Jubileusz Uniwersytetu Górnictwa i Geologii w Hanoi

tekst i fotografie Michał Krobicki – Wydział GGiOŚ,
Zakład Geologii Podstawowej i Ochrony Środowiska
Jubileusz Uniwersytetu
Górnictwa i Geologii w Hanoi
W listopadzie zeszłego roku minęło 40 lat od powołania do życia
Hanojskiego Uniwersytetu Górnictwa i Geologii, który został ustanowiony 15 listopada 1966 r. przez
rząd wietnamski. Był on wydzielony
z istniejącego od 1956 r. Wydziału
Górnictwa i Metalurgii (późniejszy
Wydział Górnictwa i Geologii) Hanojskiego Uniwersytetu Technologii
jako nowy uniwersytet. Dokładnie
po 40 latach od tamtej chwili, odbyła się w jego głównym gmachu uroczysta akademia rocznicowa, na
którą zostali zaproszeni przedstawiciele zarówno innych wyższych
uczelni wietnamskich jak również
reprezentanci zagranicznych uniwersytetów i uczelni technicznych.
Jako przedstawiciel prorektora
AGH, prof. Jerzego Lisa, w gronie
tych ostatnich, znalazł się autor tego tekstu, który od paru lat aktywnie uczestniczy w bilateralnej współpracy między naszymi uczelniami.
Uroczysta akademia, w trakcie
której nie obyło się bez wielu formalnych wystąpień miejscowych
notabli (fot. 1), ubarwiona była
przez artystyczny program w wykonaniu studentów uniwersytetu. Zarówno choreografia, układy taneczne jak i patriotyczne pieśni miały
w wielkim skrócie przedstawić trudną, miejscami tragiczną historię
narodu wietnamskiego. Główną
oprawą tych występów były wielkie
kosze pięknych, wielokolorowych
kwiatów otaczające scenę (fot. 1),
które były składane przez wielu gości wraz z okolicznościowymi gratulacjami. Jak zapewniała mnie
przedstawicielka polskiej ambasady, również zaproszona na ten jubileusz, to nieodłączny element takich uroczystości (dopiero wtedy
zrozumiałem, dlaczego tak dobrze
prosperują w samym centrum Hanoi liczne kwiaciarnie). W trakcie
uroczystości przeżywałem swoiste
déjà vu, pamiętając sprzed wielu
lat szkolne akademie. Zupełnie inny charakter miało natomiast nieformalne już spotkanie z najwyższymi władzami uniwersytetu,
z Rektorem Trân Ðình Kiên’em na
czele, przy tradycyjnej zielonej herbacie i specjałach wietnamskiej
kuchni. W takiej przyjacielskiej atmosferze mogłem osobiście złożyć na Jego ręce specjalnie przygotowany gratulacyjny dyplom na-
4
szych władz rektorskich, wręczając
równocześnie okolicznościowy
medal AGH. Spotkało się to z bardzo życzliwym przyjęciem zarówno
ze strony samego Rektora jak i towarzyszących mu przedstawicieli
władz Uniwersytetu Hanojskiego,
tym bardziej, że wielu z nich jest
absolwentami naszej uczelni. To
dodatkowo spowodowało bardzo
ciepłą, wręcz koleżeńską atmosferę. Wielu z nich z nieukrywaną
przyjemnością prowadziło ze mną
rozmowę po polsku, próbując nawet przypominać sobie polskie
dowcipy sprzed lat. Poczułem się
jak w kraju i starałem się rewanżować tym samym, ku uciesze wietnamskich kolegów. Taka przyjacielska atmosfera towarzyszyła mi
przez kilka następnych dni spędzonych zarówno w Hanoi jak i poza nim. Chciałbym w tym miejscu
wyrazić moją szczególną wdzięczność zaprzyjaźnionym profesorom
– Vo Chi My (fot. 2) z Wydziału
Geodezji niniejszego uniwersytetu
jak również Nguyen Van Giang
z Instytutu Geofizyki Wietnamskiej
Akademii Nauk, za stałą opiekę
w trakcie mojego pobytu w Wietnamie i perfekcyjne przygotowanie
1. Oficjalna część uroczystości 40-lecia Hanojskiego Uniwersytetu Górnictwa
i Geologii. Przemawia Rektor uniwersytetu – prof. Trân Ðình Kiên
z morza, pozostawiają niezapomniane wrażenie (fot. 3). Tym bardziej dla kogoś takiego jak ja, fascynującego się geologicznymi
cudami naszej planety. Nic dziwnego, że obiekt ten został wpisany
na listę UNESCO, światowego
dziedzictwa naturalnego. Gorący,
wilgotny tropikalny klimat w północno-wschodnim Wietnamie panuje tutaj od schyłku pliocenu
i trwa do dzisiaj. Wapienie powstałe w starszym i młodszym paleozoiku (między 545 a 245 mln lat temu), podlegały w młodszych okresach geologicznych intensywnym
procesom krasowym. Sprzyjał im
zarówno panujący tutaj klimat jak
i intensywna tektonika uskokowa,
która gęstą siecią uskoków rozcięła wapienną płytę, zwłaszcza utworów młodopaleozoicznych.
2. Prof. Vo Chi My (Wydział Geodezji Hanojskiego Uniwersytetu
Górnictwa i Geologii) z autorem
dni spędzonych poza stolicą. Jednym z takich była całodzienna wycieczka zorganizowana dla zagranicznych gości zaproszonych na
uniwersyteckie uroczystości jubileuszowe, która odbyła się w słynnej
zatoce Ha Long, w północnej części zatoki tonkińskiej. To miejsce
bardzo szczególne. Krajobraz różnorodnych skał wapiennych paleozoiku ukształtowanych w fantazyjne formy skalne przez tropikalny
kras, a obecnie sterczące wprost
Zatoka Ha Long, obejmująca
1553 km2 powierzchni i zawierająca 1969 wysp (z których tylko 980
zostało dotychczas nazwanych),
należy do prowincji Quang Ninh
i stanowi najbardziej spektakularny
krajobraz północno-wschodniego
Wietnamu. Zatokę tą można śmiało zaliczyć do jednego z cudów
świata, gdzie fantastycznie uformowane przez procesy krasowe
formy skalne wyrzeźbione w paleozoiczncznych wapieniach, piono-
wo sterczą z tropikalnego morza
(fot. 3). 14 grudnia 1994 r., na 18
sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego w Phuket
w Tajlandii, zatoka Ha Long została
wpisana, na wspomnianą wyżej,
światową listę światowego dziedzictwa UNESCO. Głównym argumentem stojącym za taką decyzją
były nie tylko uniwersalne wartości
estetyczne, lecz też geologiczno-geomorfologiczne wartości merytoryczne tego obiektu. Są one użyteczne zarówno dla ogółu turystów
zainteresowanych zjawiskami przyrodniczymi, jak i wartościami stricte naukowymi, umożliwiającymi
prowadzenie szerokich studiów
geologicznych, geomorfologicznych, geograficznych, biologicznych (w tym bioróżnorodności) czy
oceanograficznych jak też archeologicznych.
Wielkość obszaru chronionego
obejmuje obecnie 434 km 2 powierzchni zawierając 775 wysp,
z których 411 posiada własne nazwy. Z kolei system jaskiń krasowych w obrębie wielokształtnych
wapiennych wysp w zatoce Ha
Long, z całą gamą bogactwa szaty
naciekowej, sprawiają wrażenie
„niebiańskich pałaców”, jak są one
reklamowane w przewodnikach turystycznych (fot. 4). Oprócz walorów przyrodniczych rejon zatoki Ha
Long bogaty jest w liczne stanowiska archeologiczne (późny paleolit
– wczesna epoka żelaza): kultury
Soi Nhu, Cai Beo i kultury Ha Long.
Z geologiczno-geomorfologicznego punktu widzenia zatoka Ha
Long jest żywym laboratorium do
badania rozlicznych procesów tego typu i daje szansę przyjrzenia
się z bliska sekretom i procesom
„zaklętym w kamień”, prosto z życia naszej planety.
Jaskinie należą do typowych
form rejonu krasowego. Do tej pory odkryto 24 jaskinie w rejonie zatoki Ha Long. Reprezentują one
BIP 163 – marzec 2007 r.
różne formy, od niewielkich jaskiń
pozbawionych szaty naciekowej,
poprzez płytkie galerie, aż do jaskiń o charakterze meandrujących
kanałów. Płytkie galerie tworzą najczęściej poziome systemy krasowe, które są rozmieszczone na
różnych wysokościach nad poziomem morza. Generalnie, stanowią
one stary, tzw. kopalny system krasowy, który powstawał na lądzie,
jeszcze przed wkroczeniem na ten
obszar morza. Najbardziej typowymi jaskiniami kopalnymi są jaskinie
tzw. systemu „rajskich pałaców –
drewnianej głowy” (org. Thiencung
– Daugo). Największe jaskinie krasowe w obrębie zatoki Ha Long należą do tego typu (fot. 4). Charakteryzują się one bardzo bogatą
szatą naciekową, z licznymi stalaktytami i stalagmitami różnej średnicy oraz kolumnami powstałymi
z połączenia się stalaktytów ze stalagmitami.
Wszystkie procesy geologiczne
i ich rezultaty widoczne tutaj, są
doskonałym przykładem edukacyjnej roli tak spektakularnego geologicznie/geomorfologicznie obiektu.
Dlatego geoturystyka, specjalność
od kilku dobrych już lat rozwijana
na wydziale Geologii, Geofizyki
i Ochrony Środowiska naszej
uczelni, proponuje szybką i łatwą
lekcję dla każdego, którego interesuje zrozumienie otaczającej go
przyrody – nieożywionej w naszym
przypadku, dla każdego kto chce
spędzać swój wolny czas jako aktywny turysta. Bardzo wolno trwające procesy geologiczne, niezauważalne dla naszego oka (swoisty
sofizmat efemerydy), stają się zrozumiałe poprzez swoje efekty. Na
przykład, określenie tempa czwartorzędowego ruchu wzdłuż tzw.
przesuwczego uskoku Rzeki Czerwonej szacuje się na 1–4 lub 1–
–9 mm/rok. Mimo takiego tempa
uważa się ten system uskokowy za
jeden z najbardziej aktywnych
współcześnie na świecie. Na tym
3. Wyspy i wysepki zatoki Ha Long widziane ze szczytu wyspy Ti Top
tle powstanie wierzchołkowych
wysp krasowych zatoki Ha Long,
a szczególnie wpływ tektoniki
i neotektoniki na jej morfogenezę,
jest ściśle związane z tektoniczną
aktywnością tej pan-azjatyckiej
struktury tektonicznej. Dodatkowo,
„prędkość” jego ruchu jest przyczyną sejsmicznej aktywności tego
rejonu Wietnamu, a przez to trzęsień Ziemi na tym obszarze.
Dzięki wielkiej gościnności gospodarzy, kolejne 4 dni miałem
okazję spędzić w północno-zachodniej części Wietnamu, gdzie
przy wielu odsłonięciach geologicznych konkretyzowały się pola
obecnej i przyszłej współpracy.
Obok urzekającego wybrzeża zatoki Ha Long, pozostałe części kraju
są równie urozmaicone topograficznie i interesujące. Około ¾ powierzchni Wietnamu stanowią malownicze wzgórza i obszary górskie, z najwyższym szczytem Fansipan (Phan Si Pang) położonym
na dalekim północnym-zachodzie
i sięgającym 3143 m n.p.m. Obok
iście alpejskich krajobrazów, wzgórza i góry pokryte są dżunglą bądź
lasami mgielnymi, a niezalesione
4. Potężna jaskinia krasowa z bogatą szatą naciekową
BIP 163 – marzec 2007 r.
miejsca wykorzystywane są jako
pastwiska bądź przekształcone
w charakterystyczne tarasowe, ryżowe pola uprawne. Dodatkowego
kolorytu tym obszarom dodaje
ogromne zróżnicowanie etniczne
i bogactwo kulturowe. Wietnam zamieszkują 54 różne grupy etniczne,
należące do 5 rodzin językowych.
Wietnamczycy (Kinh) stanowią blisko 90% populacji kraju. Pozostałe
53 mniejszości liczą ponad 8 milionów ludzi żyjących w zdecydowanej większości na terenach wyżynnych i w górach. Mniejszości narodowe stanowiące około 10% spośród 83 milionowej populacji zamieszkującej Wietnam, a są to
m.in. ludy: Dao, Hmong, Jarai, Muong, Nung, Tay czy Thai (fot. 5).
Różnorodność strojów, nawet w obrębie tej samej grupy etnicznej
w zależności od regionu zamieszkania, sprawia, iż droga przez góry
i wyżyny Wietnamu to podróż przez
bajecznie kolorowy, zmieniający się
jak w kalejdoskopie świat, w którym
uzupełniają się egzotyka kulturowa,
przyrodnicza i krajobrazowa.
Więcej szczegółów o tej pięknej
części Wietnamu możecie znaleźć
Państwo w zeszłorocznym numerze (1 (4)) czasopisma Geoturystyka wydawanego sumptem Stowarzyszenia Naukowego im. Stanisława Staszica i Wydziału Geologii,
Geofizyki i Ochrony Środowiska
AGH – w imieniu autorów zamieszczonych tam tekstów i licznych fotografii, zapraszam do lektury. Ten
piękny zakątek świata czeka na
swoje nowe odkrycie, a możliwości
wielostronnej współpracy z różnymi instytucjami naukowymi Wietnamu są praktycznie nieograniczone,
o czym mogę zaświadczyć osobiście, nie tylko ze względów stricte
merytorycznych, ale ze względu na
pełną gotowość strony wietnamskiej w jej rozwijaniu. Najlepiej
o tym może świadczyć zaproszenie władz jednej z prominentnych
instytucji naukowych Wietnamu, jakim jest bez wątpienia Uniwersytet
Górnictwa i Geologii w Hanoi, wystosowane na ręce rektorskich
władz naszej uczelni z okazji jubileuszu powstania tego uniwersytetu.
e-mail:
[email protected]
tel. (012) 617-31-48
5. Na targu Kwiecistych Hmong (w drodze z Lao Cai)
5