docMagia zmian - Ebookpoint
download 
Reklamacja Transkrypt
Magia zmian - Ebookpoint
Redakcja: Dominika Dudarew Projekt okładki: Piotr Pisiak Skład komputerowy: Piotr Pisiak Korekta: Ewa Skarżyńska Ilustracje: Anna Czelej Tekst „Wielka harmonia”: Marek Baliński Opracowanie sinologiczne: Dorota Bielan Wydanie I Białystok 2010 ISBN 978-83-7377-643-2 © Copyright by Studio Astropsychologii, Białystok, 2010. All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody posiadaczy praw autorskich. 15-762 Białystok ul. Antoniuk Fabr. 55/24 85 662 92 67 – redakcja 85 654 78 06 – sekretariat 85 653 13 03 – dział handlowy – hurt 85 654 78 35 – sklep firmowy „Talizman” – detal www.studioastro.pl e-mail: [email protected] Więcej informacji znajdziesz na portalu www.psychotronika.pl PRINTED IN POLAND SPIS TREŚCI Wstęp ................................................................................. 7 Zasady transkrypcji chińskiej .............................................. 13 Magia zmian ....................................................................... 25 Księga Przemian – Yi Jing .................................................. 83 Wielka harmonia................................................................. 129 Wielka harmonia – Marek Baliński .................................. 151 Sfera mentalna i patologia uczuć w medycynie chińskiej .... 163 Zakończenie ....................................................................... 249 Bibliografia ......................................................................... 252 Wstęp Od zarania dziejów człowiek próbował zrozumieć siebie i otaczającą go rzeczywistość. W odległych rejonach świata powstawały teorie, systemy religijne i filozoficzne. Nie wszędzie jednak myśl ludzka podążała w tym samym kierunku, w niektórych kulturach wypracowywano teorie i metody poznawcze, które różniły się zasadniczo od metod stosowanych gdzie indziej. Hermetyczność wielu kultur w dawnych czasach nie pozwalała na swobodną wymianę myśli i badania porównawcze. Pilnie strzeżona wiedza tajemna służyła wąskim grupom elit do utrzymania wysokiej pozycji społecznej i władzy, a osobie, która zdradziła tajemnice niepowołanym, groziła śmierć. Tak było w starożytnym Egipcie i w Chinach. Jeszcze do niedawna Mistrzowie chińscy zazdrośnie strzegli swojej wiedzy i przekazywali ją jedynie w obrębie własnego rodu. Obecnie najbardziej światli Mistrzowie z Chin, spadkobiercy wspaniałych tradycji rodzinnych w prostej linii, udostępniają tajemnice swojego rodu ludziom na całym świecie. Mamy dzięki temu możliwość skorzystania z ich doświadczenia i okazję do odkrycia prawdziwej skarbnicy wiedzy o człowieku. Możemy dzięki temu odnaleźć harmonię w życiu przy pomocy naturalnych sposobów. Mistrzowie chińscy nauczają bowiem metod oddziaływania na ludzki organizm, które przywracają człowiekowi równowagę ciała i ducha, uruchamiając jego naturalne zdolności samoregulacji. Łatwy przepływ informacji sprawia, że tajna wiedza, dostępna niegdyś jedynie nielicznej grupce wtajemniczonych, może służyć z powodzeniem ludziom na całym świecie, a jedyną barierę 8 Anna Czelej – Magia zmian stanowią umiejętności poznawcze poszczególnych osób. Możemy więc spróbować skorzystać z dorobku i osiągnięć myśli ludzi z najbardziej odległych zakątków kuli ziemskiej i na pewno warto. Chińskie teorie, filozofię i wiedzę możemy stosować w praktyce w każdej dziedzinie życia. Wydaje się to nieprawdopodobne, ale rzeczywiście tak jest. Stało się to możliwe dzięki opracowaniu ok. 5 tys. lat temu w Chinach całościowego systemu yin – yang, który określa zależności wszystkich zjawisk przyrodniczych w cyklicznych przemianach. Przemiany te dotyczą również człowieka, który wpisuje się w całościowy system. System yin – yang stał się podstawą kolejnych teorii i bardzo szybko został wykorzystany w praktyce, znalazł zastosowanie w tradycyjnej medycynie chińskiej, w metodzie gotowania, w organizowaniu przestrzeni i architektury, w opracowaniu leczniczych ćwiczeń Qi Gong i w sztukach walki. Dziedziny te doczekały się perfekcyjnego dopracowania i służą nadal wielu ludziom na całym świecie, którzy korzystają z mistrzowskich linii przekazu, ale nie tylko. Rody Mistrzów w Chinach należą nadal do elit i przecież nie wszyscy Chińczycy i inni ludzie dążą do osiągnięcia mistrzostwa. Niemniej powszechna i dobrze ugruntowana wiedza o systemie yin – yang pozwala przeciętnemu Chińczykowi zrozumieć prawidłowo siebie i sposób funkcjonowania człowieka w otaczającym go świecie. To zupełnie odmienna perspektywa od wizji człowieka w kulturze Zachodu, gdzie czujemy się ciągle wyalienowani, zagrożeni i atakowani, oceniamy świat jako „zły” i w rezultacie przyjmujemy bardzo często wrogie, konfrontacyjne postawy wobec otoczenia. Tego typu postawy nie są wynikiem złej woli, ale braku wiedzy o mechanizmach, które budują jedność całej przyrody. Utajone postawy konfrontacji i agresji wynikajace z przekonania, że świat jest zły, a inni ludzie i zjawiska przyrodnicze są nam wrogie, przenosimy niejednokrotnie na własny poziom. Wroga może się na przykład okazać jedna komórka ludzkiego ciała zaatakowana nowotworem, którą należy wyciąć, zniszczyć, wypalić. Wstęp 9 Nieczyste i grzeszne ciało człowieka przeciwstawiamy czystej duszy i tak dalej. Księga Przemian – Yi Jing, jedno z najwspanialszych osiągnięć myśli ludzkiej, dzieło filozoficzne starożytnych Chin sprzed 5 tys. lat, zawiera filozofię przyrody, według której człowiek wpisuje się w jedność świata przyrody. Chińska filozofia przyrody, a w tym tradycyjna medycyna chińska precyzyjnie określają współzależność między człowiekiem i jego otoczeniem. Człowiek według tej wizji stanowi Jednię Ducha i ciała, gdzie jedno wspiera drugie, a materia jest przeniknięta bez reszty pierwiastkiem duchowym. Na poziomie wnętrza człowieka wszystkie jego elementy: duchowość, emocje, tkanki, mięśnie, organy wewnętrzne, tworzą całościowy system i współpracują ze sobą w określony sposób według zasad i porządku, który obowiązuje w całej przyrodzie. Główne organy wewnętrzne wspierają się w cyklu odżywczym, to najsilniejszy nurt przepływów i przemian w przyrodzie, gdzie Przemiana Drzewa (wiosna) żywi, rodzi lato (Przemiana Ognia), lato rodzi, żywi późne lato (Przemiana Ziemi), Ziemia rodzi Metal (jesień), jesień, Przemiana Metalu rodzi zimę – Przemiana Wody, a ta żywi, rodzi Drzewo – wiosnę. Odpowiednio wątroba (Drzewo) w organizmie człowieka wspiera serce (Ogień), Ogień żywi Ziemię (śledziona – trzustka), Ziemia rodzi Metal (płuca), Metal żywi Wodę (nerki), Woda karmi Drzewo (wątroba). W tym systemie żadna komórka ciała nie działa sama sobie i w oderwaniu od pozostałych elementów składowych, a zaburzenia na poziomie jednego organu wpływają na pracę pozostałych. Osłabione nerki zaburzają funkcjonowanie wątroby, a ta wpływa na pracę serca. Według tradycyjnej medycyny chińskiej zaburzenia w pracy organów wewnętrznych przejawiają się nie tylko dolegliwościami i bólami na poziomie fizycznym, dotyczą również zbyt silnych emocji. Niedobór yin przy równoczesnym nadmiarze yang wątroby to ataki gniewu, słabe nerki to lęk itd. Chińska filozofia przyrody określa pre- 10 Anna Czelej – Magia zmian cyzyjnie nie tylko sposób funkcjonowania wnętrza człowieka, równie dokładnie opisuje jego współzależność od środowiska. I tak na pracę organów wewnętrznych mają wpływ zmieniające się pory dnia i roku, dokładnie wiadomo, jakie zmiany zachodzą w organizmie człowieka, kiedy przychodzi lato, wiosna lub zima. Na przykład wątroba osiąga maksimum wiosną, co u niektórych osób przejawia się alergią. Na przełomie głównych pór roku nasilają się cierpienia wrzodowców. W cyklu dobowym wątroba i pęcherzyk żółciowy znajdują się w swoim maksimum między godziną 23 i 3 w nocy, co niektóre osoby odczuwają poprzez wzmożone bóle stawowe i swoistą gonitwę myśli, wątroba odpowiada bowiem za twórcze myślenie. Wątroba jest też bardzo czuła na warunki pogodowe, szkodzi jej wiatr, zjawisko o cechach Przemiany Drzewa. Chińczycy opracowali techniki, które niwelują skutecznie niepożądane wpływy zewnętrzne poprzez zrównoważenie organizmu człowieka: to Qi Gong i sztuki walki. Kiedy bowiem jesteśmy wewnętrznie zrównoważeni, zewnętrzne wpływy nie wyrządzają nam zbyt wielkiej i długotrwałej szkody, po chwilowej burzy wracamy szybko do równowagi. Wewnętrzną harmonię można również osiągnąć przy pomocy akupunktury i diety. Również i w tym przypadku dokładnie wiadomo, w jaki sposób poszczególne produkty działają na pracę organów wewnętrznych w organizmie człowieka i dzięki temu w tradycyjnej medycynie chińskiej jedzenie, odpowiedni zestaw artykułów spożywczych znajduje zastosowanie jako metoda leczenia. Nawiasem mówiąc, nie są tu brane pod uwagę witaminy i minerały. Patrząc z perspektywy chińskiej filozofii przyrody, rozpatrujemy życie człowieka w nowych, nieznanych nam kategoriach, zaczynamy dostrzegać wzajemne powiązania w świecie przyrody, a to prowadzi w rezultacie do stwierdzenia, że świat jest ciekawy i wspaniały, my jesteśmy wspaniali i inni też są wspaniali. Bezinteresowne i życzliwe postawy poprawiają zaś jakość życia całego otoczenia, a nie tylko jednostki. Wstęp 11 W swojej książce pragnę spopularyzować ten jakże ciekawy sposób widzenia człowieka i otaczającego go świata, co wcale nie oznacza, że namawiam innych do całkowitego przeorientowania się na chiński sposób myślenia, nie wydaje się to zresztą możliwe. Przypuszczam, że wystarczy nam wzbogacenie wiedzy, którą posiadamy, o wiedzę wyniesioną z chińskiej filozofii przyrody. Dla przykładu gniew to emocja, o której sporo wiemy, ale z tradycyjnej medycyny chińskiej możemy się dodatkowo dowiedzieć, że gniew, związany z wątrobą, wywołuje w ludzkim organizmie bardzo silny ruch w górę, ten ruch może poruszyć materię, wywołać wymioty z krwią. Wiemy, jak przejawia się lęk, ale nie wiemy, że to emocja, która wywołuje w żywym organizmie silny ruch w dół, co może wywołać niekontrolowane oddanie moczu. Możemy określone dolegliwości nazwać przeziębieniem, ale również chorobą zimna, która przejawia się wychłodzeniem i nadmiarem śluzu. W chińskiej filozofii przyrody wszystkie zjawiska rozpatrujemy pod kątem kierunku ruchu, który wywołują, a to nieznana nam metoda badawcza. Posługując się analizą, badamy najczęściej martwy wycinek materii, oderwany od żywego organizmu i nie możemy na tej podstawie dowiedzieć się niczego o sposobie poruszania się żywej istoty. Umiejętność określenia kierunku ruchu w żywych organizmach i w całej przyrodzie daje natomiast możliwość kierowania tym ruchem na poziomie żywego organizmu, jakim jest człowiek. Służą temu akupunktura, odpowiednio dobrana dieta, Qi Gong. „Wylewanie ognia z umysłu” to jedno z ćwiczeń Qi Gong, które skutecznie łagodzi ruch gniewu. Zbyt silny ruch w dół w organizmie człowieka, na przykład w czasie traumy po stracie kogoś bliskiego, można zrównoważyć, wykonując podskoki, które spowodują przeciwprąd, ruch w górę. Na zbyt silne emocje możemy również wpływać odpowiednią dietą. W czasie przeziębienia możemy połknąć pastylkę albo wiedząc, że jest to choroba zimna, wypić rozgrzewajacy napój z cynamonem i imbirem, który dodatkowo wywoła ruch w górę (kichanie), pozwoli uwolnić się od kataru, wyrzucając go na zewnątrz orga- 12 Anna Czelej – Magia zmian nizmu, bo taki skutek powoduje w żywym organizmie spożycie produktów o smaku słodkim i ostrym. Te niezwykle proste sposoby pomagają nam odzyskać równowagę, tak emocjonalną, jak i fizyczną, czyli zdrowie, w naturalny sposób, pozwalają odnaleźć Drogę Środka. Zasady transkrypcji chińskiej Transkrypcja pinyin jest oficjalną, przyjętą przez Chiny i ONZ transkrypcją słów chińskich. Pomimo to w książkach zawierających chińskie wyrażenia możemy się spotkać z różnorodnymi transkrypcjami, co może sprawiać czytelnikom pewien kłopot, mogą oni bowiem odnieść wrażenie, że teksty książek o podobnej tematyce zawierają różne terminy chińskie, a w rzeczywistości często są to te same słowa zapisane w kilku różnych transkrypcjach. Stosowanie transkrypcji pinyin ma więc znaczenie porządkujące i dlatego też stosujemy ją w naszej książce. Niemniej przy zastosowaniu tej transkrypcji pojawił się pewien problem. Tekst niniejszej książki zawiera sporo cytatów z polskiego tłumaczenia Księgi Przemian autorstwa Richarda Wilhelma1. W dziele tym została zastosowana uproszczona polska transkrypcja sinologiczna, autorzy polskiego przekładu nie zaznaczyli też intonacji (tonów) słów chińskich, wychodząc z założenia: „Nie zastosowano oficjalnej chińskiej transkrypcji pinyin, ponieważ doświadczenie uczy, że mało kto z polskich czytelników w ogóle zadaje sobie wtedy trud odczytywania obco wyglądających napisów. (Byłoby wtedy Yijing w miejsce I-cing)”…2. Nie możemy wykluczyć, że stosowanie transkrypcji pinyin może sprawiać czytelnikom pewne trudności w odczytywaniu słów chińskich, z drugiej jednak strony umożliwia im zidentyfikowanie danego słowa w innych tekstach, a w tym w tłumaczeniach tekstów chińskich na języki europejskie i w słownikach. R. Wilhelm, I Cing, przekład Wojciech Jóźwiak, Małgorzata Barankiewicz, Krzysztof Ostas, Wydawnictwo Latawiec, Warszawa 2001. Tamże, s. 12. 1 2 14 Anna Czelej – Magia zmian Sam zapis słowa chińskiego w transkrypcji pinyin nie wystarcza jednak do identyfikacji znaku chińskiego (ideogramu), który temu słowu odpowiada. Język chiński należy do języków tonalnych i słowo zapisane w ten sam sposób może być wymawiane na różne sposoby. Dopiero podanie tonalności przy zapisie słowa chińskiego w transkrypcji pinyin pozwala zidentyfikować ideogram, który mu odpowiada. Jesteśmy głęboko przekonani o słuszności zapisywania słów chińskich w transkrypcji pinyin i umieszczaniu przy tych słowach informacji o ich tonach (cyfra przy zapisie pinyin oznacza ton, w którym słowo jest wymawiane). Dobry obyczaj nie pozwala nam jednak na wprowadzanie zmian w cytatach z innych publikacji. W dbałości o jednolitość tekstu książki postanowiliśmy więc zapisać wszystkie słowa chińskie występujące w książce w transkrypcji zastosowanej w polskim przekładzie Księgi Przemian Wilhelma. Zapisaliśmy je kursywą, a obok w nawiasie znajduje się to samo słowo chińskie zapisane w transkrypcji pinyin razem z tonem tego słowa. Na przykład: czen (zhen – 4) – piorun lub tuei (dui – 4) – jezioro. Tę samą zasadę zastosowaliśmy w cytatach z polskiego przekładu Księgi Przemian Richarda Wilhelma, zachowaliśmy transkrypcję występującą w tym przekładzie i w nawiasie zamieściliśmy transkrypcję pinyin z tonem chińskiego słowa jako przypis autorski. W tekście znajdują się cytaty z Księgi Przemian, niemniej nie omawiamy w nim wszystkich heksagramów występujących w Yi Jing, pomimo to uznaliśmy za celowe umieszczenie w części sinologicznej książki nazwy wszystkich heksagramów w transkrypcji pinyin obok transkrypcji stosowanej w polskim przekładzie Księgi Przemian Richarda Wilhelma. Początkowo rozważaliśmy pomysł umieszczenia w tabelkach sinologicznych polskich nazw heksagramów z bezpośredniego tłumaczenia z chińskiego na polski. Wnikliwa analiza i porównanie nazw heksagramów z polskiego przekładu Księgi Przemian Richarda Wilhelma z nazwa- Zasady transkrypcji chińskiej 15 mi heksagramów z Księgi Przemian w tłumaczeniu Szczuckiego i z polskimi nazwami heksagramów przetłumaczonymi bezpośrednio z chińskiego skłoniła nas do rezygnacji z tego pomysłu i umieszczenia w tabelkach i tekście książki nazw heksagramów zaczerpniętych z polskiego przekładu Richarda Wilhelma. Szczególnie problematyczne wydało się nam wprowadzenie polskich nazw heksagramów z bezpośredniego tłumaczenia z chińskiego na język polski. Księga Przemian nie doczekała się jeszcze bezpośredniego przekładu z chińskiego na polski i korzystamy z tłumaczeń z innych języków europejskich. Jak do tej pory, najważniejszym tłumaczeniem pozostaje tłumaczenie z chińskiego na język niemiecki Richarda Wilhelma, chociaż cenne jest również tłumaczenie Konstantynowicza Szczuckiego z chińskiego na rosyjski, przetłumaczone z kolei na polski przez Leona Zawadzkiego. Każdy heksagram jest opatrzony ideogramem, a ideogram chiński składa się z symbolicznych obrazów. Wydaje się oczywiste, że próba zrozumienia znaczenia poszczególnych ideogramów wiąże się, już na samym wstępie, z pewną interpretacją. Na przykład „radość” ilustruje ideogram, w którym w górze znajduje się symboliczny obraz dzwonu z brązu, a w dole obraz stołeczka lub podnóżka. Znaczenia tego ideogramu nie tłumaczymy jednak jako „dzwon na stołeczku”, a właśnie jako „radość”. W ideogramach ilustrujących heksagramy w Księdze Przemian znajdujemy symboliczne obrazy dwóch spośród ośmiu żywiołów: nieba, ziemi, gromu, wody, góry, wiatru, ognia, jeziora i to one określają dynamikę danej sytuacji, którą omawia heksagram. Nazwy heksagramów odnoszą się więc do dynamicznego zjawiska, które tworzą dwa żywioły obrazujące specyficzną grę między yin i yang charakterystyczną dla danej sytuacji, a szerszą charakterystykę tego zdarzenia i jego znaczenie w świecie przyrody i ludzi znajdujemy w komentarzach do heksagramów. Syntetyczne zapisanie znaczenia heksagramu w jego tytule jest więc rzeczą niezwykle skomplikowaną i trudną. 16 Anna Czelej – Magia zmian Richard Wilhelm tłumaczył Księgę Przemian przez 23 lata, konsultując nieustannie swój przekład z mistrzem chińskim. Nie mamy wątpliwości, że tłumaczenie Księgi Przemian Wilhelma na język niemiecki było rzetelne i wnikliwe i równie rzetelne jest jej tłumaczenie z niemieckiego na język polski. Z kolei rosyjska sinologia stoi na najwyższym poziomie i przekład Księgi Przemian Konstantynowicza Szczuckiego przetłumaczony na polski przez Zawadzkiego też jest godny uwagi. Wydaje się jednak, że tytuły heksagramów z polskiego przekładu Księgi Przemian Wilhelma oddają bardzo trafnie ideę heksagramów, a niektóre tytuły heksagramów zaczerpnięte z tłumaczenia Szczuckiego nie zawsze są tak trafne. Na przykład heksagram 33 Tun (Dun – 4) jest zatytułowany w tłumaczeniu ze Szczuckiego „Ucieczka”, a w tłumaczeniu z Wilhelma – „Odwrót”. Według idei zawartych w Księdze Przemian ucieczka jest rzeczą haniebną i nie o niej traktuje powyższy heksagram. Omawiana jest tu sytuacja, w której siły yang wycofują się przed napierającymi siłami yin. W przyrodzie sytuacja taka ma miejsce jesienią, kiedy to rozpoczyna swoją ekspansję yin, siła wilgoci i zimna, a siły światła i ciepła są w okresowym odwrocie, wiemy jednak, że powrócą wiosną. W odniesieniu do świata ludzi sytuacja ta obrazuje zaś człowieka szlachetnego, który wycofuje się przed naporem pospolitych w niedostępne dla nich rejony (w górę), człowiek szlachetny dystansuje się w opisanej sytuacji od pospolitych, czego jednak nie możemy nazwać ucieczką. Heksagram omawia planowy odwrót sił yang z równoczesnym przygotowaniem powrotu. Toteż tytuł tego heksagramu „Odwrót” z Wilhelma wydaje się jak najbardziej trafny, chociaż polski sinolog może uznać, że zaistniała tu nadinterpretacja w tłumaczeniu chińskiego znaku. Z kolei heksagram 9 – Siao–cz’u (Xiao chu – 3, 4) w polskim tłumaczeniu z Wilhelma ma tytuł „Powściągająca siła małego”, a w polskim tłumaczeniu z Księgi Przemian Szczuckiego „Wychowanie małym”. Na dole tego heksagramu znajduje się silne c’ien (qian – 2) – niebo, a w górze sun (sun – 4) – łagodny wiatr, Zasady transkrypcji chińskiej 17 jedna słaba linia yin w tym heksagramie powściąga, obłaskawia i trzyma przejściowo w ryzach pięć linii yang. Heksagram odnosi się do sytuacji, w której ktoś o niewielkiej sile może działać jedynie poprzez łagodną perswazję. Niewielka siła może jednak odnieść sukces poprzez wytrwałe działanie, poprzez konsekwentne podążanie w tym samym kierunku (kropla wody, która drąży skałę). Również w tym przypadku tytuł heksagramu z polskiego przekładu Księgi Przemian Wilhelma wydaje się bardziej adekwatny do treści heksagramu niż tytuł tego samego heksagramu z polskiego tłumaczenia Księgi Przemian Szczuckiego. Warto w tym miejscu dodać, że w bezpośrednim tłumaczeniu z chińskiego na polski znak chiński ilustrujący heksagram 9 – Siao–cz’u (Xiao chu – 3, 4) można przetłumaczyć jako „wychowanie małych”, a takie tłumaczenie byłoby sprzeczne z ideą całego heksagramu, wskazywałoby bowiem, że silne yang „wychowuje” w tym przypadku słabe yin (pięciu silnych mężczyzn wychowuje jedną słabą kobietę). Ten ostatni przykład utwierdził nas w przekonaniu, że polskie tłumaczenie znaczenia ideogramów, którymi opatrzone są heksagramy, w oderwaniu od wnikliwych studiów sinologicznych nad tekstem Księgi Przemian byłoby działaniem niezbyt szczęśliwym i z tego to powodu cytujemy tytuły heksagramów zaczerpnięte z polskiego przekładu Księgi Przemian Richarda Wilhelma. (A.C.) Uproszczone zasady wymowy słów chińskich w języku standardowym zapisanym transkrypcją oficjalną pinyin W języku chińskim nie istnieje opozycja spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych (b-p, g-k, d-t), natomiast istnieją spółgłoski bezprzydechowe i przydechowe. Spółgłoski przydechowe wymawiane są jak polskie bezdźwięczne z krótkim dźwiękiem podobnym do polskiego „ch” bezpośrednio po spółgłosce, natomiast bezprzydechowe jak polskie bezdźwięczne. 18 Anna Czelej – Magia zmian Wymawiamy: A –polskie A B –polskie P C –polskie Cch Ch–polskie CZch D –polskie T E –polskie E F –polskie F G –polskie K H –polskie H I –polskie I; po C, Ch, R, S, Sh, Z, Zh – polskie Y J –polskie Ć K –polskie Kch L –polskie L M –polskie M N –polskie N O –polskie O P –polskie Pch Q –polskie Ćch R –polskie Ż na początku sylaby, polskie R na końcu sylaby S –polskie SZ Sh –polskie SZ T –polskie TCH U –polskie U; po J, Q, X – jak U U –jak niemieckie U W –jak angielskie W X –polskie Ś Y –polskie J Z –polskie C Zh –polskie CZ Ponadto: – ng (występuje tylko na końcu sylaby) wymawiamy jak w angielskim słowie „song” – piosenka 19 Zasady transkrypcji chińskiej – ong wymawiamy – ung – ian wymawiamy – ien Poniższe tabele ułatwią jednoznaczną identyfikację trygramów, heksagramów oraz uporządkowanie ich numeracji. TRYGRAMY rodzina atrybut obraz nazwa wg polskiego tłumaczenia I Cing (Yi Jing) Wilhelma transkrypcja wg polskiego tłumaczenia Wilhelma transkrypcja pinyin trygramy (linie) znak chiński Cyfra obok zapisu pinyin oznacza ton, w którym słowo jest wymawiane. 乾 qian – 2 c’ien Twórczość niebo moc ojciec 坤 kun – 1 k’un Biorczość ziemia oddanie matka 震 zhen – 4 czen Pobudzenie piorun poruszenie pierwszy syn 坎 kan – 3 k’an Otchłań woda niebezpieczeństwo drugi syn 艮 gen – 4 ken Trwanie w spokoju góra spokój trzeci syn 巽 xun – 4 sun Łagodność wiatr, przenikliwość drzewo pierwsza córka 離 li – 2 li Lgnięcie ogień jasność druga córka 兌 dui – 4 tuei Pogoda ducha jezioro wesołość, radość trzecia córka 20 Anna Czelej – Magia zmian tytuły heksagramów wg polskiego tłumaczenia I Cing (Yi Jing ) Wilhelma transkrypcja z tłumaczenia I Cing (Yi Jing) Wilhelma transkrypcja pinyin heksagramy (linie) znak chiński Nr HEKSAGRAMY 1 乾 Qian – 2 C’ien Twórczość 2 坤 Kun – 1 K’un Biorczość 3 杶純 Chun – 2 Czun Początkowa trudność 4 蒙 Meng – 2 Meng Młodzieńcza głupota 5 需 Xu – 1 Sü Czekanie (pokarm) 6 訟 Song – 4 Sung Spór 7 師 Shi – 1 Szy Wojsko 8 比 Bi – 3 Pi Trzymanie się razem 9 小畜 Xiao chu – 3, 4 Siao–cz’u Powściągająca siła małego 10 履 Lu – 3 Lü Stąpanie 11 泰 Tai – 4 T’ai Pokój 12 否 Pi – 3 P’i Zastój 13 同人 Tong ren – 2, 2 T’ung–żen Wspólnota z ludźmi 14 大有 Da you – 4, 3 Ta–ju Wielkie posiadanie 15 謙 Qian – 1 C’ien Skromność 16 豫 Yu – 4 Jü Entuzjazm 17 隨 Sui – 2 Suei Pójście śladem 18 蠱 Gu – 3 Ku Naprawa 19 臨 Lin – 2 Lin Przybliżanie 20 觀 Guan – 1 Kuan Kontemplacja (oglądanie) 21 噬瞌 Shi ke – 4, 4 Szy–ho Przegryzanie 22 賁 Bi – 4 Pi Wdzięk 23 剝 Bo – 1 Po Rozpad 21 Zasady transkrypcji chińskiej 24 復 Fu – 4 Fu Powrót (punkt zwrotny) 25 無妄 Wu wang – 2, 4 Wu–wang Niewinność (nieoczekiwane) 26 大畜 Da chu – 4, 4 Ta–cz’u Powściągająca siła wielkiego 27 頤 Yi – 1 I Kąty ust (żywienie) 28 大過 Da guo – 4, 4 Ta–kuo Przewaga wielkiego 29 坎 Kan – 3 K’an Otchłań (woda) 30 離 Li – 2 Li Lgnięcie (ogień) 31 咸 Xian – 2 Sien Wpływ (zaloty) 32 恆 Heng – 2 Heng Trwanie 33 遯 Dun – 4 Tun Odwrót 34 大壯 35 晉 36 Da zhuang-4, 4 Ta–czuang Potęga wielkiego Jin – 4 Cin Postęp 明夷 Ming yi – 2, 2 Ming–i Zaciemnienie światła 37 家人 Jia ren – 1, 2 Cia–żen Rodzina 38 睽 Kui – 1 Kuei Przeciwieństwo 39 蹇 Jian – 3 Cien Przeszkoda 40 解 Jie – 3 Sie Uwolnienie 41 損 Sun – 3 Sun Pomniejszenie 42 益 Yi – 4 I Powiększenie 43 夬 Gui – 4 Kuai Przełamanie (stanowczość) 44 姤 Gou – 4 Kou Wyjście naprzeciw 45 翠 Cui – 4 C’uei Zbieranie się razem 46 升 Sheng – 1 Szeng Wydobywanie się 47 困 Kun – 4 K’un Opresja (wyczerpanie) 48 井 Jing – 3 Cing Studnia 49 革 Ge – 2 Ko Rewolucja (zrzucenie skóry) 50 鼎 Ding – 3 Ting Kocioł ofiarny 51 震 Zhen – 4 Czen Pobudzenie (wstrząs, piorun) 52 艮 Gen – 4 Ken Trwanie w spokoju (góra) 53 漸 Jian – 4 Cien Rozwój (stopniowy postęp) 22 Anna Czelej – Magia zmian 54 歸妹 Gui mei – 1, 4 Kuei - mei Dziewczyna wychodząca za mąż 55 豐 Feng – 1 Feng Obfitość 56 旅 Lu – 3 Lü Wędrowiec 57 巽 Xun – 4 Sun Łagodność (przenikliwość, wiatr) 58 兌 Dui – 4 Tuei Pogoda ducha (jezioro) 59 渙 Huan – 4 Huan Rozproszenie 60 節 Jie – 2 Cie Ograniczenie 61 中孚 Zhong fu – 1, 2 Czung–fu Wewnętrzna prawda 62 小過 Xiao guo – 3, 4 Siao–kuo Przewaga małego 63 既濟 Ji ji – 4, 4 Ci–ci Po dokonaniu 64 未濟 Wei ji – 4, 4 Wei–ci Przed dokonaniem 悲 愁 德 地 鼎 巽 魂 精 恐 樂 慮 怒 魄 氣 七 情 秋 神 思 土 我 吾 心 喜 意 志 bei chou de di 1 ding sun hun jin kong le lu nu po qi 4 qi 7 qing qiu shen si tu wo wu xin xi yi zhi 寒 功 涼 平 氣 熱 衛 溫 陽 陰 營 han 2 gong 1 liang 2 ping 1 qi 4 re 4 wei 4 wen 1 yang 2 yin 1 ying 1 氣 寒 涼 平 溫 熱 營 衛 Qi – 4 han – 2 liang – 2 ping – 2 wen – 1 re – 4 ying – 1 wei – 1 Część znaków chińskich w Słowniczku pochodzi z moich notatek z wykładu „Sfera mentalna i patologia uczuć w medycynie chińskiej” E. Rochat, która nie podawała tonalności znaków. (A. C.) * Rozdział 1 Magia zmian Magia zmian Próbując zgłębić tajniki dalekowschodnich filozofii, zastanawiamy się początkowo, czy przedstawiana w nich wizja człowieka i wszechświata jest prawdziwa. Szukając potwierdzenia słuszności idei zawartych w hinduizmie, buddyzmie i taoizmie, sięgamy po książki Fritjofa Capry − „Tao Fizyki” lub Gary’ego Zukava − „Tańczący Mistrzowie Wu Li”. Autorzy tych książek udowadniają czarno na białym, że fizyka kwantów i systemy filozoficzne Wschodu są komplementarnymi formami opisu tej samej rzeczywistości. Na potwierdzenie swoich tez Capra cytuje samego Alberta Einsteina, porównując jego teorie z buddyjską sutrą: Albert Einstein: „Możemy zatem uważać materię za złożoną z regionów przestrzeni, w której pole jest skrajnie silne... W tym nowym typie fizyki nie ma miejsca równocześnie dla pola i dla materii, ponieważ pole jest jedyną rzeczywistością”. Buddyjska sutra: „Forma jest Pustką, a Pustka zaprawdę jest Formą. Pustka nie jest różna od Formy, Forma nie jest różna od Pustki. To, co jest Formą, jest Pustką, co jest Pustką, jest i Formą”. W tekstach Capry możemy znaleźć również opinię Alberta Einsteina na temat buddyzmu: „Religia przyszłości będzie religią kosmiczną. Przekroczy ona osobowego Boga i odrzuci dogmaty i teologię. Obejmując to, co naturalne i to, co duchowe, odnajdzie oparcie w umyśle religijnym powstałym z doświadczenia wszystkich naturalnych i duchowych rzeczy jako pełnej znaczenia jedności. Buddyzm
