Co może pełnomocnik na zgromadzeniu wspólników

echo
Rzeczpospolita z 11.09.2015
Co może pełnomocnik na zgromadzeniu wspólników
Przepis art. 239 § 1 Kodeksu spółek handlowych warunkuje podejmowanie uchwał w sprawach, które nie są objęte
porządkiem obrad zgromadzenia, reprezentowaniem na nim całego kapitału zakładowego. Oznacza to, że gdy
wspólnik działa przez pełnomocnika, musi być on umocowany nie tylko do udziału w zgromadzeniu, ale także do
wykonywania prawa głosu.
Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 20 marca 2015 r., II CSK 384/14.
Powód, mniejszościowy udziałowiec spółki z o.o., wytoczył przeciwko tej spółce powództwo o stwierdzenie nieważności
trzech uchwał podjętych na zgromadzeniu wspólników. Powód, właściciel 20 proc. udziałów w spółce, był podczas tego
zgromadzenia reprezentowany przez pełnomocnika, podobnie jak drugi z udziałowców, spółka E. AG, właściciel 80 proc.
udziałów. Pełnomocnik powoda C. S. był umocowany do jego reprezentowania na zgromadzeniu oraz głosowania nad
uchwałami przewidzianymi w porządku obrad zawartym w zaproszeniu na zgromadzenie wspólników. Przewodniczący
zgromadzenia przy zatwierdzaniu porządku obrad oświadczył, że wnioski o jego zmianę nie zostały złożone, co zostało
objęte punktem 4 protokołu z tego zgromadzenia wspólników, natomiast punkt 10 porządku obrad, czyli wolne wnioski,
zostanie przeznaczony na głosowanie nad dwoma wnioskami: o zabezpieczenie płynności finansowej spółki i o realizacji
umowy o rozwoju projektów zawartej ze spółką E.AG. Za tymi uchwałami oddano 80 proc. głosów, co odpowiada
wielkości udziałów E. AG, natomiast przeciw oddano 20 proc. głosów, co odpowiadało wielkości udziałów powoda.
Powód zaskarżył wymienione uchwały jako nieważne, wskazując, że udzielone C.S. pełnomocnictwo obejmowało
wyłącznie głosowanie nad uchwałami przewidzianymi w porządku obrad zawartym w zaproszeniu na zgromadzenie
wspólników, a projekty spornych uchwał, objętych punktami 10.1. oraz 10.2. protokołu zgromadzenia wspólników,
zostały zgłoszone w ramach wolnych wniosków, a zatem nie znajdowały się w porządku obrad i w związku z tym C.S.
nie był umocowany do głosowania nad nimi w ramach udzielonego pełnomocnictwa.
Sąd okręgowy rozpatrujący powództwo uwzględnił je w całości, wskazując, że legitymacja powoda do zaskarżenia
przedmiotowych uchwał jako nieważnych wynika z art. 250 pkt 4 w zw. z art. 252 § 1 k.s.h., w związku z czym powoda
należy uznać za wspólnika nieobecnego na zgromadzeniu, a uchwały objęte punktami 10.1. i 10.2. protokołu – za podjęte
w sprawach nieobjętych porządkiem obrad. Sąd okręgowy wskazał również, że pod pojęciem „wolne wnioski" mieszczą
się jedynie sprawy porządkowe i w ich ramach niedopuszczalne jest podejmowanie uchwał, które nie zostały
przewidziane w porządku obrad.
W apelacji od wyroku sądu okręgowego pozwana podnosiła, że pełnomocnictwo udzielone przez powoda C.S. zawierało
umocowanie do reprezentowania powoda na całym zgromadzeniu, a jedynie upoważnienie do podejmowania uchwał było
ograniczone do kwestii przewidzianych w porządku obrad. W związku z tym, argumentowała pozwana, wymóg
reprezentacji całego kapitału zakładowego na zgromadzeniu wspólników został spełniony, a uchwały objęte punktami
10.1. oraz 10.2. protokołu z tego zgromadzenia wspólników zostały ważnie podjęte wobec niezgłoszenia przez C.S.
sprzeciwu.
Sąd apelacyjny podzielił stanowisko sądu okręgowego i oddalił apelację pozwanej. W związku z tym pozwana wniosła
skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, który też ją oddalił.
Komentuje:
Aleksander Adamus, senior associate i radca prawny Kraków, Rödl & Partner
W omawianym stanie faktycznym wspólnik większościowy w ramach wolnych wniosków poddał pod głosowanie
uchwały, z których przedmiotem ani treścią nie mógł się zapoznać drugi wspólnik. W tym kontekście wspólnika
mniejszościowego chroniła treść udzielonego pełnomocnictwa, ponieważ wskazał w nim wyraźnie, że pełnomocnik ma
prawo głosu w głosowaniu nad uchwałami, które zostały wymienione w otrzymanym przez wspólnika porządku obrad. Z
tego względu należy pozytywnie ocenić postawę zarówno sądów pierwszej i drugiej instancji, jak i Sądu Najwyższego,
które zgodnie uznały, że według regulacji zawartych w art. 239 i art. 240 k.s.h. wspólnik nie był obecny na zgromadzeniu
wspólników w zakresie uchwał nieobjętych porządkiem obrad – mimo obecności na zgromadzeniu jego pełnomocnika.
Sama konstrukcja pełnomocnictwa do reprezentowania wspólnika i głosowania nad uchwałami objętymi porządkiem
obrad powinna zatem być rozumiana w ten sposób, że przy podejmowaniu uchwał nieobjętych tym porządkiem obrad
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
pełnomocnik nie tylko nie ma prawa głosu, ale równocześnie w zakresie tych uchwał w ogóle nie reprezentuje wspólnika,
a zatem wymóg art. 239 § 1 k.s.h., czyli wymóg reprezentacji całego kapitału zakładowego przy podejmowaniu uchwał
nieobjętych porządkiem obrad, nie zostaje spełniony i uchwały te nie mogą być ważnie podjęte. Jak trafnie zauważył Sąd
Najwyższy, art. 239 § 1 k.s.h. pełni funkcję gwarancyjną, ma bowiem na celu ochronę interesów wspólników
nieobecnych na zgromadzeniu wspólników przy podejmowaniu uchwał nieobjętych porządkiem obrad. Ci wspólnicy nie
mają bowiem możliwości zapoznania się z treścią uchwał przed ich podjęciem, co może naruszać ich interesy. Również
wspólnik działający przez pełnomocnika nie ma możliwości zapoznania się z takimi uchwałami. Zaproponowana przez
Sąd Najwyższy wykładnia treści art. 239 § 1 k.s.h. zakłada, że w przypadku uchwał nieobjętych porządkiem obrad prawo
głosu jest nierozerwalnie związane z obecnością, a zatem pełnomocnik wspólnika posiadający umocowanie do
reprezentacji wspólnika na zgromadzeniu wspólników oraz do głosowania wyłącznie nad uchwałami objętymi
porządkiem obrad jako niedysponujący prawem głosu w zakresie uchwał nieobjętych porządkiem obrad nie będzie
również reprezentował wspólnika w tym zakresie. Taka wykładnia zmierza do ochrony interesów nieobecnego wspólnika
i należy ją uznać za trafną.
Z tego względu wspólnik reprezentowany na zgromadzeniu wspólników przez pełnomocnika umocowanego do jego
reprezentacji i do głosowania nad uchwałami przewidzianymi w porządku obrad będzie mógł się domagać stwierdzenia
nieważności uchwał nieobjętych porządkiem obrad, a podjętych na takim zgromadzeniu.
Źródło: http://www.rp.pl/Firma/309119952-Co-moze-pelnomocnik-na-zgromadzeniu-wspolnikow.html?template=restricted
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]