etap wojewódzki
Transkrypt
etap wojewódzki
WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 .................................. ETAP WOJEWÓDZKI Kod pracy ucznia Drogi Uczniu, witaj na etapie wojewódzkim konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo Czas pracy: 90 minut odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 13 stron (w tym strona tytułowa) i zawiera 18 zadań Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź podkreśl. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie przekreśl i zaznacz linią inną odpowiedź. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Pracuj samodzielnie. Powodzenia! 1 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Zadanie 1. (4 pkt) Podanym miejscom bitew przyporządkuj odpowiednich dowódców: A. Termopile 1. Wercyngetoryks B. Maraton 2. Miltiades C. Salamina 3. Leonidas D. Farsalos 4. Temistokles 5. Cezar Zadanie 2. (4 pkt) Zdecyduj, czy podane informacje są prawdziwe (P), czy fałszywe (F): P - prawda / F - fałsz 1. Skupiska kolonii greckich na obszarach Italii nazywano Wielką Grecją 2. Senat to nazwa rady starszych w Palestynie 3. Wojna punicka toczyła się między Grekami a Rzymianami 4. Termy to łaźnie greckie Zadanie 3. (2 pkt) Przeczytaj uważnie fragment tekstu źródłowego i odpowiedz na pytania umieszczone pod tekstem. 1. „Kościół rzymski przez samego Boga został założony. 2. Tylko sam biskup rzymski może być prawnie nazywany biskupem powszechnym. 3. Tylko on sam może biskupów składać z godności lub do nich przywracać. 4. Legat jego przewodniczy wszystkim biskupom na synodzie, nawet gdy jest niższy stopniem i może na nich wydać wyrok złożenia z godności. 5. Nieobecnych może papież składać z godności. 6. Z obłożonymi przez niego klątwą nie wolno przebywać w jednym domu. 2 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 7. Jedynie jemu samemu wolno stosownie do wymagań czasu nowe prawa wydawać, nowe gminy zakładać, ze zgromadzenia kanoników tworzyć opactwa, z drugiej strony dzielić bogate biskupstwa a ubogie łączyć. 8. On sam tylko używa insygniów cesarskich. 9. Tylko papieża stopy całować mają wszyscy książęta. 10. Jego jednego imię ma być wspominane w modlitwach kościelnych. (...) 11. Jemu wolno władcami rozporządzać (a więc i cesarzy z tronu składać). 12. Jemu wolno w razie potrzeby biskupów z miejsca na miejsce przenosić. 13. W całym kościele wolno mu duchownych mianować, gdzie by chciał. (...)” A. Jaką nazwę nosi ten dokument i kto go wydał? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. B. Jaką nazwę dokument? nosi okres konfliktów w Europie, z którym związany jest ten .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................ Zadanie 4. (2 pkt) Podane niżej informacje podziel na 2 grupy wstawiając je do odpowiedniej kolumny: a) upadek władzy chrześcijan w Palestynie b) brak pracy i nieurodzaj w Europie c) zajęcie Jerozolimy przez Turków d) dążenie jednostek do zapewnienia sobie bogactw e) rozwój kultury rycerskiej f) Synod w Clermont A. Przyczyny krucjat B. Skutki krucjat 3 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Zadanie 5 (4 pkt) Poniższa tabela zawiera zestawienie najważniejszych wydarzeń politycznych XVI – XVII wieku. Uzupełnij tabelę (pola oznaczone literami A, B, C, D, E, F, G, H, F), wpisując polskich władców, odpowiednią datę roczną bądź wydarzenie. Władca Lp. Data 1. 1578 Utworzenie Trybunału Koronnego A 2. 1610 B Zygmunt III Waza 3. 1648 Wybuch powstania Chmielnickiego C 4. 1656 Traktat w Radnot D 5. 1668 Abdykacja króla E Odsiecz wiedeńska Jan III Sobieski 6. F Wydarzenie 7. 1717 „sejm niemy“ G 8. 1772 H Stanisław August Poniatowski Zadanie 6 (4 pkt) Zamieszczone poniżej ilustracje ukazują aktywność obywatelską polskiej szlachty. Przyporządkuj ilustracjom właściwe podpisy, umieszczając odpowiednie cyfry pod ilustracjami. A. ................................................................. B. ................................................................... 4 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 C. .............................................................................. D. ......................................................... Źródło: Wielka historia Polski, t. 4, t. 5, Kraków 2000 1. wolna elekcja 2. pospolite ruszenie 3. sejmik ziemski 4. trybunał szlachecki 5. sejm walny Zadanie 7. (2 pkt) Przeczytaj uważnie fragment tekstu źródłowego i odpowiedz na pytania umieszczone pod tekstem. Uważamy za niezbite i oczywiste prawdy: że ludzie stworzeni zostali równymi sobie, że Stwórca udzielił im pewnych praw niezbywalnych, w rządzie których na pierwszym miejscu postawić należy prawo do życia, do wolności i poszukiwania szczęścia; że w celu zapewnienia sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa z woli rządzonych. (...) Król odmawiał swego zezwolenia na ustawy najbardziej zbawienne i najbardziej dla dobra publicznego potrzebne.(...) Krępował wymiar sprawiedliwości odmawiając swego zezwolenia na uchwały ustanawiające sądy. Uczynił sędziów zupełnie zależnymi od swej woli, tak pod względem sprawowania urzędów, jako i wysokości oraz wypłaty pensji. Ustanowił mnóstwo nowych urzędów i nasłał na nasz kraj roje urzędników dla niepokojenia go i spożywania jego wytworów.(...) Gnębił nas na morzu, pustoszył nam wybrzeża, palił miasta i zabijał naszych współobywateli. (...) Wzniecał pośród nas domowe rozruchy, sprowadzając na ludność pograniczną dzikich Indian (...). 5 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Wskutek tego wszystkiego my, przedstawiciele Stanów Zjednoczonych Ameryki, zgromadzeni na ogólny kongres, biorąc za świadka Najwyższego Sędziego, któremu znana jest prawość naszych zamiarów, ogłaszamy uroczyście w imieniu władzy zbożnego ludu tych osad, iż te Zjednoczone Osady są i mają prawo być Państwami wolnymi i niepodległymi; – że wyzwolone są spod posłuszeństwa wszelkiego królowi W. Brytanii, że wszelki węzeł zależności politycznej pomiędzy nimi i państwem Wielkiej Brytanii jest i powinien być ostatecznie zerwanym i że jako Państwo wolne i niepodlegle mają one pełne prawo prowadzić wojnę, zawierać pokój i przymierze, ustalać handel, tudzież przedsiębrać to wszystko, co leży w granicach możności państw niezależnych. (...) Źródło: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1994, s. 28-29. A. Podaj nazwę dokumentu i dokładną datę jego powstania. a) nazwa dokumentu: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ b) data (dzień, miesiąc i rok): ........................................................................................................................................... B. Wymień 3 przyczyny dla których mieszkańcy kolonii wystąpili przeciwko Brytyjczykom ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Zadanie 8. (2 pkt) Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania. I. Konwencja Narodowa uznaje Ludwika Kapeta, ostatniego króla , winnym sprzysiężenia przeciw wolności narodu i naruszenia bezpieczeństwa powszechnego. II. Konwencja Narodowa postanawia, że Ludwik Kapet ma ponieść karę śmierci. III. Konwencja Narodowa uznaje wniosek, postawiony przez obrońców Ludwika Kapeta przed konwencją za niebyły i zakazuje każdemu stosować się do niego w jakikolwiek sposób. Wykraczający przeciw temu zarządzeniu będą jako winni naruszenia powszechnego bezpieczeństwa pociągnięci do odpowiedzialności. Źródło: Cz. Nanke, Wypisy do nauki historii nowożytnej, cz. , Lwów-Warszawa 1927, s.47. A. Kim jest Ludwik Kapet ? ....................................................................................................... B. Podaj rok i nazwę dokumentu .............................................................................................. 6 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Zadanie 9. (1 pkt) Podkreśl właściwy tytuł do poniższej mapy. Źródło: Encyklopedia historii gospodarczej Polski, t. I, Warszawa 1981, s. 1 A. Rzeczpospolita Krakowska (1815-1846) B. Ziemie zagarnięte przez Austrię w II rozbiorze Polski C. Galicja około 1860 r. D. Ziemie zagarnięte przez Austrię w 1795 r. Zadanie 10. (2 pkt) Po upadku powstania styczniowego (1863) w społeczeństwie polskim ukształtowały się dwa stanowiska nt. strategii działań wobec zaborców. Jedno z nich odrzucało wszelkie niepodległościowe konspiracje, skłaniając się ku lojalności wobec rządów zaborczych i staraniom o rozszerzanie praw narodowych w istniejących warunkach. Drugie stanowisko również przeciwstawiało się romantycznej ideologii powstańczej, jednak największy nacisk kładło na program wszechstronnego rozwoju ekonomicznego i kulturowego oraz upowszechnienie oświaty wśród najniższych warstw społecznych. Podaj nazwy obu nurtów: A. ............................................................ B. ............................................................ Zadanie 11. ( 4 pkt) 7 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe. W tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C, D) dopisz obok podanych informacji: prawda lub fałsz. P – prawda / F - fałsz A. Abolicjonizm to ruch na rzecz równouprawnienia kobiet rozwijający się w Wielkiej Brytanii w drugiej połowie XIX stulecia. B. Syjonizm to ideologia odrodzenia narodowego Żydów stawiająca sobie za cel stworzenie żydowskiego państwa w Palestynie. C. W Rosji Radzieckiej zastąpiono kalendarz juliański kalendarzem gregoriańskim. D. Sufrażystki to kobiety walczące o mężów w XIX wieku Zadanie 12. (3 pkt) Poniżej zamieszczono dwie ilustracje propagandowe – polską i niemiecką. Przyjrzyj się uważnie pocztówkom i odpowiedz na zamieszczone poniżej pytani Źródło: R. Bętkowski, Olsztyn jakiego nie znacie, Olsztyn 2003, s.24 1. W jakich okolicznościach doszło do wydania obu prezentowanych powyżej materiałów? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 2. Jaki był rezultat tego wydarzenia ? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 8 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 3. Kiedy Warmia i Mazury weszły w skład państwa polskiego? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. Zadanie 13. (1 pkt) 17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej. Przyjęła ona zasadę zwierzchnictwa narodu, który sprawuje władzę za pośrednictwem wybranych przez siebie przedstawicieli. Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy z dominującą rolą parlamentu. Jaki nazywa się ustrój polityczny, który wprowadziła w Polsce konstytucja marcowa? .................................................................................................................................................... Zadanie 14. (3 pkt) Zanalizuj treść mapki przedstawiającej ziemie polskie we wrześniu 1939 roku i odpowiedz na zamieszczone pytania. 1. Wymień po jednym mieście polskim które zostało: a) wcielone do III Rzeszy b) wcielone do ZSRR c) przekazane Litwie przez ZSRR 2. Jaki układ międzynarodowy zapoczątkował ten podział ? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 3. Dlaczego mapa ta stała się nieaktualna 22. 06. 1941 roku ? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 9 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 http://pl.wikipedia.org/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski_1939-1944 Zadanie 15. (3 pkt) Przeczytaj fragment wywiadu i na jego podstawie uzupełnij podaną tabelę (pola oznaczone A, B, C). H. Ś.-Z.: (...) Wilno było miastem – nazwijmy to – barwnej okupacji. 17 września wkroczyli bolszewicy, którzy oddali Wilno niepodległej Litwie, by w czerwcu 1940 roku wkroczyć po raz wtóry i powołać Republikę Litewską. Po napaści Hitlera na ZSRR w czerwcu 1941 przyszli 10 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Niemcy. W 1944 znów byli bolszewicy i już nie wyszli. W Wilnie mieliśmy więc bolszewików w trzech odsłonach.(...) G. W.: W lipcu roku 1944 Rosjanie po raz trzeci wkraczają do Wilna. H. Ś.-Z.: I wtedy znów wali mi się świat na głowę. Kiedy Rosjanie podstępnie wyaresztowali całą komendę wileńskiego AK. Kiedy przyszły wieści o klęsce Powstania Warszawskiego, zdałam sobie sprawę, że Wilno zostanie w ZSRR, a Polska będzie państwem satelickim. (...) Denerwuje mnie, gdy dziś powiada się, że Polacy z Wilna zostali wypędzeni. Owszem, wypędzeni, ale przez historię. Ludzie wyjeżdżali nie tylko w obawie przed wywózkami, ale po prostu nikt nie chciał mieszkać w sowieckim Wilnie. Prędko zaczęły się aresztowania. (...) [za:] Gazeta Wyborcza, Wysokie obcasy, nr 15 (263) 2004 Hanna Świda-Ziemba – socjolog, profesor w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW Wkroczenie Armii Czerwonej do Wilna Sytuacja polityczno-militarna, której częścią było wkroczenie Armii Czerwonej do Wilna Przynależność państwowa Wilna A. wrzesień 1939 (18 września 1939) czerwiec 1940 (17 czerwca 1940) lipiec 1944 (13 lipca 1944) Realizacja układu Ribbentrop-Mołotow Zajęcie przez ZSRR Estonii, Łotwy i Litwy B. w sytuacji, gdy kończyła się zwycięska dla Niemców ofensywa w Europie Zachodniej (czerwiec 1940 r.) C. Wilno wraz z Wileńszczyzną pozostało w składzie ZSRR (jako stolica Litewskiej SRR. Zadanie 16. (1 pkt) 5 marca w Fulton wypowiedziano słynne słowa „Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent. Poza tą linią pozostały stolice tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią. Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia, wszystkie te sławne miasta i wszyscy ich mieszkańcy leżą w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką, są one wszystkie poddane, w takiej czy innej formie, wpływowi sowieckiemu, ale także – w wysokiej i rosnącej mierze – kontroli ze strony Moskwy” Autorem tych słów był (podkreśl właściwą odpowiedź): 1. Harry Truman 2. James Byrnes 3. Wiaczesław Mołotow 4. George Marshall 11 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 5. Winston Churchill 6. Konrad Adenauer Zadanie 17. (3 pkt) Poniższe fotografie przedstawiają spotkania przywódców ZSRR i USA. W wykropkowanych miejscach pod fotografiami wpisz brakujące nazwiska przywódców , a następnie w polu obok właściwej fotografii zaznacz literą A spotkanie, które chronologicznie było pierwsze, a literą B to, które było ostatnie. 1. Michaił Gorbaczow i ............................................... 2. ....…………………........ i John Fitzgerald Kennedy 3. .....................................………….. i Richard Nixon 12 WARMIŃSKO-MAZURSKI KONKURS HISTORYCZNY DLA GIMNAZJALISTÓW 2009 / 2010 9 marca 2010 r., godz. 12.00 Zadanie 18. (5 pkt) Jesteś mieszkańcem PRL w okresie stanu wojennego (1981-1983). Napisz do kolegi krótki list w którym opiszesz sytuację w kraju. Wymień 3 fakty dotyczące polityki władz i życia ludzi w tym okresie. Dodaj własny komentarz. 13