Wymiana informacji gospodarczych i kredytowych o konsumentach

Wymiana informacji gospodarczych
i kredytowych o konsumentach
w kontekście proponowanych zmian
Warszawa, 12 grudnia 2014 r.
Wymiana informacji kredytowych i gospodarczych o konsumentach w świetle
proponowanych zmian
Agenda:
 Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw z dnia 23
października 2014 r.
 Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych z dnia 24
listopada 2014 r.
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (I)
 Cele regulacji:


zwiększenie poziomu ochrony konsumentów korzystających z usług finansowych
zwiększenie bezpieczeństwa i wiarygodności rynku finansowego
 Rozwiązanie legislacyjne:

określenie zasad dostępu, przekazywania i wymiany informacji o udzielonych kredytach
konsumenckich przez banki i pożyczkodawców niebankowych
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (II)
 [dostęp instytucji pożyczkowych do informacji bankowej]

Rejestry bankowe będą mogły udostępniać instytucjom pożyczkowym informacje
dotyczące klientów banków na zasadzie wzajemności oraz pod warunkiem wyrażenia
zgody przez osobę, której dotyczą informacje.

Zgoda będzie mogła być wyrażona również w postaci elektronicznej (trwały nośnik).

Przed udostępnieniem danych rejestr bankowy będzie miał obowiązek sprawdzenia, czy
konsument wyraził zgodę na udostępnienie informacji w wymaganej prawem formie.
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (III)
 [wykorzystanie informacji kredytowych przez instytucje pożyczkowe]





Instytucje pożyczkowe będą mogły przetwarzać informacje otrzymane z rejestrów
bankowych w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka
kredytowego.
Instytucje pożyczkowe oraz osoby w nich zatrudnione będą obowiązane do zachowania
tajemnicy zawodowej.
Tajemnica zawodowa będzie obejmować wszystkie informacje dotyczące konsumenta.
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej będzie istniał również po ustaniu stosunku
prawnego z konsumentem.
Naruszenie tajemnicy zawodowej będzie zagrożone odpowiedzialnością karną (grzywna
do 1 000 00 zł).
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (IV)
 [udostępnianie informacji o klientach instytucji pożyczkowych]




Instytucje pożyczkowe będą mogły udostępniać rejestrom bankowym informacje
dotyczące konsumentów pod warunkiem uzyskania upoważnienia konsumenta.
Upoważnienie będzie mogło być udzielone na piśmie lub w postaci elektronicznej (trwały
nośnik).
Po udostępnieniu informacji o kliencie instytucja pożyczkowa będzie obowiązana do
informowania rejestru bankowego o całkowitej spłacie, wygaśnięciu albo stwierdzeniu
faktu nieistnienia zobowiązania, a także o nowo otwartych rachunkach kredytowych.
Uchybienie obowiązkowi przekazania informacji będzie zagrożone odpowiedzialnością
karną (grzywna do 30 000 zł).
Wymiana informacji kredytowych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad
rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe i niektórych innych ustaw (V)
 Uwagi i wątpliwości:

brak wyraźnej podstawy prawnej dla instytucji pożyczkowych do przetwarzania informacji
po wygaśnięciu zobowiązania konsumenta

niejasny zakres przedmiotowy tajemnicy zawodowej instytucji pożyczkowej

brak określenia wyjątków od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej

niesprecyzowany zakres obowiązku aktualizacji informacji udostępnionych przez instytucję
pożyczkową
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (I)
 Cele regulacji:





ułatwienie dostępu do kompleksowej informacji o wiarygodności płatniczej małym i
średnim przedsiębiorcom, w tym zmniejszenie kosztów dostępu do informacji
wzmocnienie ochrony dłużników przed niesłusznym wpisem do rejestru
umożliwienie budowania pełniejszych (kompletnych, aktualnych, wiarygodnych) baz
danych o zobowiązaniach
lepsza weryfikacja potencjalnych kontrahentów
wzrost pewności płatniczej (bezpieczeństwa obrotu)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (II)
 Wybrane propozycje zmian:

[udostępnianie informacji o zobowiązaniach publicznoprawnych] Proponuje się:
•
nałożenie na wierzycieli publicznoprawnych obowiązku, względnie przyznanie
uprawnienia do udostępniania za pośrednictwem BIG-ów informacji o wybranych
zobowiązaniach publicznoprawnych w zakresie m.in. kar administracyjnych, należności
podatkowych i celnych, składek na ubezpieczenie społeczne, podatków i opłat lokalnych;
•
nałożenie na organy prowadzące rejestry publiczne obowiązku udostępniania informacji
BIG-om (Rejestr Dłużników Należności Publicznoprawnych)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (II)
 Wybrane propozycje zmian:

[pośredniczenie w dostępie do rejestrów publicznych] Proponuje się:
•
poszerzenie zakresu informacji udostępnianych przez BIG-i o ogólnodostępne dane
zawarte w rejestrach publicznych (KRS, CEIDG, REGON, PESEL i inne)
•
umożliwienie BIG-om weryfikacji informacji gospodarczych w zakresie danych
identyfikacyjnych dłużnika pod względem zgodności z danymi zawartymi w rejestrach
publicznych
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (III)
 Wybrane propozycje zmian:

[udostępnianie informacji o zobowiązaniach konsumentów] Przewiduje się:
•
umożliwienie udostępnienia informacji o zobowiązaniu wymagalnym od co najmniej 30
dni (obecnie 60 dni)
•
utrzymanie możliwości udostępniania informacji o zobowiązaniach przedawnionych
•
wprowadzenie zasady, że udostępniane mogą być wyłącznie informacje o zobowiązaniach
konsumentów nie starszych niż 10 lat (termin liczony od dnia wymagalności zobowiązania)
•
wydłużenie okresu ważności upoważnienia do wystąpienia z wnioskiem o ujawnienie
informacji do 60 dni (obecnie 30 dni)
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (IV)
 Wybrane propozycje zmian:

[ochrona dłużnika przed nieprawdziwym wpisem] Proponuje się:
•
przyznanie dłużnikowi prawa zgłoszenia sprzeciwu wobec udostępnienia informacji
•
wprowadzenie obowiązku wstrzymania udostępniania kwestionowanej informacji do
czasu wyjaśnienia sprawy
•
wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia szczegółowego postępowania reklamacyjnego
•
przyznanie dłużnikowi prawa do zamieszczenia komentarza do informacji
Wymiana informacji gospodarczych: Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (V)
 Uwagi i wątpliwości:

Szereg rozwiązań przewidzianych w projekcie założeń jest adresowanych wyłącznie do
przedsiębiorców działających na rynku B2B (m.in. tworzenie modeli predykcyjnych,
udostępnianie informacji o bezskutecznych egzekucjach, wniosek jednolity).

Rozwiązania zmierzające do ułatwienia dostępu do informacji o konsumentach są
niewystarczające (przykład: upoważnienie).

Rozwiązania zmierzające do wzmocnienia ochrony dłużników (sprzeciw, wstrzymanie
udostępniania informacji, komentarze) budzą wątpliwości z punktu widzenia
bezpieczeństwa systemowego, gdyż mogą obniżać efektywność systemu wymiany
informacji, podnosić koszty obsługi oraz stwarzać pole do nadużyć.
Dziękuję za uwagę
kontakt:
Tomasz Ostrowski
+48 607 907 711
[email protected]