docSilesia» - Dokument (PDF 376 KB)
download 
Reklamacja Transkrypt
Silesia» - Dokument (PDF 376 KB)
SPRAWOZDANIE ZE SPOTKANIA na temat projektu Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii „Silesia” do 2025 r. - w ramach konsultacji społecznych w dniu 21.10.2009 r. Górnośląski Związek Metropolitalny październik 2009 r. Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. 1. CZĘŚĆ OGÓLNA W dniu 21 października br. w Katowicach odbyło się otwarte spotkanie poświęcone projektowi Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii „Silesia” do 2025 r. (zwanej dalej „Strategią Rozwoju”). Jego głównym celem była publiczna prezentacja projektu dokumentu, a także dyskusja nad przyjętymi kluczowymi ustaleniami, w tym zwłaszcza nad zaproponowaną wizją rozwoju. Spotkanie stanowiło jeden z elementów konsultacji społecznych, które są wymaganym prawem niezbędnym etapem w procesie opracowywania i uchwalania tego typu dokumentów. Zaprezentowano w skrócie dwuletni proces powstawania projektu strategii oraz jego kluczowe ustalenia strategiczne. Ponadto autorzy sporządzający „Prognozę oddziaływania na środowisko” dla projektu „Strategii Rozwoju” przedstawili dotychczasowe wyniki prac oraz ich dalszy harmonogram. Spotkanie miało charakter wielosektorowy, gromadząc m.in. przedstawicieli: Urzędu Marszałkowskiego i Wojewódzkiego, świata nauki, instytucji związanych z gospodarką, kulturą i turystyką oraz organizacje ekologiczne i społeczne. Łącznie wysłano ok. 140 zaproszeń, głównie imiennych. Spotkanie konsultacyjne miało charakter otwarty - informacja o jego miejscu i terminie była dostępna w internecie. W spotkaniu udział wzięli także konsultanci – eksperci tematyczni, opracowujący poszczególne komponenty merytoryczne – tzw. priorytety rozwoju, a całości przewodniczył prof. Marek Szczepański jako członek Zgromadzenia GZM, a także patron tworzącego się dokumentu. Podkreślił trzy kluczowe przesłanki przemawiające za potrzebą opracowania tego typu dokumentu: praktyczną (wspieranie procesu aplikowania o środki finansowe), integracyjną (płaszczyzna współdziałania, łącząca 14 niezależnych i w pełni samorządnych organizmów miejskich) oraz prospektywną (działanie uprzedzające, mimo braku ustawy „metropolitalnej”). To właśnie metropolie – współpracując na poziomie krajowym i międzynarodowym - są przyszłą siłą napędową rozwoju regionów, podnoszącą ich poziom konkurencyjności i atrakcyjności. Relację tę obrazowo można ująć w stwierdzeniu, że „województwo nie może funkcjonować bez metropolii, ale metropolia bez województwa tak”. Tak szerokie i interdyscyplinarne grono uczestników pozwoliło na zebranie różnych opinii i różnych punktów widzenia na kierunki rozwoju Metropolii „Silesia”. Wyrażane 2 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. wątpliwości, głosy krytyki i obawy co do realności i egzekwowalności niektórych ustaleń były cennym głosem w dyskusji nad pożądanym kształtem dokumentu. 2. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 2.1 Uczestnicy spotkania 1. Uczestnicy spotkania: wg listy obecności w załączeniu; 2. Prowadzący spotkanie: prof. zw. dr hab. Marek Szczepański; 3. Konsultanci: - problematyka społeczna dr Maria Zrałek Uniwersytet Śląski w Katowicach dr hab. inż. arch. Zbigniew Kamiński, prof. PŚ - problematyka przestrzenna Politechnika Śląska w Gliwicach dr inż. arch. Justyna Gorgoń - problematyka przestrzenna Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - transport, układy drogowe mgr inż. Piotr Trybuś INKOM w Katowicach - transport, układy drogowe mgr inż. Jan Gregorowicz INKOM w Katowicach mgr Krzysztof Moruś - komunikacja publiczna Komunikacyjny Związek Komunalny GOP mgr Wojciech Gorgoń - komunikacja publiczna Komunikacyjny Związek Komunalny GOP - ochrona środowiska mgr inż. Krzysztof Korczak Główny Instytut Górnictwa w Katowicach - ochrona środowiska dr Janusz Krupanek Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - gospodarka odpadami dr Beata Witkowska-Kita Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Anna Zawiejska - prognoza oddziaływania na Sozoprojekt środowisko Beblo Wojciech - prognoza oddziaływania na Sozoprojekt środowisko 3 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. 2.2 Przebieg spotkania 1. Otwarcie przez pana prof. zw. dra hab. Marka Szczepańskiego - prowadzącego spotkanie; 2. Prezentacja projektu „Strategii Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii „Silesia” do 2025 r.” przez pana prof. Marka Szczepańskiego; 3. Dyskusja publiczna – pytania, refleksje i uwagi gości komentowane na bieżąco; 4. Krótkie expose ekspertów w ramach poszczególnych priorytetów; 5. Podsumowanie i podziękowanie Dyrektora Biura GZM - Pana Piotra Popiela; 6. Część nieoficjalna – poczęstunek kawowo-kanapkowy. 2.3 Główne wnioski i zagadnienia z dyskusji 1. W uwagach odnoszących się do całości projektu dokumentu wskazywano na potrzebę: - bardziej klarownego zdefiniowania roli podmiotu wdrażającego „Strategię Rozwoju…”; - wyraźniejszego wykazania korzyści, jakie będą wynikać z tego dokumentu dla mieszkańców (większa operacjonalizacja dokumentu); - uzupełnienia wskaźników, które pozwalałyby monitorować rozwój społeczeństwa obywatelskiego (np.: wzrost poziomu zaufania, liczba NGOs, liczba usług zlecanych przez samorządy organizacjom pozarządowym); - weryfikacji i uzupełnienia w stosownym zakresie ustaleń z opracowanej już Strategii społecznej dla województwa śląskiego; - prowadzenia badań społecznych pozwalających na rozpoznanie potrzeb i opinii mieszkańców w zakresie życia w Metropolii „Silesia”; wyrażono także niedosyt, iż badanie te nie poprzedziły prac nad „Strategią rozwoju” (w obecnym projekcie dokumentu w priorytecie A: zarządzanie i pozycja Metropolii „Silesia” jeden z kierunków działań to: „Cykliczne badania opinii mieszkańców Metropolii w wybranym zakresie tematycznym”). Sugerowano także rozważenie: - kwestii skrócenia listy działań, pomijając te, które i tak już są realizowane przez poszczególne miasta na rzecz ujęcia w Strategii wyłącznie działań nowych metropolitalnych wdrażanych lub realizowanych przez GZM; 4 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. - sformułowanie rodzaju deklaracji Prezydentów wyrażającej wolę wdrażania tego dokumentu; - w przyszłości wybranie wśród Prezydentów „lidera Metropolii” (tzw. Prezydenta Metropolii). 2. W odniesieniu do proponowanej wizji rozwoju wszystkie zgłoszone uwagi wskazywały na zbyt dużą jej powierzchowność, ogólnikowość i uniwersalny charakter, a także zbyt lokalny jej wymiar i brak czynnika kreacji, przekonującego do działania. Wskazania i postulaty zgłaszane przez konsultantów oraz gości to konieczność ukierunkowania wizji na wybrany aspekt, jej „wyspecjalizowanie”, aby faktycznie uwypuklić unikatowość Metropolii „Silesia”. 3. Pierwszym – najistotniejszym – obszarem tematycznym okazały się aspekty społeczne. Kluczowym zarzutem kierowanym pod adresem przyjętych ustaleń w tym zakresie było zbyt słabe eksponowanie aspektów społecznych, tzw. pierwiastka ludzkiego – w bardzo szerokim spectrum zagadnień; Wskazania i postulaty zgłaszane przez konsultantów oraz gości to: - utworzenie Centrum Gerontologicznego, jako ośrodka interdyscyplinarnego, wielokierunkowo kształcącego kadry – nie tylko w dziedzinach ściśle związanych z medycyną, lecz z całym wachlarzem usług w zakresie szeroko rozumianej poprawy kondycji psychofizycznej dla osób w wieku „+ 50” (stwierdzono, że rodzaje tych usług zmieniają się z wiekiem nawet co 10 lat); jest to odpowiedź na bardzo aktualny problem starzejącego się społeczeństwa, na co jednoznacznie wskazują statystyki i prognozy (w 2030 r. co 4 mieszkaniec Metropolii będzie powyżej 65 roku życia - wg prognozy Rządowej Rady Ludnościowej); tego typu inwestycja jest więc bezwzględną koniecznością, a zarazem wyrazem perspektywicznego myślenia o przyszłości oraz działaniem uprzedzającym, co właśnie powinno być cechą dokumentu strategicznego; bardzo istotny jest także fakt, iż w Polsce nie ma silnego ośrodka zajmującego się tą problematyką; jest to więc pionierska inicjatywa pozwalająca na wykreowanie „produktu – wizytówki” unikatowej i wyróżniającej Metropolię w skali kraju, co zgodne jest z dążeniem do rozwijania specjalności Metropolii – m.in. w dziedzinie 5 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. usług medycznych; Realizacja tego przedsięwzięcia pozwoli na przyciągnięcie wysokokwalifikowanej kadry, która jest zainteresowana zdobyciem praktyki w specjalności geriatrycznej, a korzyściami pochodnymi będzie rozwój zaplecza hotelowego, gastronomicznego, rehabilitacyjnego, usługi kosmetyczne itp. dla osób starszych i ich rodzin; - ustanowienie funduszu stypendialnego i mieszkaniowego, jako ekonomicznej zachęty do podnoszenia poziomu wykształcenia i zatrzymywania młodych mieszkańców w Metropolii; konieczne jest bowiem niezwłoczne podejmowanie działań hamujących odpływ mieszkańców z miast GZM, którzy nie wiążą z nimi swej przyszłości; - stworzenie Metropolitalnego Obserwatorium Inicjatyw Społecznych, jako instrumentu długofalowego kreowania społeczeństwa obywatelskiego; - intensyfikacja działań rewitalizacyjnych, jako instrumentu ożywienia obszarów centralnych i śródmiejskich oraz ich poprawy jakościowej, m.in. poprzez kreowanie nowych i estetyzację istniejących przestrzeni publicznych oraz wprowadzanie różnego typu usług służących codziennej obsłudze mieszkańców oraz stopniową przebudowę struktury społecznej mieszkańców śródmieść (gentryfikację); 4. Drugim obszarem tematycznym, któremu poświecono wiele uwagi były kwestie planistyczne i kreowania ładu przestrzennego. Wskazania i postulaty zgłaszane przez konsultantów oraz gości to: - jednogłośnie wskazanie na potrzebę sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru metropolitalnego, jako dokumentu odnoszącego się głównie do kwestii wspólnych dla całej Metropolii i/lub obejmujących swym zasięgiem kilka lub kilkanaście miast GZM. Tego typu strategiczny dokument planistyczny odnosiłby się do zagadnień systemowych, takich jak system przyrodniczy i komunikacyjny, a także regulowałby m.in. tzw. tereny stykowe między miastami. Opracowanie takie stanowiłoby ważny instrument dla stymulacji rozwoju gospodarczego i procesów inwestycyjnych. Poparcie dla tego zadania wyrazili także eksperci ds. środowiska oraz autorzy opracowujący „Prognozę oddziaływania na środowisko”, uznając, że byłby to także element kształtowania i ochrony środowiska. W chwili obecnej to kompetencja Marszałka, być może jednak warto podjąć próbę przejęcia tego zadania przez GZM; 6 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. - potrzeba wykonania pogłębionych studiów i analiz komunikacyjnych, jako podstawy dla identyfikowania prawidłowych i pożądanych rozwiązań komunikacyjnych; - duże i pełne poparcie dla pomysłu stworzenia metropolitalnej pracowni planowania przestrzennego, jako szczególnie potrzebnego narzędzia dla prawidłowego rozwoju przestrzenno-funkcjonalnego Metropolii „Silesia”; 5. Trzecim ważnym obszarem tematycznym była kwestia „wspólnego biletu” na wszystkie środki komunikacji publicznej. Tę kwestię wskazywano, jako szczególnie ważną i rzutującą na codzienną jakość życia. Podkreślono, że takie ustalenie zamieszczone jest w „Strategii Rozwoju…” w ramach priorytetu C: „Wprowadzenie wspólnego biletu we wszystkich środkach transportu publicznego na terenie całej Metropolii”, a proponowane ustalenia strategiczne w zakresie transportu i komunikacji są zbieżne z dokumentem strategicznym KZK GOP; 6. Problematyka ochrony środowiska omówiona została podczas prezentacji założeń do „Prognozy oddziaływania na środowisko projektu dokumentu”. Ponadto wskazano, iż kompetencje w zakresie ochrony środowiska są bardzo rozproszone, a wiele z nich nie jest kompetencją samorządów. 7 Sprawozdanie ze spotkania nt: SR GZM „Silesia” do 2025r. ZAŁĄCZNIK (lista uczestników spotkania) 8
