Dział I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA

Dział I: EUROPA I POLSKA W CZASACH OŚWIECENIA
1. Temat: Charakteryzujemy oświecenie w Europie.
1. znam terminy: oświecenie, empiryzm, racjonalizm, deizm, ateizm, klasycyzm, encyklopedyści,
wolnomularstwo, masoneria
2. przedstawiam dokonania postaci: Izaaka Newtona, Antoina Lavoisiera, Andersa Celsjusza, Karola
Linneusza, Benjamina Franklina, Karola Monteskiusza, Woltera, Denisa Diderota, Jamesa Watta,
Jana Jakuba Rousseau
3. wymieniam idee oświecenia i rozpoznaję ich wpływ na naukę, literaturę, filozofię, architekturę i
sztukę
2. Temat: Poznajemy nowe potęgi europejskie epoki oświecenia.
1. znam rok ogłoszenia Prus królestwem –1701 r., koniec wojny siedmioletniej- 1763 r.
2. poprawnie posługuję się terminami: junkrzy, absolutyzm oświecony
3. wymieniam po 3 najważniejsze reformy przeprowadzone w Rosji, Prusach i Austrii
4. wskazuję na mapie Rosję, Prusy i monarchię austriacką
3. Temat: Dowiemy się jak wyglądała Rzeczpospolita za panowania Wettinów.
1. znam lata wydarzeń: 1697 r. – koronacja Augusta II Mocnego, 1699 r. – pokój w Karłowicach,
1717 r. – Sejm Niemy, 1763 r. – śmierć Augusta III Sasa
2. poprawnie posługuję się terminami: wojna północna, Sejm Niemy
3. przedstawiam dokonania postaci: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa, Stanisława
Leszczyńskiego
4. wskazuję na mapie zasięg terytorialny Rzeczypospolitej za panowania Sasów
5. wymieniam 3 przyczyny i 3 przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich
4. Temat: Omawiamy panowanie ostatniego króla elekcyjnego
1. znam lata wydarzeń: 1764 r. – koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1772 r. – pierwszy
rozbiór Polski
2. poprawnie posługuję się terminami: Familia, konfederacja barska, sejm rozbiorowy, Rada
Nieustająca
3. przedstawiam rolę postaci: Tadeusza Rejtana, Mikołaja Repnina
4. wymieniam 3 przyczyny i 3 skutki pierwszego rozbioru
5. Temat: Dowiadujemy się jak wyglądała epoka oświecenia w Rzeczypospolitej
1. znam lata wydarzeń: 1765 r. – utworzenie Szkoły Rycerskiej, 1773 r. – powołanie Komisji Edukacji
Narodowej
2. poprawnie posługuję się terminami: Collegium Nobilium, Szkoła Rycerska, Komisja Edukacji
Narodowej, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, oświecenie stanisławowskie
3. znam dokonania postaci: Stanisława Konarskiego, Stanisława Leszczyńskiego, Ignacego
Krasickiego, Stanisława Staszica, Hugona Kołłątaja, Bernarda Bellotta zwanego Canalettem,
Dominika Merliniego i Stanisława Leszczyńskiego
4. rozpoznaję charakterystyczne cechy polskiego oświecenia
6. Temat: Dowiemy się jak przebiegały obrady Sejmu Wielkiego.
1. znam lata wydarzeń: 1788–1792 – obrady Sejmu Wielkiego, 1791 r. – uchwalenie Konstytucji 3
maja, 1793 r. – drugi rozbiór Polski
2. poprawnie posługuję się terminami: Sejm Wielki, ustawa o sejmikach, ustawa o miastach
królewskich, konfederacja targowicka, drugi rozbiór Polski
3. znam dokonania postaci: Stanisława Małachowskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego,
Hugona Kołłątaja
4. wskazuję na mapie zmiany terytorialne po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej
7. Temat: Dowiemy się jak doszło do upadku Rzeczypospolitej.
1. znam daty wydarzeń: 24 marca 1794 r. – wybuch powstania kościuszkowskiego, 1795 r. – trzeci
rozbiór Rzeczypospolitej
2. poprawnie posługuję się terminami: naczelnik, insurekcja, Uniwersał połaniecki
3. przedstawiam dokonania postaci: Tadeusza Kościuszki, Jana Kilińskiego i Jakuba Jasińskiego
4. rozróżniam wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej
1
Dział VI: WIEK WOJEN
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
Temat 1: Charakteryzujemy angielską monarchię parlamentarną.
podajesz lata wydarzeń: 1649 r. – ścięcie Karola I, 1660 r. – restauracja monarchii, 1679 r.– uchwalenie
Habeas Corpus Act
poprawnie posługujesz się terminami: monarchia parlamentarna, izba lordów, izba gmin, gentry, purytanie,
rojaliści, restauracja monarchii
przedstawiasz dokonania postaci: Henryka VIII, Elżbiety I, Karola I, Olivera Cromwella, Karola II Stuarta,
Wilhelma Orańskiego
podajesz co najmniej dwie przyczyny i dwa skutki wojny domowej w Anglii
Temat 2: Omawiamy monarchię absolutną we Francji.
przedstawiasz dokonania postaci: Ludwika XIV, Armanda Richelieu, Jeana Baptiste’a Colberta, Moliera
poprawnie posługujesz się terminami: monarchia absolutna, merkantylizm, bastylia, „Król Słońce”,
„państwo to ja”.
omawiasz rządy absolutne na przykładzie panowania Ludwika XIV
podajesz przykładowe osiągnięcia kultury i sztuki francuskiej XVII w.
Temat 3: Zapoznajemy się z początkami rządów Wazów.
podajesz lata wydarzeń: 1605 r. – bitwa pod Kircholmem, 1627 r. – bitwa pod Oliwą, 1629 r.– rozejm w
Starym Targu
przedstawiasz dokonania postaci: Zygmunta III Wazy, Mikołaja Zebrzydowskiego, Jana Karola
Chodkiewicza, Stanisława Koniecpolskiego
poprawnie posługujesz się terminami: rokosz, husaria
podajesz co najmniej jedną przyczynę konfliktu Zygmunta III ze szlachtą
Temat 4: Omawiamy konflikt z Rosją i Turcją.
podajesz lata wydarzeń: 1610 r. – bitwa pod Kłuszynem, 1612 r. – kapitulacja Smoleńska, 1634 r.– pokój w
Polanowie, 1620 r. – bitwa pod Cecorą
przedstawiasz dokonania postaci: Borysa Godunowa, Wasyla Szujskiego, Stanisława Żółkiewskiego, Jana
Karola Chodkiewicza
poprawnie posługujesz się terminami: dymitriady, Dzikie Pola, porohy, Zaporoże, Kozacy, kozaczyzna,
ataman, sicz
podajesz przynajmniej 2 przyczyny i 2 skutki konfliktów z Rosją i Turcją.
Temat 5: Poznajemy przyczyny i skutki powstania kozackiego.
podajesz lata wydarzeń: 1648 r. – wybuch powstania Chmielnickiego, klęska pod Żółtymi Wodami, 1651 r.
– zwycięstwo wojsk polskich pod Beresteczkiem, 1654 r. – porozumienie w Perejasławiu, 1658 r. – ugoda
w Hadziaczu, 1667 r. – rozejm w Andruszowie, 1686 r. – przyznanie Rosji Ukrainy lewobrzeżnej
przedstawiasz dokonania postaci: Władysława IV, Jana Kazimierza, Bohdana Chmielnickiego, Tuhaj-beja,
Jeremiego Wiśniowieckiego
wskazujesz na mapie zasięg powstania Chmielnickiego
wymieniasz co najmniej jedną przyczynę i trzy skutki powstania kozackiego
Temat 6: Omawiamy przyczyny i skutki potopu szwedzkiego.
podajesz lata wydarzeń: 1655 r. – początek potopu szwedzkiego, konfederacja w Tyszowcach, obrona
Jasnej Góry, 1656 r. – bitwa pod Warką, 1660 r. – pokój w Oliwie
przedstawiasz dokonania postaci: Karola Gustawa, Hieronima Radziejowskiego, Janusza Radziwiłła,
Augustyna Kordeckiego, Stefana Czarnieckiego, Jerzego Rakoczego
wymieniasz przyczyny i skutki najazdu Szwedów na Polskę
wskazujesz na mapie miejsca najważniejszych bitew potopu szwedzkiego
Temat 7: Omawiamy kryzys Rzeczypospolitej w XVII wieku
podajesz lata wydarzeń: 1673 r. – bitwa pod Chocimiem, 1683 r. – bitwa pod Wiedniem, 1699 r. – pokój z
Turcją w Karłowicach
przedstawiasz dokonania postaci: Jerzego Lubomirskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana
Sobieskiego, Marii Kazimiery, Władysława Sicińskiego
poprawnie posługujesz się terminami: abdykować, Święta Liga, liberum veto
omawiasz przyczyny i skutki wojny z Turcją w drugiej połowie XVII w.
2
Temat 8: Analizujemy kulturę baroku i sarmatyzmu.
1. przedstawiasz dokonania postaci: Claudio Monteverdiego, Jana Sebastiana Bacha, Jerzego Fryderyka
Haendla, Antonia Vivaldiego, Moliera, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Jana Andrzeja Morsztyna,
Jana Chryzostoma Paska, Wacława Potockiego, Szymona Szymonowica, Jana Vermeera, El Greca
2. poprawnie posługujesz się terminami: barok, makaronizmy, portret trumienny, sarmatyzm
3. omawiasz cechy charakterystyczne dla architektury epoki baroku w Polsce i na świecie.
4. wskazujesz kościół Il Gesú i Wersal jako wzorcowe budowle w stylu barokowym
3