I. Bilans w ujęciu syntetycznym Bilans – podstawowy element

I. Bilans w ujęciu syntetycznym
Bilans – podstawowy element sprawozdania finansowego, sporządzanym na
dany dzień. Informuje o sytuacji majątkowej i finansowej jednostki
gospodarczej (struktura majątku oraz odpowiadające jej źródła finansowania).
Bilans w ujęciu syntetycznym:
AKTYWA
A. Aktywa trwałe
I.
II.
III.
Wartości niematerialne i
prawne
· Koszty prac
rozwojowych
· Wartość firmy
· Prawa majątkowe
(licencje, koncesje,
prawa do patentów
i znaków
towarowych)
· Know-how
·
Rzeczowe aktywa trwałe
· Środki trwałe
(grunty, budynki i
obiekty
inżynieryjne,
maszyny i
urządzenia, środki
transportu)
· Środki trwałe w
budowie.
·
Należności
długoterminowe
· Środki należne z
długotrwałych
umów i kontraktów
PASYWA
A. Kapitał własny
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
Kapitał podstawowy
Kapitał zapasowy
Kapitał z aktualizacji
wyceny
Pozostałe kapitały
rezerwowe
Zysk (strata) z lat
ubiegłych
Zysk (strata) netto z roku
bieżącego
B. Zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania
I.
II.
Rezerwy na zobowiązania
Zobowiązania
długoterminowe
· Z tytułu kredytów
· Z tytułu emisji
dłużnych papierów
wartościowych
III.
Zobowiązania
krótkoterminowe
· Z tytułu dostaw i
IV.
·
Inwestycje
długoterminowe
· Nieruchomości
· Wartości
niematerialne i
prawne o
charakterze
inwestycyjnym
· Długoterminowe
aktywa finansowe
(instrumenty
finansowe,
udzielone
pożyczki)
B. Aktywa obrotowe
I.Zapasy
· Materiały
· Produkty gotowe
· Towary
II. Należności
krótkoterminowe
· Należności z tytułu
dostaw i usług (bez
względu na termin)
· Należności z tytułu
dotacji, podatków, ceł i
zaliczek
III. Inwestycje
krótkoterminowe
· Papiery
wartościowe i
udzielone pożyczki
· Środki pieniężne w
kasie i na rachunku
bankowym
Źródło: Ustawa o rachunkowości.
usług (bez względu
na termin)
· Z tytułu kredytów i
pożyczek
· Z tytułu emisji
dłużnych papierów
wartościowych
· Inne zobowiązania
(z tytułu podatków,
ubezpieczeń, ceł,
wynagrodzeń,
zaliczek na
dostawy i
zobowiązania
wekslowe)
II. Bilans analityczny
Ogólnie się przyjmuje, że podstawą do przeprowadzania analizy finansowej są sprawozdania
finansowe wg wzorów urzędowych.
Ale czy to jest na pewno najlepsze z możliwych rozwiązań?
Czy wszystkie zawarte w nich informacje wykorzystujemy w analizie?
Czy te informacje nie są zbyt szczegółowe?
Czy na ich bazie jest możliwe całościowe spojrzenie na sytuację finansową przedsiębiorstwa?
Czy pozwalają nam od razu dostrzec kluczowe zależności i zmiany?
Można tu oczywiście dyskutować, ale dlaczego nie ułatwić sobie życia?
Dlaczego nie przekształcić tych sprawozdań do formy umożliwiającej łatwiejszą ocenę,
szybszą identyfikację problemów i sprawniejsze przeprowadzenie analizy?
No właśnie. Możemy to uzyskać przekształcając standardowe sprawozdania finansowe na
formę analityczną. Otrzymamy w ten sposób analityczny bilans i analityczny rachunek
zysków i strat.
Analityczny bilans
Przekształcenie bilansu syntetycznego w bilans analityczny polega na wyodrębnieniu
głównych grup i pominięciu pozycji nieistotnych. W efekcie w ramach aktywów uzyskujemy
podział na aktywa trwałe (aktywa stałe) i aktywa obrotowe (aktywa bieżące), a w ramach
pasywów na kapitały własne (kapitał stały) i kapitały obce (zobowiązania bieżące).
Ale to oczywiście nie wszystko. Dodatkowo musimy dokonać pewnych przesunięć, które
spowodują zmiany wartości w głównych grupach bilansu.
Nie ma tutaj co wyważać otwartych drzwi i tworzyć coś, co już zostało stworzone, więc oprę
się tutaj na gotowcu. Analityczną formę bilansu bardzo dobrze wg mnie przedstawili Maria
Sierpińska i Tomasz Jachna, więc skorzystamy z tego wzoru.
aktywa stałe = aktywa trwałe
należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12
+
miesięcy
aktywa bieżące = aktywa obrotowe
należności z tytułu dostaw i usług powyżej 12
miesięcy
kapitał stały (pasywa stałe) = kapitały własne
rezerwa z tytułu odroczonego podatku
+
dochodowego
+ pozostałe rezerwy długoterminowe
+ zobowiązania długoterminowe
zobowiązania z tytułu dostaw i usług o okresie
+
wymagalności powyżej 12 miesięcy
ujemna wartość firmy oraz inne rozliczenia
+
międzyokresowe długoterminowe
krótkoterminowe źródła
finansowania (bieżące = rezerwy krótkoterminowe
pasywa)
zobowiązania krótkoterminowe pomniejszone
+ o zobowiązania z tytułu dostaw i usług o
terminie wymagalności powyżej 12 miesięcy
+ rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe
Źródło: Maria Sierpińska, Tomasz Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów
światowych, PWN, Warszawa 2004.
III. Analityczny rachunek zysków i strat
Przy tworzeniu analitycznego rachunku wyników również koncentrujemy się na
głównych pozycjach i eliminujemy pozycje mało istotne.
Ale w związku z tym, że interesuje nas ustalenie zyskowności 3-ch głównych
obszarów działalności przedsiębiorstwa, czyli działalności podstawowej,
pozostałej działalności operacyjnej oraz działalności finansowej powinniśmy
dodatkowo wyodrębnić, jako osobne pozycje, wynik na działalności operacyjnej
i wynik na działalności finansowej.
Zdajemy sobie również sprawę, że prezentowany w sprawozdaniu wynik brutto
obejmuje wszystkie aspekty działalności przedsiębiorstwa. Ale dobrze jest
wiedzieć, jaka część tego wyniku jest generowana w wyniku działalności
operacyjnej (podstawowej i pozostałej).
W związku z tym w pozycji wynik brutto wyodrębniamy dwa dodatkowe
elementy, którymi są zysk (strata) z działalności operacyjnej i tzw. wynik
neutralny, który jest efektem działalności finansowej i zdarzeń nadzwyczajnych.
I jest jeszcze jedna rzecz, którą powinniśmy zrobić, a jest ona związana z
zyskiem netto. Po określeniu poziomu dywidendy, która będzie wypłacona z
wygenerowanego zysku, w pozycji zysk netto dokonujemy kolejnego podziału i
wyszczególniamy w ramach tej pozycji dywidendę i pozostałą część zysku,
która zostaje zatrzymana w przedsiębiorstwie.
W efekcie powyższych działań uzyskujemy sprawozdania finansowe w formie
analitycznej.
Rachunek wyników
Wariant porównawczy
Wariant kalkulacyjny
Przychody ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży
(produktów, towarów i
materiałów)
(produktów, towarów i
materiałów)
[+/- ]zmiana stanu produktów
[- ] koszt sprzedanych
produktów, towarów i
materiałów
[- ] koszty działalności
operacyjnej
(koszty w układzie
rodzajowym oraz wartość
sprzedanych towarów i
materiałów)
Zysk (strata) brutto na sprzedaży
[- ] koszty sprzedaży
[- ] koszty ogólnego zarządu
Zysk (strata) na sprzedaży
Zysk (strata) na sprzedaży
[+ ] pozostałe przychody operacyjne
[- ] pozostałe koszty operacyjne
Zysk (strata) na działalności operacyjnej
[+ ] przychody finansowe
[- ] koszty finansowe
Zysk (strata) na działalności gospodarczej
[+/- ] wynik zdarzeń nadzwyczajnych
Zysk/strata brutto
[- ] obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
Zysk /strata netto