutków oddziaływania podjętych w Planie zadań na analizowane komponenty. W przypadku przeprowadzenia prac termomodernizacyjnych możliwe będzie uzyskanie dodatkowych korzyści wynikających z późniejszych oszczędności związanych z mniejszym zużyciem energii do ogrzewania zmodernizowanego budynku. 10 Rozwiązania alternatywne oddziaływanie i kompensujące negatywne W celu ograniczenia możliwego negatywnego oddziaływania na środowisko w trakcie realizacji przedmiotowych działań należy podjąć przede wszystkim środki zapobiegające, tj.: zapewnienie wysokiego poziomu przebiegu procedur oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć z realizacji Planu wymagających przeprowadzenia tej oceny, egzekucja zapisów określonych w decyzjach administracyjnych, utrzymania czystości i porządku w gminie oraz w przepisach prawnych, regulaminie 30 przekazywanie informacji o stanie i ochronie środowiska właściwym podmiotom (obecnie są one w posiadaniu różnych podmiotów – WIOŚ, Urząd Marszałkowski, Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny i inne). Potencjalne negatywne oddziaływanie w/w inwestycji na środowisko można ograniczyć do racjonalnego poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór lokalizacji oraz odpowiedni dobór rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych, ponieważ wielkość wywoływanych przez nie oddziaływań środowiskowych zależeć będzie w znacznym stopniu od lokalnych uwarunkowań i zastosowanych rozwiązań ograniczających negatywny wpływ na środowisko. Ponadto prawidłowy projekt budowlany, uwzględniający potrzeby ochrony środowiska, zwłaszcza zapisy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zarówno na etapie budowy jak i później w fazie eksploatacji inwestycji, pozwoli istotnie ograniczyć te oddziaływania. Do ogólnych działań ograniczających potencjalnie negatywne oddziaływanie należą: prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków siedliskowych, selektywne gromadzenie powstających odpadów oraz przekazywanie ich uprawnionym firmom do przetwarzania lub zbierania, stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych, maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu, prowadzenie konsultacji ze społecznością lokalną w celu uniknięcia konfliktów społecznych. Działania zapisane w Planie pozytywnie mogą oddziaływać na środowisko, mimo możliwych krótkotrwałych, negatywnych oddziaływań, dlatego proponowanie rozwiązań alternatywnych nie ma uzasadnienia. Zgodnie z dokumentem Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030, ochrona różnorodności biologicznej i gospodarka leśna w kontekście zmian klimatu jest ważnym zagadnieniem, ponieważ problem utraty bioróżnorodności narasta wraz z postępującymi zmianami klimatu. Z punktu widzenia ochrony siedlisk najistotniejsze są działania związane z utrzymaniem obszarów wodno-błotnych i ich odtwarzaniem wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Jednocześnie istotne będą działania sprzyjające prowadzeniu zrównoważonej gospodarki leśnej w warunkach zmian klimatu. 11 Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko 31 Biorąc pod uwagę lokalizację Miasta Rydułtowy nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania na środowisko. Prawidłowy przebieg realizacji ustaleń Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Rydułtowy nie stwarza zagrożenia wystąpienia transgranicznego oddziaływania na środowisko. 12 Streszczenie w języku niespecjalistycznym Prognoza oddziaływania na środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy została opracowana zgodnie z Ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz. 1235) i stanowi element strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Prognoza Planu gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy jest zgodna m.in.: z Strategią rozwoju energetyki odnawialnej, Polityką Klimatyczną Polski, ze Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”,Programem Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Rydułtowy, Strategią Rozwoju Gminy „Miasta Rydułtowy 2020” i innymi dokumentami strategicznymi. W prognozie dokonano oceny wpływu realizacji Planu na poszczególne komponenty środowiska. Z przeprowadzonej analizy wynika, że realizacja działań przyczyni się do redukcji zjawiska niskiej emisji na terenie Miasta Rydułtowy i tym samym do znaczącej poprawy jakości powietrza. Z uwagi na lokalizację planowanych zadań na terenach zurbanizowanych w granicach jednej gminy oraz charakter działań przewidzianych w ramach przedłożonego Planu można uznać, że realizacja postanowień w/w dokumentu nie wpłynie znacząco negatywnie na środowisko przyrodnicze Miasta Rydułtowy. 13 Rekomendacje w związku z ustaleniami prognozy W „Planie gospodarki niskoemisyjnej Miasta Rydułtowy” należy przede wszystkim położyć duży nacisk na: - upowszechnienie wiedzy dotyczącej sposobów ograniczane niskiej emisji i wykorzystania OZE, poprzez np.: informacji na stronie internetowej, wydawaniu i dystrybucji do jednostek samorządowych i osób indywidualnych poradników i informatorów; - przeszkolenie pracowników administracji samorządowej; - aktualizowanie bazy danych dotyczącej niskiej emisji na terenie gminy; - aktywne pozyskiwanie środków na realizacje działań związanych z eliminacją niskiej emisji na terenie gminy. 32